Firo maanaaji Simoore Simoore hajju - Firo yoo - Mawsuuwa al-quraan tedduɗo oo

Al-Hajj

Aaya: 1

يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمۡۚ إِنَّ زَلۡزَلَةَ ٱلسَّاعَةِ شَيۡءٌ عَظِيمٞ

E jenumanja ŵandu! Mun’jogopani M’mbuje gwenu, chisimu chisikinya cha Kiyama chiŵele chindu chekulungwa kusyene.

Aaya: 2

يَوۡمَ تَرَوۡنَهَا تَذۡهَلُ كُلُّ مُرۡضِعَةٍ عَمَّآ أَرۡضَعَتۡ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمۡلٍ حَمۡلَهَا وَتَرَى ٱلنَّاسَ سُكَٰرَىٰ وَمَا هُم بِسُكَٰرَىٰ وَلَٰكِنَّ عَذَابَ ٱللَّهِ شَدِيدٞ

Lisiku lyatinchijiona ŵanganyammwe (Kiyamajo), tachiliŵalila nkonjesya jwalijose chaŵaliji nkuchijonjesya, soni jwalijose juŵakwete nsigo tachijasanga nsigo wakwe, ni tinchaona ŵandu nti chisawu ŵakolelwe, kutendaga ŵanganyao nganaŵa ŵakolelwe, nambo kuti ipotesi ya Allah ni yaili yaukali (yayatendekasyisye yalakweyo).

Aaya: 3

وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يُجَٰدِلُ فِي ٱللَّهِ بِغَيۡرِ عِلۡمٖ وَيَتَّبِعُ كُلَّ شَيۡطَٰنٖ مَّرِيدٖ

Soni chilikati cha ŵandu pana ŵaakukanganaga pa ya Allah mwangali umanyilisi, ni akunkuyaga shetani jwalijose jwachibuli nnope.

Aaya: 4

كُتِبَ عَلَيۡهِ أَنَّهُۥ مَن تَوَلَّاهُ فَأَنَّهُۥ يُضِلُّهُۥ وَيَهۡدِيهِ إِلَىٰ عَذَابِ ٱلسَّعِيرِ

Ilembedwe pa jwalakwe (shetanijo) yanti jwatantende jwalakwejo kuŵa nsyoŵe, basi chisimu jwalakwejo chansochelesye, ni kunnongolela kuilagasyo ya Moto Wakulapuka.

Aaya: 5

يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِن كُنتُمۡ فِي رَيۡبٖ مِّنَ ٱلۡبَعۡثِ فَإِنَّا خَلَقۡنَٰكُم مِّن تُرَابٖ ثُمَّ مِن نُّطۡفَةٖ ثُمَّ مِنۡ عَلَقَةٖ ثُمَّ مِن مُّضۡغَةٖ مُّخَلَّقَةٖ وَغَيۡرِ مُخَلَّقَةٖ لِّنُبَيِّنَ لَكُمۡۚ وَنُقِرُّ فِي ٱلۡأَرۡحَامِ مَا نَشَآءُ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗى ثُمَّ نُخۡرِجُكُمۡ طِفۡلٗا ثُمَّ لِتَبۡلُغُوٓاْ أَشُدَّكُمۡۖ وَمِنكُم مَّن يُتَوَفَّىٰ وَمِنكُم مَّن يُرَدُّ إِلَىٰٓ أَرۡذَلِ ٱلۡعُمُرِ لِكَيۡلَا يَعۡلَمَ مِنۢ بَعۡدِ عِلۡمٖ شَيۡـٔٗاۚ وَتَرَى ٱلۡأَرۡضَ هَامِدَةٗ فَإِذَآ أَنزَلۡنَا عَلَيۡهَا ٱلۡمَآءَ ٱهۡتَزَّتۡ وَرَبَتۡ وَأَنۢبَتَتۡ مِن كُلِّ زَوۡجِۭ بَهِيجٖ

E jenumanja ŵandu! Naga n’di ŵakaika pa yakwimuka m’malembe, basi chisimu Uwwe twan’gumbile (pandanda) kuumila mwitaka, kaneko (tukun’gumbaga) kuumila mu lindondwa (lya ulume ni ukongwe), kaneko (ni likusyukaga) chipande chamyasi, kaneko (ni chikusyukaga) chipande channou chegumbiche (kuŵa mwanache jwankwane iŵalo) kapena changagumbika (mbundumuko), kuti tuntagulile jenumanja (ya ukombosi Ŵetu wakutenda chilichose chatukusaka). Ni tukasantamikaga m’chiŵelechelo jwatunsachile (kuti atamilichiche) kwikanila ndema jekolanjidwe (jakupagwila), kaneko ni tukasankoposyaga jenumanja n’di makandi, kaneko (ni tukunkusyaaga) kuti nkuŵiche komangala kwenu. Sano ŵane mwa jenumanja pana ŵaakuwaga (nkanakule), soni ŵane mwajenumanja pana ŵaakuwuchisyidwa kuumi wakusakala (wauchekulu wannope) mwanti ngaakumanyililaga chilichose panyuma pa umanyilisi (waŵakwete). Soni nkasalionaga litaka lili litalele, nambo pati tutulwisye palyalakwelyo mesi (gawula) likasatenganyika ni kutulumbala soni ni likasamesyaga ntundu uliose (wammela) wakusalala.

Aaya: 6

ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡحَقُّ وَأَنَّهُۥ يُحۡيِ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَأَنَّهُۥ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ

Yalakwe (yaisalidweyo ikutendekwaga) ligongo lyanti Allah ni jwali Jwakuonaonape, soni kuti Jwalakwe ni jwaakwimusyaga ŵawe, nambo soni kuti Jwalakwe pa chindu chilichose juŵele Jwakombola.

Aaya: 7

وَأَنَّ ٱلسَّاعَةَ ءَاتِيَةٞ لَّا رَيۡبَ فِيهَا وَأَنَّ ٱللَّهَ يَبۡعَثُ مَن فِي ٱلۡقُبُورِ

Ni (kuŵa umboni wakuti) chisimu Kiyama jichiyika mwangali kaichila pa jalakwejo, ni kuti chisimu Allah tachajimusya ŵali m’malembe.

Aaya: 8

وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يُجَٰدِلُ فِي ٱللَّهِ بِغَيۡرِ عِلۡمٖ وَلَا هُدٗى وَلَا كِتَٰبٖ مُّنِيرٖ

Soni chilikati cha ŵandu pana jwaakukanganaga pa ya Allah mwangali umanyilisi, namuno chongoko, namuno soni chitabu chakupeleka lilanguka (kuumila kwa Allah).

