કુરઆન મજીદના શબ્દોનું ભાષાંતર - ડગબાનીયા ભાષાતર * - ભાષાંતરોની અનુક્રમણિકા


શબ્દોનું ભાષાંતર સૂરહ: અન્ નહલ   આયત:

અન્ નહલ

أَتَىٰٓ أَمۡرُ ٱللَّهِ فَلَا تَسۡتَعۡجِلُوهُۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
1. Naawuni zaligu (Chiyaama yiɣisibu) kana, dinzuɣu miri ya ka yi (Maka chɛfurinim’) bo li yoma. O nam simsiya, ka tibgi ka chɛ bɛ ni laɣindi O mini binyɛr’ shɛŋajɛmdi maa.
અરબી તફસીરો:
يُنَزِّلُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ بِٱلرُّوحِ مِنۡ أَمۡرِهِۦ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦٓ أَنۡ أَنذِرُوٓاْ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱتَّقُونِ
2. O (Naawuni) siɣisirila Malaaikanim’ na ni Ruuhi (Alkur’aani aayanima) O zaligu puuni, ka di sheeri O ni bɔri so zuɣu O daba puuni, (ka yεra): “Tim ya (ninsalinim’) saɣisigu kadama duma jεmdigu n-kani ni yεlimaŋli naɣila Mani (Naawuni), dinzuɣu zom ya Ma.”
અરબી તફસીરો:
خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّۚ تَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
3. O namla sagbana mini tiŋgbani ni yεlimaŋli, O nam duya ka chɛ bɛ ni laɣindi O mini shɛli n-jεmdi maa.
અરબી તફસીરો:
خَلَقَ ٱلۡإِنسَٰنَ مِن نُّطۡفَةٖ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٞ مُّبِينٞ
4. O namla ninsala ni maniyyi (dablim kom), din nyaaŋa ka o (ninsala) leei ŋun ŋmɛri namgbankpeeni ni Naawuni, polo ni.
અરબી તફસીરો:
وَٱلۡأَنۡعَٰمَ خَلَقَهَاۖ لَكُمۡ فِيهَا دِفۡءٞ وَمَنَٰفِعُ وَمِنۡهَا تَأۡكُلُونَ
5. Ni yiŋbiŋkobri, O (Naawuni) nam ba, ka yi mali tulum binyɛra (kamani wɔri nyɛma) bɛ puuni, ni anfaani shɛŋa, ka ŋubri bɛ puuni shεŋa.
અરબી તફસીરો:
وَلَكُمۡ فِيهَا جَمَالٌ حِينَ تُرِيحُونَ وَحِينَ تَسۡرَحُونَ
6. Yi lahi mali nachinsi bɛ puuni saha shεli yiyi ti zaŋdi ba yi gulibu shee na Zaawuni, ni saha shεli yi ni bahiri ba (yi gulibu shee) Asibaasi.
અરબી તફસીરો:
وَتَحۡمِلُ أَثۡقَالَكُمۡ إِلَىٰ بَلَدٖ لَّمۡ تَكُونُواْ بَٰلِغِيهِ إِلَّا بِشِقِّ ٱلۡأَنفُسِۚ إِنَّ رَبَّكُمۡ لَرَءُوفٞ رَّحِيمٞ
7. Ka bɛ lahi kpiɣiri yi neentibsa n-zaŋ chaŋ tiŋshee yi ni ku tooi chaŋ ti paai naɣila ni wahala. Achiika! Yi Duuma (Naawuni) nyɛla Nambɔzɔrikpeeni lana, Zaadali Nambɔzobonaa.
અરબી તફસીરો:
وَٱلۡخَيۡلَ وَٱلۡبِغَالَ وَٱلۡحَمِيرَ لِتَرۡكَبُوهَا وَزِينَةٗۚ وَيَخۡلُقُ مَا لَا تَعۡلَمُونَ
8. Ni yuri mini buntaansi, n-ti pahi buŋsi (Naawuni nam ba mi), domin yi bari ba, ka bɛ lahi nyɛ nachinsi n-tin ya, ka lahi namdi binyɛr’ shɛŋa yi ni ʒi.
અરબી તફસીરો:
وَعَلَى ٱللَّهِ قَصۡدُ ٱلسَّبِيلِ وَمِنۡهَا جَآئِرٞۚ وَلَوۡ شَآءَ لَهَدَىٰكُمۡ أَجۡمَعِينَ
9. Yaha! Naawuni n-su kahigibu n-zaŋ chaŋ sochibga, di (soya maa) mi shɛŋa nyɛla din gɔŋda, Omiyi di bɔra, O naan dolsi ya namgbaniyini.
અરબી તફસીરો:
هُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗۖ لَّكُم مِّنۡهُ شَرَابٞ وَمِنۡهُ شَجَرٞ فِيهِ تُسِيمُونَ
10. Ŋuna n-nyɛŊun siɣisi kom na zuɣusaa, ka di shɛli nyɛ binnyurgu n-tin ya, ka tihi lahi binda di puuni, ka yi mali li n-guli yi biŋkobri.
અરબી તફસીરો:
يُنۢبِتُ لَكُم بِهِ ٱلزَّرۡعَ وَٱلزَّيۡتُونَ وَٱلنَّخِيلَ وَٱلۡأَعۡنَٰبَ وَمِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ
11. Ka O mali li yihiri bimbila n-tiri ya, ni zaituuni mini dobino, ni inabi (sinsaba), n-ti pahi binwola balibu kam. Achiika! Ŋɔ maa puuni mali kpahimbu n-ti ninvuɣu shεbu ban tεhira.
અરબી તફસીરો:
وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ وَٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَۖ وَٱلنُّجُومُ مُسَخَّرَٰتُۢ بِأَمۡرِهِۦٓۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ
12. Yaha! Ka O balgi yuŋ mini dabsili n-tin ya, n-ti pahi goli mini wuntaŋa, ka saŋmarsi gba nyɛ bɛ ni balgi shεli ni O (Naawuni) zaligu. Achiika! Ŋɔ maa puuni mali kpahimbu n-zaŋ ti ninvuɣu shεba ban niŋdi haŋkali.
અરબી તફસીરો:
وَمَا ذَرَأَ لَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُخۡتَلِفًا أَلۡوَٰنُهُۥٓۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّقَوۡمٖ يَذَّكَّرُونَ
13. Ni O (Naawuni) ni nam shɛli n-tin ya tiŋgbani ni, ka di ŋmahiŋgbana nyɛ koŋkoba. Achiika! Ŋɔ maa puuni mali kpahimbu n-ti ninvuɣu shεba ban teeri Naawuni yɛla.
અરબી તફસીરો:
وَهُوَ ٱلَّذِي سَخَّرَ ٱلۡبَحۡرَ لِتَأۡكُلُواْ مِنۡهُ لَحۡمٗا طَرِيّٗا وَتَسۡتَخۡرِجُواْ مِنۡهُ حِلۡيَةٗ تَلۡبَسُونَهَاۖ وَتَرَى ٱلۡفُلۡكَ مَوَاخِرَ فِيهِ وَلِتَبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِهِۦ وَلَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
14. Yaha! Ŋuna n-nyɛŊun balgi teeku n-tin ya, domin yi ŋubi nimpalli (zahim) din yi di puuni na, ka yi lahi yihiri nachinsi binyεra di puuni, ka yɛrili, ka a nya ŋarim ka di ŋmari di (kom maa) puuni, domin yi zaŋ li bo O (Naawuni) pini puuni shɛli. Yaha! Achiika! Yi ni leei ninvuɣu shɛba ban paɣira.
અરબી તફસીરો:
وَأَلۡقَىٰ فِي ٱلۡأَرۡضِ رَوَٰسِيَ أَن تَمِيدَ بِكُمۡ وَأَنۡهَٰرٗا وَسُبُلٗا لَّعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ
15. Yaha! Ka O zaŋ zolikara n-labi tiŋgbani yaaŋa zuɣu, domin di ti mali ya n-damdi zuɣu, ni kulibɔna mini soya, domin achiika! Yi leei ninvuɣu shɛba ban dolsi.
અરબી તફસીરો:
وَعَلَٰمَٰتٖۚ وَبِٱلنَّجۡمِ هُمۡ يَهۡتَدُونَ
16. Ni alaama shεŋa, n-ti pahi saŋmarsi, ka bɛ (ninsalinim’) mali li n­dolsira.
અરબી તફસીરો:
أَفَمَن يَخۡلُقُ كَمَن لَّا يَخۡلُقُۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ
17. Di ni bɔŋɔ, (Duuma so) Ŋun namdi ni ŋmani ŋun bi namda? Di ni bɔŋɔ, yi ku teei Naawuni yɛla?
અરબી તફસીરો:
وَإِن تَعُدُّواْ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ لَا تُحۡصُوهَآۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَغَفُورٞ رَّحِيمٞ
18. Yaha! Yi yi kali Naawuni yolsigu, (yi yi mali di laasabu) yi ku tooi baŋ di tariga. Achiika! Naawuni nyɛla Chεmpaŋlana, Zaadali Nambɔzobonaa.
અરબી તફસીરો:
وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعۡلِنُونَ
19. Yaha! Naawuni mi yi ni sɔɣiri shɛli, ni yi ni yihiri shεli polo ni.
અરબી તફસીરો:
وَٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ لَا يَخۡلُقُونَ شَيۡـٔٗا وَهُمۡ يُخۡلَقُونَ
20. Yaha! Bɛ (chɛfurinim’) ni jεmdi binyεr’ shεŋa din pa Naawuni maa ku tooi nam shɛli, amaa! Ka di nyɛla bɛ (Naawuni) namdi ba mi.
