Check out the new design

ការបកប្រែអត្ថន័យគួរអាន - ការបកប្រែជាភាសាគៀរគីស្តានលើការអធិប្បាយសង្ខេបអំពីគម្ពីគួរអាន * - សន្ទស្សន៍នៃការបកប្រែ


ការបកប្រែអត្ថន័យ ជំពូក​: អាល់អាក់រ៉ហ្វ   អាយ៉ាត់:

Аaраф

គោល​បំណងនៃជំពូក:
انتصار الحق في صراعه مع الباطل، وبيان عاقبة المستكبرين في الدنيا والآخرة.
Чындыктын жалган менен болгон күрөштөгү жеңиши жана текеберлердин бул дүйнөдө жана акыреттеги акыбети

الٓمٓصٓ
(المص) تقدم الكلام على نظائرها في بداية سورة البقرة.
Бул тамгалардын чечмеленүүсү тууралуу Бакара сүрөсүнүн башталышында сөз болгон.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
كِتَٰبٌ أُنزِلَ إِلَيۡكَ فَلَا يَكُن فِي صَدۡرِكَ حَرَجٞ مِّنۡهُ لِتُنذِرَ بِهِۦ وَذِكۡرَىٰ لِلۡمُؤۡمِنِينَ
القرآن الكريم كتابٌ أنزله الله عليك - أيها الرسول - فلا يكن في صدرك منه ضيق ولا شك، أنزله إليك لتخوِّف به الناس، وتقيم به الحجة، ولتذكِّر به المؤمنين، فهم الذين ينتفعون بالذكرى.
Оо, элчи, Курани Карим Аллах сага түшүргөн китеп, жүрөгүңдө ага эч шек-күмөн болбосун. Аны менен адамдарды коркутууң жана аларга далил кылууң, ошондой эле эскертүүдөн пайда алуучу ыймандууларга эскертүүң үчүн сага аны түшүрдүк.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ٱتَّبِعُواْ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكُم مِّن رَّبِّكُمۡ وَلَا تَتَّبِعُواْ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِيَآءَۗ قَلِيلٗا مَّا تَذَكَّرُونَ
اتبعوا - أيها الناس - الكتاب الذي أنزله ربكم عليكم، وسُنَّة نبيكم، ولا تتبعوا أهواء من ترونهم أولياءَ من شياطين أو أحبار سوء، تتولَّونهم تاركين ما أنزل عليكم لأجل ما تُمْليه أهواؤهم، إنكم قليلًا ما تتذكرون؛ إذ لو تذكرتم لَمَا آثرتم على الحق غيره، ولاتَّبعتم ما جاء به رسولكم، وعملتم به، وتركتم ما سواه.
Оо, адамдар, Раббиңер силерге түшургөн китепке жана пайгамбарыңардын сүннөтүнө ээрчигиле. жаман ишти кооз көрсөткөн шайтандардын досторунун каалоосуна ээрчибегиле. Каалооңорго жаккан үчүн силерге түшкөн нерсени таштап аларды үзгүлтүксүз ээрчийсиңер. Силер өтө аз эскересиңер; Эгер башкага караганда чындыкка жакын экениңерди эстегениңерде , элчиңер алып келген динге ээрчип, ошону аткарып, андан башкасынын баарын таштайт элеңер.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَكَم مِّن قَرۡيَةٍ أَهۡلَكۡنَٰهَا فَجَآءَهَا بَأۡسُنَا بَيَٰتًا أَوۡ هُمۡ قَآئِلُونَ
ما أكثر القرى التي أهلكناها بعذابنا لما أَصرَّت على كفرها وضلالها، فنزل عليها عذابنا الشديد في حال غفلتها ليلًا أو نهارًا، فلم يستطيعوا دفع العذاب عن أنفسهم، ولم تدفعه عنهم آلهتهم المزعومة.
Каапырлыкка жана адашууга кирип кеткен өтө көп айылдарды азабыбыз менен кыйраттык. Катуу азаптарыбыз алар эч нерседен капарсыз турган күндөрдө жана түндөрдө түштү. Алар өздөрүн азаптан сактай алган жок жана алар кудай деп эсептеген нерселери да сактап кала алган жок
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَمَا كَانَ دَعۡوَىٰهُمۡ إِذۡ جَآءَهُم بَأۡسُنَآ إِلَّآ أَن قَالُوٓاْ إِنَّا كُنَّا ظَٰلِمِينَ
فما كان منهم بعد نزول العذاب إلا أن أَقرُّوا على أنفسهم بظلمهم بالكفر بالله.
Аларга азап түшкөндө, Аллахка каапыр болуп өздөрүнө зыян кылганын моюнуна алышканынан башка эч нерсе калбады.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَلَنَسۡـَٔلَنَّ ٱلَّذِينَ أُرۡسِلَ إِلَيۡهِمۡ وَلَنَسۡـَٔلَنَّ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
فلنسألنَّ يوم القيامة الأمم التي أرسلنا إليها رسلنا عما أجابوا به الرسل، ولنسألن الرسل عن تبليغ ما أُمِروا بتبليغه، وعما أجابتهم به أممهم.
Кыямат күнү элчилерибиз жиберилген элдерден, алар элчилерге кандай жооп бергенин сурайбыз. Ошондой эле элчилерден аларга жүктөлгөн милдетти кандай жеткиргендигин жана эли аларга кандай жооп бергенин сурайбыз.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَلَنَقُصَّنَّ عَلَيۡهِم بِعِلۡمٖۖ وَمَا كُنَّا غَآئِبِينَ
فلنقُصَّنَّ على جميع الخلق أعمالهم التي عملوها في الدنيا بعلم منا، فقد كنا عالمين بأعمالهم كلها، لا يغيب عنا منها شيء، وما كنا غائبين عنهم في أي وقت من الأوقات.
Өзүбүздүн илимибиз менен бардык жаратылгандарга алар дүйнөдө кандай иштерди кылганын айтып беребиз. Акыйкатта, Биз алардын кылган иштеринин баарын билүүчү болгонбуз, анын эч нерсеси бизге белгисиз болуп калбайт. Биз эч бир убакта алардын жанында жок болуп калган эмеспиз.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَٱلۡوَزۡنُ يَوۡمَئِذٍ ٱلۡحَقُّۚ فَمَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ
ووزن الأعمال يوم القيامة يكون بالعدل الذي لا جَوْر معه ولا ظلم، فمن رجحت عند الوزن كفَّة حسناته على كفَّة سيئاته فأولئك هم الذين فازوا بالمطلوب، ونجوا من المرهوب.
Кыямат күнү иштерди таразага тартуу адилдик менен болот, анда эч ким жабыр жана залым кылынбайт. Таразада кимдин жакшы иштери жаман иштерине караганда салмактуу болсо, мына ошолор самаганына жетет, коркконунан кутулат.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَمَنۡ خَفَّتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُم بِمَا كَانُواْ بِـَٔايَٰتِنَا يَظۡلِمُونَ
ومن رجحت عند الوزن كفَّة سيئاته على كفَّة حسناته فأولئك الذين خسروا أنفسهم بإيرادها موارد الهلاك يوم القيامة، بسبب جحدهم بآيات الله.
Ал эми таразада кимдин жаман иштери жакшы иштерине караганда салмактуу болсо, алар Аллахтын аяттарын танганы себептүү кыямат күндө болуучу азапты тандап өздөрүнө зыян кылып алгандар
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَلَقَدۡ مَكَّنَّٰكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَجَعَلۡنَا لَكُمۡ فِيهَا مَعَٰيِشَۗ قَلِيلٗا مَّا تَشۡكُرُونَ
ولقد مَكَّناكم - يا بني آدم - في الأرض، وجعلنا لكم فيها أسبابًا للعيش، فكان عليكم أن تشكروا الله على ذلك، لكن شكركم كان قليلًا.
Оо, Адам балдары, чынында, Биз силерди жерге отурукташтырдык жана анда жашап кетүүгө себептерди кылдык. Бул үчүн силер Аллахка шүгүр кылышыңар керек эле, бирок, өтө аз шүгүр кылдыңар.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَلَقَدۡ خَلَقۡنَٰكُمۡ ثُمَّ صَوَّرۡنَٰكُمۡ ثُمَّ قُلۡنَا لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ ٱسۡجُدُواْ لِأٓدَمَ فَسَجَدُوٓاْ إِلَّآ إِبۡلِيسَ لَمۡ يَكُن مِّنَ ٱلسَّٰجِدِينَ
ولقد أنشأنا - أيها الناس - أباكم آدم، ثم صوَّرناه في أحسن صورة، وأحسن تقويم، ثم أَمَرْنا الملائكة بالسجود إكرامًا له، فامتثلوا وسجدوا، إلا إبليس أبى أن يسجد تكبرًا وعنادًا.
Оо, адамдар, Биз атаңар Адамды жараттык, ага өтө кооз сурөт жана кейип бердик. Анан урмат көрсөтүү үчүн периштелерди ага сажда кылууга буйрудук, алар буйрукту аткарып, сажда кылышты. Бир гана Ибилис текеберлик жана кежирлик кылып, сажда кылуудан баш тартты.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• من مقاصد إنزال القرآن الإنذار للكافرين والمعاندين، والتذكير للمؤمنين.
Курандын тушүрүлүүдөгү максаттарынын бири - каапырларды жана кежирлерди коркутуу, ыймандууларды эскертүү.

• أنزل الله القرآن إلى المؤمنين ليتبعوه ويعملوا به، فإن فعلوا ذلك كملت تربيتهم، وتمت عليهم النعمة، وهُدُوا لأحسن الأعمال والأخلاق.
Аллах Таала Куранды ыймандуулар ага ээрчип, андагыларды аткаруусу үчүн түшүрдү. Эгер ушундай кылышса, тарбиялары толук, жакшылыктары жеткиликтүү болуп, эң жакшы иш жана ахлакка багытталат.

• الوزن يوم القيامة لأعمال العباد يكون بالعدل والقسط الذي لا جَوْر فيه ولا ظلم بوجه.
Кыямат күнүндөгү пенделердин кылгандарын тартуучу тараза адилдик жана тактык менен болот, эч кимге жабыр болбойт, залым кылынбайт.

• هَيَّأ الله الأرض لانتفاع البشر بها، بحيث يتمكَّنون من البناء عليها وحَرْثها، واستخراج ما في باطنها للانتفاع به.
Аллах Таала жерди адам баласы анда имараттарды куруп, эгин эгип пайдалансын үчүн жана анын ичиндегилерди чыгарып пайдасын көрүүсү үчүн жараткан.

قَالَ مَا مَنَعَكَ أَلَّا تَسۡجُدَ إِذۡ أَمَرۡتُكَۖ قَالَ أَنَا۠ خَيۡرٞ مِّنۡهُ خَلَقۡتَنِي مِن نَّارٖ وَخَلَقۡتَهُۥ مِن طِينٖ
قال الله تعالى توبيخًا لإبليس: أي شيء منعك من امتثال أمري لك بالسجود لآدم؟ قال إبليس مجيبًا ربه: منعني أني أفضل منه، فقد خلقتني من نار، وخلقته هو من طين، والنار أشرف من الطين.
Аллах Таала Ибилисти жемелеп: "Адамга сажда кыл деген буйругумду аткаруудан сени эмне тоту?" деди. Ибилис Раббисине жооп кылып: "мени тоскон нерсе - мен андан жакшымын, мени оттон жараткансың, а, аны болсо, ылайдан жараттың. От ылайдан кадырлуу" деди
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ فَٱهۡبِطۡ مِنۡهَا فَمَا يَكُونُ لَكَ أَن تَتَكَبَّرَ فِيهَا فَٱخۡرُجۡ إِنَّكَ مِنَ ٱلصَّٰغِرِينَ
قال الله له: اهبط من الجنة، فليس لك أن تتكبر فيها؛ لأنها دار الطيِّبين الطاهرين، فما يجوز لك أن تكون فيها، إنك - يا إبليس - من الحقيرين الذليلين، وإن كنت ترى نفسك أنك أشرف من آدم.
Аллах ага мындай деди: "Бейиштен чык, сага бейиште текеберленип жүрүүгө болбойт. Анткени, бейиш жакшы, тазалардын жайы. Сага анда жүрүүгө уруксат эмес. Сен, эй, ибилис, өзүңдү адамдан кадырлуумун деп эсептесең, анда жек көрүлгөн, митаамдардансың".
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ أَنظِرۡنِيٓ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ
قال إبليس: يا رب، أمهلني إلى يوم البعث حتى أغوي من أستطيع إغواءه من الناس.
Ибилис минтип айтты: Адамдардын арасындагы мен адаштыра ала турган адамдарды адаштыруу үчүн Раббим, мага кайра тирилүү күнүнө чейин тирүү болууга мөөнөт бер.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ إِنَّكَ مِنَ ٱلۡمُنظَرِينَ
قال له الله: إنك - يا إبليس - من المُمْهَلين الذين كتبت عليهم الموت يوم النفخة الأولى في الصور حين يموت الخلق كلهم، ويبقى خالقهم وحده.
Аллах ага минтип айтты: "Эй, ибилис, сен, биринчи сурнай тартылып, бардык жаратылгандар өлүп, бир гана Жаратуучуң кала турган күнгө чейин тирүү калуу мөөнөтү берилгендерденсиң".
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ فَبِمَآ أَغۡوَيۡتَنِي لَأَقۡعُدَنَّ لَهُمۡ صِرَٰطَكَ ٱلۡمُسۡتَقِيمَ
قال إبليس: بسبب إضلالك إياي حتى تركتُ امتثال أمرك بالسجود لآدم لأَقْعُدَنَّ لبني آدم على صراطك المستقيم؛ لأصرفهم وأضلهم عنه كما ضَلَلْتُ أنا عن السجود لأبيهم آدم.
Ибилис минтип айтты: "Мен Сенин адамга сажда кыл деген буйругуңду аткарбай, Сен мени адаштырганың себептүү, мен эми Сенин туура жолуңда адам балдарын карап отурамын, мени алардын атасына сажда кылууда адаштырганың сыяктуу мен да аларды туура жолдон тайдырып, адаштырамын".
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ثُمَّ لَأٓتِيَنَّهُم مِّنۢ بَيۡنِ أَيۡدِيهِمۡ وَمِنۡ خَلۡفِهِمۡ وَعَنۡ أَيۡمَٰنِهِمۡ وَعَن شَمَآئِلِهِمۡۖ وَلَا تَجِدُ أَكۡثَرَهُمۡ شَٰكِرِينَ
ثم لآتِينَّهم من جميع الجهات بالتزهيد في الآخرة، والترغيب في الدنيا، وإلقاء الشبهات، وتحسين الشهوات، ولا تجد - يا رب - أكثرهم شاكرين لك؛ لما أمليه عليهم من الكفر.
Мен аларга ар тарабынан келип, акыреттен көңүлүн буруп, дүйнөгө кызыктырамын, күмөнгө киргизем, кумардуу иштерди жакшы көрсөтөм. О, Рабби, алар каапырлыкка ийилип, көбү Сага шүгүр кылбаганын көрөсүң.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ ٱخۡرُجۡ مِنۡهَا مَذۡءُومٗا مَّدۡحُورٗاۖ لَّمَن تَبِعَكَ مِنۡهُمۡ لَأَمۡلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنكُمۡ أَجۡمَعِينَ
قال الله له: اخرج - يا إبليس - من الجنة مذمومًا مطرودًا من رحمة الله، ولأملأنَّ جهنم يوم القيامة منك ومن كل من اتبعك وأطاعك وعصى أمر ربه.
Аллах минтип айтты: "Эй, ибилис, бейиштен кор болуп, Аллахтын ырайымынан куулган абалда бейиштен чык! Кыяматта сени жана сени ээрчип, сага баш ийип Раббисине күнөөкөр болгондордун баарын тозокко киргизип, тозокту толтурамын"
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَيَٰٓـَٔادَمُ ٱسۡكُنۡ أَنتَ وَزَوۡجُكَ ٱلۡجَنَّةَ فَكُلَا مِنۡ حَيۡثُ شِئۡتُمَا وَلَا تَقۡرَبَا هَٰذِهِ ٱلشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
وقال الله لآدم: يا آدم، اسكن أنت وزوجتك حواء الجنة، فكُلا مما فيها من الطيبات ما شئتما، ولا تأكلا من هذه الشجرة (شجرة عَيَّنها الله لهما) فإنكما إن أكلتما منها بعد نهيي لكما كنتما من المتجاوزين لحدود الله.
Алла Адамга минтип айтты: "Эй, Адам, аялың Хава экөөң бейиште тургула. андагы таза нерселерден каалаганыңарды жегиле. Бирок, мобу (Аллах дайындап көрсөткөн) даракка жакындабагыла. Тыйылганыңардан кийин ал дарактын мөмөсүнөн жесеңер, анда Аллахтын чегинен чыгуучулардан болосуңар".
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَوَسۡوَسَ لَهُمَا ٱلشَّيۡطَٰنُ لِيُبۡدِيَ لَهُمَا مَا وُۥرِيَ عَنۡهُمَا مِن سَوۡءَٰتِهِمَا وَقَالَ مَا نَهَىٰكُمَا رَبُّكُمَا عَنۡ هَٰذِهِ ٱلشَّجَرَةِ إِلَّآ أَن تَكُونَا مَلَكَيۡنِ أَوۡ تَكُونَا مِنَ ٱلۡخَٰلِدِينَ
فألقى لهما كلامًا خفيًّا إبليس؛ ليُظْهِر لهما ما سُتِر عنهما من عوراتهما، وقال لهما: ما نهاكما الله عن الأكل من هذه الشجرة إلا كراهة أن تكونا مَلَكَين، وإلا كراهة أن تكونا من الخالدين في الجنة.
Аларга авреттери ачылып калганын көрсөтүү үчүн, ибилис аларга жашыруун сөз таштап, мындай деди: "Аллах силерди бул дарактан жеп, периште болуп калбооңор үчүн, же бейиште түбөлүк жашап калуучулардан болбооңор үчүн мунун мөмөсүнөн жегенге тыюу салды".
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَقَاسَمَهُمَآ إِنِّي لَكُمَا لَمِنَ ٱلنَّٰصِحِينَ
وحلف لهما بالله: إني لكما - يا آدم وحواء - لمن الناصحين فيما أشرت عليكما به.
Аларга Аллахтын аты менен ант берип: "Эй, Адам жана Хава, мен силерге муну айтып насаат кылып жатамын" деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَدَلَّىٰهُمَا بِغُرُورٖۚ فَلَمَّا ذَاقَا ٱلشَّجَرَةَ بَدَتۡ لَهُمَا سَوۡءَٰتُهُمَا وَطَفِقَا يَخۡصِفَانِ عَلَيۡهِمَا مِن وَرَقِ ٱلۡجَنَّةِۖ وَنَادَىٰهُمَا رَبُّهُمَآ أَلَمۡ أَنۡهَكُمَا عَن تِلۡكُمَا ٱلشَّجَرَةِ وَأَقُل لَّكُمَآ إِنَّ ٱلشَّيۡطَٰنَ لَكُمَا عَدُوّٞ مُّبِينٞ
فَحَطَّهما من المنزلة التي كانا فيها بخداع منه وغرور، فلما أكلا من الشجرة التي نُهِيا عن الأكل منها ظهرت لهما عوراتهما مكشوفة، فأخذا يُلْزِقان عليهما من ورق الجنة؛ ليسترا عوراتهما، وناداهما ربهما قائلًا: ألم أنهكما عن الأكل من هذه الشجرة، وأقل لكما محذرًا لكما: إن الشيطان عدو لكما بيِّن العداوة؟!
Аларды куулук жана алдоо менен турган даражаларынан түшүрдү. Аларга жегенге тыюу салынган дарактын мөмөсүнөн жээр замат, авреттери ачык болуп көрүнүп калды. Бейиштеги жалбырактар менен авреттерин жабышты. Анан аларга Раббиси кайрылып: "Силерди бул дарактан жегенге тыйбадым беле жана силерди эскертип: шайтан силерге душмандыгы анык болгон душман деп айтпадым беле" деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• دلّت الآيات على أن من عصى مولاه فهو ذليل.
Аятттар, ким башчысына баш ийбесе, кор болорун айгинелеп турат.

• أعلن الشيطان عداوته لبني آدم، وتوعد أن يصدهم عن الصراط المستقيم بكل أنواع الوسائل والأساليب.
Шайтан адам баласына душман экенин жарыя кылган жана аларды ар түрдүү себеп жана жолдор менен түз жолдон адаштырарын убада кылган.

• خطورة المعصية وأنها سبب لعقوبات الله الدنيوية والأخروية.
Күнөөлөр коркунучтуу, анткени ал Аллахтын дүйнө жана акыреттеги азабына дуушар кылат.

قَالَا رَبَّنَا ظَلَمۡنَآ أَنفُسَنَا وَإِن لَّمۡ تَغۡفِرۡ لَنَا وَتَرۡحَمۡنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
قال آدم وحواء: يا ربنا، ظلمنا أنفسنا بارتكاب ما نهيتنا عنه من الأكل من الشجرة، وإن لم تغفر لنا ذنوبنا وترحمنا برحمتك، لنكوننَّ من الخاسرين بإضاعتنا حظنا في الدنيا والآخرة.
Адам менен Хава мындай деди: "О, Раббибиз, дарактан жебегле деген тыюуңду бузуп, күнөө ылуу менен өзүбүзгө залым кылып алдык. Сен биздин күнөөбүздү кечирбесең, ырайымың менен ырайым кылбасаң, анда дүйнө жана акыреттег насибибизден ажырап зыян көрүүчүлөрдөн болуп калабыз".
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ ٱهۡبِطُواْ بَعۡضُكُمۡ لِبَعۡضٍ عَدُوّٞۖ وَلَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُسۡتَقَرّٞ وَمَتَٰعٌ إِلَىٰ حِينٖ
قال الله لآدم وحواء وإبليس: اهبطوا من الجنة إلى الأرض، وسيكون بعضكم عدوًّا لبعض، ولكم في الأرض مكان استقرار إلى وقت معلوم، وتمتُّعٌ بما فيها إلى أجل مسمى.
Аллах Адамга, Хавага жана Ибилиске мындай деди: "Бейиштен жерге түшкүлө, эми бири-бириңе душман болосу-ар, белгилүү бир мөөнөткө чейин силерге жер бетинде отурукташып жашоо бар, белгиленген мөөнөт келгиче андагы нерселерди пайдалангыла"
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ فِيهَا تَحۡيَوۡنَ وَفِيهَا تَمُوتُونَ وَمِنۡهَا تُخۡرَجُونَ
قال الله مخاطبًا آدم وحواء وذريتهما: في هذه الأرض تَحْيَوْنَ مدة ما قدر الله لكم من آجال، وفيها تموتون وتدفنون، ومن قبوركم تخرجون للبعث.
Алла Адам менен Хавага жана алардын урпактарына кайрылып: "Бул жер бетинде Аллах тагдыр кылган ажалыңар жеткенче жашайсыңар, жер бетинде өлүп, ошондо көмүлөсүңөр, кийин кабырыңардан тирлип чыгасыңар".
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
يَٰبَنِيٓ ءَادَمَ قَدۡ أَنزَلۡنَا عَلَيۡكُمۡ لِبَاسٗا يُوَٰرِي سَوۡءَٰتِكُمۡ وَرِيشٗاۖ وَلِبَاسُ ٱلتَّقۡوَىٰ ذَٰلِكَ خَيۡرٞۚ ذَٰلِكَ مِنۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ لَعَلَّهُمۡ يَذَّكَّرُونَ
يا بني آدم، قد جعلنا لكم لباسًا ضروريًّا لستر عوراتكم، وجعلنا لكم لباسًا كماليًّا تتجَمَّلون به في الناس، ولباس التقوى - التي هي امتثال ما أمر الله به واجتناب ما نهى عنه - خير من هذا اللباس الحسي، ذلك المذكور من اللباس من آيات الله الدالة على قدرته، لعلكم تتذكرون نعمه عليكم فتشكرونها.
Оо, Адам балдары, силердин авретиңерди жаба турган зарыл кийимди бердик, ошондой эле эл алдында жасанып кийинүү үчүн толук кийимдерди да бердик. Аллахтын буйругун аткарып, тыйганынан тыйылып такыба болуу кийими бул кийимдерден жакшы. бул айтылган кийимдер Аллахтын кудуретине далил болчу белгилерден. Аллахтын силерге берген мындай жакшылыктарын эстеп, шүгүр кылаарсыңар.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
يَٰبَنِيٓ ءَادَمَ لَا يَفۡتِنَنَّكُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ كَمَآ أَخۡرَجَ أَبَوَيۡكُم مِّنَ ٱلۡجَنَّةِ يَنزِعُ عَنۡهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوۡءَٰتِهِمَآۚ إِنَّهُۥ يَرَىٰكُمۡ هُوَ وَقَبِيلُهُۥ مِنۡ حَيۡثُ لَا تَرَوۡنَهُمۡۗ إِنَّا جَعَلۡنَا ٱلشَّيَٰطِينَ أَوۡلِيَآءَ لِلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ
يا بني آدم، لا يَغُرَّنَّكم الشيطان بتزيين المعصية بترك اللباس الحسي لستر العورة أو ترك لباس التقوى، فقد خدع أبويكم بتزيين الأكل من الشجرة حتى كان مآل ذلك أن أخرجهما من الجنة، وبدت لهما عوراتهما، إن الشيطان وذريته يرونكم ويشاهدونكم وأنتم لا ترونهم ولا تشاهدونهم، فيلزمكم الحذر منه ومن ذريته، إنا جعلنا الشياطين أولياء للذين لا يؤمنون بالله، وأما المؤمنون الذين يعملون الصالحات فلا سبيل لهم عليهم.
Оо, Адам балдары, шайтан авретиңерди ачуу үчүн силерди кийимиңерди чечүүгө жана такыба кийимин таштап коюууга кызыктырып азгырбасын. Чынында, шайтан силердин атаңарды аларга тыюу салынган дарактын мөмөсүнөн жегенге кызыктырып алдаган, бул алардын аврети ачылып калуусуна жана бейиштен чыгарылуусуна себеп болгон.Акыйкатта, шайтан жана анын урпактары силерди көрүп, күбө болуп турат, силер аларды көрбөйсүңөр да, күбө да болбойсуңар. Адан жана анын урпактарынан сактангыла. Биз шайтандарды Аллахка ишенбегендер дос кылып койгонбуз. Ал эми жакшы иштерди кылган ыймандуулар алара кошулбайт.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَإِذَا فَعَلُواْ فَٰحِشَةٗ قَالُواْ وَجَدۡنَا عَلَيۡهَآ ءَابَآءَنَا وَٱللَّهُ أَمَرَنَا بِهَاۗ قُلۡ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَأۡمُرُ بِٱلۡفَحۡشَآءِۖ أَتَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ
وإذا ارتكب المشركون أمرًا بالغ النكر كالشرك والطواف بالبيت عراة وغيرهما، اعتذروا بأنهم وجدوا آباءهم يرتكبونها، وأنَّ الله أمرهم بذلك، قل - يا محمد - ردًّا عليهم: إن الله لا يأمر بالمعاصي، بل ينهى عنها، فكيف تَدَّعون ذلك عليه؟ أتقولون - أيها المشركون - على الله ما لا تعلمون كذبًا وافتراءً؟!
Бутпарастар ширк кылуу, же Каабаны жылаңач тооп кылуус ыяктуу оор күнөөлрдү жасаса, бул иштерди Аллахтын буйругу менен ата-бабалары ушинтип аткарганын айтып шылтоо кылышат. Эй, Мухаммад, алардын айтканын кайтарып: Аллах күнөө ишке буйрубайт, андан тыят, кантип бул иштериңерди Аллахка төңкөрөсүңөр? Эй, бутпарастар, Аллахка билбеген нерсеңерди жалган, жалаа кылып айтасыңарбы? дегин.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قُلۡ أَمَرَ رَبِّي بِٱلۡقِسۡطِۖ وَأَقِيمُواْ وُجُوهَكُمۡ عِندَ كُلِّ مَسۡجِدٖ وَٱدۡعُوهُ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَۚ كَمَا بَدَأَكُمۡ تَعُودُونَ
قل - يا محمد - لهؤلاء المشركين: إن الله أمر بالعدل، ولم يأمر بالفحشاء والمنكر، وأمر أن تخلصوا له العبادة عمومًا، وعلى وجه الخصوص في المساجد، وأن تدعوه وحده مخلصين له الطاعة، كما خلقكم من عدم أول مرة يعيدكم أحياء مرة أخرى، فالقادر على بدء خلقكم قادر على إعادتكم وبعثكم.
Оо, Мухаммад, бутпарастарга минтип айт: Чынында Аллах адилеттикке буйруду, жаман, бузук иштерге буйруган жок. Баардык ибадаттарды калыс Ага аткарууга буйруду. Ага ыкылас кылып, баш ийип дуба кылууга буйруду. Ал силердин жоктон бар кылып жараткан сыяктуу экинчи жолу дагы тирилтет. Жок нерсени жаратканга кудурети жеткен, кайра жаратууга жана тирилтүүгө да кудурети жетет.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَرِيقًا هَدَىٰ وَفَرِيقًا حَقَّ عَلَيۡهِمُ ٱلضَّلَٰلَةُۚ إِنَّهُمُ ٱتَّخَذُواْ ٱلشَّيَٰطِينَ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَيَحۡسَبُونَ أَنَّهُم مُّهۡتَدُونَ
وقد جعل الله الناس فريقين: فريقًا منكم هداه، ويسَّر له أسباب الهداية، وصرف عنه موانعها، وفريقًا آخر وجبت عليهم الضلالة عن طريق الحق، ذلك أنهم صيَّروا الشياطين أولياء من دون الله، فانقادوا لهم جهلًا، وهم يظنون أنهم مهتدون إلى الصراط المستقيم.
Аллах адамдарды эки топ кылган: бир тобун туура жолго салган, аларга туура жолго түшүү себептерин жеңил кылган, тоскоолдуктарды алып салган. Бир тобун чындыктын жолунан адашууну жазып койгон, анткени алар Аллахты эмес, шайтандарды дос тутушту жана билбестен аларды ээрчишти. Алар өздөрүн туура жолдо деп ойлошот.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• من أَشْبَهَ آدم بالاعتراف وسؤال المغفرة والندم والإقلاع - إذا صدرت منه الذنوب - اجتباه ربه وهداه. ومن أَشْبَهَ إبليس - إذا صدر منه الذنب بالإصرار والعناد - فإنه لا يزداد من الله إلا بُعْدًا.
Күнөө кылып алгандан кийин Адам ата сыяктуу моюнуна алып, аны экинчи кайталабоого убада берип, өкүнүп, кечирим сураган адамды Раббиси кечирип, туура жолго салат. Ал эми күнөө кылгандан кийин Ибилиске окшоп күнөөсүн улантып, каш көйлүк кылган адам, Аллахтан алыстагандан алыстай берет.

• اللباس نوعان: ظاهري يستر العورةَ، وباطني وهو التقوى الذي يستمر مع العبد، وهو جمال القلب والروح.
Кийим эки түрдүү болот: сырткы кийим аврет, денени жаба турган кийим, ички пенде менен бирге болчу такыбалык кийим, бул кийим жүрөктүн рухтун көркү.

• كثير من أعوان الشيطان يدعون إلى نزع اللباس الظاهري؛ لتنكشف العورات، فيهون على الناس فعل المنكرات وارتكاب الفواحش.
Шайтандын көп жардамчылары адамдарды сырткы кийимин чечүүгө үгүттөйт, ошол аркылуу тыюу салынган бузук иштерди аткарууга түрткү болот.

• أن الهداية بفضل الله ومَنِّه، وأن الضلالة بخذلانه للعبد إذا تولَّى -بجهله وظلمه- الشيطانَ، وتسبَّب لنفسه بالضلال.
Туура жол Аллахтын артыкчылыгы менен, ал эми адашуу таштап коюусу менен болот, эгер пенде билбестиги жана залымдыгы менен шайтанды башчы кылып, адашуусуна себеп кылса.

