Firo maanaaji Simoore Simoore ceergu - Firo yoo - Mawsuuwa al-quraan tedduɗo oo

Al-Furqân

Aaya: 1

تَبَارَكَ ٱلَّذِي نَزَّلَ ٱلۡفُرۡقَانَ عَلَىٰ عَبۡدِهِۦ لِيَكُونَ لِلۡعَٰلَمِينَ نَذِيرًا

Anyakwiche (pa uchimbichimbi ni upile) Ajula (Allah) jwaatulwisye chilekanganyo (cha yakuona ni yaunami jajili Qur’an) kwa kapolo Jwakwe (Muhammadi ﷺ) kuti juŵe nkuitetela iwumbe yosope.

Aaya: 2

ٱلَّذِي لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَلَمۡ يَتَّخِذۡ وَلَدٗا وَلَمۡ يَكُن لَّهُۥ شَرِيكٞ فِي ٱلۡمُلۡكِ وَخَلَقَ كُلَّ شَيۡءٖ فَقَدَّرَهُۥ تَقۡدِيرٗا

(Allah) Ajula jwauli Ŵakwe uchimwene wa kumawunde ni petaka, soni nganalitendela mwanache, ni nganakola soni jwakamusyangana najo mu uchimwene, soni agumbile chindu chilichose ni kuchipimila mwakulandanila ni chipiimo chakwe.

Aaya: 3

وَٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ ءَالِهَةٗ لَّا يَخۡلُقُونَ شَيۡـٔٗا وَهُمۡ يُخۡلَقُونَ وَلَا يَمۡلِكُونَ لِأَنفُسِهِمۡ ضَرّٗا وَلَا نَفۡعٗا وَلَا يَمۡلِكُونَ مَوۡتٗا وَلَا حَيَوٰةٗ وَلَا نُشُورٗا

Yeti ŵanganyao (achimakafili) ni alitendele mmalo mwa Jwalakwe (Allah) milungu jangaŵa nkugumba chilichose kutendaga jalakwe ni jajigumbidwaga, soni jangali ukombosi wakulityochesya jisyene isausyo namuno kulikamuchisya, soni jangali ukombosi ŵakutendekasya chiwa namuno kupeleka umi kapena kwimusya ŵawe m’malembe.

Aaya: 4

وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ إِفۡكٌ ٱفۡتَرَىٰهُ وَأَعَانَهُۥ عَلَيۡهِ قَوۡمٌ ءَاخَرُونَۖ فَقَدۡ جَآءُو ظُلۡمٗا وَزُورٗا

Aŵala ŵaakanile ni akutiji: “Nganijiŵatu aji (Qur’an) ikaŵeje unami waawusepelele (Muhammadi ﷺ), ni ankamuchisye pa wele (unamiu) ŵandu ŵane.” Basi ŵanganyao pamasile paayiche nalo lupuso ni unami (pa yakuŵecheta yaoyo).

Aaya: 5

وَقَالُوٓاْ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ ٱكۡتَتَبَهَا فَهِيَ تُمۡلَىٰ عَلَيۡهِ بُكۡرَةٗ وَأَصِيلٗا

Soni ŵanganyao ni akutiji: “(Aji Qur’an jiŵele) adisiadisi sya ŵandu ŵandanda sya asilembesye, basi syalakwe ni sikuŵa sinankusyoomwa kukwakwe kundaŵi ni kwigulo (kuti asijinjisye chimoyo).”

Aaya: 6

قُلۡ أَنزَلَهُ ٱلَّذِي يَعۡلَمُ ٱلسِّرَّ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ إِنَّهُۥ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا

Jilani: “Jele (Qur’aniji) ajitulwisye Ajula (Allah) jwaakumanyilila asili syakumawunde ni petaka. Chisimu Jwalakwe juŵele Jwakululuka kusyene, Jwachanasa channope.”

Aaya: 7

وَقَالُواْ مَالِ هَٰذَا ٱلرَّسُولِ يَأۡكُلُ ٱلطَّعَامَ وَيَمۡشِي فِي ٱلۡأَسۡوَاقِ لَوۡلَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِ مَلَكٞ فَيَكُونَ مَعَهُۥ نَذِيرًا

Soni ŵanganyao ni akutiji: “Ligongo chichi aju ntengaju jukulyaga yakulya ni kwendagajendaga m’misika (mutukutendela uwwe)? Ligongo chichi ngantuluchila lilaika kuti liŵe lyakutetela pamo ni jwalakwe?”

Aaya: 8

أَوۡ يُلۡقَىٰٓ إِلَيۡهِ كَنزٌ أَوۡ تَكُونُ لَهُۥ جَنَّةٞ يَأۡكُلُ مِنۡهَاۚ وَقَالَ ٱلظَّٰلِمُونَ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلٗا مَّسۡحُورًا

“Kapena (ligongo chichi) ngachikuponyedwa kukwakwe chimatiilo (chambiya) kapena kola litimbe ni alyeje mwalakwemo?” Sano ŵandu ŵalupuso ni akutiji: “Jenumanja ngankunkuya ikaŵeje mundu jwannojedwe.”

