Firo maanaaji al-quraan tedduɗo oo - الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - Tippudi firooji ɗii


Firo maanaaji Simoore: Simoore Muhammed   Aaya:

Мухаммад

Ina jeyaa e payndaale simoore ndee:
تحريض المؤمنين على القتال، تقويةً لهم وتوهينًا للكافرين.
Ыймандууларды кубаттандыруу жана каапырларды алсыратуу үчүн аларды согушууга үндөө.

ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَصَدُّواْ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ أَضَلَّ أَعۡمَٰلَهُمۡ
Аллах каапырлык кылгандардын жана адамдарды Анын дининен бургандардын иш-аракеттерин жокко чыгарды.
Faccirooji aarabeeji:
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَءَامَنُواْ بِمَا نُزِّلَ عَلَىٰ مُحَمَّدٖ وَهُوَ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّهِمۡ كَفَّرَ عَنۡهُمۡ سَيِّـَٔاتِهِمۡ وَأَصۡلَحَ بَالَهُمۡ
Аллахка ыйман келтирип, жакшылык иштерди жасаган жана Аллах Өзүнүн элчиси Мухаммадга түшүргөн нерсени Раббиси тараптан келген акыйкат деп ишенген адамдардын күнөөлөрүн өчүрөт, аларды жазалабайт жана алардын дүйнөлүк жана акыреттик иштерин оңдойт.
Faccirooji aarabeeji:
ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱتَّبَعُواْ ٱلۡبَٰطِلَ وَأَنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّبَعُواْ ٱلۡحَقَّ مِن رَّبِّهِمۡۚ كَذَٰلِكَ يَضۡرِبُ ٱللَّهُ لِلنَّاسِ أَمۡثَٰلَهُمۡ
Эки топко карата эскерилген бул жаза менен сыйлыктын себеби – Аллахка каапырлык кылгандар жалганды ээрчишти, ал эми Аллахка жана Анын элчисине ыйман келтиргендер Раббиси тараптан келген акыйкатты ээрчишти. Ошондуктан алардын сыйлыгы менен жазасы аракеттерине жараша айырмаланды. Ошондой эле Аллах ыймандуулар менен каапырлардан болгон эки топтун өкүмүн баяндады. Аллах адамдарга өздөрүнүн мисалдарын келтирет, ар ким өзүнө окшогон менен бирге болот.
Faccirooji aarabeeji:
فَإِذَا لَقِيتُمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَضَرۡبَ ٱلرِّقَابِ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَثۡخَنتُمُوهُمۡ فَشُدُّواْ ٱلۡوَثَاقَ فَإِمَّا مَنَّۢا بَعۡدُ وَإِمَّا فِدَآءً حَتَّىٰ تَضَعَ ٱلۡحَرۡبُ أَوۡزَارَهَاۚ ذَٰلِكَۖ وَلَوۡ يَشَآءُ ٱللَّهُ لَٱنتَصَرَ مِنۡهُمۡ وَلَٰكِن لِّيَبۡلُوَاْ بَعۡضَكُم بِبَعۡضٖۗ وَٱلَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَلَن يُضِلَّ أَعۡمَٰلَهُمۡ
Оо, ыймандуулар! Согушчан каапырлар менен беттешсеңер, алардын моюндарын кылычыңар менен кыя чапкыла. Алардан өлгөндөр көбөйүп, алардын күч-кубатын жок кылганга чейин согушту уланткыла. Алардын көпчүлүгүн өлтүргөндөн кийин туткундардын кишендерин бекем байлагыла. Эгерде аларды туткунга түшүрсөңөр, анда пайдасына жараша тандооңор бар, ордуна эч нерсе албай азат кылгыла же акчалай же башка түрдө кун төлөткүлө. Каапырлар Исламды кабыл алуусу же келишим түзүүсү менен согуш аяктаганга чейин алар менен согушууну токтотпогула. Ыймандуулардын каапырлар менен сыналуусу, абалдардын алмашуусу, бири-биринин үстүнөн жеңишке жетүү сыяктуу бул айтылган нерселер – Аллахтын даанышмандыгы. Эгерде Аллах каапырларды согушсуз эле жеңүүнү каалаганда, Ал аларды жеңмек. Бирок Ал аларды бири-бири аркылуу сынаш үчүн согушту өкүм кылды. Ал ыймандуулардан кимиси согушарын, кимиси согушпасын сынайт, ошондой эле каапырды ыймандуу адам аркылуу сынайт. Эгерде ыймандуу өлтүрүлсө, ал бейишке кирет. Эгер ал ыймандуунун колунан өлсө, ал тозокко кирет. Аллах жолунда өлтүрүлгөн адамдардын иш-аракеттерин Аллах эч качан жок кылбайт.