۞ يَٰبَنِيٓ ءَادَمَ خُذُواْ زِينَتَكُمۡ عِندَ كُلِّ مَسۡجِدٖ وَكُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ وَلَا تُسۡرِفُوٓاْۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُسۡرِفِينَ
يا بني آدم، البسوا ما يستر عوراتكم، وما تتجملون به من اللباس النظيف الطاهر عند الصلاة والطواف، وكلوا واشربوا ما شئتم من الطيبات التي أحلها الله، ولا تتجاوزوا حد الاعتدال في ذلك، ولا تتجاوزوا الحلال إلى الحرام، إن الله لا يحب المتجاوزين لحدود الاعتدال.
Оо, Адам баласы, авретиңерди жаба турган кийимдерди кийгиле, намаз окуганда жана тооп кылганда таза, жакшы кийимдериңерди кийгиле. Аллах адал кылган таза нерселерден каалаганыңарды жегиле жана ичкиле. Бирок, анын орточо чегинен чыгып кетпегиле, адалдан арамга өтүп чектен чыкпагыла. Акыйкатта, Аллах орточо чегинен ашып кеткендерди жакшы көрбөйт.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قُلۡ مَنۡ حَرَّمَ زِينَةَ ٱللَّهِ ٱلَّتِيٓ أَخۡرَجَ لِعِبَادِهِۦ وَٱلطَّيِّبَٰتِ مِنَ ٱلرِّزۡقِۚ قُلۡ هِيَ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا خَالِصَةٗ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ كَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
قل - أيها الرسول - ردًّا على المشركين الذين يُحَرِّمون ما أحل الله من اللباس والطيبات من المأكولات وغيرها: من الذي حَرَّم عليكم اللباس الذي هو زينة لكم؟ ومن الذي حَرَّم عليكم الطيبات من المأكولات والمشروبات وغيرها مما رزقكم الله؟ قل - أيها الرسول -: إن تلك الطيبات للمؤمنين في الحياة الدنيا، وإن شاركهم غيرهم فيها في الدنيا فهي خاصة بهم يوم القيامة، لا يشاركهم فيها كافر؛ لأن الجنة محرمة على الكافرين، مثل هذا التفصيل نُفَصِّل الآيات لقوم يدركون؛ لأنهم الذين ينتفعون بها.
Оо, элчи, Аллах адал кылган кийимдерди, таза тамак-аштарды арамга чыгарган бутпарастарга жооп кылып: "Силерге көрк берчү кийимдерди ким арамга чыгарды? Аллах силерге ырыскы кылып берген таза тамак жана суусундуктарды ким арамга чыгарды? деп айт. Эй, элчи, чынында, бул таза нерселер бул дүйнөдө ыймандууларга таандык, эгер башкалар шерик болушса, бул дүйнөдө гана шерик боло алышат, акыретте каапырлар ага шерик боло алышпайт. Анткени, каапырлар бейишке кирбейт. Ушинтип түшүндүргөн сыяктуу аяттарыбызды да түшүнгөн коомго айтып беребиз, анткени алар мындан пайда ала турган адамдар.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قُلۡ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّيَ ٱلۡفَوَٰحِشَ مَا ظَهَرَ مِنۡهَا وَمَا بَطَنَ وَٱلۡإِثۡمَ وَٱلۡبَغۡيَ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ وَأَن تُشۡرِكُواْ بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ سُلۡطَٰنٗا وَأَن تَقُولُواْ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ
قل - أيها الرسول - لهؤلاء المشركين الذين يحرمون ما أحل الله: إن الله إنما حرم على عباده الفواحش، وهي قبائح الذنوب، ظاهرة كانت أو باطنة، وحرم المعاصي كلها، والاعتداء ظلمًا على الناس في دمائهم وأموالهم وأعراضهم، وحرم عليكم أن تشركوا مع الله غيره مما ليس لكم حجة فيه، وحرم عليكم القول عليه بغير علم في أسمائه وصفاته وأفعاله وشرعه.
Оо, элчи, Аллах адал кылган нерсени арамга чыгарган бутпарастарга минтип айт: "Акыйкатта, Аллах пенделерине бузуку иштерди арам кылды, мейли жашыруу, мейли ашкере болсун, алар күнөөлөрдүн эң жамандары. Ошондой эле күнөөлөрдүн баарын жана адамдардын жанына, малына, абийирине залым кылып душмандык кылууну арам кылды. Дагы, кудайлыгына эч бир далили жок нерселерди Аллахка шерик кылып алууңарды арам кылды. Анан да, эч нерсени билбей туруп Анын ысымдары, сыпаттары, иштери жана шарияты тууралуу сүйлөөнү арам кылды".
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَلِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٞۖ فَإِذَا جَآءَ أَجَلُهُمۡ لَا يَسۡتَأۡخِرُونَ سَاعَةٗ وَلَا يَسۡتَقۡدِمُونَ
ولكل جيل وقرن مدة وميقات محدد لآجالهم، فإذا جاء ميقاتهم المُقَدَّر لا يتأخرون عنه زمنًا وإن قل، ولا يتقدمون عليه.
Ар бир муунга алардын ажалы белгиленген ченелүү мөөнөтү бар, чектелген мөөнөтү келгенде аны бир азга кечиктире да, илгерилете да алышпайт.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
يَٰبَنِيٓ ءَادَمَ إِمَّا يَأۡتِيَنَّكُمۡ رُسُلٞ مِّنكُمۡ يَقُصُّونَ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتِي فَمَنِ ٱتَّقَىٰ وَأَصۡلَحَ فَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
يا بني آدم إذا جاءكم رسل مني من أقوامكم يتلون عليكم ما أنزلت عليهم من كتبي فأطيعوهم، واتبعوا ما جاؤوا به، فالذين يتقون الله بامتثال أوامره واجتناب نواهيه ويصلحون أعمالهم، لا خوف عليهم يوم القيامة، ولا هم يحزنون على ما فاتهم من حظوظ الدنيا.
Оо, Адам балдары, силерге өзүңөрдүн коомуңардан элчилерди чыгарып, алар Мен түшүргөн китептерди силерге окуп берсе, аларга баш ийгиле, алар алып келген нерсеге ээрчигиле. Буйруктарын аткарып, тыйганынан тыйылып, жакшы иштерди кылып, Аллахка такыба болгон пенделерге кыямат күнү коркунуч болбойт, ошондой эле алар дүйнө насибинде кылып өткөн иштерине өкүнбөйт.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَٱسۡتَكۡبَرُواْ عَنۡهَآ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
وأما الكافرون الذين كذبوا بآياتنا، ولم يؤمنوا بها، وتَرَفَّعوا تكبُّرًا عن العمل بما جاءتهم به رسلهم، فإنهم أصحاب النار الملازمون لها الماكثون فيها أبدًا.
Биздин аяттарыбызды жалган деп ага ишенбеген, элчилери алып келген буйруктарды аткарбаган каапырлар тозокко кирүүчүлөр, алар анда түбөлүк калышат.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ كَذَّبَ بِـَٔايَٰتِهِۦٓۚ أُوْلَٰٓئِكَ يَنَالُهُمۡ نَصِيبُهُم مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُنَا يَتَوَفَّوۡنَهُمۡ قَالُوٓاْ أَيۡنَ مَا كُنتُمۡ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِۖ قَالُواْ ضَلُّواْ عَنَّا وَشَهِدُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ أَنَّهُمۡ كَانُواْ كَٰفِرِينَ
لا أحد أظلم من الذي يفتري على الله الكذب بنسبة الشريك إليه أو النقص أو القول عليه بما لم يقله، أو كذَّب بآياته الجلية الهادية إلى صراطه المستقيم، أولئك المتصفون بذلك ينالهم حظهم المكتوب لهم في اللوح المحفوظ من خير أو شر، حتى إذا جاءهم ملك الموت وأعوانه من الملائكة لقبض أرواحهم قالوا لهم توبيخًا لهم: أين الآلهة التي كنتم تعبدونها من دون الله؟! ادعوها لتنفعكم، قال المشركون للملائكة: لقد ذهبت عنا الآلهة التي كنا نعبد وغابت، فلا ندري أين هي، وأقروا على أنفسهم أنهم كانوا كافرين، لكن إقرارهم في ذلك الحين حجة عليهم، ولن ينفعهم.
Аллахтын шериги бар деп же кемчиликтүү деп же Ал айтпаган нерсени айтты деп Ага жалган жалаа жапкан, же туура жолго баштаган аяттарын жалганга чыгарган адамдан өткөн залым болобу. Мына ушул жогорудагы сыпаттардын ээлерине Лавх ал-Махфузда жазылган ажал-мөөнөтү келип, өлүм периштеси жана анын жардамчылары алардын жандарын алганы келгенде, аларды жемелеп: "Аллахты таштап, Анын ордуна ибадат кылган кудайларыңар кана!? Силерге жардам берүүсү үчүн аларды чакыргыла" дешет. Ошондо бутпарастар периштелерге: "Биз ибадат кылган кудайларыбыз жок болуп кетти, алар кайда экенин билбейбиз" дешет. Каапыр болушканын ошентип моюндарына алышат, бирок, ал учурда моюндарына алганы өздөрүнө каршы далил болот жана пайдасын тийгизбейт.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• المؤمن مأمور بتعظيم شعائر الله من خلال ستر العورة والتجمل في أثناء صلاته وخاصة عند التوجه للمسجد.
Ыймандуулар авретин жаап, таза кийинип, айрыкча мечитке барганда таза, жакшы кийинип Аллахтын шариятын кадырлоого буйрулган.

• من فسر القرآن بغير علم أو أفتى بغير علم أو حكم بغير علم فقد قال على الله بغير علم وهذا من أعظم المحرمات.
Ким билбей туруп Куранды чечмелесе, же билбей туруп фатва чыгарса, же билбей туруп өкүм берсе, мындай адамдар Аллахка жалган айткан болуп эсептелет, бул тыюу салынган арам иштердин өтө чоңу

• في الآيات دليل على أن المؤمنين يوم القيامة لا يخافون ولا يحزنون، ولا يلحقهم رعب ولا فزع، وإذا لحقهم فمآلهم الأمن.
Ыймандуу адамдар кыямат күнү коркушпайт жана өкүнүшпөйт, чочулоо жана кабатырлануу болбойт

• أظلم الناس من عطَّل مراد الله تعالى من جهتين: جهة إبطال ما يدل على مراده، وجهة إيهام الناس بأن الله أراد منهم ما لا يريده الله.
Аллахтын каалоосуна эки түрдүү жол менен тоскоол болгондор адамдардын эн залымым: биринчиси, Аллахтын каалоосун билдирген нерселерди жокко чыгаруу, экинчиси, адамдарды Аллах алардан каалабаган нерсени каалайт деп алаксытуу.

قَالَ ٱدۡخُلُواْ فِيٓ أُمَمٖ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِكُم مِّنَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِ فِي ٱلنَّارِۖ كُلَّمَا دَخَلَتۡ أُمَّةٞ لَّعَنَتۡ أُخۡتَهَاۖ حَتَّىٰٓ إِذَا ٱدَّارَكُواْ فِيهَا جَمِيعٗا قَالَتۡ أُخۡرَىٰهُمۡ لِأُولَىٰهُمۡ رَبَّنَا هَٰٓؤُلَآءِ أَضَلُّونَا فَـَٔاتِهِمۡ عَذَابٗا ضِعۡفٗا مِّنَ ٱلنَّارِۖ قَالَ لِكُلّٖ ضِعۡفٞ وَلَٰكِن لَّا تَعۡلَمُونَ
قالت لهم الملائكة: ادخلوا - أيها المشركون - في جملة أمم قد مضت من قبلكم على الكفر والضلال من الجن والإنس في النار، كلما دخلت أمة من الأمم لعنت أختها التي سبقتها إلى النار، حتى إذا تلاحقوا فيها، واجتمعوا كلهم قالت أُخْراهم دخولًا وهم السَّفَلة والأتباع، لأُولاهم وهم الكُبراء والسادة: يا ربنا، هؤلاء الكُبراء هم الذين أضلونا عن طريق الهداية، فعاقبهم عقابًا مضاعفًا لتزيينهم الضلال لنا، قال الله ردًّا عليهم: لكل طائفة منكم نصيب من العذاب مضاعف، ولكنكم تجهلون ذلك ولا تدركونه.
Периштелер аларга: "Эй, бутпарастар, силерден мурда каапырлык жана адашуу менен өткөн жин жана инсандардын жамааты менен бирге тозокко киргиле" деп айтышат. Ар бир үммөт тозокко кирген сайын, аларды ушул жолго баштаган, мурдараак тозокко кирген жол башчыларына каргыш айтышат. Баары тозокко киргенден кийин, мурдагыларды кем акылдык менен ээрчип, анан тозокко акыры болуп киргендер, мурда кирген башчы, чоңдоруна карап, (анан Раббисине): "Эй, Раббибиз, мына ушул чоңдорубуз бизди туура жолдон адаштырган, бизге адашууну кооздоп көрсөткөнү үчүн алардын азабына катуу кыл" дешет. Аллах аларга жооп кылып:Силердин ар бириңерге тиешелүү күчөтүлгөн азап бар, бирок, силер аны билбейсиңер.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَقَالَتۡ أُولَىٰهُمۡ لِأُخۡرَىٰهُمۡ فَمَا كَانَ لَكُمۡ عَلَيۡنَا مِن فَضۡلٖ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡسِبُونَ
وقال السادة المتبوعون لأتباعهم: ليس لكم - أيها الأتباع - علينا من فضل تستحقون به تخفيف العذاب عنكم، فالعبرة بما كسبتم من الأعمال، ولا عذر لكم في اتباع الباطل، فذوقوا - أيها الأتباع - العذاب مثلما ذقناه بسبب ما كنتم تكسبون من الكفر والمعاصي.
Чоңдору артынан ээрчигендерине: "Эй, ээрчүүчүлөр, силердин азабыңарды жеңилдеткидей, силер бизден артык эмессиңер, кылган ишиңердин натыйжасы ушул, жалганды ээрчигениңер үчүн силерге кечирим жок, эй, ээрчүүчүлөр, каапырлыгыңар жана күнөөкөрлүгүңөр себептүү биз сыяктуу эле силер да азаптын даамын таткыла" дейшет.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَٱسۡتَكۡبَرُواْ عَنۡهَا لَا تُفَتَّحُ لَهُمۡ أَبۡوَٰبُ ٱلسَّمَآءِ وَلَا يَدۡخُلُونَ ٱلۡجَنَّةَ حَتَّىٰ يَلِجَ ٱلۡجَمَلُ فِي سَمِّ ٱلۡخِيَاطِۚ وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُجۡرِمِينَ
إن الذين كذبوا بآياتنا الواضحة، وتكبروا عن الانقياد والإذعان لها آيسون من كل خير، فلا تفتح أبواب السماء لأعمالهم بسبب كفرهم، ولا لأرواحهم إذا ماتوا، ولا يدخلون الجنة أبدًا حتى يدخل الجمل - وهو من أعظم الحيوانات- في ثقب الإبرة الذي هو من أضيق الأشياء، وهذا من المستحيل، فالمُعَلَّق عليه وهو دخولهم الجنة مستحيل، ومثل هذا الجزاء يجزي الله من عظمت ذنوبه.
Биздин ачык-айкын аяттарыбызды жалганга чыгарганы, текеберлик кылып баш ийбегени үчүн жакшылыктан куру калгандарга, каапырлыгы себептүү алардын кылган иштерине жана алар өлгөндө алардын рухтарына асман эшиктери ачылбайт. Жан-жаныбарлардын чоңу болгон төө буюмдардын эң кичинекейи болгон ийненин көзүнөн өтө албаган сыяктуу, алар да эч качан бейишке кире албайт. Төөнүн ийненин көзүнөн өтүүсү мүмкүн бологон сыяктуу алардын бейишке кирүүсү да мүмкүн эмес. Аллах аларды күнөөлөрү өтө чоң болгону үчүн ушинтип жазалайт.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
لَهُم مِّن جَهَنَّمَ مِهَادٞ وَمِن فَوۡقِهِمۡ غَوَاشٖۚ وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلظَّٰلِمِينَ
لهؤلاء المكذبين المتكبرين من جهنم فراش يفترشونه، ولهم من فوقهم أغطية من نار، ومثل هذا الجزاء نجزي المتجاوزين لحدود الله بكفرهم به وإعراضهم عنه.
Бул текебер жалганчылар үчүн тозок отунан төшөнчү жана жууркан болот. Мындай жаза менен Аллахка каапырлык кылып, Андан жүз буруп, Анын чегинен чыккандарды жазалайбыз.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَا نُكَلِّفُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَآ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
والذين آمنوا بربهم وعملوا من الأعمال الصالحة ما يستطيعون - ولا يكلف الله نفسًا فوق ما تستطيعه - أولئك أصحاب الجنة يدخلونها ماكثين فيها أبدًا.
Раббисине ыйман келтирип, колунан келишинче жакшы иштерди жасагандар бейишке кирип, анда түбөлүк калышат. Аллах эч кимди колунан келбеген ишке буйрубайт.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَنَزَعۡنَا مَا فِي صُدُورِهِم مِّنۡ غِلّٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهِمُ ٱلۡأَنۡهَٰرُۖ وَقَالُواْ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي هَدَىٰنَا لِهَٰذَا وَمَا كُنَّا لِنَهۡتَدِيَ لَوۡلَآ أَنۡ هَدَىٰنَا ٱللَّهُۖ لَقَدۡ جَآءَتۡ رُسُلُ رَبِّنَا بِٱلۡحَقِّۖ وَنُودُوٓاْ أَن تِلۡكُمُ ٱلۡجَنَّةُ أُورِثۡتُمُوهَا بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
ومن تمام نعيمهم في الجنة أن نزع الله ما في قلوبهم من البغضاء والحقد، وأجرى الأنهار من تحتهم، وقالوا معترفين لله بإنعامه عليهم: الحمد لله الذي وفقنا لهذا العمل الصالح الذي أنالنا هذه المنزلة، وما كنا لنوفق إليه من تلقاء أنفسنا لولا أن الله وفقنا إليه، لقد جاءت رسل ربنا بالحق الذي لا مرية فيه والصدق في الوعد والوعيد، ونادى فيهم منادٍ: أن هذه هي الجنة التي أخبرَتْكم بها رسلي في الدنيا، أعقبكم الله إياها بما كنتم تعملون من الأعمال الصالحة، التي تريدون بها وجه الله.
Бейиштеги жакшылыктардын кемчиликсиздиги ушул, анда адамдардын жүрөгүндөгү жек көрүү, кектер алынып салынат, алардын бут алдынан дарыялар агып турат. Алар Аллахтын аларга берген жакшылыктарын моюндап: "Биздин ушул жайга кирүүбүзгө себеп болгон жакшы иштерди аткарууга багыт берген Аллахка мактоо болсун. Раббибиздин элчилери эч шеги жок акыйкатты, бейиш жана тозок тууралуу чын убадаларды алып келишкен экен" дешет. Анан аларга мындай деген үн угулат: "Бул силерге Менин элчилерим кабарын берген - бейиш. Муну Аллах силерге, Аллахтын ыраазылыгы үчүн дүйнө жашоосунда жакшы иштерди кылганыңардын сыйы катары берди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• المودة التي كانت بين المكذبين في الدنيا تنقلب يوم القيامة عداوة وملاعنة.
Жалганчылардын бул дүйнөдөгү достугу, кыяматта душмандыкка айланат.

• أرواح المؤمنين تفتح لها أبواب السماء حتى تَعْرُج إلى الله، وتبتهج بالقرب من ربها والحظوة برضوانه.
Ыймандуулардын рухтарына асман эшиктери ачылып, Аллахка көтөрүлөт, Раббисине жакын болгонуна жана Анын ыраазылыгына киргенине кубанат.

• أرواح المكذبين المعرضين لا تفتح لها أبواب السماء، وإذا ماتوا وصعدت فهي تستأذن فلا يؤذن لها، فهي كما لم تصعد في الدنيا بالإيمان بالله ومعرفته ومحبته، فكذلك لا تصعد بعد الموت، فإن الجزاء من جنس العمل.
Тоң моюн, жалганчылардын рухтарына асман эшиктери ачылбайт. Алар өлгөндө рухтары көтөрүлүп кирүүгө уруксат сурайт, бирок, уруксат берилбейт. Бул дүйнөдө да алар Аллахка ыйман келтирүү, Аны таануу жана сүйүү менен көтөрүлгөн эмес. Ар бир ишке өзүнө жараша жаза каралат.

• أهل الجنة نجوا من النار بعفو الله، وأدخلوا الجنة برحمة الله، واقتسموا المنازل وورثوها بالأعمال الصالحة وهي من رحمته، بل من أعلى أنواع رحمته.
Бейишке кирүүчүлөр Аллахтын кечирими менен тозоктон кутулуп, Аллахтын ырайымы менен бейишке киришет.

وَنَادَىٰٓ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِ أَصۡحَٰبَ ٱلنَّارِ أَن قَدۡ وَجَدۡنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقّٗا فَهَلۡ وَجَدتُّم مَّا وَعَدَ رَبُّكُمۡ حَقّٗاۖ قَالُواْ نَعَمۡۚ فَأَذَّنَ مُؤَذِّنُۢ بَيۡنَهُمۡ أَن لَّعۡنَةُ ٱللَّهِ عَلَى ٱلظَّٰلِمِينَ
ونادى أهل الجنة الملازمون لها أهل النار الملازمين لها بعد دخول كل منهما منزله المُعَد له: إنا قد لقينا ما وعدنا ربنا من الجنة واقعًا متحققًا، فقد أدخلنا إياها، فهل لقيتم - أيها الكفار - ما توعدكم الله به من النار واقعًا متحققًا؟ قال الكفار: لقد وجدنا ما توعدنا به من النار حقًّا، فنادى مُنادٍ داعيًا الله أن يطرد الظالمين من رحمته، فقد فتح لهم أبواب رحمته فأعرضوا عنها في الحياة الدنيا.
Баары өздөрүнө ылайык убада кылынган жайларына киргенден кийин, бейишке киргендер тозокко киргендерге: "Биз Рааббибиз бизге убада кылган бейишке чындап жолуктук жана ага кирдик. Эй, каапырлар, силер да Аллах силерге убада кылган тозокко кирдиңерби?" деп үн салышат. Каапырлар: "Бизге убада кылынган тозокко чындап кирдик" дешет. Ошондо: Аллах залымдарды ырайымынан куусун" деген үн угулат. Дүйнө жашоосунда аларга ырайым эшиги ачылган эле, бирок алар андан баш тартышткан.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ٱلَّذِينَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَيَبۡغُونَهَا عِوَجٗا وَهُم بِٱلۡأٓخِرَةِ كَٰفِرُونَ
هؤلاء الظالمون هم الذين كانوا يعرضون عن سبيل الله بأنفسهم، ويحملون غيرهم على الإعراض عنها، ويرجون أن تكون سبيل الحق معْوَجة حتى لا يسلكها الناس، وهم بالآخرة كافرون غير مستعدين لها.
Ал залымдар өздөрү Аллахтын жолуна баш тарткан жана башкаларды да баш тартууга алып келишкен, чындыктын жолу адамдар ага түшпөй турган татаал болуусун каалап, үмүт кылышкан. Алар акыретке ишенишкен эмес жана даярданышкан да эмес.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَبَيۡنَهُمَا حِجَابٞۚ وَعَلَى ٱلۡأَعۡرَافِ رِجَالٞ يَعۡرِفُونَ كُلَّۢا بِسِيمَىٰهُمۡۚ وَنَادَوۡاْ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ أَن سَلَٰمٌ عَلَيۡكُمۡۚ لَمۡ يَدۡخُلُوهَا وَهُمۡ يَطۡمَعُونَ
وبين هذين الفريقين: أصحاب الجنة وأصحاب النار حاجز مرتفع يسمَّى الأعراف، وعلى هذا الحاجز المرتفع رجال استوت حسناتهم وسيئاتهم، وهم يعرفون أصحاب الجنة بعلاماتهم كبياض الوجوه، وأصحاب النار بعلاماتهم كسواد الوجوه، ونادى هؤلاء الرجال أصحاب الجنة تكريمًا لهم قائلين: سلام عليكم. وأصحاب الأعراف لم يدخلوا الجنة بعد، وهم يأملون دخولها برحمة من الله.
Бул эки топтун ортосунда, б.а.бейишке кирүүчүлөр менен тозокко кирүүчүлөрдүн ортосунда бийик орунда "Аьраф" деп аталган тосмо бар. Бул бийик тосмодо жакшылык иштери менен күнөөлөрү бирдей болуп калган адамдар топтолот. Алар бейишке кирүүчүлөрдү жүздөрүнүн актыгы сыяктуу белгилеринен, ал эми тозокко кирүүчүлөрдү жүздөрүнүн каралыгы сыяктуу белгилеринен таанып билишет. Бул жердеги адамдар бейишке кире турган адамдарга урмат көрсөтүп: "Силерге тынчтык болсун" деп салам айтышат. Алар бул учурда бейишке кире элек, бирок бейишке кирүүгө Аллахтын ырайымын күтүп турган болушат.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
۞ وَإِذَا صُرِفَتۡ أَبۡصَٰرُهُمۡ تِلۡقَآءَ أَصۡحَٰبِ ٱلنَّارِ قَالُواْ رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
وإذا حُوِّلت أبصار أصحابِ الأعرافِ إلى أصحاب النار، وشاهدوا ما هم فيه من العذاب الشديد، قالوا داعين الله: يا ربنا، لا تُصيِّرنا مع القوم الظالمين بالكفر والشرك بك.
Эгер Аьрафта тургандар тозокко кирүүчүлөргө көзү бурулуп, алардын катуу азапка дуушар болушканын көрүшсө, Аллахка кайрылып: "Оо, Раббибиз, Сага каапырлык жана ширк кылган залым коом менен бирге кылба" деп дуба кылышат.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَنَادَىٰٓ أَصۡحَٰبُ ٱلۡأَعۡرَافِ رِجَالٗا يَعۡرِفُونَهُم بِسِيمَىٰهُمۡ قَالُواْ مَآ أَغۡنَىٰ عَنكُمۡ جَمۡعُكُمۡ وَمَا كُنتُمۡ تَسۡتَكۡبِرُونَ
ونادى أصحاب الأعراف رجالًا من أهل النار من الكفار يعرفونهم بعلاماتهم كسواد وجوههم وزرقة عيونهم قائلين لهم: لم ينفعكم تكثركم بالمال والرجال، وما نفعكم إعراضكم عن الحق تكبرًا واستعلاء.
Аьрафта турган ададмар тозокко кире турган адамдарыд аларды чочулаган көздөрүнөн, карарган жүздөрүнөн таанып, аларга: "Силерге мал-мүлкүңөрдүн жана саныңардын көптүгү менен мактанганыңар жана чындык жолдон текеберленип, менменсинип баш тартканыңар пайда бербедиби?" дешет.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
أَهَٰٓؤُلَآءِ ٱلَّذِينَ أَقۡسَمۡتُمۡ لَا يَنَالُهُمُ ٱللَّهُ بِرَحۡمَةٍۚ ٱدۡخُلُواْ ٱلۡجَنَّةَ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡكُمۡ وَلَآ أَنتُمۡ تَحۡزَنُونَ
وقال الله موبخًا الكفار: أهؤلاء هم الذين حلفتم أن لا ينالهم الله برحمة من عنده؟! وقال الله للمؤمنين: ادخلوا - أيها المؤمنون - الجنة لا خوف عليكم فيما تستقبلونه، ولا أنتم تحزنون على ما فاتكم من حظوظ الدنيا لما لقيتم من النعيم المقيم.
Анан: "Силер: "Аллах аларды ырайымына албайт" деген ададмар ушуларбы?" дешет (бейишке кирүүчүлөрдү көрсөтүп). Анан Аллах Таала ыймандууларган: "Оо, ыймандуулар, бейишке киргиле, силерге келечекте эч коркунуч болбойт жана дүйнө насибиңерде кылган ишиңер үчүн өкүнбөйсүңөр, анткени, түбөлүктүү жакшылкка кирдиңер" дейт.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَنَادَىٰٓ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ أَنۡ أَفِيضُواْ عَلَيۡنَا مِنَ ٱلۡمَآءِ أَوۡ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُۚ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ حَرَّمَهُمَا عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ
ونادى أصحابُ النار أصحاب الجنة ملتمسين منهم قائلين: أوسعوا صب الماء علينا - يا أصحاب الجنة -، أو مما رزقكم الله من الطعام، قال أصحاب الجنة: إن الله حرمهما على الكافرين بسبب كفرهم، وإنا لن نُسْعِفكم بما حرمه الله عليكم.
Тозокко кирүүчүлөр бейишке кирүүчүлөрдөн жалынып: "Эй, бейишке кирүүчүлөр, бизге суу жана Аллах силерге ырыскы кылып берген тамактардан бергиле" деп суранышат. Бейишке кирүүчүлөр: "Аллах Таала бул нерселерди каапыр болгону себептүү каапырларга арам кылган, Аллах арам кылган нерсени биз бере албайбыз" дешет.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ دِينَهُمۡ لَهۡوٗا وَلَعِبٗا وَغَرَّتۡهُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَاۚ فَٱلۡيَوۡمَ نَنسَىٰهُمۡ كَمَا نَسُواْ لِقَآءَ يَوۡمِهِمۡ هَٰذَا وَمَا كَانُواْ بِـَٔايَٰتِنَا يَجۡحَدُونَ
هؤلاء الكافرون هم الذين جعلوا دينهم سخرية وعبثًا، وخدعتهم الحياة الدنيا بزُخْرفها وزينتها، فيوم القيامة ينساهم الله، ويتركهم يقاسون العذاب كما نسوا لقاء يوم القيامة فلم يعملوا له، ولم يستعدوا، ولجحودهم بحجج الله وبراهينه وإنكارهم لها مع علمهم بأنها حق.
Ал каапырлар диндерин оюн, тамаша кылышкан, аларды дүйнө жашоосу кооздук ырахаты менен алдап койгон. Алар бул дүйнөдө кыямат күнүндөгү жолугууну унутуп, ага эч аракет кылышпай, даярданышпай, Аллахтын ачык далил-белгилерин танып, анын чындык экенин билип туруп четке кагышканы үчүн, кыямат күнү Аллах аларды азап үстүнө калтырып унутуп коёт.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• عدم الإيمان بالبعث سبب مباشر للإقبال على الشهوات.
Кайра тирилүүгө ишенбөө, кумар каалоолорду ээрчип кетүүгө себеп болот

• يتيقن الناس يوم القيامة تحقق وعد الله لأهل طاعته، وتحقق وعيده للكافرين.
Кыямат күнү адамдар Аллах Тааланын баш ийгендер бейишке, каапырлар тозокко кирет деген убадысы акыйкат экенине чын жүрөгүнөн ишенишет

• الناس يوم القيامة فريقان: فريق في الجنة وفريق في النار، وبينهما فريق في مكان وسط لتساوي حسناتهم وسيئاتهم، ومصيرهم إلى الجنة.
кыямат күнү адамдар эки топко бөлүнөт: бир топ бейиште, бир топ тозокто. Бул экөөнүн ортосунда жакшы иштери менен күнөө иштери бирлей болуп калган адамдар турат, алардын барар жери бейиш болот

• على الذين يملكون المال والجاه وكثرة الأتباع أن يعلموا أن هذا كله لن يغني عنهم من الله شيئًا، ولن ينجيهم من عذاب الله.
Малы-жаны, аброю, артында ээрчигендери көп болгон адамдар, бул нерселери Аллахтын алдында эч пайда бербешин жана аны Аллахтын азабынан куткарып кала албашын билүүсү керек.

وَلَقَدۡ جِئۡنَٰهُم بِكِتَٰبٖ فَصَّلۡنَٰهُ عَلَىٰ عِلۡمٍ هُدٗى وَرَحۡمَةٗ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
ولقد جئناهم بهذا القرآن الذي هو كتاب منزل على محمد صلى الله عليه وسلم، وقد بيَّناه على علم منا بما نبينه، وهو هاد للمؤمنين إلى طريق الرشد والحق، ورحمة بهم لما فيه من الدلالة على خيري الدنيا والآخرة.
Акыйкатта, Биз силерге Мухаммадга (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) түшүрүлгөн Куранды алып келдик. Ал - Куран, ыймандууларды чындыкка жана туура жолго баштоочу жана аларга дүйнө менен акыреттин жакшылыктарын билдирүүчү ырайым.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
هَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّا تَأۡوِيلَهُۥۚ يَوۡمَ يَأۡتِي تَأۡوِيلُهُۥ يَقُولُ ٱلَّذِينَ نَسُوهُ مِن قَبۡلُ قَدۡ جَآءَتۡ رُسُلُ رَبِّنَا بِٱلۡحَقِّ فَهَل لَّنَا مِن شُفَعَآءَ فَيَشۡفَعُواْ لَنَآ أَوۡ نُرَدُّ فَنَعۡمَلَ غَيۡرَ ٱلَّذِي كُنَّا نَعۡمَلُۚ قَدۡ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
ما ينتظر الكفار إلا وقوع ما أُخبروا بوقوعه من العذاب الأليم الذي يؤول إليه أمرهم في الآخرة، يوم يأتي ما أخبروا به من ذلك، وما أخبر به المؤمنون من الثواب، يقول الذين نسوا القرآن في الدنيا، ولم يعملوا بما جاء فيه: لقد جاءت رسل ربنا بالحق الذي لا مرية فيه، ولا شك أنه من عند الله، فليت لنا وسطاء يشفعون لنا عند الله ليعفينا من العذاب، أو ليتنا نرجع إلى الحياة الدنيا لنعمل عملًا صالحًا ننجو به بدل ما كنا نعمل من السيئات، قد خسر هؤلاء الكافرون أنفسهم بإيرادها موارد الهلاك بسبب كفرهم، وغاب عنهم من كانوا يعبدونهم من دون الله، فلم ينفعوهم.
Каапырлар аларга акыретте иштерине жараша бериле турган катуу азап тууралуу кабардын ишке ашуусун күтүшөт. Аларга кабары берилген азап жана ыймандууларга кабары берилген сый бериле турган убак келгенде, дүйнөдө Куранды унутуп, андагы буйруктарды аткарбагандар минтип арман кылышат: "Рабибиздин элчилери Аллахтан экенине эч шеги жок, кемчиликсиз чындыкты алып келишкен экен. Эми бизди колдоп, азаптан сактап калууга Аллахка ортомчу боло турган колдоочу болсо кана. Же дүйнө жашоосуна кайра кайтып, мурда аткарган жаман иштерибиздин ордуна жакшы иштерди кылып келсек кана". Катуу азапка туш болоруна ишенбей, каапырлар өздөрүн зыянга учуратып алышты. Ошондой эле алар ибадат кылган жалган "кудайлары" аларга эч пайдасын тийгизбей жок болуп кетти.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
إِنَّ رَبَّكُمُ ٱللَّهُ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٖ ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰ عَلَى ٱلۡعَرۡشِۖ يُغۡشِي ٱلَّيۡلَ ٱلنَّهَارَ يَطۡلُبُهُۥ حَثِيثٗا وَٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ وَٱلنُّجُومَ مُسَخَّرَٰتِۭ بِأَمۡرِهِۦٓۗ أَلَا لَهُ ٱلۡخَلۡقُ وَٱلۡأَمۡرُۗ تَبَارَكَ ٱللَّهُ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
إن ربكم - أيها الناس - هو الله الذي خلق السماوات وخلق الأرض على غير مثال سابق في ستة أيام، ثم علا وارتفع سبحانه على العرش علوًّا يليق بجلاله لا ندرك كيفيته، يُذْهِب ظلام الليل بضياء النهار، وضياء النهار بظلام الليل، وكل منهما يطلب الآخر طلبًا سريعًا بحيث لا يتأخر عنه، فإذا ذهب هذا دخل هذا، وخلق سبحانه الشمس، وخلق القمر، وخلق النجوم مُذَلَّلات مُهَيَّآت، ألا لله وحده الخلق كله، فمن خالق غيره؟! وله الأمر وحده، وعظم خيره وكثر إحسانه، فهو المتصف بصفات الجلال والكمال، رب العالمين.
Оо, адамдар, акыйкатта силердин Раббиңер ал - мурда эч окшошу болбогон жерди алты күндө жараткан Аллах. Андан кийин өзүнүн улуулугуна ылайык биздин акылыбыз жетпеген көтөрүлүү менен Аршына көтөрүлдү. Ал түндүн караңгылыгын күндүздүн жарыгы менен, күндүздүн жарыгын түндүн караңгылыгы менен кетирет. Алар бири-биринин артынан ылдам кечикпестен кууп жүрөт да, бири кеткенде, экинчиси келет. Ал Өзүнө моюн сунган күндү, айды жана жылдыздарды жаратты. Билип алгыла, жаратуу бир гана Аллахка таандык, андан башка жаратуучу барбы?! Иштин баары Ага таандык, Анын жакшылыгы улуу, жакшылык кылуусу көп, улуу жана толук деген сыпаттар менен сыпатталган, ааламдардын Раббиси.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ٱدۡعُواْ رَبَّكُمۡ تَضَرُّعٗا وَخُفۡيَةًۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُعۡتَدِينَ
ادعوا - أيها المؤمنون - ربكم بتذلل تام وتواضع خفية وسرًّا، مخلصين في الدعاء غير مرائين ولا مشركين به سبحانه غيره في الدعاء، إنه لا يحب المتجاوزين لحدوده في الدعاء، ومن أعظم التجاوز لحدوده في الدعاء دعاء غيره معه كما يفعل المشركون.
Оо, ыймандуулар, Раббиңерге кичи пейилдик менен берилип купуя, жашыруун дуба кылгыла. Көрсөтүү үчүн эмес, чын ыклас менен Кемчиликсиз Аллахка эч нерсени шерик кылбай дуба кылгыла. Акыйкатта Ал дубада чектен чыгуучуларды жакшы көрбөйт, дубадагы чектен чыгуунун эң жаманы бутпарастар сыяктуу Ага кошуп башка нерселерге дуба кылуу.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَلَا تُفۡسِدُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ بَعۡدَ إِصۡلَٰحِهَا وَٱدۡعُوهُ خَوۡفٗا وَطَمَعًاۚ إِنَّ رَحۡمَتَ ٱللَّهِ قَرِيبٞ مِّنَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
ولا تفسدوا في الأرض بارتكاب المعاصي بعد أن أصلحها الله بإرسال الرسل عليهم السلام وإعمارها بطاعته وحده، وادعوا الله وحده مستشعرين الخوف من عقابه، ومنتظرين حصول ثوابه، إن رحمة الله قريب من المحسنين، فكونوا منهم.
Аллах элчилерин жиберип жер бетиндегилерди бир Өзүнө баш ийдирип оңдогондон кийин, кайра күнөөгө берилип аны бузбагыла. Азабынан коркконуңарды билдирип, сооп-сыйына жетүүгө үмүт кылып Аллахка дуба кылгыла. Акыйкатта Аллахтын ырайымы жакшылык кылуучуларга жакын, ушулардан болгула.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَهُوَ ٱلَّذِي يُرۡسِلُ ٱلرِّيَٰحَ بُشۡرَۢا بَيۡنَ يَدَيۡ رَحۡمَتِهِۦۖ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَقَلَّتۡ سَحَابٗا ثِقَالٗا سُقۡنَٰهُ لِبَلَدٖ مَّيِّتٖ فَأَنزَلۡنَا بِهِ ٱلۡمَآءَ فَأَخۡرَجۡنَا بِهِۦ مِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِۚ كَذَٰلِكَ نُخۡرِجُ ٱلۡمَوۡتَىٰ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ
والله سبحانه هو الذي يرسل الرياح مُبَشِّرات بالمطر، حتى إذا حملت الرياح السحاب المُثْقَل بالماء سُقنا السحاب إلى بلد مُجْدِب فأنزلنا بالبلد الماء، فأخرجنا بالماء من جميع أنواع الثمار، مثل إخراج الثمر على تلك الصورة نخرج الموتى من قبورهم أحياء، فعلنا ذلك رجاء أنكم - أيها الناس - تتذكرون قدرة الله وبديع صنعه، وأنه قادر على إحياء الموتى.
Жамгырдын жакшы кабарын алып келүүчү шамалдарды Аллах жиберет. Шамал сууга толгон оор булуттарды алып келгенде аларды кургакчылык болгон жайларга жаадырып, анын суусу менен түрдүү мөмолөрдү чыгарабыз. мына ушул мөмөлөр өнүп чыккан сыяктуу кыяматта өлүктөр да кабырларынан тирилип чыгышат. Эй, адамдар, Аллахтын кудуретин, жоктон бар кылуучулугун жана өлүктөрдү тирилтүүгө кадыр экенин эстйт го деген үмүттө ушундай иштерди кылабыз.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• القرآن الكريم كتاب هداية فيه تفصيل ما تحتاج إليه البشرية، رحمة من الله وهداية لمن أقبل عليه بقلب صادق.
Касиеттүү Куран туура жолго баштоочу китеп, анда адам баласы муктаж болчу нерсенин баары бар. Бул, чын жүрөгүнөн ага берилген адамдар үчүн Аллахтын ырайымы жана туура жолу.