Aaya: 9

ٱنظُرۡ كَيۡفَ ضَرَبُواْ لَكَ ٱلۡأَمۡثَٰلَ فَضَلُّواْ فَلَا يَسۡتَطِيعُونَ سَبِيلٗا

Nnole yaakuti pakunnandanyichisya mmwe ilandanyo, basi ni asokonechele, mwanti nganaŵa apakombwele (kupata) litala (lyagoloka).

Aaya: 10

تَبَارَكَ ٱلَّذِيٓ إِن شَآءَ جَعَلَ لَكَ خَيۡرٗا مِّن ذَٰلِكَ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ وَيَجۡعَل لَّكَ قُصُورَۢا

Anyakwiche (pa uchimbichimbi ni upile) Ajula (Allah jwanti) naga ali asachile, mpaka am’bichile yambone nnope kumpunda yalakweyo – (tachim’bichila) Matimbe gasikujilima cha pasi pakwe sulo, ni tachim’bichila soni Majumba gamakulungwakulungwa (ku Mbepo).

Aaya: 11

بَلۡ كَذَّبُواْ بِٱلسَّاعَةِۖ وَأَعۡتَدۡنَا لِمَن كَذَّبَ بِٱلسَّاعَةِ سَعِيرًا

Nambo ŵanganyao akuŵa nkukanila ya Kiyama, ni twalinganyichisye ŵakanila ya Kiyama Moto Wakulapuka.

Aaya: 12

إِذَا رَأَتۡهُم مِّن مَّكَانِۭ بَعِيدٖ سَمِعُواْ لَهَا تَغَيُّظٗا وَزَفِيرٗا

Ndema jatiukaaone ŵanganyao (Motowo) kuumila pamalo pakutalichila, takapikane kutokota kwakwe kwaukali kwisa soni kulilima.

Aaya: 13

وَإِذَآ أُلۡقُواْ مِنۡهَا مَكَانٗا ضَيِّقٗا مُّقَرَّنِينَ دَعَوۡاْ هُنَالِكَ ثُبُورٗا

Soni ndema jatachiponyedwaga mwalakwemo pamalo pakanganika ali ataŵidwe m’makongwa, palakwepo takachiŵilanjeje chonasiko (kuti bola agambe kuwa apumule).

Aaya: 14

لَّا تَدۡعُواْ ٱلۡيَوۡمَ ثُبُورٗا وَٰحِدٗا وَٱدۡعُواْ ثُبُورٗا كَثِيرٗا

(Takasalilidweje kuti): Ngasinchiŵilanga lelo chonasiko chimo, nambo nyyiŵilanje yonasiko yejinji.

Aaya: 15

قُلۡ أَذَٰلِكَ خَيۡرٌ أَمۡ جَنَّةُ ٱلۡخُلۡدِ ٱلَّتِي وُعِدَ ٱلۡمُتَّقُونَۚ كَانَتۡ لَهُمۡ جَزَآءٗ وَمَصِيرٗا

Jilani (mmwe Muhammadi ﷺ): “Ana yele (ilagasyoyo) ni yaili yambone kapena Litimbe Lyandamo lya ku Mbepo lyapedwile chilanga ŵandu ŵawoga (wakun’jogopa Allah)?” Chilikaŵe malipilo kwa ŵanganyao nambo soni malo gakuujila.

Aaya: 16

لَّهُمۡ فِيهَا مَا يَشَآءُونَ خَٰلِدِينَۚ كَانَ عَلَىٰ رَبِّكَ وَعۡدٗا مَّسۡـُٔولٗا

Chakakoleje ŵanganyao mwalakwemo chilichose chatakachisacheje aku ali ŵandamo. Achi ni chiŵele chilanga chakusimichika kwa Ambuje ŵenu chachikuŵendedwa (kuti achikwanisye, ni tachichikwanisya mwangalepeleka).

Aaya: 17

وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ وَمَا يَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ فَيَقُولُ ءَأَنتُمۡ أَضۡلَلۡتُمۡ عِبَادِي هَٰٓؤُلَآءِ أَمۡ هُمۡ ضَلُّواْ ٱلسَّبِيلَ

Soni lisiku lyatachasonganganya (achimakafili) ni aŵala ŵaŵaliji nkwagalagatila kunneka Allah (mpela Isa, Uzair ni Malaika),^[1] basi tachawusya kuti: “Ana jenumanja ni ŵamwasokonesye achikapolo Ŵanguŵa, kapena ŵanganyaŵa ŵasokonechele (achimisyenepe kuleka) litala (lyagoloka)?”

(25:1) Akusimuli Mu‘âdh bin Jabal رضى الله عنه yanti Ntume ﷺ jwatite: “E mmwe Mu‘âdh! Ana nkuimanyilila yakuŵajilwa achikapolo kuntendela Allah?” Jwalakwe jwatite: “Allah ni Ntenga Jwakwe ﷺ ni ŵakumanyilila chenene.” Ntume ﷺ jwatite: “(Yakuŵajilwa ku ŵanganyao ni yanti,) an’galagatileje Jwele pejo, soni akam’bwanganyaga ni chilichose.” Ntume ﷺ jwawusyisye soni kuti: “Nambi nkumanyilila yakuŵajilwa Allah kwatendela ŵanganyao (naga ali nkun’galagatila Jwele pejo)?” Mu‘âdh jwatite: “Allah ni Ntenga Jwakwe ﷺ ni ŵakumanyilila chenene.” Ntume ﷺ jwatite: “Ngaapa ipotesi ŵanganyao.” (Swahîh Al-Bukhârî, Hadith No. 6938).