Faccirooji aarabeeji:
سَيَهۡدِيهِمۡ وَيُصۡلِحُ بَالَهُمۡ
Аларга дүйнө жашоосунда акыйкат жолду ээрчүүгө ийгилик берет жана иштерин оңдойт.
Faccirooji aarabeeji:
وَيُدۡخِلُهُمُ ٱلۡجَنَّةَ عَرَّفَهَا لَهُمۡ
Жана аларды кыямат күнү бейишке киргизет. Аларга дүйнөдө анын сыпаттарын баяндап берген, алар аны билишкен жана акыретте аларга ал жактагы орундарын билдирет.
Faccirooji aarabeeji:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِن تَنصُرُواْ ٱللَّهَ يَنصُرۡكُمۡ وَيُثَبِّتۡ أَقۡدَامَكُمۡ
Оо, ыйман келтиргендер жана шариятты аткаргандар! Эгерде Аллахка Анын пайгамбарын жана динин колдоп жана каапырлар менен согушуп жардам берсеңер, Ал силерди алардын үстүнөн жеңишке жеткирүү менен колдойт жана алар менен согушта беттешкенде кадамдарыңарды бекем кылат.
Faccirooji aarabeeji:
وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَتَعۡسٗا لَّهُمۡ وَأَضَلَّ أَعۡمَٰلَهُمۡ
Аллахка жана Анын элчисине каапырлык кылгандарга кыйроо жана жоготуу болот жана Аллах алардын иш-аракеттеринин сообун жокко чыгарат.
Faccirooji aarabeeji:
ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَرِهُواْ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأَحۡبَطَ أَعۡمَٰلَهُمۡ
Алар Аллахтын Өз элчисине түшүргөн жана Ага сыйынууну камтыган Куранды жаман көрүшкөнү себептүү аларга ушундай жаза берилди, Аллах алардын иш-аракеттерин жок чыгарды. Ошондуктан алар дүйнөдө жана акыретте кыйроого учурашты.
Faccirooji aarabeeji:
۞ أَفَلَمۡ يَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَيَنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۖ دَمَّرَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡۖ وَلِلۡكَٰفِرِينَ أَمۡثَٰلُهَا
Ал жалганчылар жер бетин кезип, алардан мурунку жалганга чыгаргандардын акыбети кандай болгонун ойлонуп көрүшпөйбү? Акыбети кейиштүү болгон. Аллах алардын турак-жайларын талкалап, алардын өздөрүн, бала-чакаларын жана байлыктарын кыйратып жок кылган. Каапырлар үчүн бүткүл учурда жана бардык жерде ушундай жазалардын мисалдары бар.
Faccirooji aarabeeji:
ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ مَوۡلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَأَنَّ ٱلۡكَٰفِرِينَ لَا مَوۡلَىٰ لَهُمۡ
Бул айтылган сыйлык жана жаза эки топтогулар үчүн. Анткени Аллах ыйман келтиргендердин Колдоочусу. Ал эми каапырларга эч кандай колдоочу болбойт.
Faccirooji aarabeeji:
Ina jeyaa e nafoore aayeeje ɗee e ngol hello:
• النكاية في العدوّ بالقتل وسيلة مُثْلى لإخضاعه.
Душманды өлтүрүү менен ага үстөмдүк кылуу – аны багындыруунун эң сонун жолу.

• المن والفداء والقتل والاسترقاق خيارات في الإسلام للتعامل مع الأسير الكافر، يؤخذ منها ما يحقق المصلحة.
Ырайым кылуу, күн алуу, өлтүрүү, кул кылуу – туткунга түшкөн каапырга карата мамиле кылуудагы Исламдагы тандоолор. Булардын ичинен пайдасына жараша бири аткарылат.

