ಪವಿತ್ರ ಕುರ್ಆನ್ ಅರ್ಥಾನುವಾದ - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - ಅನುವಾದಗಳ ವಿಷಯಸೂಚಿ
İbrahim
ಅಧ್ಯಾಯದ ಉದ್ದೇಶಗಳು:
إثبات قيام الرسل بالبيان والبلاغ، وتهديد المعرضين عن اتباعهم بالعذاب.
الٓرۚ كِتَٰبٌ أَنزَلۡنَٰهُ إِلَيۡكَ لِتُخۡرِجَ ٱلنَّاسَ مِنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ بِإِذۡنِ رَبِّهِمۡ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَمِيدِ
﴾Əlif. Ləm. Ra﴿. Bu ayə ilə əlaqəli açıqlama əl-Bəqərə surəsinin əvvəlində keçmişdir. Ey Peyğəmbər! Bu Quran, Allahın istəyi və köməyi ilə insanları küfr, cəhalət və zəlalət çirkabından, iman, elm və hər bir şeydə həmd-sənaya layiq, kimsənin qalib gələ bilməyəcəyi İzzət sahibi olan Allahın yoluna, İslam dininə çıxartmaq üçün sənə nazil etdiyimiz bir Kitabdır.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ٱللَّهِ ٱلَّذِي لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَوَيۡلٞ لِّلۡكَٰفِرِينَ مِنۡ عَذَابٖ شَدِيدٍ
Göylərdə və yerdə olan hər bir mülkün sahibi yalnız tək Allahdır. İbadərə yalnız O layiqdir. Onun məxluqatdan heç bir şəriki yoxdur. Kafir olanlar şiddətli bir əzaba düçar olacaqlar!
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ٱلَّذِينَ يَسۡتَحِبُّونَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا عَلَى ٱلۡأٓخِرَةِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَيَبۡغُونَهَا عِوَجًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ فِي ضَلَٰلِۭ بَعِيدٖ
Kafirlər nemətləri fani olan dünya həyatını, nemətləri əbəbi olan axirət həyatından üstün tutur, insanları Allah yolundan sapdırır və kiminsə bu haqq yolu tutmasın deyə, insanlara bu yolu, əyri bir yol kimi göstərməyə çalışırlar. Bu sifətlərə sahib olan kimsələr, haqq və həqiqətdən uzaq düşüb, azan kimsələrdir.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا بِلِسَانِ قَوۡمِهِۦ لِيُبَيِّنَ لَهُمۡۖ فَيُضِلُّ ٱللَّهُ مَن يَشَآءُ وَيَهۡدِي مَن يَشَآءُۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
Biz hər bir elçini ancaq öz qövmünün dilində danışan göndərdik ki, Allah yanından gətirdikləri haqqı onlara bəyan edib, başa salması üçün asan olsun. Biz elçiləri öz qövmlərinə məcburən Allaha iman etdirmələri üçün göndərmədik. Allah istədiyini Öz ədaləti ilə azdırır və istədiyini də fəziləti ilə doğru yola müvəffəq edir. O, qüdrətlidir, kimsə Onu məğlub edə bilməz. Yaratmasına və idarə etməsində hikmət sahibidir.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا مُوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَآ أَنۡ أَخۡرِجۡ قَوۡمَكَ مِنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ وَذَكِّرۡهُم بِأَيَّىٰمِ ٱللَّهِۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّكُلِّ صَبَّارٖ شَكُورٖ
Biz Musanı onun doğruluğuna dəlalət edən möcüzələrimizlə göndərib ona dəstək verdik. Şübhəsiz ki, o, Rəbbi tərəfindən göndərilən bir elçidir. Biz ona, qövmünü küfrdən və cəhalətdən, imana və elmə çıxarmasını əmr etdik. Eyni zamanda Biz ona, Allahın özlərinə nemət bəxş etdiyi günləri qövmünə xatırlamasını əmr etdik. Həqiqətən o günlərdə, Allahın tövhidinə, qüdrətinin əzəmətinə və möminlərə nemətlər bəxş etməsinə dəlalət edən açıq-aydın dəlilər vardır. Bundan, Allaha ibadət etməkdə səbirli olan və Onun nemətlərinə daima şükür edən kimsələr faydalanarlar.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• أن المقصد من إنزال القرآن هو الهداية بإخراج الناس من ظلمات الباطل إلى نور الحق.
• Quranı nazil edilməsində məqsəd, insanları datil zülmətlərindən haqqın nuruna çıxarmaqla hidayətə qovuşdurmaqdır.
وَإِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ إِذۡ أَنجَىٰكُم مِّنۡ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ يَسُومُونَكُمۡ سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ وَيُذَبِّحُونَ أَبۡنَآءَكُمۡ وَيَسۡتَحۡيُونَ نِسَآءَكُمۡۚ وَفِي ذَٰلِكُم بَلَآءٞ مِّن رَّبِّكُمۡ عَظِيمٞ
Ey Peyğəmbər! Yadına sal ki, bir zaman Musa Rəbbinin əmrinə tabe olub, qövmü İsrail oğullarına Allahın onlara verdiyi nemətləri özlərinə xatırlataraq belə dedi: "Ey Qövmüm! Allahın sizi Firon ailəsindən qurtardığını, sizi onların şərindən və onların sizə dəhşətli əzab dadırmalarından sizi xilas edərək, sizə bəxş etdiyi nemətini xatırlayın. Çünki onlar, sizdən kiminsə Fironun səltənətinə sahib çıxmaması üçün dünyaya gələn oğlan uşaqlarınızı öldürür, qadınlarınızı isə zəlil edib, alçaltmaq üçün sağ buraxırdılar. Onların bu etdikləri əməllərə səbir etməniz sizin üçün böyük bir imtahan idi. Uca Allah bu müsibətə səbir etdiyinizə görə, sizi Firon ailəsinin şərindən xilas etməklə mükafatlandırdı!".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَإِذۡ تَأَذَّنَ رَبُّكُمۡ لَئِن شَكَرۡتُمۡ لَأَزِيدَنَّكُمۡۖ وَلَئِن كَفَرۡتُمۡ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٞ
Musa onlara belə dedi: "Rəbbiniz bu əmrini xatırlayın: Əgər sizə zikr edilən nemətlərə görə Allaha şükür etsəniz, Allah sizə olan nemətini və lütfünü bir qədər də artırar, yox əgər nankorluq edib, bu nemətlərə görə Allaha şükür etməsəniz, bilin ki, nankorluq edib, nemətlərə şükür etməyənə qarşı Mənim əzabım şiddətlidir!"