Aaya: 18

قَالُواْ سُبۡحَٰنَكَ مَا كَانَ يَنۢبَغِي لَنَآ أَن نَّتَّخِذَ مِن دُونِكَ مِنۡ أَوۡلِيَآءَ وَلَٰكِن مَّتَّعۡتَهُمۡ وَءَابَآءَهُمۡ حَتَّىٰ نَسُواْ ٱلذِّكۡرَ وَكَانُواْ قَوۡمَۢا بُورٗا

Ŵanganyao takajile: “Kuswejela ni Kwenu. Nganiyiŵa yakuŵajilwa kukwetu kuti tulitendele akutugosa ŵaliose ŵangaŵaga Mmwe (kuli uli kwachisya ŵandu yakutugalagatila)! Nambo kuti Mmwe mwasengwasisye ŵanganyao ni achatati ŵao mpaka ŵaliŵalile chamuko, mwanti ŵaliji ŵandu ŵakonasika.”

Aaya: 19

فَقَدۡ كَذَّبُوكُم بِمَا تَقُولُونَ فَمَا تَسۡتَطِيعُونَ صَرۡفٗا وَلَا نَصۡرٗاۚ وَمَن يَظۡلِم مِّنكُمۡ نُذِقۡهُ عَذَابٗا كَبِيرٗا

Basi mwele ni muchachinkaanila (akwagalagatila ŵenu) pa yankuŵecheta (kuti ŵanganyao milungu), basi ŵanganyammwe ngasinkombola kulityochesya (ilagasyo) namuno kupata chikamuchisyo. Sano ŵatatende lupuso mwa jenumanja (lwagalagatila chinepe changaŵaga Allah), tuuchimpa kupasya ilagasyo yekulungwa (ku Akhera).

Aaya: 20

وَمَآ أَرۡسَلۡنَا قَبۡلَكَ مِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ إِلَّآ إِنَّهُمۡ لَيَأۡكُلُونَ ٱلطَّعَامَ وَيَمۡشُونَ فِي ٱلۡأَسۡوَاقِۗ وَجَعَلۡنَا بَعۡضَكُمۡ لِبَعۡضٖ فِتۡنَةً أَتَصۡبِرُونَۗ وَكَانَ رَبُّكَ بَصِيرٗا

Soni Uwwe nganitutumisyeje achimitenga ŵaliose paujo penu (mmwe Muhammadi ﷺ), ikaŵeje chisimu ŵanganyao ŵaliji nkulya yakulya ni kwendagajendaga m’misika. Ni twatesile ŵane mwa jenumanja kuŵa mayeso kwa ŵane (mpela ŵakupata kuŵa mayeso kwa ŵakulaga) kuti ana chimpilile? Sano Ambuje ŵenu aŵele Ŵakulolechesya.

Aaya: 21

۞ وَقَالَ ٱلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡنَا ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ أَوۡ نَرَىٰ رَبَّنَاۗ لَقَدِ ٱسۡتَكۡبَرُواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ وَعَتَوۡ عُتُوّٗا كَبِيرٗا

Sano aŵala ŵangakwembecheya yakusimangana Nowe ni akuti: “Ligongo chichi ngatutuluchila malaika (kuti gaŵe mitume kukwetu), kapena tum’bone M’mbuje gwetu (juchitendelaga umboni ya utume wa Muhammadi ﷺ)?” Chisimu pamasile paalikwesyisye m’mitima mwao, ni anyosisye kunyosya kwekulungwa.

Aaya: 22

يَوۡمَ يَرَوۡنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ لَا بُشۡرَىٰ يَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُجۡرِمِينَ وَيَقُولُونَ حِجۡرٗا مَّحۡجُورٗا

Lisiku lyatachigaona malaika kuchiŵa kwangali kusengwa lyele lisikulyo kwaakuleŵa, ni gachiŵecheta (malaikago kuti): “Kuŵele kwakusiŵilidwa kusyene (kwa jenumanja lelo kupata yambone).”

Aaya: 23

وَقَدِمۡنَآ إِلَىٰ مَا عَمِلُواْ مِنۡ عَمَلٖ فَجَعَلۡنَٰهُ هَبَآءٗ مَّنثُورًا

Ni tuuchiiŵichilila itendo (yambone) yaŵapanganyisye ni tuuchiitenda kuŵa luwundu lwakuwululusyidwa.

Aaya: 24

أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِ يَوۡمَئِذٍ خَيۡرٞ مُّسۡتَقَرّٗا وَأَحۡسَنُ مَقِيلٗا

Ŵandu ŵa ku Mbepo lyele lisikulyo tachikola malo gambone nnope gakutamilichika ni malo gambone nnope gagusama.