• عظم فضل الشهادة في سبيل الله.
Аллах жолунда шейит болуунун өзгөчө артыкчылыгы.

• نصر الله للمؤمنين مشروط بنصرهم لدينه.
Аллах ыймандууларды колдоосу үчүн алардан Анын динин да колдоосун шарт кылган.

إِنَّ ٱللَّهَ يُدۡخِلُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُۖ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يَتَمَتَّعُونَ وَيَأۡكُلُونَ كَمَا تَأۡكُلُ ٱلۡأَنۡعَٰمُ وَٱلنَّارُ مَثۡوٗى لَّهُمۡ
Чындыгында Аллах Өзүнө жана Анын элчисине ыйман келтирип, жакшылык иштерди кылгандарды хан сарайларынын жана бак-дарактарынын алдыларынан дарыялар агып турган бейиштерге киргизет. Ал эми Аллахка жана Анын элчисине каапырлык кылгандар өз каалоолоруна ээрчип дүйнөдө жыргалчылыкка батышат. Алар айбандар жеген сыяктуу жешет. Алар курсактары менен жыныс мүчөлөрүнөн башка эч нерсени ойлонушпайт. Кыямат күнү тозок алардын кире турган турак-жайы болот.
Faccirooji aarabeeji:
وَكَأَيِّن مِّن قَرۡيَةٍ هِيَ أَشَدُّ قُوَّةٗ مِّن قَرۡيَتِكَ ٱلَّتِيٓ أَخۡرَجَتۡكَ أَهۡلَكۡنَٰهُمۡ فَلَا نَاصِرَ لَهُمۡ
Сени элиң кууп чыккан Меккеден да күч-кубаттуу, байлыгы да, бала-чакасы да көп болгон мурунку коомдордун канчалаган шаарларын, алар пайгамбарларын жалганга чыгарышканда кыйратып жок кылдык. Аларга Аллахтын азабы келгенде аларды куткарган эч бир колдоочу болбоду. Эгерде Биз Мекке элин кыйратууну кааласак, эч ким Бизди алсырата албайт.
Faccirooji aarabeeji:
أَفَمَن كَانَ عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّهِۦ كَمَن زُيِّنَ لَهُۥ سُوٓءُ عَمَلِهِۦ وَٱتَّبَعُوٓاْ أَهۡوَآءَهُم
Раббиси тараптан ачык-айкын далилге ээ болуп, Ага илимдин негизинде сыйынган адам, шайтан ага жаман иштерин кооз кылып көргөзгөн жана айкелдерге сыйынуу, күнөөлөрдү кылуу, пайгамбарларды жалганга чыгаруу сыяктуу алардын напсилери каалаган нерселерди ээрчиген адам сыяктуу болуп калмак беле?
Faccirooji aarabeeji:
مَّثَلُ ٱلۡجَنَّةِ ٱلَّتِي وُعِدَ ٱلۡمُتَّقُونَۖ فِيهَآ أَنۡهَٰرٞ مِّن مَّآءٍ غَيۡرِ ءَاسِنٖ وَأَنۡهَٰرٞ مِّن لَّبَنٖ لَّمۡ يَتَغَيَّرۡ طَعۡمُهُۥ وَأَنۡهَٰرٞ مِّنۡ خَمۡرٖ لَّذَّةٖ لِّلشَّٰرِبِينَ وَأَنۡهَٰرٞ مِّنۡ عَسَلٖ مُّصَفّٗىۖ وَلَهُمۡ فِيهَا مِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِ وَمَغۡفِرَةٞ مِّن رَّبِّهِمۡۖ كَمَنۡ هُوَ خَٰلِدٞ فِي ٱلنَّارِ وَسُقُواْ مَآءً حَمِيمٗا فَقَطَّعَ أَمۡعَآءَهُمۡ
Аллахтын буйруктарын аткарып, тыйгандарын таштаган такыбалар кирет деп убада кылынган бейиштин сыпаты – ал жакта туруп калса да жыты жана даамын бузулбаган суу дарыялары бар, даамы өзгөрбөгөн сүт дарыялары бар, ичкендерге жагымдуу шарап дарыялары бар, кошулмалардан тазаланган бал дарыялары бар, ошондой эле алар каалагандай ар түрдүү мөмө-жемиштер бар. Булардан сырткары алар үчүн Аллах тараптан күнөөлөрүнө кечирим бар, аларды ал үчүн жазалабайт. Эми ушундай сыйлыкка ээ болгон адам менен тозокто кала турган адам тең болобу? Ал тозоктон эч качан чыкпайт, ага кайнак суу ичирилет, анын ысыктыгынан курсагындагы ичегилери үзүлүп кетет.