Aaya: 9

ثَانِيَ عِطۡفِهِۦ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۖ لَهُۥ فِي ٱلدُّنۡيَا خِزۡيٞۖ وَنُذِيقُهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ عَذَابَ ٱلۡحَرِيقِ

Juchipombotasyaga lukosi lwakwe (pakanila yakuona mwakulikwesya) kuti jusochelesye (ŵandu) kwitala lya Allah. Jukwete kupata jwalakwejo paduniya kwaluka, sano lisiku lya Kiyama chitukampe kupasya ilagasyo ya Moto wakutinisya.

Aaya: 10

ذَٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتۡ يَدَاكَ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَيۡسَ بِظَلَّٰمٖ لِّلۡعَبِيدِ

(Chijukasalilidwe yanti): Yalakweyi ni ligongo lya ayila yagalongwesye makono genu, nambo soni kuti Allah nganaŵa jwakwatenda lupuso ata panandi achikapolo (Ŵakwe).

Aaya: 11

وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَعۡبُدُ ٱللَّهَ عَلَىٰ حَرۡفٖۖ فَإِنۡ أَصَابَهُۥ خَيۡرٌ ٱطۡمَأَنَّ بِهِۦۖ وَإِنۡ أَصَابَتۡهُ فِتۡنَةٌ ٱنقَلَبَ عَلَىٰ وَجۡهِهِۦ خَسِرَ ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةَۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡخُسۡرَانُ ٱلۡمُبِينُ

Soni chilikati cha ŵandu pana jwaakun’galagatilaga Allah chanchisegambali (mwakayichila), basi naga yimpatile yambone, jukasatulalila nayo (ni kuŵa mpela nsilamu nsyesyene), nambo naga gampatile masausyo, jukasagalauka ni ngope jakwe (jukasaujilaga ku ukafili wakwe), jupelelwe duniya ni Akhera, kwalakweko ni kupelelwa kwakuonechela.

Aaya: 12

يَدۡعُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُۥ وَمَا لَا يَنفَعُهُۥۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلضَّلَٰلُ ٱلۡبَعِيدُ

Jukasaŵaŵendaga, mmalo mwa Allah, aŵala ŵangaŵa nkumpa masausyo (naga nganiŵagalagatila), nambo soni ŵangaŵa nkumpa ikamuchisyo (naga ŵagalagatile), kwalakweko ni kupotela kwakutalikangana nnope (ni yakuona).

Aaya: 13

يَدۡعُواْ لَمَن ضَرُّهُۥٓ أَقۡرَبُ مِن نَّفۡعِهِۦۚ لَبِئۡسَ ٱلۡمَوۡلَىٰ وَلَبِئۡسَ ٱلۡعَشِيرُ

Jukasaŵaŵendaga aŵala ŵagali masausyo gao gakuŵandichila nnope kulekangana ni ikamuchisyo yao, kaje kusakala nnope kaligoselo kakwe, soni kaje kusakala nnope nsyoŵe jwakwe!

Aaya: 14

إِنَّ ٱللَّهَ يُدۡخِلُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُۚ إِنَّ ٱللَّهَ يَفۡعَلُ مَا يُرِيدُ

Chisimu Allah tachajinjisya aŵala ŵaakulupilile ni kutendaga yambone, ku Matimbe ga ku Mbepo gasikujilima sulo cha pasi pakwe. Chisimu Allah akasatendaga yaakusaka.

Aaya: 15

مَن كَانَ يَظُنُّ أَن لَّن يَنصُرَهُ ٱللَّهُ فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِ فَلۡيَمۡدُدۡ بِسَبَبٍ إِلَى ٱلسَّمَآءِ ثُمَّ لۡيَقۡطَعۡ فَلۡيَنظُرۡ هَلۡ يُذۡهِبَنَّ كَيۡدُهُۥ مَا يَغِيظُ

Jwalijose jwaakuŵa nkuganichisya yanti Allah nganaŵa ankamuchisye (Muhammadi ﷺ) paduniya ni ku Akhera, basi akoleche lukonji kunsakasa kaneko ni alitaŵilile, ni alole kuti ana chitagu chakwecho chichityosye yaikumpikasya ntimayo (ana kuliulaga kwakweko chikutendekasye kuti Usilamu ukajenela)?

Aaya: 16

وَكَذَٰلِكَ أَنزَلۡنَٰهُ ءَايَٰتِۭ بَيِّنَٰتٖ وَأَنَّ ٱللَّهَ يَهۡدِي مَن يُرِيدُ

Soni iyyoyopeyo tujitulwisye (Qur’an) kuŵa ma Ȃya gakupikanika, soni chisimu Allah akun’jongolaga jwansachile.

Aaya: 17

إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَٱلَّذِينَ هَادُواْ وَٱلصَّٰبِـِٔينَ وَٱلنَّصَٰرَىٰ وَٱلۡمَجُوسَ وَٱلَّذِينَ أَشۡرَكُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ يَفۡصِلُ بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدٌ

Chisimu aŵala ŵakulupilile (mwa Allah ni Ntume Jwakwe Muhammadi ﷺ) ni ŵali mu Chiyuda, Asabayi^[1] ni Akilisito, kwisa soni Amajuusi^[2] ni aŵala ŵaawanganyisye (Allah ni isanamu), chisimu Allah tachijilanya chilikati chao lisiku lya Kiyama. Chisimu Allah pachindu chilichose aŵele Mboni.

(22:1) Nnole chilaaki cha Ȃya ja (2:62). (22:2) Amajuusi ni ŵandu ŵagalagatila moto.

Aaya: 18

أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ يَسۡجُدُۤ لَهُۥۤ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِ وَٱلشَّمۡسُ وَٱلۡقَمَرُ وَٱلنُّجُومُ وَٱلۡجِبَالُ وَٱلشَّجَرُ وَٱلدَّوَآبُّ وَكَثِيرٞ مِّنَ ٱلنَّاسِۖ وَكَثِيرٌ حَقَّ عَلَيۡهِ ٱلۡعَذَابُۗ وَمَن يُهِنِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِن مُّكۡرِمٍۚ إِنَّ ٱللَّهَ يَفۡعَلُ مَا يَشَآءُ۩

Ana ngankuiona yanti chisimu Allah ikunsujudilaga Jwalakwe yosope yaili kumawunde ni yaili petaka, lyuŵa, mwesi, ndondwa, matumbi, itela, inyama kwisa soni ŵandu ŵajinji? Nambo soni ŵajinji (ŵane mwa ŵanduo) ilagasyo isimichiche pa ŵanganyao. Sano jwatite Allah an’jigasye nchesela, basi ngaŵa nkukola jwakunchimbichisya. Chisimu Allah akasatendaga yaakusaka.