અરબી તફસીરો:
أَمۡوَٰتٌ غَيۡرُ أَحۡيَآءٖۖ وَمَا يَشۡعُرُونَ أَيَّانَ يُبۡعَثُونَ
21. Bɛ (buɣa maa) nyɛla kpiimba, bɛ pala ban mali nyɛvuya, bɛ mi ʒi saha shεli bɛ ni yɛn ti neei ba.
અરબી તફસીરો:
إِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۚ فَٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ قُلُوبُهُم مُّنكِرَةٞ وَهُم مُّسۡتَكۡبِرُونَ
22. Yi Duuma (Naawuni) nyɛla Duuma yino, amaa! Ninvuɣu shεba ban bi ti Chiyaama yεlimaŋli maa, bɛ suhiri nyɛla din zaɣisira (Naawuni gaŋsibu), ka bɛ lahi nyɛla ban tibgi bɛ maŋa.
અરબી તફસીરો:
لَا جَرَمَ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعۡلِنُونَۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُسۡتَكۡبِرِينَ
23. Di nyɛla pali kadama Naawuni mi bɛ (ninsalinim’) ni sɔɣira shɛli, ni bɛ ni yihiri shεli polo ni. Achiika! O bi bɔri ninvuɣu shεba ban tibgiri bɛ maŋa.
અરબી તફસીરો:
وَإِذَا قِيلَ لَهُم مَّاذَآ أَنزَلَ رَبُّكُمۡ قَالُوٓاْ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
24. Yaha! Bɛ yi yεli ba (chɛfurinima): “Bimbo ka yi Duuma (Naawuni) siɣisi na?” Ka bɛ yɛli: “Di (Alkur’aani maa) nyɛla kurumbuninim’ salima.”
અરબી તફસીરો:
لِيَحۡمِلُوٓاْ أَوۡزَارَهُمۡ كَامِلَةٗ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَمِنۡ أَوۡزَارِ ٱلَّذِينَ يُضِلُّونَهُم بِغَيۡرِ عِلۡمٍۗ أَلَا سَآءَ مَا يَزِرُونَ
25. Domin bɛ ti ʒi bɛ mammaŋ’ taya ka di nyɛla din pali Zaadali, n-ti pahi bɛ ni daa birgi ninvuɣu shεba tayaka di pa nibaŋsim shεli ka bɛ mali a. Achiika! Bɛ ni yɛn ti ʒi ʒili shεŋa nyɛla din be.
અરબી તફસીરો:
قَدۡ مَكَرَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ فَأَتَى ٱللَّهُ بُنۡيَٰنَهُم مِّنَ ٱلۡقَوَاعِدِ فَخَرَّ عَلَيۡهِمُ ٱلسَّقۡفُ مِن فَوۡقِهِمۡ وَأَتَىٰهُمُ ٱلۡعَذَابُ مِنۡ حَيۡثُ لَا يَشۡعُرُونَ
26. Achiika! Ninvuɣu shεba ban daa kana pɔi ni bana (Maka chεfurinim’ maa) daa na nabεri, ka Naawuni kana bɛ mee zuɣu di daantalsi polo, ka di mopila lu bɛ zuɣu, ka azaaba kaba na luɣu shεli polo bɛ ni bi mi.
અરબી તફસીરો:
ثُمَّ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ يُخۡزِيهِمۡ وَيَقُولُ أَيۡنَ شُرَكَآءِيَ ٱلَّذِينَ كُنتُمۡ تُشَٰٓقُّونَ فِيهِمۡۚ قَالَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ إِنَّ ٱلۡخِزۡيَ ٱلۡيَوۡمَ وَٱلسُّوٓءَ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ
27. Din nyaaŋa, ka O (Naawuni) yɛn ti dihi ba vi Zaadali, ka yεli: “Yapolo ka N nyinta’ shεba yi ni daa zabri taba bɛ zuɣu maa be? Ka ninvuɣu shεba bɛ ni ti baŋsim yεli: “Achiika! Zuŋɔ, filiŋ mini biɛrim be chεfurinim’ zuɣu.”
અરબી તફસીરો:
ٱلَّذِينَ تَتَوَفَّىٰهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ ظَالِمِيٓ أَنفُسِهِمۡۖ فَأَلۡقَوُاْ ٱلسَّلَمَ مَا كُنَّا نَعۡمَلُ مِن سُوٓءِۭۚ بَلَىٰٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
28. Ninvuɣu shεba Malaaikanim’ ni deeri bɛ nyɛvuya, ka bɛ nyɛla ban di bɛ maŋ’ zualinsi (Dunia ŋɔ), bɛ yɛnti bɔrimi ni bɛ zaŋ bɛ maŋa n-ti Naawuni (bɛ kum saha), ka naan yεli: “Ti daa pala ban tumdi zaɣibiεɣu,” (Ka Malaaikanim’ maa yεli ba): “Kayya! Achiika! Naawuni mi yi tuuntumsa ni daa nyɛ shɛli.”
અરબી તફસીરો:
فَٱدۡخُلُوٓاْ أَبۡوَٰبَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَاۖ فَلَبِئۡسَ مَثۡوَى ٱلۡمُتَكَبِّرِينَ
29. “Dinzuɣu, kpεm ya ʒahannama dindoya puuni, ka nyɛla ban yɛn kpalim di puuni. Yaha! Ninvuɣu shεba ban tibgi bɛ maŋ’ labbu shee nyɛla din be.”
અરબી તફસીરો:
۞ وَقِيلَ لِلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ مَاذَآ أَنزَلَ رَبُّكُمۡۚ قَالُواْ خَيۡرٗاۗ لِّلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ فِي هَٰذِهِ ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٞۚ وَلَدَارُ ٱلۡأٓخِرَةِ خَيۡرٞۚ وَلَنِعۡمَ دَارُ ٱلۡمُتَّقِينَ
30. Ka bɛ yεli ninvuɣu shεba ban daa mali wuntia: “Bimbo ka yi Duuma siɣisi na?” Ka bɛ yɛli: “O siɣisiti la din vɛla (Alkur’aani) na.” Ninvuɣu shεba ban viεlgi bɛ tuma sanyoo nyεla zaɣiviεlli (Dunia ŋɔ). Yaha! Chiyaama n-nyɛ din gari. M- bo ni wuntizɔriba yili.
અરબી તફસીરો:
جَنَّٰتُ عَدۡنٖ يَدۡخُلُونَهَا تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُۖ لَهُمۡ فِيهَا مَا يَشَآءُونَۚ كَذَٰلِكَ يَجۡزِي ٱللَّهُ ٱلۡمُتَّقِينَ
31. Bɛ nyɛla ban yɛn ti kpe ʒinahigu Daalizanda la, ka kulibona yɛn ti zɔri gindi di gbinni. Bɛ ninya bɛ ni bɔri shɛli di puuni. Lala ka Naawuni yɛn ti yo wuntizɔrba (sanyoviɛlli).
અરબી તફસીરો:
ٱلَّذِينَ تَتَوَفَّىٰهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ طَيِّبِينَ يَقُولُونَ سَلَٰمٌ عَلَيۡكُمُ ٱدۡخُلُواْ ٱلۡجَنَّةَ بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
32. Ninvuɣu shεba Malaaikanim’ ni deeri bɛ nyɛvuya, ka bɛ nyɛla ban tum tuunviεla, (Malaaikanim’) yεri ba mi: “Suhudoo be yi zuɣu, kpεm ya Alizanda domin yi ni daa tumdi shɛlila zuɣu.”
અરબી તફસીરો:
هَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّآ أَن تَأۡتِيَهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ أَوۡ يَأۡتِيَ أَمۡرُ رَبِّكَۚ كَذَٰلِكَ فَعَلَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۚ وَمَا ظَلَمَهُمُ ٱللَّهُ وَلَٰكِن كَانُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ
33. Di ni bɔŋɔ,bɛ (chεfurinim’ maa) guhirimi ni shee Malaaikanim’ ti kaba na (ni bɛ ti deei bɛ nyɛvuya), bee ka a Duuma zaligu (azaaba) ti kaba na? Tɔ! Lala ka ban daa kana pɔi ni bana maa daa niŋ. Dinzuɣu, Naawuni daa bi di ba zualinsi, amaa! Bana n-daa nyɛ ban di bɛ maŋ’ zualinsi.
અરબી તફસીરો:
فَأَصَابَهُمۡ سَيِّـَٔاتُ مَا عَمِلُواْ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
34.Ka bɛ tuumbe’ shεŋabɛ ni daa tum maa (sanyoo) paai ba, ka bɛ ni daa maandi shɛli (azaaba) ansarsi maa ti shee bɛ zuɣu.
અરબી તફસીરો:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا عَبَدۡنَا مِن دُونِهِۦ مِن شَيۡءٖ نَّحۡنُ وَلَآ ءَابَآؤُنَا وَلَا حَرَّمۡنَا مِن دُونِهِۦ مِن شَيۡءٖۚ كَذَٰلِكَ فَعَلَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۚ فَهَلۡ عَلَى ٱلرُّسُلِ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُ ٱلۡمُبِينُ
35. Ka ninvuɣu shεba ban bo nyintahi m-pahi Naawuni zuɣu n-jεmdi maa yεli: “Naawuni yi di bɔra, ti naan ku jεm shɛlim-pahi O zuɣu, tinim’ bee ti banima, ti mi naan ku tooi mɔŋ shɛlika di pa ni Ŋuna.” Tɔ! Lala ka ninvuɣu shεba ban daa kana pɔi ni bana maa daa niŋ. Di ni bɔŋɔ, talahi shɛli m-be tuumba zuɣu m-pahila bɛ ti tuuntali polo ni?