Aaya: 25

وَيَوۡمَ تَشَقَّقُ ٱلسَّمَآءُ بِٱلۡغَمَٰمِ وَنُزِّلَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ تَنزِيلًا

Soni (kumbuchilani) lisiku lyalichipapuka liwunde ni kutendekasya lipundugulu, nambo soni achimalaika ni kutulusyidwa mwawinji.

Aaya: 26

ٱلۡمُلۡكُ يَوۡمَئِذٍ ٱلۡحَقُّ لِلرَّحۡمَٰنِۚ وَكَانَ يَوۡمًا عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ عَسِيرٗا

Uchimwene wakuonaonape lyele lisikulyo uchiŵa wa (Allah) Jwaukoto wejinji, ni lichiŵa lisiku lyakusausya nnope kwa achimakafili.

Aaya: 27

وَيَوۡمَ يَعَضُّ ٱلظَّالِمُ عَلَىٰ يَدَيۡهِ يَقُولُ يَٰلَيۡتَنِي ٱتَّخَذۡتُ مَعَ ٱلرَّسُولِ سَبِيلٗا

Soni (kumbuchilani) lisiku lyatachililuma jwalupuso magasa gakwe ganagaŵili achitiji: “E nkongwene! Ningajigale litala imo ni Ntenga ﷺ.”

Aaya: 28

يَٰوَيۡلَتَىٰ لَيۡتَنِي لَمۡ أَتَّخِذۡ فُلَانًا خَلِيلٗا

“Ah kutapana kwangune! Nabolaga nga nganinantenda jwantijwanti kuŵa nsyoŵe.”

Aaya: 29

لَّقَدۡ أَضَلَّنِي عَنِ ٱلذِّكۡرِ بَعۡدَ إِذۡ جَآءَنِيۗ وَكَانَ ٱلشَّيۡطَٰنُ لِلۡإِنسَٰنِ خَذُولٗا

“Chisimu pamasile paasochelesye une kwakuleka Chikumbusyo (Qur’an) panyuma pakumbichilila, soni shetani aŵele jwakunneka mundu (ngankamuchisya pa ipotesi).”

Aaya: 30

وَقَالَ ٱلرَّسُولُ يَٰرَبِّ إِنَّ قَوۡمِي ٱتَّخَذُواْ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانَ مَهۡجُورٗا

Sano Ntenga ﷺ ni jwatite: “E Ambuje ŵangu! Chisimu ŵandu ŵangu ajitesile aji Qur’an kuŵa chindu chakulechedwa (pangajisooma ni ngakuuya malamusi gakwe).”

Aaya: 31

وَكَذَٰلِكَ جَعَلۡنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوّٗا مِّنَ ٱلۡمُجۡرِمِينَۗ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ هَادِيٗا وَنَصِيرٗا

Soni iyyoyopeyo twam’bichile ntume jwalijose m’magongo kuumila mwa akuleŵa, sano Ambuje ŵenu akukwanila kuŵa Nkongola nambo soni Nkukamuchisya.

Aaya: 32

وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَوۡلَا نُزِّلَ عَلَيۡهِ ٱلۡقُرۡءَانُ جُمۡلَةٗ وَٰحِدَةٗۚ كَذَٰلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِۦ فُؤَادَكَۖ وَرَتَّلۡنَٰهُ تَرۡتِيلٗا

Soni aŵala ŵaakanile ni akutiji: “Ligongo chichi Qur’an nganijintuluchila jwalakwe (Muhammadi ﷺ) mwanakamo?” Iyyoyopeyo (tukujitulusya panandipanandi) kuti tuulimbanganye najo ntima wenu, ni tujitulwisye (kukwenu) mwakosoŵalila (pakujitulusya mwambolembole mu ipande yepanje chenene).

Aaya: 33

وَلَا يَأۡتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئۡنَٰكَ بِٱلۡحَقِّ وَأَحۡسَنَ تَفۡسِيرًا

Soni ŵanganyao nganaŵa ayiche nacho kukwenu chitagu chilichose (chakumpinga nacho), ikaŵeje Uwwe chituŵiche nacho kukwenu chakuona (chakwanga chitagucho), ni kagopolanye kakwe kambone.

Aaya: 34

ٱلَّذِينَ يُحۡشَرُونَ عَلَىٰ وُجُوهِهِمۡ إِلَىٰ جَهَنَّمَ أُوْلَٰٓئِكَ شَرّٞ مَّكَانٗا وَأَضَلُّ سَبِيلٗا

Aŵala ŵatachisonganganyisidwa (alinkuutidwa) chamakuku wa ku Jahannama, ŵanganyao ni ŵatachiŵa pamalo pakusakala nnope, nambo soni ni ŵakusokonechela nnope kwitala (lyagoloka).

Aaya: 35

وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ وَجَعَلۡنَا مَعَهُۥٓ أَخَاهُ هَٰرُونَ وَزِيرٗا

Soni chisimu pamasile patwampele Musa Chitabu (Taurat), ni twam’bichile nkulugwe Haruna kuŵa nkunkamuchisya.

