Check out the new design

Terjemahan makna Alquran Alkarim - Terjemahan Berbahasa Fula - Pusat Terjemah Ruwwād * - Daftar isi terjemahan


Terjemahan makna Surah: Yūsuf   Ayah:

Simoore Yuusuf

الٓرۚ تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُبِينِ
Alif, laam, Raa,[1] Ɗeen ko Aayeeje deftere ɓanngunde nden. feeñnde.
[1] Ɗe alkule taƴaaɗe e arwan'de cimooje ɗe njoopiiima won'de alkur'aana no roŋkina ɗum yani dikkaade sirkooɓe ɓe ɓe ndoŋki aarnaade ɗum tafra ko ɗe alkule tafra ɗemngal arabi tafori tinndi ni roŋker arabi addude yeru mum wond'ude e pasintaagal maɓɓe waɗde alkur'aana ko ɗum wahyu ummade e alla.
Tafsir berbahasa Arab:
إِنَّآ أَنزَلۡنَٰهُ قُرۡءَٰنًا عَرَبِيّٗا لَّعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ
Minen min njippiniriinde janngeteende [e ɗemngal] Aarabu, mbelejo'o, on kaqqilay.
Tafsir berbahasa Arab:
نَحۡنُ نَقُصُّ عَلَيۡكَ أَحۡسَنَ ٱلۡقَصَصِ بِمَآ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانَ وَإِن كُنتَ مِن قَبۡلِهِۦ لَمِنَ ٱلۡغَٰفِلِينَ
Minen Miɗen pillano maa ko ɓuri moƴƴude e fillayee, e ɗuu ko min mbahyi e maaɗa ndee Alqur'aanaare, hay si woniino ado mayre, ko a jeyaaɗo e welsindiiɓe ɓen.b
Tafsir berbahasa Arab:
إِذۡ قَالَ يُوسُفُ لِأَبِيهِ يَٰٓأَبَتِ إِنِّي رَأَيۡتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوۡكَبٗا وَٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ رَأَيۡتُهُمۡ لِي سَٰجِدِينَ
Tuma nde Yuusufu maakannoo baabamakko: "eehey may baaba', mi yi'ii [e koyɗol] koode sappo e go'o, naange ngen kadi e lewru ndun; mi yi'ii ɗin no cujjana kam".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالَ يَٰبُنَيَّ لَا تَقۡصُصۡ رُءۡيَاكَ عَلَىٰٓ إِخۡوَتِكَ فَيَكِيدُواْ لَكَ كَيۡدًاۖ إِنَّ ٱلشَّيۡطَٰنَ لِلۡإِنسَٰنِ عَدُوّٞ مُّبِينٞ
[Baaba makko] maaki: "Eehey ma ɓinngel am, wota a fillano musiɗɓe maa ɓen koyɗol maa ngol sakko ɓe fewjane feere; pellet seytaane ko gaño aade ɓannguɗo(.peeñɗo.)
Tafsir berbahasa Arab:
وَكَذَٰلِكَ يَجۡتَبِيكَ رَبُّكَ وَيُعَلِّمُكَ مِن تَأۡوِيلِ ٱلۡأَحَادِيثِ وَيُتِمُّ نِعۡمَتَهُۥ عَلَيۡكَ وَعَلَىٰٓ ءَالِ يَعۡقُوبَ كَمَآ أَتَمَّهَا عَلَىٰٓ أَبَوَيۡكَ مِن قَبۡلُ إِبۡرَٰهِيمَ وَإِسۡحَٰقَۚ إِنَّ رَبَّكَ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
Ko wano nii Joomi maa suɓoray maa, O anndinma firo koyɗi, o timmina dokke makko on e maaɗa e ɓeynguure Yaaquuba nden, wano o timminirnoo mo e baabiraaɓe maa ɓen ɗiɗo: Ibraahiima e ishaaqa. Pellet Joomi maa ko gannduɗo Ñeeñɗo.
Tafsir berbahasa Arab:
۞ لَّقَدۡ كَانَ فِي يُوسُفَ وَإِخۡوَتِهِۦٓ ءَايَٰتٞ لِّلسَّآئِلِينَ
Gooŋɗii wonii e Yuusufa e musiɗɓe makko ɓeen, taskuyeeji wonan´de laɓndotooɓe ɓen.
Tafsir berbahasa Arab:
إِذۡ قَالُواْ لَيُوسُفُ وَأَخُوهُ أَحَبُّ إِلَىٰٓ أَبِينَا مِنَّا وَنَحۡنُ عُصۡبَةٌ إِنَّ أَبَانَا لَفِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ
tuma nde ɓe mbi'noo: "Pellet ko Yuusufa e neene-gooto(musiɗɗo )mun on ɓuraa yiɗeede ka ben-men dii enen, enen le ko en jamaa ɗuuɗuɓe. Pellet baabamen wonii e majjere ɓanngunde".
Tafsir berbahasa Arab:
ٱقۡتُلُواْ يُوسُفَ أَوِ ٱطۡرَحُوهُ أَرۡضٗا يَخۡلُ لَكُمۡ وَجۡهُ أَبِيكُمۡ وَتَكُونُواْ مِنۢ بَعۡدِهِۦ قَوۡمٗا صَٰلِحِينَ
Mbaree Yuusufa maa feroɗon mo e leydi; yeeso baaba mon ngon heeranoo on, ngonton ɓaawo ɗum yimɓe moƴƴuɓe".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالَ قَآئِلٞ مِّنۡهُمۡ لَا تَقۡتُلُواْ يُوسُفَ وَأَلۡقُوهُ فِي غَيَٰبَتِ ٱلۡجُبِّ يَلۡتَقِطۡهُ بَعۡضُ ٱلسَّيَّارَةِ إِن كُنتُمۡ فَٰعِلِينَ
Gooto e maɓɓe wi'i: "Wota on mbarYuusufa, mbeddee mo ka niɓe woyndu yoga e seteeɓe hoccay mo, si on laatike gollooɓe".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالُواْ يَٰٓأَبَانَا مَا لَكَ لَا تَأۡمَ۬نَّا عَلَىٰ يُوسُفَ وَإِنَّا لَهُۥ لَنَٰصِحُونَ
Ɓe mbi'i: "eeheyma baaba amen, ko heɓu-maa a hoolotaako amen e fii Yuusufa? Minen le ko men laaɓamɓe mo reedu".
Tafsir berbahasa Arab:
أَرۡسِلۡهُ مَعَنَا غَدٗا يَرۡتَعۡ وَيَلۡعَبۡ وَإِنَّا لَهُۥ لَحَٰفِظُونَ
Accitid-mo e amen o ñaama, o fija,minen ko men reenooɓe mo.
Tafsir berbahasa Arab:
قَالَ إِنِّي لَيَحۡزُنُنِيٓ أَن تَذۡهَبُواْ بِهِۦ وَأَخَافُ أَن يَأۡكُلَهُ ٱلذِّئۡبُ وَأَنتُمۡ عَنۡهُ غَٰفِلُونَ
O maaki: "miin no suninat kam nde njahdoton e makko; miɗo huli nde boyeeru ndu ñaamata-mo tawa
Ko on mbelsindi-ɗoon e makko".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالُواْ لَئِنۡ أَكَلَهُ ٱلذِّئۡبُ وَنَحۡنُ عُصۡبَةٌ إِنَّآ إِذٗا لَّخَٰسِرُونَ
Ɓe mbi'i: "Pellet si saafaandu ñaamii mo e hoore ko men jamaa ɗuuɗuɓe, haray ko men hayruɓe"(pertuɓe.)
Tafsir berbahasa Arab:
فَلَمَّا ذَهَبُواْ بِهِۦ وَأَجۡمَعُوٓاْ أَن يَجۡعَلُوهُ فِي غَيَٰبَتِ ٱلۡجُبِّۚ وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡهِ لَتُنَبِّئَنَّهُم بِأَمۡرِهِمۡ هَٰذَا وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ
Nde ɓe njahdunoo e makko, ɓe fottani ukkugol mo ka niɓe woyndu, min mbahayini e makko: "Ma a haaltayan ɓe ɗee kuuɗe maɓɓe hara ɓe so'aa anndude".ɓe( tinaani)..
Tafsir berbahasa Arab:
وَجَآءُوٓ أَبَاهُمۡ عِشَآءٗ يَبۡكُونَ
Ɓe ngrti ka baaba maɓɓe kiikiiɗe heɓe woya .