Aaya: 19

۞ هَٰذَانِ خَصۡمَانِ ٱخۡتَصَمُواْ فِي رَبِّهِمۡۖ فَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ قُطِّعَتۡ لَهُمۡ ثِيَابٞ مِّن نَّارٖ يُصَبُّ مِن فَوۡقِ رُءُوسِهِمُ ٱلۡحَمِيمُ

Aŵa ni akukangana ŵaŵili (ŵakulupilila ni ŵakanila), akanganile pa ya M’mbuje gwao, sano aŵala ŵaakanile, chachikatilidwa nguwo sya Moto (ni kuwechedwa), pachanya pa mitwe jao pachipungulilidwa mesi gamasemule kusyene.

Aaya: 20

يُصۡهَرُ بِهِۦ مَا فِي بُطُونِهِمۡ وَٱلۡجُلُودُ

Ni gele (mesigo), ichinyelenyenduka yaili m’matumbo mwao kwisa soni mapende.

Aaya: 21

وَلَهُم مَّقَٰمِعُ مِنۡ حَدِيدٖ

Soni takakole ŵanganyao nyundo syachisyano (syakwakasila).

Aaya: 22

كُلَّمَآ أَرَادُوٓاْ أَن يَخۡرُجُواْ مِنۡهَا مِنۡ غَمٍّ أُعِيدُواْ فِيهَا وَذُوقُواْ عَذَابَ ٱلۡحَرِيقِ

Ndaŵi ni katema katakasacheje kuti akopoche mwalakwemo ligongo lya kulagasika nnope takawuchisyeje mmomo, soni (takasalileje kuti): “Pasyani ilagasyo yakutinisya.”

Aaya: 23

إِنَّ ٱللَّهَ يُدۡخِلُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ يُحَلَّوۡنَ فِيهَا مِنۡ أَسَاوِرَ مِن ذَهَبٖ وَلُؤۡلُؤٗاۖ وَلِبَاسُهُمۡ فِيهَا حَرِيرٞ

Chisimu Allah tachajinjisya aŵala ŵaakulupilile ni kutendaga yambone, ku Matimbe ga ku Mbepo gasikujilima sulo cha pasi pakwe. Takawechedweje kwalakweko makosa gagolodi ni gangalekale syakumelemenda nnope, soni yakuwala yao kwalakweko tiyikaŵe ya silika.

Aaya: 24

وَهُدُوٓاْ إِلَى ٱلطَّيِّبِ مِنَ ٱلۡقَوۡلِ وَهُدُوٓاْ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلۡحَمِيدِ

Soni ŵanganyao ajongoleledwe (paduniya pano) ku maloŵe gambone,^[3] soni ajongoleledwe kwitala (lya Usilamu) lya (Allah) Jwakulapilidwa kusyesyene.

(22:3) Maloŵe gambone gakwe mpela: Lâ ilâha illallâh [Pangali nnungu jwine jwakuŵajilwa kun’galagatila ikaŵe Allah], Alhamdu lillâh [Lumbili losope lwene alapikwe Allah] ni kusooma Qur’an).

Aaya: 25

إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ ٱلَّذِي جَعَلۡنَٰهُ لِلنَّاسِ سَوَآءً ٱلۡعَٰكِفُ فِيهِ وَٱلۡبَادِۚ وَمَن يُرِدۡ فِيهِ بِإِلۡحَادِۭ بِظُلۡمٖ نُّذِقۡهُ مِنۡ عَذَابٍ أَلِيمٖ

Chisimu aŵala ŵaakanile ni kuŵaga ali nkwasiŵilila (ŵandu) kwitala lya Allah, ni (kwasiŵilikanganyaga soni kuti akajinjila mu) Nsikiti Wakuchimbichika (wa ku Maaka), awula watuutesile kuŵa wa ŵandu wosope (pakutendelamo ibada ya Hija ni Umra) mwakulandana, kutandila akutama mwalakwemo ni achalendo ŵakwe, (basi ŵanganyao tuchapa ilagasyo yakupoteka kusyene). Sano jwalijose jwatasache kutenda yangalumbana mwalakwemo mwalupuso, chitumpe kupasya ilagasyo yakupoteka nnope.

Aaya: 26

وَإِذۡ بَوَّأۡنَا لِإِبۡرَٰهِيمَ مَكَانَ ٱلۡبَيۡتِ أَن لَّا تُشۡرِكۡ بِي شَيۡـٔٗا وَطَهِّرۡ بَيۡتِيَ لِلطَّآئِفِينَ وَٱلۡقَآئِمِينَ وَٱلرُّكَّعِ ٱلسُّجُودِ

Soni (kumbuchilani) katema katwannanjile Ibrahima malo ga (kutaŵa) Nyumba (jakuchimbichika ja Likaaba), (ni kuntenda kuti): “Nkasimumwanganya Une ni chilichose, soni jiswejesyani Nyumba Jangu kwaswejechesya akujisyungula, ni akwiima, akwiinama kwisa soni akusujudu (pa kuswali).”

Aaya: 27

وَأَذِّن فِي ٱلنَّاسِ بِٱلۡحَجِّ يَأۡتُوكَ رِجَالٗا وَعَلَىٰ كُلِّ ضَامِرٖ يَأۡتِينَ مِن كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٖ

“Soni jenesyani ku ŵandu ya Hija. Tam’bichilile ŵakwenda wapasi ni (ŵakwela) pa ngamiya jilijose jaganda (ligongo lya matabu gaulendo), taiche kuumila kwitala lililyose lyakunaula.”

Aaya: 28

لِّيَشۡهَدُواْ مَنَٰفِعَ لَهُمۡ وَيَذۡكُرُواْ ٱسۡمَ ٱللَّهِ فِيٓ أَيَّامٖ مَّعۡلُومَٰتٍ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُم مِّنۢ بَهِيمَةِ ٱلۡأَنۡعَٰمِۖ فَكُلُواْ مِنۡهَا وَأَطۡعِمُواْ ٱلۡبَآئِسَ ٱلۡفَقِيرَ

“Kuti ajise kulola yakwakamuchisya yao, ni kulikolanga Lina lya Allah m’moŵa gakumanyika,^[4] pa yaŵapele ŵanganyao mu inyama yakulanga,^[5] basi lyagani jine mujalakwe (nyamajo), nikwalisya soni ŵayakanganiche ŵaali ŵakulaga.”