• خلق الله السماوات والأرض في ستة أيام لحكمة أرادها سبحانه، ولو شاء لقال لها: كوني فكانت.
Аллах асман-жерди өзү каалаган даанышмандыгы менен алты күндө жаратты, эгер кааласа, ага "бол" деп айтса, болуп калмак.

• يتعين على المؤمنين دعاء الله تعالى بكل خشوع وتضرع حتى يستجيب لهم بفضله.
Ыймандуулар дубасы кабыл болуусу үчүн Аллахка берилүү, жалбаруу менен дуба кылуусу керек.

• الفساد في الأرض بكل صوره وأشكاله منهيٌّ عنه.
Жер бетинде кандай сүрөттө, кандай түрдө бузукулук болбосун баарына тыюу салынган.

وَٱلۡبَلَدُ ٱلطَّيِّبُ يَخۡرُجُ نَبَاتُهُۥ بِإِذۡنِ رَبِّهِۦۖ وَٱلَّذِي خَبُثَ لَا يَخۡرُجُ إِلَّا نَكِدٗاۚ كَذَٰلِكَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَشۡكُرُونَ
والأرض الطيبة تُخْرِج نباتها بإذن الله إخراجًا حسنًا تامًّا، وهكذا المؤمن يسمع الموعظة فينتفع بها، فتنتج عملاً صالحًا، والأرض السَّبْخة المالحة لا تُخْرِج نباتها إلا عَسِرًا لا خير فيه، وهكذا الكافر لا ينتفع بالمواعظ، فلا تنتج عنده عملاً صالحًا ينتفع به، مثل هذا التنويع البديع ننوع البراهين والحجج لإثبات الحق لقوم يشكرون نعم الله، فلا يكفرونها، ويطيعون ربهم.
Таза топурактуу жерде, Аллахтын уруксаты менен, өсүмдүк кооз,жетиле өсүп чыгат. Ошол сыяктуу эле ыймандуу адам насаатты угуп, андан пайдаланып, жакшы иштерди аткарат. Ал эми шор каптаган таштак жерге өсүмдүк кыйынчылык менен чыгып, көрксүз болот. Ошол сыяктуу каапыр адам насааттан пайда албайт, ага пайдасын тийгизүүчү жакшы иши да жок. Раббисине баш ийип, Ага каапырлык кылбай, Анын жакшылыктарына шүгүр кылган адамдарга чындыкты бекемдөө үчүн ушундай түрдүү далилдерди көрсөтөбүз.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
لَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ فَقَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓ إِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ
لقد بعثنا نوحًا رسولًا إلى قومه يدعوهم إلى توحيد الله، وترك عبادة غيره، فقال لهم: يا قوم اعبدوا الله وحده، فليس لكم معبود بحق غيره، إني أخاف عليكم - يا قوم - عذابَ يوم عظيم في حال إصراركم على الكفر.
Бир Аллахка ибадат кылып, андан башкасын таштоого үндөө үчүн Нухту коомуна элчи кылдык. Нух коомуна: "Эй, коомум, Аллахка жалгыз Өзүнө сыйынгыла, силерге Андан башка ибадат кылууга татыктуу жок.Эй, коомум, каапырлык кылып жүрүп, кыямат күнү азапка кабылып каласыңар го деп корком.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ ٱلۡمَلَأُ مِن قَوۡمِهِۦٓ إِنَّا لَنَرَىٰكَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
قال له سادة قومه وكبراؤهم: إنا لنراك - يا نوح - في بعد عن الصواب واضح.
Коомунун аттуу-баштуулары ага: "Эй, Нух, биз сенин тууралыктан өтө алыстап кеткениңди көрүп турабыз" - дешти.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ يَٰقَوۡمِ لَيۡسَ بِي ضَلَٰلَةٞ وَلَٰكِنِّي رَسُولٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
قال نوح لكبراء قومه: لست ضالًّا كما زعمتم، وإنما أنا على هدى من ربي، فأنا رسول إليكم من الله ربي وربكم ورب العالمين كلهم.
Нух пайгамбар коомунун аттуу-баштууларына: "Мен силер ойлогондой адашуучу эмесмин, мен Раббимдин туура жолундамын. Силерге менин, силердин жана бүт ааламдардын Раббиси Аллах тарабынан жиберилген элчимин" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
أُبَلِّغُكُمۡ رِسَٰلَٰتِ رَبِّي وَأَنصَحُ لَكُمۡ وَأَعۡلَمُ مِنَ ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ
أبلِّغكم ما أرسلني الله به إليكم مما أوحى إلي، وأريد لكم الخير بترغيبكم في امتثال أمر الله وما يترتب عليه من ثواب، وترهيبكم من ارتكاب نواهيه وما يترتب عليه من العقاب، وأعلم من الله سبحانه ما لا تعلمون مما علمني عن طريق الوحي.
Берилген аян кабар аркылуу Аллах мени жиберген динди силерге жеткиремин. Аллахтын буйруктарын аткаруу аркылуу сооп-сыйга жетүүгө кызыктырып силерге жакшылык каалаймын. Тыюу салынган иштерге берилүү аркылуу азапка дуушар болуп калууңардан эскертемин. Аллахтан Анын аян кабары аркылуу силер билбеген нерсени билип турам.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
أَوَعَجِبۡتُمۡ أَن جَآءَكُمۡ ذِكۡرٞ مِّن رَّبِّكُمۡ عَلَىٰ رَجُلٖ مِّنكُمۡ لِيُنذِرَكُمۡ وَلِتَتَّقُواْ وَلَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ
أأثار عجبكم واستغرابكم أن جاءكم وحي وموعظة من ربكم على لسان رجل منكم تعرفونه؟! فقد نشأ فيكم، ولم يكن كذابًا ولا ضالًّا، وليس من جنس آخر، جاءكم ليخوفكم من عقاب الله إن كذبتم وعصيتم، ولتتقوا الله بامتثال أوامره واجتناب نواهيه، ورجاء أن تُرحموا إن آمنتم به.
Раббиңердин аян кабары жана насаат эскертүүсү силердин араңардагы өзүңөргө тааныш адамдын тили аркылуу келгенине таң калууңар күчөдүбү?! Ал силердин араңарда өсүп чоңойгон, өзүңөрдүн жынсыңардан, жалган сүйлөбөгөн, адашкан да эмес. Ал, силер жалган айтып, күнөөкөр болгонуңарда Аллахтын азабын эскертип силерди коркутуу жана Аллахтын буйругун аткарып, тыюусунан тыйылып такыба болууңар үчүн ошондой эле Ага ыйман келтирип Анын ырайымына ээ болууңарды үмүт кылып келген.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَكَذَّبُوهُ فَأَنجَيۡنَٰهُ وَٱلَّذِينَ مَعَهُۥ فِي ٱلۡفُلۡكِ وَأَغۡرَقۡنَا ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَآۚ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَوۡمًا عَمِينَ
فكذَّبه قومه، ولم يؤمنوا به، بل استمروا على كفرهم، فدعا عليهم أن يهلكهم الله، فسلمناه وسلمنا الذين معه في السفينة من المؤمنين من الغرق، وأهلكنا الذين كذبوا بآياتنا واستمروا على تكذيبهم بالغرق بالطوفان المنزل عقابًا لهم، إن قلوبهم كانت عميًا عن الحق.
Коому аны жалганга чыгарып, ыйман келтиришпеди, каапырлыктарын уланта беришти. Ошондо аларды кыйратууну суранып Аллахка дуба кылды. Аны жана аны менен бирге ыйман келтирген адамдарды кемеге чыгарып топон суудан сактап калдык. Биздин аяттарыбызды жалган деп, ошол оюнан кайтпаган каапырларды топон сууга чөктүрүп азаптадык. Акыйкатта алардын жүрөгү чындыкты көрбөгөн сокур эле.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
۞ وَإِلَىٰ عَادٍ أَخَاهُمۡ هُودٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓۚ أَفَلَا تَتَّقُونَ
وأرسلنا إلى قبيلة عاد رسولًا منهم، هو هود عليه السلام، قال: يا قوم اعبدوا الله وحده، فليس لكم معبود بحق غيره، أفلا تتقونه بامتثال أوامره واجتناب نواهيه لتسلموا من عذابه؟!
Аад элине өздөрүнүн арасынан Худду (ага Аллахтын тынчтыгы болсун) пайгамбар кылып жибердик. Ал: "Эй, коомум, Аллахтын Өзүнө гана ибадат кылгыла, силерге Андан башка ибадатка татыктуу жок. Анын азабынан аман калууңар үчүн буйруктарын аткарып, тыюуларынан тыйылып, такыба болбойсуңарбы?!" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ ٱلۡمَلَأُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَوۡمِهِۦٓ إِنَّا لَنَرَىٰكَ فِي سَفَاهَةٖ وَإِنَّا لَنَظُنُّكَ مِنَ ٱلۡكَٰذِبِينَ
قال الكبراء والسادة من قومه الذين كفروا بالله وكذبوا رسوله: إنا لنعلم أنك - يا هود - في خفة عقل وطيش حين تدعونا إلى عبادة الله وحده، وترك عبادة الأصنام، وإنا لنعتقد جازمين أنك من الكاذبين فيما تدعيه من أنك مرسل.
Коомундагы Аллахка каапыр болуп, Анын элчисин жалганга чыгарган аттуу-баштуулары: "Эй, Худ, бизди бут-айкелдерге ибадат кылууну таштап, жалгыз Аллахка ибадат кылууга үндөгөнүңдөн сенин кем акыл, келесоолугуңду билип жатабыз. Өзүңдү пайгамбар деп эсептегениң анык жалганчылык экенине бекем ишенебиз" - дешти.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ يَٰقَوۡمِ لَيۡسَ بِي سَفَاهَةٞ وَلَٰكِنِّي رَسُولٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
قال هود ردًّا على قومه: يا قوم ليس بي خفة عقل وطيش، بل إني رسول من ربِّ العالمين.
Худ коомунун айтканына жооп кылып: "Эй, коомум, мен кем акыл, келесоо эмесмин, мен ааламдардын Раббиси жиберген элчимин" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• الأرض الطيبة مثال للقلوب الطيبة حين ينزل عليها الوحي الذي هو مادة الحياة، وكما أن الغيث مادة الحياة، فإن القلوب الطيبة حين يجيئها الوحي، تقبله وتعلمه وتنبت بحسب طيب أصلها، وحسن عنصرها، والعكس.
Жашоонун негизи болгон аян кабар түшкөндө аны кабыл кылган таза жүрөк, тирүүлүктүн негизи болгон жамгыр жааганда аны кабыл кылган жумшак топурактуу жакшы жерге окшош. Таза жүрөк ага аян кабар айтылганда кабыл кылып, аны үйрөнөт жана анын таза негизи менен тарбияланып өсөт. Ал эми таза эмес жүрөк, мунун тескерисинче болот.

• الأنبياء والمرسلون يشفقون على الخلق أعظم من شفقة آبائهم وأمهاتهم.
Пайгамбарлар жана элчилер адамдарга алардын ата-энелерине караганда көбүрөөк боорукер болушат.

• من سُنَّة الله إرسال كل رسول من قومه وبلسانهم؛ تأليفًا لقلوب الذين لم تفسد فطرتهم، وتيسيرًا على البشر.
Ар бир элге алардын өздөрүнөн, ошолордун тилинде сүйлөгөн адамды элчи кылып жиберүү Аллахтын сүннөт жолу. Адам баласына жеңил болуусу жана таза ишеними бузулбаган жүрөктөргө ыңгайлуу болуусу үчүн ушундай кылат.

• من أعظم السفهاء من قابل الحق بالرد والإنكار، وتكبر عن الانقياد للعلماء والنصحاء، وانقاد قلبه وقالبه لكل شيطان مريد.
Чындыкты кайтарып, четке кагуу, аалымдарга жана насаат айтуучуларга текеберленүү, шайтандын жолун ээрчип, жүрөгу менен ага берилүү кем акылдыктын жеткен чеги.

أُبَلِّغُكُمۡ رِسَٰلَٰتِ رَبِّي وَأَنَا۠ لَكُمۡ نَاصِحٌ أَمِينٌ
أبلغكم ما أمرني الله بتبليغه إليكم من توحيده وشرعه، وأنا لكم ناصح فيما أُمِرت بتبليغه أمين، لا أزيد فيه ولا أنقص.
Аллах силерге жеткирүүнү буйруган шариятын жана бир кудайга ибадат кылуу ишенимин жеткиремин. Силерге буйрулган нерсени жеткирүүдө ишенимдүү насаатчымын, ага алымча-кошумча кылбаймын.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
أَوَعَجِبۡتُمۡ أَن جَآءَكُمۡ ذِكۡرٞ مِّن رَّبِّكُمۡ عَلَىٰ رَجُلٖ مِّنكُمۡ لِيُنذِرَكُمۡۚ وَٱذۡكُرُوٓاْ إِذۡ جَعَلَكُمۡ خُلَفَآءَ مِنۢ بَعۡدِ قَوۡمِ نُوحٖ وَزَادَكُمۡ فِي ٱلۡخَلۡقِ بَصۜۡطَةٗۖ فَٱذۡكُرُوٓاْ ءَالَآءَ ٱللَّهِ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
أَوَأَثار عجبكم واستغرابكم أن جاءكم تذكير من ربكم على لسان رجل من جنسكم، ليس من جنس الملائكة أو الجن لينذركم؟! واحمدوا ربكم واشكروه على أن مَكَّن لكم في الأرض، وجعلكم تخلفون قوم نوح الذين أهلكهم الله بكفرهم، واشكروا الله أن خصَّكم بعظم الأجسام والقوة وشدة البطش، واذكروا نعم الله الواسعة عليكم رجاء أن تفوزوا بالمطلوب، وتنجوا من المرهوب.
Раббиңердин аян кабары жана насаат эскертүүсү силердин жынсыңардагы адамдын, периште же жин жынсынан эмес,тили аркылуу келгенине таң калууңар күчөдүбү?! Силерди жерге жайгаштырып койгонуна жана каапырлыктары үчүн Аллах кыйратып жок кылган Нухтун коомуна орун басар кылганы үчүн Аллахка мактоо айтып, шүгүр кылгыла. Силерге олбурлуу дене, чоң күч-кубат бергенине шүгүр кылгыла. Азап-тозоктон кутулууну үмүт кылсаңар, анда Аллахтын силерге берген көп жакшылыктарын эстегиле.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالُوٓاْ أَجِئۡتَنَا لِنَعۡبُدَ ٱللَّهَ وَحۡدَهُۥ وَنَذَرَ مَا كَانَ يَعۡبُدُ ءَابَآؤُنَا فَأۡتِنَا بِمَا تَعِدُنَآ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ
قال قومه له: أجئتنا - يا هود- لتأمرنا بعبادة الله وحده، ولنترك ما كان يعبده آباؤنا؟! فأتنا بما تعدنا به من العذاب إن كنت صادقًا فيما تدعيه.
Коому Худга кайрылып: "Эй, Худ, бизди ата-бабаларыбыз ибадат кылып келген бут-айкелдерди таштап, жалгыз Аллахка ибадат кылууга буйруйсуңбу?! Айткандарың чын болсо, анда бизге убада кылып жаткан азабыңды алып келе бер" - дешти.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ قَدۡ وَقَعَ عَلَيۡكُم مِّن رَّبِّكُمۡ رِجۡسٞ وَغَضَبٌۖ أَتُجَٰدِلُونَنِي فِيٓ أَسۡمَآءٖ سَمَّيۡتُمُوهَآ أَنتُمۡ وَءَابَآؤُكُم مَّا نَزَّلَ ٱللَّهُ بِهَا مِن سُلۡطَٰنٖۚ فَٱنتَظِرُوٓاْ إِنِّي مَعَكُم مِّنَ ٱلۡمُنتَظِرِينَ
فرد عليهم هود قائلًا: لقد استوجبتم عذاب الله وغضبه فهو واقع بكم لا محالة، أتجادلونني في أصنام سمَّيتموها أنتم وآباؤكم آلهة، وليس لها حقيقة؟! فما نَزَّل الله حجة تحتجون بها على ما تدعون لها من الألوهية، فانتظروا ما طلبتم تعجيله لكم من العذاب، وأنا معكم من المنتظرين، فهو واقع.
Худ аларга жооп кылып: "Чынында, Аллахтын азабын жана каарын талап кылдыңар, мунун силерге келерине эч шек жок. Атаңар да, силер да "кудай" деп атап алган, чындыкка дал келбеген бут-айкелдер тууралуу мени менен талашасыңарбы?! Аллах алардын "кудай" экенине далил боло турган далилди түшүргөн эмес. Өзүңөр батыраак жиберүүсүн Аллахтан талап кылган азапты күткүлө, мен да аны силер менен бирге күтөм, ал жакында болот.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَأَنجَيۡنَٰهُ وَٱلَّذِينَ مَعَهُۥ بِرَحۡمَةٖ مِّنَّا وَقَطَعۡنَا دَابِرَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَاۖ وَمَا كَانُواْ مُؤۡمِنِينَ
فسلَّمنا هودًا عليه السلام ومن كان معه من المؤمنين برحمة منا، واستأصلنا بالهلاك الذين كذبوا بآياتنا، وما كانوا مؤمنين، بل كانوا مكذبين، فاستحقوا العذاب.
Худду жана аны менен бирге болгон ыймандууларга ырайым кылып, азаптан сактап калдык. Ал эми Биздин аяттарыбызды жалганга чыгарып, ыйман келтиришпей, жалганчы болгондорду кыйратып жок кылдык, алар ушундай азапка ылайык болчу.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَإِلَىٰ ثَمُودَ أَخَاهُمۡ صَٰلِحٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥۖ قَدۡ جَآءَتۡكُم بَيِّنَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡۖ هَٰذِهِۦ نَاقَةُ ٱللَّهِ لَكُمۡ ءَايَةٗۖ فَذَرُوهَا تَأۡكُلۡ فِيٓ أَرۡضِ ٱللَّهِۖ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوٓءٖ فَيَأۡخُذَكُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
ولقد أرسلنا إلى قبيلة ثمود أخاهم صالحًا يدعوهم إلى توحيد الله وعبادته، قال لهم صالح: يا قوم، اعبدوا الله وحده، فليس لكم معبود غيره يستحق العبادة، قد جاءكم آية واضحة من الله على صدق ما جئتكم به، يتمثل في ناقة تخرج من صخرة، لها وقت تشرب فيه، ولكم شِرْب يوم معلوم، فاتركوها تأكل في أرض الله، فليس عليكم من مؤونتها شيء، ولا تصيبوها بأذى، فيصيبكم بسبب إيذائها عذاب موجع.
Самуд коомуна өздөрүнүн ичинен Салихти пайгамбар кылдык. Ал аларды Аллахты жалгыз деп билүүгө жана Ага ибадат кылууга чакырды. Салих коомуна кайрылып: "Аллахка Өзүнө гана ибадат кылгыла, силерге Андан башка ибадатка татыктуу жок. Менин пайгамбарлыгымдын чындык экенине ачык-айкын далил болуучу белги келди. Ал ташты жарып чыккан төө. Анын суу иче турган белгилүү убактысы бар, силер да сууну өзүңөргө тиешелүү убакта алгыла. Ага тийбегиле, Аллахтын жеринде оттоп жүрө берсин, анын силерге зыяны жок. Силер да ага зыян тийгизбегиле. Эгер ага зыян тийгизсеңер, ошол себептүү азапка кириптер болосуңар.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• ينبغي التّحلّي بالصبر في الدعوة إلى الله تأسيًا بالأنبياء عليهم السلام.
Аллахка даават кылганда, пайгамабарларды өрнөк кылып, сабырдуу болуу зарыл.

• من أولويات الدعوة إلى الله الدعوة إلى عبادة الله وحده لا شريك له، ورفض الإشراك به ونبذه.
Аллахка даават кылуунун эң маанилүүсү - Эч шериги жок жалгыз Аллахка гана ибадат кылууга чакыруу жана ширктен кайтаруу.

• الاغترار بالقوة المادية والجسدية يصرف صاحبها عن الاستجابة لأوامر الله ونواهيه.
Материалдык жана физикалык күч-кубатка ишенип, ага таянуу адамды - Аллахтын буйругун аткарып, тыйган күнөөдөн тыйылуусуна жолтоо болот.

• النبي يكون من جنس قومه، لكنه من أشرفهم نسبًا، وأفضلهم حسبًا، وأكرمهم مَعْشرًا، وأرفعهم خُلُقًا.
Пайгамбарлар өзүнүн кооомунун жынсынан болот, бирок, алардын эң тектүүсү, эн жакшысы, мамиледе урматтуусу жана кулк-мүнөзү көркөмү болот.

• الأنبياء وورثتهم يقابلون السّفهاء بالحِلم، ويغضُّون عن قول السّوء بالصّفح والعفو والمغفرة.
Пайгамбарлар жана алардын мураскорлору (аалымдар) келесоолорду жумшак кабыл алат, жаман сөздөрдөн түшүнүү, жумшактык жана кечирүү аркылуу сактанышат.

وَٱذۡكُرُوٓاْ إِذۡ جَعَلَكُمۡ خُلَفَآءَ مِنۢ بَعۡدِ عَادٖ وَبَوَّأَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ تَتَّخِذُونَ مِن سُهُولِهَا قُصُورٗا وَتَنۡحِتُونَ ٱلۡجِبَالَ بُيُوتٗاۖ فَٱذۡكُرُوٓاْ ءَالَآءَ ٱللَّهِ وَلَا تَعۡثَوۡاْ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُفۡسِدِينَ
وتذكروا نعمة الله عليكم حين جعلكم تخلفون قوم عاد، وأنزلكم في أرضكم تتمتعون بها، وتدركون مطالبكم، وذلك بعد إهلاك عاد بعد تماديهم في الكفر والتكذيب، تبنون في سهول الأرض القصور، وتقطعون الجبال لتصنعوا بيوتًا لكم، فاذكروا نعم الله عليكم لتشكروا الله عليها، واتركوا السعي في الأرض بالفساد، وذلك بترك الكفر بالله وترك المعاصي.
Силерди Аад коомунун артынан алып келгендеги Аллахтын жакшылыктарын эстегиле. Жалганчылыгы жана каапырлыгы чектен чыккан Аад коому кыйратылгандан кийин силерди жерге жайгаштырып, анда орун-очок алдыңар, издегениңерди таптыңар. Силер эми жердин тегиз бетине ак сарайларды саласыңар, үй жасоо үчүн тоолорду кесесиңер. Аллахка шүгүр кылуу үчүн Анын жакшылыктарын эстегиле. Жер бетинде бузукулук кылып жүрүүнү таштагыла. Бузкулукту таштоо - Аллахка каапырлык кылууну жана күнөөлөрдү таштоо аркылуу болот.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ ٱلۡمَلَأُ ٱلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُواْ مِن قَوۡمِهِۦ لِلَّذِينَ ٱسۡتُضۡعِفُواْ لِمَنۡ ءَامَنَ مِنۡهُمۡ أَتَعۡلَمُونَ أَنَّ صَٰلِحٗا مُّرۡسَلٞ مِّن رَّبِّهِۦۚ قَالُوٓاْ إِنَّا بِمَآ أُرۡسِلَ بِهِۦ مُؤۡمِنُونَ
قال السادة والرؤساء ممن استكبروا من قومه للمؤمنين من قومه الذين يستضعفونهم: أتعلمون - أيها المؤمنون - أن صالحًا رسول من الله حقًّا؟ فأجابهم المؤمنون المستضعفون: إنا بالذي أرسل به صالح إلينا مصدقون ومقرّون ومنقادون، وبشرعه عاملون.
Коомундагы текеберленген байлары жана башчылары ыйман келтирген жарды-жармачтарды (шылдыңдап): "Эй, ыймандуулар, силер, Салих чын эле Аллахтын пайгамбары деп ишенесиңерби? - дешет. Кедей ыймандуулар аларга жооп кылып: "Биз Салих алып келген нерсеге ишенүүчү, тастыктоочу, баш ийүүчү жана анын шариятын аткаруучубуз" - дешти.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ ٱلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُوٓاْ إِنَّا بِٱلَّذِيٓ ءَامَنتُم بِهِۦ كَٰفِرُونَ
قال المُسْتَعلون من قومه: إنا بالذي صدقتم به - أيها المؤمنون - كافرون، فلن نؤمن به، ولن نعمل بشرعه.
Коомундагы текеберлер: "Эй, ыймандуулар, биз силер ишенген нерсеге каапырбыз, ага эч ишенбейбиз жана анын шариятын да аткарбайбыз" - дешти.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَعَقَرُواْ ٱلنَّاقَةَ وَعَتَوۡاْ عَنۡ أَمۡرِ رَبِّهِمۡ وَقَالُواْ يَٰصَٰلِحُ ٱئۡتِنَا بِمَا تَعِدُنَآ إِن كُنتَ مِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
فنحروا الناقة التي نهاهم أن يمسوها بإيذاء، مستكبرين عن امتثال أمر الله، وقالوا مستهزئين مُسْتبعِدين لما توعدهم به صالح: يا صالح، جئنا بما توعدتنا به من العذاب الأليم إن كنت من رسل الله حقًّا.
Анан Аллахтын буйругун аткарууга текеберлик кылып, зыян тийгизбегиле деп буйруган төөнү союп салышты да, Салих аларга убада кылган азапка ишенбей, шылдыңдап: "Эй, Салих, эгер чындап эле Аллахтын элчилеринен болсоң, бизге айтып жүргөн катуу азабыңды алып кел" - дешти.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلرَّجۡفَةُ فَأَصۡبَحُواْ فِي دَارِهِمۡ جَٰثِمِينَ
فجاء الكافرين ما استعجلوه من العذاب، حيث أخذتهم الزلزلة الشديدة، فأصبحوا صرعى ملتصقة وجوههم ورُكَبُهم بالأرض، لم ينج منهم أحد من الهلاك.
Каапырларга алар шашылган азап келип, катуу жер титиреди да, өздөрү да, минген улоолору да баары жерге жутулуп жок болду. Бул кыйроодон алардын бирөөсү да кутулбады.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَتَوَلَّىٰ عَنۡهُمۡ وَقَالَ يَٰقَوۡمِ لَقَدۡ أَبۡلَغۡتُكُمۡ رِسَالَةَ رَبِّي وَنَصَحۡتُ لَكُمۡ وَلَٰكِن لَّا تُحِبُّونَ ٱلنَّٰصِحِينَ
فأعرض صالح عليه السلام عن قومه بعد اليأس من استجابتهم، وقال لهم: يا قوم، لقد أوصلت لكم ما أمرني الله بتبليغه إليكم، ونصحتكم مرغِّبًا لكم ومرهِّبًا، ولكنكم قوم لا تحبون الناصحين الحريصين على دلالتكم على الخير وإبعادكم عن الشر.
Салих, коому аны кабыл кылуусунан үмүтүн үзгөндөн кийин, алардан тескери бурулуп: "Эй, коомум, Аллах мага силерге жеткирүүну буйруган нерсени жеткирдим, силерди коркутуп жана кызыктырып насаат айттым, бирок, силер жакшылыкка жакындатып, жамандыктан алыстатууга кызыкдар болгон насаат айтуучуларды жактырбадыңар" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَلُوطًا إِذۡ قَالَ لِقَوۡمِهِۦٓ أَتَأۡتُونَ ٱلۡفَٰحِشَةَ مَا سَبَقَكُم بِهَا مِنۡ أَحَدٖ مِّنَ ٱلۡعَٰلَمِينَ
واذكر لوطًا حين قال مستنكرًا على قومه: أتأتون الفعلة المنكرة المُسْتَقبحة وهي إتيان الذكور؟! هذه الفعلة التي ابتدعتموها، فلم يسبقكم إلى ارتكابها أحد!
Өзүнүн коомуна жийиркенип: "Эркекти эркек эңсеген эң жаман жийиркеничтүү ишти кыласыңарбы?! Бул ишти силер баштап жатасыңар, силерге чейин мындай ишке эч ким барган эмес" - деген Лут пайгамбарды да эстегин.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
إِنَّكُمۡ لَتَأۡتُونَ ٱلرِّجَالَ شَهۡوَةٗ مِّن دُونِ ٱلنِّسَآءِۚ بَلۡ أَنتُمۡ قَوۡمٞ مُّسۡرِفُونَ
إنكم لتأتون الرجال لقضاء الشهوة دون النساء اللائي خُلِقن لقضائها، فلم تتبعوا في فعلتكم هذه عقلًا ولا نقلًا ولا فطرة، بل أنتم متجاوزون لحدود الله بخروجكم عن حد الاعتدال البشري، وانحرافكم عما تقتضيه العقول السليمة، والفطر الكريمة.
Кумарыңарды кандырууга ылайык жаратылган аялдарды карабай, эркектер менен кумар кандырууну каалайсынарбы. Бул кылыгыңар акылга да сыйбайт, адамдын таза табиятына да туура келбейт. Силер адамдык сапаттан чыгып жана адамдын акылы менен табияты талап кылган нерсени бузуп, Аллах чектенген чегинен чыгып кеттиңер!
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• الاستكبار يتولد غالبًا من كثرة المال والجاه، وقلة المال والجاه تحمل على الإيمان والتصديق والانقياد غالبًا.
Көбүнчө адамды байлыгы менен мансабы текеберликке түртөт. Ал эми кедейлик жана мансаптын жоктугу адамды ыйманга, ишенимге жана баш ийүүгө алып барат.

• جواز البناء الرفيع كالقصور ونحوها؛ لأن من آثار النعمة: البناء الحسن مع شكر المنعم.
Бийик, жакшы үйлөрдү салууга болот, анткени, жакшы үйлөрдү салуу жана жакшылыкты берүүчүгө шүгүр кылуу - жакшылыктын бир көрүнүшү.