અરબી તફસીરો:
وَلَقَدۡ بَعَثۡنَا فِي كُلِّ أُمَّةٖ رَّسُولًا أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَٱجۡتَنِبُواْ ٱلطَّٰغُوتَۖ فَمِنۡهُم مَّنۡ هَدَى ٱللَّهُ وَمِنۡهُم مَّنۡ حَقَّتۡ عَلَيۡهِ ٱلضَّلَٰلَةُۚ فَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَٱنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُكَذِّبِينَ
36. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) timla tumo na niriba kam puuni. (ka yεli ba): “Jεmmi ya Naawuni, ka niŋ ya katiŋ’ ka chɛ taaguuti.”[1] Dinzuɣu, bɛ (ninsalinim’) puuni so beni ka Naawuni dolsi o, ka bɛ puuni so mi beni ka bɔrginsim niŋ talahi o zuɣu. Dinzuɣu, gom ya tiŋgbani yaaŋa zuɣu, ka nya ninvuɣu shεba ban labsi ʒiri niŋ (Naawuni tuumba) noya ni maa bahigu ni daa nyɛ shɛm.
[1] Taaguuti nyɛla binshɛɣu kamninsala nitibgihaliti zaŋ lizalika di nyɛ o ni jɛmdi shɛli.
અરબી તફસીરો:
إِن تَحۡرِصۡ عَلَىٰ هُدَىٰهُمۡ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي مَن يُضِلُّۖ وَمَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ
37. (Yaa nyini Annabi)! A yi mali tamaha ni bɛ (chεfurinim’ maa) dolsigu, tɔ! Nyini baŋmi ni achiika! Naawuni bi dolsiri ŋun bɔrgi. Yaha! Bɛ ti ka sɔŋdiba (Zaadali).
અરબી તફસીરો:
وَأَقۡسَمُواْ بِٱللَّهِ جَهۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡ لَا يَبۡعَثُ ٱللَّهُ مَن يَمُوتُۚ بَلَىٰ وَعۡدًا عَلَيۡهِ حَقّٗا وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ
38. Ka bɛ (chεfurinim’ maa) naan po Naawuni ni bɛ pɔri tariga, (kadama) Naawuni bɛ yɛn neei kpiimba. Achiika! Di nyɛla alikauli shɛli din yɛn niŋ. Amaa! Ninsalinim’ pam bi mi.
અરબી તફસીરો:
لِيُبَيِّنَ لَهُمُ ٱلَّذِي يَخۡتَلِفُونَ فِيهِ وَلِيَعۡلَمَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَنَّهُمۡ كَانُواْ كَٰذِبِينَ
39. Domin O kahigi ba bɛ ni niŋdi namgbankpeeni shɛli zuɣu maa. Yaha! Ka ninvuɣu shɛba ban niŋ chεfuritali maa baŋ ni achiika! Bɛ daa nyɛla ʒirinima.
અરબી તફસીરો:
إِنَّمَا قَوۡلُنَا لِشَيۡءٍ إِذَآ أَرَدۡنَٰهُ أَن نَّقُولَ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ
40. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) yi yu shɛli niŋbu, ti yεri li mi: “Leema, ka di leei.”
અરબી તફસીરો:
وَٱلَّذِينَ هَاجَرُواْ فِي ٱللَّهِ مِنۢ بَعۡدِ مَا ظُلِمُواْ لَنُبَوِّئَنَّهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٗۖ وَلَأَجۡرُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَكۡبَرُۚ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ
41. Yaha! Ninvuɣu shεba ban zo hiʒira Naawuni zuɣubɛ ni di ba zualinsi nyaaŋa, tɔ! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) nyɛla ban yɛn ʒili ba ʒiishesuma Dunia ŋɔ, amaa! Zaadali sanyoo n-nyɛ din gari, bɛ yi di nyɛla bɛ (ninsalinim’) mi mi.
અરબી તફસીરો:
ٱلَّذِينَ صَبَرُواْ وَعَلَىٰ رَبِّهِمۡ يَتَوَكَّلُونَ
42. Ninvuɣu shεba ban niŋ suɣulo, ka nyɛla ban zaŋdi bɛ maŋa n­dalindi bɛ Duuma (Naawuni).
અરબી તફસીરો:
وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ إِلَّا رِجَالٗا نُّوحِيٓ إِلَيۡهِمۡۖ فَسۡـَٔلُوٓاْ أَهۡلَ ٱلذِّكۡرِ إِن كُنتُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ
43. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Ti (Tinim’ Naawuni) na ʒin tim (tuun’ so) na pɔi ni nyini, naɣila bɛ (tuumba maa) nyɛla ninsalinima, ka Ti timdi wahayi na bɛ sani. Dinzuɣu, bɔhimi ya baŋdiba, di yi niŋ ka yinyɛla ban ʒi.
અરબી તફસીરો:
بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَٱلزُّبُرِۗ وَأَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلذِّكۡرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيۡهِمۡ وَلَعَلَّهُمۡ يَتَفَكَّرُونَ
44. Ni dalirinim’ din be polo ni (ka Ti timdi tuumba na), ni litaafinima. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Ka Ti siɣisi teebu (Alkur’aani) na n-ti ti a, domin a kahigi ninsalinim’ bɛ ni siɣisi shɛli na n-ti ti ba, domin achiika! Bɛ nyɛla ban yɛn niŋ tεha.
અરબી તફસીરો:
أَفَأَمِنَ ٱلَّذِينَ مَكَرُواْ ٱلسَّيِّـَٔاتِ أَن يَخۡسِفَ ٱللَّهُ بِهِمُ ٱلۡأَرۡضَ أَوۡ يَأۡتِيَهُمُ ٱلۡعَذَابُ مِنۡ حَيۡثُ لَا يَشۡعُرُونَ
45. Di ni bɔŋɔ, ninvuɣu shεba ban na nabɛri maa niŋla yεmbahiga ni Naawuni lebi tiŋgbani m-pili ba, bee ka azaaba ka ba na luɣushεli polo bɛ ni bi mi.
અરબી તફસીરો:
أَوۡ يَأۡخُذَهُمۡ فِي تَقَلُّبِهِمۡ فَمَا هُم بِمُعۡجِزِينَ
46. Bee ka O gbaai ba bɛ zo n-gili (daabilim) puuni, bɛ mi pala ban yɛn tooi nyɛŋ Naawuni.
અરબી તફસીરો:
أَوۡ يَأۡخُذَهُمۡ عَلَىٰ تَخَوُّفٖ فَإِنَّ رَبَّكُمۡ لَرَءُوفٞ رَّحِيمٌ
47. Bee ka O gbaai ba ka bɛ nyɛla ban kuli ʒiya n-guhiri ni dabɛm. Achiika! Yi Duuma (Naawuni) nyɛla Nambɔzɔrikpeeni lana, Zaadali Nambɔzobonaa.
અરબી તફસીરો:
أَوَلَمۡ يَرَوۡاْ إِلَىٰ مَا خَلَقَ ٱللَّهُ مِن شَيۡءٖ يَتَفَيَّؤُاْ ظِلَٰلُهُۥ عَنِ ٱلۡيَمِينِ وَٱلشَّمَآئِلِ سُجَّدٗا لِّلَّهِ وَهُمۡ دَٰخِرُونَ
48. Di ni bɔŋɔ,bɛ (Maka chεfurinim’ maa) bi yuli n-zaŋ chaŋ binshɛɣu kam Naawuni ni nam, ka di shilinshihi ŋmalgiri nudirgu mini nuzaa, ka nyɛla din ŋmεri gbiεɣu tiri Naawuni, ka lahi nyɛ din gbargiri di maŋa?
અરબી તફસીરો:
وَلِلَّهِۤ يَسۡجُدُۤ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ مِن دَآبَّةٖ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَهُمۡ لَا يَسۡتَكۡبِرُونَ
49. Yaha! Naawuni ka din be sagbana ni ŋmɛri gbɛɣu tira, ni din be tiŋgbani ni ka nyɛ binnyεŋ bee Malaaika, bɛ mi bi tibgiri bɛ maŋa.
અરબી તફસીરો:
يَخَافُونَ رَبَّهُم مِّن فَوۡقِهِمۡ وَيَفۡعَلُونَ مَا يُؤۡمَرُونَ۩
50. Bɛ zɔrila bɛ Duuma so Ŋunbe bɛ zuɣusaa, ka niŋdi bɛ ni puhi ba ni shεli.
અરબી તફસીરો:
۞ وَقَالَ ٱللَّهُ لَا تَتَّخِذُوٓاْ إِلَٰهَيۡنِ ٱثۡنَيۡنِۖ إِنَّمَا هُوَ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ فَإِيَّٰيَ فَٱرۡهَبُونِ
51. Ka Naawuni yεli: “Di gbibi ya duumanim’ ayi. Achiika! O nyɛla Duuma yino. Dinzuɣu, zom ya Ma.
અરબી તફસીરો:
وَلَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَلَهُ ٱلدِّينُ وَاصِبًاۚ أَفَغَيۡرَ ٱللَّهِ تَتَّقُونَ
52. Yaha! Ŋuna n-su din be sagbana mini tiŋgbani ni.Yaha! Ka O mali adiini shɛli din ka naabu. Di ni bɔŋɔ, yi ni zo duuma so ka pa ni Naawuni?
અરબી તફસીરો:
وَمَا بِكُم مِّن نِّعۡمَةٖ فَمِنَ ٱللَّهِۖ ثُمَّ إِذَا مَسَّكُمُ ٱلضُّرُّ فَإِلَيۡهِ تَجۡـَٔرُونَ
53. Yaha! Yolsigu kam ni yi ni be, tɔ! Di yila Naawuni sani na, din nyaaŋa, chuuta yi shihi ya, O sani ka yi lahi duhiri yi kukoya m­bɔri sɔŋsim.