Faccirooji aarabeeji:
وَمِنۡهُم مَّن يَسۡتَمِعُ إِلَيۡكَ حَتَّىٰٓ إِذَا خَرَجُواْ مِنۡ عِندِكَ قَالُواْ لِلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ مَاذَا قَالَ ءَانِفًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ طَبَعَ ٱللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ وَٱتَّبَعُوٓاْ أَهۡوَآءَهُمۡ
Оо, пайгамбар! Эки жүздүүлөрдүн арасында сенин сөзүңдөн жүз буруп, кабыл албай уккандары бар. Качан алар сенин алдыңдан чыгышканда жүз буруп, билмексен болуп: «Ал жаңы эле сүйлөгөн сөзүндө эмне деп айтты?» – деп Аллах илим бергендерден сурашат. Аллах ошолордун жүрөктөрүнө мөөр басты. Ошондуктан аларга эч кандай жакшылык жетпейт жана алар өз каалоолорун ээрчүүсү аларды акыйкатка көр кылып койду.
Faccirooji aarabeeji:
وَٱلَّذِينَ ٱهۡتَدَوۡاْ زَادَهُمۡ هُدٗى وَءَاتَىٰهُمۡ تَقۡوَىٰهُمۡ
Ал эми акыйкат жолго түшүп, пайгамбар алып келген нерсеге ээрчигендерди Раббиси алардын туура жолго түшүүсүн жана жакшылыкка карай ийгилигин дагы көбөйтөт жана аларды тозоктон сактаган иштерди аткарууну көңүлдөрүнө салып коёт.
Faccirooji aarabeeji:
فَهَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّا ٱلسَّاعَةَ أَن تَأۡتِيَهُم بَغۡتَةٗۖ فَقَدۡ جَآءَ أَشۡرَاطُهَاۚ فَأَنَّىٰ لَهُمۡ إِذَا جَآءَتۡهُمۡ ذِكۡرَىٰهُمۡ
Каапырлар алдын ала билбестен туруп кыяматтын капыстан келишин гана күтүп жатышабы? Анын белгилери келип калды. Алардын бири пайгамбардын келиши жана Айдын бөлүнүүсү болду. Эгерде аларга кыямат келсе, алар кантип эскеришмек эле?
Faccirooji aarabeeji:
فَٱعۡلَمۡ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱللَّهُ وَٱسۡتَغۡفِرۡ لِذَنۢبِكَ وَلِلۡمُؤۡمِنِينَ وَٱلۡمُؤۡمِنَٰتِۗ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ مُتَقَلَّبَكُمۡ وَمَثۡوَىٰكُمۡ
Оо, пайгамбар! Билгиниң, Аллахтан башка сыйынууга татыктуу кудай жок! Аллахтан өзүңдүн күнөөлөрүң үчүн кечирим сура жана ыймандуу эркектер менен аялдардын күнөөлөрү үчүн кечирим сура. Аллах силердин күндүздү иш-аракеттериңерди билет жана түнкү жайларыңарды билет. Алардын эч бири Ага жашыруун эмес.
Faccirooji aarabeeji:
Ina jeyaa e nafoore aayeeje ɗee e ngol hello:
• اقتصار همّ الكافر على التمتع في الدنيا بالمتع الزائلة.
Каапырдын бүткүл ой-пикири дүйнөдөгү убактылуу ырахаттарга жетүүгө гана чектелген.

• المقابلة بين جزاء المؤمنين وجزاء الكافرين تبيّن الفرق الشاسع بينهما؛ ليختار العاقل أن يكون مؤمنًا، ويختار الأحمق أن يكون كافرًا.
Ыймандуулардын сыйлыгы менен каапырлардын жазасын салыштурууда алардын ортосундагы айырмачылык өтө чоң экендиги анык болот. Ошон үчүн акылдуу ыймандуу болууну тандайт, кем акыл каапыр болууну тандайт.