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَقَالَ مُوسَىٰٓ إِن تَكۡفُرُوٓاْ أَنتُمۡ وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا فَإِنَّ ٱللَّهَ لَغَنِيٌّ حَمِيدٌ
Musa qövmünə dedi: "Ey Qövmüm! Əgər siz və sizinlə birgə bütün yer üzündə olanların hamısı kafir olsanız, bunun zərəri yalnız özünüzə olacaqdır. Çünki Allah, zəngindir, Onun heç bir şeyə ehtiyacı yoxdur. Həmd-sənalara yalnız O layiqdir. Möminin iman etməsi Ona fayda vermədiyi kimi, kafirində küfür etməsi Ona heç bir zərər verməz!".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
أَلَمۡ يَأۡتِكُمۡ نَبَؤُاْ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ قَوۡمِ نُوحٖ وَعَادٖ وَثَمُودَ وَٱلَّذِينَ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ لَا يَعۡلَمُهُمۡ إِلَّا ٱللَّهُۚ جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَرَدُّوٓاْ أَيۡدِيَهُمۡ فِيٓ أَفۡوَٰهِهِمۡ وَقَالُوٓاْ إِنَّا كَفَرۡنَا بِمَآ أُرۡسِلۡتُم بِهِۦ وَإِنَّا لَفِي شَكّٖ مِّمَّا تَدۡعُونَنَآ إِلَيۡهِ مُرِيبٖ
Ey Kafirlər! Sizdən əvvəlkilərin – Nuh qövmünün, Ad, Hud, Səmud və Saleh tayfalarının və həmçinin onlardan sonra yaşayıb, peyəmbərləri yalan sayan qövmlərin həlak olma xəbəri sizə gəlib çatmadımı? Onlar çoxdur, onların sayını Allahdan başqa heç kəs bilməz. Halbuki elçiləri onlara açıq-aydın dəlillər gətirdilər. Onlar isə elçilərə olan qəzəblərindən dolayı əllərini ağızlarının üstünə qoyub, barmaqlarını çeynəyərək elçilərə belə dedilər: "Şübhəsiz ki, biz sizinlə göndərilənlərə inanmırıq və bizləri çağırdığınız şey barəsində şübhə doğuran şəkk içindəyik!".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
۞ قَالَتۡ رُسُلُهُمۡ أَفِي ٱللَّهِ شَكّٞ فَاطِرِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ يَدۡعُوكُمۡ لِيَغۡفِرَ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمۡ وَيُؤَخِّرَكُمۡ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗىۚ قَالُوٓاْ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُنَا تُرِيدُونَ أَن تَصُدُّونَا عَمَّا كَانَ يَعۡبُدُ ءَابَآؤُنَا فَأۡتُونَا بِسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٖ
Elçiləri onlara cavab olaraq belə dedilər: "Məgər Allahın vəhdaniyyətində və Onun tək ibadətə layiq olmasında şəkk-şübhə varmı? O, göyləri və yeri yaradan və onların hər ikisinidə misilsiz olaraq yoxdan var edəndir. Allah, keçmiş günahlarınızı bağışlamaq və dünya həyatındakı əcəlinizi tamamlamanız üçün əvvəlcədən müəyyən edilmiş vaxt gəlib çatana qədər sizi Özünə iman etməyə çağırır. Qövmləri elçilərə belə dedilər: "Siz də bizim kimi bir bəşər övladısınız. Sizin bizdən heç bir üstünlüyünüz yoxdur. Siz bizi atalarımızın ibadət etdikləri bütlərdən döndərmək istəyirsiniz. Elə isə bizə, özünüzün həqiqətən də Allah tərəfindən göndərilən elçilər olduğunuza dəlalət edən açıq-aydın bir dəlil gətirin!".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• من وسائل الدعوة تذكير المدعوين بنعم الله تعالى عليهم، خاصة إن كان ذلك مرتبطًا بنعمة كبيرة، مثل نصر على عدوه أو نجاة منه.
• Uca Allahın insanlara bəxş etdiyi nemətləri, xüsusəndə düşmən üzərində qələbə çalmaq və yaxud onlardan xilas olmaq kimi böyük nemətləri xatırlatmaq dəvət üslublarından biridir.
• من فضل الله تعالى أنه وعد عباده مقابلة شكرهم بمزيد الإنعام، وفي المقابل فإن وعيده شديد لمن يكفر به.
• Uca Allahın qullarından Ona şükür edən kimsələrə nemətlərini daha da artıracağını vəd etməsi, Onun qullarına olan lütfündən biridir. Bununla bərabər, qullarından Ona küfür edənlərə vəd etdiyi əzabıda çox şiddətlidir.