(22:4) Moŵa gakumanyika gakwe ni aga: pa 10, pa 11, pa 12 ni pa 13 mwesi wa Mfungotatu. (22:5) Inyama yakwe mpela ngamiya, ng’ombe, ngondolo ni mbusi, pakuisikita kuŵa mbepesi kwa Allah, ni kuŵecheta ndema jakuisikitajo kuti: Bismillah [Mulina lya Allah], Wallâhu-Akbar [Soni Allah ni Jwankulunga nnope], Allâhumma Minka wa Ilaika [E Allah! Chinyamachi chiumiile Kukwenu soni chikuja Kukwenu].

Aaya: 29

ثُمَّ لۡيَقۡضُواْ تَفَثَهُمۡ وَلۡيُوفُواْ نُذُورَهُمۡ وَلۡيَطَّوَّفُواْ بِٱلۡبَيۡتِ ٱلۡعَتِيقِ

“Kaneko aliswejesye ku usakwa wao (pakuwula nguwo sya Ihrâm ni kumyola umbo, kulengula ngose, kupakala mauta gakununjila ni ine), ni kwanilisya nasili syao, nikujisyungula Nyumba jakalakala (Likaaba).”

Aaya: 30

ذَٰلِكَۖ وَمَن يُعَظِّمۡ حُرُمَٰتِ ٱللَّهِ فَهُوَ خَيۡرٞ لَّهُۥ عِندَ رَبِّهِۦۗ وَأُحِلَّتۡ لَكُمُ ٱلۡأَنۡعَٰمُ إِلَّا مَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡۖ فَٱجۡتَنِبُواْ ٱلرِّجۡسَ مِنَ ٱلۡأَوۡثَٰنِ وَٱجۡتَنِبُواْ قَوۡلَ ٱلزُّورِ

Yalakweyo (ni ibada ya Hija yakuŵajilwa ŵandu kuntendela Allah), sano jwataichimbichisye ichindu yakuchimbichika ya Allah, basi (kutenda) yalakweyo tiiŵe yambone kukwakwe pameso pa M’mbujegwe. Ni iŵele halaal kukwenu (kulya) ilango, ikaŵeje yaikusoomedwa kukwenu (mu Qur’an kuti yaharaam). Basi uŵambalani usakwa (wagalagatila) isanamu, soni gaŵambalani maloŵe gaunami.

Aaya: 31

حُنَفَآءَ لِلَّهِ غَيۡرَ مُشۡرِكِينَ بِهِۦۚ وَمَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَكَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ ٱلسَّمَآءِ فَتَخۡطَفُهُ ٱلطَّيۡرُ أَوۡ تَهۡوِي بِهِ ٱلرِّيحُ فِي مَكَانٖ سَحِيقٖ

Pakupendechela kwa Allah (pakun’galagatila Jwele pejo), mwangali kum’bwanganya Jwalakwe (ni isanamu). Sano jwaakum’bwanganya Allah (ni isanamu), basi akuŵa nti chisawu apatwiche kwinani ni inkwakwile ijuni, kapena mbungo jijile kumponya kumalo kwakutalika nnope.

Aaya: 32

ذَٰلِكَۖ وَمَن يُعَظِّمۡ شَعَٰٓئِرَ ٱللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقۡوَى ٱلۡقُلُوبِ

Yalakweyo (ni ibada ya Hija yakuŵajilwa ŵandu kuntendela Allah), sano jwataichimbichisye imanyilo ya (dini ja) Allah (mpela kuijimbasya inyama yakupeleka mbepesi ku Nyumba jakuchimbichika ja Likaaba), basi yalakweyo tiilosye woga (wakun’jogopa Allah) wauli m’mitima.

Aaya: 33

لَكُمۡ فِيهَا مَنَٰفِعُ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗى ثُمَّ مَحِلُّهَآ إِلَى ٱلۡبَيۡتِ ٱلۡعَتِيقِ

Nkwete ŵanganyammwe mu yalakwe (inyama yambepesiyo) ikamuchisyo (mpela kuikwela, kuitwika misigo nikuikama nkaka), mpaka pa ndema jekolanjidwe (ja kuisikitila), kaneko malo gakwe gakuisikitila ni ku Nyumba jakalakala (ku Maaka).

Aaya: 34

وَلِكُلِّ أُمَّةٖ جَعَلۡنَا مَنسَكٗا لِّيَذۡكُرُواْ ٱسۡمَ ٱللَّهِ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُم مِّنۢ بَهِيمَةِ ٱلۡأَنۡعَٰمِۗ فَإِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ فَلَهُۥٓ أَسۡلِمُواْۗ وَبَشِّرِ ٱلۡمُخۡبِتِينَ

Soni nkutula uliose twauŵichile malo gakusikitila inyama ya mbepesi, kuti alikolanjeje Lina lya Allah pa yaŵapele ŵanganyao mu inyama yakulanga. Basi nnungu jwenu ni Nnungu Jumpepe, basi Kukwakwe lipelekani (pakuŵa Asilamu), soni mwapani abali jakusengwasya ŵakunda malamusi mwakulinandiya.

Aaya: 35

ٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ ٱللَّهُ وَجِلَتۡ قُلُوبُهُمۡ وَٱلصَّٰبِرِينَ عَلَىٰ مَآ أَصَابَهُمۡ وَٱلۡمُقِيمِي ٱلصَّلَوٰةِ وَمِمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ يُنفِقُونَ

Aŵala ŵaakutiji naga Allah achikolanjidwaga mitima jao jikasan’gumbalaga woga, soni akasaŵaga ŵakupilila pa yayapatile, ni akasaŵaga soni ŵakwimika Swala mwakolosya, nambo soni mu ichindu yatwapele akasatolaga.