• الغالب في دعوة الأنبياء أن يبادر الضعفاء والفقراء إلى الإصغاء لكلمة الحق التي جاؤوا بها، وأما السادة والزعماء فيتمردون ويستعلون عليها.
Пайгамбарлардын чакырыгында, көбүнчө, алсыз, кедей-кембагалдар алар алып келген чындык сөздү угууга шашылышат. Ал эми башчы, чоңдору болсо, моюн сунбайт жана текеберленет.

• قد يعم عذاب الله المجتمع كله إذا كثر فيه الخَبَث، وعُدم فيه الإنكار.
Эгер бузукулук көбөйүп, андан кайтарган эч ким болбосо, азап ошол элдин баарына бирдей түшөт.

وَمَا كَانَ جَوَابَ قَوۡمِهِۦٓ إِلَّآ أَن قَالُوٓاْ أَخۡرِجُوهُم مِّن قَرۡيَتِكُمۡۖ إِنَّهُمۡ أُنَاسٞ يَتَطَهَّرُونَ
وما كان ردَّ قومه المرتكبين لهذه الفاحشة عما أنكره عليهم إلا أن قالوا معرضين عن الحق: أخرجوا لوطًا وأهله من قريتكم؛ إنهم أناس يتَنَزَّهون عن عملنا هذا، فلا يليق بنا أن يبقوا بين ظهرانينا.
Бузукулукка берилген адамдар чындыктан баш тартып, бул кайтарууга минтип жооп беришти: "Лутту жана ага ишенгендерди айылдан чыгарып салгыла! Алар биз кылып жаткан ишке барышпайт экен, мындайлар менен чогуу жашоо бизге ылайык эмес".
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَأَنجَيۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥٓ إِلَّا ٱمۡرَأَتَهُۥ كَانَتۡ مِنَ ٱلۡغَٰبِرِينَ
فسلمناه وأهله حيث أمرناهم بالخروج ليلًا من القرية التي سيقع عليها العذاب، إلا امرأته صارت مع الباقين مع قومها، فأصابها ما أصابهم من العذاب.
Бир аздан кийин азап түшө турган айылдан чыгып кеткиле деп аянкылып Лутту жана анын үй-бүлөсүн азаптан сактадык. Бирок, анын аялы коому менен калып, башкалар кабылган азапка кабылды.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَأَمۡطَرۡنَا عَلَيۡهِم مَّطَرٗاۖ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
وأمطرنا عليهم مطرًا عظيمًا، حيث رميناهم بحجارة من طين، وقلبنا القرية، فجعلنا عاليها سافلها، فتأمل -أيها الرسول - كيف كان عاقبة قوم لوط المجرمين؟ فقد كانت عاقبتهم الهلاك والخزي الدائم.
Алардын үстүнө ысык ылайдан катуу жамгыр жаадырдык, айылды болсо, астын-үстүн кылдык. Оо, элчи, Лут пайгамбардын күнөөкөр коомунун акыбети кандай болгонуна ой жүгүрт, акыйкатта, алардын акыбети кыйроо жана түбөлүк азап болду.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَإِلَىٰ مَدۡيَنَ أَخَاهُمۡ شُعَيۡبٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥۖ قَدۡ جَآءَتۡكُم بَيِّنَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡۖ فَأَوۡفُواْ ٱلۡكَيۡلَ وَٱلۡمِيزَانَ وَلَا تَبۡخَسُواْ ٱلنَّاسَ أَشۡيَآءَهُمۡ وَلَا تُفۡسِدُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ بَعۡدَ إِصۡلَٰحِهَاۚ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
ولقد أرسلنا إلى قبيلة مَدْين أخاهم شعيبًا عليه السلام، فقال لهم: يا قوم، اعبدوا الله وحده، ما لكم من معبود يستحق العبادة غيره، قد جاءكم برهان من الله واضح، وحجة جليَّة على صدق ما جئتكم به من ربي، أدوا إلى الناس حقوقهم بإكمال الكيل وإكمال الوزن، ولا تنقصوا الناس بعيب سلعهم، والتزهيد فيها، أو المخادعة لأصحابها، ولا تفسدوا في الأرض بالكفر وارتكاب المعاصي بعد إصلاحها ببعثة الأنبياء من قبل، ذلك المذكور خير لكم وأنفع إن كنتم مؤمنين؛ لما فيه من ترك المعاصي اجتنابًا لنهي الله عنها، ولما فيه من التقرب إلى الله بفعل ما أمر به.
Чынында Биз Мадиян элине өздөрүнөн Шуайбды пайгамбар кылдык. Ал коомуна кайрылып: "Эй, коомум, жалгыз Аллахка ибадат кылгыла, Андан башка ибадат кылууга татыктуу жок. Силерге, Мен Рабимден алып келген диндин чындык экенине далил болчу ачык-айкын белгилер келди. Өлчөөнү жана таразада тартууну так кылып, адамдардын акысын жебегиле. буюмдарынын айыбы менен адамдардын баасын түшүрбөгүлө. Мурда пайгамбарларды жиберүү аркылуу оңдогон жер бетинде кайра бузукулукту таратпагыла. Ушул айтылгандар эгер ыйман келтирсеңер силер үчүн пайдалуу жана жакшы. Анткени, Аллахтын тыюусуна баш ийип күнөөну таштайсыңар жана Анын буйругун аткаруу менен Ага жакындайсыңар.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَلَا تَقۡعُدُواْ بِكُلِّ صِرَٰطٖ تُوعِدُونَ وَتَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ مَنۡ ءَامَنَ بِهِۦ وَتَبۡغُونَهَا عِوَجٗاۚ وَٱذۡكُرُوٓاْ إِذۡ كُنتُمۡ قَلِيلٗا فَكَثَّرَكُمۡۖ وَٱنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
ولا تقعدوا بكل طريق تهددون من سلكه من الناس لتسلبوا أموالهم، وتصدوا عن دين الله من أراد الاهتداء به، طالبين أن تكون سبيل الله معوجة حتى لا يسلكها الناس، واذكروا نعمة الله عليكم لتشكروها له، فقد كان عددكم قليلًا فكثَّركم، وتأملوا كيف كان عاقبة المفسدين في الأرض من قبلكم، فإن عاقبتهم كانت الهلاك والدمار.
Малын тоноо, динге кирүүнү каалаган адамдарды Аллахтын дининен тосуу, адамдар ага кирбесин үчүн динди бурмалап көрсөтүү аркылуу ары-бери өткөн адамдарды коркутуп ар кайсы жолдун боюнда турбагыла. Аллахка шүгүр кылуу үчүн Анын жакшылыктарын эстегиле; силердин саныңар аз эле, Ал аны көбөйттү. Силерден мурдагы жер бетинде бузукулук кылып өткөн адамдардын акыбети кандай болгонун ойлоп көргүлө. Алардын акыбети кырап жок болуу менен буткөн.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَإِن كَانَ طَآئِفَةٞ مِّنكُمۡ ءَامَنُواْ بِٱلَّذِيٓ أُرۡسِلۡتُ بِهِۦ وَطَآئِفَةٞ لَّمۡ يُؤۡمِنُواْ فَٱصۡبِرُواْ حَتَّىٰ يَحۡكُمَ ٱللَّهُ بَيۡنَنَاۚ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلۡحَٰكِمِينَ
وإن كان جماعة منكم آمنوا بما جئت به من ربي، وجماعة أخرى لم يؤمنوا بذلك فانتظروا - أيها المكذبون - ما يفصل الله بينكم وهو خير من يفصل وأعدل من يقضي.
Эгер мен Рабимден алып келген нерсеге силердин араңардан бир жамаат ыйман келтирсе, бир жамаат буга ыйман келтирбесе, анда, эй, жалганчылар, Аллах силердин ортоңорду ажыратканча күтүп тургула. Ал эң жакшы ажыратуучу жа эң адилеттүү өкүм чыгаруучу.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• اللواط فاحشة تدلُّ على انتكاس الفطرة، وناسب أن يكون عقابهم من جنس عملهم فنكس الله عليهم قُراهم.
Бачабаздык адамдагы таза табиятты тескери кыла турган жийиркеничтүү күнөө. Ошон үчүн аларды акыбети күнөөсүнө жараша болуп, Аллах алардын жашоосун тескери каратып, айылын астын-үстүн кылды.

• تقوم دعوة الأنبياء - ومنهم شعيب عليه السلام - على أصلين: تعظيم أمر الله: ويشمل الإقرار بالتوحيد وتصديق النبوة. والشفقة على خلق الله: ويشمل ترك البَخْس وترك الإفساد وكل أنواع الإيذاء.
Баардык пайгамбарлардын, анын ичинде Шуайб пайгамбардын да дааваты, эки ишке негизделген: биринчиси, Аллахтын буйругун аткаруу, бул, Аллахтын жалгыздыгын моюндоону жана пайгамбарлыкка ишенүүнү ичине камтыйт. Экинчиси, жаратылгандарга боорукерлик кылуу, бул, кемсинтүүнү таштоону, бузукулукту таштоону жана бардык зыяндуу иштерди таштоону өз ичине камтыйт.

• الإفساد في الأرض بعد الإصلاح جُرْم اجتماعي في حق الإنسانية؛ لأن صلاح الأرض بالعقيدة والأخلاق فيه خير للجميع، وإفساد الأرض عدوان على الناس.
Жер бети оңолгондон кийин анда кайра бузукулукту таратуу, адам баласына укугун тебелеген коомдук кылмыш болуп эсептелет. Анткени, туура ишеним жана жакшы ахлак менен жер бетин оңдоо коомго жакшылык алып келет, ал эми жерде бузукулук кылуу адамзаттын душманы.

• من أعظم الذنوب وأكبرها وأشدها وأفحشها أخذُ ما لا يحقُّ أخذه شرعًا من الوظائف المالية بالقهر والجبر؛ فإنه غصب وظلم وعسف على الناس وإذاعة للمنكر وعمل به ودوام عليه وإقرار له.
Күнөөлөрдүн эң чоңу, эн жаманы, эң катуусу жана эң зыяндуусу шариятта акысы болбогон бирөөнүн малын мажбур тартып алуу. Анткени, бул адамдарга зомбулук, залымдык жана кысым болот,

۞ قَالَ ٱلۡمَلَأُ ٱلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُواْ مِن قَوۡمِهِۦ لَنُخۡرِجَنَّكَ يَٰشُعَيۡبُ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَكَ مِن قَرۡيَتِنَآ أَوۡ لَتَعُودُنَّ فِي مِلَّتِنَاۚ قَالَ أَوَلَوۡ كُنَّا كَٰرِهِينَ
قال الكبراء والرؤساء الذين استكبروا من قوم شعيب لشعيب عليه السلام: لنخرجنك - يا شعيب - من قريتنا هذه أنت ومن معك من الذين صَدَّقُوا بك، أو لترجعنّ إلى ديننا، قال لهم شعيب منكرًا ومتعجبًا: أنتابعكم على دينكم وملَّتكم حتى لو كنا كارهين لها لِعِلْمِنا ببطلان ما أنتم عليه؟!
Шуайбдын коомундагы текеберленген чоңдору жана башчылары ага: "Эй, Шуайб, биздин динибизге кайра кайткыла, болбосо сени да, сага ишенип ыйман келтиргендерди да айылдан кууп чыгабыз" - дешти. Шуайб аларга таң калып жана алардын айтканын четке кагып: "Силер тутунган диндин жалган экенин билип, аны жаман көрүп турсак, кантип кабылдамак элек?!" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَدِ ٱفۡتَرَيۡنَا عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا إِنۡ عُدۡنَا فِي مِلَّتِكُم بَعۡدَ إِذۡ نَجَّىٰنَا ٱللَّهُ مِنۡهَاۚ وَمَا يَكُونُ لَنَآ أَن نَّعُودَ فِيهَآ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ رَبُّنَاۚ وَسِعَ رَبُّنَا كُلَّ شَيۡءٍ عِلۡمًاۚ عَلَى ٱللَّهِ تَوَكَّلۡنَاۚ رَبَّنَا ٱفۡتَحۡ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَ قَوۡمِنَا بِٱلۡحَقِّ وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلۡفَٰتِحِينَ
قد اختلقنا على الله كذبًا إن نحن اعتقدنا ما أنتم عليه من شرك وكفر بعد أن سلَّمَنا الله بفضله منه، وما يصح ولا يستقيم لنا أن نرجع إلى ملَّتكم الباطلة إلا أن يشاء الله ربنا، لخضوع الجميع لمشيئته سبحانه، أحاط ربنا بعلم كل شيء، لا يخفى عليه منه شيء، على الله وحده اعتمدنا ليثبتنا على الصراط المستقيم، ويعصمنا من طرق الجحيم، يا ربنا، احكم بيننا وبين قومنا الكافرين بالحق، فانصر صاحب الحق المظلوم على الظالم المعاند، فأنت - يا ربنا - خير الحاكمين.
"Биз силердин каапырлык жана ширкке негизделген "диниңерге" кайтсак, Аллахка жалганчы болуп калабыз, анткени, Аллах Өзү бизди каапырлык жана ширктен куткарып чыгарган. Силердин жалган ишенимиңерге кайтуу бизге туура да келбейт, ылайык да эмес, бирок, Аллах кааласа гана. Көз карандылыктын баары Аллахтын каалоосунда, Раббибиз илими менен бардык нерсени ороп алган, Ага эч нерсе жашыруун болбойт. Туура жолдон тайдырбай кадамдарыбызды бекем кылуусу жана тозоктун жолунан сактоосу үчүн бир гана Аллахка таянабыз. Оо, Рабби, биз менен каапыр коомубуздун ортосуна Өзүң өкүм чыгар. Көк беттик менен зыян көрсөткөн залымдарга каршы туура жолдо зыян тартып жаткандарга жардам бер.Оо, Рабби, Сен өкүм чыгаруучулардын эң жакшысысың" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَقَالَ ٱلۡمَلَأُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَوۡمِهِۦ لَئِنِ ٱتَّبَعۡتُمۡ شُعَيۡبًا إِنَّكُمۡ إِذٗا لَّخَٰسِرُونَ
وقال الكبراء والرؤساء الكافرون من قومه الرافضون لدعوة التوحيد مُحذِّرين من شعيب ودينه: لئن دخلتم - يا قومنا - في دين شعيب، وتركتم دينكم ودين آبائكم إنكم بذلك لهالكون.
Коомундагы Аллахты жалгыз деп билүү дааватына каршы болгон каапырлардын чоңдору жана башчылары Шуайбдан жана анын дининен кайтарып: "Эй, элдер, эгер ата-бабаңардан бери келе жаткан диниңерди таштап, Шуайбдын динине киресеңер, анда кыйрап жок болосуңар" - деп коркутушту.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلرَّجۡفَةُ فَأَصۡبَحُواْ فِي دَارِهِمۡ جَٰثِمِينَ
فأخذتهم الزلزلة الشديدة، فأصبحوا هَلْكى في ديارهم، منكبّين على ركبهم ووجوههم، ميتين هامدين في دارهم.
Анан жер катуу титиреп, ар кимиси тургн жеринде жерге жутулуп жок болушту.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ شُعَيۡبٗا كَأَن لَّمۡ يَغۡنَوۡاْ فِيهَاۚ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ شُعَيۡبٗا كَانُواْ هُمُ ٱلۡخَٰسِرِينَ
الذين كَذَّبُوا شعيبًا هلكوا جميعًا، وصاروا كأنهم لم يقيموا بدارهم ولم يتمتعوا فيها، الذين كذبوا شعيبًا كانوا هم الخاسرين؛ لأنهم خسروا أنفسهم وما ملكوا، ولم يكن المؤمنون من قومه هم الخاسرين كما ادعى هؤلاء الكافرون المكذبون.
Шуайбды жалганга чыгаргандардын баары, ал жерде такыр жашабаган сыяктуу тып-тыйпыл болуп кыйрап жоголду. Шуайбды жалганга чыгаргандар өздөрү зыянга туш болду, анткени алар өздөрүнө, өздөрү ээлик кылгандарга зыян кылып алышты. Ал эми жалганчы каапырлар "кыйрайт" деп ойлогон эл арасындагы ыймандуулар эч кандай зыянга учураган жок.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَتَوَلَّىٰ عَنۡهُمۡ وَقَالَ يَٰقَوۡمِ لَقَدۡ أَبۡلَغۡتُكُمۡ رِسَٰلَٰتِ رَبِّي وَنَصَحۡتُ لَكُمۡۖ فَكَيۡفَ ءَاسَىٰ عَلَىٰ قَوۡمٖ كَٰفِرِينَ
وأعرض عنهم نبيهم شعيب عليه السلام لَمَّا هلكوا، وقال مخاطبًا إياهم: يا قوم، لقد أبلغتكم ما أمرني ربي بإبلاغه إليكم، ونصحت لكم فلم تقبلوا نصحي، ولم تنقادوا لإرشادي، فكيف أحزن على قوم كافرين بالله مصرِّين على كفرهم؟!
Алар кыйрап калгандан кийин Шуайб тескери бурулуп: "Эй, элим, Раббим силерге жеткир деп буйруган нерсени жеткирдим, силерге насаат айттым, насаатымды укпадыңар, мен баштаган жолго баспадыңар. Аллахка каапыр болуп, каапырлыгынан кайтпаган элге эмнеге кайгырмак элем?!" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَمَآ أَرۡسَلۡنَا فِي قَرۡيَةٖ مِّن نَّبِيٍّ إِلَّآ أَخَذۡنَآ أَهۡلَهَا بِٱلۡبَأۡسَآءِ وَٱلضَّرَّآءِ لَعَلَّهُمۡ يَضَّرَّعُونَ
وما أرسلنا في قرية من القرى نبيًّا من أنبياء الله، فكَذَّبَ أهلها وكفروا، إلا أخذناهم بالبؤس والفقر والمرض رجاء أن يتذللوا لله فيتركوا ما هم عليه من الكفر والاستكبار. وهذا تحذير لقريش ولكلِّ من كفر وكذب بذكر سُنَّة الله في الأمم المكذبة.
Биз кайсы бир айылга кайсы бир пайгамбарды жиберсек, бирок ал жердин эли аны жалганга чыгарып каапыр болсо, алар каапырлыгын жана текеберлигин таштап, Аллахка баш иеби деген үмүттө, аларды кедейлик, кыйынчылык, оору-сыркоо менен эскертебиз. Ушул эскертүү курайштарга да, бардык каапыр, жалганчыларга тиешелүү Аллахтын сүннөт жолу.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ثُمَّ بَدَّلۡنَا مَكَانَ ٱلسَّيِّئَةِ ٱلۡحَسَنَةَ حَتَّىٰ عَفَواْ وَّقَالُواْ قَدۡ مَسَّ ءَابَآءَنَا ٱلضَّرَّآءُ وَٱلسَّرَّآءُ فَأَخَذۡنَٰهُم بَغۡتَةٗ وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ
ثم بدلناهم بعد الأخذ بالبؤس والمرض خيرًا وسعة وأمنًا حتى كثرت أعدادهم، ونمت أموالهم، وقالوا: ما أصابنا من الشر والخير هو عادة مُطَّرِدة أصابت أسلافنا من قبل، ولم يدركوا أن ما أصابهم من نِقَم يُراد به الاعتبار، وما أصابهم من نعم يُراد به الاستدراج، فأخذناهم بالعذاب فجأة وهم لا يشعرون بالعذاب ولا يترقبونه.
Жакырлык, ооруу-сыркоо менен эскерткенден кийин, алардын жашоосун жакшылык, аманчылыкка айландырдык эле алардын саны өсүп, мал-жаны көбөйдү. Ошондо алар: "Биздин башыбызга келип жаткан каатчылык жана токчулук мурдагылардын да башына түшкөн адаттагы эле көрүнүш" - дешти. Этибар алсын деп берилген кыйынчылыкты да, өнөк алсын деп берилген жыргалчылыкты да сезишкен жок. Анан алар бейкапар, даярдыксыз турганда капыстан азапка алдык.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• من مظاهر إكرام الله لعباده الصالحين أنه فتح لهم أبواب العلم ببيان الحق من الباطل، وبنجاة المؤمنين، وعقاب الكافرين.
Чындык жана жалганды, ыймандуулардын ийгилигин жана каапырлардын акыбетин анык баяндап бергени - Аллахтын саалих пенделерине кылган жакшылыктарынын бири.

• من سُنَّة الله في عباده الإمهال؛ لكي يتعظوا بالأحداث، ويُقْلِعوا عما هم عليه من معاص وموبقات.
Трдүү кырсык-балээлерден сабак алып, күнөө-кылмыштардан кол үзөбү деп, пенделерин күтүү - Аллахтын сүннөт жолу.

• الابتلاء بالشدة قد يصبر عليه الكثيرون، ويحتمل مشقاته الكثيرون، أما الابتلاء بالرخاء فالذين يصبرون عليه قليلون.
Кыйынчылык аркылуу болгон сыноого көп адамдар сабыр кылып, көп адамдар көтөрө алат. Ал эми жыргалчык аркылуу болгон сыноону көп адамдар көтөрө албайт.

وَلَوۡ أَنَّ أَهۡلَ ٱلۡقُرَىٰٓ ءَامَنُواْ وَٱتَّقَوۡاْ لَفَتَحۡنَا عَلَيۡهِم بَرَكَٰتٖ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ وَلَٰكِن كَذَّبُواْ فَأَخَذۡنَٰهُم بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ
ولو أن أهل هذه القرى التي أرسلنا إليها رسلنا صَدَّقُوا ما جاءتهم به رسلهم، واتقوا ربهم بترك الكفر والمعاصي وامتثال أوامره لفتحنا عليهم أبواب الخير من كل جهة، ولكنهم لم يصدقوا ولم يتقوا، بل كذبوا بما جاءت به رسلهم، فأخذناهم بالعذاب فجأة بسبب ما كانوا يكسبونه من الآثام والذنوب.
Эгер Биз элчилерибизди жиберген айылдардын элдери элчилер алып келген динге ишенип, Раббисине такыба болуп, каапырлык жана күнөөнү таштап, Анын буйруктарын аткарышканда, аларга бардык атараптан жакшылык эшиктерин ачып коймокпуз. Бирок, алар ишенишкен да жок, такыба да болушкан жок. Тескерисинче, элчилер алып келген нерсени жалганга чыгарышты. Анан күнөө, катаалары себептүү Биз аларды кокустан азапка туш кылдык.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
أَفَأَمِنَ أَهۡلُ ٱلۡقُرَىٰٓ أَن يَأۡتِيَهُم بَأۡسُنَا بَيَٰتٗا وَهُمۡ نَآئِمُونَ
أفأمن أهل هذه القرى الْمُكَذِّبَةِ أن يأتيهم عذابنا ليلًا وهم نائمون مستغرقون في راحتهم وهدوئهم؟
Айылдардын жалганчы элдери алар ырахатка батып, бейпил уктап жатканда Биздин азап келип калса, аман калмакпы?!
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
أَوَأَمِنَ أَهۡلُ ٱلۡقُرَىٰٓ أَن يَأۡتِيَهُم بَأۡسُنَا ضُحٗى وَهُمۡ يَلۡعَبُونَ
أَوَأمنوا أن يأتيهم عذابنا أول النهار، وهم لاهون غافلون لانشغالهم بدنياهم؟
Же күндүзү, алар дүйнө иштери менен алек болуп, ойноп, бейкапар турушканда, Биздин азап келип калса, аман калмак беле?
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
أَفَأَمِنُواْ مَكۡرَ ٱللَّهِۚ فَلَا يَأۡمَنُ مَكۡرَ ٱللَّهِ إِلَّا ٱلۡقَوۡمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ
انظروا إلى ما منحهم الله من الإمهال، وأنعم عليهم به من القوة وسعة الرزق استدراجًا لهم؛ أفأمن هؤلاء المكذبون من أهل تلك القرى مكر الله وتدبيره الخفي؟ فلا يأمن مكر الله إلا القوم الهالكون، وأما الموفقون فإنهم يخافون مكره، فلا يغترون بما أنعم به عليهم، وإنما يرون مِنَّته عليهم، فيشكرونه.
Аллахтын аларга берген мүмкүнчүлүктөрүн карагыла, өсүп-өнүгүүсү үчүн аларга күч-кубат, кенен ырыскы берди. Бул айылдардын ишенбөөчү элдери Аллахтын айлакерлигинен жана жашыруун чара көрүүсүнөн кабарсыз беле? Аллахтын айлакерлигинен кыйроочу коом гана кабарсыз калат. Ал эми ийгиликке жетүүчу коом Анын айлакерлигинен коркот, өздөрүнө берилген жакшылыктарга азгырылбайт жана аны сый катары көрүп, ал үчүн шүгүр кылат.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
أَوَلَمۡ يَهۡدِ لِلَّذِينَ يَرِثُونَ ٱلۡأَرۡضَ مِنۢ بَعۡدِ أَهۡلِهَآ أَن لَّوۡ نَشَآءُ أَصَبۡنَٰهُم بِذُنُوبِهِمۡۚ وَنَطۡبَعُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ فَهُمۡ لَا يَسۡمَعُونَ
أَوَلم يتبين للذين يستخلفون في الأرض بعد إهلاك أسلافهم من الأمم بسبب ذنوبهم، ثم لم يعتبروا بما حل بهم، بل عملوا أعمالهم، ألم يتبين لهؤلاء أن الله لو شاء إصابتهم بذنوبهم لأصابهم بها كما هي سُنَّته؟ ويختم على قلوبهم فلا تتعظ بموعظة، ولا تنفعها ذكرى.
Күнөөлөрүнүн айынан кыйроого учураган мурдагы элдердин ордуна жайгашып, алардын кыйроосунан этибар албай, кайра ошолордун кылган ишин кайталаган адамдарга эгер Аллах кааласа күнөөлөрү себептүү мурдагылар кабылган балээге кабылтып коёру белгилүү эмеспи? Же жүрөктөрүнө мөөр басып, насааттан таасирленбей, эскертүүдөн пайда албай турган кылып коёрун билишпейби?
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
تِلۡكَ ٱلۡقُرَىٰ نَقُصُّ عَلَيۡكَ مِنۡ أَنۢبَآئِهَاۚ وَلَقَدۡ جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَمَا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُواْ بِمَا كَذَّبُواْ مِن قَبۡلُۚ كَذَٰلِكَ يَطۡبَعُ ٱللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
تلك القرى السابقة - وهي قرى أقوام نوح وهود وصالح ولوط وشعيب - نتلو عليك ونخبرك - أيها الرسول - من أخبارها وما كانت عليه من تكذيب وعناد وما حل بها من هلاك؛ ليكون ذلك عبرة لمن يعتبر، وموعظة لمن يتعظ، ولقد جاءت أهل هذه القرى رسلهم بالبراهين الواضحة على صدقهم، فما كانوا ليؤمنوا عند مجيء الرسل بما سبق في علم الله أنهم يكذبون به. ومثل ختم الله على قلوب أهل هذه القرى المكذبين برسلهم يختم الله على قلوب الكافرين بمحمد صلى الله عليه وسلم، فلا يهتدون للإيمان.
Оо, пайгамбар, сага мурдагы өткөн Нух, Худ, Салих, Лут жана Шуайб пайгамбарлардын коомдору тууралуу, алардын пайгамбарларын жалганга чыгарганы, тоң моюндугу жана кыйроого учураганы тууралуу кабар беребиз. Бул, мындан үлгү алгандарга үлгү, насаат алгандарга насаат болуусу үчүн. Бул айылдын элине пайгамбарлары өздөрүнүн чындык экенине ачык-айкын далилдерди алып келсе да, пайгамабрлары келгенде ыйман келтиришпеди, булардын жалганга чыгаруусу Аллахтын илиминде бар эле. Ошол пайгамбарларын жалганга чыгарган айыл элдеринин жүрөктөрүн мөөрлөп койгон сыяктуу Мухаммад пайгамбарга (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) каапыр болгондордун да жүрөгүн мөөрлөп коёбуз, алар ыйман жолуна түшө алышпайт.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَمَا وَجَدۡنَا لِأَكۡثَرِهِم مِّنۡ عَهۡدٖۖ وَإِن وَجَدۡنَآ أَكۡثَرَهُمۡ لَفَٰسِقِينَ
وما وجدنا لأكثر الأمم التي أُرْسِلَ إليها الرسل من وفاء والتزام بما أوصاهم الله، ولم نجد لهم انقيادًا لأوامره، وإنما وجدنا أكثرهم خارجين عن طاعة الله.
Биз элчилерибизди жиберген элдин көбү Аллахтын осуятын аткарбаганын, нын буйруктарын орундабаганын көрдүк. Алардын көбү Аллахка баш ийбеди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ثُمَّ بَعَثۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِم مُّوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَآ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦ فَظَلَمُواْ بِهَاۖ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
ثم أرسلنا بعد أولئك الرسل موسى عليه السلام بحججنا وأدلتنا البينة الدالة على صدقه إلى فرعون وقومه، فما كان منهم إلا أن جحدوا تلك الآيات وكفروا بها، فتأمل - أيها الرسول - كيف كان عاقبة فرعون وقومه، فقد أهلكهم الله بالغرق، وأتبعهم اللعنة في الدنيا والآخرة.
Ал элчилерден кийин Фараонго жана анын коомуна Муса пайгамбарды пайгамбарлыгы чындык экенине ачык-айкын далил, белгилери менен жибердик. Бирок, алар да анын белгилерин жокко чыгарып, ага каапыр болушту. Оо, элчи, анан Фараондун жана анын коомунун акыбети кандай болгонун кара; Аллах аларды чөктүрүп жок кылды жана дүйнө, акыретте каргышка дуушар кылды.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَقَالَ مُوسَىٰ يَٰفِرۡعَوۡنُ إِنِّي رَسُولٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
وقال موسى لَمَّا بعثه الله إلى فرعون وجاءه: يا فرعون، إني مرسَل من خالق الخلق أجمعين ومالكهم ومدبر أمورهم.
Аллах Мусаны Фараонго жибергенде, ага барып: "Эй, Фараон, мен буткүл жаратылгандардын Жаратуучусу, Падышасы жана иштерин көзөмөлдөөчүсү тарабынан жиберилгенмин" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• الإيمان والعمل الصالح سبب لإفاضة الخيرات والبركات من السماء والأرض على الأمة.
Үммөткө асман-жерден келүүчү жакшылык, берекенин көп болуусуна алардын ыйманы жана жакшы иштери себеп болот.

• الصلة وثيقة بين سعة الرزق والتقوى، وإنْ أنعم الله على الكافرين فإن هذا استدراج لهم ومكر بهم.
Ырысыкы менен такыбалыктын ортосунда терең байланыш бар, эгер Аллах каапырларга ырысыкыны кенен берсе, демек бул аларды сыноо жана аларды алдоо үчүн болот.

• على العبد ألا يأمن من عذاب الله المفاجئ الذي قد يأتي في أية ساعة من ليل أو نهار.
Пенде Аллахтын күнү, түнү кокустан келип кала турган азабынан бейкапар болбоосу керек.

• يقص القرآن أخبار الأمم السابقة من أجل تثبيت المؤمنين وتحذير الكافرين.
Ыймандууларга шык, каапырларга эскертүү болуусу үчүн Куран өткөн үммөттөрдүн кабарын айтып берет.