Tafsir berbahasa Arab:
قَالُواْ يَٰٓأَبَانَآ إِنَّا ذَهَبۡنَا نَسۡتَبِقُ وَتَرَكۡنَا يُوسُفَ عِندَ مَتَٰعِنَا فَأَكَلَهُ ٱلذِّئۡبُۖ وَمَآ أَنتَ بِمُؤۡمِنٖ لَّنَا وَلَوۡ كُنَّا صَٰدِقِينَ
Ɓe mb'i: "Ko an yo baaben amen, minen men njehii miɗen adondira, men ngacci Yuusufa ka kaake amen saafaandu ndun ñaami mo. A hoolotaako min non, hay si min ngonii gooŋɗuɓe".
Tafsir berbahasa Arab:
وَجَآءُو عَلَىٰ قَمِيصِهِۦ بِدَمٖ كَذِبٖۚ قَالَ بَلۡ سَوَّلَتۡ لَكُمۡ أَنفُسُكُمۡ أَمۡرٗاۖ فَصَبۡرٞ جَمِيلٞۖ وَٱللَّهُ ٱلۡمُسۡتَعَانُ عَلَىٰ مَا تَصِفُونَ
Ɓe ngardi e dolokke makko on hino moddi ƴiiƴam fenaande. o maaki: "si ko woni, woŋkiiji mon ɗin cuɗinanii on fiyaaku. Ko muñal moƴƴal [heddanii kam]! Ko Alla woni ballitorɗo e ko sifotoɗon kon".
Tafsir berbahasa Arab:
وَجَآءَتۡ سَيَّارَةٞ فَأَرۡسَلُواْ وَارِدَهُمۡ فَأَدۡلَىٰ دَلۡوَهُۥۖ قَالَ يَٰبُشۡرَىٰ هَٰذَا غُلَٰمٞۚ وَأَسَرُّوهُ بِضَٰعَةٗۚ وَٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِمَا يَعۡمَلُونَ
Seteeɓe ngari, ɓe nuli ƴoogoowo maɓɓe on, o jippini baagal makko ngal. O wi'i: "Ee wel¨-welo am! E hino paykum!" Ɓe cuuɗiri mo keyee maɓɓe. Alla non ko gannduɗo ko ɓe ngollata kon.
Tafsir berbahasa Arab:
وَشَرَوۡهُ بِثَمَنِۭ بَخۡسٖ دَرَٰهِمَ مَعۡدُودَةٖ وَكَانُواْ فِيهِ مِنَ ٱلزَّٰهِدِينَ
Ɓe njeeyiri mo coggel pamɗungel: dirhamoñ limotoo-koñ. Ɓe ngoni welsindiiɓe e fii makko.
Tafsir berbahasa Arab:
وَقَالَ ٱلَّذِي ٱشۡتَرَىٰهُ مِن مِّصۡرَ لِٱمۡرَأَتِهِۦٓ أَكۡرِمِي مَثۡوَىٰهُ عَسَىٰٓ أَن يَنفَعَنَآ أَوۡ نَتَّخِذَهُۥ وَلَدٗاۚ وَكَذَٰلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلِنُعَلِّمَهُۥ مِن تَأۡوِيلِ ٱلۡأَحَادِيثِۚ وَٱللَّهُ غَالِبٌ عَلَىٰٓ أَمۡرِهِۦ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ
Cootɗo mo on Misra wi'ani ɓeyngu makko: "Teddin jipporde makko. Hino gasa ka o nafa en maa njogitoɗen mo ɓiɗɗo". Ko nii min koɗniri Yuusufa ka leydi fii yo minn nganndin mo firo koyɗi. Alla ko pooluɗo e fiyaaku makko on: kono ko ɓuri ɗuuɗude e yimɓe ɓen nganndaa.
Tafsir berbahasa Arab:
وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُۥٓ ءَاتَيۡنَٰهُ حُكۡمٗا وَعِلۡمٗاۚ وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Nde o yottinoo sagatalaagu makko, min ngokki mo faamu e ganndal. Ko wano nii min njoɓirta moƴƴinooɓe ɓeen.
Tafsir berbahasa Arab:
وَرَٰوَدَتۡهُ ٱلَّتِي هُوَ فِي بَيۡتِهَا عَن نَّفۡسِهِۦ وَغَلَّقَتِ ٱلۡأَبۡوَٰبَ وَقَالَتۡ هَيۡتَ لَكَۚ قَالَ مَعَاذَ ٱللَّهِۖ إِنَّهُۥ رَبِّيٓ أَحۡسَنَ مَثۡوَايَۖ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ
OOn [debbo] mo on woni e suudu mun ɗaɓɓiri mo hoore-makko. O soki baafe ɗen o wi'i: "mi heblanii-mo-ma!" o maaki: "Moolaare Alla! Jeyɗo kam on moƴƴinii weerde am. Si ko woni, tooñooɓe ɓen maletaake".
Tafsir berbahasa Arab:
وَلَقَدۡ هَمَّتۡ بِهِۦۖ وَهَمَّ بِهَا لَوۡلَآ أَن رَّءَا بُرۡهَٰنَ رَبِّهِۦۚ كَذَٰلِكَ لِنَصۡرِفَ عَنۡهُ ٱلسُّوٓءَ وَٱلۡفَحۡشَآءَۚ إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُخۡلَصِينَ
Gooŋɗii [debbo] on himmanii oon. Kaŋko kadi o himmanayno mo si wanaa o yi'ii hujja Joomi makko on. Ko nii [min gerdiri] fii yo min njiiltu mo e bone e paŋkare. Pellet ko o jeyaaɗo e jeyaaɓe amen laɓɓinaaɓe ɓeen.
Tafsir berbahasa Arab:
وَٱسۡتَبَقَا ٱلۡبَابَ وَقَدَّتۡ قَمِيصَهُۥ مِن دُبُرٖ وَأَلۡفَيَا سَيِّدَهَا لَدَا ٱلۡبَابِۚ قَالَتۡ مَا جَزَآءُ مَنۡ أَرَادَ بِأَهۡلِكَ سُوٓءًا إِلَّآ أَن يُسۡجَنَ أَوۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
Ɓe ɗiɗo kala ɓe ngidondiri ka baafal, o seekiri dolokke oya oon ɓaawo. Ɓe tawi moodi makko ka baafal. [debbo] on wi'i: "Ko holɗum woni njoɓdi on paalanaaɗo ɓeynguure maa nden bonki si wanaa yo soke [o leptiree] lepte muusɗe?"
Tafsir berbahasa Arab:
قَالَ هِيَ رَٰوَدَتۡنِي عَن نَّفۡسِيۚ وَشَهِدَ شَاهِدٞ مِّنۡ أَهۡلِهَآ إِن كَانَ قَمِيصُهُۥ قُدَّ مِن قُبُلٖ فَصَدَقَتۡ وَهُوَ مِنَ ٱلۡكَٰذِبِينَ
[Yuusufu] maaki: "Ko kaŋko ɗaɓɓiri kam hoore-am". Tawanooɗo e yimɓe [debbo] on ceeditii: "Si tawii dolokke mum on ko yeeso seekiraa, haray ko [debbo] oon gooŋɗi, kaŋko [gorko] on ko jeyaaɗo e fenɓe ɓeen.
Tafsir berbahasa Arab:
وَإِن كَانَ قَمِيصُهُۥ قُدَّ مِن دُبُرٖ فَكَذَبَتۡ وَهُوَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ
Si tawii noon dolokke makko oon ka ɓaawo seekiraa, haray [debbo] on fenii, kaŋko [gorko] on ko o jeyaaɗo gooŋɗuɓe ɓeen.
Tafsir berbahasa Arab:
فَلَمَّا رَءَا قَمِيصَهُۥ قُدَّ مِن دُبُرٖ قَالَ إِنَّهُۥ مِن كَيۡدِكُنَّۖ إِنَّ كَيۡدَكُنَّ عَظِيمٞ
Nde [moodi makko] yi'noo dolokke oon ko ɓaawo seekori, o wi'i: "Ɗum ko jeyaaɗum e pewje mon! Pellet pewje mon ɗen ko mawɗe!".
Tafsir berbahasa Arab:
يُوسُفُ أَعۡرِضۡ عَنۡ هَٰذَاۚ وَٱسۡتَغۡفِرِي لِذَنۢبِكِۖ إِنَّكِ كُنتِ مِنَ ٱلۡخَاطِـِٔينَ
Yuusufa, ɗuurno gah e ɗum. Aan [debbo on], imsinano junuubi(bakkaat) maa ɗin; tawde pellet a jeyaama e woopɓe ɓeen".