Aaya: 36

وَٱلۡبُدۡنَ جَعَلۡنَٰهَا لَكُم مِّن شَعَٰٓئِرِ ٱللَّهِ لَكُمۡ فِيهَا خَيۡرٞۖ فَٱذۡكُرُواْ ٱسۡمَ ٱللَّهِ عَلَيۡهَا صَوَآفَّۖ فَإِذَا وَجَبَتۡ جُنُوبُهَا فَكُلُواْ مِنۡهَا وَأَطۡعِمُواْ ٱلۡقَانِعَ وَٱلۡمُعۡتَرَّۚ كَذَٰلِكَ سَخَّرۡنَٰهَا لَكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ

Sano ngamiya (syasikupelechedwa ku Nyumba jakuchimbichika ja Likaaba kuŵa mbepesi), tusitesile kukwenu kuŵa mu imanyilo ya (Dini ja) Allah, nkwete ŵanganyammwe mu syalakwesyo yambone (yejinji). Basi likolangani Lina lya Allah pa syalakwesyo ndema jasikwima m’misela (pa kusisikita), sano pati sigwile chamumbalati mwakwe (panyuma pakusisikita), basi lyagani mu syalakwesyo, ni kun’diisya nkwikutila (jwangaaŵendaŵenda ŵandu), ni nkuŵendaŵenda jwakwe. Iyyoyopeyo tusijepepesye kukwenu syalakwesyo kuti m’be ŵakutogolela.

Aaya: 37

لَن يَنَالَ ٱللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَآؤُهَا وَلَٰكِن يَنَالُهُ ٱلتَّقۡوَىٰ مِنكُمۡۚ كَذَٰلِكَ سَخَّرَهَا لَكُمۡ لِتُكَبِّرُواْ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَىٰكُمۡۗ وَبَشِّرِ ٱلۡمُحۡسِنِينَ

Nganijiŵa jim’biiche Allah minou jakwe namuno myasi jakwe, nambo woga wakuumila kukwenu ni waukasaum’bikaga Jwalakwe. Iyyoyopeyo ayijepepesye yalakwe (inyamayo) kukwenu kuti munkusyeje Allah ligongo lya kun’jongola kwenu, soni mwapani abali jakusengwasya ŵakolosya (masengo).

Aaya: 38

۞ إِنَّ ٱللَّهَ يُدَٰفِعُ عَنِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ خَوَّانٖ كَفُورٍ

Chisimu Allah akasaŵachenjela aŵala ŵaakulupilile. Chisimu Allah ŵangannonyela jwalijose jwachinyengo nnope, jwakanila kusyene (ukoto wa Allah).

Aaya: 39

أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَٰتَلُونَ بِأَنَّهُمۡ ظُلِمُواْۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ نَصۡرِهِمۡ لَقَدِيرٌ

Apedwile lusa (lwakuputa ngondo) aŵala ŵaakuŵa nkuputwa ngondo; ligongo lyanti ŵanganyao atendedwe lupuso, soni chisimu Allah pa yakwakamuchisya ŵanganyao juŵele Jwakombola kusyene.

Aaya: 40

ٱلَّذِينَ أُخۡرِجُواْ مِن دِيَٰرِهِم بِغَيۡرِ حَقٍّ إِلَّآ أَن يَقُولُواْ رَبُّنَا ٱللَّهُۗ وَلَوۡلَا دَفۡعُ ٱللَّهِ ٱلنَّاسَ بَعۡضَهُم بِبَعۡضٖ لَّهُدِّمَتۡ صَوَٰمِعُ وَبِيَعٞ وَصَلَوَٰتٞ وَمَسَٰجِدُ يُذۡكَرُ فِيهَا ٱسۡمُ ٱللَّهِ كَثِيرٗاۗ وَلَيَنصُرَنَّ ٱللَّهُ مَن يَنصُرُهُۥٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ

Aŵala ŵakoposyedwe nsimangwao mwangali chilungamiko ni ikaŵeje ligongo lyanti ŵanganyao akutiji: “M’mbuje gwetu ni Allah.” Soni kungaŵaga Allah kwatuta ŵandu (amagongo) kupitila mwa ŵandu ŵane (mpela asilikali), gakagumulidwe masunagogi, yalichi, nyumba sine syakutendelamo ibada kwisa soni misikiti jalikolanjidwamo Lina lya Allah mwa winji, soni chisimu Allah chankamuchisye kusyene mundu jwaakunkamuchisya Jwalakwe (paajikamuchisya Dini Jakwe), chisimu Allah ni Jwakulimbangana nnope, Jwamachili gakupunda.

Aaya: 41

ٱلَّذِينَ إِن مَّكَّنَّٰهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ أَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَوُاْ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَمَرُواْ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَنَهَوۡاْ عَنِ ٱلۡمُنكَرِۗ وَلِلَّهِ عَٰقِبَةُ ٱلۡأُمُورِ

Aŵala ŵati naga tuli twapele machili pachilambo (gakwakombolela amagongo ŵao), akwimikaga Swala mwakolosya ni kutolaga Zaka, ni kuchisyaga yambone, ni kanyaga yakusakala, sano kwa Allah ni kujili mbesi ja ichindu (yosope).

Aaya: 42

وَإِن يُكَذِّبُوكَ فَقَدۡ كَذَّبَتۡ قَبۡلَهُمۡ قَوۡمُ نُوحٖ وَعَادٞ وَثَمُودُ

Sano naga akunkanila mmwe (Muhammadi ﷺ), basi (nganiiŵa yachilendo) chisimu ŵakaaniile paujo pao ŵandu ŵa Nuhu, achina Adi ni achina Samuda.

Aaya: 43

وَقَوۡمُ إِبۡرَٰهِيمَ وَقَوۡمُ لُوطٖ

Kwisa soni ŵandu ŵa Ibrahima ni ŵandu ŵa Lutwi.

Aaya: 44

وَأَصۡحَٰبُ مَدۡيَنَۖ وَكُذِّبَ مُوسَىٰۖ فَأَمۡلَيۡتُ لِلۡكَٰفِرِينَ ثُمَّ أَخَذۡتُهُمۡۖ فَكَيۡفَ كَانَ نَكِيرِ

Ni kwisa soni achimisyene Madiyana, nombe najo Musa jwakaaniidwe. Basi nalechelele achimakafili, kaneko ni nakwembekenye (ni ilagasyo). Nambi kwaliji uli kasilika Kwangu (ngati najonasile wosope)?

Aaya: 45

فَكَأَيِّن مِّن قَرۡيَةٍ أَهۡلَكۡنَٰهَا وَهِيَ ظَالِمَةٞ فَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَىٰ عُرُوشِهَا وَبِئۡرٖ مُّعَطَّلَةٖ وَقَصۡرٖ مَّشِيدٍ

Ana jilingwajilingwa mwa misi jatwajijonasile jili jalupuso, basi mapupa gakwe gali gagwilile pa misakasa jakwe? Nambo soni (ilingwailingwa) isima yayalechedwe kwisa soni makome geliye mwa kunyang’amasya?