قَالَتۡ لَهُمۡ رُسُلُهُمۡ إِن نَّحۡنُ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ يَمُنُّ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦۖ وَمَا كَانَ لَنَآ أَن نَّأۡتِيَكُم بِسُلۡطَٰنٍ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
Peyğəmbərləri onlara cavab olaraq belə dedilər: "Biz də sizin kimi bir insanıq. Biz bu işdə sizinlə eyni olduğumuzu inkar etmirik. Bizim, sizin kimi bir insan olmağımız heç də bütün işlərdə sizinlə eyni dərəcədə olmağımız anlamında deyil. Uca Allah qullarından istədiyinə xüsusi olaraq nemət bəxş edir və onlar içərisindən seçib insanlara elçi göndərir. Allahın istəyi olmadan biz, sizin bizdən tələb etdiyiniz heç bir dəlili gətirə bilmərik. Çünki sizə hər hansı bir dəlili gətirmək bizim ixtiyarımızda olan bir iş deyil. Əksinə, buna yalnız Allah qadirdir. Elə buna görə də möminlər bütün işlərində yalnız Allaha təvəkkül etsinlər!".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَمَا لَنَآ أَلَّا نَتَوَكَّلَ عَلَى ٱللَّهِ وَقَدۡ هَدَىٰنَا سُبُلَنَاۚ وَلَنَصۡبِرَنَّ عَلَىٰ مَآ ءَاذَيۡتُمُونَاۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُتَوَكِّلُونَ
Hansı maneə və ya hansı üzür bizimlə Allaha təvəkkül etməyin arasını ayıra bilər?! Allah bizi ən düz və ən aydın bir yola yönəltmişdir. Bizi yalan sayıb və bizə istehza edərək verdiyiniz əziyyətlərə səbir edəcəyik. Elə buna görə də möminlər bütün işlərində yalnız Allaha təvəkkül etsinlər!".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِرُسُلِهِمۡ لَنُخۡرِجَنَّكُم مِّنۡ أَرۡضِنَآ أَوۡ لَتَعُودُنَّ فِي مِلَّتِنَاۖ فَأَوۡحَىٰٓ إِلَيۡهِمۡ رَبُّهُمۡ لَنُهۡلِكَنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ
Elçilərin qövmlərindən olan və elçilərlə mübahisədə onlara qarşı dəlil gətirməkdən aciz qalan kafirlər belə dedilər: "Sizi ya öz torpağımızdan çıxaracağıq, ya da öz dinimizi tərk edib bizim dinimizə qayıdacaqsınız!" Allah də elçiləri sabitqədəm etmək üçün onlara belə vəhy etdi: "Biz Allah və Onun elçilərinə küfür edən zalımları mütləq məhv edəcəyik!"
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَلَنُسۡكِنَنَّكُمُ ٱلۡأَرۡضَ مِنۢ بَعۡدِهِمۡۚ ذَٰلِكَ لِمَنۡ خَافَ مَقَامِي وَخَافَ وَعِيدِ
Ey Elçilər və onlara tabe olanlar! Biz onları məhv etdikdən sonra mütləq sizi o yerdə sakin edəcəyik. Bu, yalan sayan kafirlərin məhv olması, onları məv etdikdən sonra o yelərdə elçiləri və möminləri sakin edilməsi Mənim əzəmətimi, hər bir halda onu gördüyümü dərk edib və onu xəbərdar etdiyim əzabdan qorxub çəkinənlərə aiddir.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
مِّن وَرَآئِهِۦ جَهَنَّمُ وَيُسۡقَىٰ مِن مَّآءٖ صَدِيدٖ
Təkəbbürlük edən bu kimsənin, Qiyamət günü qarşısında Cəhənnəm vardır. Cəhənnəm onu gözləməkdədir. Orada ona cəhənnəm əhlinin bədənindən axan irin içirdiləcəkdir. Bu isə onun susuzluğunu yatırmayacaqdır. Ona orada susuzluq və başqa əzab növləri ilə əzab verilməkdə hey davam ediləcəkdir.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
يَتَجَرَّعُهُۥ وَلَا يَكَادُ يُسِيغُهُۥ وَيَأۡتِيهِ ٱلۡمَوۡتُ مِن كُلِّ مَكَانٖ وَمَا هُوَ بِمَيِّتٖۖ وَمِن وَرَآئِهِۦ عَذَابٌ غَلِيظٞ
İrinli-qanlı suyun acılığının, hərarətinin və üfunətli iyinin şiddətindən dolayı zorla, özünü məcbur edərək onu qurtum-qurtum içməyə çalışacaq, amma onu uda bilməyəcəkdir. Üz verən əzabın şiddətindən ona ölüm hər yandan gələcək, lakin o, ölüb canını bu dəhşətli əzabdan qurtarıb, rahat ola bilməyəcəkdir. Əksinə, sağ qalıb əzabdan ah-nalə çəkəcəkdir. Qarşısında onu gözləyən dəhşətli başqa bir də əzab olacaqdır.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
مَّثَلُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبِّهِمۡۖ أَعۡمَٰلُهُمۡ كَرَمَادٍ ٱشۡتَدَّتۡ بِهِ ٱلرِّيحُ فِي يَوۡمٍ عَاصِفٖۖ لَّا يَقۡدِرُونَ مِمَّا كَسَبُواْ عَلَىٰ شَيۡءٖۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلضَّلَٰلُ ٱلۡبَعِيدُ
Kafirlərin sədəqə vermək, insanlara yaxşılıq və zəyiflərə mərhəmət etmək kimi etdikləri yaxşı əməllərinin misalı qasırğanın şiddətli olduğu bir gündə küləyin şiddətlə sovurduğu külə bənzəyir ki, külək də onu şiddətli bir şəkildə havaya sovurar və ondan heç bir əsər-əlamət qalmayana qədər onu hər tərəfə yayıb səpələyər. Kafirlərin əməlləridə belədir. Onların etdikləri küfür əməlləri, dünyada ikən etdikləri yaxşı əməllərini puç edər. Beləliklə də etdikləri yaxşı əməlləri qiyamət günü onlara heç bir faydası olmaz. İman təməli üzərində edilməyən hər bir əməl haqq yoldan azmaq və zəlalətdir.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• أن الأنبياء والرسل بشرٌ من بني آدم، غير أن الله تعالى فضلهم بحمل الرسالة واصطفاهم لها من بين بني آدم.