Tafsir berbahasa Arab:
۞ وَقَالَ نِسۡوَةٞ فِي ٱلۡمَدِينَةِ ٱمۡرَأَتُ ٱلۡعَزِيزِ تُرَٰوِدُ فَتَىٰهَا عَن نَّفۡسِهِۦۖ قَدۡ شَغَفَهَا حُبًّاۖ إِنَّا لَنَرَىٰهَا فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
Rewɓe ɓen ka saare mbi'i: "Debbo laamɗo on ɗaɓɓirii kurka makko o hoore-makko! Gooŋɗii yiɗde ɓurtirii mo. Minen dey miɗen nji'a oo [debbo] e majjere ɓanngunde".
Tafsir berbahasa Arab:
فَلَمَّا سَمِعَتۡ بِمَكۡرِهِنَّ أَرۡسَلَتۡ إِلَيۡهِنَّ وَأَعۡتَدَتۡ لَهُنَّ مُتَّكَـٔٗا وَءَاتَتۡ كُلَّ وَٰحِدَةٖ مِّنۡهُنَّ سِكِّينٗا وَقَالَتِ ٱخۡرُجۡ عَلَيۡهِنَّۖ فَلَمَّا رَأَيۡنَهُۥٓ أَكۡبَرۡنَهُۥ وَقَطَّعۡنَ أَيۡدِيَهُنَّ وَقُلۡنَ حَٰشَ لِلَّهِ مَا هَٰذَا بَشَرًا إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا مَلَكٞ كَرِيمٞ
Nde o nannoo pewje maɓɓe ɗen, o nulani ɓe, o hebilani ɓe ngawluuji, o jonni gooto kala e maɓɓe laɓi, o wi'i: "Yaltu e maɓɓe!". Nde ɓe nji'unoo mo, ɓe mawnini mo, ɓe taƴi juuɗe maɓɓe ɗen, ɓe mbi'i: "Kaawee Alla! Oo wanaa ɓanndiŋke, oo wonaani si wanaa malayiko tedduɗo".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالَتۡ فَذَٰلِكُنَّ ٱلَّذِي لُمۡتُنَّنِي فِيهِۖ وَلَقَدۡ رَٰوَدتُّهُۥ عَن نَّفۡسِهِۦ فَٱسۡتَعۡصَمَۖ وَلَئِن لَّمۡ يَفۡعَلۡ مَآ ءَامُرُهُۥ لَيُسۡجَنَنَّ وَلَيَكُونٗا مِّنَ ٱلصَّٰغِرِينَ
O wi'i: "Ko oo mo'on felirɗon kamm fii mun, gooŋɗii mi ɗaɓɓirii mo hoore-makko o haɗitii. Si wonii o waɗaani ko mi yamirta mo kon, ma o soke ma o laato jeyaaɗo e hoyɓe ɓen".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالَ رَبِّ ٱلسِّجۡنُ أَحَبُّ إِلَيَّ مِمَّا يَدۡعُونَنِيٓ إِلَيۡهِۖ وَإِلَّا تَصۡرِفۡ عَنِّي كَيۡدَهُنَّ أَصۡبُ إِلَيۡهِنَّ وَأَكُن مِّنَ ٱلۡجَٰهِلِينَ
O maaki: "Joomi am, Ko kaso oon ɓurani kam e ko ɓe noddata kam e mun kon. Si a pottinaani kam pewje maɓɓe ɗen, mi ooñoto e maɓɓe, mi jeyee e majjuɓe ɓe".
Tafsir berbahasa Arab:
فَٱسۡتَجَابَ لَهُۥ رَبُّهُۥ فَصَرَفَ عَنۡهُ كَيۡدَهُنَّۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
Joomi makko jaabinani mo, O firliti e makko pewje maɓɓe ɗen. Pellet, ko Kaŋko woni Nanoowo, gannduɗo O.
Tafsir berbahasa Arab:
ثُمَّ بَدَا لَهُم مِّنۢ بَعۡدِ مَا رَأَوُاْ ٱلۡأٓيَٰتِ لَيَسۡجُنُنَّهُۥ حَتَّىٰ حِينٖ
Refti feeñani (rewɓe) ɓen ɓaawo nde ɓe nji'i maandeeji ɗin, ma ɓe cok-mbo tigi haa e saaji.
Tafsir berbahasa Arab:
وَدَخَلَ مَعَهُ ٱلسِّجۡنَ فَتَيَانِۖ قَالَ أَحَدُهُمَآ إِنِّيٓ أَرَىٰنِيٓ أَعۡصِرُ خَمۡرٗاۖ وَقَالَ ٱلۡأٓخَرُ إِنِّيٓ أَرَىٰنِيٓ أَحۡمِلُ فَوۡقَ رَأۡسِي خُبۡزٗا تَأۡكُلُ ٱلطَّيۡرُ مِنۡهُۖ نَبِّئۡنَا بِتَأۡوِيلِهِۦٓۖ إِنَّا نَرَىٰكَ مِنَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Sukaaɓe ɗiɗo naatidi e makko ka kaso. Goɗɗo e maɓɓe wi'i: "Min mi hoyɗii hoore-am miɗo siiwa sanngara". Oya kadi wi': "Min mi hoyɗii hoore-am miɗo ronndii ka hoore-am cobbal, colli no ñaama e maggal". Humpitii min firo ɗin, minen men nji'ii ma jeyaaɗo e moƴƴinooɓe ɓeen".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالَ لَا يَأۡتِيكُمَا طَعَامٞ تُرۡزَقَانِهِۦٓ إِلَّا نَبَّأۡتُكُمَا بِتَأۡوِيلِهِۦ قَبۡلَ أَن يَأۡتِيَكُمَاۚ ذَٰلِكُمَا مِمَّا عَلَّمَنِي رَبِّيٓۚ إِنِّي تَرَكۡتُ مِلَّةَ قَوۡمٖ لَّا يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَهُم بِٱلۡأٓخِرَةِ هُمۡ كَٰفِرُونَ
O maaki: "Ñaametee mo wonaɗon okkoreede on aratah on si wanaa mi humpitay on firo mun ado o arde on. Ɗuum mo'on ko jeyeeɗum e ko Joomi am anndini lam. Min mi ɗalii diina yimɓe ɓe ngooŋɗinaa Alla, hara kamɓe e fii laakara ko ɓe yedduɓe".
Tafsir berbahasa Arab:
وَٱتَّبَعۡتُ مِلَّةَ ءَابَآءِيٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَإِسۡحَٰقَ وَيَعۡقُوبَۚ مَا كَانَ لَنَآ أَن نُّشۡرِكَ بِٱللَّهِ مِن شَيۡءٖۚ ذَٰلِكَ مِن فَضۡلِ ٱللَّهِ عَلَيۡنَا وَعَلَى ٱلنَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَشۡكُرُونَ
Njookku-mi diina baabiraaɓe am ɓen: Ibraahiima e Ishaaqa e Yaaquuba. Haananaa men nde men kafidata e Alla hay e huunde. Ɗuum ko jeyaaɗum e ɓural Alla e dow amen e hoore yimɓe ɓeen; kono ko ɓuri ɗuuɗude e yimɓe ɓen ɓe njettataa.
Tafsir berbahasa Arab:
يَٰصَٰحِبَيِ ٱلسِّجۡنِ ءَأَرۡبَابٞ مُّتَفَرِّقُونَ خَيۡرٌ أَمِ ٱللَّهُ ٱلۡوَٰحِدُ ٱلۡقَهَّارُ
Eehey mon won´diiɓe am ɗiɗo ka kaso! E ko deweteeɗi ceertuɗi ɓuri moƴƴude, kaa ko Alla Gooto poolɗo o?
Tafsir berbahasa Arab:
مَا تَعۡبُدُونَ مِن دُونِهِۦٓ إِلَّآ أَسۡمَآءٗ سَمَّيۡتُمُوهَآ أَنتُمۡ وَءَابَآؤُكُم مَّآ أَنزَلَ ٱللَّهُ بِهَا مِن سُلۡطَٰنٍۚ إِنِ ٱلۡحُكۡمُ إِلَّا لِلَّهِ أَمَرَ أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّآ إِيَّاهُۚ ذَٰلِكَ ٱلدِّينُ ٱلۡقَيِّمُ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ
On ndewani gah mum, si wonah inɗe ɗe innuɗon ɗum, onon e baabiraaɓe mon, Alla jippinanaani ɗen hujja. Ñaawoore ndeen alanah si wanaa Alla. O yamirii wota on ndw si wanaa Kaŋko. Ko ɗuum woni diina ñiiɓuka kan; kono ko ɓuri ɗuuɗude e yimɓe ɓen ɓe nganndaa.