Aaya: 46

أَفَلَمۡ يَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَتَكُونَ لَهُمۡ قُلُوبٞ يَعۡقِلُونَ بِهَآ أَوۡ ءَاذَانٞ يَسۡمَعُونَ بِهَاۖ فَإِنَّهَا لَا تَعۡمَى ٱلۡأَبۡصَٰرُ وَلَٰكِن تَعۡمَى ٱلۡقُلُوبُ ٱلَّتِي فِي ٱلصُّدُورِ

Ana ŵanganyao ngakwendajenda pa chilambo kuti jipatikane kukwao mitima jaganichisya mwalunda, kapena mawiwi gakupikanila? Basi chisimu chene meso ngagakasatatala (kwakonanga Dini) nambo mitima jajili mu idali ni jajikasatatala (kwakonanga Dini).

Aaya: 47

وَيَسۡتَعۡجِلُونَكَ بِٱلۡعَذَابِ وَلَن يُخۡلِفَ ٱللَّهُ وَعۡدَهُۥۚ وَإِنَّ يَوۡمًا عِندَ رَبِّكَ كَأَلۡفِ سَنَةٖ مِّمَّا تَعُدُّونَ

Ni akunkulumisya kuti m’biche nayo ilagasyo, nambotu Allah nganaŵa akasile chilanga Chakwe (chaŵachiŵisile chanti ilagasyo yakandapala ichiŵa ku Akhera). Soni chisimu lisiku limpepe kwa Ambuje ŵenu lili chisawu yaka yakwana sausande (1000) muyankuti kaŵalanjile ŵanganyammwe.

Aaya: 48

وَكَأَيِّن مِّن قَرۡيَةٍ أَمۡلَيۡتُ لَهَا وَهِيَ ظَالِمَةٞ ثُمَّ أَخَذۡتُهَا وَإِلَيَّ ٱلۡمَصِيرُ

Ana soni jilingwajilingwa mwa misi janajilechelele kutendaga jili jalupuso, kaneko ni najikwembekenye (ni ilagasyo)? Soni Kukwangu ni kwakuujila.

Aaya: 49

قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنَّمَآ أَنَا۠ لَكُمۡ نَذِيرٞ مُّبِينٞ

Jilani (mmwe Muhammadi ﷺ): “E jenumanja ŵandu! Chisimu une kukwenu ni nkutetela jwakuonechela.”

Aaya: 50

فَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُم مَّغۡفِرَةٞ وَرِزۡقٞ كَرِيمٞ

“Basi aŵala ŵaakulupilile ni kutendaga yambone, akwete kupata ŵanganyao chikululuko kwisa soni lisiki lyakuchimbichika (lya ku Mbepo).”

Aaya: 51

وَٱلَّذِينَ سَعَوۡاْ فِيٓ ءَايَٰتِنَا مُعَٰجِزِينَ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَحِيمِ

“Sano aŵala ŵaakulimbichila kulimbana ni ma Ȃya Getu aku ali nkulepelekasya (ŵandu kunkuya Muhammadi ﷺ), ŵanganyao niŵandu ŵa ku Moto Waukali.”

Aaya: 52

وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ مِن رَّسُولٖ وَلَا نَبِيٍّ إِلَّآ إِذَا تَمَنَّىٰٓ أَلۡقَى ٱلشَّيۡطَٰنُ فِيٓ أُمۡنِيَّتِهِۦ فَيَنسَخُ ٱللَّهُ مَا يُلۡقِي ٱلشَّيۡطَٰنُ ثُمَّ يُحۡكِمُ ٱللَّهُ ءَايَٰتِهِۦۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ

Soni nganitutumisyeje paujo penu (mmwe Muhammadi ﷺ) ntenga jwalijose namuno ntume, ni ikaŵeje kuti juchisoomaga, shetani ŵaponyaga (maloŵe gaunami) mu kusooma kwakweko, basi Allah ni ŵafutaga yaŵaponyaga shetaniyo, kaneka Allah ni ŵagalimbanganyaga ma Ȃya Gakwe, sano Allah ni Jwakumanyilila nnope, Jwalunda lwakusokoka.

Aaya: 53

لِّيَجۡعَلَ مَا يُلۡقِي ٱلشَّيۡطَٰنُ فِتۡنَةٗ لِّلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٞ وَٱلۡقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمۡۗ وَإِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ لَفِي شِقَاقِۭ بَعِيدٖ

(Ayi yatendekwaga) kuti ayitende yaŵaponyaga shetani kuŵa mayeso kwa aŵala ŵamuli m’mitima mwao mwana ulwele (wa ukafili ni unakunaku) ni ŵajijumwile mitima jao (pangakunda yakuona), soni ŵandu ŵalupuso ali mu ukangani wakutalikangana (ni yakuona).

Aaya: 54

وَلِيَعۡلَمَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ أَنَّهُ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَيُؤۡمِنُواْ بِهِۦ فَتُخۡبِتَ لَهُۥ قُلُوبُهُمۡۗ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهَادِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ

Soni kuti amanyilile aŵala ŵapedwile umanyilisi kuti chisimu jele (Qur’aniji) jakuona jakuumila kwa Ambuje ŵenu, basi ni ajikulupilile jalakwejo ni kuti soni mitima jao jilinandiye pakujikunda jalakwe, soni chisimu Allah ni Nkwajongolela aŵala ŵaakulupilile kwitala lyagoloka.

Aaya: 55

وَلَا يَزَالُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فِي مِرۡيَةٖ مِّنۡهُ حَتَّىٰ تَأۡتِيَهُمُ ٱلسَّاعَةُ بَغۡتَةً أَوۡ يَأۡتِيَهُمۡ عَذَابُ يَوۡمٍ عَقِيمٍ

Soni aŵala ŵaakanile ngaleka kuŵa nchikaiko chakujikaichila jele (Qur’anijo) mpakana chijaichilile ndaŵi (jao jakuwila) mwachisupuchisya, kapena kwaichilila ilagasyo ya lisiku lyangali chilo (lisiku lya Kiyama).