• Şübhəsiz ki, elçilər və peyğəmbərlər də Adəm övladından olan bir bəşərdirlər. Lakin Allah onları diğər Adəm övladları içərisindən seçib onlara risalət bəxş etməklə başqalarından üstün etmişdir.
• على الداعية الذي يريد التغيير أن يتوقع أن هناك صعوبات جَمَّة سوف تقابله، ومنها الطرد والنفي والإيذاء القولي والفعلي.
• İnsanların haqqa gəlməsini istəyən hər bir dəvətçi kimsə, dəvət yolunda: qovulmaq, sürgün edilmək, söz və ya əməl ilə əziyyət verilmək kimi qarşılaşacağı çətinlikləri əvvəlcədən bilməlidir.
أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّۚ إِن يَشَأۡ يُذۡهِبۡكُمۡ وَيَأۡتِ بِخَلۡقٖ جَدِيدٖ
Ey İnsan! Məgər sən Allahın göyləri və yeri əbəs yerə deyil, əksinə haqq ilə yaratdığını bilmirsənmi? Ey İnsanlar! Əgər Allah sizi yox edib, yerinizə Ona ibadət və itaət edən başqa bir məxluq gətirmək istəsə, sizi yox edib yerinizə Ona ibadət və itaət edən yeni bir məxluq gətirər. Bu Allah üçün çox asan və rahat bir işdir.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَبَرَزُواْ لِلَّهِ جَمِيعٗا فَقَالَ ٱلضُّعَفَٰٓؤُاْ لِلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُوٓاْ إِنَّا كُنَّا لَكُمۡ تَبَعٗا فَهَلۡ أَنتُم مُّغۡنُونَ عَنَّا مِنۡ عَذَابِ ٱللَّهِ مِن شَيۡءٖۚ قَالُواْ لَوۡ هَدَىٰنَا ٱللَّهُ لَهَدَيۡنَٰكُمۡۖ سَوَآءٌ عَلَيۡنَآ أَجَزِعۡنَآ أَمۡ صَبَرۡنَا مَا لَنَا مِن مَّحِيصٖ
İnsanlar Qiyamət günü qəbirlərindən çıxıb Allahın hüzuruna gələcək və zəiflər dünyada ikən öndə gedən başçılarına belə deyəcəklər: "Ey Öndə gedən başçılarımız! Biz dünyada sizin arxanızca getdik. Əmrlərinizə itaət edib, qadağalarınızdan çəkindik. İndi siz bizi, Allahın əzabından, qismən də olsa, qoruya bilərsinizmi?" Bu zaman dünyada ikən öndə gedən başçıları onlara deyəcəklər: "Əgər Allah bizi doğru yola müvəffəq etsəydi, biz də sizə doğru yolu yönəldərdik və beləliklə də, hamımız Allahın əzabından xilas olardıq. Lakin biz özümüz də azdıq və sizi də azdırdıq. İndi əzaba dözə bilməməyimiz və ya buna səbir etməyimiz hamımız üçün eynidir. Bu gün əzabdan qaçıb canımızı qurtarmaq üçün heç bir qurtuluş yeri yoxdur!"
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَقَالَ ٱلشَّيۡطَٰنُ لَمَّا قُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ إِنَّ ٱللَّهَ وَعَدَكُمۡ وَعۡدَ ٱلۡحَقِّ وَوَعَدتُّكُمۡ فَأَخۡلَفۡتُكُمۡۖ وَمَا كَانَ لِيَ عَلَيۡكُم مِّن سُلۡطَٰنٍ إِلَّآ أَن دَعَوۡتُكُمۡ فَٱسۡتَجَبۡتُمۡ لِيۖ فَلَا تَلُومُونِي وَلُومُوٓاْ أَنفُسَكُمۖ مَّآ أَنَا۠ بِمُصۡرِخِكُمۡ وَمَآ أَنتُم بِمُصۡرِخِيَّ إِنِّي كَفَرۡتُ بِمَآ أَشۡرَكۡتُمُونِ مِن قَبۡلُۗ إِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
Cənnət əhli Cənnətə, Cəhənnəm əhlidə Cəhənnəmə daxil olduqda, İblis onlara belə deyəcək: "Allah sizə haqq vəd vermişdi. O, vədini yerinə yetirdi. Mən isə sizə batili vəd vermişdim, ona görə də vədimi yerinə yetirmədim. Mənim dünyada sizi küfrə və zəlalətə sürükləyəcək heç bir gücüm yox idi. Lakim mən sizi küfrə dəvət etdim və günahları sizə gözəl göstərdim, siz də mənə tabe olmaq üçün tələsdiniz. Odur ki, dünyada zəlalətə düşdüyünüz üçün məni yox, yalnız özünüzü qınayın. Bu gün nə mən sizin köməyinizə çatıb əzabı sizdən sovuşdura bilərəm, nə də siz mənim köməyimə çatıb əzabı məndən sovuşdura bilərsiniz. Şübhəsiz ki, mən əvvəllər də sizin məni Allaha ibadətdə Ona şərik qoşmağınızı rədd etmişdim!". Həqiqətən, dünyada Allaha şərik qoşub və Ona küfr edərək özlərinə zülüm edən kimsər üçün qiyamət günü onları gözləyən ağrılı-acılı bir əzab vardır.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَأُدۡخِلَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا بِإِذۡنِ رَبِّهِمۡۖ تَحِيَّتُهُمۡ فِيهَا سَلَٰمٌ
Zalımların tam əksi olaraq, uca Allah iman gətirib saleh əməllər edənləri, ağacları və qəsrləri altından çaylar axan cənnətlərə daxil edəcəkdir. Onlar Rəbbinin izni və güc-güvvəti ilə orada əbədi olaraq qalacaqlar. Onların orada qarşılaşarkən bir-birilərinə deyəcəyi, habelə, mələklərin və uca Allahın onlara deyəcəyi söz: "Salam!" olacaqdır.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
أَلَمۡ تَرَ كَيۡفَ ضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلٗا كَلِمَةٗ طَيِّبَةٗ كَشَجَرَةٖ طَيِّبَةٍ أَصۡلُهَا ثَابِتٞ وَفَرۡعُهَا فِي ٱلسَّمَآءِ
Ey Peyğəmbər! Allahın tövhid kəliməsi olan (lə iləhə illallah) üçün necə məsəl çəkdiyini bilmirsənmi? Belə ki, Allah, həmin kəlməni kökü yerdə möhkəm olub, təmiz sudan içən, budaqları isə göyə yüksələn üzərinə düşən damcılardan su içən və təmiz havadan sovuran gözəl bir xurma ağacına bənzətmişdir.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• بيان سوء عاقبة التابع والمتبوع إن اجتمعا على الباطل.