અરબી તફસીરો:
ثُمَّ إِذَا كَشَفَ ٱلضُّرَّ عَنكُمۡ إِذَا فَرِيقٞ مِّنكُم بِرَبِّهِمۡ يُشۡرِكُونَ
54. Di nyaaŋa, O yi ti vuui chuuta maa ka chɛn ya, ka yi puuni shεba naan bo nyintahi m-pahi O zuɣujɛmda.
અરબી તફસીરો:
لِيَكۡفُرُواْ بِمَآ ءَاتَيۡنَٰهُمۡۚ فَتَمَتَّعُواْ فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ
55. Domin bɛ niŋ gutulunsi ni Ti (Tinim’ Naawuni) ni ti ba shɛli, dinzuɣu wummi ya nyɛɣisim, ni baalim yi ni ta baŋ.
અરબી તફસીરો:
وَيَجۡعَلُونَ لِمَا لَا يَعۡلَمُونَ نَصِيبٗا مِّمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡۗ تَٱللَّهِ لَتُسۡـَٔلُنَّ عَمَّا كُنتُمۡ تَفۡتَرُونَ
56. Ka bɛ naan zali tarli Ti (Tinim’ (Naawuni) ni largi ba buni shɛli puuni n-ti binshɛɣubɛ ni ka di baŋsim. Naawuni zuɣu, bɛ ni ti bɔhi ya ʒiri shεŋa yi ni daa ŋmari m-pari Naawuni maa.
અરબી તફસીરો:
وَيَجۡعَلُونَ لِلَّهِ ٱلۡبَنَٰتِ سُبۡحَٰنَهُۥ وَلَهُم مَّا يَشۡتَهُونَ
57. Ka bɛ zaŋdi bipuɣinsi (dɔɣibu) n-tiri Naawuni, O nam simsiya, ka zaŋdi bɛ suhi ni yu shɛli n-tiri bɛ maŋa.
અરબી તફસીરો:
وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِٱلۡأُنثَىٰ ظَلَّ وَجۡهُهُۥ مُسۡوَدّٗا وَهُوَ كَظِيمٞ
58. Yaha! Bɛ yi ti ti bɛ puuni so suhupɛlli lahibali kadama o paɣadɔɣi bipuɣinga, ka o saɣim o nina, ka nyɛla ŋun je suli.
અરબી તફસીરો:
يَتَوَٰرَىٰ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ مِن سُوٓءِ مَا بُشِّرَ بِهِۦٓۚ أَيُمۡسِكُهُۥ عَلَىٰ هُونٍ أَمۡ يَدُسُّهُۥ فِي ٱلتُّرَابِۗ أَلَا سَآءَ مَا يَحۡكُمُونَ
59. Ka o naan sɔɣirio maŋ’ niriba puuni domin zuɣubiεɣu lahibali shεli bɛ ni ti o maa zuɣu,(kao tεhiri o suhu ni), di ni bɔŋɔ,oyɛn gbibila bipuɣinga maa ni filiŋ,bee oyɛn pi o latiŋgbani ni (ni o nyɛvuli). Achiika! Bɛ ni zaandi fukumsi shεli maa nyɛla din be.
અરબી તફસીરો:
لِلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ مَثَلُ ٱلسَّوۡءِۖ وَلِلَّهِ ٱلۡمَثَلُ ٱلۡأَعۡلَىٰۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
60. Ninvuɣu shεba ban bi ti Chiyaama yεlimaŋli maa ŋmahingbaŋ nyɛla din be (dina n-nyɛ chɔɣinsi), ka Naawuni mi ŋmahingbaŋ nyɛ din du. Yaha! Ŋuna n-nyɛ Nyɛŋda, Yεmgoliŋgalana.
અરબી તફસીરો:
وَلَوۡ يُؤَاخِذُ ٱللَّهُ ٱلنَّاسَ بِظُلۡمِهِم مَّا تَرَكَ عَلَيۡهَا مِن دَآبَّةٖ وَلَٰكِن يُؤَخِّرُهُمۡ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗىۖ فَإِذَا جَآءَ أَجَلُهُمۡ لَا يَسۡتَـٔۡخِرُونَ سَاعَةٗ وَلَا يَسۡتَقۡدِمُونَ
61. Yaha! Naawuni yi di yɛn gbaai ninsalinim’ ni bɛ zualinsi, O naan ku chɛ biŋkɔb’so di(tiŋgbani yaaŋa) zuɣu, amaa! O naɣisiri mi n-tiri ba hali ni saha shεli O ni zali ba, dinzuɣubɛ saha yi ti paai, bɛ bi naɣisiri li, bɛ mi bɛ daŋsiri (bɛ nyɛvuya deebu).
અરબી તફસીરો:
وَيَجۡعَلُونَ لِلَّهِ مَا يَكۡرَهُونَۚ وَتَصِفُ أَلۡسِنَتُهُمُ ٱلۡكَذِبَ أَنَّ لَهُمُ ٱلۡحُسۡنَىٰۚ لَا جَرَمَ أَنَّ لَهُمُ ٱلنَّارَ وَأَنَّهُم مُّفۡرَطُونَ
62. Ka bɛ (chεfurinim’ maa) naan zaŋdi bɛ ni je shɛli tiri Naawuni, ka bɛ zilma naan tiri ʒiri ŋmahinli, kadama bana n-yɛn ti bahindi bahindsuŋ (Alizanda). Achiika! Di nyɛla pali kadama bana nnyɛʒahannama buɣum bihi. Yaha! Achiika! Bana n-nyɛ bɛ ni yɛn ti yi shɛba yɛla ni (Zaadali).
અરબી તફસીરો:
تَٱللَّهِ لَقَدۡ أَرۡسَلۡنَآ إِلَىٰٓ أُمَمٖ مِّن قَبۡلِكَ فَزَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَعۡمَٰلَهُمۡ فَهُوَ وَلِيُّهُمُ ٱلۡيَوۡمَ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
63. Pɔri niŋ dihitabli n-ti Naawuni, Ti (Tinim’ Naawuni) daa pun tim tuumba na ali’umma shεba ban daa kana pɔi ni nyini maa sani, ka shintaŋ dihi ba bɛ tuuntumsa nachinsi, dinzuɣu ŋuna (shintaŋ) n-nyɛ ŋun sɔŋdi ba (Dunia ŋɔ). Amaa! Azaabakpeeni be bɛ zuɣu (Zaadali).
અરબી તફસીરો:
وَمَآ أَنزَلۡنَا عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ إِلَّا لِتُبَيِّنَ لَهُمُ ٱلَّذِي ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٗ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
64. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Ti (Tinim’ Naawuni) bi siɣisi litaafi (Alkur’aani) na n-ti ti a, naɣila domin a kahigi ba (ninsalinim’) bɛ ni niŋdi shɛli namgbankpeeni di puuni maa, ka di lahi nyɛ dolsigu ni nambɔzobo n-ti ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli.
અરબી તફસીરો:
وَٱللَّهُ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَحۡيَا بِهِ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ مَوۡتِهَآۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّقَوۡمٖ يَسۡمَعُونَ
65. Yaha! Naawuni n-nyɛŊun siɣisi kom na zuɣusaa, ka zaŋ li neei tiŋgbani di kpibu nyaaŋa. Achiika! Ŋɔ maa puuni mali kpahimbu n­zaŋ ti ninvuɣu shεba ban wumda (ban wumdi wa’azu).
અરબી તફસીરો:
وَإِنَّ لَكُمۡ فِي ٱلۡأَنۡعَٰمِ لَعِبۡرَةٗۖ نُّسۡقِيكُم مِّمَّا فِي بُطُونِهِۦ مِنۢ بَيۡنِ فَرۡثٖ وَدَمٖ لَّبَنًا خَالِصٗا سَآئِغٗا لِّلشَّٰرِبِينَ
66. Yaha! Achiika! Di lahi mali kpahimbu n-tin ya biŋkobri puuni, ka Ti (Tinim’ Naawuni) nyuhiri ya din be bɛ puya ni, ka di nyɛla bihim din yiri puuni daɣiri mini ʒim sunsuuni na, ka nyɛla din te, ka di valibu nyεɣisa n-ti ban nyura.
અરબી તફસીરો:
وَمِن ثَمَرَٰتِ ٱلنَّخِيلِ وَٱلۡأَعۡنَٰبِ تَتَّخِذُونَ مِنۡهُ سَكَرٗا وَرِزۡقًا حَسَنًاۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ
67. Yaha! Dobino mini Inabi (sinsaba) gba be binwola puuni, ka yi yihiri din kuundi (dam) di puuni, ni bindirsuma. Achiika! Ŋɔ maa mali kpahimbu n-zaŋ ti ninvuɣu shεba ban niŋdi haŋkali.
અરબી તફસીરો:
وَأَوۡحَىٰ رَبُّكَ إِلَى ٱلنَّحۡلِ أَنِ ٱتَّخِذِي مِنَ ٱلۡجِبَالِ بُيُوتٗا وَمِنَ ٱلشَّجَرِ وَمِمَّا يَعۡرِشُونَ
68. Ka a Duuma (Naawuni) zaŋ haŋkali n-le shiya (ka yɛli shiya maa): “Zaŋmi zoya mini tihi zuɣu n-leei a biɛhigu shee, ni bɛ (ninsalinim’) ni mεri binyεr’ shεŋa (ni taŋkpaɣu) n-zaanda.”
અરબી તફસીરો:
ثُمَّ كُلِي مِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِ فَٱسۡلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلٗاۚ يَخۡرُجُ مِنۢ بُطُونِهَا شَرَابٞ مُّخۡتَلِفٌ أَلۡوَٰنُهُۥ فِيهِ شِفَآءٞ لِّلنَّاسِۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ
69. “Din nyaaŋa, dim binwolli kam, ka doli a Duuma (Naawuni) ni balgi so’ shεŋa n-ti a, ka binnyuri shεli yiri o (shiya maa) puli ni na, ka di nimgbiŋkom nyɛ koŋkoba, ka di puuni mali alaafee n-zaŋ ti ninsalinima. Achiika! Ŋɔ maa puuni mali kpahimbu n-ti ninvuɣu shεba ban tεhira.