Aaya: 36

فَقُلۡنَا ٱذۡهَبَآ إِلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا فَدَمَّرۡنَٰهُمۡ تَدۡمِيرٗا

Ni twatite: “Jawulani ŵanaŵaŵilimmwe ku ŵandu aŵala ŵaayikaaniile isimosimo Yetu.” Basi ni twajonasile kusyene (panyuma pakwakanila achimitengao).

Aaya: 37

وَقَوۡمَ نُوحٖ لَّمَّا كَذَّبُواْ ٱلرُّسُلَ أَغۡرَقۡنَٰهُمۡ وَجَعَلۡنَٰهُمۡ لِلنَّاسِ ءَايَةٗۖ وَأَعۡتَدۡنَا لِلظَّٰلِمِينَ عَذَابًا أَلِيمٗا

Nombe nao ŵandu ŵa Nuhu; ndema jaŵaakaaniile achimitenga, twamisisye (ni chigumula), ni twatesile kuŵa chilosyo kwa ŵandu. Sano ŵalupuso twalinganyichisye ilagasyo yakupoteka nnope.

Aaya: 38

وَعَادٗا وَثَمُودَاْ وَأَصۡحَٰبَ ٱلرَّسِّ وَقُرُونَۢا بَيۡنَ ذَٰلِكَ كَثِيرٗا

Nambo soni achina Adi, achina Samuda, achimisyene chisima kwisa soni mikutula jejinji ja chilikati chao.

Aaya: 39

وَكُلّٗا ضَرَبۡنَا لَهُ ٱلۡأَمۡثَٰلَۖ وَكُلّٗا تَبَّرۡنَا تَتۡبِيرٗا

Soni jwalijose (mwa ŵanganyao), twampele ilandanyo (kuŵa maumboni ni ijiiganyo), soni ŵaliose (mwa ŵanganyao) twajonasile kusyene (panyuma pakwakanila achimitenga ŵao).

Aaya: 40

وَلَقَدۡ أَتَوۡاْ عَلَى ٱلۡقَرۡيَةِ ٱلَّتِيٓ أُمۡطِرَتۡ مَطَرَ ٱلسَّوۡءِۚ أَفَلَمۡ يَكُونُواْ يَرَوۡنَهَاۚ بَلۡ كَانُواْ لَا يَرۡجُونَ نُشُورٗا

Soni chisimu ŵanganyao (achimakafili ŵa pa Maaka m’maulendo gao gakuja ku Shami), akasaupitaga musi (wa Sodomu) awula wana kumputilaga ula jakusakala (jamaganga), ana ngaakasaŵaga ali nkuuona? Nambo kuti akuŵaga akakwembecheya yakwimuka m’malembe, (niligongo lyakwe ngaakukulupililaga).

Aaya: 41

وَإِذَا رَأَوۡكَ إِن يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا أَهَٰذَا ٱلَّذِي بَعَثَ ٱللَّهُ رَسُولًا

Soni ndema jaakum’bona mmwe (Muhammadi ﷺ) ngaakuntenda inepe ikaŵeje chipongwe (pakuŵecheta kuti): “Ana aju ni jwantumisye Allah kuŵa ntenga?”

Aaya: 42

إِن كَادَ لَيُضِلُّنَا عَنۡ ءَالِهَتِنَا لَوۡلَآ أَن صَبَرۡنَا عَلَيۡهَاۚ وَسَوۡفَ يَعۡلَمُونَ حِينَ يَرَوۡنَ ٱلۡعَذَابَ مَنۡ أَضَلُّ سَبِيلًا

“Jwaasigele panandi kuti atusochelesye kuleka milungu jetu, ingaŵaga kuti twapililile pa jalakwejo.” Sano ŵanganyao tachiika kumanyilila ndema jatachiiona ilagasyo kuti nduni jwakusokonechela nnope kwitala (lyagoloka).

Aaya: 43

أَرَءَيۡتَ مَنِ ٱتَّخَذَ إِلَٰهَهُۥ هَوَىٰهُ أَفَأَنتَ تَكُونُ عَلَيۡهِ وَكِيلًا

Ana mum’bweni ajula jwaachitesile chisako chakwe kuŵa nnungu jwakwe? Ana mmwe ni mpaka mbe nkun’gosa jwakwe (kuti jukakuya isako yakwe).

Aaya: 44

أَمۡ تَحۡسَبُ أَنَّ أَكۡثَرَهُمۡ يَسۡمَعُونَ أَوۡ يَعۡقِلُونَۚ إِنۡ هُمۡ إِلَّا كَٱلۡأَنۡعَٰمِ بَلۡ هُمۡ أَضَلُّ سَبِيلًا

Kapena nkuganichisya yanti ŵanganyao akupikana kapena kuitaga mulunda (yankwasalila)? Nganaŵatu ŵanganyao ikaŵeje ali mpela inyama yakulanga, nambo soni ŵanganyao ni ŵasokonechele nnope kwitala (lyagoloka kuipunda inyama yakulanga).