• بيان سوء أدب المنافقين مع رسول الله صلى الله عليه وسلم.
Эки жүздүүлөрдүн пайгамбарга карата адепсиз мамилесин баяндоо.

• العلم قبل القول والعمل.
Сөз айтардан жана иш-аракет кылардан алдын илим алуунун зарылдыгы.

وَيَقُولُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَوۡلَا نُزِّلَتۡ سُورَةٞۖ فَإِذَآ أُنزِلَتۡ سُورَةٞ مُّحۡكَمَةٞ وَذُكِرَ فِيهَا ٱلۡقِتَالُ رَأَيۡتَ ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٞ يَنظُرُونَ إِلَيۡكَ نَظَرَ ٱلۡمَغۡشِيِّ عَلَيۡهِ مِنَ ٱلۡمَوۡتِۖ فَأَوۡلَىٰ لَهُمۡ
Ыйман келтиргендер Аллах Өз элчисине согушууну камтыган сүрөөнү түшүрсө экен деп үмүт кылып: «Аллах согушуу тууралуу айткан сүрөө түшүрсө болот эле!» – деп айтышат. Оо, пайгамбар! Качан Аллах согушуу тууралуу сөздү камтыган, баяндоосу жана өкүмдөрү анык сүрөөнү түшүргөндө жүрөктөрүндө шек-күмөнү бар эки жүздүүлөр катуу коркунучтан улам өздөрүн жоготуп сени тиктеп туруп калышканын көрөсүң. Аллах аларга согушуудан кетекчиктеп, андан коркушканы үчүн аларга жакын калган азапты эскертти.
Faccirooji aarabeeji:
طَاعَةٞ وَقَوۡلٞ مَّعۡرُوفٞۚ فَإِذَا عَزَمَ ٱلۡأَمۡرُ فَلَوۡ صَدَقُواْ ٱللَّهَ لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُمۡ
Ошондой эле Аллахтын буйругуна баш ийүүсү жана жамандыкты камтыбаган жакшы сөздөрдү сүйлөөсү алар үчүн жакшыраак. Согуш парз кылынып, иш олуттуу болгон кезде алар Аллахка ыйман келтирүүдө жана Ага моюн сунууда чынчыл болушса, анда бул алар үчүн эки жүздүүлүктөн жана Аллахтын буйруктарына баш ийбестик кылуудан жакшыраак болмок.
Faccirooji aarabeeji:
فَهَلۡ عَسَيۡتُمۡ إِن تَوَلَّيۡتُمۡ أَن تُفۡسِدُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَتُقَطِّعُوٓاْ أَرۡحَامَكُمۡ
Абалыңарга карай турган болсок, силер Аллахка ыйман келтирүүдөн жана Ага баш ийүүдөн баш тартсаңар, анда караңгы доордогу абалыңар сыяктуу жер бетинде каапырлык жана күнөөлөрдү кылып, туугандык мамилелерди үзүп жиберишиңер мүмкүн.
Faccirooji aarabeeji:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَعَنَهُمُ ٱللَّهُ فَأَصَمَّهُمۡ وَأَعۡمَىٰٓ أَبۡصَٰرَهُمۡ
Жер бетинде бузукулукту жайган жана туугандык мамилени үзгөн сыяктуу сыпаттагы адамдарды Аллах Өз ырайымынан алыстатты, кулактарын акыйкатты кабыл алып угуудан дүлөй кылды жана көздөрүн үлгү алып кароодон сокур кылды.
Faccirooji aarabeeji:
أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ ٱلۡقُرۡءَانَ أَمۡ عَلَىٰ قُلُوبٍ أَقۡفَالُهَآ
Мына ошол жүз бургандар Куран жөнүндө ойлонушпайбы жана андагы айтылгандарга ой жүгүртүшпөйбү? Эгерде ал тууралуу ой жүгүртүшкөндө, ал аларды жакшылыкка багыттамак жана бардык жамандыктардан алыстатмак. Же алардын жүрөктөрүндө насаатты жеткирбеген, эскертмеден пайда бербеген бекем жабуучу кулпулар барбы?