• Tabe olan və özlərinə tabe olunan kimsələr batil üzərində bir araya gələrlərsə, onların hamısının sonu pis olacağının bəyanı.
• بيان أن الشيطان أكبر عدو لبني آدم، وأنه كاذب مخذول ضعيف، لا يملك لنفسه ولا لأتباعه شيئًا يوم القيامة.
• Şeytanın Adəm övladının ən böyük düşməni olduğunun, onun yalançı, zəlil və zəyif olmasının, həmçinin, onun Qiyamət günü nə özünə, nə də onun ardınca gedənlərə bir fayda verə bilyəcəyinin bəyanı.
وَمَثَلُ كَلِمَةٍ خَبِيثَةٖ كَشَجَرَةٍ خَبِيثَةٍ ٱجۡتُثَّتۡ مِن فَوۡقِ ٱلۡأَرۡضِ مَا لَهَا مِن قَرَارٖ
Pis olan şikr kəlməsinin məsəli, pis ağac (hənzələ) acı qovun ağacın məsəli kimidir. Bu ağac, kökü yerdən qoparılmış, nə yerə bağlı olan bir kökü, nə də ki, göyə yüksələn bu dudağı olmayan, çürüyüb, küləklər onu hər tərəfə sovuran ağaca bənzər. Küfür kəlməsinin sonuda beləcə yox olmaqdır. O kəlmə sahibinin yaxşı əməli əsla Allaha yüksəlməz.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
يُثَبِّتُ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱلۡقَوۡلِ ٱلثَّابِتِ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِۖ وَيُضِلُّ ٱللَّهُ ٱلظَّٰلِمِينَۚ وَيَفۡعَلُ ٱللَّهُ مَا يَشَآءُ
Uca Allah möminləri tam bir iman ilə ölənə qədər həm dünya həyatında, həm bərzəx aləmində qəbirlərində sorğu-sual zamanı, həm də, Qiyamət günü tövhid kəliməsi üzərində sabit saxlayar. Uca Allah Ona şəirk qoşan və Ona küfr edən zalımları haqq yoldan azdırar. Allah Öz ədaləti ilə istədiyi kimsəni zəlalətə salar və lütfü ilə də istədiyini hidayətə qovuşdurar. Bu işdə uca Allahı kimsə məcbur edə bilməz.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
۞ أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ بَدَّلُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ كُفۡرٗا وَأَحَلُّواْ قَوۡمَهُمۡ دَارَ ٱلۡبَوَارِ
Ey Peyğəmbər! Qüreyiş qəbiləsindən Allahın onlara haram bölğəsində bəxş etdiyi əmin-amanlıq içində yaşamaq nemətinə və Muhəmmədi (sallallahu aleyhi və səlləm) öz içərilərindən özlərinə peyğəmbər göndərilməsinə qarşı çıxıb Allaha və Onun rəsuluna küfr edənlərin halının necə olduğunu gördün. Onlar Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) Rəbbindən özlərinə gətirdiyi haqqı yalan sayaraq Allahın nemətlərinə nankorluq edilər. Qövmlərindən küfürdə onların ardınca gedənləri də həlak diyarına sürüklədilər.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَجَعَلُواْ لِلَّهِ أَندَادٗا لِّيُضِلُّواْ عَن سَبِيلِهِۦۗ قُلۡ تَمَتَّعُواْ فَإِنَّ مَصِيرَكُمۡ إِلَى ٱلنَّارِ
Müşriklər, Allahın yolundan azdıqdan sonra özlərinə tabe olanları da azdırmaq üçün bütləri uca Allaha tay tutdular. Ey Peyğəmbər! Onlara de: "Hələlik dünya ləzzətləri ilə əylənin və insanlar arasında şübhələr yaymaqla məşğul olun. Şübhəsiz ki, Qiyamət günü dönüşünüz Cəhhənəmə olacaqdır. Sizin oradan başqa dönüş yeriniz yoxdur!"