અરબી તફસીરો:
وَٱللَّهُ خَلَقَكُمۡ ثُمَّ يَتَوَفَّىٰكُمۡۚ وَمِنكُم مَّن يُرَدُّ إِلَىٰٓ أَرۡذَلِ ٱلۡعُمُرِ لِكَيۡ لَا يَعۡلَمَ بَعۡدَ عِلۡمٖ شَيۡـًٔاۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٞ قَدِيرٞ
70. Yaha! Naawuni n-nyɛŊun nam ya, din nyaaŋa, ka O deeri yi nyɛvuya. Yi puuni shεba mi benikabɛ (Naawuni) labsiri ba chɔɣinsi bɛhigu (kurginsim) puuni, domin o (ninsala) di lahi baŋ shɛli o ni daa pun mi shɛli (o bilim puuni) nyaaŋa. Achiika! Naawuni nyɛla Baŋda, Toora.
અરબી તફસીરો:
وَٱللَّهُ فَضَّلَ بَعۡضَكُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ فِي ٱلرِّزۡقِۚ فَمَا ٱلَّذِينَ فُضِّلُواْ بِرَآدِّي رِزۡقِهِمۡ عَلَىٰ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُهُمۡ فَهُمۡ فِيهِ سَوَآءٌۚ أَفَبِنِعۡمَةِ ٱللَّهِ يَجۡحَدُونَ
71. Yaha! Naawuni n-nyɛŊun tibgi yi puuni shεba bɛ taba zuɣu arzichi puuni, dinzuɣu ninvuɣu shεba bɛ (Naawuni) ni tibgi maa ku saɣi zaŋ bɛ daarzichi nlabsi ti bɛ sulinsi ka bɛ mini ba zaa leei yim. Di ni bɔŋɔ, Naawuni yolsigu ka bɛ (chɛfurinim’) ŋmεri namgbankpeeni?
અરબી તફસીરો:
وَٱللَّهُ جَعَلَ لَكُم مِّنۡ أَنفُسِكُمۡ أَزۡوَٰجٗا وَجَعَلَ لَكُم مِّنۡ أَزۡوَٰجِكُم بَنِينَ وَحَفَدَةٗ وَرَزَقَكُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِۚ أَفَبِٱلۡبَٰطِلِ يُؤۡمِنُونَ وَبِنِعۡمَتِ ٱللَّهِ هُمۡ يَكۡفُرُونَ
72. Yaha! Naawuni zali ya la paɣabaka bɛ yi yi mammaŋ’ puuni na, ka zaliya ya yi bihi mini yaansi yi paɣaba maa ni, ka lahi largi ya bindirsuma. Di ni bɔŋɔ,bɛ (chɛfurinim’) tirila ʒiri yεlimaŋli, ka niŋdi chɛfuritali ni Naawuni yolsigu?
અરબી તફસીરો:
وَيَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَمۡلِكُ لَهُمۡ رِزۡقٗا مِّنَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ شَيۡـٔٗا وَلَا يَسۡتَطِيعُونَ
73. Ka bɛ (chεfurinim’ maa) naan jεmdi din pa Naawuni, ka di nyɛla bɛ ka bɛ daarzichi yiko shɛli sagbana mini tiŋgbani ni, bɛ mi ku tooi niŋ shεli.
અરબી તફસીરો:
فَلَا تَضۡرِبُواْ لِلَّهِ ٱلۡأَمۡثَالَۚ إِنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ وَأَنتُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ
74. Dinzuɣu, Di mali ŋmahin’ shɛŋatiri Naawuni. Achiika! Naawuni n­nyɛŊun mi, yinim’ mi ʒi.
અરબી તફસીરો:
۞ ضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلًا عَبۡدٗا مَّمۡلُوكٗا لَّا يَقۡدِرُ عَلَىٰ شَيۡءٖ وَمَن رَّزَقۡنَٰهُ مِنَّا رِزۡقًا حَسَنٗا فَهُوَ يُنفِقُ مِنۡهُ سِرّٗا وَجَهۡرًاۖ هَلۡ يَسۡتَوُۥنَۚ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِۚ بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
75. Naawuni ti ŋmahinli ni dab’ so bɛ ni su o yiko, ka o ka yiko shɛli zuɣu, ni Ti (Tinim’ Naawuni) ni largi ninvuɣu so arzichi din viɛla, ka a o mali li n-dihiri sɔɣisinli mini polo ni. Di ni bɔŋɔ, bɛ ni niŋ yim? Paɣibu balibu kam dihitabli ti Naawuni. Chɛli gba! Bɛ (chεfurinima) pam bi baŋda.
અરબી તફસીરો:
وَضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلٗا رَّجُلَيۡنِ أَحَدُهُمَآ أَبۡكَمُ لَا يَقۡدِرُ عَلَىٰ شَيۡءٖ وَهُوَ كَلٌّ عَلَىٰ مَوۡلَىٰهُ أَيۡنَمَا يُوَجِّههُّ لَا يَأۡتِ بِخَيۡرٍ هَلۡ يَسۡتَوِي هُوَ وَمَن يَأۡمُرُ بِٱلۡعَدۡلِ وَهُوَ عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
76. Ka Naawuni lahi ti ŋmahinli ni niriba ayi, bɛ puuni zaɣiyino nyɛla birgu, ka ku tooi nyɛŋ shɛli, ka mi nyɛla ŋun niŋ timsim n-zaŋ tio yiŋlana, luɣulikam ka o yi ŋmalgi o kpa, o bi kani na ni zaɣivɛlli. Di ni bɔŋɔ, o mini ŋun puhiri (niriba) ni aadalsi niŋbu ka lahi be sochibgi zuɣu ni niŋ yim?
અરબી તફસીરો:
وَلِلَّهِ غَيۡبُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ وَمَآ أَمۡرُ ٱلسَّاعَةِ إِلَّا كَلَمۡحِ ٱلۡبَصَرِ أَوۡ هُوَ أَقۡرَبُۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
77. Yaha! Naawuni n-su din sɔɣi sagbana mini tiŋgbani ni, Chiyaama mi yiɣsibu yɛltɔɣa pala shεli naɣila kamani nimbihi nyεɣsibu, bee din be yoma n-gari lala. Achiika! Naawuni nyɛla Toora binshɛɣu kam zuɣu.
અરબી તફસીરો:
وَٱللَّهُ أَخۡرَجَكُم مِّنۢ بُطُونِ أُمَّهَٰتِكُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ شَيۡـٔٗا وَجَعَلَ لَكُمُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَٱلۡأَفۡـِٔدَةَ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
78. Yaha! Naawuni n-nyɛŊun yihi ya yi manim’ puya ni ka yi ʒi shɛli, ka tin ya wumbu mini nyabu, ni haŋkaya, domin achiika! Yi leei ban yɛn paɣi.
અરબી તફસીરો:
أَلَمۡ يَرَوۡاْ إِلَى ٱلطَّيۡرِ مُسَخَّرَٰتٖ فِي جَوِّ ٱلسَّمَآءِ مَا يُمۡسِكُهُنَّ إِلَّا ٱللَّهُۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
79. Di ni bɔŋɔ,bɛ bi nya ka noombihi nyɛla bɛ ni balgi shɛba ka bɛ yiɣiri zuɣusaa, so bi gbibi ba (zuɣusaa maa) naɣila Naawuni? Achiika! Ŋɔ maa mali kpahimbu n-zaŋ ti ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli.
અરબી તફસીરો:
وَٱللَّهُ جَعَلَ لَكُم مِّنۢ بُيُوتِكُمۡ سَكَنٗا وَجَعَلَ لَكُم مِّن جُلُودِ ٱلۡأَنۡعَٰمِ بُيُوتٗا تَسۡتَخِفُّونَهَا يَوۡمَ ظَعۡنِكُمۡ وَيَوۡمَ إِقَامَتِكُمۡ وَمِنۡ أَصۡوَافِهَا وَأَوۡبَارِهَا وَأَشۡعَارِهَآ أَثَٰثٗا وَمَتَٰعًا إِلَىٰ حِينٖ
80. Yaha! Naawuni zaliya la ʒiishɛhi yi yiŋsi puuni, ka zali ya yiŋsi ka di yibiŋkobri gbana puuni na (kamani tanti, bee taapooli) ka yi ʒiri li ni soochi yi gɔrim dali, ni dabsi’ shεli yi ni ʒi yiŋa. Yaha! Di be pekobri puuni, ni laakumi kobri, n-ti pahi buukobri (ka Naawuni zaliya) duu nyɛma ka di yiri di puuni na, ka nyɛla nyɛɣisim wumbu tin ya hali ni yi saha shɛli.
અરબી તફસીરો:
وَٱللَّهُ جَعَلَ لَكُم مِّمَّا خَلَقَ ظِلَٰلٗا وَجَعَلَ لَكُم مِّنَ ٱلۡجِبَالِ أَكۡنَٰنٗا وَجَعَلَ لَكُمۡ سَرَٰبِيلَ تَقِيكُمُ ٱلۡحَرَّ وَسَرَٰبِيلَ تَقِيكُم بَأۡسَكُمۡۚ كَذَٰلِكَ يُتِمُّ نِعۡمَتَهُۥ عَلَيۡكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تُسۡلِمُونَ
81. Yaha! Naawuni zali ya shilinshiya ka di yi O ni nam shɛli ni na, ka zali ya duri zoya puuni, ka zali ya daliya shɛŋa din taɣiri ya ka chɛ tulum (wuntaŋ’tulum), ni daliya shɛŋa din taɣiri ya tobu ni. Lala ka O (Naawuni) paandi O yolsigu yi zuɣu, domin achika! Yi zaŋ yi maŋ zaa n-ti Naawuni (Mslinnima).
