Firo maanaaji Simoore Simoore jarribaaɗo - الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Mawsuuwa al-quraan tedduɗo oo

Мумтахана

Ina jeyaa e payndaale simoore ndee:

تحذير المؤمنين من تولي الكافرين.

Ыймандуу мусулмандарга каапырлар менен дос болбогула деген эскертүү.

---

Aaya: 1

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ عَدُوِّي وَعَدُوَّكُمۡ أَوۡلِيَآءَ تُلۡقُونَ إِلَيۡهِم بِٱلۡمَوَدَّةِ وَقَدۡ كَفَرُواْ بِمَا جَآءَكُم مِّنَ ٱلۡحَقِّ يُخۡرِجُونَ ٱلرَّسُولَ وَإِيَّاكُمۡ أَن تُؤۡمِنُواْ بِٱللَّهِ رَبِّكُمۡ إِن كُنتُمۡ خَرَجۡتُمۡ جِهَٰدٗا فِي سَبِيلِي وَٱبۡتِغَآءَ مَرۡضَاتِيۚ تُسِرُّونَ إِلَيۡهِم بِٱلۡمَوَدَّةِ وَأَنَا۠ أَعۡلَمُ بِمَآ أَخۡفَيۡتُمۡ وَمَآ أَعۡلَنتُمۡۚ وَمَن يَفۡعَلۡهُ مِنكُمۡ فَقَدۡ ضَلَّ سَوَآءَ ٱلسَّبِيلِ

Аллахка ыйман келтирип, Анын шариятын аткаргандар! Мага жана силерге душман болгондорду жакшы көрүп дос тутпагыла! Алар силердин пайгамбарыңардын колу менен келген динге каапырлык кылышты. Алар пайгамбарга кошуп силерди дагы Меккедеги турак-жайларыңардан чыгарышты. Алар силерге келгенде жакындыкка да, туугандыкка да, дегеле эч нерсеге карашпайт. Анткени силер Раббиңер Аллахка ыйман келтиргенсиңер. Эгерде Менин жолумда согушуу үчүн жана Менин ыраазылыгыма жетүү үчүн чыксаңар, анда андай кылбагыла, аларга болгон сүйүүдөн улам мусулмандардын кабарларын жашыруун жеткирбегиле. Мен силердин ал тууралуу эмнени жашырып, эмнени жарыялаганыңарды билемин. Ал болобу же башкасы болобу, алардын эч бири Мага жашыруун эмес. Кимде-ким каапырлар менен ошондой достук мамиледе болуп, аларга жакындык кылса, анда ал жолдун ортосунан чыгып кетти, акыйкаттан адашты жана тууралыктан четтеди.

Aaya: 2

إِن يَثۡقَفُوكُمۡ يَكُونُواْ لَكُمۡ أَعۡدَآءٗ وَيَبۡسُطُوٓاْ إِلَيۡكُمۡ أَيۡدِيَهُمۡ وَأَلۡسِنَتَهُم بِٱلسُّوٓءِ وَوَدُّواْ لَوۡ تَكۡفُرُونَ

Эгер аларда силерге үстөм кылууга мүмкүнчүлүк түзүлсө эле, алар жүрөктөрүндө каткан кастыкты ачыкка чыгарышат, кордук көрсөтүү жана уруу менен силерге колдорун созушат, сөгүп жана урушуп тилине ээ чыга алышпайт жана алардай болуп Аллахка жана Анын элчисине каапыр болушуңарды каалап турушат.

Aaya: 3

لَن تَنفَعَكُمۡ أَرۡحَامُكُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُكُمۡۚ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ يَفۡصِلُ بَيۡنَكُمۡۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ

Эгерде каапырлар менен алар үчүн достошсоңор, анда силерге тууган-уругуңар да, бала-чакаңар да пайда келтирбейт. Кыямат күнү Аллах силерди бөлөт, араңардагы бейиш ээлери бейишке, тозок ээлери тозокко кирет. Бири-бириңерге пайда келтире албайсыңар. Аллах кылып жаткан ишиңерди Көрүүчү. Силердин иш-аракеттериңердин эч бири Ага жашыруун эмес. Жакында силерге алардын сыйлыгын же жазасын берет.