Aaya: 45

أَلَمۡ تَرَ إِلَىٰ رَبِّكَ كَيۡفَ مَدَّ ٱلظِّلَّ وَلَوۡ شَآءَ لَجَعَلَهُۥ سَاكِنٗا ثُمَّ جَعَلۡنَا ٱلشَّمۡسَ عَلَيۡهِ دَلِيلٗا

Ana nganimwaona Ambuje ŵenu yatite pakutambasya m’bulili (kutandila kutiŵila mpaka kopoka kwa lyuŵa)? Angasache angautesile kuŵa wakutamilichika (wangasukuna, ni kukaliji chilope kwangali muusi). Soni tulitesile lyuŵa kuŵa nkuulondolela (m’bulilio, panyuma pakopoka lyuŵa m’bulili ukasatanda kwipipa).

Aaya: 46

ثُمَّ قَبَضۡنَٰهُ إِلَيۡنَا قَبۡضٗا يَسِيرٗا

Kaneko ni tukasauwumbataga Kukwetu kuwumbata kwa panandipanandi (mpaka ukasamalaga lyuŵa lili liyiche pewuwo).

Aaya: 47

وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ لِبَاسٗا وَٱلنَّوۡمَ سُبَاتٗا وَجَعَلَ ٱلنَّهَارَ نُشُورٗا

Soni Jwalakwe ni Ajula jwam’biichiile ŵanganyammwe chilo kuŵa chiwaalo (pakusiŵilila ilu yenu ni chipi chakwe), soni (ni am’biichiile) lugono kuŵa kupumula (kwa ilu yenu), ni awuŵisile muusi kuŵa ndema jakubalalikangana (kupita nchisosa lisiki).

Aaya: 48

وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَرۡسَلَ ٱلرِّيَٰحَ بُشۡرَۢا بَيۡنَ يَدَيۡ رَحۡمَتِهِۦۚ وَأَنزَلۡنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ طَهُورٗا

Soni Jwalakwe ni Ajula jwaakasatumisyaga mbungo kuŵa chisengwasyo paujo pa ukoto Wakwe (wula nkanijigwe), ni tukasatulusya kuumila kwinani mesi gakulenjela.

Aaya: 49

لِّنُحۡـِۧيَ بِهِۦ بَلۡدَةٗ مَّيۡتٗا وَنُسۡقِيَهُۥ مِمَّا خَلَقۡنَآ أَنۡعَٰمٗا وَأَنَاسِيَّ كَثِيرٗا

Kuti ni galakwego tusyuchisye chilambo chachiwe, ni tumwechesye ine (mu iwumbe) yatwaigumbile (mpela) ilango kwisa soni ŵandu ŵajinji.

Aaya: 50

وَلَقَدۡ صَرَّفۡنَٰهُ بَيۡنَهُمۡ لِيَذَّكَّرُواْ فَأَبَىٰٓ أَكۡثَرُ ٱلنَّاسِ إِلَّا كُفُورٗا

Soni chisimu Uwwe tukujigaŵanyaga (wulajo) chilikati chao kuti aŵeje ŵakumbuchila (ukoto Wetu), nambo ŵandu ŵajinji akukana (chikulupi) ikaŵeje ukafili (basi).

Aaya: 51

وَلَوۡ شِئۡنَا لَبَعَثۡنَا فِي كُلِّ قَرۡيَةٖ نَّذِيرٗا

Soni tungasache tungatumisye m’musi uliose nkutetela (jwaojwaope).

Aaya: 52

فَلَا تُطِعِ ٱلۡكَٰفِرِينَ وَجَٰهِدۡهُم بِهِۦ جِهَادٗا كَبِيرٗا

Basi ngasimwajitika achimakafili (pa isako yao), nambo n’dimbane nao nijele (Qur’aniji) kulimbana kwekulungwa.

Aaya: 53

۞ وَهُوَ ٱلَّذِي مَرَجَ ٱلۡبَحۡرَيۡنِ هَٰذَا عَذۡبٞ فُرَاتٞ وَهَٰذَا مِلۡحٌ أُجَاجٞ وَجَعَلَ بَيۡنَهُمَا بَرۡزَخٗا وَحِجۡرٗا مَّحۡجُورٗا

Soni Jwalakwe ni Ajula jwaasisimangenye mbwani siŵili, aji jamesi gakunon’ga gakumasya njota, najiji jamesi gachijete gakuŵaŵa. Ni juŵisile chilikati chakwecho uŵigo, ni chilekanganyo chakulekanganya kusyene.

Aaya: 54

وَهُوَ ٱلَّذِي خَلَقَ مِنَ ٱلۡمَآءِ بَشَرٗا فَجَعَلَهُۥ نَسَبٗا وَصِهۡرٗاۗ وَكَانَ رَبُّكَ قَدِيرٗا

Soni Jwalakwe ni Ajula jwaagumbile mundu kuumila m’mesi, ni am’biichiile ulongo ŵakupagwana ni waulombela. Soni Ambuje ŵenu aŵele Ŵakombola kusyene.

Aaya: 55

وَيَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُهُمۡ وَلَا يَضُرُّهُمۡۗ وَكَانَ ٱلۡكَافِرُ عَلَىٰ رَبِّهِۦ ظَهِيرٗا

Soni ŵanganyao (achimakafili) akuŵa ali nkuchigalagatila chinepe changaŵaga Allah changaŵa nkwakamuchisya (naga ali achigalagatile) kapena kwapa ilagasyo (naga ali nganachigalagatila). Sano kafili ni akuŵaga nkunkamuchisya (shetani) pa (kwapitikuchila) Ambujegwe.