حَقِيقٌ عَلَىٰٓ أَن لَّآ أَقُولَ عَلَى ٱللَّهِ إِلَّا ٱلۡحَقَّۚ قَدۡ جِئۡتُكُم بِبَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ فَأَرۡسِلۡ مَعِيَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ
قال موسى: ولما كنتُ مرسلًا منه فأنا جدير بألا أقول عليه إلا الحق، قد جئتكم بحجّة واضحة تدلّ على صدقي وأني مرسل من ربي إليكم، فأطلق معي بني إسرائيل مما كانوا فيه من الأسر والقهر.
Муса дагы: "Мен Андан келгендиктен, Ал тууралуу жалаң гана чындыкты айтууга милдеттүүмүн. Силерге пайгамбарлыгымдын чындыгына жана Раббим тарабынан жиберилген элчи экендигиме ачык-айкын далилдерди алып келдим. Эми Исраил урпактарын туткундан чыгарып мени менен жибер" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ إِن كُنتَ جِئۡتَ بِـَٔايَةٖ فَأۡتِ بِهَآ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ
قال فرعون لموسى: إن كنت أتيت بآية كما تزعم فأْتِ بها إن كنت صادقًا في دعواك.
Фараон Мусага: "Эгер айткандарың чын болсо, Аллахтан алып келдим деп жаткан далилдериңди көрсөт" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَأَلۡقَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ ثُعۡبَانٞ مُّبِينٞ
فرمى موسى عصاه فتحولت حية عظيمة ظاهرة لمن يشاهدها.
Муса колундагы таягын ыргытты эле, чоң жыланга айланып карап тургандарга даана көрүндү
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَنَزَعَ يَدَهُۥ فَإِذَا هِيَ بَيۡضَآءُ لِلنَّٰظِرِينَ
وأخرج يده وأظهرها من فتحة قميصه من عند صدره أو من تحت إبطه فخرجت بيضاء من غير برص، تتلألأ للناظرين لشدة بياضها.
Көйнөгүнүн көкүрөгүндөгү же колтугунан ылдыйыраагындагы чөнтөгүнөн колун чыгарса, пес оорусу жок эле колу аппак болуп чыкты жана аппактыгынан карап тургандарга нурданып көрүндү.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ ٱلۡمَلَأُ مِن قَوۡمِ فِرۡعَوۡنَ إِنَّ هَٰذَا لَسَٰحِرٌ عَلِيمٞ
وقال الكبراء والرؤساء لما شاهدوا انقلاب عصا موسى حية وصيرورة يده بيضاء من غير برص: ليس موسى إلا ساحرًا قوي العلم بالسحر.
Мусанын таягы жыланга айланганын жана колдору пес оорусу жок агарып калганын көргөн коомдун башчы, чоңдору: "Муса сыйкыр илимин мыкты билген сыйкырчы экен" - дешти.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
يُرِيدُ أَن يُخۡرِجَكُم مِّنۡ أَرۡضِكُمۡۖ فَمَاذَا تَأۡمُرُونَ
يقصد بما يقوم به أن يخرجكم من أرضكم هذه، وهي مصر. ثم استشارهم فرعون بشأن موسى عليه السلام قائلًا لهم: ماذا تشيرون به عليَّ من الرأي؟
"Бул иштери менен ал силерди Мисирден, жериңеден чыгарганы жатат" - деди Фараон, анан Мусанын иши тууралуу кеңеш сурап: "Муну эмне кылууга кеңеш бересиңер?" - деди
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالُوٓاْ أَرۡجِهۡ وَأَخَاهُ وَأَرۡسِلۡ فِي ٱلۡمَدَآئِنِ حَٰشِرِينَ
قالوا لفرعون: أَخِّرْ موسى وأخاه هارون، وابْتَعِث في مدائن مصر من يجمع السحرة فيها.
Алар Фараонго: "Муса менен Харунду коё туруп, Мисирдеги баардык шаарларга андагы сыйкырчыларды алып келүүгө киши чаптыр" - дешти.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
يَأۡتُوكَ بِكُلِّ سَٰحِرٍ عَلِيمٖ
يَأْتِكَ هؤلاء الذين أرسلتهم لجمع السحرة من المدائن بكل ساحر ماهر بالسحر قوي في صناعته.
Жиберген адамдарың шаарлардагы баардык сыйкыр ишин мыкты билген чебер сыйкырчыларды таап келсин
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَجَآءَ ٱلسَّحَرَةُ فِرۡعَوۡنَ قَالُوٓاْ إِنَّ لَنَا لَأَجۡرًا إِن كُنَّا نَحۡنُ ٱلۡغَٰلِبِينَ
فبعث فرعون من يجمع السحرة، فلما جاء السحرة فرعون سألوه: هل لهم مكافأة إن غلبوا موسى بسحرهم وانتصروا عليه؟
Фараон сыйкырчыларды чогултуп келүүгө киши чаптырды. Сыйкырчылар Фараонго келип: эгер Мусанын сыйкырына үстөмдүк кылып жеңип чыгышса, аларга сыйлык берилеби деп сурашты
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ نَعَمۡ وَإِنَّكُمۡ لَمِنَ ٱلۡمُقَرَّبِينَ
فأجابهم فرعون بقوله: نعم، إن لكم مكافأة وأجرًا، وستكونون من القريبين بالمناصب.
Фараон аларга: "Ооба, силерге сыйлык жана сый бар, силер менин мансабымда мага жакын адамдар болосуңар" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالُواْ يَٰمُوسَىٰٓ إِمَّآ أَن تُلۡقِيَ وَإِمَّآ أَن نَّكُونَ نَحۡنُ ٱلۡمُلۡقِينَ
قال السحرة واثقين بنصرهم على موسى باستعلاء وتكبر: اختر - يا موسى - ما شئت من ابتدائك بإلقاء ما تريد إلقاءه أو ابتدائنا بذلك.
Мусаны жеңип аларына бекем ишенген сыйкырчылар бой көтөрө текеберленип: "Эй, Муса, сен тандачы кана, өзүң биринчи таштоону каалайсыңбы, же биз биринчи таштайлыбы?" - дешти.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ أَلۡقُواْۖ فَلَمَّآ أَلۡقَوۡاْ سَحَرُوٓاْ أَعۡيُنَ ٱلنَّاسِ وَٱسۡتَرۡهَبُوهُمۡ وَجَآءُو بِسِحۡرٍ عَظِيمٖ
فأجابهم موسى واثقًا بنصر ربه له غير مبال بهم: ارموا حبالكم وعصيكم، فلما ألقوها سحروا أعين الناس بصرفها عن صحة إدراكها، وأرعَبُوهم، وجاؤوا بسحر قوي في أعين الناظرين.
Раббисинин жардамына бекем ишенген Муса аларга маани бербестен: "Таяк жана жибиңерди силер биринчи таштагыла" - деди. Алар таяктарын жана жиптерин таштаганда, адамдардын көздөрүн боёп, үрөй учура турган күчтүү сыйкырды эл көзүнө көрсөтүштү.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
۞ وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنۡ أَلۡقِ عَصَاكَۖ فَإِذَا هِيَ تَلۡقَفُ مَا يَأۡفِكُونَ
وأوحى الله إلى نبيه وكليمه موسى عليه السلام: أن ارم - يا موسى - عصاك، فرماها، فانقلبت العصا حية تبتلع حبالهم وعصيهم التي كانوا يستعملونها في قلب الحقائق، وإيهام الناس أنها حيات تسعى.
Ошондо Аллах пайгамбары Мусага: "Эй, Муса, колуңдагы таякты ташта" - деп аян кабар берди. Муса таягын таштады, ошондо ал чоң жыланга айланып, тигилердин эл көзүнө сойлогон жыландай көрүнгөн таяк жана жиптерин оп тартып жутуп койду.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَوَقَعَ ٱلۡحَقُّ وَبَطَلَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
فظهر الحق وتبين صدق ما جاء به موسى عليه السلام، وتبين بطلان ما صنعه السحرة من السحر.
Чындык ачыкка чыкты, Муса пайгамбардын алып келген дини чындык экени ал эми сыйкырчылардын жасаган сыйкыры жалган экени анык болду.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَغُلِبُواْ هُنَالِكَ وَٱنقَلَبُواْ صَٰغِرِينَ
فَغُلِبُوا وهُزِموا، وانتصر موسى عليهم في ذلك المشهد، ورجعوا أذلاء مقهورين.
Алар жеңилип, талкаланып, уят болуп кайтышты, Муса аларды бул жерде жеңип алды.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَأُلۡقِيَ ٱلسَّحَرَةُ سَٰجِدِينَ
فما كان من السحرة حين شاهدوا عظيم قدرة الله، ورأوا الآيات البينات، إلا أن خرُّوا سُجَّدًا له سبحانه وتعالى.
Сыйкырчылар Аллахтын улуу кудуретин жана ачык белгилерин көрүшкөн соң, Кемчиликсиз Аллах Таалага сажда кылып жыгылышты.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• من حكمة الله ورحمته أن جعل آية كل نبي مما يدركه قومه، وقد تكون من جنس ما برعوا فيه.
Ар бир пайгамбарга анын эли алек болгон далил белгини берип жиберүүсү Аллах Тааланын даанышмандыгынан

• أنّ فرعون كان عبدًا ذليلًا مهينًا عاجزًا، وإلا لما احتاج إلى الاستعانة بالسحرة في دفع موسى عليه السلام.
Фараон алсыз, кор болгон, байкуш пенде эле, болбосо, Муса пайгамбардан кутулууда сыйкырчыларга муктаж болмок эмес.

• يدل على ضعف السحرة - مع اتصالهم بالشياطين التي تلبي مطالبهم - طلبهم الأجر والجاه عند فرعون.
Ал эми талабын дароо аткарган шайтандар менен байланышканына карбастан, Фарондон сыйлык жана мансап үмүт кылуусу сыйкырчылардын алсыз, байкуш экендигин айгинелейт

قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
قال السحرة: آمنا برب الخلق أجمعين.
Сыйкырчылар: "Бардык жаратылгандардын Раббисине ыйман келтирдик" - дешти.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
رَبِّ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ
رب موسى وهارون عليهما السلام، فهو المستحق للعبادة دون غيره من الآلهة المزعومة.
"Муса менен Харундун (аларга Аллахтын тынчтыгы болсун) Раббисине ыйман келтирдик, Ал чыныгы ибадатка татыктуу, башка ойлонуп табылган кудайлар сыяктуу эмес".
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ فِرۡعَوۡنُ ءَامَنتُم بِهِۦ قَبۡلَ أَنۡ ءَاذَنَ لَكُمۡۖ إِنَّ هَٰذَا لَمَكۡرٞ مَّكَرۡتُمُوهُ فِي ٱلۡمَدِينَةِ لِتُخۡرِجُواْ مِنۡهَآ أَهۡلَهَاۖ فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ
قال لهم فرعون متوعدًا إياهم بعد إيمانهم بالله وحده: صدَّقتم بموسى قبل أن آذن لكم؟ إن إيمانكم به وتصديقكم لِمَا جاء به موسى لخدعة ومكيدة دبَّرتموها أنتم وموسى لإخراج أهل المدينة منها، فسوف تعلمون - أيها السحرة - ما يحل بكم من عقاب وما يصيبكم من نكال.
Алар жалгыз Аллахка ыйман келтиргенден кийин Фараон аларды коркутуп: "Менин уруксатымсыз эле Мусага ишенип алдыңарбы? Ага ыйман келтирүңөр жана Муса алып келген нерсени тастыктап, ишенүүңөр, шаар элин чыгарып кетүү үчүн Муса менен келишип алган алдоо, куулугуңар эле. Эй, сыйкырчылар, силерге кандай азап жана кандай жазалоо болорун эми көрөсүңөр" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
لَأُقَطِّعَنَّ أَيۡدِيَكُمۡ وَأَرۡجُلَكُم مِّنۡ خِلَٰفٖ ثُمَّ لَأُصَلِّبَنَّكُمۡ أَجۡمَعِينَ
لأقطعن من كل واحد منكم يده اليمنى ورجله اليسرى أو يده اليسرى ورجله اليمنى، ثم لأعلِّقنَّكم جميعًا على جذوع النخل تنكيلًا بكم وترهيبًا لكل من يشاهدكم على هذه الحالة.
"Силердин оң колуңар менен сол бутуңарды, же сол бутуңар менен оң колуңарды кайчылаш кестирип, анан курма дарагына кердирип өлтүрөмүн. Бул силерге жаза жана силердин көргөндөрдүн баарына эскертүү болот" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالُوٓاْ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا مُنقَلِبُونَ
قال السحرة ردًّا على وعيد فرعون: إنا إلى ربنا وحده راجعون، فلا نبالي بما تتوعد به.
Сыйкырчылар Фараондун коркутуусуна жооп кылып: "Биз жалгыз Раббибизге кайтуучубуз, бизге кандай коркунучту убада кылсаң да баары бир" - дешти.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَمَا تَنقِمُ مِنَّآ إِلَّآ أَنۡ ءَامَنَّا بِـَٔايَٰتِ رَبِّنَا لَمَّا جَآءَتۡنَاۚ رَبَّنَآ أَفۡرِغۡ عَلَيۡنَا صَبۡرٗا وَتَوَفَّنَا مُسۡلِمِينَ
ولست تنكر منا وتجد علينا - يا فرعون - إلا تصديقنا بآيات ربنا لَمَّا جاءتنا على يد موسى، فإن كان هذا ذنبًا يُعَابُ به فهو ذنبنا، ثم توجهوا إلى الله بالدعاء قائلين في تضرع: يا ربنا، صُبَّ علينا الصبر حتى يغمرنا لنثبت على الحق، وأَمِتْنَا مسلمين لك، منقادين لأمرك، متبعين لرسولك.
"Эй, Фараон, биз Мсуа аркылуу келген Раббибиздин белгисине ишенгенибиз үчүн сен өч алып жатасың, эгер ушул кылганыбыз айыптала турган күнөө болсо, анда биздин күнөөбүз ушу" - дешти. Анан Аллахка жалбаруу менен дуба кылып: "Оо, Раббибиз, чындыктан тайбай турууга бизге сабыр бер, бизди сага мусулман болуп, буйругуңа баш ийип, элчиңе ээрчиген абалда өлтүр" - дешти.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَقَالَ ٱلۡمَلَأُ مِن قَوۡمِ فِرۡعَوۡنَ أَتَذَرُ مُوسَىٰ وَقَوۡمَهُۥ لِيُفۡسِدُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَيَذَرَكَ وَءَالِهَتَكَۚ قَالَ سَنُقَتِّلُ أَبۡنَآءَهُمۡ وَنَسۡتَحۡيِۦ نِسَآءَهُمۡ وَإِنَّا فَوۡقَهُمۡ قَٰهِرُونَ
وقال السادة والكبراء من قوم فرعون لفرعون، محرضين إياه على موسى ومن معه من المؤمنين: أتترك - يا فرعون - موسى وقومه لينشروا الفساد في الأرض، وليتركك أنت وآلهتك، ويدعو إلى عبادة الله وحده؟! قال فرعون: سَنُقَتِّلُ أبناء بني إسرائيل الذكور، ونستبقي نساءهم للخدمة، وإنا مستعلون عليهم بالقهر والغلبة والسلطان.
Фараондун коомундагы аттуу-баштуулар Фираунду Мусага жана аны ээрчиген ыймандууларга каршы үндөп: "Эй, Фираун, Муса менен анын коомун жерде бузукулук кылдырып таштап коёсуңбу? Алар сени жана сенин кудайларыңды таштап, жалгыз Аллахка дуба кылып жатышат." - дешти. Фираун: "Эми Исраил урпактарынын эркектерин бут кырдырып, кызмат кылдыруу үчүн аялдарын гана алап каламын, Биз аларга бийлик, күч менен мажбурлоо менен үстөмдүк кылабыз" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِ ٱسۡتَعِينُواْ بِٱللَّهِ وَٱصۡبِرُوٓاْۖ إِنَّ ٱلۡأَرۡضَ لِلَّهِ يُورِثُهَا مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦۖ وَٱلۡعَٰقِبَةُ لِلۡمُتَّقِينَ
قال موسى موصيًا قومه: يا قوم، اطلبوا العون من الله وحده في دفع الضر عنكم وجلب النفع إليكم، واصبروا على ما أنتم فيه من الابتلاء، فإن الأرض لله وحده، وليست لفرعون ولا غيره حتى يتحكم فيها، والله يداولها بين الناس حسب مشيئته، ولكن العاقبة الحسنة في الأرض للمؤمنين الذين يمتثلون أوامر ربهم ويجتنبون نواهيه، فهي لهم وإن أصابهم ما أصابهم من محن وابتلاءات.
Муса коомуна осуят кылып: "Эй, коомум, жамандыктан сактанууда, жакшылыкка жетүүдө жалгыз Аллахтан жардам сурагыла, башыңарга түшкөн сыноого сабыр кылгыла, акыйкатта, жер Аллахтыкы, анда каалагандай өкүм чыгаргыдай жер Фираунга же башка бирөөгө таандык эмес. Аны Аллах пенделерине каалагандай бөлүштүрөт. Бирок, жердеги жашоонун жакшы жыйынтыгы Анын буйругун аткарып, тыюусунан тыйылган ыймандууларга болот. Сыноо, мээнет канча оор болсо да, жыйынтыгында силерге жакшылык болот" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالُوٓاْ أُوذِينَا مِن قَبۡلِ أَن تَأۡتِيَنَا وَمِنۢ بَعۡدِ مَا جِئۡتَنَاۚ قَالَ عَسَىٰ رَبُّكُمۡ أَن يُهۡلِكَ عَدُوَّكُمۡ وَيَسۡتَخۡلِفَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَيَنظُرَ كَيۡفَ تَعۡمَلُونَ
قال قوم موسى من بني إسرائيل لموسى عليه السلام: يا موسى ابْتُلِينَا على يد فرعون بقتل أبنائنا واستبقاء نسائنا من قبل مجيئك إلينا ومن بعده، قال لهم موسى عليه السلام ناصحًا لهم، ومُبَشِّرًا بالفرج: لعل ربكم يهلك عدوكم فرعون وقومه، ويُمَكِّن لكم في الأرض من بعدهم، فينظر ما تعملون بعد ذلك من شكر أو كفر.
Исраил урпактарынан болгон Мусанын коому ага кайрылып: "Эй, Муса, Фираун сен келгенге чейин балдарыбызды өлтүрүп, аялдарыбызды тирүү калтырып азаптап келген эле, бул азабы сен келгенден кийин деле уланып жатат" - дешти. Муса аларга насаат кылып жана кутулар күндү сүйүнчүлөп: "Раббиңер силердин душманыңар болгон Фираунду жана анын элин өлтүрүп, силерди жер бетинде сактап калаар. Ошондон кийин силер шүгүр кыласыңарбы же каапыр болосуңарбы карап турат.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَلَقَدۡ أَخَذۡنَآ ءَالَ فِرۡعَوۡنَ بِٱلسِّنِينَ وَنَقۡصٖ مِّنَ ٱلثَّمَرَٰتِ لَعَلَّهُمۡ يَذَّكَّرُونَ
ولقد عاقبنا آل فرعون بالجدب والقحط، واختبرناهم بنقص ثمار الأرض وغَلَّاتِهَا؛ رجاء أن يتذكروا ويتعظوا بأن ما جاءهم من ذلك إنما هو عقاب لهم على كفرهم، فيتوبوا إلى الله.
Фараондун элин каатчылык жана кургакчылык менен азаптадык, мөмө-жемиштердин жана түшүмдүн тартыштыгы менен сынадык. Бул болуп жаткандар каапырлыктары себептүү болуп жатканын эскерип, андан сабак алып тобо кылышабы деген үмүттө ушундай кылдык.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• موقف السّحرة وإعلان إيمانهم بجرأة وصراحة يدلّ على أنّ الإنسان إذا تجرّد عن هواه، وأذعن للعقل والفكر السّليم بادر إلى الإيمان عند ظهور الأدلّة عليه.
Сыйкырчылардын абалы жана ыйманын дароо, ачык жарыя кылышканы, инсан эгер каалоо кумарынан алыстаса жана таза ой-пикирине баш ийсе, ачык далилди көрөр замат ыйманга шашыларына далил.

• أهل الإيمان بالله واليوم الآخر هم أشدّ الناس حزمًا، وأكثرهم شجاعة وصبرًا في أوقات الأزمات والمحن والحروب.
Аллахка жана кыямат күнүнө ишенген ыймандуулар согуш, мээнет жана кыйынчылык учурдагы адамдардын эң чечкиндүүлөрү, эр жүрөктөрү жана сабырдуулары болушат

• المنتفعون من السّلطة يُحرِّضون ويُهيِّجون السلطان لمواجهة أهل الإيمان؛ لأن في بقاء السلطان بقاء لمصالحهم.
Бийликтин көлөкөсүндө баш калкалаган адамдар падышаны ыймандууларга каршы ундөп, тукурушат. Анткени, падышалык сакталса, алардын кызыкчылыгы да сакталат.

• من أسباب حبس الأمطار وغلاء الأسعار: الظلم والفساد.
Жамгыр жаабай калуусуна, баалардын көтөрүлүп кетүүсүнө залымдык жана бузкулук себеп болот.

فَإِذَا جَآءَتۡهُمُ ٱلۡحَسَنَةُ قَالُواْ لَنَا هَٰذِهِۦۖ وَإِن تُصِبۡهُمۡ سَيِّئَةٞ يَطَّيَّرُواْ بِمُوسَىٰ وَمَن مَّعَهُۥٓۗ أَلَآ إِنَّمَا طَٰٓئِرُهُمۡ عِندَ ٱللَّهِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
فإذا جاء آلَ فرعون الخَصْبُ وصلاح الثمار ورخص الأسعار قالوا: أُعْطِينَا هذه لاستحقاقنا لها واختصاصنا بها، وإن يَنَلْهُمْ أو تُصِبْهم مصيبة من جَدْب وقَحْط وكثرة أمراض وغيرها من الرزايا يتشاءموا بموسى ومن معه من بني إسرائيل، والحق أن ما يصيبهم من ذلك كله إنما هو بتقدير من الله سبحانه، وليس لهم ولا لموسى عليه السلام شأن فيه إلّا ما كان من دعاء موسى عليهم، ولكن أكثرهم لا يعلمون، فينسبونه إلى غير الله.
Фараондун эли, кеңирчилик болуп, мөмө-жемиш көбөйүп, баалар арзандаса: "Биз ушуга татыктуубуз, биз үчүң ушундай кеңирчилик болуп жатат" - деп эсептешти. А эгер кургакчылык болуп, каатчылык башталса, ооруу-сыркоо көбөйсө ж.б. балээлер башына түшсө, муну Муса жана аны менен бирге жүргөн Исраил урпактарынын айынан деп ырым кылышты. Чынында, алардын башына келип жаткан иштин баары Кемчиликсиз Аллах Тааланын тагдыры, буга алардын да, Мусанын да тиешеси жок. Аларга каршы Мусанын дубасынын гана тиешеси бар. Бирок, муну алардын көбү билбейт жана мунун себебин Аллахтан башкага төңкөрүшөт.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَقَالُواْ مَهۡمَا تَأۡتِنَا بِهِۦ مِنۡ ءَايَةٖ لِّتَسۡحَرَنَا بِهَا فَمَا نَحۡنُ لَكَ بِمُؤۡمِنِينَ
وقال قوم فرعون لموسى عليه السلام عنادًا للحق: أيّ آية ودلالة جئتنا بها، وأيّ حجة أقمتها على بطلان ما عندنا لتصرفنا عنه، وعلى صدق ما جئت به؛ فلن نُصَدِّقَ بك.
Фараондун коому чындыкты кабылдоого тоң моюндук кылып: "Биз ибадат кылып жаткан нерселерден бизди кайтаруу үчүн жана өзүң алып келген дин чыныгы дин экенин далилдөөгө аракеттенип, кандай далил алып келбе, кандай мужиза көрсөтпө, биз баары бир сага ишенбейбиз жана тастыктабайбыз" - дешти.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَأَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمُ ٱلطُّوفَانَ وَٱلۡجَرَادَ وَٱلۡقُمَّلَ وَٱلضَّفَادِعَ وَٱلدَّمَ ءَايَٰتٖ مُّفَصَّلَٰتٖ فَٱسۡتَكۡبَرُواْ وَكَانُواْ قَوۡمٗا مُّجۡرِمِينَ
فأرسلنا عليهم الماء الكثير عقابًا لهم على تكذيبهم وعنادهم، فأغرق زروعهم وثمارهم، وأرسلنا عليهم الجراد فأكل محاصيلهم، وأرسلنا عليهم دويبة تسمى القمل تصيب الزرع أو تؤذي الإنسان في شعره، وأرسلنا عليهم الضفادع فملأت أوعيتهم، وأفسدت أطعمتهم، وأَرَّقَتْ مضاجعهم، وأرسلنا عليهم الدم فتحولت مياه آبارهم وأنهارهم دمًا، أرسلنا كل ذلك آيات مُبَيَّنَاتٍ مفرقات يتبع بعضها بعضًا، ومع كل ما أصابهم من العقوبات استعلوا عن الإيمان بالله والتصديق بما جاء به موسى عليه السلام، وكانوا قومًا يرتكبون المعاصي، ولا ينزعون عن باطل، ولا يهتدون إلى حق.
Жалганга чыгарганы жана тоң моюндугу үчүн аларды жазалап, эгин талааларын, мөмө бактарын сууга чайпаттык, жыйган-терген түшүмдөрүнө чегиртке каптаттык, эгиндерин куурата турган жана адамдардын чачын аралап аза бере турган биттерди пайда кылдык, идиш-аяктарын аралап, тамак-аштарын бузуп,төшөк-орундарын аралап кеткен бакаларды жибердик, кудуктарындагы, дарыяларындагы сууларына кан аралаштырдык. Мына ушул ачык-айкын белгилерди биринин-артынан бирин удаа-удаа жибердик. Бирок, бул белгилер келген сайын ыйман келтирүүдөн жана Муса алып келген динди тастыктоодон текеберленип баш тарта беришти. Ошентип күнөөгө баткан коом болушту, жалгандан суурулуп чыга алышпады, чындыктын жолуна түшө алышпады.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَلَمَّا وَقَعَ عَلَيۡهِمُ ٱلرِّجۡزُ قَالُواْ يَٰمُوسَى ٱدۡعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِندَكَۖ لَئِن كَشَفۡتَ عَنَّا ٱلرِّجۡزَ لَنُؤۡمِنَنَّ لَكَ وَلَنُرۡسِلَنَّ مَعَكَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ
ولما أصابهم العذاب بهذه الأمور اتجهوا إلى موسى عليه السلام، فقالوا له: يا موسى، ادع لنا ربك بما اختصك به من النبوة، وبما عهد إليك من رفع العذاب بالتوبة أن يرفع عنا ما أصابنا من العذاب، فإن رفعت عنا ذلك لنؤمننَّ بك، ولنرسلن معك بني إسرائيل، ونطلقهم.
Жогорудагы балээлер башына түшкөндө Мусага кайрылып: "Эй, Муса, сага гана тиешелүү болгон пайгамбарлыгыңды жана тобо кылгандарды балээден арылта турган келишимиңди ортого салып Раббиңе дуба кыл, бизди балээден арылтсын. Эгер бизди ушул балээлерден сактап калсаң, сага ыйман келтиребиз жана Исраил урпактарын азаттыкка чыгарып сени менен кетиребиз" - дешет.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَلَمَّا كَشَفۡنَا عَنۡهُمُ ٱلرِّجۡزَ إِلَىٰٓ أَجَلٍ هُم بَٰلِغُوهُ إِذَا هُمۡ يَنكُثُونَ
فلما رفعنا عنهم العذاب إلى مدة معلومة قبل إهلاكهم بالغرق إذا هم ينقضون ما أخذوه على أنفسهم من التصديق وإرسال بني إسرائيل، فاستمروا على كفرهم، وامتنعوا من إرسال بني إسرائيل مع موسى عليه السلام.
Чөгүп жок болоордон мурда белгилүү бир мөөнөткө аларды балээден арылтсак, динди тастыктайбыз жана Исраил урпактарын азат кылып кетиребиз деген убадаларын бузуп, кайра эле каапырлыгын улантып Исраил урпактарына Муса менен бирге кетүүгө тоскоол болушту.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَٱنتَقَمۡنَا مِنۡهُمۡ فَأَغۡرَقۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡيَمِّ بِأَنَّهُمۡ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَكَانُواْ عَنۡهَا غَٰفِلِينَ
فلما حل الأجل المحدد لإهلاكهم أنزلنا عليهم نقمتنا بإغراقهم في البحر بسبب تكذيبهم بآيات الله وإعراضهم عما دلت عليه من الحق الذي لا مرية فيه.
Качаг алардын жок боло турган мөөнөтү келгенде алардан өч алып деңизге чөктүрүп жибердик. Бул алардын Аллахтын аят-белгилерин жалганга чыгарганы жана эч шек-күмөнү жок чындыктан баш тартканы себептүү болду.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَأَوۡرَثۡنَا ٱلۡقَوۡمَ ٱلَّذِينَ كَانُواْ يُسۡتَضۡعَفُونَ مَشَٰرِقَ ٱلۡأَرۡضِ وَمَغَٰرِبَهَا ٱلَّتِي بَٰرَكۡنَا فِيهَاۖ وَتَمَّتۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ ٱلۡحُسۡنَىٰ عَلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ بِمَا صَبَرُواْۖ وَدَمَّرۡنَا مَا كَانَ يَصۡنَعُ فِرۡعَوۡنُ وَقَوۡمُهُۥ وَمَا كَانُواْ يَعۡرِشُونَ
وأورثنا بني إسرائيل الذين كان يستذلهم فرعون وقومه مشارق الأرض ومغاربها، والمقصود بذلك بلاد الشام، هذه البلاد التي بارك الله فيها بإخراج زروعها وثمارها على أكمل ما يكون، وتمت كلمة ربك - أيها الرسول - الحسنى وهي المذكورة في قوله تعالى: ﴿وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ﴾ (القصص: ٥)، فَمَكَّنَ الله لهم في الأرض بسبب صبرهم على ما أصابهم من أذى فرعون وقومه، ودمرنا ما كان يصنع فرعون من المزارع والمساكن، وما كانوا يبنون من القصور.
Фараон жана анын элинен кордук көргөн Исраил урпактарына жердин чыгыш жана батышын мурастап бердик. Б.а. Шам мамлекетин бердик, ал эгин, мөмөлөрү көп берекелүү жер болчу. Эй, элчи, ошентип Раббиң айткан сөзүнүн өтөөсүнө чыкты. Ал: "Биз жерде (Мисирде) зыян көргөн адамдарга жакшылык кылып, аларды алдыңкылар жана мураскорлор кылууну кааладык" (Касас,5-аят) деп айткан эле. Аларга мындай жерди Фараон жана анын элинин азабына чыдап, сабыр кылганы үчүн берди. Ал эми Фараон жасаган эгиндерин, турак-жайларын, ак сарайларын баарын талкалап жок кылдык.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• الخير والشر والحسنات والسيئات كلها بقضاء الله وقدره، لا يخرج منها شيء عن ذلك.
Жакшылык жана жамандык, жакшы иштер жана күнөөлөр, баары Аллахтын тагдыры жана ишке ашыруусу менен болот, каза-кадардан сырткары эч нерсе болбойт.

• شأن الناس في وقت المحنة والمصائب اللجوء إلى الله بدافع نداء الإيمان الفطري.
Кыйынчылык, балээ келген учурда адамдар таза табиятындагы ыйманы менен Аллахка таянып калышат

• يحسن بالمؤمن تأمل آيات الله وسننه في الخلق، والتدبر في أسبابها ونتائجها.
Ыймандуулар Аллахтын аят-белгилерине жана жаратуудагы сүннөт жолуна пикир кылып, анын себептерине жана натыйжасына ой жүгүртүүсү керек.

• تتلاشى قوة الأفراد والدول أمام قوة الله العظمى، والإيمان بالله هو مصدر كل قوة.
Аллахтын улуу күч-кубатынын алдында жеке адамдын же өлкөнүн күч-кубаты түккө турбайт, Аллахка ыйман келтирүү бардык күч кыбаттын негизи

• يكافئ الله تعالى عباده المؤمنين الصابرين بأن يمكِّنهم في الأرض بعد استضعافهم.
Алллах Таала ыймандуу, сабырдуу пенделерин алар алсыз болуп азап тарткандан кийин жакшы жерге жайгаштырууну мойнуна алган

وَجَٰوَزۡنَا بِبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱلۡبَحۡرَ فَأَتَوۡاْ عَلَىٰ قَوۡمٖ يَعۡكُفُونَ عَلَىٰٓ أَصۡنَامٖ لَّهُمۡۚ قَالُواْ يَٰمُوسَى ٱجۡعَل لَّنَآ إِلَٰهٗا كَمَا لَهُمۡ ءَالِهَةٞۚ قَالَ إِنَّكُمۡ قَوۡمٞ تَجۡهَلُونَ
وَعَبَرنا ببني إسرائيل البحر لَمَّا ضربه موسى بعصاه فانفلق، فمرّوا على قوم يقيمون على عبادة أصنام لهم يعبدونها من دون الله، فقال بنو إسرائيل لموسى عليه السلام : يا موسى، اجعل لنا صنمًا نعبده كما لهؤلاء أصنام يعبدونها من دون الله، قال لهم موسى: يا قوم، إنكم قوم تجهلون ما يجب لله من تعظيم وتوحيد، وما لا يليق به من شرك وعبادة لغيره.
Муса пайгамбар таягы менен деңизди чапканда, Биз аны экиге ажыратып, Исраил коомун андан алып өттүк. Алар бут-айкелдерди жасап алып, Аллахты таштап ошол айкелдерге ибадат кылып жаткан элдин жанынан өтүштү. Ошондо Исраил урпактары Мусага: "Эй, Муса, мобу адамдар ибадат кылып жаткан бут-айкелдер сыяктуу бизге да бут-айкелдерди жасап бер, биз ошого ибадат кылалы" - дешти. Муса аларга: "Эй, коомум, силер Аллахты улуктоо, жалгыздоо милдет экенин билбей экенсиңер, ширк кылып, Андан башка нерсеге ибадат кылуу Ага ылайык эмес" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ مُتَبَّرٞ مَّا هُمۡ فِيهِ وَبَٰطِلٞ مَّا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
إن هؤلاء المقيمين على عبادة أصنامهم مُهْلَكٌ ما هم فيه من عبادة غيره، وباطل جميع ما كانوا يعملون من طاعة لإشراكهم في العبادة مع الله غيره.
Тиги бут-айкелдерге ибадат кылып жаткандар башка нерсеге ибадат кылганы үчүн жк болушат, алардын Аллахка башка нерсени шерик кылып жасаган иштеринин баары жараксыз
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَبۡغِيكُمۡ إِلَٰهٗا وَهُوَ فَضَّلَكُمۡ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ
قال موسى لقومه: يا قوم، كيف أطلب لكم إلهًا غير الله تعبدونه، وقد شاهدتم من آياته العظام ما شاهدتم، وهو سبحانه وتعالى فضَّلكم على العالمين في زمانكم بما أنعم به عليكم من إهلاك عدوكم، واستخلافكم في الأرض، والتمكين لكم فيها؟!
Муса коомуна: "Эй, коомум, Аллахтан башка, ибадат кыла турган кудайды силерге кантип таап берем? Анын чоң белгилерин көрдүңөр, Аллах Таала силерди өз заманында ааламдарга артыкча кылып, душмандарыңарды талкалап, алардын ордуна силерди орун-очок алдырбадыбы?" -деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَإِذۡ أَنجَيۡنَٰكُم مِّنۡ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ يَسُومُونَكُمۡ سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ يُقَتِّلُونَ أَبۡنَآءَكُمۡ وَيَسۡتَحۡيُونَ نِسَآءَكُمۡۚ وَفِي ذَٰلِكُم بَلَآءٞ مِّن رَّبِّكُمۡ عَظِيمٞ
واذكروا - يا بني إسرائيل - حين أنجيناكم بإنقاذكم من استذلال فرعون وقومه لكم، إذ كانوا يذيقونكم أنواع الهوان من تقتيل أبنائكم الذكور، واستبقاء نسائكم للخدمة، وفي إنقاذكم من فرعون وقومه اختبار عظيم من ربكم يقتضي منكم الشكر.
"Оо, Исраил урпактары, эркек балдарыңарды өлтүрүп, аялдарды кызмат кылдыруу үчүн алып калып, силерге түрдүү азаптын даамын таттырган Фираун жана анын элинин кордугунан куткарган учурубузду эстегиле! Силерди Фараон жана анын элинен куткаруусу, шүгүр кылар бекен деген чоң сыноо эле" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
۞ وَوَٰعَدۡنَا مُوسَىٰ ثَلَٰثِينَ لَيۡلَةٗ وَأَتۡمَمۡنَٰهَا بِعَشۡرٖ فَتَمَّ مِيقَٰتُ رَبِّهِۦٓ أَرۡبَعِينَ لَيۡلَةٗۚ وَقَالَ مُوسَىٰ لِأَخِيهِ هَٰرُونَ ٱخۡلُفۡنِي فِي قَوۡمِي وَأَصۡلِحۡ وَلَا تَتَّبِعۡ سَبِيلَ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
وواعد الله رسوله موسى لمناجاته ثلاثين ليلة، ثم أكملها الله بزيادة عشر، فصارت أربعين ليلة، وقال موسى لأخيه هارون لما أراد الذهاب لمناجاة ربه: يا هارون، كن خليفة لي في قومي، وأصلح أمرهم بحسن السياسة والرفق بهم، ولا تسلك طريق المفسدين بارتكاب المعاصي، ولا تكن معينًا للعصاة.
Аллах жашыруун сүйлөшүү үчүн Мусаны отуз түнгө убадалашып, анан дагы он түн кошуп, кырк түн кылды. Анан Раббиси менен сүйлөшүүгө жөнөп жатканда Муса бир тууганы Харунга кайрылып: "Эй, Харун, менин ордума коомду башкарып тур, жакшы саясат жүргүзүп, жумшактык менен аларды башкар, күнөөгө бут коюп, бузукулардын жолуна түшүп кетпе жана күнөөгө баштоочу болбо!" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَلَمَّا جَآءَ مُوسَىٰ لِمِيقَٰتِنَا وَكَلَّمَهُۥ رَبُّهُۥ قَالَ رَبِّ أَرِنِيٓ أَنظُرۡ إِلَيۡكَۚ قَالَ لَن تَرَىٰنِي وَلَٰكِنِ ٱنظُرۡ إِلَى ٱلۡجَبَلِ فَإِنِ ٱسۡتَقَرَّ مَكَانَهُۥ فَسَوۡفَ تَرَىٰنِيۚ فَلَمَّا تَجَلَّىٰ رَبُّهُۥ لِلۡجَبَلِ جَعَلَهُۥ دَكّٗا وَخَرَّ مُوسَىٰ صَعِقٗاۚ فَلَمَّآ أَفَاقَ قَالَ سُبۡحَٰنَكَ تُبۡتُ إِلَيۡكَ وَأَنَا۠ أَوَّلُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
وحين جاء موسى لمناجاة ربه في الموعد المحدّد له، وهو تمام أربعين ليلة، وكَلَّمَهُ ربه بما كَلَّمَهُ به من الأوامر والنواهي وغيرها، تاقت نفسه إلى رؤية ربه، فسأله أن ينظر إليه، فأجابه الله سبحانه وتعالى: لن تراني في الحياة الدنيا؛ لعدم قدرتك على ذلك، لكن انظر إلى الجبل إذا تجليتُ له فإن بقي مكانه لم يتأثر فسوف تراني، وإن صار مستويًا بالأرض فلن تراني في الدنيا، فلما تجلَّى الله للجبل جعله مستويًا بالأرض، وسقط موسى مَغْشِيًّا عليه، فلما أفاق من الغشْية التي أصابته قال: أنزِّهك - يا رب - تنزيهًا عن كل ما لا يليق بك، ها أنا تبت إليك مما سألتك من رؤيتك في الدنيا، وأنا أول المؤمنين من قومي.
Муса Раббиси менен кырк түндүк сүйлөшүүгө убадалашкан күнү келгенде, Раббиси ага буйруктар, тыюулар жана башка нерселерди айтты. Муса Аллахтын жүзүн көргүсү келип, Аны көрүүнү суранды. Аллах Таала ага жооп берип: "Мени бул дүйнө жашоосунда көрө албайсың; көрүүгө кудуретиң жетпейт. Азыр мобу тоону кара, Мен ага көрүнгөнүмдө ал таасирленбей, ордунда кала алса, анда сен да Мени көрө аласың, а эгер жерге тегизделип кетсе, анда Мени бул дүйнөдө көрө албайсың" - деди. Ошентип Аллах тоого көрүнгөндө аны жер менен жексен кыла койду. Мусанын эси ооп жыгылды. Качан өзүнө келип, ордунан турганда: "Эй, Рабби, Сени Сага ылайыксыз болгон кемчиликтин баарынан аруулаймын, Сени бул дүйнөдө көрүүнү суранганыма тобо кылдым, мен коомумдагы биринчи ыйман келтирген адам болдум" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• تؤكد الأحداث أن بني إسرائيل كانوا ينتقلون من ضلالة إلى أخرى على الرغم من وجود نبي الله موسى بينهم.
Исраил урпактары Муса пайгамбар алардын арасында жүргөн учурда да бир адашуудан экинчи адашууга өтө беришкенин ушул окуялардан билебиз.