અરબી તફસીરો:
فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّمَا عَلَيۡكَ ٱلۡبَلَٰغُ ٱلۡمُبِينُ
82. Dinzuɣu (yaa nyini Annabi)! Bɛ yi lebi biri, tɔ! Achiika! Din nyɛ talahi a zuɣu n-nyɛ a ti tuuntali polo ni.
અરબી તફસીરો:
يَعۡرِفُونَ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ ثُمَّ يُنكِرُونَهَا وَأَكۡثَرُهُمُ ٱلۡكَٰفِرُونَ
83. Bɛ baŋdila Naawuni yolsigu, ka zaɣisiri li, ka bɛ pam nyɛ gutulunima.
અરબી તફસીરો:
وَيَوۡمَ نَبۡعَثُ مِن كُلِّ أُمَّةٖ شَهِيدٗا ثُمَّ لَا يُؤۡذَنُ لِلَّذِينَ كَفَرُواْ وَلَا هُمۡ يُسۡتَعۡتَبُونَ
84. Yaha! Teemi dabsi’ shεli Ti (Tinim’ Naawuni) ni yɛn ti yiɣisi shɛhiralana ali’umma kam puuni. Din nyaaŋa, bɛ ti bi yɛn saɣi ti ninvuɣu shɛba ban niŋ chɛfuritali maa (ka bɛ fabli), bɛ mi ti bibɔri bɛ yɛdda shɛli.
અરબી તફસીરો:
وَإِذَا رَءَا ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ ٱلۡعَذَابَ فَلَا يُخَفَّفُ عَنۡهُمۡ وَلَا هُمۡ يُنظَرُونَ
85. Yaha! Ban di zualinsi maa yi ti nya azaaba, bɛ ti bi yɛn balgi li ka chɛ ba, bɛ mi ti ku naɣisi n-tiba.
અરબી તફસીરો:
وَإِذَا رَءَا ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ شُرَكَآءَهُمۡ قَالُواْ رَبَّنَا هَٰٓؤُلَآءِ شُرَكَآؤُنَا ٱلَّذِينَ كُنَّا نَدۡعُواْ مِن دُونِكَۖ فَأَلۡقَوۡاْ إِلَيۡهِمُ ٱلۡقَوۡلَ إِنَّكُمۡ لَكَٰذِبُونَ
86. Yaha! Ninvuɣu shεba ban bo nyintahi n-ti Naawuni maa yi ti nya bɛ duumanim’ maa, ka bɛ yεli: “Yaa ti Duuma (Naawuni)! Bambɔŋɔnim’ ndaa nyɛ tini daa jεmdi shεba ka pa nyini maa.” Ka bɛ (duumanim’ maa) labsi ba zilli (ka yεli): “Achiika! Yi nyɛla ʒirinima.”
અરબી તફસીરો:
وَأَلۡقَوۡاْ إِلَى ٱللَّهِ يَوۡمَئِذٍ ٱلسَّلَمَۖ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
87. Yaha! Ka bɛ (zualindiriba maa) naan zaŋ bɛ maŋ’ zaasa n-ti Naawuni dindali maa, ka bɛ ni daa ŋmari ʒiri mpari binyɛr’ shɛba maa zaa bɔrgi ka chɛ ba.
અરબી તફસીરો:
ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَصَدُّواْ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ زِدۡنَٰهُمۡ عَذَابٗا فَوۡقَ ٱلۡعَذَابِ بِمَا كَانُواْ يُفۡسِدُونَ
88. Ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali, ka taɣi (ninsalinim’) ka chɛ Naawuni soli, Ti (Tinim’ Naawuni) ni pahi ba azaaba shεli bɛ daazaaba zuɣu, domin bɛ ni daa niŋdi barina shɛli (Dunia maa) zuɣu.
અરબી તફસીરો:
وَيَوۡمَ نَبۡعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٖ شَهِيدًا عَلَيۡهِم مِّنۡ أَنفُسِهِمۡۖ وَجِئۡنَا بِكَ شَهِيدًا عَلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِۚ وَنَزَّلۡنَا عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ تِبۡيَٰنٗا لِّكُلِّ شَيۡءٖ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٗ وَبُشۡرَىٰ لِلۡمُسۡلِمِينَ
89. Yaha! Dabsi’ shεli Ti (Tinim’ Naawuni) ni yɛn ti yiɣisi shɛhiralana niriba kam puuni, ka zaŋ a (Annabi Muhammadu) na, ka atileeishɛhiralana ti bambɔŋɔnim’ (Muslinnima) maa. Yaha! Ti siɣisila litaafi (Alkur’aani) n-ti a na, ka di nyɛ din kahigiri yɛllikam, ni dolsigu mini nambɔzɔbo, n-ti pahi suhupiɛlli lahibali n-zaŋ ti Muslimnima.
અરબી તફસીરો:
۞ إِنَّ ٱللَّهَ يَأۡمُرُ بِٱلۡعَدۡلِ وَٱلۡإِحۡسَٰنِ وَإِيتَآيِٕ ذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَيَنۡهَىٰ عَنِ ٱلۡفَحۡشَآءِ وَٱلۡمُنكَرِ وَٱلۡبَغۡيِۚ يَعِظُكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ
90. Achiika! Naawuni puhirila aadalsi niŋbu, ni vinyla, ni yi ti dɔɣiriba (din yɛn mali bɛ bukaata), ka mɔŋdi kavi tuma, ni Muslinsi ni mɔŋ shɛli, n-ti pahi zualinsi, O tiri yala saɣisigu, achiika! Yi nyɛla banyɛn teei Naawuni yɛla.
અરબી તફસીરો:
وَأَوۡفُواْ بِعَهۡدِ ٱللَّهِ إِذَا عَٰهَدتُّمۡ وَلَا تَنقُضُواْ ٱلۡأَيۡمَٰنَ بَعۡدَ تَوۡكِيدِهَا وَقَدۡ جَعَلۡتُمُ ٱللَّهَ عَلَيۡكُمۡ كَفِيلًاۚ إِنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا تَفۡعَلُونَ
91. Yaha! Palmi ya Naawuni daalikauli, yi yi ti gbaai li, ka di yiɣsiri ya pɔri di kpaŋsibu nyaaŋa. Achiika! Yi zaŋ Naawuni leei Ŋun guli ya. Achiika! Naawuni mi yi tuuntumsa.
અરબી તફસીરો:
وَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّتِي نَقَضَتۡ غَزۡلَهَا مِنۢ بَعۡدِ قُوَّةٍ أَنكَٰثٗا تَتَّخِذُونَ أَيۡمَٰنَكُمۡ دَخَلَۢا بَيۡنَكُمۡ أَن تَكُونَ أُمَّةٌ هِيَ أَرۡبَىٰ مِنۡ أُمَّةٍۚ إِنَّمَا يَبۡلُوكُمُ ٱللَّهُ بِهِۦۚ وَلَيُبَيِّنَنَّ لَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ مَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
92. Yaha! Di leei ya kamani paɣa so ŋun vulgi o gali, ka di leei din vulgi di kpaŋbu nyaaŋa, ka yi gbibri yi pɔri ka di nyɛ bilkɔŋsi yi sunsuuni, domin ninvuɣu shɛba zooi gari shɛba zuɣu (ka yi dalim ban zooi maa polo). Achiika! Naawuni dahindi ya mi ni dina. Yaha! Achiika! O (Naawuni) ni ti kahigi ya yi ni daa niŋdi namgbankpeeni shɛli puuni maa Zaadali.
અરબી તફસીરો:
وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَعَلَكُمۡ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ وَلَٰكِن يُضِلُّ مَن يَشَآءُ وَيَهۡدِي مَن يَشَآءُۚ وَلَتُسۡـَٔلُنَّ عَمَّا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
93. Yaha! Naawuni yi di bɔra, O naan zaŋ ya leei ninvuɣu yinsi, amaa! O birgirila O ni bɔri so, ka dolsiri O ni bɔri so. Yaha! Achiika! Bɛ ni ti bɔhi ya yi tuuntumsa ni daa nyɛ shɛli (Zaadali).
અરબી તફસીરો:
وَلَا تَتَّخِذُوٓاْ أَيۡمَٰنَكُمۡ دَخَلَۢا بَيۡنَكُمۡ فَتَزِلَّ قَدَمُۢ بَعۡدَ ثُبُوتِهَا وَتَذُوقُواْ ٱلسُّوٓءَ بِمَا صَدَدتُّمۡ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَلَكُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ
94. Yaha! Miri ya ka yi zaŋ yi pɔri leei bilkɔŋsi yi sunsuuni, ka dinzuɣu ti chɛ ka napɔŋ sargi di zanibu nyaaŋa, ka yi lam azaaba domin yi ni taɣi niriba ka chɛ Naawuni soli maa zuɣu. Yaha! Azaaba timsili ti be yi zuɣu (Zaadali).
અરબી તફસીરો:
وَلَا تَشۡتَرُواْ بِعَهۡدِ ٱللَّهِ ثَمَنٗا قَلِيلًاۚ إِنَّمَا عِندَ ٱللَّهِ هُوَ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
95. Yaha! Di zaŋ ya Naawuni daalikauli taɣi liɣiri biɛla, achiika! Din be Naawuni sani n-nyɛ din gari, yi yi di nyɛla ban mi.
અરબી તફસીરો:
مَا عِندَكُمۡ يَنفَدُ وَمَا عِندَ ٱللَّهِ بَاقٖۗ وَلَنَجۡزِيَنَّ ٱلَّذِينَ صَبَرُوٓاْ أَجۡرَهُم بِأَحۡسَنِ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
96. Din be yi (ninsalinim’) sani nyɛla din naara. Din mi be Naawuni sani n-nyɛ kpaliŋkpaa. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) ni yo ninvuɣu shεba ban niŋ suɣulo bɛ sanyoo ka di vɛla n-gari bɛ tuuntumsa ni daa nyɛ shεli.