Aaya: 56

ٱلۡمُلۡكُ يَوۡمَئِذٖ لِّلَّهِ يَحۡكُمُ بَيۡنَهُمۡۚ فَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فِي جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ

Uchimwene lyele lisikulyo uchiŵa wa Allah pe, Jwalakwe tachijilanya chilikati chao. Basi aŵala ŵaŵakulupilile ni kutendaga yambone, takaŵe m’Matimbe Gachindimba (ku Mbepo).

Aaya: 57

وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا فَأُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٞ مُّهِينٞ

Sano aŵala ŵakufuulu ni kaanila ma Ȃya Getu, basi ŵanganyao akwete kupata ilagasyo yakwalusya.

Aaya: 58

وَٱلَّذِينَ هَاجَرُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ ثُمَّ قُتِلُوٓاْ أَوۡ مَاتُواْ لَيَرۡزُقَنَّهُمُ ٱللَّهُ رِزۡقًا حَسَنٗاۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهُوَ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ

Sano aŵala ŵaŵasamile petala lya Allah, kaneko ni kuulajidwa kapena kuwa, chisimu Allah tachapa lisiki lyambone, soni chisimu Allah ni jwaali Jwambone nnope mwa akupeleka lisiki.

Aaya: 59

لَيُدۡخِلَنَّهُم مُّدۡخَلٗا يَرۡضَوۡنَهُۥۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَعَلِيمٌ حَلِيمٞ

Chisimu ŵanganyao tachajinjisya pakwinjila patachipanonyela (ku Mbepo). Soni chisimu Allah ni Jwakumanyilila kusyesyene, Jwakutulala nnope ntima.

Aaya: 60

۞ ذَٰلِكَۖ وَمَنۡ عَاقَبَ بِمِثۡلِ مَا عُوقِبَ بِهِۦ ثُمَّ بُغِيَ عَلَيۡهِ لَيَنصُرَنَّهُ ٱللَّهُۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٞ

Yalakweyo ili iyyo. Sano juchauchisye ni ipotesi yakulandana ni ayila yajwapedwile jwalakwe kaneko ni kutendeledwa uwwanga, chisimu Allah tankamuchisye. Chisimu Allah ni Nkusiimaasya (ilemwa), Jwakuluka kusyene.

Aaya: 61

ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ يُولِجُ ٱلَّيۡلَ فِي ٱلنَّهَارِ وَيُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِي ٱلَّيۡلِ وَأَنَّ ٱللَّهَ سَمِيعُۢ بَصِيرٞ

Yalakweyo ni ligongo lyanti Allah akwinjisyaga chilo m’muusi (ni kuleupa muusi kwipipa chilo mpela ndaŵi jachitukuta), ni akwinjisyaga soni muusi nchilo (ni kuleupa chilo kwipipa muusi mpela ndaŵi jakusisima), soni ligongo lyanti Allah ni Jwakupikanichisya, Jwakulolechesya.

Aaya: 62

ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦ هُوَ ٱلۡبَٰطِلُ وَأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡعَلِيُّ ٱلۡكَبِيرُ

Yalakweyo ni ligongo lyanti Allah ni jwali Jwakuona, soni kuti ayila yaakuiŵendaga yangaŵaga Jwalakwe ni yaili yaukoleko, soni kuti Allah ni jwali Jwapenani kusyene, Jwankulungwa kwannope.

Aaya: 63

أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَتُصۡبِحُ ٱلۡأَرۡضُ مُخۡضَرَّةًۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٞ

Ana ngankuiona yanti Allah akutulusyaga kuumila kwinani mesi (gawula), basi litaka ni likasasyuka kuŵa lyakubiliŵitala? Chisimu Allah ni Jwakumanyilila yakunyilila nnope, Jwaasimanya abali syosope.

Aaya: 64

لَّهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهُوَ ٱلۡغَنِيُّ ٱلۡحَمِيدُ

Iŵele Yakwe yosope yaili kumawunde ni yaili petaka. Soni chisimu Allah ni Jwakupata kwejinji, Jwakulapilidwa kusyesyene.

Aaya: 65

أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَٱلۡفُلۡكَ تَجۡرِي فِي ٱلۡبَحۡرِ بِأَمۡرِهِۦ وَيُمۡسِكُ ٱلسَّمَآءَ أَن تَقَعَ عَلَى ٱلۡأَرۡضِ إِلَّا بِإِذۡنِهِۦٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ بِٱلنَّاسِ لَرَءُوفٞ رَّحِيمٞ

Ana ngankuiona yanti Allah an’jepepachisye jenumanja yosope yaili petaka, kwisa soni yombo yaikwenda m’mbwani kwa ulamusi Wakwe? Ni akulichiinga liwunde kuti likagwila petaka ni ikaŵeje kwa lusa Lwakwe. Chisimu Allah ku ŵandu ni Mpole nnope, Jwachanasa channope.

Aaya: 66

وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَحۡيَاكُمۡ ثُمَّ يُمِيتُكُمۡ ثُمَّ يُحۡيِيكُمۡۗ إِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ لَكَفُورٞ

Soni Jwalakwe ni Ajula juŵampele umi (waduniya), kaneka ni tampe chiwa, kaneko ni tachin’jimusya soni (m’malembe). Chisimu mundu juŵele jwakanila kusyene.

Aaya: 67

لِّكُلِّ أُمَّةٖ جَعَلۡنَا مَنسَكًا هُمۡ نَاسِكُوهُۖ فَلَا يُنَٰزِعُنَّكَ فِي ٱلۡأَمۡرِۚ وَٱدۡعُ إِلَىٰ رَبِّكَۖ إِنَّكَ لَعَلَىٰ هُدٗى مُّسۡتَقِيمٖ

Nkutula uliose twauŵichile litala lyakatende ka ibada lyaakuŵa nkukuya ŵanganyao (mpela kusikita inyama masiku gatatu gakutama pa Mina ku Maaka ndema ja Hija), basi ni akakangana namwe pa ngani (jakusikita; pakuŵecheta kuti: Inyama yaayiuleje Allah pakuwa chibudu ni yaili yakuŵajilwa kulya kulekangana ni yansikite jenumanja). Soni ŵilanjilani kwa Ambuje ŵenu. Chisimu mmwejo (Muhammadi ﷺ) n’di pachongoko chagoloka.

Aaya: 68

وَإِن جَٰدَلُوكَ فَقُلِ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا تَعۡمَلُونَ

Sano naga akanganeje namwe, basi jilani: “Allah ni jwaakumanyilila chenene yankutenda ŵanganyammwe.”