Aaya: 4

قَدۡ كَانَتۡ لَكُمۡ أُسۡوَةٌ حَسَنَةٞ فِيٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَٱلَّذِينَ مَعَهُۥٓ إِذۡ قَالُواْ لِقَوۡمِهِمۡ إِنَّا بُرَءَٰٓؤُاْ مِنكُمۡ وَمِمَّا تَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ كَفَرۡنَا بِكُمۡ وَبَدَا بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكُمُ ٱلۡعَدَٰوَةُ وَٱلۡبَغۡضَآءُ أَبَدًا حَتَّىٰ تُؤۡمِنُواْ بِٱللَّهِ وَحۡدَهُۥٓ إِلَّا قَوۡلَ إِبۡرَٰهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسۡتَغۡفِرَنَّ لَكَ وَمَآ أَمۡلِكُ لَكَ مِنَ ٱللَّهِ مِن شَيۡءٖۖ رَّبَّنَا عَلَيۡكَ تَوَكَّلۡنَا وَإِلَيۡكَ أَنَبۡنَا وَإِلَيۡكَ ٱلۡمَصِيرُ

Оо, ыймандуулар! Силер үчүн Ибрахимде жана аны менен бирге болгон ыймандуу адамдарда жакшы өрнөк бар. Бир кезде алар каапыр коомуна: «Биз силерге жана Аллахтан башка сыйынган кудайларыңарга эч тиешебиз жок. Биз силер тутунган динге каапырлык кылдык. Силер Аллахка ширк кылбастан, жалгыз Ага ыйман келтирмейинче, биз менен силердин ортобузда душмандык жана жек көрүү жаралды» – деп айтышты. Андыктан силер дагы аларга окшогон каапыр коомуңардан баш тартууңар керек. Бирок Ибрахимдин атасына карата айткан: «Мен сиз үчүн Аллахтан кечирим сураймын. Мен сизди Аллахтын азабынан эч коргой албаймын» – сөзүндө аны өрнөк тутпагыла. Анткени бул Ибрахим атасынан үмүт үзгөнгө чейин болгон. Ошондуктан ыймандуу адам мушрик үчүн кечирим сурабаш керек. Раббибиз! Бүткүл ишибизде Сага таяндык, тообо кылып Сага кайттык жана кыямат күнү кайтып баруу – Өзүңө гана.

Aaya: 5

رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا فِتۡنَةٗ لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ وَٱغۡفِرۡ لَنَا رَبَّنَآۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ

Раббибиз! Бизди каапырларга көз каранды кылуу менен аларга сыноо кылба. Ошондо алар бизге: «Эгерде акыйкатта болсоңор, бизге көз каранды болбойт элеңер» – деп айтышпасын. Раббибиз, күнөөлөрүбүздү кечир. Чындыгында Сен жеңилбеген Кудуреттүүсүң жана Өз жаратууңда, шариятыңда жана кудуреттүүлүгүңдө Даанышмансың.

Ina jeyaa e nafoore aayeeje ɗee e ngol hello:

• تسريب أخبار أهل الإسلام إلى الكفار كبيرة من الكبائر.

Мусулмандардын кабарын каапырларга жашыруун билдирүү чоң күнөөлөрдөн.

• عداوة الكفار عداوة مُتَأصِّلة لا تؤثر فيها موالاتهم.

Каапырлардын душмандыгы – алар менен достошуу таасир этпеген тамыры терең душмандык.

• استغفار إبراهيم لأبيه لوعده له بذلك، فلما نهاه الله عن ذلك لموته على الكفر ترك الاستغفار له.