Tafsir berbahasa Arab:
يَٰصَٰحِبَيِ ٱلسِّجۡنِ أَمَّآ أَحَدُكُمَا فَيَسۡقِي رَبَّهُۥ خَمۡرٗاۖ وَأَمَّا ٱلۡأٓخَرُ فَيُصۡلَبُ فَتَأۡكُلُ ٱلطَّيۡرُ مِن رَّأۡسِهِۦۚ قُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ ٱلَّذِي فِيهِ تَسۡتَفۡتِيَانِ
Eehey mon won´diiɓe am ɗiɗo ka kaso! Goɗɗo e mo'on yarnay koohoo mun on sanngara; oya on, o fetee, colli ɗin ñaama ka hoore makko. Fiyaaku mo laɓndiɗon fii mun on ñaawaama.
Tafsir berbahasa Arab:
وَقَالَ لِلَّذِي ظَنَّ أَنَّهُۥ نَاجٖ مِّنۡهُمَا ٱذۡكُرۡنِي عِندَ رَبِّكَ فَأَنسَىٰهُ ٱلشَّيۡطَٰنُ ذِكۡرَ رَبِّهِۦ فَلَبِثَ فِي ٱلسِّجۡنِ بِضۡعَ سِنِينَ
O maakani on mo o sikke daɗay e maɓɓe kamɓe ɗiɗo: "Jaŋto lam ka koohoojo maa on". Seytaane yejjintini mo jaŋtanagol koohoojo makko on. [Yuusufu] ñiiɓiti ka kaso yoga e duuɓi.
Tafsir berbahasa Arab:
وَقَالَ ٱلۡمَلِكُ إِنِّيٓ أَرَىٰ سَبۡعَ بَقَرَٰتٖ سِمَانٖ يَأۡكُلُهُنَّ سَبۡعٌ عِجَافٞ وَسَبۡعَ سُنۢبُلَٰتٍ خُضۡرٖ وَأُخَرَ يَابِسَٰتٖۖ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمَلَأُ أَفۡتُونِي فِي رُءۡيَٰيَ إِن كُنتُمۡ لِلرُّءۡيَا تَعۡبُرُونَ
Laamɗo on wi'i: "Min mi yi'ii (e koyɗol) na'i jeeɗiɗi payɗi, na ñaama pooƴuɗi jeeɗiɗi ɗin, e butaali jeeɗiɗi kecci, e goɗɗi goo joorɗi. Eheymon dental, pirtanee kam ngol koyɗol am, si on laatike firtooɓe koyɗi".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالُوٓاْ أَضۡغَٰثُ أَحۡلَٰمٖۖ وَمَا نَحۡنُ بِتَأۡوِيلِ ٱلۡأَحۡلَٰمِ بِعَٰلِمِينَ
Ɓe mbi'i: "Ko jiiɓu-jaaɓu koyɗi ! min ngonaani annduɓe firo koyɗi !".
Tafsir berbahasa Arab:
وَقَالَ ٱلَّذِي نَجَا مِنۡهُمَا وَٱدَّكَرَ بَعۡدَ أُمَّةٍ أَنَا۠ أُنَبِّئُكُم بِتَأۡوِيلِهِۦ فَأَرۡسِلُونِ
Daɗnooɗo on e ɓeya ɗiɗo miijitii ɓaawo dumunna o wi'i: "Min mi humpitay on firo maggol. Nulee kam".
Tafsir berbahasa Arab:
يُوسُفُ أَيُّهَا ٱلصِّدِّيقُ أَفۡتِنَا فِي سَبۡعِ بَقَرَٰتٖ سِمَانٖ يَأۡكُلُهُنَّ سَبۡعٌ عِجَافٞ وَسَبۡعِ سُنۢبُلَٰتٍ خُضۡرٖ وَأُخَرَ يَابِسَٰتٖ لَّعَلِّيٓ أَرۡجِعُ إِلَى ٱلنَّاسِ لَعَلَّهُمۡ يَعۡلَمُونَ
Yuusufu, an yo gooŋɗuɗo! haalani min fii na'i jeeɗiɗi payɗi, na ñaama pooƴuɗi jeeɗiɗi ɗin, e butaali jeeɗiɗi kecci e goɗɗi jooruɗi, mbelejo'o mi ruttoo ka yimɓe ɓen, belejo'o, ɓe ngannday".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالَ تَزۡرَعُونَ سَبۡعَ سِنِينَ دَأَبٗا فَمَا حَصَدتُّمۡ فَذَرُوهُ فِي سُنۢبُلِهِۦٓ إِلَّا قَلِيلٗا مِّمَّا تَأۡكُلُونَ
O maaki: "On ndemat duuɗi jeeɗiɗi jokkondirɗi. Kala ko coñɗon, ngccon ɗum ka dukkal(butaali) mun, si wanaa seeɗa e kon ko ñaamoton".
Tafsir berbahasa Arab:
ثُمَّ يَأۡتِي مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ سَبۡعٞ شِدَادٞ يَأۡكُلۡنَ مَا قَدَّمۡتُمۡ لَهُنَّ إِلَّا قَلِيلٗا مِّمَّا تُحۡصِنُونَ
Refti aroyat ɓaawo ɗum, duuɓi jeeɗiɗi caɗtuɗi, ɗin (duuɓi) no ñaama ɗuum ko marnaɗon ɗi si wonaa seeɗa e ko maroton [fii awdi].
Tafsir berbahasa Arab:
ثُمَّ يَأۡتِي مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ عَامٞ فِيهِ يُغَاثُ ٱلنَّاسُ وَفِيهِ يَعۡصِرُونَ
Refti aroya ɓaawo ɗuum, hitaande, ko e mayre yimɓe ɓen toɓetee, ko e mayre kadi ɓe kamata.
Tafsir berbahasa Arab:
وَقَالَ ٱلۡمَلِكُ ٱئۡتُونِي بِهِۦۖ فَلَمَّا جَآءَهُ ٱلرَّسُولُ قَالَ ٱرۡجِعۡ إِلَىٰ رَبِّكَ فَسۡـَٔلۡهُ مَا بَالُ ٱلنِّسۡوَةِ ٱلَّٰتِي قَطَّعۡنَ أَيۡدِيَهُنَّۚ إِنَّ رَبِّي بِكَيۡدِهِنَّ عَلِيمٞ
Laamɗo on wi'i: "ngaddanee kam on". Nde imminaaɗo on arunoo mo, o maaki: "Rutto ka koohoojo maa on laɓndoɗaa mo: Ko woni fiyaaku ɓen rewɓe taƴnooɓe juuɗe mun ɗen? Pellet Joomi am ko gannduɗo pewje maɓɓe ɗen".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالَ مَا خَطۡبُكُنَّ إِذۡ رَٰوَدتُّنَّ يُوسُفَ عَن نَّفۡسِهِۦۚ قُلۡنَ حَٰشَ لِلَّهِ مَا عَلِمۡنَا عَلَيۡهِ مِن سُوٓءٖۚ قَالَتِ ٱمۡرَأَتُ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡـَٰٔنَ حَصۡحَصَ ٱلۡحَقُّ أَنَا۠ رَٰوَدتُّهُۥ عَن نَّفۡسِهِۦ وَإِنَّهُۥ لَمِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ
[Laamɗo on] wi'i: "Ko holɗum wonnoo fiyaaku mon tuma ɗaɓɓirnoɗon Yuusufa hoore-makko?" Ɓe mbi'i: "Moolaare Alla! min nganndiraa mo ko boni". Ɓeyngu laamɗo on wi'i: "Jooni goonga kan feeñii. Ko min ɗaɓɓirnoo mo hoore-makko, pellet ko o jeyaaɗo e gooŋɗuɓe ɓen".
Tafsir berbahasa Arab:
ذَٰلِكَ لِيَعۡلَمَ أَنِّي لَمۡ أَخُنۡهُ بِٱلۡغَيۡبِ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي كَيۡدَ ٱلۡخَآئِنِينَ
"Ɗuum ko fii yo o anndu won´de mi jamfaaki mo ka wirnii, e won´de Alla fewnatah pewje jamfotooɓe ɓen.
Tafsir berbahasa Arab:
۞ وَمَآ أُبَرِّئُ نَفۡسِيٓۚ إِنَّ ٱلنَّفۡسَ لَأَمَّارَةُۢ بِٱلسُّوٓءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّيٓۚ إِنَّ رَبِّي غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Mi laɓɓinaa hoore-am, tawde woŋkii ko heewkii yamirde bone, si wanah kiin ki Joomi am yurmini. Joomi am ko jaafotooɗo jurmotooɗo.