• من مظاهر خذلان الأمة أن تُحَسِّن القبيح، وتُقَبِّح الحسن بمجرد الرأي والأهواء.
Үммөттүн жардамсыз калуусуна алардын жакшыны жаман, жаманды жакшы деп каалоо напсилерин ээрчип кетүүсу себеп болот.

• إصلاح الأمة وإغلاق أبواب الفساد هدف سام للأنبياء والدعاة.
Үммөттү оңдоо, бузукулук эшигин жабуу пайгамбарлар жана дааватчылардын максаты.

• قضى الله تعالى ألا يراه أحد من خلقه في الدنيا، وسوف يكرم من يحب من عباده برؤيته في الآخرة.
Аллах Таала бул дүйнөдө Аны эч ким көрө албастыгын өкүм кылган,жакшы көргөн пенделерин Өзүн көрсөтүү менен сыйлайт.

قَالَ يَٰمُوسَىٰٓ إِنِّي ٱصۡطَفَيۡتُكَ عَلَى ٱلنَّاسِ بِرِسَٰلَٰتِي وَبِكَلَٰمِي فَخُذۡ مَآ ءَاتَيۡتُكَ وَكُن مِّنَ ٱلشَّٰكِرِينَ
قال الله لموسى: يا موسى، إني اخترتك وفضَّلتك على الناس برسالاتي حين أرسلتك إليهم، وفضَّلتك بكلامي لك دون واسطة، فخذ ما أعطيتك من هذا الشرف الكريم، وكن من الشاكرين لله على هذا العطاء العظيم.
Аллах Таала Мусага: "Эй, Муса, Мен сени Өзүмдүн диним менен жөнөткөндө сени адамдардан тандап артыкча кылдым. Ошондой эле, эч ортомчусуз сүйлөп сени артыкча кылдым. Мен берген бул кадыр-баркты ал жана бул улуу сый үчүн Аллахка шүгүр кылуучулардан бол" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَكَتَبۡنَا لَهُۥ فِي ٱلۡأَلۡوَاحِ مِن كُلِّ شَيۡءٖ مَّوۡعِظَةٗ وَتَفۡصِيلٗا لِّكُلِّ شَيۡءٖ فَخُذۡهَا بِقُوَّةٖ وَأۡمُرۡ قَوۡمَكَ يَأۡخُذُواْ بِأَحۡسَنِهَاۚ سَأُوْرِيكُمۡ دَارَ ٱلۡفَٰسِقِينَ
وكتبنا لموسى في ألواح من خشب أو غيره من كل ما يحتاجه بنو إسرائيل من أمور دينهم ودنياهم موعظة لمن يتعظ منهم، وتفصيلًا للأحكام التي يحتاج إلى تفصيلها، فخذ هذه التوراة -يا موسى - بجد واجتهاد، وَأْمُرْ قومك بني إسرائيل أن يأخذوا بأحسن ما فيها مما أجره أعظم كفعل المأمور به على أكمل وجه، وكالصبر والعفو، سأريكم عاقبة من خالف أمري، وخرج عن طاعتي، وما يصير إليه من الهلاك والدمار.
Анан Мусага Исраил урпактары дүйнө жана акырет иштеринде муктаж боло турган бардык иштерди угуучулар үчүн насаат кылып жана баяндоого муктаж болгон өкүмдөрдүн баян-чечилмелерин тактайга ж.б. нерселерге жазып бердик. Эй, Муса, Тооротту бекем кармап, коомуң Исраил урпактарын анда айтылган сабырдуулук, кечиримдүүлүк сыяктуу сооп-сыйы көп жакшы иштерди аткарууга буйру. Менин буйругумду аткарбай, баш ийүүдөн чыгып кеткендердин акыбети кыйроо болорун силерге көрсөтөмүн".
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
سَأَصۡرِفُ عَنۡ ءَايَٰتِيَ ٱلَّذِينَ يَتَكَبَّرُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ وَإِن يَرَوۡاْ كُلَّ ءَايَةٖ لَّا يُؤۡمِنُواْ بِهَا وَإِن يَرَوۡاْ سَبِيلَ ٱلرُّشۡدِ لَا يَتَّخِذُوهُ سَبِيلٗا وَإِن يَرَوۡاْ سَبِيلَ ٱلۡغَيِّ يَتَّخِذُوهُ سَبِيلٗاۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَكَانُواْ عَنۡهَا غَٰفِلِينَ
سأصرف عن الاعتبار بآياتي في الآفاق والأنفس، وعن فهم آيات كتابي؛ الذين يستعلون على عباد الله وعلى الحق بغير حق، وإن يروا كل آية لا يصدِّقوا بها؛ لاعتراضهم عليها وإعراضهم عنها، ولِمُحَادَّتِهِم الله ورسوله، وإن يروا طريق الحق الْمُوصِلَ إلى مرضاة الله لا يسلكوه، ولا يرغبوا فيه، وإن يروا طريق الغواية والضلال الْمُوصِلَ إلى سخط الله يسلكوه، ذلك الذي أصابهم إنما أصابهم لتكذيبهم بآيات الله العظيمة الدالة على صدق ما جاء به الرسل، ولغفلتهم عن النظر فيها.
Аллахтын пенделерине жана чындыкка акыйкатсыздык менен текеберленип, далил-белгилерди көргөн сайын жокко чыгарып, ага тоскоолдук кылып, андан четтеге жана Аллах менен Анын элчисинин чегинен чыккан, Аллахтын ыраазылыгына алып бара турган туура жолду көрсө ага түшпөгөн жана кызыкпаган, Аллахтын казабына алып бара турган тескери жолду көрсө, ошого түшүп кеткен адамдарды өзүндөгү жана ааламдагы белгилерге көңүл бурбай турган жана китебимдеги аяттарды түшүнө албай турган кылып буруп коёмун. Бул алардын элчилер алып келген нерсенин чын экендигине далил болгон Аллахтын аят-белгилерин жалганга чыгарып, ага көңүл буруп карабаганы үчүн болду.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَلِقَآءِ ٱلۡأٓخِرَةِ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡۚ هَلۡ يُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
والذين كذبوا بآياتنا الدالة على صدق رسلنا، وكذبوا بلقاء الله يوم القيامة، بطلت أعمالهم التي هي من جنس الطاعات، فلا يُثَابون عليها لفقد شرطها الذي هو الإيمان، ولا يجزون يوم القيامة إلا ما كانوا يعملونه من الكفر بالله والشرك به، وجزاء ذلك الخلود في النار.
Пайгамбарларыбыздын чындык экенине далил болгон биздин аяттарбызды жана кыямат күну Аллахка жолугууну жалганга чыгаргандардын ибадат катары жасаган иштери жараксыз болуп текке кетет жана ал үчүн сооп алышпайт, анткени иштердин кабыл болуусунун негизги шарты болгон ыйман болбоду. Кыямат күнү алар Аллахка ширк кылганы жана каапырлыгы үчүн жазаланат, алардын жазасы тозоктоо түбөлүк калуу.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَٱتَّخَذَ قَوۡمُ مُوسَىٰ مِنۢ بَعۡدِهِۦ مِنۡ حُلِيِّهِمۡ عِجۡلٗا جَسَدٗا لَّهُۥ خُوَارٌۚ أَلَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّهُۥ لَا يُكَلِّمُهُمۡ وَلَا يَهۡدِيهِمۡ سَبِيلًاۘ ٱتَّخَذُوهُ وَكَانُواْ ظَٰلِمِينَ
ووضع قوم موسى من بعد ذهابه لمناجاة ربه من حُلِيِّهم تمثالَ عِجْل ٍ لا روح فيه وله صوت، ألم يعلموا أن هذا العجل لا يكلمهم، ولا يرشدهم إلى طريق خير حسي أو معنوي، ولا يجلب لهم نفعًا أو يكشف عنهم ضرًّا؟ اتخذوه معبودًا وكانوا ظالمين لأنفسهم بذلك.
Муса Раббиси менен сүйлөшүүгө кеткенден кийин, өздөрүндөгү жасалгаларынан жаны жок, үн чыга турган музоонун айкелин жасатып алышты. Бул музоо аларга сүйлөй албастыгын, жакшы жолго материалдык жактан да, моралдык жактан да баштай албастыгын, аларга пайдасын тийгизе албастыгын жана зыяндан тыя албастыгын билишпей беле?! Алар ушундай нерсени ибадат кылуучу кылып алып, өз жандарына зыян кылышты.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَلَمَّا سُقِطَ فِيٓ أَيۡدِيهِمۡ وَرَأَوۡاْ أَنَّهُمۡ قَدۡ ضَلُّواْ قَالُواْ لَئِن لَّمۡ يَرۡحَمۡنَا رَبُّنَا وَيَغۡفِرۡ لَنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
ولما ندموا وتحَيَّروا وعلموا أنهم قد ضلوا عن الصراط المستقيم باتخاذهم العجل معبودًا مع الله تضرعوا إلى الله فقالوا: لئن لم يرحمنا ربنا بالتوفيق لطاعته، ويغفر لنا ما أقدمنا عليه من عبادة العجل، لنكونن من الذين خسروا دنياهم وآخرتهم.
Качан гана, музоону Аллах менен бирге ибадат кылуучу нерсеге айландыруу аркылуу туура жолдон адашканын билиишип, өкүнүшкөндө, Аллах Таалага жалбарып: "Өзүңө баш ийүүгө топук берип ырайым кылбасаң, музоого ибадат кылган күнөөбүздү кечирбесең, дүйнө акыретте зыянга учуроочулардан болуп калабыз" - дешти.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• على العبد أن يكون من المُظْهِرين لإحسان الله وفضله عليه، فإن الشكر مقرون بالمزيد.
Пенде Аллах берген жакшылык жана артыкчылыкка шүгүр кылуучу болуусу керек, шүгүр аркылуу берлиген нерселер дагы көбөйөт

• على العبد الأخذ بالأحسن في الأقوال والأفعال.
Пенде сөздө да, иште да жакшысын кылуусу керек.

• يجب تلقي الشريعة بحزم وجد وعزم على الطاعة وتنفيذ ما ورد فيها من الصلاح والإصلاح ومنع الفساد والإفساد.
Шариятты кабыл кылганда ага баш ийүүгө, андагы оңдоо жана оңолууга тийиштүү буйруктарды ишке ашырууга, бузуудан жана бузулуудан тыюуга чечкиндүүлүк, туруктуулук менен киришүүсү зарыл.

• على العبد إذا أخطأ أو قصَّر في حق ربه أن يعترف بعظيم الجُرْم الذي أقدم عليه، وأنه لا ملجأ من الله في إقالة عثرته إلا إليه.
Пенде эгер Раббисинин акысына кемчилик кетирип же ката иш кылса, ошого алып барган күнөөнү моюнуна алуусу керек.

وَلَمَّا رَجَعَ مُوسَىٰٓ إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ غَضۡبَٰنَ أَسِفٗا قَالَ بِئۡسَمَا خَلَفۡتُمُونِي مِنۢ بَعۡدِيٓۖ أَعَجِلۡتُمۡ أَمۡرَ رَبِّكُمۡۖ وَأَلۡقَى ٱلۡأَلۡوَاحَ وَأَخَذَ بِرَأۡسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُۥٓ إِلَيۡهِۚ قَالَ ٱبۡنَ أُمَّ إِنَّ ٱلۡقَوۡمَ ٱسۡتَضۡعَفُونِي وَكَادُواْ يَقۡتُلُونَنِي فَلَا تُشۡمِتۡ بِيَ ٱلۡأَعۡدَآءَ وَلَا تَجۡعَلۡنِي مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
ولما عاد موسى من مناجاة ربه إلى قومه ممتلئًا عليهم غضبًا وحزنًا لِمَا وجدهم عليه من عبادة العجل قال: بئست الحالة التي خلفتموني -يا قوم- بها بعد ذهابي عنكم؛ لِمَا تؤديه من الهلاك والشقاء، أَمللتم من انتظاري، فأقدمتم على عبادة العجل؟! ورمى الألواح من شدة ما أصابه من الغضب والحزن، وأمسك برأس أخيه هارون ولحيته يسحبه إليه لبقائه معهم وعدم تغييره لِمَا رآهم عليه من عبادة العجل، قال هارون معتذرًا إلى موسى مستعطفًا إياه: يا ابن أمي، إن القوم حسبوني ضعيفًا فاستذلوني، وأوشكوا أن يقتلوني، فلا تعاقبني بعقوبة تسرّ أعدائي، ولا تصيرني بسبب غضبك عليَّ في عداد الظالمين من القوم بسبب عبادتهم غير الله.
Муса Аллах Таала менен сүйлөшүп коомуна келгенде, музоого сыйынып кетишкенин көрүп, аларга ачууланып, кайгырып: "Эй, коом, мен жокто кыйроону жана бактысыздыкты шаштырган турган өтө жаман иш кылыпсыңар, мени күтпөй, музоого сыйынууга бет алдыңарбы?!" - деди. Ачуусунун жана кайгысынын катуулугуан колундагы тактайларын жерге таштап, бир тууганы Харундун чач-сакалынан силкилдетип, музоого сыйынып кеткен коомду өзгөрпөй, алар менен бирге жүргөнүнө айыптай баштады. Харун Мусадан кечирим сурап, ага жагынып: "Эй, апмадын уулу, булар мени алсыз санап, кордошту, аз жерден өлтүрүп коёюн дешти, мени душмандарыма ылайык жаза менен жазалаба, аччуң менен мени Аллахтан башкага ибадат кылган коомдогу залымдардын катарына кошпо" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قَالَ رَبِّ ٱغۡفِرۡ لِي وَلِأَخِي وَأَدۡخِلۡنَا فِي رَحۡمَتِكَۖ وَأَنتَ أَرۡحَمُ ٱلرَّٰحِمِينَ
فدعا موسى ربه: يا رب اغفر لي، ولأخي هارون، وأدخلنا في رحمتك واجعلها تحيط بنا من كل جانب، وأنت - يا ربنا - أرحم بنا من كل راحم.
Муса Раббисине дуба кылып: "Эй, Раббим, мени кечир, бир тууганым Харунду да кечир, бизди ырайымыңа ал жана ар тараптан ырайымыңа бөлө, Сен , оо, Раббим, бизге бардык ырайым кылуучулардан ырайымдуусуң" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ ٱلۡعِجۡلَ سَيَنَالُهُمۡ غَضَبٞ مِّن رَّبِّهِمۡ وَذِلَّةٞ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۚ وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُفۡتَرِينَ
إن الذين صَيَّرُوا العجل إلهًا يعبدونه سيصيبهم غضب شديد من ربهم، وهوان في هذه الحياة لإغضابهم ربهم واستهانتهم به، وبمثل هذا الجزاء نجزي المختلقين الكذب على الله.
Музоону кудай деп эсептеп, ага ибадат кылгандар Раббисинин катуу ачуусуна кабылат жана Рабисин ачуулантканы, Аны кемсинткени себептүү бул дүйнөдө кордукка кабылышат. Мына ушундай жаза менен Аллахка жалган ойлоп тапкандарды жазалайбыз.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَٱلَّذِينَ عَمِلُواْ ٱلسَّيِّـَٔاتِ ثُمَّ تَابُواْ مِنۢ بَعۡدِهَا وَءَامَنُوٓاْ إِنَّ رَبَّكَ مِنۢ بَعۡدِهَا لَغَفُورٞ رَّحِيمٞ
والذين عملوا السيئات من الشرك بالله، وفعل المعاصي، ثم تابوا إلى الله بأن آمنوا به، وانتهوا عما كانوا يعملونه من المعاصي، إن ربك - أيها الرسول - من بعد هذه التوبة والرجوع من الشرك إلى الإيمان، ومن المعاصي إلى الطاعة، لغفور لهم بالستر والتجاوز، رحيم بهم.
Аллахка ширк келтирип, күнөө кылып жаман иштерди жасагандар, бул иштеринен кийин, Аллахка ыйман келтирип, кылып жүргөн күнөө иштерден арылып, Аллахка тобо кылса, эй, элчи, ширктен ыйманга, күнөөдөн ибадатка кайткан тободон кийин Раббиң алардын күнөөсүн кечирүү, жана айыбын жашыруу менен аларга Кечиримдүү жана Ырайымдуу.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَلَمَّا سَكَتَ عَن مُّوسَى ٱلۡغَضَبُ أَخَذَ ٱلۡأَلۡوَاحَۖ وَفِي نُسۡخَتِهَا هُدٗى وَرَحۡمَةٞ لِّلَّذِينَ هُمۡ لِرَبِّهِمۡ يَرۡهَبُونَ
ولما سكن عن موسى عليه السلام الغضب وهدأ؛ أخذ الألواح التي رماها بسبب الغضب، وهذه الألواح مشتملة على الهداية من الضلال وبيان الحق، ومشتملة على الرحمة للذين يخشون ربهم، ويخافون عقابه.
Мусанын ачуусу тараганда ачуусу келгенде ыргытып жиберген тактайларын алды. Бул тактайларда адашуудан кайтаруучу туура жол, чындык тууралуу баян, Раабисинен коркуп, Анын азабынан чочулагандар үчүн ырайым болору тууралуу жазылган эле.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَٱخۡتَارَ مُوسَىٰ قَوۡمَهُۥ سَبۡعِينَ رَجُلٗا لِّمِيقَٰتِنَاۖ فَلَمَّآ أَخَذَتۡهُمُ ٱلرَّجۡفَةُ قَالَ رَبِّ لَوۡ شِئۡتَ أَهۡلَكۡتَهُم مِّن قَبۡلُ وَإِيَّٰيَۖ أَتُهۡلِكُنَا بِمَا فَعَلَ ٱلسُّفَهَآءُ مِنَّآۖ إِنۡ هِيَ إِلَّا فِتۡنَتُكَ تُضِلُّ بِهَا مَن تَشَآءُ وَتَهۡدِي مَن تَشَآءُۖ أَنتَ وَلِيُّنَا فَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَاۖ وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلۡغَٰفِرِينَ
واصطفى موسى سبعين رجلًا من خيار قومه ليعتذروا إلى ربهم مما فعله سفهاؤهم من عبادة العجل، ووعدهم الله ميقاتًا يحضرون فيه، فلما حضروا تجرؤوا على الله، وطلبوا من موسى أن يريهم الله عيانًا، فأخذتهم الزلزلة فصعقوا من هولها وهلكوا، فتضرَّع موسى إلى ربه، فقال: يا رب، لو شئت إهلاكهم وإهلاكي معهم من قبل مجيئهم لأهلكتهم، أتهلكنا بسبب ما فعله خفاف العقول منا؟ فما قام به قومي من عبادة العجل ما هو إلا ابتلاء واختبار تضل به من تشاء، وتهدي من تشاء، أنت متولي أمرنا فاغفر لنا ذنوبنا، وارحمنا برحمتك الواسعة، وأنت خير من غفر ذنبًا، وعفا عن إثم.
Арасындагы келесоо, кем акылдары музоого сыйынып кеткени үчүн Раббисинен кечирим суроого Муса коомундагы жакшы адамдардан жетимишти тандап алды. Анан Аллах белгилеген убакка барышты. Баргандан кийин Аллахка оройлук кылып, Мусадан Аллахты өз көздөрү менен көрүүнү талап кылышты. Ошондо жер титиреп, катуу чагылган түшүп кыйрап жок болушту. Муса Раббисине жалынып: "Оо, Раббим, эгер буларды, булар менен бирге мени жок кылууну каалаганыңда, биз бул жерге келе электе эле жок кылат элең. Эми бул акылы тайыздардын айынан бизди жок кыласыңбы? Коомумдун музоого ибадат кылып кетүүсү, каалаган адамыңды адаштыруу, каалаган адамыңды туура жолго салуу үчүн сыноо, Сен биздин ишибизди башкаруучусуң, биздин күнөөбүздү кечир, кенен ырайымың менен ырайым кыл, Сен күнөө-каталарды эң жакшы кечиресиң.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• في الآيات دليل على أن الخطأ في الاجتهاد مع وضوح الأدلة لا يعذر فيه صاحبه عند إجراء الأحكام عليه، وهو ما يسميه الفقهاء بالتأويل البعيد.
Аяттарда, ачык далилдер менен өкүм кылганда ката кетирген адам ал өкүмдөр аткарылганда кечирилбейт, муну аалымдар "тавиил ал-баид" деп аташат.

• من آداب الدعاء البدء بالنفس، حيث بدأ موسى عليه السلام دعاءه فطلب المغفرة لنفسه تأدُّبًا مع الله فيما ظهر عليه من الغضب، ثم طلب المغفرة لأخيه فيما عسى أن يكون قد ظهر منه من تفريط أو تساهل في رَدْع عَبَدة العجل عن ذلك.
Дуба кылганда биринчи өзүнө дуба кылуу жакшы, Муса пайгамбар дуба кылганда сылыктык менен алгач өзүнүн ачууга алдырганына кечирим тилеп, андан соң бир тууганы аларды музоого ибадат кылуудан тыюуда алсыздык кылып, кош көңүл болгону үчүн ага кечирим тиледи.

• التحذير من الغضب وسلطته على عقل الشخص؛ ولذلك نسب الله للغضب فعل السكوت كأنه هو الآمر والناهي.
Ачуудан жана анын адамдын акылын кетире турган козутуусунан сактануу зарыл, ошон үчүн Аллах бул учурда унчукпай калууну милдет кылган, ал буйруучу да, тыюучу да.

• ضرورة التوقي من غضب الله، وخوف بطشه، فانظر إلى مقام موسى عليه السلام عند ربه، وانظر خشيته من غضب ربه.
Аллахтын ачуусунан сактануу, анын күч-кубатынан коркуу зарыл. Муса пайгамбардын Раббисинин алдындагы абалын, Раббисинин ачуусунан коркконун карап көр.

۞ وَٱكۡتُبۡ لَنَا فِي هَٰذِهِ ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٗ وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِ إِنَّا هُدۡنَآ إِلَيۡكَۚ قَالَ عَذَابِيٓ أُصِيبُ بِهِۦ مَنۡ أَشَآءُۖ وَرَحۡمَتِي وَسِعَتۡ كُلَّ شَيۡءٖۚ فَسَأَكۡتُبُهَا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَيُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَٱلَّذِينَ هُم بِـَٔايَٰتِنَا يُؤۡمِنُونَ
واجعلنا من الذين أكرمتهم في هذه الحياة بالنعم والعافية ووفقتهم للعمل الصالح، وممن أعددت لهم الجنة من عبادك الصالحين في الآخرة، إنا تبنا إليك، ورجعنا مُقِرِّين بتقصيرنا، قال الله تعالى: عذابي أصيب به من أشاء ممن يعمل بأسباب الشقاء، ورحمتي شملت كل شيء في الدنيا؛ فلا مخلوق إلا وقد وصلت إليه رحمة الله، وغَمَره فضله وإحسانه، فسأكتب رحمتي في الآخرة للذين يتقون الله بامتثال أوامره واجتناب نواهيه، والذين يعطون زكاة أموالهم مستحقيها، والذين هم بآياتنا يؤمنون.
"Бул дүйнөдө Сен жакшылык берип, кечирип, жакшы иштерди жасатып урматтаган адамдардын катарында кыл. Акыретте болсо, аларга бейиш даярдалып коюлган саалих пенделериңдин катарында кыл. Биз Сага тобо кылдык, кемчиликтерибизди моюндап, Өзүңө кайттык" - деди. Аллах Таала: "Бактысыздыкка алып баруучу ишти кылган адамдардан каалаганыма азабым түшөт, бул дүйнөдө ырайымым баардык нерсени ороп турат; Аллахтын ырайымы жаратылгандардан бирөөсүнө да жетпей калбайт, Анын артыкчылыгы менен жакшылыгы баарын курчап турат. Ал эми акыретте Мен ырайымымды Аллахтын буйругун аткарып, тыюусунан тыйылып такыба болгондорго, тиешелүү адамдарга байлыгынан зекет бергендерге, Биздин аяттарыбызга ыйман келтиргендерге жазамын.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ٱلَّذِينَ يَتَّبِعُونَ ٱلرَّسُولَ ٱلنَّبِيَّ ٱلۡأُمِّيَّ ٱلَّذِي يَجِدُونَهُۥ مَكۡتُوبًا عِندَهُمۡ فِي ٱلتَّوۡرَىٰةِ وَٱلۡإِنجِيلِ يَأۡمُرُهُم بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَيَنۡهَىٰهُمۡ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيۡهِمُ ٱلۡخَبَٰٓئِثَ وَيَضَعُ عَنۡهُمۡ إِصۡرَهُمۡ وَٱلۡأَغۡلَٰلَ ٱلَّتِي كَانَتۡ عَلَيۡهِمۡۚ فَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِهِۦ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَٱتَّبَعُواْ ٱلنُّورَ ٱلَّذِيٓ أُنزِلَ مَعَهُۥٓ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ
الذين يتبعون محمدًا صلى الله عليه وسلم، وهو النبي الأُمِّي الذي لا يقرأ ولا يكتب، وإنما يوحي إليه ربه، وهو الذي يجدون اسمه ووصفه ونبوته مكتوبًا في التوراة المُنَزَّلة على موسى عليه السلام، والإنجيل المُنَزَّل على عيسى عليه السلام، يأمرهم بما عُرِف حسنه وصلاحه، وينهاهم عما عُرِف قبحه في العقول الصحيحة والفطر السليمة، ويبيح لهم المُسْتَلذَّات مما لا ضرر فيه من المطاعم والمشارب والمناكح، ويحرم عليهم المُسْتَخْبثات منها، ويزيل عنهم التكاليف الشاقة التي كانوا يُكلَّفون بها، كوجوب قتل القاتل سواء كان القتل عمدًا أم خطأ، فالذين آمنوا به من بني إسرائيل ومن غيرهم، وعظَّموه ووقَّروه، ونصروه على من يعاديه من الكفار، واتبعوا القرآن الذي أنزل عليه كالنور الهادي؛ أولئك هم المفلحون الذين ينالون ما يطلبونه، ويُجَنَّبُونَ ما يرهبونه.
Жазууну да, окууну да билбеген, Раббисинен гана аян-кабар алган пайгамбар Мухаммадды (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) ээрчигендер анын аты жана сыпаттары Муса пайгамбарга түшүрүлгөн Тооротто жана Иса пайгамбарга түшүрүлгөн Инжилде жазылуу экенин көрүшкөн. Ал аларды жакшылыгы анык жана оңдоп-түзөй турган иштерге үндөйт, акылга жана таза ишенимге жаман экендиги билинип турган иштерден тыят. Тамактануу, суусундук ичүү жана никеленүү сыяктуу зыянсыз иштерди аткарууну ыктыярдуу кылган. Булардан таза, адал эместерин аларга арам кылат. Мурда моюндарына жүктөлгөн оор иштерди, мисалы, атайын же кокустан адам өлтүргөн кишиден өч алып аны өлтүрүү сыяктуу иштерди алардын моюнуна жүктөбөйт. Исраил урпактарыбы же башкаларбы, айтор, ким ага ыйман келтирсе, аны урматтап-сыйласа, каапырларга каршы ага жардам берсе, туура жолго баштоочу нур болуп түшүрүлгөн Куранды ээрчисе, мына ошолор каалаган нерсесине жетип, корккон нерсесинен кутулуп ийгиликке жетишет.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنِّي رَسُولُ ٱللَّهِ إِلَيۡكُمۡ جَمِيعًا ٱلَّذِي لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ يُحۡيِۦ وَيُمِيتُۖ فَـَٔامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِ ٱلنَّبِيِّ ٱلۡأُمِّيِّ ٱلَّذِي يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَكَلِمَٰتِهِۦ وَٱتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ
قل - أيها الرسول -: يا أيها الناس، إني رسول الله إليكم جميعًا، عربكم وعجمكم، الذي له وحده ملك السماوات، وله ملك الأرض، لا معبود بحق غيره سبحانه، يُحْيِي الموتى، ويميت الأحياء، فآمنوا - أيها الناس - بالله، وآمنوا بمحمد صلى الله عليه وسلم رسوله النبي الذي لا يقرأ ولا يكتب، وإنما جاء بوحي يوحيه إليه ربه، الذي يؤمن بالله، ويؤمن بما أُنزِل إليه وما أُنزِل على النبيين من قبله دون تفريق، واتَّبِعوه فيما جاء به من ربه؛ رجاء أن تهتدوا إلى ما فيه مصلحتكم في الدنيا والآخرة.
Оо, элчи, аларга: "Оо, адамдар, мен силердин баарыңарга, арабыңарга да арап эмесиңерге да Аллах тарабынан жиберилген элчимин. Асман жана жердин мүлкү Ага таандык. Андан башка ибадатка татыктуу жок. Ал өлүүлөрдү тирилтет жана тирүүлөрдү өлтүрөт. Эй, адамдар, Аллахка жана Анын жазууну да, окууну да билбеген, Раббиси ага түшүргөн аян-кабарды алып келген, Аллахка ыйман келтирген, анын өзүнө жана өзүнөн мурдагы пайгамбарларга түшүрүлгөн нерсеге эч ажыратып бөлбөстөн ыйман келтирген элчи-пайгамбары Мухаммадга (ага Аллахтын тынчтыгы саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) ыйман келтиргиле. Дүйнөдө да, акыретте да пайдалуу болгон жолго түшүүнү үмүт кылып, ал Раббисинен алып келген динге ээрчигиле.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَمِن قَوۡمِ مُوسَىٰٓ أُمَّةٞ يَهۡدُونَ بِٱلۡحَقِّ وَبِهِۦ يَعۡدِلُونَ
ومن قوم موسى من بني إسرائيل جماعة مستقيمة على الدين الصحيح، يدلون الناس عليه، ويحكمون بالعدل فلا يجورون.
Мусанын Исраил урпактарынан болгон коомунда туура динди беккем кармагандары да бар, башкаларды да ошого чакырышат жана жабыр кылбай, адилет өкүм кылышат.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• تضمَّنت التوراة والإنجيل أدلة ظاهرة على بعثة النبي محمد صلى الله عليه وسلم وعلى صدقه.
Тоорот менен Инжилде Мухаммад пайгамбардын (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) пайгамбарлыгына жана анын чындык экенине ачык далилдер келген.

• رحمة الله وسعت كل شيء، ولكن رحمة الله عباده ذات مراتب متفاوتة، تتفاوت بحسب الإيمان والعمل الصالح.
Аллахтын ырайымы бардык нерсени ороп алган, бирок, пенделерине болгон ырайымынын даражалары ар түрдүү, бул алардын ыйманына жана жакшы иштерине жараша ар түрдүү болот.