Ибрахимдин атасына берген убадасы себептүү ал үчүн кечирим суроосу. Качан Аллах аны каапырлыкта өлөт деп андай кылуудан тыйганда, ал үчүн кечирим суроону токтотту.

Aaya: 6

لَقَدۡ كَانَ لَكُمۡ فِيهِمۡ أُسۡوَةٌ حَسَنَةٞ لِّمَن كَانَ يَرۡجُواْ ٱللَّهَ وَٱلۡيَوۡمَ ٱلۡأٓخِرَۚ وَمَن يَتَوَلَّ فَإِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡغَنِيُّ ٱلۡحَمِيدُ

Бул жакшы өрнөктү Аллахтан дүйнө жана акырет жакшылыктарын үмүт кылгандар гана ээрчишет. Ал эми ким мындай жакшы өрнөктөн баш тартса, анда Аллах пенделерине муктаж эмес, Ал алардын баш ийүүсүнө муктаж эмес. Ал бардык абалда мактоого татыктуу.

Aaya: 7

۞ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَجۡعَلَ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَ ٱلَّذِينَ عَادَيۡتُم مِّنۡهُم مَّوَدَّةٗۚ وَٱللَّهُ قَدِيرٞۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ

Оо, ыймандуулар! Балким Аллах силерге душмандык кылган каапырлар менен силердин ортоңордо сүйүү жаратып, Аллах аларды Исламга карай багыттайт. Ошондо алар силердин диндеш бир туугандарыңар болот. Аллах силердин жүрөгүңөрдү ыйманга өзгөртүүгө Кудуреттүү. Аллах тообо кылган пенделерине Кечиримдүү, аларга Мээримдүү.

Aaya: 8

لَّا يَنۡهَىٰكُمُ ٱللَّهُ عَنِ ٱلَّذِينَ لَمۡ يُقَٰتِلُوكُمۡ فِي ٱلدِّينِ وَلَمۡ يُخۡرِجُوكُم مِّن دِيَٰرِكُمۡ أَن تَبَرُّوهُمۡ وَتُقۡسِطُوٓاْ إِلَيۡهِمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُقۡسِطِينَ

Исламга киргениңер себептүү силер менен согушпаган жана силерди өз мекениңерден чыгарбаган адамдарга жакшылык кылууңарды жана аларга тийиштүү акыларын берип, алардын ортосунда адилеттүү болууңарды Аллах силерге тыйбайт. Чындыгында Аллах өздөрүнө, үй-бүлөсүнө жана кол астындагыларга адилеттүүлүк кылгандарды сүйөт.

Aaya: 9

إِنَّمَا يَنۡهَىٰكُمُ ٱللَّهُ عَنِ ٱلَّذِينَ قَٰتَلُوكُمۡ فِي ٱلدِّينِ وَأَخۡرَجُوكُم مِّن دِيَٰرِكُمۡ وَظَٰهَرُواْ عَلَىٰٓ إِخۡرَاجِكُمۡ أَن تَوَلَّوۡهُمۡۚ وَمَن يَتَوَلَّهُمۡ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ

Силер менен ыйманыңар себептүү согушуп, силерди өз мекениңерден чыгарган же чыгарууга жардам берген адамдар менен достук мамиле түзүүңөрдү Аллах силерге тыйды. Араңардан ким алар менен достошсо, мына ошолор Аллахтын буйругуна каршы чыгып, өздөрүн кыйроого учураткан залымдар.