Tafsir berbahasa Arab:
وَقَالَ ٱلۡمَلِكُ ٱئۡتُونِي بِهِۦٓ أَسۡتَخۡلِصۡهُ لِنَفۡسِيۖ فَلَمَّا كَلَّمَهُۥ قَالَ إِنَّكَ ٱلۡيَوۡمَ لَدَيۡنَا مَكِينٌ أَمِينٞ
Laamɗo on wi'i: "ngaddanee kam mo, mi heertinana mo hoore-am". Nde o yewtunoo mo, o wi'i: "Aa on hannde ka amen, ko a jom-nokku koolaaɗo".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالَ ٱجۡعَلۡنِي عَلَىٰ خَزَآئِنِ ٱلۡأَرۡضِۖ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٞ
O maaki: "Waɗam e hoore-ngaluuji leydi ndin: ko mi deenoowo gannduɗo".
Tafsir berbahasa Arab:
وَكَذَٰلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي ٱلۡأَرۡضِ يَتَبَوَّأُ مِنۡهَا حَيۡثُ يَشَآءُۚ نُصِيبُ بِرَحۡمَتِنَا مَن نَّشَآءُۖ وَلَا نُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Ko wano nii min ñimnirani Yuusufa ka leydi, homo jippora e mayri nokku ka o yiɗi. miɗen keɓnira yurmeende amen nden on mo min muuyi, min njeebataaka njoɓdi moƴƴinooɓe ɓen.
Tafsir berbahasa Arab:
وَلَأَجۡرُ ٱلۡأٓخِرَةِ خَيۡرٞ لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَكَانُواْ يَتَّقُونَ
Pellet ko njoɓdi laakara ndiin ɓuri moƴƴannde ɓen gooŋɗinɓe ɓe laatii gooŋɗuɓe.
Tafsir berbahasa Arab:
وَجَآءَ إِخۡوَةُ يُوسُفَ فَدَخَلُواْ عَلَيۡهِ فَعَرَفَهُمۡ وَهُمۡ لَهُۥ مُنكِرُونَ
-Musiɗɓe-baaba-gootooɓe Yuusufa ɓeen ngari ɓe naati ka makko. O annditi ɓe, kono kamɓe ɓe paayti mo.
Tafsir berbahasa Arab:
وَلَمَّا جَهَّزَهُم بِجَهَازِهِمۡ قَالَ ٱئۡتُونِي بِأَخٖ لَّكُم مِّنۡ أَبِيكُمۡۚ أَلَا تَرَوۡنَ أَنِّيٓ أُوفِي ٱلۡكَيۡلَ وَأَنَا۠ خَيۡرُ ٱلۡمُنزِلِينَ
Tuma nde o hebllannooɓe doŋlle maɓɓe ɗeen, o maaki: "ngaddanee kam musiɗɗo mon baaba-gooto. E on nji'aani miɗo timmina ɓetu ngun, e won´de ko mi ɓurdo moƴƴude e weernooɓe ɓen?"(jippinooɓr).
Tafsir berbahasa Arab:
فَإِن لَّمۡ تَأۡتُونِي بِهِۦ فَلَا كَيۡلَ لَكُمۡ عِندِي وَلَا تَقۡرَبُونِ
Si on ngaddanaani kam mo, haray ɓetu alanaa on ka am ɗoo; wota on ɓado kamm kadi".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالُواْ سَنُرَٰوِدُ عَنۡهُ أَبَاهُ وَإِنَّا لَفَٰعِلُونَ
Ɓe mb'i: "min ɗaɓɓiray mo baba makko, minen ko men gollooɓe (ɗuum)".
Tafsir berbahasa Arab:
وَقَالَ لِفِتۡيَٰنِهِ ٱجۡعَلُواْ بِضَٰعَتَهُمۡ فِي رِحَالِهِمۡ لَعَلَّهُمۡ يَعۡرِفُونَهَآ إِذَا ٱنقَلَبُوٓاْ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِمۡ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ
O maakani gollooɓe makko ɓen: "mbaɗee coggeeji(njigguuji) maɓɓe ɗin ka doŋle maɓɓe: belejo'o ɓe ngannditat ɗi si ɓe nduttima ka yimɓe maɓɓe ɓen, belejo'o ɓe njiiltoto".
Tafsir berbahasa Arab:
فَلَمَّا رَجَعُوٓاْ إِلَىٰٓ أَبِيهِمۡ قَالُواْ يَٰٓأَبَانَا مُنِعَ مِنَّا ٱلۡكَيۡلُ فَأَرۡسِلۡ مَعَنَآ أَخَانَا نَكۡتَلۡ وَإِنَّا لَهُۥ لَحَٰفِظُونَ
Tuma nde ɓe nduuttinoo ka ben maɓɓe, ɓe mbi'i: "eeheyma ben(baaba) amen, min skaɗaama ɓetu. neldu amen musiɗɗo amen on, men ɓetanee. Ko men reenooɓe mo".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالَ هَلۡ ءَامَنُكُمۡ عَلَيۡهِ إِلَّا كَمَآ أَمِنتُكُمۡ عَلَىٰٓ أَخِيهِ مِن قَبۡلُ فَٱللَّهُ خَيۡرٌ حَٰفِظٗاۖ وَهُوَ أَرۡحَمُ ٱلرَّٰحِمِينَ
O maaki: "Hara mi hooloray on e fii makko, si wonaa no mi hoolornoo on non e musiɗɗo-neene-gooto makko on ko adii? Ko Alla woni moƴƴo deenoowo, ko Kaŋko ɓuri moƴƴude yurmotooɓe ɓeen".
Tafsir berbahasa Arab:
وَلَمَّا فَتَحُواْ مَتَٰعَهُمۡ وَجَدُواْ بِضَٰعَتَهُمۡ رُدَّتۡ إِلَيۡهِمۡۖ قَالُواْ يَٰٓأَبَانَا مَا نَبۡغِيۖ هَٰذِهِۦ بِضَٰعَتُنَا رُدَّتۡ إِلَيۡنَاۖ وَنَمِيرُ أَهۡلَنَا وَنَحۡفَظُ أَخَانَا وَنَزۡدَادُ كَيۡلَ بَعِيرٖۖ ذَٰلِكَ كَيۡلٞ يَسِيرٞ
Nde ɓe ngudditunoo doŋle maɓɓe ɗeen, ɓe tawi cogguuji(njigguuji) maɓɓe ɗin ruttaama e maɓɓe. Ɓe mbi'i: "eeyma yo ben amen, ko men ɗaɓɓata [kadi]? Ɗii ko cogguuji amen, ɗi nduttaama e amen. Miɗen njiggana yimɓe amen, men ndeena musiɗɗo amen on, men ɓeydora ɓetu ngelooba; ɗuum ko ɓetu newiingu".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالَ لَنۡ أُرۡسِلَهُۥ مَعَكُمۡ حَتَّىٰ تُؤۡتُونِ مَوۡثِقٗا مِّنَ ٱللَّهِ لَتَأۡتُنَّنِي بِهِۦٓ إِلَّآ أَن يُحَاطَ بِكُمۡۖ فَلَمَّآ ءَاتَوۡهُ مَوۡثِقَهُمۡ قَالَ ٱللَّهُ عَلَىٰ مَا نَقُولُ وَكِيلٞ
O maaki: "Mi immindintaa(neldatah) mo e mooɗon haa ƴettanon mi ahadi ka Alla, won´de on ngrtiranat kam mo si wonaa hara on kuɓinda". Ɓaawo ɓe ƴettanii mo ahadi maɓɓe ndin, o maaki: "Alla e dow ko wowluɗen kon, ko o deenoowo".
Tafsir berbahasa Arab:
وَقَالَ يَٰبَنِيَّ لَا تَدۡخُلُواْ مِنۢ بَابٖ وَٰحِدٖ وَٱدۡخُلُواْ مِنۡ أَبۡوَٰبٖ مُّتَفَرِّقَةٖۖ وَمَآ أُغۡنِي عَنكُم مِّنَ ٱللَّهِ مِن شَيۡءٍۖ إِنِ ٱلۡحُكۡمُ إِلَّا لِلَّهِۖ عَلَيۡهِ تَوَكَّلۡتُۖ وَعَلَيۡهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُتَوَكِّلُونَ
O maaki: "eeheymin ɓiɗɓe am, wota on naatiroy e damal gootal, naatiree e dame ceertuɗe. Mi dun-cantaa on e (muyɗe) Alla hay e huunde. Ñaawoore alanaa si wonaa Alla: Ko e makko mi fawii, ko e makko kadi, yo fawo fawotooɓe ɓeen".