અરબી તફસીરો:
مَنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا مِّن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَلَنُحۡيِيَنَّهُۥ حَيَوٰةٗ طَيِّبَةٗۖ وَلَنَجۡزِيَنَّهُمۡ أَجۡرَهُم بِأَحۡسَنِ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
97. Ŋun tum tuunviεlli doo bee paɣa, ka nyɛla ŋun ti Naawuni yεlimaŋli, tɔ! Achiika! Ti ni chɛ ka o biɛhigu niŋ viɛnyɛla (Dunia puuni). Achiika! Ti ni lahi yo ba bɛ sanyoo ka di viɛla n-gari bɛ ni daa tum shεli.
અરબી તફસીરો:
فَإِذَا قَرَأۡتَ ٱلۡقُرۡءَانَ فَٱسۡتَعِذۡ بِٱللَّهِ مِنَ ٱلشَّيۡطَٰنِ ٱلرَّجِيمِ
98. Dinzuɣu (Yaa nyin Annabi)! A yi ti yɛn karim Alkur’aani, tɔ! Nyin bom taɣibu ni Naawuni ka chɛ shintaŋ so bɛ ni narim.
અરબી તફસીરો:
إِنَّهُۥ لَيۡسَ لَهُۥ سُلۡطَٰنٌ عَلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَلَىٰ رَبِّهِمۡ يَتَوَكَّلُونَ
99. Achiika! O (shintaŋ) ka yiko ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli ka zaŋdi bɛ yεla n-dalindi bɛ Duuma (Naawuni) zuɣu.
અરબી તફસીરો:
إِنَّمَا سُلۡطَٰنُهُۥ عَلَى ٱلَّذِينَ يَتَوَلَّوۡنَهُۥ وَٱلَّذِينَ هُم بِهِۦ مُشۡرِكُونَ
100. Achiika! O yiko bela ninvuɣu shεba ban doli o zuɣu, n-ti pahi ninvuɣu shεba ban bo nyintahi pahi O (Naawuni) zuɣu jεmda.
અરબી તફસીરો:
وَإِذَا بَدَّلۡنَآ ءَايَةٗ مَّكَانَ ءَايَةٖ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا يُنَزِّلُ قَالُوٓاْ إِنَّمَآ أَنتَ مُفۡتَرِۭۚ بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
101. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) yi ti zaŋ aaya shεli n-ti taɣi aaya shεli, tɔ! Naawuni n-nyɛŊun mi O ni siɣisiri shɛli, ka bɛ (Makka chεfurinim’) yɛli: “Achiika! A (Muhammadu) nyɛla ŋun namdi ʒiri. Chɛli gba! Bɛ pam bi mi.”
અરબી તફસીરો:
قُلۡ نَزَّلَهُۥ رُوحُ ٱلۡقُدُسِ مِن رَّبِّكَ بِٱلۡحَقِّ لِيُثَبِّتَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَهُدٗى وَبُشۡرَىٰ لِلۡمُسۡلِمِينَ
102. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Ruuhul Kudus (Malaaika Ziblila) n-nyɛŊun siɣisi li (Alkur’aani) na ka di yi a Duuma sani ni yεlimaŋli, domin O kpaŋsi ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli, ka di lahi nyɛ dolsigu mini suhupiɛlli lahibali n-ti ninvuɣu shɛba ban zaŋ bɛ maŋ’ zaa n-ti Naawuni(Muslinnima).
અરબી તફસીરો:
وَلَقَدۡ نَعۡلَمُ أَنَّهُمۡ يَقُولُونَ إِنَّمَا يُعَلِّمُهُۥ بَشَرٞۗ لِّسَانُ ٱلَّذِي يُلۡحِدُونَ إِلَيۡهِ أَعۡجَمِيّٞ وَهَٰذَا لِسَانٌ عَرَبِيّٞ مُّبِينٌ
103. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) mi ni bɛ (Maka chɛfurinim’) yεra: “Achiika! Ninvuɣu so n-nyɛŋun wuhiri o (Muhammadu Alkur’aani).” Ninvuɣu so mi bɛ ni mali bɛ yɛltɔɣa kpari maa nyɛla tunzunnira (O pala Larbu),[2] ka ŋɔ maa (Alkur’aani) mi nyɛ Larbu zinli din kahigiri yɛllikam polo ni.
[2] Aaya ŋɔ maa sheebu na daliri nyɛla Nashaara doo daa beni karindi dolodolo nim’ litaafinima, ka chana ti wumdi Annabi Muhammadu wa’azu, ka chɛfurinim’ dii yɛli ni ŋuna n-wuhiri Annabi yɛltɔɣa shɛŋa o ni yɛri maa. Ka yɛli ni Alkur’aani pala Naawuni sani ka di yi na. Kaŋɔ maa zuɣu chɛ ka lala aaya ŋɔ maa sheei na ti wuhiri ni lala bɛ ni yɛri so maa pala Larbu doo, ka Alku’aani mi sheei na ni Larbu zinli.
અરબી તફસીરો:
إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ لَا يَهۡدِيهِمُ ٱللَّهُ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ
104. Achiika! Ninvuɣu shεba ban bi tiri Naawuni aayanim’ yεlimaŋli, Naawuni ku dolsi ba. Yaha! Azaabakpeeni be bɛ zuɣu (Zaadali).
અરબી તફસીરો:
إِنَّمَا يَفۡتَرِي ٱلۡكَذِبَ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَٰذِبُونَ
105. Achiika! Ninvuɣu shεba ban bi tiri Naawuni aayanim’ yεlmaŋli n-nyɛ ban namdi ʒiri. Yaha! Bananim’ maa nyɛʒirinima.
અરબી તફસીરો:
مَن كَفَرَ بِٱللَّهِ مِنۢ بَعۡدِ إِيمَٰنِهِۦٓ إِلَّا مَنۡ أُكۡرِهَ وَقَلۡبُهُۥ مُطۡمَئِنُّۢ بِٱلۡإِيمَٰنِ وَلَٰكِن مَّن شَرَحَ بِٱلۡكُفۡرِ صَدۡرٗا فَعَلَيۡهِمۡ غَضَبٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَلَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ
106. Ŋuni n-leei yεn niŋ chεrfuritali ni Naawuni o yεlimaŋtibo nyaaŋa, naɣila bɛ ni gari so yaa, ka o suhu leei doya ni Naawuni yεlimaŋtibo, amaa! Ninvuɣu shεba ban yooi o nyɔɣu ti chεfuritali, tɔ! Sujee din yi Naawuni sani na be bɛ zuɣu, ka azaaba timsili be bɛ zuɣu (Zaadali).
અરબી તફસીરો:
ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمُ ٱسۡتَحَبُّواْ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا عَلَى ٱلۡأٓخِرَةِ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
107. Di daliri nyɛla bɛ yula Dunia biεhigu gari Chiyaama. Yaha! Achiika! Naawuni bi dolsiri ninvuɣu shεba ban nyɛ chεfurinima.
અરબી તફસીરો:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ طَبَعَ ٱللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ وَسَمۡعِهِمۡ وَأَبۡصَٰرِهِمۡۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡغَٰفِلُونَ
108. Bana n-nyɛ ninvuɣu shεba Naawuni ni ŋari bɛ suhiri, ni bɛ wumbu, n-ti pahi bɛ nyabu. Yaha! Bannim’ maa n-nyɛ ban tam Naawuni yεla.
અરબી તફસીરો:
لَا جَرَمَ أَنَّهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ هُمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ
109. Di ka biεhim kadama achiika! Bana n-nyɛ ban kɔhilu.
અરબી તફસીરો:
ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ هَاجَرُواْ مِنۢ بَعۡدِ مَا فُتِنُواْ ثُمَّ جَٰهَدُواْ وَصَبَرُوٓاْ إِنَّ رَبَّكَ مِنۢ بَعۡدِهَا لَغَفُورٞ رَّحِيمٞ
110. Din nyaaŋa, achiika! Ninvuɣu shεba ban zo hiʒira bɛ ni niŋ ba fitina nyaaŋa, ka tuhi Naawuni zuɣu,ka niŋ suɣulo, tɔ! Achiika! A Duuma nyɛla Chεmpaŋlana, Zaadali Nambɔzobonaa.
અરબી તફસીરો:
۞ يَوۡمَ تَأۡتِي كُلُّ نَفۡسٖ تُجَٰدِلُ عَن نَّفۡسِهَا وَتُوَفَّىٰ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا عَمِلَتۡ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
111. Dabsi’ shεli nyɛvuli kam ni yɛn ti kana n-ti ŋmεri namgbankpeeni ni di taɣi di maŋ’ ka chɛ (Naawuni) azaaba, ka bɛ pali nyɛvuli kam sanyoo ni di ni tum shεli, bɛ mi pala bɛ ni yɛn ti di shɛba zualinsi (Zaadali).
અરબી તફસીરો:
وَضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلٗا قَرۡيَةٗ كَانَتۡ ءَامِنَةٗ مُّطۡمَئِنَّةٗ يَأۡتِيهَا رِزۡقُهَا رَغَدٗا مِّن كُلِّ مَكَانٖ فَكَفَرَتۡ بِأَنۡعُمِ ٱللَّهِ فَأَذَٰقَهَا ٱللَّهُ لِبَاسَ ٱلۡجُوعِ وَٱلۡخَوۡفِ بِمَا كَانُواْ يَصۡنَعُونَ
112. Yaha! Naawuni ti ŋmahinli ni tiŋ shɛli din daa ti yɛlimaŋli, ka nyɛla din mali suhudoo, ka di daarzichi kani li na luɣulikam, ka di (tiŋ’ maa nim’) ti niŋ gutulunsi ni Naawuni yolisa (ni’imanima), ka Naawuni lamdi ba kpibu ni dabiɛm domin bɛ tuuntumsa ni daa nyɛ shɛli zuɣu.