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ٱرۡتَدُّواْ عَلَىٰٓ أَدۡبَٰرِهِم مِّنۢ بَعۡدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ ٱلۡهُدَى ٱلشَّيۡطَٰنُ سَوَّلَ لَهُمۡ وَأَمۡلَىٰ لَهُمۡ
Аларга далил келип, пайгамбардын чынчылдыгы анык болгондон кийин ыймандан баш тартып, каапырлык менен эки жүздүүлүккө кайткандарга шайтан алардын каапырлыгы менен эки жүздүүлүгүн кооз кылып көргөзүп койду, аны аларга жеңил кылды жана аларды куру кыялдар менен үмүттөндүрүп койду.
Faccirooji aarabeeji:
ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَالُواْ لِلَّذِينَ كَرِهُواْ مَا نَزَّلَ ٱللَّهُ سَنُطِيعُكُمۡ فِي بَعۡضِ ٱلۡأَمۡرِۖ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ إِسۡرَارَهُمۡ
Бул адашуунун себеби, алар пайгамбарга түшкөн аян-кабарды жаман көргөн мушриктерге жашыруун сыр кылып: «Биз согушуудан баш тартуу сыяктуу кээ бир иштерде силер менен биргебиз» – дешти. Аллах алардын жаап-жашырган сырларын билет. Ага эч нерсе жашыруун эмес. Ал ал сырлардан Өзү каалаганын пайгамбарына билдирет.
Faccirooji aarabeeji:
فَكَيۡفَ إِذَا تَوَفَّتۡهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يَضۡرِبُونَ وُجُوهَهُمۡ وَأَدۡبَٰرَهُمۡ
Жан алууга милдеттүү болгон периштелер алардын жандарын алып, аларды жүздөрүнө жана аркаларына темир союл менен уруп жаткандагы алардын азабы жана оор абалы кандай болот деп ойлойсуң?
Faccirooji aarabeeji:
ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمُ ٱتَّبَعُواْ مَآ أَسۡخَطَ ٱللَّهَ وَكَرِهُواْ رِضۡوَٰنَهُۥ فَأَحۡبَطَ أَعۡمَٰلَهُمۡ
Бул азаптын себеби, алар Аллахтын ачуусун келтирген каапырлык, эки жүздүүлүк, Аллахка жана Анын элчисине каршы чыгуу сыяктуу бардык нерселерди ээрчишти жана алар Аллахка ыйман келтирүү, Анын элчисин ээрчүү сыяктуу Раббисинин ыраазылыгына жеткирип, Ага жакындаткан нерселерди жаман көрүштү. Мына ошондуктан Аллах алардын иштерин жокко чыгарды.
Faccirooji aarabeeji:
أَمۡ حَسِبَ ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ أَن لَّن يُخۡرِجَ ٱللَّهُ أَضۡغَٰنَهُمۡ
Жүрөктөрүндө шек-күмөнү бар эки жүздүүлөр, Аллах алардын жек көрүүлөрүн ачыкка чыгарбайт деп ойлоштубу? Ыйман келтирүүдө чынчылды жалганчыдан айырмалаш үчүн, ыймандууну ачыктап, эки жүздүүнүн жүзүн ачыш үчүн Ал аларды сыноолор аркылуу сөзсүз ачыкка чыгарат.
Faccirooji aarabeeji:
Ina jeyaa e nafoore aayeeje ɗee e ngol hello:
• التكليف بالجهاد في سبيل الله يميّز المنافقين من صفّ المؤمنين.
Аллах жолунда согушуунун милдет болуусу ыймандуулардын катарынан эки жүздүүлөрдү айырмалап көргөзөт.