Tafsir berbahasa Arab:
وَلَمَّا دَخَلُواْ مِنۡ حَيۡثُ أَمَرَهُمۡ أَبُوهُم مَّا كَانَ يُغۡنِي عَنۡهُم مِّنَ ٱللَّهِ مِن شَيۡءٍ إِلَّا حَاجَةٗ فِي نَفۡسِ يَعۡقُوبَ قَضَىٰهَاۚ وَإِنَّهُۥ لَذُو عِلۡمٖ لِّمَا عَلَّمۡنَٰهُ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ
Nde ɓe naatirnoo nokku ka baaba maɓɓe yamirnoo ɓe ɗon, ɗum wonaano no duncana ɓe [ko iwri] ka Alla si wanaa haaju wonunooɗo e fittaandu Yaaquuba mo o gasini. Kaŋko on, ko o jom-ganndal ngal min anndini mo. Kono ko ɓuri ɗuuɗude e yimɓe ɓen ɓe nganndaa.
Tafsir berbahasa Arab:
وَلَمَّا دَخَلُواْ عَلَىٰ يُوسُفَ ءَاوَىٰٓ إِلَيۡهِ أَخَاهُۖ قَالَ إِنِّيٓ أَنَا۠ أَخُوكَ فَلَا تَبۡتَئِسۡ بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Nde ɓe naatnoo ka Yuusufa, o maɓɓi musiɗɗo-neene-gooto makko on e makko, o maaki: "Ko mi musiɗɗo-neene-gooto maa, wata a sunor ko ɓe ngollatnoo".
Tafsir berbahasa Arab:
فَلَمَّا جَهَّزَهُم بِجَهَازِهِمۡ جَعَلَ ٱلسِّقَايَةَ فِي رَحۡلِ أَخِيهِ ثُمَّ أَذَّنَ مُؤَذِّنٌ أَيَّتُهَا ٱلۡعِيرُ إِنَّكُمۡ لَسَٰرِقُونَ
Tuma nde o hebilannoo ɓe doŋle maɓɓe ɗen, o waɗi ɓetirgal ngal ka doŋngal musiɗɗo-neene-gooto makko on, refti ewnotooɗo eewnii: "eeymon yo seteeɓe, Ko on wuyɓe".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالُواْ وَأَقۡبَلُواْ عَلَيۡهِم مَّاذَا تَفۡقِدُونَ
Ɓe fewtiti e maɓɓe ɓe mbi'i: "Ko holɗuum kattiɗon?"
Tafsir berbahasa Arab:
قَالُواْ نَفۡقِدُ صُوَاعَ ٱلۡمَلِكِ وَلِمَن جَآءَ بِهِۦ حِمۡلُ بَعِيرٖ وَأَنَا۠ بِهِۦ زَعِيمٞ
Ɓe mbi'i: "minn kattike ɓetirde laamɗo on. Hino woodani kala gadduɗo ngal, doŋngal ngelooba, ko miin woni pawtiiɗo ɗuum".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالُواْ تَٱللَّهِ لَقَدۡ عَلِمۡتُم مَّا جِئۡنَا لِنُفۡسِدَ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا كُنَّا سَٰرِقِينَ
Ɓe mbi'i: "min ngooɗndirii Alla, gooŋɗii hoɗon nganndi min ngaraani bonnugol ka leydi, min laataaki kadi wuyɓe".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالُواْ فَمَا جَزَٰٓؤُهُۥٓ إِن كُنتُمۡ كَٰذِبِينَ
Ɓe mbi'i: "Ko wonata njoɓdi makko si tawii ko on fenooɓe?"
Tafsir berbahasa Arab:
قَالُواْ جَزَٰٓؤُهُۥ مَن وُجِدَ فِي رَحۡلِهِۦ فَهُوَ جَزَٰٓؤُهُۥۚ كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلظَّٰلِمِينَ
Ɓe mbi'i: "Njoɓdi makko: ko kala mo: [ɗuum] tawaa ka doŋngal mun, haray ko kaŋko [tigir] woni njoɓdi mun. Ko wano non min njoɓitirta tooñooɓe ɓen".
Tafsir berbahasa Arab:
فَبَدَأَ بِأَوۡعِيَتِهِمۡ قَبۡلَ وِعَآءِ أَخِيهِ ثُمَّ ٱسۡتَخۡرَجَهَا مِن وِعَآءِ أَخِيهِۚ كَذَٰلِكَ كِدۡنَا لِيُوسُفَۖ مَا كَانَ لِيَأۡخُذَ أَخَاهُ فِي دِينِ ٱلۡمَلِكِ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُۚ نَرۡفَعُ دَرَجَٰتٖ مَّن نَّشَآءُۗ وَفَوۡقَ كُلِّ ذِي عِلۡمٍ عَلِيمٞ
[Yuusufu] fuɗɗori doŋle maɓɓe ɗen ado doŋngalmusiɗɗo- neene-gooto makko on; refti o yaltiniri nde ka doŋngal musiɗɗo-neene-gooto makko on. Ko wano non men fewjirani Yuusufa, [tawde] o hattantaano nanngude musiɗɗo-neene-gooto makko on ka sariya laamɗo on, si wonaa hara ko Alla muuyi. Miɗen ɓantana darajaaji on mo min muuyi. No e dow kala jom-ganndal ganndo [goo].
Tafsir berbahasa Arab:
۞ قَالُوٓاْ إِن يَسۡرِقۡ فَقَدۡ سَرَقَ أَخٞ لَّهُۥ مِن قَبۡلُۚ فَأَسَرَّهَا يُوسُفُ فِي نَفۡسِهِۦ وَلَمۡ يُبۡدِهَا لَهُمۡۚ قَالَ أَنتُمۡ شَرّٞ مَّكَانٗاۖ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا تَصِفُونَ
Ɓe mbi'i: "Si o wujjii, haray musɗo- neene-gooto makko wujjiino ko adii". Yuusufu mari ɗum ka woŋkii makko, o feññinanaani ɓe ɗuum. o maaki: "Ko onon ɓuri bon´de nokku! Ko Alla ɓuri anndude ko cifotoɗon".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالُواْ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡعَزِيزُ إِنَّ لَهُۥٓ أَبٗا شَيۡخٗا كَبِيرٗا فَخُذۡ أَحَدَنَا مَكَانَهُۥٓۖ إِنَّا نَرَىٰكَ مِنَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Ɓe mbi'i: "heyma yo laamɗo on, oo no mari baabiraawo nawyuɗo oggos; ƴettu gooto e amen lomto makko. Menen men nji'ii ma jeyaaɗo e moƴƴinooɓe ɓeen".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالَ مَعَاذَ ٱللَّهِ أَن نَّأۡخُذَ إِلَّا مَن وَجَدۡنَا مَتَٰعَنَا عِندَهُۥٓ إِنَّآ إِذٗا لَّظَٰلِمُونَ
O maaki: "Moolaare Alla nde min nanngata si wanaa oon mo men tawi doŋle amen ɗeen e juuɗe mun. Mene haray ontuma ko men tooñɓe".
Tafsir berbahasa Arab:
فَلَمَّا ٱسۡتَيۡـَٔسُواْ مِنۡهُ خَلَصُواْ نَجِيّٗاۖ قَالَ كَبِيرُهُمۡ أَلَمۡ تَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ أَبَاكُمۡ قَدۡ أَخَذَ عَلَيۡكُم مَّوۡثِقٗا مِّنَ ٱللَّهِ وَمِن قَبۡلُ مَا فَرَّطتُمۡ فِي يُوسُفَۖ فَلَنۡ أَبۡرَحَ ٱلۡأَرۡضَ حَتَّىٰ يَأۡذَنَ لِيٓ أَبِيٓ أَوۡ يَحۡكُمَ ٱللَّهُ لِيۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلۡحَٰكِمِينَ
Nde ɓe taƴinoo fii hettugol mo, ɓe martiti ko ɓe gunndondirɓe. Mawɗo maɓɓe on wi'i: "E on nganndaa won´de baaba mon ƴettodii e mo'on ahadi ka Alla, e aranun tuma belsindinoɗon e Yuusufa? Mi seerataa leydi ndin haa baaba am duŋanoo kam maa o ñaawana kam [hettugol mo], ko Kaŋko ɓuri moƴƴude e ñaawooɓe ɓeen".
Tafsir berbahasa Arab:
ٱرۡجِعُوٓاْ إِلَىٰٓ أَبِيكُمۡ فَقُولُواْ يَٰٓأَبَانَآ إِنَّ ٱبۡنَكَ سَرَقَ وَمَا شَهِدۡنَآ إِلَّا بِمَا عَلِمۡنَا وَمَا كُنَّا لِلۡغَيۡبِ حَٰفِظِينَ
Nduttee ka baaba mon mbi'on: "eeheyma yo baaba amen, ɓiɗɗo maa on wujjii. min ceedaaki si wonaa ko men nganndi, men wonaani reenɓe ko wirnii.