Aaya: 56

وَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ إِلَّا مُبَشِّرٗا وَنَذِيرٗا

Ni nganituntumisya mmwe (Muhammadi ﷺ) ikaŵeje kuti m’be nkutagulila abali jakusengwasya nambo soni nkutetela.

Aaya: 57

قُلۡ مَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍ إِلَّا مَن شَآءَ أَن يَتَّخِذَ إِلَىٰ رَبِّهِۦ سَبِيلٗا

Jilani: “Une ngangun’juga malipilo galigose pa yalakwe (yakulungusya utengayi), nambo jwasachile kujigala litala lyakuja kwa M’mbujegwe (pakutola chipanje chakwe basi ngangunkanya).”

Aaya: 58

وَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱلۡحَيِّ ٱلَّذِي لَا يَمُوتُ وَسَبِّحۡ بِحَمۡدِهِۦۚ وَكَفَىٰ بِهِۦ بِذُنُوبِ عِبَادِهِۦ خَبِيرًا

Soni jegamilani kwa (Allah) Jwaumi wandamo, Ajula jwaali Jwangawa, ni nluswejesyeje Lumbili Lwakwe. Soni jukwanile Jwalakwe pa sambi sya achikapolo Ŵakwe kuŵa Jwaasimanya chenene.

Aaya: 59

ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَمَا بَيۡنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٖ ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰ عَلَى ٱلۡعَرۡشِۖ ٱلرَّحۡمَٰنُ فَسۡـَٔلۡ بِهِۦ خَبِيرٗا

Ajula juŵagumbile mawunde ni mataka ni yaili chilikati chakwe m’moŵa nsano nalimo, kaneka nijwatenjele pa Arishi (Chindanda Chaulungu). Jwaukoto wejinji, basi mum’busyani ya Jwalakwe nkumanyilila chenene (yambili Syakwe).

Aaya: 60

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱسۡجُدُواْۤ لِلرَّحۡمَٰنِ قَالُواْ وَمَا ٱلرَّحۡمَٰنُ أَنَسۡجُدُ لِمَا تَأۡمُرُنَا وَزَادَهُمۡ نُفُورٗا۩

Soni naga ali asalilidwe (yanti): “Munsujudilani Jwaukoto wejinji.” Akasatiji: “Ana Jwaukoto wejinji ninduni? Ana tunsujudile jwankutuchisya mmwe?” Sano (gele maloŵega) gaajonjechesye ŵanganyao kutalikangana (ni yakuona).

Aaya: 61

تَبَارَكَ ٱلَّذِي جَعَلَ فِي ٱلسَّمَآءِ بُرُوجٗا وَجَعَلَ فِيهَا سِرَٰجٗا وَقَمَرٗا مُّنِيرٗا

Anyakwiche (pa uchimbichimbi ni upile) Ajula (Allah) jwaŵisile kwinani ndondwa syekulungwa-kulungwa ni mwakwenda mwakwe, ni aŵisile soni kwalakweko nyali (lyuŵa) kwisa soni mwesi wakumulika.

Aaya: 62

وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ خِلۡفَةٗ لِّمَنۡ أَرَادَ أَن يَذَّكَّرَ أَوۡ أَرَادَ شُكُورٗا

Soni Jwalakwe ni Ajula jwaŵisile chilo ni muusi kuŵa yaakuyaana ni kuchengana-chengana kwa jwaakusaka kumbuchila kapena kusaka kutogolela.

Aaya: 63

وَعِبَادُ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلَّذِينَ يَمۡشُونَ عَلَى ٱلۡأَرۡضِ هَوۡنٗا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ ٱلۡجَٰهِلُونَ قَالُواْ سَلَٰمٗا

Sano achikapolo ŵa (Allah) Jwaukoto wejinji ni aŵala ŵaakwenda pachilambo mwakulinandiya, nambo soni ajinga ali aŵechete kukwao (maloŵe gangalumbana), akasajangaga ni maloŵe gantima tusya.

Aaya: 64

وَٱلَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمۡ سُجَّدٗا وَقِيَٰمٗا

Ni aŵala ŵaakupitisyaga ndaŵi ja chilo achin’galagatilaga M’mbuje gwao mwakusujudu ni kwima (kuswali).^[2]

(25:2) Ibn Abbâs رضى الله عنه ŵatite: “Jwalijose jwataswali raka siŵili kapena syakupunda pele panyuma pa swala ja Isha, tijuŵe nti chisawu ŵandu ŵasalidwe mu aji Ȃyaji.” (Nnole mu Tafsîr ja Qurtubî).

Aaya: 65

وَٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا ٱصۡرِفۡ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَۖ إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا

Ni aŵala ŵaakutiji: “Ambuje ŵetu! Tutyochesyani ilagasyo ya Jahannama, chisimu ilagasyo yakwe iŵele yangalekangana nayo.”

Aaya: 66

إِنَّهَا سَآءَتۡ مُسۡتَقَرّٗا وَمُقَامٗا

“Chisimu jalakwe (Jahannama) gaŵele malo gakusakala nnope kutamilichika ni kwimilichika.”