Aaya: 69

ٱللَّهُ يَحۡكُمُ بَيۡنَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فِيمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ

“Allah tachijilanya chilikati chenu lisiku lya Kiyama pa ichindu yamwaliji ŵanganyammwe muyalakweyo nkutindana.”

Aaya: 70

أَلَمۡ تَعۡلَمۡ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا فِي ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِۚ إِنَّ ذَٰلِكَ فِي كِتَٰبٍۚ إِنَّ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٞ

Ana ngankuimanyilila yanti Allah jukuimanya yosope yaili kwinani ni pasi? Chisimu yalakweyo ili m’Chitabu (cha Al-Lauh-al-Mahfûz). Chisimu yalakweyo kwa Allah iŵele yakwepepala kusyene.

Aaya: 71

وَيَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ سُلۡطَٰنٗا وَمَا لَيۡسَ لَهُم بِهِۦ عِلۡمٞۗ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِن نَّصِيرٖ

Ni akuŵa ŵanganyao nkuigalagatila (inepe) yangaŵaga Allah, ayila yanganaituluchisya umboni (wakundisya kuigalagatila), soni yanganakola nayo umanyilisi, sano ŵalupuso nganakola nkwakamuchisya.

Aaya: 72

وَإِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُنَا بَيِّنَٰتٖ تَعۡرِفُ فِي وُجُوهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلۡمُنكَرَۖ يَكَادُونَ يَسۡطُونَ بِٱلَّذِينَ يَتۡلُونَ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتِنَاۗ قُلۡ أَفَأُنَبِّئُكُم بِشَرّٖ مِّن ذَٰلِكُمُۚ ٱلنَّارُ وَعَدَهَا ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمَصِيرُ

Soni ndema jakusoomedwa kukwao ma Ȃya Getu gakupikanika, tinkuone kungope kwa aŵala ŵakanile kunyalaisidwa (kwakanila), akusigalaga panandi kwatenda uwanga aŵala ŵaakwaasoomela ma Ȃya Getu. Jilani: “Ana nantagulile yakusakala nnope kumpunda yalakweyo? Moto (wa Jahannama) waataŵene nao Allah chilanga aŵala ŵaakanile. Kaje kusakala nnope malo gakuujila gakwe!”

Aaya: 73

يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٞ فَٱسۡتَمِعُواْ لَهُۥٓۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ لَن يَخۡلُقُواْ ذُبَابٗا وَلَوِ ٱجۡتَمَعُواْ لَهُۥۖ وَإِن يَسۡلُبۡهُمُ ٱلذُّبَابُ شَيۡـٔٗا لَّا يَسۡتَنقِذُوهُ مِنۡهُۚ ضَعُفَ ٱلطَّالِبُ وَٱلۡمَطۡلُوبُ

E jenumanja ŵandu! Chipelechedwe chilandanyo, basi chipikanilani. Chisimu aŵala ŵankwalumbanjilaga ŵangaŵaga Allah nganaŵa apakombwele gumba membe namuno ali atite asongangane pa jalakwejo. Soni naga membejo jili jaasombwele chindu nganaŵa achipokasisye kujalakwejo. Ali jwangali machili nkuŵenda ni nkuŵendedwa jwakwe.

Aaya: 74

مَا قَدَرُواْ ٱللَّهَ حَقَّ قَدۡرِهِۦٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ

Ngananchimbichisya Allah ni uchimbichimbi Wakwe wakum’bajila. Chisimu Allah ni Jwakulimbangana nnope, Jwamachili gakupunda.

Aaya: 75

ٱللَّهُ يَصۡطَفِي مِنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ رُسُلٗا وَمِنَ ٱلنَّاسِۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعُۢ بَصِيرٞ

Allah akasasagulaga mitenga kuumila mwa achimalaika ni mwa ŵandu. Chisimu Allah ni Jwakupikanichisya, Jwakulolechesya.

Aaya: 76

يَعۡلَمُ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيهِمۡ وَمَا خَلۡفَهُمۡۚ وَإِلَى ٱللَّهِ تُرۡجَعُ ٱلۡأُمُورُ

Jukuimanya yaili paujo pao ni yapanyuma pao, soni kwa Allah pe nikwakuujila ichindu yosope.

Aaya: 77

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱرۡكَعُواْ وَٱسۡجُدُواْۤ وَٱعۡبُدُواْ رَبَّكُمۡ وَٱفۡعَلُواْ ٱلۡخَيۡرَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ۩

E jenumanja ŵankulupilile! Jinamani soni sujuduni ni mun’galagatileje M’mbuje gwenu, soni tendagani yambone kuti m’be ŵakupunda.

Aaya: 78

وَجَٰهِدُواْ فِي ٱللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِۦۚ هُوَ ٱجۡتَبَىٰكُمۡ وَمَا جَعَلَ عَلَيۡكُمۡ فِي ٱلدِّينِ مِنۡ حَرَجٖۚ مِّلَّةَ أَبِيكُمۡ إِبۡرَٰهِيمَۚ هُوَ سَمَّىٰكُمُ ٱلۡمُسۡلِمِينَ مِن قَبۡلُ وَفِي هَٰذَا لِيَكُونَ ٱلرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيۡكُمۡ وَتَكُونُواْ شُهَدَآءَ عَلَى ٱلنَّاسِۚ فَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ وَٱعۡتَصِمُواْ بِٱللَّهِ هُوَ مَوۡلَىٰكُمۡۖ فَنِعۡمَ ٱلۡمَوۡلَىٰ وَنِعۡمَ ٱلنَّصِيرُ

Soni putani petala lya Allah ngondo jisyesyene. Jwalakwe ni jwansagwile ŵanganyammwe (kuŵa nkutula wambone nnope), ni nganam’bichila ŵanganyammwe mu Dini yakusausya iliyose. (Jalakweji ni) Dini ja atati ŵenu Ibrahima. Jwalakwe (Allah) ni juŵankolasile jenumanja ni lina lyakuti Asilamu, kuumila kalakose ni mu aji (Qur’an), kuti Ntenga (Muhammadi ﷺ) aŵe mboni pa jenumanja, nombe ŵanganyammwe m’be mboni pa ŵandu. Basi jimikagani Swala mwakolosya ni kutolaga Zaka, soni munkamulisyani Allah (pakola chikulupi mwa Jwalakwe, ni kun’jegama Jwelepejo). Jwalakwe ni M’mbuje gwenu. Kaje umbone nnope Ambuje ŵakwe! Soni kaje umbone nnope Akukamuchisya ŵakwe!