Tafsir berbahasa Arab:
وَسۡـَٔلِ ٱلۡقَرۡيَةَ ٱلَّتِي كُنَّا فِيهَا وَٱلۡعِيرَ ٱلَّتِيٓ أَقۡبَلۡنَا فِيهَاۖ وَإِنَّا لَصَٰدِقُونَ
Laɓndo (yimɓe) saare nden nde men ngonunoo e mun, e seteeɓe ɓen ɓe men kawrondirnoo e mun. Pellet ko men gooŋɗuɓe".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالَ بَلۡ سَوَّلَتۡ لَكُمۡ أَنفُسُكُمۡ أَمۡرٗاۖ فَصَبۡرٞ جَمِيلٌۖ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَأۡتِيَنِي بِهِمۡ جَمِيعًاۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡعَلِيمُ ٱلۡحَكِيمُ
[Yaaquuba] maaki: "Woŋkiiji mon ɗin cuɗanii on fiyaake! Ko muñal labangal. Hino hasii ka Alla artiranta mi ɓe, ɓe denndaangal. Ko Kaŋko woni gannduɗo, Ñeeñɗo".
Tafsir berbahasa Arab:
وَتَوَلَّىٰ عَنۡهُمۡ وَقَالَ يَٰٓأَسَفَىٰ عَلَىٰ يُوسُفَ وَٱبۡيَضَّتۡ عَيۡنَاهُ مِنَ ٱلۡحُزۡنِ فَهُوَ كَظِيمٞ
O ɗuurnii ɓe o maaki: "Ee suno am e fii Yuusufa!" Gite makko ɗen ndanwiri suno. Ko o cuuɗɗo suno.
Tafsir berbahasa Arab:
قَالُواْ تَٱللَّهِ تَفۡتَؤُاْ تَذۡكُرُ يُوسُفَ حَتَّىٰ تَكُونَ حَرَضًا أَوۡ تَكُونَ مِنَ ٱلۡهَٰلِكِينَ
Ɓe mb'i: "min ngooɗdirii Alla! A seerataa haɗa jaŋtoo fii Yuusufa, haa ngonaa horsuɗo maa ngonaa jeyaaɗo e halkiiɓe ɓen".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالَ إِنَّمَآ أَشۡكُواْ بَثِّي وَحُزۡنِيٓ إِلَى ٱللَّهِ وَأَعۡلَمُ مِنَ ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ
O maaki: "nganndee ko e Alla mi wullitotoo ngannde am e sunaare am. Miɗo anndi ka Alla ko on nganndaa".
Tafsir berbahasa Arab:
يَٰبَنِيَّ ٱذۡهَبُواْ فَتَحَسَّسُواْ مِن يُوسُفَ وَأَخِيهِ وَلَا تَاْيۡـَٔسُواْ مِن رَّوۡحِ ٱللَّهِۖ إِنَّهُۥ لَا يَاْيۡـَٔسُ مِن رَّوۡحِ ٱللَّهِ إِلَّا ٱلۡقَوۡمُ ٱلۡكَٰفِرُونَ
"Eeheymon ɓiɗɓe am, njehee tefon fii Yuusufa e musiɗɗo neene-gooto makko on. Wota on taƴo e yurmeende Alla. Ko fii, taƴotaako e yurmeende Alla si wanaa yimɓe yedduɓe ɓen".
Tafsir berbahasa Arab:
فَلَمَّا دَخَلُواْ عَلَيۡهِ قَالُواْ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡعَزِيزُ مَسَّنَا وَأَهۡلَنَا ٱلضُّرُّ وَجِئۡنَا بِبِضَٰعَةٖ مُّزۡجَىٰةٖ فَأَوۡفِ لَنَا ٱلۡكَيۡلَ وَتَصَدَّقۡ عَلَيۡنَآۖ إِنَّ ٱللَّهَ يَجۡزِي ٱلۡمُتَصَدِّقِينَ
Nde ɓe naatunoo ka makko [kaŋko Yuusufa], ɓe wi'i: "Ko an yo laamɗo, lorra heɓii men memen e ɓeynguure amen; men angadii e sil'a jaasuɗo. Huɓnan men ɓetu ngun, cakko-ɗaa e amen. Pellet, Alla yoɓay sakkotooɓe ɓeen".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالَ هَلۡ عَلِمۡتُم مَّا فَعَلۡتُم بِيُوسُفَ وَأَخِيهِ إِذۡ أَنتُمۡ جَٰهِلُونَ
O maaki: "Enee, on ngannditii ko mbaɗunoɗon Yuusufa e musiɗɗo neene-gooto makko on kon tuma nde ngonnoɗon majjuɓe?"
Tafsir berbahasa Arab:
قَالُوٓاْ أَءِنَّكَ لَأَنتَ يُوسُفُۖ قَالَ أَنَا۠ يُوسُفُ وَهَٰذَآ أَخِيۖ قَدۡ مَنَّ ٱللَّهُ عَلَيۡنَآۖ إِنَّهُۥ مَن يَتَّقِ وَيَصۡبِرۡ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Ɓe mbii'i: "Kere ko aan woni Yuusufa?" O maaki: "Ko miin woni Yuusufa. Oo ɗoo ko miñam. Gooŋɗii Alla moƴƴike e amen. Ko fii, mo gomɗii o muññike, pellet, Alla yeebataa njoɓdi moƴƴinooɓe ɓen".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالُواْ تَٱللَّهِ لَقَدۡ ءَاثَرَكَ ٱللَّهُ عَلَيۡنَا وَإِن كُنَّا لَخَٰطِـِٔينَ
Ɓe mbi'i: "min ngooɗndiri Alla, Alla ɓurnii ma e amen, men woniino woopɓe".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالَ لَا تَثۡرِيبَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡيَوۡمَۖ يَغۡفِرُ ٱللَّهُ لَكُمۡۖ وَهُوَ أَرۡحَمُ ٱلرَّٰحِمِينَ
O maaki: "Feloore alaa e hoore-mon hannde! Yo Alla yawtan on. Ko Kano woni ɓurɗo Yurmotooɓe".
Tafsir berbahasa Arab:
ٱذۡهَبُواْ بِقَمِيصِي هَٰذَا فَأَلۡقُوهُ عَلَىٰ وَجۡهِ أَبِي يَأۡتِ بَصِيرٗا وَأۡتُونِي بِأَهۡلِكُمۡ أَجۡمَعِينَ
Njehhdee e oo dolokke am ɗoo, mberloɗon mo ka yeeso baaben am: o wattinat ji'oowo. ngaddanon kam ɓeynguure mon nden ɓe denndaangal".
Tafsir berbahasa Arab:
وَلَمَّا فَصَلَتِ ٱلۡعِيرُ قَالَ أَبُوهُمۡ إِنِّي لَأَجِدُ رِيحَ يُوسُفَۖ لَوۡلَآ أَن تُفَنِّدُونِ
Nde seteeɓe ɓen ceerti [yalti Misra]ben maɓɓe maaki: "miin miɗo heɓa balangol Yuusufa, sinno wanaa fii yo on ɗaaytinam".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالُواْ تَٱللَّهِ إِنَّكَ لَفِي ضَلَٰلِكَ ٱلۡقَدِيمِ
Ɓe mbi'i: "min ngooɗndirii Alla, an haɗa e majjere maaɗa ɓooyunde nden".
Tafsir berbahasa Arab:
فَلَمَّآ أَن جَآءَ ٱلۡبَشِيرُ أَلۡقَىٰهُ عَلَىٰ وَجۡهِهِۦ فَٱرۡتَدَّ بَصِيرٗاۖ قَالَ أَلَمۡ أَقُل لَّكُمۡ إِنِّيٓ أَعۡلَمُ مِنَ ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ
Nde beltinoowo on arnoo, o werlii [dolokke] on ka yeeso makko, o wonti yi'oowo. O maaki: "E mi wi'anaano on miɗo anndi ka Alla ko on nganndaa?"
Tafsir berbahasa Arab:
قَالُواْ يَٰٓأَبَانَا ٱسۡتَغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَآ إِنَّا كُنَّا خَٰطِـِٔينَ
Ɓe mbi'i: "eheyma yo baaba amen, imsinano men junuubi amen. minen men ngoniino woopɓe".
Tafsir berbahasa Arab:
قَالَ سَوۡفَ أَسۡتَغۡفِرُ لَكُمۡ رَبِّيٓۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ
O maaki: "Arma mi imsinano on Joomi am. Ko Kaŋko woni jaafotooɗo, jurmotooɗo".