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
قُل لِّعِبَادِيَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ يُقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُنفِقُواْ مِمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ سِرّٗا وَعَلَانِيَةٗ مِّن قَبۡلِ أَن يَأۡتِيَ يَوۡمٞ لَّا بَيۡعٞ فِيهِ وَلَا خِلَٰلٌ
Ey Peyğəmbər! Möminlərə belə de: "Ey İman gətirənlər! Namazı kamil şəkildə əda edin. Allahın əzabından qurtarmaq üçün, alış-verişin, fidyənin və heç bir dostun öz dostuna şəfaət etməsinin qəbul edilməyəcəyi bir günün gəlməsindən əvvəl Allahın sizə verdiyi ruzidən riyadan qorxaraq gizli şəkildə və başqa insanlara nümunə olmanız üçün açıq şəkildə Allah yolunda öz mallarınızdan vacib və müstəhəb yerlərə xərcləyin!".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ٱللَّهُ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَأَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجَ بِهِۦ مِنَ ٱلثَّمَرَٰتِ رِزۡقٗا لَّكُمۡۖ وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلۡفُلۡكَ لِتَجۡرِيَ فِي ٱلۡبَحۡرِ بِأَمۡرِهِۦۖ وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلۡأَنۡهَٰرَ
Uca Allah göyləri və yeri misilsiz olaraq yoxdan var etdi. Sizə səmadan yağmur endirdi və bu yağmurun səbəbi ilə yer üzündə sizin üçün növbənöv məhsullardan ruzi yetişdirdi. Ey İnsanlar! Allah, Onun əmri ilə su üzərində üzən gəmiləri sizə rab etdi. Həm özünüzün, həm də heyvanlarınız su içib, həm də ki tarlalarınızı suvalamaq üçün çayları da sizin ixtiyarınıza buraxdı.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ دَآئِبَيۡنِۖ وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ
Davamiyyətli olaraq hərəkət edən günəşi və ayı sizə tabe etdi. Eyni şəkildə bir-birini təqib edən gecəni və gündüzü də sizə ram etdi. Gecə yatıb istirahət etməniz, gündüz isə işləyib, çalışmanız üçündür.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• تشبيه كلمة الكفر بشجرة الحَنْظل الزاحفة، فهي لا ترتفع، ولا تنتج طيبًا، ولا تدوم.
• Küfr kəlməsi yerdə sürünən (hənzələ) acı qovun ağacına bənzəyir. Bu ağac, kök atıb yuxarıya doğru yüksəlməz, gözəl meyvə verməz və ömrü də uzun olmaz.
وَءَاتَىٰكُم مِّن كُلِّ مَا سَأَلۡتُمُوهُۚ وَإِن تَعُدُّواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ لَا تُحۡصُوهَآۗ إِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ لَظَلُومٞ كَفَّارٞ
O sizə istədiyiniz və istəmədiyiniz hər bir şeydən vermişdir. Əgər Allahın nemətlərini sayacaq olsanız, o nemətlərin çoxluğundan və növbənöv olmasından onları sayıb qurtara bilməzsiniz. Sizə xatırlanan bu nemətlər isə sizə bəxş edilən nemətlərdən cüzi bir hissəsidir. Həqiqətən, insan öz nəfsinə qarşı zalımdır və Uca Allahın ona verdiyi nemətlərə çox nankorluq edəndir.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَإِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِيمُ رَبِّ ٱجۡعَلۡ هَٰذَا ٱلۡبَلَدَ ءَامِنٗا وَٱجۡنُبۡنِي وَبَنِيَّ أَن نَّعۡبُدَ ٱلۡأَصۡنَامَ
Ey Peyğəmbər! Bir zaman İbrahim oğlu İsmaili və onun anası Həcəri Məkkədəki vadidə yerləşdirdikdən sonra: "Ey Rəbbim! Ailəmi yerləşdirdiyim diyarı (Məkkəni) əmin-aman bir diyar et. Orada qan tökülməsin, kimsəyə zülüm edilməsin. Məni və mənim övladlarımı bütlərə ibadət etməkdən qoru! dediyini xatırla.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضۡلَلۡنَ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلنَّاسِۖ فَمَن تَبِعَنِي فَإِنَّهُۥ مِنِّيۖ وَمَنۡ عَصَانِي فَإِنَّكَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Ey Rəbbim! Həqiqətən də, bütlər çox insanları haqq yoldan azdırıblar. İnsanlar bütlərin onlara şəfaətçi olacaqlarını zənn edib fitnəyə düşdülər və beləliklə də, Allaha ibadət etməyi tərk edib onlara ibadət etdilər. İnsanlardan hər kim, tək Allaha ibadət və itaət etməklə mənim ardımca gələrsə, o, məndən və mənim dəstəmdəndir. Kimdə mənə asi olub, tək Allaha ibadət və itaət etməzsə, ey Rəbbim! şübhəsiz ki, Sən, günahını bağışlamaq istədiyin qullarının günahını bağışlayan və onlara rəhm edənsən!
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
رَّبَّنَآ إِنِّيٓ أَسۡكَنتُ مِن ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيۡرِ ذِي زَرۡعٍ عِندَ بَيۡتِكَ ٱلۡمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِيُقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ فَٱجۡعَلۡ أَفۡـِٔدَةٗ مِّنَ ٱلنَّاسِ تَهۡوِيٓ إِلَيۡهِمۡ وَٱرۡزُقۡهُم مِّنَ ٱلثَّمَرَٰتِ لَعَلَّهُمۡ يَشۡكُرُونَ
Ey Rəbbimiz! Mən zürriyyətimdən bəzilərini, İsamili və onun oğullarını əkin bitməyən və su çıxmayan bir vadidə (Məkkədə) Haram evinin yanında sakin etdim. Ey Rəbbimiz! Övladlarımın Haram evində namaz qılmaları üçün onları orada sakin etdim. Ey Rəbbim! İnsanların qəlblərini onlara tərəf çevir ki, insanlar həm övladlarını, həm də bu diyarı sevsinlər. Onlara bəxş etdiyin nemətlərə görə Sənə şükür etsinlər deyə onları növbənöv meyvələrlə ruziləndir!
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
رَبَّنَآ إِنَّكَ تَعۡلَمُ مَا نُخۡفِي وَمَا نُعۡلِنُۗ وَمَا يَخۡفَىٰ عَلَى ٱللَّهِ مِن شَيۡءٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فِي ٱلسَّمَآءِ
Ey Rəbbimiz! Sən, qəlbimizdə gizli saxladığımız və aşkara çıxartdığımız hər bir şeyi bilirsən. Yerdə və göylərdə heç bir şey Allaha gizli qalmaz. Əksinə, O, hər şeyi biləndir. Eyni zaman da möhtac olduğumuz şeylər və həmçinin Ona olan ehtiyacımız Uca Allaha gizli qalmaz.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي وَهَبَ لِي عَلَى ٱلۡكِبَرِ إِسۡمَٰعِيلَ وَإِسۡحَٰقَۚ إِنَّ رَبِّي لَسَمِيعُ ٱلدُّعَآءِ
Şükür və həmd-sənalar duamı qəbul edib mənə saleh övladlar verən Allaha aiddir. O, qoca vaxtımda mənə Həcərdən İsmaili, Saradan isə İshaqı bəxş etdi. Həqiqətən, Uca Rəbbim Ona dua edənin duasını eşidib qəbul edəndir!