• أهمية تدبر كتاب الله، وخطر الإعراض عنه.
Аллахтын Китеби тууралуу ой жүгүртүүнүн маанилүүлүгү жана андан жүз буруунун коркунучу.

• الإفساد في الأرض وقطع الأرحام من أسباب قلة التوفيق والبعد عن رحمة الله.
Жер бетинде бузукулукту жаюу жана туугандык мамилелерди үзүү – ийгиликтин аздыгынын жана Аллахтын ырайымынан алыс болуунун себептеринен.

وَلَوۡ نَشَآءُ لَأَرَيۡنَٰكَهُمۡ فَلَعَرَفۡتَهُم بِسِيمَٰهُمۡۚ وَلَتَعۡرِفَنَّهُمۡ فِي لَحۡنِ ٱلۡقَوۡلِۚ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ أَعۡمَٰلَكُمۡ
Оо, пайгамбар! Эгерде Биз эки жүздүүлөрдү сага билдирүүнү кааласак, анда билдирип коймокпуз. Анан сен аларды белгилеринен билип алмаксың. Жакында сен аларды сүйлөгөн сөздөрүнөн билип баштайсың. Аллах силердин иш-аракеттериңерди билет. Алардын эч бири Ага жашыруун эмес. Жакында Ал алардын сыйлыгын же жазасын берет.
Faccirooji aarabeeji:
وَلَنَبۡلُوَنَّكُمۡ حَتَّىٰ نَعۡلَمَ ٱلۡمُجَٰهِدِينَ مِنكُمۡ وَٱلصَّٰبِرِينَ وَنَبۡلُوَاْ أَخۡبَارَكُمۡ
Оо, ыймандуулар! Биз силердин араңарда Аллах жолунда чындап согушкандарды жана душмандар менен согушууда сабырдуулук кылгандарды билиш үчүн согуш, душмандар менен салгылашуу жана өлтүрүү аркылуу сөзсүз сынайбыз. Ошондой эле силерден ким чынчыл, ким жалганчы экенин билиш үчүн да сынайбыз.
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَصَدُّواْ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَشَآقُّواْ ٱلرَّسُولَ مِنۢ بَعۡدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ ٱلۡهُدَىٰ لَن يَضُرُّواْ ٱللَّهَ شَيۡـٔٗا وَسَيُحۡبِطُ أَعۡمَٰلَهُمۡ
Аллахка жана Анын элчисине каапыр болуп, өзүн жана башкаларды Аллахтын дининен тыйгандар, пайгамбардын пайгамбар экенин билгенден кийин ага каршы чыгып, душман болгондор Аллахка эч кандай зыян келтире албайт. Чынында, алар өздөрүнө гана зыян келтирет. Жакында Аллах алардын иш-аракеттерин жокко чыгарат.
Faccirooji aarabeeji:
۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَ وَلَا تُبۡطِلُوٓاْ أَعۡمَٰلَكُمۡ
О, Аллахка ыйман келтирип, Анын шариятын аткаргандар! Аллахтын жана Анын элчисинин буйруктарын аткарып, тыйганынан тыйылып моюн сунгула. Иш-аракеттериңерди каапыр болуу менен жана элге көрсөтүү үчүн жасап жокко чыгарып албагыла.
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَصَدُّواْ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ ثُمَّ مَاتُواْ وَهُمۡ كُفَّارٞ فَلَن يَغۡفِرَ ٱللَّهُ لَهُمۡ
Аллахка каапырлык кылгандар, өздөрүн жана адамдарды Аллахтын дининен буруп, андан соң тообо кылбастан каапырлыкта өлгөндөрдүн күнөөлөрүн Аллах эч качан кечирбейт.
Faccirooji aarabeeji:
فَلَا تَهِنُواْ وَتَدۡعُوٓاْ إِلَى ٱلسَّلۡمِ وَأَنتُمُ ٱلۡأَعۡلَوۡنَ وَٱللَّهُ مَعَكُمۡ وَلَن يَتِرَكُمۡ أَعۡمَٰلَكُمۡ
Оо, ыймандуулар! Душман менен беттешүүдө алсырабагыла! Алар силерди тынчтык келишимине чакырганга чейин силер аларды чакырбагыла. Силер алардын үстүнөн үстөмсүңөр, жеңүүчүсүңөр. Аллах Өз жардамы жана колдоосу менен силер менен бирге. Ал силердин иштериңердин соопторунан эч нерсени кемитпейт. Тескерисинче, айкөлдүгү жана берешендиги менен көбөйтүп берет.