Aaya: 10

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا جَآءَكُمُ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتُ مُهَٰجِرَٰتٖ فَٱمۡتَحِنُوهُنَّۖ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِإِيمَٰنِهِنَّۖ فَإِنۡ عَلِمۡتُمُوهُنَّ مُؤۡمِنَٰتٖ فَلَا تَرۡجِعُوهُنَّ إِلَى ٱلۡكُفَّارِۖ لَا هُنَّ حِلّٞ لَّهُمۡ وَلَا هُمۡ يَحِلُّونَ لَهُنَّۖ وَءَاتُوهُم مَّآ أَنفَقُواْۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ أَن تَنكِحُوهُنَّ إِذَآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّۚ وَلَا تُمۡسِكُواْ بِعِصَمِ ٱلۡكَوَافِرِ وَسۡـَٔلُواْ مَآ أَنفَقۡتُمۡ وَلۡيَسۡـَٔلُواْ مَآ أَنفَقُواْۚ ذَٰلِكُمۡ حُكۡمُ ٱللَّهِ يَحۡكُمُ بَيۡنَكُمۡۖ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ

Оо, Аллахка ыйман келтирип, Анын шариятын аткаргандар! Эгерде силерге ыймандуу аялдар каапырлардын жеринен мусулмандардын жерине көчүп келишсе, алардын ыйманынын чындыгын сынап көргүлө. Аллах алардын ыйманын жакшы билет. Алардын жүрөгүндөгү катылган нерселер Ага жашыруун эмес. Эгерде алардын чынчылдыгын текшергенден кийин ыймандуу экенин билсеңер, анда аларды каапыр күйөөлөрүнө кайтарбагыла. Ыймандуу аялдар каапырларга турмушка чыгууга болбойт жана каапырлар ыймандуу аялдарга үйлөнүүгө болбойт. Күйөөлөрүнө аларга берген калыңды кайтарып бергиле. Оо, ыймандуулар! Силер алардын идда мөөнөтү бүткөндөн кийин аларга калың берип, үйлөнсөңөр күнөө эмес. Кимдин аялы каапыр болсо же Исламдан баш тартса, анда аны кармабасын. Анткени анын каапыр болушу менен алардын никеси токтойт. Динден баш тарткан аялдарыңарга берген калыңды каапырлардан сурагыла жана алар дагы Исламды кабыл алган аялдарынын калыңын сурашсын. Силер тараптан жана алар тараптан калыңдын кайтарылып берилүүсү тууралуу бул айтылган нерсе – Аллахтын өкүмү. Аллах силердин араңарда Өзү каалагандай өкүм чыгарат. Аллах пенделеринин абалдарын жана иш-аракеттерин Билүүчү. Алардын эч бири Ага жашыруун эмес. Ал пенделерине кылган шариятында Даанышман.

Aaya: 11

وَإِن فَاتَكُمۡ شَيۡءٞ مِّنۡ أَزۡوَٰجِكُمۡ إِلَى ٱلۡكُفَّارِ فَعَاقَبۡتُمۡ فَـَٔاتُواْ ٱلَّذِينَ ذَهَبَتۡ أَزۡوَٰجُهُم مِّثۡلَ مَآ أَنفَقُواْۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِيٓ أَنتُم بِهِۦ مُؤۡمِنُونَ

Эгерде аялдарыңардын кээ бирлери динден баш тартып, каапырларга кетип калса жана силер каапырлардан алардын калыңын талап кылып, бирок алар бербей коюшса, кийин силер каапырлардан олжого ээ болсоңор, анда динден баш тартып кетип калган аялдардына күйөөлөрү берген калыңды бергиле. Жана силер буйругуна баш ийип жана тыйгандарын таштап, ыйман келтирген Аллахтан корккула!

Ina jeyaa e nafoore aayeeje ɗee e ngol hello:

• في تصريف الله القلب من العداوة إلى المودة، ومن الكفر إلى الإيمان إشارة إلى أن قلوب العباد بين إصبعين من أصابعه سبحانه، فليطلب العبد منه الثبات على الإيمان.

Аллахтын жүрөктү кастыктан сүйүүгө, каапырлыктан ыйманга өзгөртүүсүндө, пенделердин жүрөктөрү Анын манжаларынын эки манжасынын ортосунда экенине ишарат камтылган. Андыктан пенде Андан ыйманга болгон бекемдикти суроосу керек.