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لِي وَلِوَٰلِدَيَّ وَلِلۡمُؤۡمِنِينَ يَوۡمَ يَقُومُ ٱلۡحِسَابُ
Ey Rəbbimiz! Mənim və valideynlərin günahlarını bağışla (İbrahim bu sözləri, atasının Allahın düşməni olduğunu bilməzdən əvvəl demişdir. Atasının Allahın düşməni olduğunu bildikdə isə ondan uzaqlaşdı). İnsanlar qəbirlərindən dirilib, Allahın qarşısında haqq-hesab olunmaq üçün durduqları zaman möminlərin günahlarını da bağışla.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱللَّهَ غَٰفِلًا عَمَّا يَعۡمَلُ ٱلظَّٰلِمُونَۚ إِنَّمَا يُؤَخِّرُهُمۡ لِيَوۡمٖ تَشۡخَصُ فِيهِ ٱلۡأَبۡصَٰرُ
Ey Peyğəmbər! Uca Allahın zalımlara əzabını gecikdirməsini heç də Allahı onların yalan saymalarından, insanları Allahın yolundan azdırmalarından və s. etdikləri əməllərdən xəbərsiz olduğunu əsla zənn etmə. Əksinə, Allah, onların nə etdiklərindən xəbərdardır. Bundan Allaha heç bir şey gizli qalmaz. Allah, sadəcə onları cəzalandırmağı Qiyamət gününə saxlamışdır. O gün elə qorxulu bir gündür ki, onlar gördükləri dəhşətli şeylərdən qorxduqları üçün gözləri bərəlib qalacaqlar.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• بيان فضيلة مكة التي دعا لها نبي الله إبراهيم عليه الصلاة والسلام.
• Yuxarıda qeyd edilən ayələrdə Məkkənin fəziləti bəyan edilmişdir. Çünki Allahın peyğəmbəri, İbrahim - aleyhissəlam - o şəhərin əmin-aman bir diyar olması üçün Allaha dua etmişdir.
• أن الإنسان مهما ارتفع شأنه في مراتب الطاعة والعبودية ينبغي له أن يخاف على نفسه وذريته من جليل الشرك ودقيقه.
• İnsan, Uca Allaha itaət və ibadətdə nə qədər uca məqamlara yüksəlsə də, yenə də öz nəfsinin və zürriyyətinin böyük və kiçik şirkə düşməsindən qorxmalıdır.
مُهۡطِعِينَ مُقۡنِعِي رُءُوسِهِمۡ لَا يَرۡتَدُّ إِلَيۡهِمۡ طَرۡفُهُمۡۖ وَأَفۡـِٔدَتُهُمۡ هَوَآءٞ
O gün insanlar qəbirlərindən dirilib qalxdıqda, qorxudan başlarını göyə qaldıraraq carçıya doğru tələsəcəklər. Onlar özlərinə belə dönüb baxmayacaq, əksinə, gördükləri dəhşətli mənzərədən gözləri bərəlib qalacaqlar. Onların qəlbləri boşdur, dərk etməzlər. Gördüklərini dəhşətli mənzərədən isə bir şey anlayıb, başa düşməzlər.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَأَنذِرِ ٱلنَّاسَ يَوۡمَ يَأۡتِيهِمُ ٱلۡعَذَابُ فَيَقُولُ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ رَبَّنَآ أَخِّرۡنَآ إِلَىٰٓ أَجَلٖ قَرِيبٖ نُّجِبۡ دَعۡوَتَكَ وَنَتَّبِعِ ٱلرُّسُلَۗ أَوَلَمۡ تَكُونُوٓاْ أَقۡسَمۡتُم مِّن قَبۡلُ مَا لَكُم مِّن زَوَالٖ
Ey Peyğəmbər! İnsanları Qiyamət günü onlara üz verəcək Allahın əzabı ilə qorxut. O gün, Allaha küfür edib, Ona şərik qoşaraq öz nəfslərinə zülüm edənlər deyəcəklər: "Ey Rəbbimiz! Bizə bir az möhlət ver, əzabı bizə bir qədər gecikdir, qısa bir müddət də olsa bizi dünyaya qaytar Sənə iman edək və bizə göndərdiyin elçilərin arxasınca gedək!" Onlara məzəmmət olaraq belə deyiləcəkdir: "Məgər siz öldükdən sonra yenidən diriləcəyinizi inkar edərək, siz əsla dünya həyatından axirət həyatına köçməyəcəyinizə dair dünya da ikən and içməmişdinizmi?!