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّمَا ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا لَعِبٞ وَلَهۡوٞۚ وَإِن تُؤۡمِنُواْ وَتَتَّقُواْ يُؤۡتِكُمۡ أُجُورَكُمۡ وَلَا يَسۡـَٔلۡكُمۡ أَمۡوَٰلَكُمۡ
Чындыгында дүйнө жашоосу оюн жана көңүл ачуу. Андыктан акылы бар адам акырет ишин таштап дүйнө менен алектенбейт. Эгерде силер Аллахка жана Анын элчисине ыйман келтирсеңер жана Аллахтын буйруктарын аткарып, Анын тыйгандарын таштасаңар, анда Ал иш-аракеттериңердин сообун кемитпестен толук берет. Ал силердин мал-мүлкүңөрдүн баарын талап кылбайт. Чындыгында Ал силерден зекетке милдеттүүсүн гана талап кылат.
Faccirooji aarabeeji:
إِن يَسۡـَٔلۡكُمُوهَا فَيُحۡفِكُمۡ تَبۡخَلُواْ وَيُخۡرِجۡ أَضۡغَٰنَكُمۡ
Эгерде Ал силердин бардык мал-мүлкүңөрдү талап кылса жана аны талап кылууда айтканынан кайтпаса, анда силер сараңдык кылып баштайсыңар. Анан Аллах силердин жүрөгүңөрдөгү Анын жолунда мал-мүлк сарптоого болгон жек көрүүңөрдү чыгарып коёт. Ошондуктан Ал силерге ырайым кылып аны талап кылган жок.
Faccirooji aarabeeji:
هَٰٓأَنتُمۡ هَٰٓؤُلَآءِ تُدۡعَوۡنَ لِتُنفِقُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَمِنكُم مَّن يَبۡخَلُۖ وَمَن يَبۡخَلۡ فَإِنَّمَا يَبۡخَلُ عَن نَّفۡسِهِۦۚ وَٱللَّهُ ٱلۡغَنِيُّ وَأَنتُمُ ٱلۡفُقَرَآءُۚ وَإِن تَتَوَلَّوۡاْ يَسۡتَبۡدِلۡ قَوۡمًا غَيۡرَكُمۡ ثُمَّ لَا يَكُونُوٓاْ أَمۡثَٰلَكُم
Мына силер мал-мүлкүңөрдүн бир бөлүгүн Аллах жолуна сарптоого чакырылдыңар, силерден анын баарын сарпта деп талап кылынган жок. Араңарда кээ бирлер сараңдыктан улам талап кылынган өлчөмдү бербейт. Кимде-ким мал-мүлкүнүн бир бөлүгүн Аллах жолуна сарптоого сараңдык кылса, анда ал аныгында сооптон куру калып өзүнө гана сараңдык кылды. Аллах Беймуктаж, Ал силердин сарптаганыңарга муктаж эмес. Силер Ага мужтажсыңар. Эгерде силер Исламдан каапырлыкка кайтсаңар, Ал силерди кыйратып, ордуңарга башка коомду алып келет. Кийин алар силердей болушпайт. Тескерисинче, алар Ага моюн сунушат.
Faccirooji aarabeeji:
Ina jeyaa e nafoore aayeeje ɗee e ngol hello:
• سرائر المنافقين وخبثهم يظهر على قسمات وجوههم وأسلوب كلامهم.
Эки жүздүүлөрдүн ички дүйнөсү жана кара ниеттиги жүздөрүнөн жана сүйлөгөн сөздөрүнөн билинип турат.

• الاختبار سُنَّة إلهية لتمييز المؤمنين من المنافقين.
Сыноо – ыймандууларды эки жүздүүлөрдөн айырмалаш үчүн Аллахтын карманган жолу.

• تأييد الله لعباده المؤمنين بالنصر والتسديد.
Аллахтын ыймандуу пенделерине аларды колдоо жана түз жолго салуу менен жардам берүүсү.

• من رفق الله بعباده أنه لا يطلب منهم إنفاق كل أموالهم في سبيل الله.
Аллахтын Өз пенделеринен бардык мал-мүлктөрүн сарптоолорун талап кылбоосу – Анын аларга болгон мээримдүүлүгүнөн.

 
Firo maanaaji Simoore: Simoore Muhammed
Tippudi cimooje Tonngoode hello ngoo
 
Firo maanaaji al-quraan tedduɗo oo - الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Tippudi firooji ɗii

الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

Uddude