• الدعاء قد يكون مُجْملًا وقد يكون مُفَصَّلًا حسب الأحوال، وموسى في هذا المقام أجمل في دعائه.
Дуба абалга жараша, кээде жалпы, кээде өзүнчо болот. бул жерде Муса пайгамбар жалпы дуба кылган.

• من صور عدل الله عز وجل إنصافه للقِلَّة المؤمنة، حيث ذكر صفات بني إسرائيل المنافية للكمال المناقضة للهداية، فربما توهَّم متوهِّم أن هذا يعم جميعهم، فَذَكَر تعالى أن منهم طائفة مستقيمة هادية مهدية.
Аз сандагы ыймандууларды да эске алганы - Аллах Тааланын адилеттүүлүгүнөн. Исраил урпактарынын туура жолдон баш тартып, катуу каршылык көрсөтүүчү сыпаттарын айтканда, көп адамдар бул сыпаттар алардын баарына тиешелүү экен деп ойлоп калуусу мүмкүн эле, ошон үчүн Аллах Таала алардын арасында туура жолдогулары да бар экенин эскеркен.

وَقَطَّعۡنَٰهُمُ ٱثۡنَتَيۡ عَشۡرَةَ أَسۡبَاطًا أُمَمٗاۚ وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ إِذِ ٱسۡتَسۡقَىٰهُ قَوۡمُهُۥٓ أَنِ ٱضۡرِب بِّعَصَاكَ ٱلۡحَجَرَۖ فَٱنۢبَجَسَتۡ مِنۡهُ ٱثۡنَتَا عَشۡرَةَ عَيۡنٗاۖ قَدۡ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٖ مَّشۡرَبَهُمۡۚ وَظَلَّلۡنَا عَلَيۡهِمُ ٱلۡغَمَٰمَ وَأَنزَلۡنَا عَلَيۡهِمُ ٱلۡمَنَّ وَٱلسَّلۡوَىٰۖ كُلُواْ مِن طَيِّبَٰتِ مَا رَزَقۡنَٰكُمۡۚ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَٰكِن كَانُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ
وقسَّمنا بني إسرائيل اثنتي عشرة قبيلة، وأوحينا إلى موسى حين طلب منه قومه أن يدعو الله أن يسقيهم: أن اضرب - يا موسى - بعصاك الحجر، فضربه موسى، فانفجرت منه اثنتا عشرة عينًا بعدد قبائلهم الاثنتي عشرة، قد علمت كل قبيلة منهم مَشْربها الخاص بها، فلا تشترك معها فيه قبيلة أخرى، وظللنا عليهم السحاب يسير بسيرهم، ويتوقف بتوقفهم، وأنزلنا عليهم من نعمنا شرابًا حلوًا مثل العسل وطائرًا صغيرًا طيب اللحم يشبه السُّمانى، وقلنا لهم: كلوا من طيبات ما رزقناكم، وما نقصونا شيئًا بما وقع منهم من الظلم وكفران النعم، وعدم تقديرها حق قدرها، ولكن كانوا أنفسهم يظلمون بنقص حظوظها حين أوردوها موارد الهلاك بما ارتكبوه من مخالفة أمر الله والتنكر لنعمه.
Исраил урпактарын он эки урууга бөлдүк. Алар Мусадан Аллахка дуба кылып суу сура деп талап кылышканда, ага, эй, Муса, таягың менен ташты ур деп аян кылдык. Ал ташты урганда, андан коомундагы он эки уруунун санына жарша он эки булак агып чыгып, ар бир уруу өзүнө тиешелүү булакты билип, ага башка уруулар шериктеш болбой турган болду. Алар кайда басса жылып, токтосо токтоп алардын үстүнө көлөкө түшүрө турган булутту дайындап койдук. Аларга жакшылык кылып бал сыяктуу даамдуу суусундукту, бөдөнө сыяктуу эти даамдуу чымчыкты түшүруп бердик. Анан аларга: "Силерге ырыскы кылып берген таза нерселерди жегиле, жакшылыкка каапырдык кылуу, залымдык сыяктуу кемчиликтерди кылбагыла. ага өзүно ылайык баа бербей койбогула" - дедик. Бирок, алар өздөрүнө өздөрү залым кылып, Аллахтын жакшылыктарын четке кагып, Анын буйруктарына каршы чыгып күнөөкөр болуу менен кыйроого туш болушту.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَإِذۡ قِيلَ لَهُمُ ٱسۡكُنُواْ هَٰذِهِ ٱلۡقَرۡيَةَ وَكُلُواْ مِنۡهَا حَيۡثُ شِئۡتُمۡ وَقُولُواْ حِطَّةٞ وَٱدۡخُلُواْ ٱلۡبَابَ سُجَّدٗا نَّغۡفِرۡ لَكُمۡ خَطِيٓـَٰٔتِكُمۡۚ سَنَزِيدُ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
واذكر - أيها الرسول - حين قال الله لبني إسرائيل: ادخلوا بيت المقدس، وكلوا من ثمار قريته من أي مكان منه وفي أي وقت شئتم، وقولوا: يا ربنا، حُطَّ عنا خطايانا، وادخلوا الباب راكعين خاضعين لربكم؛ فإن فعلتم ذلك تجاوزنا عن ذنوبكم، وسنزيد المحسنين من خيري الدنيا والآخرة.
Оо, элчи, дагы эстегин, Аллах Исраил урпактарына: "Ыйык үйгө киргиле, андагы айылдан каалаган убакта, каалаган тамагыңарды жегиле. Оо, Раббибиз, биздин каталарыбызды өчүр деп, Раббиңерге кичипейилдик менен үрүкү кылып ийилип киргиле. Эгер ушундай кылсаңар, күнөөңөрдү кечиребиз, жакшылык кылуучуларга дүйнө, акыреттин жакшылышыг көбөйтөбүз" - деп айтты.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَبَدَّلَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنۡهُمۡ قَوۡلًا غَيۡرَ ٱلَّذِي قِيلَ لَهُمۡ فَأَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمۡ رِجۡزٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ بِمَا كَانُواْ يَظۡلِمُونَ
فغَيَّر الظالمون منهم القول الذي أُمِرُوا به فقالوا: حَبَّة في شعرة، عوضًا عما أُمِرُوا به من طلب المغفرة، وغيروا الفعل الذي أُمِرُوا به، فدخلوا يزحفون على أدبارهم بدلًا من الدخول خاضعين لله مُقْنِعي رؤوسهم، فأرسلنا عليهم عذابًا من السماء بسبب ظلمهم.
Алардын залымдары аларга буйрук иретинде айтылган сөздү бурмалап, "кечирим тилегиле" деген сөздүн ордуна "арпанын даны" деген сөздү алмаштырып, аларга буйрулган ишти өзгөртүп, эшиктен башын ийип кичи пейилдик менен кирүүнүн ордуна, артын салып жөрмөлөп киришти. Анан алардын залымдыгы себептүү асмандан азап түшүрдүк.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَسۡـَٔلۡهُمۡ عَنِ ٱلۡقَرۡيَةِ ٱلَّتِي كَانَتۡ حَاضِرَةَ ٱلۡبَحۡرِ إِذۡ يَعۡدُونَ فِي ٱلسَّبۡتِ إِذۡ تَأۡتِيهِمۡ حِيتَانُهُمۡ يَوۡمَ سَبۡتِهِمۡ شُرَّعٗا وَيَوۡمَ لَا يَسۡبِتُونَ لَا تَأۡتِيهِمۡۚ كَذَٰلِكَ نَبۡلُوهُم بِمَا كَانُواْ يَفۡسُقُونَ
واسأل - أيها الرسول - اليهود تذكيرًا لهم بما عاقب الله به أسلافهم عن قصة القرية التي كانت بقرب البحر حين كانوا يتجاوزون حدود الله بالصيد يوم السبت بعد نهيهم عنه حين ابتلاهم الله بأن صارت الأسماك تأتيهم ظاهرة على وجه البحر يوم السبت، وفي سائر الأيام لا تأتيهم، ابتلاهم الله بذلك بسبب خروجهم عن الطاعة وارتكابهم المعاصي، فاحتالوا لصيده بأن نصبوا شباكهم، وحفروا حفرهم، فكانت الحيتان تقع فيها يوم السبت، فإذا كان يوم الأحد أخذوها وأكلوها.
Оо, элчи, жөөттөргө эскертүү иретинде айылдагы бир окуянын айынан азапка кабылышканын сурагын. Ал айыл деңиздин жээгинде болчу. Аллах аларды сыноо үчүн ишемби күндөрү балыктарды деңиз бетине жакын алып келип, башка күндөрү алыстатып, анан ишемби күнү аларга балык уулоого тыюу салган эле. Бирок, алар Аллахтын чегинен чыгыа ишемби күну балык уулашты. Аллах аларды мындай сыноо менен алар баш ийбей, күнөөгө берилип кеткен себептүү сынады. Алар куулук кылып, ишемби күнү торлорун жайып, чукурларды казып коюп, ага түшүп калган балыктарды жекшемби күнү тартып алып, жешти.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• الجحود والكفران سبب في الحرمان من النعم.
Тануу жана ишенбөөчүлүк жакшылыктардан куру калууга себеп болот.

• من أسباب حلول العقاب ونزول العذاب التحايل على الشرع؛ لأنه ظلم وتجاوز لحدود الله.
Шариятты өзгөртүү жазанын келүүсүнө жана азаптын түшүүсүнө себеп болот; анткени бул Аллахтын чегинен чыгуу жана залым кылуу.

وَإِذۡ قَالَتۡ أُمَّةٞ مِّنۡهُمۡ لِمَ تَعِظُونَ قَوۡمًا ٱللَّهُ مُهۡلِكُهُمۡ أَوۡ مُعَذِّبُهُمۡ عَذَابٗا شَدِيدٗاۖ قَالُواْ مَعۡذِرَةً إِلَىٰ رَبِّكُمۡ وَلَعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ
واذكر - أيها الرسول - حين كانت جماعة منهم تنهاهم عن هذا المنكر، وتحذرهم منه، فقالت لها جماعة أخرى: لِمَ تنصحون جماعةً اللهُ مُهْلِكها في الدنيا بما ارتكبته من المعاصي، أو معذبها يوم القيامة عذابًا شديدًا؟ قال الناصحون: نصيحتنا لهم معذرة إلى الله بفعل ما أمرنا به من الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر حتى لا يؤاخذنا بترك ذلك، ولعلهم ينتفعون بالموعظة، فيُقْلِعون عما هم فيه من المعصية.
Оо, элчи, дагы эстегин, бир жамаат аларды бул тыюу салынган ишти (балык уулоону) аткаруудан тыйып, эскерткенде, башка бир жамааты: "Күнөөлөрү үчүн Аллах бул дүйнөдө кыйратып жок кылып, акыретте катуу азапка дууша кыла турган адамдарга эмне үчүн насаат айтасыңар?! - дешти. Насаат айтып жаткандар: "Аллахтын бизге буйруган жакшылыкка чакыруу жана жамандыктан кайтаруу буйругун аткарып, аны аткарбай коюп азапка кабылбоо үчүн насаат айтып жатабыз. мүмкүн алар насааттан пайда алышар жана кылып жаткан күнөө иштеринен кол үзөөр" - дешти.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُكِّرُواْ بِهِۦٓ أَنجَيۡنَا ٱلَّذِينَ يَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلسُّوٓءِ وَأَخَذۡنَا ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ بِعَذَابِۭ بَـِٔيسِۭ بِمَا كَانُواْ يَفۡسُقُونَ
فلمَّا أعرض العُصاة عما ذَكَّرَهُم به الواعظون، ولم يكفُّوا، أنجينا الذين نهوا عن المنكر من العذاب، وأخذنا الذين ظلموا باعتدائهم بالصيد يوم السبت بعذاب شديد بسبب خروجهم عن طاعة الله وإصرارهم على المعصية.
Күнөөкөрлөр насаат айтуучулардын айтканына көңүл бурбай, кылып жаткан иштерин уланта бергенде, аларды жаман иштен тыйгандарды куткарып, ишемби күнү балук уулап залымдык кылгандарды Аллахтын чегинен чыгып, күнөөнү уланта бергени үчүн катуу азап менен азаптадык.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَلَمَّا عَتَوۡاْ عَن مَّا نُهُواْ عَنۡهُ قُلۡنَا لَهُمۡ كُونُواْ قِرَدَةً خَٰسِـِٔينَ
فلما تجاوزوا الحد في عصيان الله تكبرًا وعنادًا، ولم يتعظوا، قلنا لهم: أيها العصاة، كونوا قردة أذلاء؛ فكانوا كما أردنا، إنما أَمْرُنا لشيء إذا أردناه أن نقول له: كن، فيكون.
Насаатты укпай, текеберилиги жана кежирлиги менен Аллахка күнөө кылып чектен чыгышканда, аларга: "Эй, күнөөкөрлөр, кор болгон маймылдарга айлангыла" - дедик. Анан алар Биз каалагандай болушту. Биз кайсы бир ишти кааласак, ага: "Бол" - деп айтсак, болуп калат.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَإِذۡ تَأَذَّنَ رَبُّكَ لَيَبۡعَثَنَّ عَلَيۡهِمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ مَن يَسُومُهُمۡ سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِۗ إِنَّ رَبَّكَ لَسَرِيعُ ٱلۡعِقَابِ وَإِنَّهُۥ لَغَفُورٞ رَّحِيمٞ
واذكر - أيها الرسول - إذ أعلم الله إعلامًا صريحًا لا لبس فيه ليُسَلِّطن على اليهود من يذلهم ويهينهم في حياتهم الدنيا إلى يوم القيامة، إن ربك - أيها الرسول - لسريع العقاب لمن عصاه، حتى إنه قد يُعجِّل له العقوبة في الدنيا، وإنه لَغفورٌ لِذُنوبِ مَن تاب من عباده، رحيم بهم.
Оо, элчи, дагы эстегин, Аллах жөттөрдүн үстүнөн аларды дүйнө жашоосунда тээ кыяматка чейин кордоп, коркутуп тура турган адамдарды жиберерин ачык жарыя кылды. Эй, элчи, акыйкатта, Раббиң, күнөө кылгандардын жазасын өтө тез берүүчү, аларга бул дүйнө жашоосунда эле жазалап коёт. Ошондой эле Ал пенделеринен тобо кылгандарга Кечиримдүү жана аларга Ырайымдуу.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَقَطَّعۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ أُمَمٗاۖ مِّنۡهُمُ ٱلصَّٰلِحُونَ وَمِنۡهُمۡ دُونَ ذَٰلِكَۖ وَبَلَوۡنَٰهُم بِٱلۡحَسَنَٰتِ وَٱلسَّيِّـَٔاتِ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ
وفرَّقناهم في الأرض، ومزَّقناهم فيها طوائف، بعد أن كانوا مجتمعين، منهم الصالحون القائمون بحقوق الله وحقوق عباده، ومنهم المقتصدون، ومنهم المسرفون على أنفسهم بالمعاصي، واختبرناهم باليسر والعسر رجاء أن يرجعوا عما هم فيه.
Аларды жер бетинде бөлүп-жарып, бир канча тайпаларга ажыратып койдук, буга чейин алар бир чогуу жамаат болчу. Алардын арасында Аллахтын да, пенденин да акысын аткаргандары, орточолору жана күнөө жасап өз жандарына зыян кылгандары да бар. Аларды кылып жаткан иштеринен кайтабы деген үмүттө жыргал менен да куурал менен да сынап көрдүк.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَخَلَفَ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ خَلۡفٞ وَرِثُواْ ٱلۡكِتَٰبَ يَأۡخُذُونَ عَرَضَ هَٰذَا ٱلۡأَدۡنَىٰ وَيَقُولُونَ سَيُغۡفَرُ لَنَا وَإِن يَأۡتِهِمۡ عَرَضٞ مِّثۡلُهُۥ يَأۡخُذُوهُۚ أَلَمۡ يُؤۡخَذۡ عَلَيۡهِم مِّيثَٰقُ ٱلۡكِتَٰبِ أَن لَّا يَقُولُواْ عَلَى ٱللَّهِ إِلَّا ٱلۡحَقَّ وَدَرَسُواْ مَا فِيهِۗ وَٱلدَّارُ ٱلۡأٓخِرَةُ خَيۡرٞ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
فجاء من بعد هؤلاء أهل سَوْءٍ يخلفونهم، أخذوا التوراة من أسلافهم، يقرؤونها ولا يعملون بما فيها، يأخذون متاع الدنيا الرديء رشوة لتحريفهم كتاب الله، والحكم بغير ما أنزل فيه، ويُمَنُّون أنفسهم بأن الله سيغفر لهم ذنوبهم، وإن يأتهم متاع دنيوي زهيد يأخذوه مرة بعد مرة، ألم يأخذ الله العهود والمواثيق على هؤلاء ألا يقولوا على الله إلا الحق دون تحريف أو تبديل؟! ولم يكن تركهم للعمل بالكتاب عن جهل، بل كان على علم، فقد قرأوا ما فيه وعَلِمُوهُ، فذنبهم أشد، والدار الآخرة وما في الدار الآخرة من نعيم دائم خيرٌ من ذلك المتاع الزائل للذين يتقون الله بامتثال أوامره واجتناب نواهيه، أفلا يعقل هؤلاء الذين يأخذون هذا المتاع الزهيد أن ما أعده الله للمتقين في الآخرة خير وأبقى؟!
Анан бул жаман иш жасагандардын артында орун басар болуп бир муун келди. Алар мурдагылардан Тооротту мурас алып, аны окуп бирок, анда жазылгандарды аткарбай, Аллахтын китебин өзгөртүү үчүн жана өкүмдөрдү түшкөн максатынан бурмалоо үчүн жарыбаган дүйнө буюмдарынан пара алып, Аллах күнөөлөрүбүздү кечирет деп өздөрүн алаксытышты. Аларга жок болуп кетүүчү дүйнө буюмдарын алып келишкен сайын, биринин артынан бирин ала беришти. Акйыкатта, Аллах Таала алар менен чындыкты эч өзгөртпөстөн, бурмалабастан айтууга келишим, убада кылган эмсе беле?! Китепте жазылган иштерди алар билбестиктен кылбай койгон жок, тескерисинче аларда илими бар болчу, алар аны окуп, билишкен. Ошон үчүн алардын күнөөсү оор болду. Акырет коргону, анда Аллахтын тыйганынан тыйылып, буйруганын аткарып, такыба болгондор үчүн, бул дүйнөдөгү жок болуп кетүүчү нерселерге караганда түбөлүктүү жакшылыктар бар. Мына ушул жок болуп кетүүчү дүйнө буюмдарын алуучулар, Аллах такыбаларга акыретте жакшы жана түбөлүктүү нерселерди даярдап койгонуна акыл жүгүртүшпөйбү?!
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَٱلَّذِينَ يُمَسِّكُونَ بِٱلۡكِتَٰبِ وَأَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُصۡلِحِينَ
والذين يتَمَسَّكون بالكتاب، ويعملون بما فيه، ويقيمون الصلاة بالمحافظة على أوقاتها وشروطها وواجباتها وسننها، سيجازيهم الله على أعمالهم، فالله لا يضيع أجرَ مَن عملُه صالح.
(Алардын арасында) китепти бекем карманган, анда жазылгандарды иш жүзүндө аткарган, намзадарын убактысында бардык шарттарын, важыбдарын жана сүннөттөрүн толук аткарып окугандары да бар. Эми Аллах аларды кылган иштерине жараша сыйлайт, Аллах жакшы иштерди кылгандардын сооп-сыйын текке кетирбейт.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• إذا نزل عذاب الله على قوم بسبب ذنوبهم ينجو منه من كانوا يأمرون بالمعروف وينهون عن المنكر فيهم.
Эгер коомго күнөөлөрү себептүү азап түшсө, аларды жакшылыкка буйруп, жамандыктан кайтаргандар андан кутулушат.

• يجب الحذر من عذاب الله؛ فإنه قد يكون رهيبًا في الدنيا، كما فعل سبحانه بطائفة من بني إسرائيل حين مَسَخَهم قردة بسبب تمردهم.
Аллахтын азабынан сактануу важыб; анткени ал бул дүйнөдө коркунуч жаратуусу мүмкүн. Аллах Таала чектен чыкканы себептүү Исраил урпактарынан маймылга айландырып койгону сыяктуу.

• نعيم الدنيا مهما بدا أنه عظيم فإنه قليل تافه بجانب نعيم الآخرة الدائم.
Аллах Таала Исраил урпактарына кордукту жана жакырдыкты жазып, алардын залымдыгы жана туура жолдон тайганы себептүү ар дайым азап жөнөтүп турарын жарыялаган.

• أفضل أعمال العبد بعد الإيمان إقامة الصلاة؛ لأنها عمود الأمر.
Дүйнө жакшылыктары канча чоң болбосун, акыреттин түбөлүктүү жакшылыктарына салыштырмалуу түккө турбайт.

• كتب الله على بني إسرائيل الذلة والمسكنة، وتأذن بأن يبعث عليهم كل مدة من يذيقهم العذاب بسبب ظلمهم وانحرافهم.
Пенденин ыймандан кийинки эле жакшы иши - намаз окуу, анткени ал диндин түркүгү.

۞ وَإِذۡ نَتَقۡنَا ٱلۡجَبَلَ فَوۡقَهُمۡ كَأَنَّهُۥ ظُلَّةٞ وَظَنُّوٓاْ أَنَّهُۥ وَاقِعُۢ بِهِمۡ خُذُواْ مَآ ءَاتَيۡنَٰكُم بِقُوَّةٖ وَٱذۡكُرُواْ مَا فِيهِ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ
واذكر - يا محمد - إذ اقتلعنا الجبل فرفعناه فوق بني إسرائيل لَمَّا امتنعوا من قَبول ما في التوراة، فصار الجبل كأنه سحابة تظل رؤوسهم، وأيقنوا أنه ساقط عليهم، وقيل لهم: خذوا ما أعطيناكم بجد واجتهاد وعزيمة، وتذكروا ما فيه من الأحكام التي شرعها الله لكم ولا تنسوه؛ رجاء أن تتقوا الله إذا قمتم بذلك.
Оо, Мухаммад, дагы эстегин, Тооротто айтылгандарды аткаруудан баш тартышканда, Биз тоону ажыратып алып, Исраил урпактарынын үстүнө көтөрүп, тоо аларды көлөкөлөгөн булут сыяктуу болуп, алар тоо үстүбузгө түшөт деп ишенип калышканда, аларга: "Биз силерге берген китепти тырышуу менен бекем кармагыла, анда Аллах силерге шарият кылган өкүмдөрдү эстегиле жана ушун кылып такыба болууну үмүт кылсаңар аны унутпагыла" - деп айтылды.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَإِذۡ أَخَذَ رَبُّكَ مِنۢ بَنِيٓ ءَادَمَ مِن ظُهُورِهِمۡ ذُرِّيَّتَهُمۡ وَأَشۡهَدَهُمۡ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ أَلَسۡتُ بِرَبِّكُمۡۖ قَالُواْ بَلَىٰ شَهِدۡنَآۚ أَن تَقُولُواْ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ إِنَّا كُنَّا عَنۡ هَٰذَا غَٰفِلِينَ
واذكر - يا محمد - إذ أخرج ربك من أصلاب بني آدم ذرياتهم، وقررهم بإثبات ربوبيته بما أودعه في فطرهم من الإقرار بأنه خالقهم وربهم قائلًا لهم: ألست بربكم؟ قالوا جميعًا: بلى أنت ربنا، قال: إنما امتحناكم وأخذنا عليكم الميثاق حتى لا تنكروا يوم القيامة حجة الله عليكم، وتقولوا: إنه لا علم لكم بذلك.
Оо, Мухаммад, дагы эстегин, Раббиң адам баласынын белинен анын урпактарын чыгарды. Ошондо алар Анын Жаратуучу жана Рабби экенин таза табияты менен кабыл кылышты. Раббиси аларга: "Мен силердин Раббиңер эмесминби?" - деди. Алар баары биригип: "Ооба, Сен биздин Раббибизсиң" - дешти. Аллах: "Чынында, силер кыямат күнү далилдерди четке кагып, бул тууралуу эч нерсе билбейбиз деп айтпооңор үчүн, Биз силерди сынадык жана убадаңарды алдык" - деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
أَوۡ تَقُولُوٓاْ إِنَّمَآ أَشۡرَكَ ءَابَآؤُنَا مِن قَبۡلُ وَكُنَّا ذُرِّيَّةٗ مِّنۢ بَعۡدِهِمۡۖ أَفَتُهۡلِكُنَا بِمَا فَعَلَ ٱلۡمُبۡطِلُونَ
أو تحتجوا بأن آباءكم هم الذين نقضوا العهد فأشركوا بالله، وأنكم كنتم مقلدين لآبائكم فيما وجدتموهم عليه من الشرك، فتقولوا: أفتؤاخذنا - يا ربنا- بما فعله آباؤنا الذين أبطلوا أعمالهم بالشرك بالله فتعذبنا؟ فلا ذنب لنا؛ لجهلنا وتقليدنا لآبائنا.
"Же ата-бабаңар бутпарас болуп, келишимди бузганын айтып, силер болсо алардын ширк ишенимдерин ээрчип кеткениңерди шылтоо кылып: "Эй, Раббибиз, бизди ширк кылып иш-амалдарын ок кылып алган ата-бабалар үчүн азаптайсыңбы? Бизде күнөө жок, биз билбестен аталарыбыздын кылганын кылдык" - деп танып кетпөөңөр үчүн ушундай кылдык"- деди.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَكَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ وَلَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ
وكما بينا الآيات في مصير الأمم المكذبة كذلك نبيِّنها لهؤلاء؛ رجاء أن يرجعوا عما هم عليه من الشرك إلى توحيد الله وعبادته وحده؛ كما جاء في العهد الذي قطعوه لله على أنفسهم.
Жалганчы коомдордун жазмышы тууралуу аяттарды баяндаганыбыз сыяктуу, ширк ишенимин таштап, бир Кудайга ишенип, Ага ибадат кылуусун үмут кылып, буларга да аяттарды баяндап бердик.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَٱتۡلُ عَلَيۡهِمۡ نَبَأَ ٱلَّذِيٓ ءَاتَيۡنَٰهُ ءَايَٰتِنَا فَٱنسَلَخَ مِنۡهَا فَأَتۡبَعَهُ ٱلشَّيۡطَٰنُ فَكَانَ مِنَ ٱلۡغَاوِينَ
واقرأ - أيها الرسول - على بني إسرائيل خبر رجل منهم أعطيناه آياتنا فَعَلِمَهَا وفهم الحق الذي دلت عليه، ولكنه لم يعمل بها، بل تركها وانخلع منها، فلحقه الشيطان، وصار قرينًا له، فأصبح من الضالين الهالكين بعد أن كان من المهتدين الناجين.
Оо, Мухаммад, Исраил урпактарына алардын өзүнөн чыккан бир адам тууралуу окуп бер. Биз ага аяттарыбызды берип, ал аны билип, ага далил болгон чындыкты түшүнүп туруп, аны иш жүзүндө аткарбады, аны таштап, андан үзүлдү. Ошондо ага шайтан жолугуп, аны өзүнө жакын кылып алды. Анан ал ийгиликке жетүүчу туура жолдон, кыйроого учуроочу кыйшык жолго тушүп алды.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَلَوۡ شِئۡنَا لَرَفَعۡنَٰهُ بِهَا وَلَٰكِنَّهُۥٓ أَخۡلَدَ إِلَى ٱلۡأَرۡضِ وَٱتَّبَعَ هَوَىٰهُۚ فَمَثَلُهُۥ كَمَثَلِ ٱلۡكَلۡبِ إِن تَحۡمِلۡ عَلَيۡهِ يَلۡهَثۡ أَوۡ تَتۡرُكۡهُ يَلۡهَثۚ ذَّٰلِكَ مَثَلُ ٱلۡقَوۡمِ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَاۚ فَٱقۡصُصِ ٱلۡقَصَصَ لَعَلَّهُمۡ يَتَفَكَّرُونَ
ولو شئنا نَفْعَه بهذه الآيات لرفعناه بها بأن نوفقه للعمل بها فيرتفع في الدنيا والآخرة، ولكنه اختار ما يؤدي إلى خذلانه حين مال إلى شهوات الدنيا مؤثرًا دنياه على آخرته، واتبع ما تهواه نفسه من الباطل، فمثله في شدة الحرص على الدنيا كمثل الكلب لا يزال لاهثًا في كل حال، إن كان رابضًا لهث، وإن طُرِدَ لهث، ذلك المثل المذكور مثل القوم الضالين بتكذيبهم بآياتنا، فاقصص - أيها الرسول - القصص عليهم؛ رجاء أن يتفكروا فينزجروا عما هم فيه من التكذيب والضلال.
Эгер ушул аяттар аркылуу анын даражасын көтөрүүнү кааласак, аны иш жүзүндө аткарууга жеңилдик берип, дүйнө , акыретте көтөрүп коймокпуз. Бирок, ал акыретке караганда дүйнө ырахаттарына таасирленип, жардамсыз кала турган жолду тантап алды. Анын дүйнөгө ач көздүгү, итке окшош, ит баардык абалында сугалактанып тилин салаңдата берет, жатса да, тилин салаңдатат, куусаң да тилиин салаңдатат.Бул салыштыруу, Биздин аяттарыбызды жалганга чыгарып адашкан коомго окшош. Эй, элчи, пикри кылып, өздөрүнүн жалганын, адашуусун таштап калуусун үмүт кылып, аларга ушундай аңгемелерди аңгемеле.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
سَآءَ مَثَلًا ٱلۡقَوۡمُ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَأَنفُسَهُمۡ كَانُواْ يَظۡلِمُونَ
ليس أسوأ من القوم الذين كذبوا بحُجَجنا وبراهيننا، ولم يصدقوا بها، وهم بذلك يظلمون أنفسهم بإيرادها موارد الهلاك.
Биздин далилдерибизди жалганга чыгарып, ага ишенбей, ушунусу менен өздөрүн түбөлүк кыйроого түрткөн адамдардан да жаман адам болобу
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
مَن يَهۡدِ ٱللَّهُ فَهُوَ ٱلۡمُهۡتَدِيۖ وَمَن يُضۡلِلۡ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ
من يوفقه الله للهداية إلى صراطه المستقيم فهو المهتدي حقًّا؛ ومن يبعده عن الصراط المستقيم، فأولئك هم الناقصون أنفسهم حظوظهم حقًّا، الذين خسروا أنفسهم وأهليهم يوم القيامة، ألا ذلك هو الخسران المبين.
Аллах кимди туура жолго ылайыктуу кылып, түз жолго салып койсо, ал чындап туура жолго түшөт; кимди түз жолдон алыстатып койсо, алар чындап өздөрүнүн насибин кемитүүчүлөр. Алар кыямат күнү өздөрүнө жана үй-бүлөлөрүнө зыян кылуучулар, бул анык зыян тартуу.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• المقصود من إنزال الكتب السماوية العمل بمقتضاها لا تلاوتها باللسان وترتيلها فقط، فإن ذلك نَبْذ لها.
Асман китептерин түшүрүүдөгү максат, аларды жөн эле окуп коюу эмес, анда жазылгандарды иш жүзүндө аткаруу.

• أن الله خلق في الإنسان من وقت تكوينه إدراك أدلة الوحدانية، فإذا كانت فطرته سليمة، ولم يدخل عليها ما يفسدها أدرك هذه الأدلة، وعمل بمقتضاها.
Акыйкатта, Аллах Таала инсанды пайда кылган учурда эле, анда бир Кудайга ишенүү далилин сезүүнү кошо жараткан. Кимдин табияты таза болсо, табиятына аны буза тургантуура эмес ишенимдер кирбесе, ал ошол далилди сезип, ошонун талабына жараша иш-аракет кылат.

• في الآيات عبرة للموفَّقين للعمل بآيات القرآن؛ ليعلموا فضل الله عليهم في توفيقهم للعمل بها؛ لتزكو نفوسهم.
Куран аяттарында айтылгандарды иш жүзүнө ашырууга Аллах таала мүмкүнчүлүк берген адамдар, бул, алар напсилерин тазалоосу үчүн Аллахтын аларга берген артыкчылыгы экенин билүүсү керек.

• في الآيات تلقين للمسلمين للتوجه إلى الله تعالى بطلب الهداية منه والعصمة من مزالق الضلال.
Аяттарда мусулмандарды Аллах Тааладан туура жол суроого, адашуунун түрдүү жолдорунан сактоону суранууга багыт берилген.