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَسَكَنتُمۡ فِي مَسَٰكِنِ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَتَبَيَّنَ لَكُمۡ كَيۡفَ فَعَلۡنَا بِهِمۡ وَضَرَبۡنَا لَكُمُ ٱلۡأَمۡثَالَ
Allaha küfr etməklə özlərinə zülm edən Hud və Saleh qövmü kimi keçmiş ümmətlərin diyarlarında sakin oldunuz. Onları necə məhv etdiyimiz sizə aydın oldu. Öyüd-nəsihət almanız üçün sizə Allahın Kitabda bir çox misallar da çəkdik. Amma siz isə bundan öyüd-nəsihət almadınız.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَقَدۡ مَكَرُواْ مَكۡرَهُمۡ وَعِندَ ٱللَّهِ مَكۡرُهُمۡ وَإِن كَانَ مَكۡرُهُمۡ لِتَزُولَ مِنۡهُ ٱلۡجِبَالُ
Zalım ümmətlərin yurdlarında məskunlaşanlar Muhəmməd Peyğəmbəri (sallallahu aleyhi və səlləm) öldürmək və onun dəvətinə son qoymaq üçün hiylələr qururdular. Halbuki Allah onların qurduqları hiylələri bilir və bundan Allaha heç bir şey gizli qalmaz. Onların hiyləsi zəyifdir. Allahın onlar üçün qurduğu hiylənin əksi olaraq, onların hiyləsi, zəyifliyinə görə nə dağları nə də ki, başqa hər hansı bir şeyi yerindən tərpətməyə qadir deyil.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
فَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱللَّهَ مُخۡلِفَ وَعۡدِهِۦ رُسُلَهُۥٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٞ ذُو ٱنتِقَامٖ
Ey Peyğəmbər! Allahın Öz elçilərinə onlara qalibiyyət verəcəyinə və dini aşkar edəcəyinə dair verdiyi vədinə xilaf çıxacağını əsla zənn etmə! Şübhəsiz ki, Allah qüdrətlidir, kimsə Onu məğlub edə bilməz. O, Öz dostlarını izzətli edəcəkdir. Həmçinin, Öz düşmənlərindən və elçilərinin düşmənlərindən şiddətli intiqam almağa qadirdir.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
يَوۡمَ تُبَدَّلُ ٱلۡأَرۡضُ غَيۡرَ ٱلۡأَرۡضِ وَٱلسَّمَٰوَٰتُۖ وَبَرَزُواْ لِلَّهِ ٱلۡوَٰحِدِ ٱلۡقَهَّارِ
Bu intiqam, kafirlərdən Qiyamət saatı qopduğu zaman alınacaqdır. O gün yer pak və bəyaz başqa bir yerlə, göylər də başqa göylərlə dəyişdiriləcəkdir. İnsanlar, hər şeyə qalib gələn və kiminsə əsla Ona qələb çala bilməyən, məğlub edən əsla məğlub olunmayan, mülkündə və əzəmətində tək olan Allahın hüzurunda durmaq üçün bədəniləri və əməlləri ilə qəbirlərindən qalxacaqlar.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَتَرَى ٱلۡمُجۡرِمِينَ يَوۡمَئِذٖ مُّقَرَّنِينَ فِي ٱلۡأَصۡفَادِ
49 - 50 - Ey Peyğəmbər! O gün yer başqa bir yerlə göylər də başqa göylərlə dəyişdiriləcəkdir. Kafirlərin və müşriklərin bəzisini bəzilərinə bağlandığını görəcəksən. Əlləri və ayaqları boyunlarında zəncirlərlə qandal vurulacaqdır. Əyinlərinə getdikləri paltarlar isə qatrandan olacaqdır (qatran alışqan maddədir). Cəhənnəm odu onların üzünü yandıracaqdır.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
سَرَابِيلُهُم مِّن قَطِرَانٖ وَتَغۡشَىٰ وُجُوهَهُمُ ٱلنَّارُ
49 - 50 - Ey Peyğəmbər! O gün yer başqa bir yerlə göylər də başqa göylərlə dəyişdiriləcəkdir. Kafirlərin və müşriklərin bəzisini bəzilərinə bağlandığını görəcəksən. Əlləri və ayaqları boyunlarında zəncirlərlə qandal vurulacaqdır. Əyinlərinə getdikləri paltarlar isə qatrandan olacaqdır (qatran alışqan maddədir). Cəhənnəm odu onların üzünü yandıracaqdır.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
هَٰذَا بَلَٰغٞ لِّلنَّاسِ وَلِيُنذَرُواْ بِهِۦ وَلِيَعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَا هُوَ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ وَلِيَذَّكَّرَ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ
Muhamməd Peyğəmbərə (sallallahu aleyhi və səlləm) nazil edilən bu Quran, Uca Allahdan insanlar üçün bir bildirişdir. Qoy insanlar, bu Quranla orada olan qorxuducu və şiddətli təhdidlərdən qorxsunlar, haqq məbudun yalnız Allahın olduğunu bilib, ancaq Ona ibadət edərək Ona heç bir şeyi şərik qoşmasınlar və sağlam ağıl sahibləri də bu Quranla ibrət və öyüd-nəsihət alsınlar. Çünki öyüd-nəsihətdən yalnız sağlam ağıl sahibləri faydalanarlar.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• تصوير مشاهد يوم القيامة وجزع الخلق وخوفهم وضعفهم ورهبتهم، وتبديل الأرض والسماوات.
• Yuxarıda qeyd edilən ayələrdə, Qiyamət günü insanlara baş verəcək təlaşlı, qorxulu anlar, onların zəif, gücsüz bir halda olmaları, göylərin və yerin başqa göylər və yerlə dəyişdirilməsi bildirilmişdir.
• وصف شدة العذاب والذل الذي يلحق بأهل المعصية والكفر يوم القيامة.
• أن العبد في سعة من أمره في حياته في الدنيا، فعليه أن يجتهد في الطاعة، فإن الله تعالى لا يتيح له فرصة أخرى إذا بعثه يوم القيامة.
• Qul dünya həyatında oldugu müddətcə fürsət içərisindədir. O, bu fürsətdən səmərəli istifadə edib, Allaha ibadət etməyə həris olmalıdır. Çünki Uca Allah, Qiyamət günü onu diriltdiyi zaman onun bir daha dünya həyatına geri qayıdıb ibadət etməsinə imkan verməyəcəkdir.
ಪವಿತ್ರ ಕುರ್ಆನ್ ಅರ್ಥಾನುವಾದ - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - ಅನುವಾದಗಳ ವಿಷಯಸೂಚಿ
الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.