Aaya: 67

وَٱلَّذِينَ إِذَآ أَنفَقُواْ لَمۡ يُسۡرِفُواْ وَلَمۡ يَقۡتُرُواْ وَكَانَ بَيۡنَ ذَٰلِكَ قَوَامٗا

Ni aŵala ŵati achitolaga ngakasamisangaga soni ŵangatenda ugagadi, nambo akasaŵa ŵakwimilichika chilikati cha yalakweyo.

Aaya: 68

وَٱلَّذِينَ لَا يَدۡعُونَ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ وَلَا يَقۡتُلُونَ ٱلنَّفۡسَ ٱلَّتِي حَرَّمَ ٱللَّهُ إِلَّا بِٱلۡحَقِّ وَلَا يَزۡنُونَۚ وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ يَلۡقَ أَثَامٗا

Ni aŵala ŵangaakum’bendaga nnungu jwine pampepe ni Allah, soni ni ngaakuwulagaga mundu jwaakanyisye Allah (kum’bulaga) ikaŵeje paligongo lyakwitichika (ni malamusi ga Dini), nambo soni ŵangatenda chikululu. Sano jwachatende yele nikuti chasimangane ni ilagasyo (ya pa duniya).

Aaya: 69

يُضَٰعَفۡ لَهُ ٱلۡعَذَابُ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَيَخۡلُدۡ فِيهِۦ مُهَانًا

Ilagasyo tiikajonjechesyedwe kukwakwe lisiku lya Kiyama, ni chijukalonjele mwalakwemo aku juli jwakunyosyedwa.

Aaya: 70

إِلَّا مَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ عَمَلٗا صَٰلِحٗا فَأُوْلَٰٓئِكَ يُبَدِّلُ ٱللَّهُ سَيِّـَٔاتِهِمۡ حَسَنَٰتٖۗ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمٗا

Ikaŵeje ŵatesile toba, ni kulupilila, ni kupanganyaga masengo gambone; basi ŵanganyao Allah chakatindanichisye yakusakala yao ni yambone, soni Allah aŵele Jwakululuka kusyene, Jwachanasa channope.

Aaya: 71

وَمَن تَابَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَإِنَّهُۥ يَتُوبُ إِلَى ٱللَّهِ مَتَابٗا

Sano jwaakutenda toba ni kupanganyaga yambone, nikuti chisimu jwalakwejo jukulamba kwa Allah pakutenda toba jisyesyene.

Aaya: 72

وَٱلَّذِينَ لَا يَشۡهَدُونَ ٱلزُّورَ وَإِذَا مَرُّواْ بِٱللَّغۡوِ مَرُّواْ كِرَامٗا

Ni aŵala ŵangatendela umboni yaunami, nambo soni naga achipitaga malo ga yachanache akasapitaga mwa adabu (ja kuitundumalila yalakweyo).

Aaya: 73

وَٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُواْ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ لَمۡ يَخِرُّواْ عَلَيۡهَا صُمّٗا وَعُمۡيَانٗا

Ni aŵala ŵaakutiji naga ali akumbusyidwe ni ma Ȃya ga M’mbuje gwao ŵangagagwila mwa usiiwa ni ungalola.

Aaya: 74

وَٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبۡ لَنَا مِنۡ أَزۡوَٰجِنَا وَذُرِّيَّٰتِنَا قُرَّةَ أَعۡيُنٖ وَٱجۡعَلۡنَا لِلۡمُتَّقِينَ إِمَامًا

Ni aŵala ŵaakutiji: “Ambuje ŵetu! Tupani kuumila mu achiŵammakwetu ni ŵanache ŵetu chakuteteŵachisya meso, ni ntutende uwwe kuŵa achinnongola ŵa ŵandu ŵawoga (wakun’jogopa Allah).”

Aaya: 75

أُوْلَٰٓئِكَ يُجۡزَوۡنَ ٱلۡغُرۡفَةَ بِمَا صَبَرُواْ وَيُلَقَّوۡنَ فِيهَا تَحِيَّةٗ وَسَلَٰمًا

Ŵanganyao takalipidwe yumba yapenani (ku Mbepo), ni takasimangane nao mwalakwemo uchimbichimbi ni ntendele.

Aaya: 76

خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ حَسُنَتۡ مُسۡتَقَرّٗا وَمُقَامٗا

Takaŵe ŵandamo mwalakwemo – Kaje kusalala malo gakutamilichika ni kwimilichika gakwe!

Aaya: 77

قُلۡ مَا يَعۡبَؤُاْ بِكُمۡ رَبِّي لَوۡلَا دُعَآؤُكُمۡۖ فَقَدۡ كَذَّبۡتُمۡ فَسَوۡفَ يَكُونُ لِزَامَۢا

Jilani (mmwe Muhammadi ﷺ): “Ambuje ŵangu nga nganankochesyaga ŵanganyammwe kungaŵaga kuomba kwenu (kwankum’bombaga naga ili impatile ipato). Nambo sano ni pamasile pamunkanile (Jwalakwe). Basi sano (ipotesi) ni tiiŵe yangalekangana nayo ndema ni katema.