وَلَقَدۡ ذَرَأۡنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِۖ لَهُمۡ قُلُوبٞ لَّا يَفۡقَهُونَ بِهَا وَلَهُمۡ أَعۡيُنٞ لَّا يُبۡصِرُونَ بِهَا وَلَهُمۡ ءَاذَانٞ لَّا يَسۡمَعُونَ بِهَآۚ أُوْلَٰٓئِكَ كَٱلۡأَنۡعَٰمِ بَلۡ هُمۡ أَضَلُّۚ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡغَٰفِلُونَ
ولقد أنشأنا لجهنم كثيرًا من الجن، وكثيرًا من الإنس؛ لعلمنا بأنهم سيعملون بعمل أهلها، لهم قلوب لا يدركون بها ما ينفعهم ولا ما يضرهم، ولهم أعين لا يبصرون بها آيات الله في الأنفس والآفاق فيعتبرون بها، ولهم آذان لا يسمعون بها آيات الله فيتدبرون ما فيها، أولئك المتصفون بهذه الصفات مثل البهائم في فقد العقل، بل هم أكثر بعدًا في الضلال من البهائم، أولئك هم الغافلون عن الإيمان بالله واليوم الآخر.
Акыйкатта, тозокко ылайыктуу иштерди кыларын билип, көптөгөн жиндерди жана адамдарды тозокко татыктуу кылып жараттык. Алардын жүрөгү болгон менен жүрөгү пайда берүүчүнү да, зыян берүүчүнү да сезбейт. Алардын көздөрү болгон менен өздөрүндөгү жана ааламдагы Аллахтын белгилерин көрбөйт жана андан этибар алышпайт. Алардын кулагы болгону менен Аллахтын аяттарын угушпайт жана ага акыл калчабайт. Ушул жогорудагы сыпаттар менен сыпатталган адамдар акылсыздыкта айбандар сыяктуу, а түгүл, адашууда булар айбандарга караганда жаман. Булар Аллахка жана кыямат күнүнө ыйман келтирүүдөн бей капар калышкан.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَلِلَّهِ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ فَٱدۡعُوهُ بِهَاۖ وَذَرُواْ ٱلَّذِينَ يُلۡحِدُونَ فِيٓ أَسۡمَٰٓئِهِۦۚ سَيُجۡزَوۡنَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
ولله - سبحانه - الأسماء الحسنى التي تدل على جلاله وكماله، فتوسَّلوا بها إلى الله في طلب ما تريدون وأثنوا عليه بها، واتركوا الذين يميلون عن الحق في هذه الأسماء بجعلها لغير الله، أو نفيها عنه، أو تحريف معناها أو تشبيه غيره بها، سنجزي هؤلاء الذين يميلون بها عن الحقِّ: العذاب المؤلم بما كانوا يعملون.
Кемчиликсиз Аллахта Анын улуулугун жана кемелдигин айгинелеген кооз ысымдары бар. Ошол ысымдары менен Аллахка мактоо айтып, ошол ысымары аркылуу Андан каалаганыңарды сурагыла. Аллахтын ысысмдарында чектен чыгып, бул ысымдарды Аллахтан башкага ыйгарган, же Аллахка мындай ысымдарды ыраа көрбөгөн, же маанисин бурмалаган, же башка нерсеге окшоткон адамдардан алыс болгула. Кийин Аллахтын ысымдарында чектен чыккандарды кылган кылыктары үчүн катуу азап менен жазалайбыз.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَمِمَّنۡ خَلَقۡنَآ أُمَّةٞ يَهۡدُونَ بِٱلۡحَقِّ وَبِهِۦ يَعۡدِلُونَ
وممن خَلَقْنا جماعة يهتدون في أنفسهم بالحق، ويدعون إليه غيرهم فيهتدون، ويحكمون به بالعدل فلا يجورون.
Биз жараткандардын арасында, өздөрүн туура жолго салган, башкаларды да ага чакырып туура жолго баштаган, эч кимге жабыр кылбай, адил өкүм кылган жамаат бар.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا سَنَسۡتَدۡرِجُهُم مِّنۡ حَيۡثُ لَا يَعۡلَمُونَ
والذين كذبوا بآياتنا، ولم يؤمنوا بها، بل جحدوها، سنفتح لهم أبواب الرزق لا إكرامًا لهم، بل لاستدراجهم حتى يتمادوا فيما هم عليه من الضلال، ثم يصيبهم عذابنا على حين غِرَّة.
Биздин аяттарыбызга ыйман келтирбей, тескерсинче, аларды четке кагып, жалганга чыгаргандарга, ырыскы эшиктерин ачабыз. Бирок, бул аларды сыйлоо үчүн эмес, күнөөлөрүн удаа-удаа уланта берип, адашуулары өтө күчөөсү үчүн ушундай кылабыз. Анан кокустан аларга азап жиберебиз.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَأُمۡلِي لَهُمۡۚ إِنَّ كَيۡدِي مَتِينٌ
وأؤخر عنهم العقوبة حتى يظنوا أنهم غير معاقبين، فيستمروا على تكذيبهم وكفرهم حتى يُضاعَف عليهم العذاب، إن كيدي قوي، فأظهر لهم الإحسان، وأريد بهم الخذلان.
Алардын азабы кечиктирилип, азапталбайбыз го деп ойлоп калышат да, жалганга чыгаруусун жана каапырлыгын уланта беришет, ошентип алардын азабы да күчөй берет. Менин айлам күчтүү, аларга жакшылык кылып жаткандай көрүнүп, бирок жардамсыз таштап коём.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
أَوَلَمۡ يَتَفَكَّرُواْۗ مَا بِصَاحِبِهِم مِّن جِنَّةٍۚ إِنۡ هُوَ إِلَّا نَذِيرٞ مُّبِينٌ
أَوَلَم يتفكر هؤلاء المكذبون بآيات الله وبرسوله، فَيُعْمِلُوا عقولهم ليتضح لهم أن محمدًا صلى الله عليه وسلم ليس بمجنون، إنما هو رسول من الله بعثه محذرًا من عذاب الله تحذيرًا بيِّنًا.
Аллахтын аяттарын жана элчисин жалганга чыгаргандар Мухаммаддын (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) жинди эмес экенине пикир кылып, акылдарын иштетпейби. Ал Аллахтын элчиси, аны Аллахтын азабын ачык-айкын эскертүү үчүн эскертүүчү кылып жиберген.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
أَوَلَمۡ يَنظُرُواْ فِي مَلَكُوتِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا خَلَقَ ٱللَّهُ مِن شَيۡءٖ وَأَنۡ عَسَىٰٓ أَن يَكُونَ قَدِ ٱقۡتَرَبَ أَجَلُهُمۡۖ فَبِأَيِّ حَدِيثِۭ بَعۡدَهُۥ يُؤۡمِنُونَ
أَوَلَم ينظر هؤلاء نظر اعتبار إلى ملك الله في السماوات والأرض، وينظروا إلى ما خلق الله فيهما من حيوان ونبات وغيرهما، وينظروا في آجالهم التي عسى أن تكون نهايتها قَرُبَتْ فيتوبوا قبل فوات الأوان، فإذا لم يؤمنوا بالقرآن وما فيه من وعد ووعيد فبأي كتاب غيره يؤمنون؟!
Алар Аллахтын асман-жердеги мүлктөрүнө этибар кылып карашпайбы. Аллах асман-жерде жараткан айбанат, өсүмдүк жана башка нерселерге карашпайбы. Өтө жакныдап калган ажалдарына карап, убакытты өткөрбөй тобо кылышпайбы. Эгер Куранга жанаанда айтылган жакшы жана жаман убадаларга ишенишпесе, анда кайсы китепке ишенишмек эле?!
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
مَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَلَا هَادِيَ لَهُۥۚ وَيَذَرُهُمۡ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ
من يخذله الله عن الهداية إلى الحق، ويضله الله عن الصراط المستقيم، فلا هادي له يهديه إليه، ويتركهم الله في ضلالهم وكفرهم يتحيرون لا يهتدون إلى شيء.
Аллах кимди чындыкка алып баруучу туура жолдон четтетип, туз жолдон адаштырып койсо, аны түз жолго башточу башка эч ким болбойт. Аллах аларды адашкан, каапыр абалдарында таштап коёт да, алар аргасыз туура жолду таба албай кала беришет.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
يَسۡـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلسَّاعَةِ أَيَّانَ مُرۡسَىٰهَاۖ قُلۡ إِنَّمَا عِلۡمُهَا عِندَ رَبِّيۖ لَا يُجَلِّيهَا لِوَقۡتِهَآ إِلَّا هُوَۚ ثَقُلَتۡ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ لَا تَأۡتِيكُمۡ إِلَّا بَغۡتَةٗۗ يَسۡـَٔلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِيٌّ عَنۡهَاۖ قُلۡ إِنَّمَا عِلۡمُهَا عِندَ ٱللَّهِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ
يسألك هؤلاء المكذبون المُتَعنِّتون عن القيامة: أي وقت تقع ويستقر العلم بها؟ قل - يا محمد -: ليس علمها عندي ولا عند غيري، وإنما علمها عند الله وحده، لا يظهرها لوقتها المقدر لها إلا الله، خفي أمر ظهورها على أهل السماوات وأهل الأرض، لا تأتيكم إلا فجأة، يسألونك عن الساعة كأنك حريص على العلم بها، وما علموا أنك لا تسأل عنها لكمال علمك بربك، قل لهم - يا محمد -: إنما علم الساعة عند الله وحده، ولكن أكثر الناس لا يعلمون ذلك.
Жалганга чыгаруучу көк беттер сенден кыямат тууралуу, анын качан болору тууралуу сурашат. Эй, Мухаммад, аларга: "Кыяматтын илимин мен да, менден башка да билбейт, Аны бир гана Аллах билет, анын белгиленген убактысын бир гана Аллах ачыкка чыгарат, анын ачыкка чыгары асман-жердегинин баарына жашыруун. Ал кокустан болот" - деп айт. Сен кыямат тууралуу билүүгө кызыкдар болгонсуп, сенден ал тууралуу сурашат. Сен Раббиңди жакшы билгендиктен, кыямат тууралуу Андан сурабастыгыңды билишпейт. Эй, Мухаммад, аларга: "Кыяматтын илими бир гана Аллахта, бирок, көп адамдар муну билишпейт" деп айткын.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• خلق الله للبشر آلات الإدراك والعلم - القلوب والأعين والآذان - لتحصيل المنافع ودفع المضار.
Аллах адам баласына пайдалууну кабылдап, пайдасыздан сактануу үчүн сезүү жана билүү аспаптарын - жүрөктү, көздү, кулакты жараткан.

• الدعاء بأسماء الله الحسنى سبب في إجابة الدعاء، فيُدْعَى في كل مطلوب بما يناسب ذلك المطلوب، مثل: اللهمَّ تب عَلَيَّ يا تواب.
Аллахтын кооз ысымдары аркылуу дуба кылуу дубанын кабыл болуусуна себеп болот. Суралган нерсеге жараша, ошого ылайык ысымы айтылып дуба кылынат, мисалы: Аллахым, менин күнөөлөрүмдү кечир, оо, Тобону кабыл кылуучу ж.б.у.с.

• التفكر في عظمة السماوات والأرض، والتوصل بهذا التفكر إلى أن الله تعالى هو المستحق للألوهية دون غيره؛ لأنه المنفرد بالصنع.
Асман менен жердин улуктугуна пикир кылып, ушулардын баарын жасаган жалгы Аллах деген пикир аркылуу Аллах Таала ибадатка ылайыктуу жалгаз экенин билүү керек.

قُل لَّآ أَمۡلِكُ لِنَفۡسِي نَفۡعٗا وَلَا ضَرًّا إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُۚ وَلَوۡ كُنتُ أَعۡلَمُ ٱلۡغَيۡبَ لَٱسۡتَكۡثَرۡتُ مِنَ ٱلۡخَيۡرِ وَمَا مَسَّنِيَ ٱلسُّوٓءُۚ إِنۡ أَنَا۠ إِلَّا نَذِيرٞ وَبَشِيرٞ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
قل - يا محمد -: لا أستطيع جلب خيرٍ لنفسي، ولا كشف سوء عنها، إلا ما شاء الله، وإنما ذلك إلى الله، ولا أعلم إلا ما علَّمني الله، فلا أعلم الغيب، ولو كنت أعلم الغيب لفعلت الأسباب التي أعلم أنها تجلب لي المصالح، وتدفع عني المفاسد؛ لِعِلمي بالأشياء قبل كونها وعلمي بما تؤول إليه، لست إلا رسولًا من عند الله، أُخَوِّفُ من عقابه الأليم، وأُبَشِّرُ بثوابه الكريم قومًا يؤمنون بأني رسول منه سبحانه وتعالى، ويُصَدِّقُونَ بما جئت به.
Оо, Мухаммад, аларга минтип айт: "Аллах каалабаса, мен өзүмө жакшылык алып келе албаймын, өзүмдү жамандыктан сактай да албаймын, жакшылык берүү жана жамандыктан сактоо Аллахтын колунда. Ошондой эле, Аллах билдирген нерсени гана билем, кайыпты билбеймин. Эгер кайыпты билгенимде, ишке аша элекиштердин эмне болурун билип алып, мага жакшылык алып келе турган, жамандыкты кетире турган себептерди жасап алмакмын. Мен Аллах тарабынан жиберилген элчимин, менин Аллахтан жиберилген элчи экениме ыйман келтирген жана мен алып келген динди тастыктаган адамдарга Аллахтын катуу азыбын эскертем, улук сооп-сыйын сүйүнчүлөймүн.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
۞ هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ وَجَعَلَ مِنۡهَا زَوۡجَهَا لِيَسۡكُنَ إِلَيۡهَاۖ فَلَمَّا تَغَشَّىٰهَا حَمَلَتۡ حَمۡلًا خَفِيفٗا فَمَرَّتۡ بِهِۦۖ فَلَمَّآ أَثۡقَلَت دَّعَوَا ٱللَّهَ رَبَّهُمَا لَئِنۡ ءَاتَيۡتَنَا صَٰلِحٗا لَّنَكُونَنَّ مِنَ ٱلشَّٰكِرِينَ
هو الذي أوجدكم - أيها الرجال والنساء - من نفس واحدة هي آدم عليه السلام، وخلق من آدم عليه السلام زوجته حواء، خلقها من ضلعه ليأنس إليها، ويطمئن بها، فلما جامع زوجٌ زوجته حملت حملًا خفيفًا لا تشعر به؛ لأنه كان في بدايته، واستمرت على حملها هذا تمضي في حوائجها لا تجد ثقلًا، فلما أثقلت به حين كبر في بطنها دعا الزوجان ربهما قائلين: لئن أعطيتنا - يا ربنا - ولدًا صالح الخلقة تامَّها لنكونن من الشاكرين لنعمك.
Оо, эркектер жана аялдар, Аллах силерди бир жандан, Адам атадан жаратты. Адамдан анын аялы Обону жаратты. Обону Адамга үйрөнүп, Адам аны менен бейпил жашоосу үчүн анын кабыргасынан жаратты. Жубайлар кошулгандан кийин Обо боюна бүтүп, бирок аны сезбей жүрө берди. Анткени, боюна биринчи жолу болуп жаткандыктан, баштапкы мезгилде эч кандай оорлукту байкаган жок, качан гана түйүлдүк чоңоюп жүгү оорлогондо, жубайлар Раббисине дуба кылып: "Оо, Раббибиз, бизге бал берсең, салих, дени соо бала бергин, Сенин жакшылыгыңа шүгүр кылуучулардан болобу" - дешти.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
فَلَمَّآ ءَاتَىٰهُمَا صَٰلِحٗا جَعَلَا لَهُۥ شُرَكَآءَ فِيمَآ ءَاتَىٰهُمَاۚ فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
فلما استجاب الله دعاءهما، وأعطاهما ولدًا صالحًا كما دَعَوَا صَيَّرَا لله شركاء فيما وهبهما فَعَبَّدَا ولدهما لغيره، وسَمَّيَاهُ عبد الحارث، فتعالى الله وتنزه عن كل شريك، فهو المنفرد بالربوبية والألوهية.
Аллах алардын дубасы кабыл кылып, алар сурангандай таза, саалих бала бергенде, баласын Аллахтан башкага кул кылып, (Абдул Хаарис) "Жердин кулу" деп атап, ширк кылышты. Аллах болсо бардык шериктерден таза, жаратууда да, ибадат кылууда да жалгыз.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
أَيُشۡرِكُونَ مَا لَا يَخۡلُقُ شَيۡـٔٗا وَهُمۡ يُخۡلَقُونَ
أيجعلون هذه الأصنام وغيرها شركاء لله في العبادة، وهم يعلمون أنها لا تخلق شيئًا فتستحق العبادة، بل هي مخلوقة، فكيف يجعلونها شركاء لله؟!
Бут-айкелдерди жана башка нерселерди ибадатта Аллахка шерик кылышат. Алар бул ибадат кылып жаткан нерселери эч нерсе жаратпаган, тескерисинче, өзү жаратылган анан да ибадат кылууга татыксыз экенин билишет. анан кантип ушундай нерселерди Аллахка шерик кылышат?!
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَلَا يَسۡتَطِيعُونَ لَهُمۡ نَصۡرٗا وَلَآ أَنفُسَهُمۡ يَنصُرُونَ
ولا تقدر هذه المعبودات نصر عابديها، ولا تقدر نصر أنفسها، فكيف يعبدونها؟!
Ибадат кылынып жаткан бул бут-айкелдер аларга ибадат кылып жаткандарга да, өздөрүнө да жардам бере албайт, анан кантип ошолорго ибадат кылышат.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَإِن تَدۡعُوهُمۡ إِلَى ٱلۡهُدَىٰ لَا يَتَّبِعُوكُمۡۚ سَوَآءٌ عَلَيۡكُمۡ أَدَعَوۡتُمُوهُمۡ أَمۡ أَنتُمۡ صَٰمِتُونَ
وإن تدعوا - أيها المشركون - هذه الأصنام التي تتخذونها آلهة من دون الله إلى الهدى لا يجيبوكم إلى ما دعوتموهم إليه ولا يتبعوكم، فسواء عندها دعاؤكم لها وسكوتكم عنها؛ لأنها مجرد جمادات؛ لا تعقل، ولا تسمع، ولا تنطق.
Эй, бутпарастар, эгер силер Аллахтын ордуна кудай кылып алган бут-айкелдерди туура жолго чакырсаңар, чакырыгыңарга жооп да бербейт, ээрчибейт дагы. Аларды туура жолго чакырасыңарбы, же унчукпай коёсуңарбы аларга баары бир, анткени алар жансыз затттар; акыл жүгүртө албайт, укпайт жана сүйлөбөйт.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
إِنَّ ٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ عِبَادٌ أَمۡثَالُكُمۡۖ فَٱدۡعُوهُمۡ فَلۡيَسۡتَجِيبُواْ لَكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
إن الذين تعبدونهم - أيها المشركون - من دون الله هم مخلوقون لله، مملوكون له، فهم أمثالكم في ذلك مع أنكم أفضل حالًا؛ لأنكم أحياء تنطقون وتمشون وتسمعون وتبصرون، وأصنامكم ليست كذلك، فادعوهم وليردوا عليكم الجواب إن كنتم صادقين فيما تدَّعونه لهم.
Эй, бутпарастар, силер Аллахтын ордуна ибадат кылып жаткан нерселер силер сыяктуу эле Аллах тарабынан жаратылган анын мүлктөрү, бирок алар силерге карганда жакшыраак. Анткени, силер сүйлөгөн, баскан, уккан жана көргөн тирүү жансыңар, ал эми бут-айкелдериңер болсо, мындай эмес. Аларды кудай дегениңер чын болсо, аларга дуба кылгылачы, дубаңарга жооп беришер бекен?!
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
أَلَهُمۡ أَرۡجُلٞ يَمۡشُونَ بِهَآۖ أَمۡ لَهُمۡ أَيۡدٖ يَبۡطِشُونَ بِهَآۖ أَمۡ لَهُمۡ أَعۡيُنٞ يُبۡصِرُونَ بِهَآۖ أَمۡ لَهُمۡ ءَاذَانٞ يَسۡمَعُونَ بِهَاۗ قُلِ ٱدۡعُواْ شُرَكَآءَكُمۡ ثُمَّ كِيدُونِ فَلَا تُنظِرُونِ
ألهؤلاء الأصنام الذين اتخذتموهم آلهة: أرجل يمشون بها فيسعون في حوائجكم؟ أم لهم أيد يدفعون بها عنكم بقوة؟ أم لهم أعين يبصرون بها ما غاب عنكم فيخبرونكم؟ أم لهم آذان يسمعون بها ما خفي عنكم فيوصلون علمه لكم؟ فإن كانت معطلة من ذلك كله فكيف تعبدونها رجاء جلب نفع أو دفع ضر؟! قل - أيها الرسول - لهؤلاء المشركين: ادعوا من ساويتموهم بالله، ثم احتالوا لضري، ولا تمهلوني.
Силер кудай кылып алган бут-айкелдердин муктаждыктарына чыгуу үчүн баса турган буттары барбы? Же аларда силерден жамандыкты күч менен кармап токтотуп кала турган колдору барбы? Же силердин жоголгон нерсеңерди көрүп, силерге кабар бере турган көздөрү барбы? Же силерге угулбай калган нерсени угуп, силерге жеткирип тура турган кулактары барбы? Эгер бул айьылгандардын бир да болбосо, анда эмне үчүн алардан пайда берет, зыяндан сактайт деп үмүт кыласыңар?! Эй, элчи, бул бутпарастарга: "Ошол Аллахка теңеген бут-айкелдериңерге дуба кыла бергиле жана мага зыян берүүгө аракет кыла бергиле, мени күтпөгүлө" - дегин.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• في الآيات بيان جهل من يقصد النبي صلى الله عليه وسلم ويدعوه لحصول نفع أو دفع ضر؛ لأن النفع إنما يحصل من قِبَلِ ما أرسل به من البشارة والنذارة.
Аяттарда пайгамбарыбызга ал пайда берет, зыяндан коргойт деген ишеним менен дуба кылуу илимсиздиктен экени баян кылынган. Анткени, пайда анын эскертүүсү жана сүйүнчүлөөсү тарабынан болот.

• جعل الله بمنَّته من نوع الرجل زوجه؛ ليألفها ولا يجفو قربها ويأنس بها؛ لتتحقق الحكمة الإلهية في التناسل.
Бири-бирине көнүп, бейпил, тынч алып жашап, урпактарын көбөйтүүсү үчүн Өзүнүн даанышмандыгы менен Аллах ырайым кылып эркектен анын аялын жаратты.

• لا يليق بالأفضل الأكمل الأشرف من المخلوقات وهو الإنسان أن يشتغل بعبادة الأخس والأرذل من الحجارة والخشب وغيرها من الآلهة الباطلة.
Жаратылгандардын эң жакшысы, эн кемели, эң кадырлуусу болгон инсандын таштан же жыгачтан ж.б. нерседен жасалган эң баасыз жаман жалган кудайларга ибадат кылуусу ылайыксыз иш.

إِنَّ وَلِـِّۧيَ ٱللَّهُ ٱلَّذِي نَزَّلَ ٱلۡكِتَٰبَۖ وَهُوَ يَتَوَلَّى ٱلصَّٰلِحِينَ
إن نصيري ومُعيني الله الذي يحفظني، فلا أرجو غيره، ولا أخاف شيئًا من أصنامكم، فهو الذي نزَّل عليَّ القرآن هدى للناس، وهو الذي يتولى الصالحين من عباده، فيحفظهم وينصرهم.
Албетте, менин коргоочум жана жардамчым Аллах, Ал мени сактайт, Андан башкадан үмүт кылбайм.Силердин бут-айкелдериңерден эч коркпойм. Ал мага адамдарга туура жол болгон Куранды түшүргөн, Ал пенделеринен салихтерди дос кылган, аларды сактаган жана жардам берген.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦ لَا يَسۡتَطِيعُونَ نَصۡرَكُمۡ وَلَآ أَنفُسَهُمۡ يَنصُرُونَ
والذين تدعونهم - أيها المشركون - من هذه الأصنام لا يقدرون على نصركم، ولا يقدرون على نصر أنفسهم، فهم عاجزون، فكيف تدعونهم من دون الله؟!
Эй, бутпарастар, силер ибадат кылып жаткан бут-айкелдер силерге жардам бергенге жарабайт, а түгүл, өздөрүнө да жардам бере албайт. Алар алсыз, Аллахтын ордуна кантип ошолорго ибадат кыласыңар?!
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَإِن تَدۡعُوهُمۡ إِلَى ٱلۡهُدَىٰ لَا يَسۡمَعُواْۖ وَتَرَىٰهُمۡ يَنظُرُونَ إِلَيۡكَ وَهُمۡ لَا يُبۡصِرُونَ
وإن تدعوا - أيها المشركون - أصنامكم التي تعبدونها من دون الله إلى الاستقامة لا يسمعوا دعاءكم، وتراهم يقابلونك بأعين مصورة، وهي جماد لا تبصر، فقد كانوا يصنعون تماثيل على هيئة بني آدم أو الحيوانات، ولها أيد وأرجل وأعين، لكنها جامدة، لا حياة فيها ولا حركة.
Эй бутпарастар, ошол Аллахтын ордуна ибадат кылып жаткан бут-айкелдериңерге дуба кылсаңар, угушпайт, жалдырап карап турушканын гана көрөсүңөр, алар жансыз заттар, алар көрбөйт. Бул эстеликтерди адамдын, айбанаттардын кейпинде жасашкан, алардын, колу, буту жана көздору бар, бирок, алар жансыз заттар, жаны да жок кыймылы да жок.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
خُذِ ٱلۡعَفۡوَ وَأۡمُرۡ بِٱلۡعُرۡفِ وَأَعۡرِضۡ عَنِ ٱلۡجَٰهِلِينَ
اقبل - أيها الرسول - من الناس ما سمحت به أنفسهم، وما سهل عليهم من الأعمال والأخلاق، ولا تكلفهم ما لا تسمح به طبائعهم، فإن ذلك ينفِّرهم، وَأْمُرْ بكل قول جميل وفعل حسن، وأعرض عن الجاهلين، فلا تقابلهم بجهلهم، فمن آذاك فلا تؤذه، ومَن حَرَمَكَ فلا تَحْرِمْه.
Оо, элчи, адамдарга иштерди жана ахлактарды алардын напсиси көтөрө ала тургандай жүктө, алардын табиятына оор келе турган нерсени жүктөбө, андай кылсаң, аларды качырат, аларга жылуу сөз жана жакшы иш менен буйрук бер. Ал эми караңгы, илимсиздерден алыс бол, алардын караңгылыгына жараша иш кылба. Сага зыян тийгизгенге зыян тийгизбе, сени куру калтырганды сен куру калтырба.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ ٱلشَّيۡطَٰنِ نَزۡغٞ فَٱسۡتَعِذۡ بِٱللَّهِۚ إِنَّهُۥ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
وإذا أحسست - أيها الرسول - أن الشيطان أصابك بوسوسة أو تَثْبِيط عن فعل الخير فالتجئ إلى الله، واعتصم به، فإنه سميع لما تقوله، عليم بالتجائك، فسيحميك من الشيطان.
Оо, элчи, эгер шайтандын сага үстөмдүк кыла баштаган азгырыгын сезсең, Аллахтан коргоо тилеп, Ага таян. Анткени, Ал сен айтканды Угуучу, сенин коргонууңду Билүүчү, Ал сени шайтандан коргойт.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ إِذَا مَسَّهُمۡ طَٰٓئِفٞ مِّنَ ٱلشَّيۡطَٰنِ تَذَكَّرُواْ فَإِذَا هُم مُّبۡصِرُونَ
إن الذين اتقوا الله بامتثال أوامره واجتناب نواهيه إذا أصابتهم وسوسة من الشيطان فأذنبوا؛ تذكروا عظمة الله وعقابه للعصاة وثوابه للمطيعين، فتابوا من ذنوبهم، وأنابوا إلى ربهم، فإذا هم قد استقاموا على الحق، وصَحَوْا مما كانوا عليه، وانتهوا.
Аллах тыюу салган күнөө иштеден тыйылып, буйруган иштерди аткарып, Ага такыба болгондорду кокустан шайтан азгырып, күнөө кылышса, дароо Аллахтын улуулугун, Анын күнөөкөрлөргө берүүчү азабын, бай ийүүчүлөргө берүүчү сооп-сыйын эстеп, күнөөлөрүнөн тобо кылат, Раббисине кайтат. Ошентип, алар чындыкка бекем турушат, кылган күнөөсүн таштап, экинчи кылбайт.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَإِخۡوَٰنُهُمۡ يَمُدُّونَهُمۡ فِي ٱلۡغَيِّ ثُمَّ لَا يُقۡصِرُونَ
وإخوان الشياطين من الفجار والكفار لا يزال الشياطين يزيدونهم في الضلال بذنب بعد ذنب، ولا يُمْسِكُون، لا الشياطين عن الإغواء والإضلال، ولا الفجار من الإنس عن الانقياد وفعل الشر.
Ал эми күнөөкөр жана каапырлардан болгон шайтандын туугандарын шайтандар улам адашуусун күчөтүп, алар күнөө үстүнө күнөө жасай беришет. Шайтандар азгыруудан жана адаштыруудан чарчабайт, күнөөкөр инсандар болсо аларды ээрчүүдөн жана жаман иштерди кылуудан тыйылбайт.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَإِذَا لَمۡ تَأۡتِهِم بِـَٔايَةٖ قَالُواْ لَوۡلَا ٱجۡتَبَيۡتَهَاۚ قُلۡ إِنَّمَآ أَتَّبِعُ مَا يُوحَىٰٓ إِلَيَّ مِن رَّبِّيۚ هَٰذَا بَصَآئِرُ مِن رَّبِّكُمۡ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٞ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
وإذا جئت - أيها الرسول - بآية كذبوك وأعرضوا عنها، وإن لم تأتهم بآية قالوا: هلَّا اخترعت آية من عندك واختلقتها، قل لهم - أيها الرسول -: ليس لي أن آتي بآية من تلقاء نفسي، ولا أتبع إلا ما يوحيه الله إلي، هذا القرآن الذي أقرؤه عليكم حجج وبراهين من الله خالقكم ومدبر شؤونكم، وإرشاد ورحمة للمؤمنين من عباده، وأما غير المؤمنين فهم ضُلاَّلٌ أشقياء.
Оо, элчи, сен аларга аят-белгилерди көрсөткөнүңдө, сени жалганга чыгарып, ал белгилерден жүз бурушту, а аят-белгилерди көрсөтпөй койсоң: "Кана, өзүн эле ойлоп таап жасай койбойсуңбу?" деп келекелешти. Эй, элчи, аларга: "Өз алдынча аят-белгилерди көрсөтө албайм, Аллах аян-кабар кылган нерсени гана ээчиймин, мен силерге окуп берип жаткан Куран Аллахтын силердин Жаратуучуңар жана иштериңерди башкаруучуңар экенине ачык-айкын далил жана ыймандуу пенделери үчүн туура жол жана ырайым. Ал эми ыймандуулардан башкалары бактысыз адашуучулар.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَإِذَا قُرِئَ ٱلۡقُرۡءَانُ فَٱسۡتَمِعُواْ لَهُۥ وَأَنصِتُواْ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ
وإذا قُرئ القرآن فاستمعوا لقراءته، ولا تتكلموا، ولا تنشغلوا بغيره؛ رجاء أن يرحمكم الله.
Куран окулганда сүйлөбөй, башка ишке алагды болбой, Аллахтын ырайымын үмүт кылып, Курандын окулушуна кулак төшөгүлө
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَٱذۡكُر رَّبَّكَ فِي نَفۡسِكَ تَضَرُّعٗا وَخِيفَةٗ وَدُونَ ٱلۡجَهۡرِ مِنَ ٱلۡقَوۡلِ بِٱلۡغُدُوِّ وَٱلۡأٓصَالِ وَلَا تَكُن مِّنَ ٱلۡغَٰفِلِينَ
واذكر - أيها الرسول - الله ربك متذللًا متواضعًا خائفًا، واجعل دعاءك وسطًا بين رفع الصوت وخفضه في أول النهار وآخره لفضل هذين الوقتين، ولا تكن من الغافلين عن ذكر الله تعالى.
Оо, элчи, Раббиңди, берилип, кичи пейил болуп, коркуу менен эсте (зикр кыл). Артыкчылыгы бар эки убакта, т.а. эртең менен жана кечинде үнүңдү өтө бийик да, өтө акырын да чыгарбай орточо үнүң менен дуба кыл
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
إِنَّ ٱلَّذِينَ عِندَ رَبِّكَ لَا يَسۡتَكۡبِرُونَ عَنۡ عِبَادَتِهِۦ وَيُسَبِّحُونَهُۥ وَلَهُۥ يَسۡجُدُونَۤ۩
إن الذين عند ربك - أيها الرسول - من الملائكة لا يترفعون عن عبادته سبحانه، بل ينقادون لها مذعنين لا يفترون، وهم يُنزِّهون الله بالليل والنهار عما لا يليق به، وله وحده يسجدون.
Оо, элчи, периштелер да Раббисине ибадат кылууда текеберленбейт, ибадатты берилип, баш ийүү менен аткарышат, кош көңүлдүк кылышпайт. Алар күнү-түнү Аллахты ага ылайык келбеген кемчиликтерден аруулап, даңктап турушат жана Анын Өзүнө сажда кылышат.
តាហ្វសៀរជាភាសា​អារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុង​ចំណោម​អត្ថប្រយោជន៍​នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• في الآيات بشارة للمسلمين المستقيمين على صراط نبيهم صلى الله عليه وسلم بأن ينصرهم الله كما نصر نبيه وأولياءه.
Акылдуу адамдын Аллахка ибадат кылуусу важыб. Анткени, Ал ага бүт дин илимин камтыган китепти түшүрүп, дин жана дүйнө пайдаларын көрсөттү. Ошондой эле салих пенделерине дос кылып, аны (жамандыктан) сактап, жардам берип, душмандарынын зыянынан коргоду.

• في الآيات جماع الأخلاق، فعلى العبد أن يعفو عمن ظلمه، ويعطي من حرمه، ويصل من قطعه.
Аяттарда пайгамбарынын түз жолунан тайбай жүргөн мусулмандарга Аллах Таала пайгамбарына жана досторуна жардам берген сыяктуу жардам берери сүйүнчүлөнгөн.

• على العبد إذا مَسَّه سوء من الشيطان - فأذنب بفعل محرم، أو ترك واجب - أن يستغفر الله تعالى، ويستدرك ما فرط منه بالتوبة النصوح والحسنات الماحية.
Аяттарда зыянын тийгизген адамды кечирүү, эч нерсе бербеген адамга бир нерсе берүү, катташпай койгон адам менен катташуу сыяктуу жакшы кулк-мүнөздүн зарылдыгы айтылган.

• الواجب على العاقل عبادة الله تعالى؛ لأنه هو الذي يحقق له منافع الدين بإنزال الكتاب المشتمل على العلوم العظيمة في الدّين، ومنافع الدنيا بتولّي الصالحين من عباده وحفظه لهم ونصرته إياهم، فلا تضرهم عداوة من عاداهم.
Эгер пендени шайтан азгырып, арам ишти жасасс, же кайсы бир буйрукту аткарбай күнөө кылса, дароо Аллахтан кечирим сурап, кылган ишин чыныгы тобо кылуу жана жакшы иштерди аткаруу менен жууп тазалоосу важыб.

 
ការបកប្រែអត្ថន័យ ជំពូក​: អាល់អាក់រ៉ហ្វ
សន្ទស្សន៍នៃជំពូក លេខ​ទំព័រ
 
ការបកប្រែអត្ថន័យគួរអាន - ការបកប្រែជាភាសាគៀរគីស្តានលើការអធិប្បាយសង្ខេបអំពីគម្ពីគួរអាន - សន្ទស្សន៍នៃការបកប្រែ

ត្រូវបានចេញដោយមជ្ឈមណ្ឌល តាហ្វសៀរនៃការសិក្សាគម្ពីគួរអាន

បិទ