અરબી તફસીરો:
وَلَقَدۡ جَآءَهُمۡ رَسُولٞ مِّنۡهُمۡ فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمُ ٱلۡعَذَابُ وَهُمۡ ظَٰلِمُونَ
113. Yaha! Achiika! Tuun’ so daa kaba na ka yila bɛ puuni na, ka bɛ labsi o ʒirilana, ka azaaba daa gbaai ba ka bɛ nyɛla zualindiriba.
અરબી તફસીરો:
فَكُلُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ حَلَٰلٗا طَيِّبٗا وَٱشۡكُرُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ إِن كُنتُمۡ إِيَّاهُ تَعۡبُدُونَ
114. Dinzuɣu, dim ya Naawuni ni largi ya shɛli puuni, ka di nyɛ halalsi ka vɛla. Yaha! Paɣimi ya Naawuni yolisa (ni’ima), di yi nyɛla Ŋunaka yi jεmda.
અરબી તફસીરો:
إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَيۡتَةَ وَٱلدَّمَ وَلَحۡمَ ٱلۡخِنزِيرِ وَمَآ أُهِلَّ لِغَيۡرِ ٱللَّهِ بِهِۦۖ فَمَنِ ٱضۡطُرَّ غَيۡرَ بَاغٖ وَلَا عَادٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
115. Achiika! Bɛ mɔŋ ya binkpiŋ dibu, ni ʒim, ni kuruchu nimdi, ni bɛ ni kɔrigi shɛli ka di pa ni Naawuni yuli ka bɛ boli, amaa! Bɛ ni niŋ so talahi, (ka o di li) ka di pa ni o kpahi mi yεɣi, tɔ! achiika! Naawuni nyɛla Chεmpaŋlana, Zaadali Nambɔzobonaa.
અરબી તફસીરો:
وَلَا تَقُولُواْ لِمَا تَصِفُ أَلۡسِنَتُكُمُ ٱلۡكَذِبَ هَٰذَا حَلَٰلٞ وَهَٰذَا حَرَامٞ لِّتَفۡتَرُواْ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ لَا يُفۡلِحُونَ
116. Yaha! Yi (Maka chεfurinima) di yεri yi zilma ni buɣisiri yɛla shɛŋa tiri ya ka di nyɛʒiri: “Ŋɔ maa nyɛla halali ka ŋɔ nyɛ haraamu, domin yi ŋma ʒiri m-pa Naawuni. Achiika! Ninvuɣu shεba ban ŋmari ʒiri m-pari Naawuni ku tilgi (Zaadali).
અરબી તફસીરો:
مَتَٰعٞ قَلِيلٞ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
117. Di nyɛla nyɛɣisim bɛla, ka Azaabakpeeni be bɛ zuɣu (Zaadali).
અરબી તફસીરો:
وَعَلَى ٱلَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمۡنَا مَا قَصَصۡنَا عَلَيۡكَ مِن قَبۡلُۖ وَمَا ظَلَمۡنَٰهُمۡ وَلَٰكِن كَانُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ
118. (Yaa nyini Annabi)! Yahuudunim’ gba, Ti (Tinim’ Naawuni) daa mɔŋ bala binyɛr’ shɛŋa Ti ni tira di lahibali pɔi ni ŋɔ maa (Suuratul An’aam puuni). [3]Yaha! Ti daa bi di ba zualinsi, amaa! Bana n-daa diri bɛ maŋ’ zualinsi.
[3] Suratul An’am aaya 146, Naawuni mɔŋ Yahuudu nim’ binnamdilikamdin malininyεri ŋubbu. Ka lahi mɔŋ ba niɣimini buhiŋubbu, n-ti pahi bε kpama, naɣila bε ni ӡi kpa shεŋa bε yaaŋa zuɣu, bee bε puuni nyεma (namanama), bee binshεɣu dingabi nikom.
અરબી તફસીરો:
ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ عَمِلُواْ ٱلسُّوٓءَ بِجَهَٰلَةٖ ثُمَّ تَابُواْ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ وَأَصۡلَحُوٓاْ إِنَّ رَبَّكَ مِنۢ بَعۡدِهَا لَغَفُورٞ رَّحِيمٌ
119. Din nyaaŋa, achiika! A Duuma (Naawuni zaligu) ni ninvuɣu shεba ban tum tuumbεɣu ni ʒilinsi, ka niŋ tuba din nyaaŋa, kaviɛlgi bɛ tuma, achiika! Din nyaaŋa, a Duuma (Naawuni) nyɛla Chεmpaŋlana, Zaadali Nambɔoboznaa.
અરબી તફસીરો:
إِنَّ إِبۡرَٰهِيمَ كَانَ أُمَّةٗ قَانِتٗا لِّلَّهِ حَنِيفٗا وَلَمۡ يَكُ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
120. Achiika! Annabi Ibrahima daa nyɛla toondana, ka lahi gbagiri o maŋ’ tiri Naawuni, ka daa nyɛŋun lebi biri ka chɛ adiini kam din pa yεlimaŋli. Yaha! O daa ka buɣujɛmdiba ni.
અરબી તફસીરો:
شَاكِرٗا لِّأَنۡعُمِهِۚ ٱجۡتَبَىٰهُ وَهَدَىٰهُ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
121. O (Annabi Ibrahima) daa nyɛla ŋun paɣi o (Naawuni) yolisa (ni’imanima), O daa gahimmi o mi (ni Annabitali), ka lahi dolsi o n­zaŋ chaŋ sochibga.
અરબી તફસીરો:
وَءَاتَيۡنَٰهُ فِي ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٗۖ وَإِنَّهُۥ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ لَمِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
122. Yaha! Ka Ti (Tinim’ Naawuni) ti o biɛrisuŋ Dunia puuni. Yaha! Achiika! O nyɛla ŋun yɛn ti be ninvuɣu suma ni Zaadali.
અરબી તફસીરો:
ثُمَّ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ أَنِ ٱتَّبِعۡ مِلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗاۖ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
123. (Yaa nyini Annabi)! Din nyaaŋa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) tim ni wahayi a sani kadama a doli Annabi Ibrahima daadiini shεli din lebi biri ka chɛ adiini kam din pa yɛlimaŋli, o mi daa ka ban jɛmdi buɣa ni.
અરબી તફસીરો:
إِنَّمَا جُعِلَ ٱلسَّبۡتُ عَلَى ٱلَّذِينَ ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِۚ وَإِنَّ رَبَّكَ لَيَحۡكُمُ بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ
124. Achiika! Bɛ zaŋla Asibri dabsili (fukumsi) zali ninvuɣu shεba ban daa niŋ namgbankpeeni di puuni la zuɣu, Yaha! Achiika! A Duuma (Naawuni) nyɛla Ŋun yɛn niŋ fukumsi bɛ sunsuuni Zaadali zaŋ chaŋ bɛ ni ŋmεri namgbankpeeni shɛli zuɣu maa.
અરબી તફસીરો:
ٱدۡعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِٱلۡحِكۡمَةِ وَٱلۡمَوۡعِظَةِ ٱلۡحَسَنَةِۖ وَجَٰدِلۡهُم بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِۦ وَهُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُهۡتَدِينَ
125. (Yaa nyini Annabi)! Bolima n-zaŋ chaŋ A Duuma (Naawuni) soli ni yɛmgoliŋga, n-ti pahi wa’azu vɛlli. Yaha! Ŋmεm ba namgbankpeeni ni sovεlli. Achiika! A Duuma (Naawuni) n-nyɛ Ŋun mi ninvuɣu so ŋun bɔrgi ka chɛ O soli. Yaha! Ŋuna m-mi ninvuɣu shεba banyɛn dolsi.
અરબી તફસીરો:
وَإِنۡ عَاقَبۡتُمۡ فَعَاقِبُواْ بِمِثۡلِ مَا عُوقِبۡتُم بِهِۦۖ وَلَئِن صَبَرۡتُمۡ لَهُوَ خَيۡرٞ لِّلصَّٰبِرِينَ
126. Yaha! Yi yi yɛn dargi (yi dimba) tibli, tɔ! Yin dargim ya li ka di nyɛ bɛ ni darigi ya shɛli ŋmali, amaa! Yi yi niŋ suɣulo, tɔ! Dina n-nyɛ din gari n-zaŋ ti suɣulonima.
અરબી તફસીરો:
وَٱصۡبِرۡ وَمَا صَبۡرُكَ إِلَّا بِٱللَّهِۚ وَلَا تَحۡزَنۡ عَلَيۡهِمۡ وَلَا تَكُ فِي ضَيۡقٖ مِّمَّا يَمۡكُرُونَ
127. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Niŋmi suɣulo, pa so zuɣu ka a yɛn niŋ suɣulo maa naɣila Naawuni zuɣu. Yaha! Di niŋ ya suhusaɣiŋguni bana. Amidi be muɣisigu ni n-zaŋ chaŋ bɛ ni nara nabiεri shεŋa maa.
અરબી તફસીરો:
إِنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَواْ وَّٱلَّذِينَ هُم مُّحۡسِنُونَ
128. Achiika! Naawuni mini ninvuɣu shɛba ban zɔri Ŋun’ Naawuni m-be, n-ti pahi ninvuɣu shεba ban viɛlgiri bɛ tuma
અરબી તફસીરો:
 
શબ્દોનું ભાષાંતર સૂરહ: અન્ નહલ
સૂરહ માટે અનુક્રમણિકા પેજ નંબર
 
કુરઆન મજીદના શબ્દોનું ભાષાંતર - ડગબાનીયા ભાષાતર - ભાષાંતરોની અનુક્રમણિકા

દગબાની ભાષામાં કુરઆન મજીદનું ભાષાતર કરનાર મુહમ્મદ બાબા ગતુબૂ

બંધ કરો