• التفريق في الحكم بين الكفار المحاربين والمسالمين.

Согушчан каапырлар менен тынч каапырлардын ортосундагы өкүмдүн айырмалануусу.

• حرمة الزواج بالكافرة غير الكتابية ابتداءً ودوامًا، وحرمة زواج المسلمة من كافر ابتداءً ودوامًا.

Христиан жана жөөт аялдан башка каапыр аялдарга үйлөнүү башынан жана түбөлүккө тыюу салынган. Жана мусулман аялдын каапырга турмушка чыгуусу башынан жана түбөлүккө тыюу салынган.

Aaya: 12

يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ إِذَا جَآءَكَ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتُ يُبَايِعۡنَكَ عَلَىٰٓ أَن لَّا يُشۡرِكۡنَ بِٱللَّهِ شَيۡـٔٗا وَلَا يَسۡرِقۡنَ وَلَا يَزۡنِينَ وَلَا يَقۡتُلۡنَ أَوۡلَٰدَهُنَّ وَلَا يَأۡتِينَ بِبُهۡتَٰنٖ يَفۡتَرِينَهُۥ بَيۡنَ أَيۡدِيهِنَّ وَأَرۡجُلِهِنَّ وَلَا يَعۡصِينَكَ فِي مَعۡرُوفٖ فَبَايِعۡهُنَّ وَٱسۡتَغۡفِرۡ لَهُنَّ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ

Оо, пайгамбар! Эгерде сага Меккени багынткан күндөгүдөй ыймандуу аялдар келип, Аллахка эч нерсени шерик кылбастан, жалгыз Ага сыйынууга, уурулук жана зына кылбоого, караңгылык доордогу адамдардын үрп-адаттарына ылайык балдарды өлтүрбөөгө, зынадан төрөлгөн балдарын күйөөлөрүнө таандык кылбоого жана өлүккө өкүрүп ыйлоо, чачты кыруу, кийимин тытуу сыяктуу тыюу салынган жакшылык иштерде сага каршы чыкпоого ант беришсе, анда алардын антын кабыл кыл жана алар сага ант беришкенден кийин күнөөлөрү үчүн Аллахтан кечирим сура. Чындыгында Аллах тообо кылган пенделерине Кечиримдүү, аларга Ырайымдуу.

Aaya: 13

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَوَلَّوۡاْ قَوۡمًا غَضِبَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡ قَدۡ يَئِسُواْ مِنَ ٱلۡأٓخِرَةِ كَمَا يَئِسَ ٱلۡكُفَّارُ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلۡقُبُورِ

Оо, Аллахка ыйман келтирип, Анын шариятын аткаргандар! Аллахтын каарына калган коом менен достук мамиледе болбогула. Алар акыретке ишенишпейт. Тескерисинче, алар кайра тирилүүгө ишенбегендик себептүү өлүктөрдүн кайтып келүүсүнөн үмүтсүз болгон сыяктуу андан үмүт үзүшкөндөр.

Ina jeyaa e nafoore aayeeje ɗee e ngol hello:

• مشروعية مبايعة ولي الأمر على السمع والطاعة والتقوى.

Унчукпастан угууга, баш ийүүгө жана такыбалыкка негизделген деңгээлде башчыга ант берүү шариятта бар.

• وجوب الصدق في الأفعال ومطابقتها للأقوال.

Иш-аракеттерде чынчылдыктын милдеттүүлүгү жана алардын айтылган сөздөргө дал келүүсү.

• بيَّن الله للعبد طريق الخير والشر، فإذا اختار العبد الزيغ والضلال ولم يتب فإن الله يعاقبه بزيادة زيغه وضلاله.

Аллах пендеге жакшы жана жаман жолду ачык көргөзгөн. Эгерде пенде адашууну жана четтөөнү тандап, кийин тообо кылбаса, анда Аллах аны адашуусун жана четтөөсүн күчөтүп жазалайт.