Tafsir berbahasa Arab:
فَلَمَّا دَخَلُواْ عَلَىٰ يُوسُفَ ءَاوَىٰٓ إِلَيۡهِ أَبَوَيۡهِ وَقَالَ ٱدۡخُلُواْ مِصۡرَ إِن شَآءَ ٱللَّهُ ءَامِنِينَ
Nde ɓe naatnoo ka Yuusufa, o tappi ka makko [ɗoun] mawɓe makko ɓen ɗiɗo, o maaki: "Naatiree Misra, si Alla muuyii, ko on hooliiɓe".
Tafsir berbahasa Arab:
وَرَفَعَ أَبَوَيۡهِ عَلَى ٱلۡعَرۡشِ وَخَرُّواْ لَهُۥ سُجَّدٗاۖ وَقَالَ يَٰٓأَبَتِ هَٰذَا تَأۡوِيلُ رُءۡيَٰيَ مِن قَبۡلُ قَدۡ جَعَلَهَا رَبِّي حَقّٗاۖ وَقَدۡ أَحۡسَنَ بِيٓ إِذۡ أَخۡرَجَنِي مِنَ ٱلسِّجۡنِ وَجَآءَ بِكُم مِّنَ ٱلۡبَدۡوِ مِنۢ بَعۡدِ أَن نَّزَغَ ٱلشَّيۡطَٰنُ بَيۡنِي وَبَيۡنَ إِخۡوَتِيٓۚ إِنَّ رَبِّي لَطِيفٞ لِّمَا يَشَآءُۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡعَلِيمُ ٱلۡحَكِيمُ
O towniri mawɓe makko ɓen ɗiɗo ka belorki(daŋki), ɓe naayirani mo cujjugol. O maaki:"eymon baaba'en, ko ɗum ɗoo woni firo koyɗol am ngol oya tuma, gooŋɗii Joomi am waɗii ngol goonga. Gooŋɗii O moƴƴike e am tuma O yaltinnoo kam ka kaso, O itti on ka ladde, ɓaawo nde seytaane bonnii hakkunde am musiɗɓe- baab-gootooɓe am ɓen. Pellet, Joomi am ko newaniiɗo ko O muuyi kon. Ko Kaŋko woni gannduɗo, Ñeeñɗo".
Tafsir berbahasa Arab:
۞ رَبِّ قَدۡ ءَاتَيۡتَنِي مِنَ ٱلۡمُلۡكِ وَعَلَّمۡتَنِي مِن تَأۡوِيلِ ٱلۡأَحَادِيثِۚ فَاطِرَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ أَنتَ وَلِيِّۦ فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِۖ تَوَفَّنِي مُسۡلِمٗا وَأَلۡحِقۡنِي بِٱلصَّٰلِحِينَ
Joomi am, gooŋɗii A weeɗii kam laamu, A anndinii kam kadi firo koyɗi. [Aan] Takɗo kammuuli ɗin e leydi ndin, ko Aan woni giɗo am aduna e laakara. Ƴettitam ko mi juulɗo, waɗitdaa kam e moƴƴuɓe ɓen.
Tafsir berbahasa Arab:
ذَٰلِكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ ٱلۡغَيۡبِ نُوحِيهِ إِلَيۡكَۖ وَمَا كُنتَ لَدَيۡهِمۡ إِذۡ أَجۡمَعُوٓاْ أَمۡرَهُمۡ وَهُمۡ يَمۡكُرُونَ
Ɗuum ko jeyaaɗum e kumpite wirniiɗe, miɗen wahayini ɗe e maaɗa. A tawanooka e maɓɓe tuma nde ɓe eɓɓunoo fiyaaku maɓɓe on heɓe pewja.
Tafsir berbahasa Arab:
وَمَآ أَكۡثَرُ ٱلنَّاسِ وَلَوۡ حَرَصۡتَ بِمُؤۡمِنِينَ
Ko ɓuri ɗuuɗude e yimɓe ɓen, hay si a reerɗi, (ɓe) ngonaani gooŋɗinooɓe.
Tafsir berbahasa Arab:
وَمَا تَسۡـَٔلُهُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۚ إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِكۡرٞ لِّلۡعَٰلَمِينَ
A ɗaɓɓiraani ɓe e ɗuum njoɓdi. Nde wonaani si wanaa waaju wonan´de winndere nden.
Tafsir berbahasa Arab:
وَكَأَيِّن مِّنۡ ءَايَةٖ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ يَمُرُّونَ عَلَيۡهَا وَهُمۡ عَنۡهَا مُعۡرِضُونَ
Ɗuuɗii e aayeeje ka kammuuli e ka leydi, heɓee ndewa e majje hara ko ɓe ɗuurniiɓe ɗe.
Tafsir berbahasa Arab:
وَمَا يُؤۡمِنُ أَكۡثَرُهُم بِٱللَّهِ إِلَّا وَهُم مُّشۡرِكُونَ
Ko ɓuri ɗuuɗude e maɓɓe goosɗintaa Alla, si wonaa hara ko ɓe sirkuɓe.
Tafsir berbahasa Arab:
أَفَأَمِنُوٓاْ أَن تَأۡتِيَهُمۡ غَٰشِيَةٞ مِّنۡ عَذَابِ ٱللَّهِ أَوۡ تَأۡتِيَهُمُ ٱلسَّاعَةُ بَغۡتَةٗ وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ
E ɓe kooli nde hippooje arata ɓe e lepte Alla ɗee maa darngal ngal ardira ɓe juhal, hara kamɓe ɓe tinaani
Tafsir berbahasa Arab:
قُلۡ هَٰذِهِۦ سَبِيلِيٓ أَدۡعُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِۚ عَلَىٰ بَصِيرَةٍ أَنَا۠ وَمَنِ ٱتَّبَعَنِيۖ وَسُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Maaku: "Ko ngo'ol woni laawol am, miɗo noddira e Alla dow hujja, min e ɓeen jokkuɓe kam. Senayee woodanii Alla! Mi wonaani jeyaaɗo e sirkooɓe ɓen.
Tafsir berbahasa Arab:
وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ إِلَّا رِجَالٗا نُّوحِيٓ إِلَيۡهِم مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡقُرَىٰٓۗ أَفَلَمۡ يَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَيَنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۗ وَلَدَارُ ٱلۡأٓخِرَةِ خَيۡرٞ لِّلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
Men nulaali ado maa si wanaa worɓe jeyaaɓe e yimɓe ca'e ɗen, miɗen mbahayina e maɓɓe. E ɓee [fennooɓe ma] yiilotaako ka leydi, ɓe ndaara ko honno battane ɓeen adinooɓe ɓe w'anoo? Pellet ko saare laakara nden ɓuri moƴƴannde ɓen hulɓe [Alla]. E on haqqiltaa?
Tafsir berbahasa Arab:
حَتَّىٰٓ إِذَا ٱسۡتَيۡـَٔسَ ٱلرُّسُلُ وَظَنُّوٓاْ أَنَّهُمۡ قَدۡ كُذِبُواْ جَآءَهُمۡ نَصۡرُنَا فَنُجِّيَ مَن نَّشَآءُۖ وَلَا يُرَدُّ بَأۡسُنَا عَنِ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
Haa si tawii nulaaɓe ɓen taƴike, (heeferɓe ɓen) fellita won´de kamɓe ɓe fennaama, ballal amen ngal ara e maɓɓe; min daɗnda on mo min muuyi, lepte amen ɗen ruttetaake gaayi e yimɓe bonɓe ɓen.
Tafsir berbahasa Arab:
لَقَدۡ كَانَ فِي قَصَصِهِمۡ عِبۡرَةٞ لِّأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِۗ مَا كَانَ حَدِيثٗا يُفۡتَرَىٰ وَلَٰكِن تَصۡدِيقَ ٱلَّذِي بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَتَفۡصِيلَ كُلِّ شَيۡءٖ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٗ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
Gooŋɗii wonii e fillayeeje maɓɓe ɗin tasakuyye wonan`de joomiraaɓe haqqillaaji ɓen. Nde wonaani yewtere fekidaande. Ko woni, ko nde gooŋɗinnde ɗen adinooɗe nde, e fensitunde kala huunde, e peewal e yurmeende wonan´de yimɓe gooŋɗinɓe ɓen.
Tafsir berbahasa Arab:
 
Terjemahan makna Surah: Yūsuf
Daftar surah Nomor Halaman
 
Terjemahan makna Alquran Alkarim - Terjemahan Berbahasa Fula - Pusat Terjemah Ruwwād - Daftar isi terjemahan

Terjemahannya oleh Tim Markaz Ruwwād Terjemah bekerjasama dengan Perkumpulan Dakwah di Rabwah dan Perkumpulan Pelayanan Konten Islami dalam Bahasa.

Tutup