ಪವಿತ್ರ ಕುರ್‌ಆನ್ ಅರ್ಥಾನುವಾದ - الترجمة الفولانية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - ಅನುವಾದಗಳ ವಿಷಯಸೂಚಿ


ಅರ್ಥಗಳ ಅನುವಾದ ಅಧ್ಯಾಯ: ಸೂರ ಯೂನುಸ್   ಶ್ಲೋಕ:

Simoore yuunus

ಅಧ್ಯಾಯದ ಉದ್ದೇಶಗಳು:
تقرير النبوة بالأدلة، ودعوة المكذبين للإيمان مع تهديدهم بالعذاب.
Qirriraade annabaagal dalillaaji e noddude fennuɓe iimaane kammbaraade ɓe elpte.

الٓرۚ تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡحَكِيمِ
Alif, laam, raa : nanndo ɗee Aayeeje jantanoowo fii mun ka fuɗɗorde cortewol Albaqarah. Ɗee Aayeeje janngeteeɗe e ngol cortewol, ko Ayeeje Alqur'aanaare ñeñaande ɗigginaande yowondirnde e ñeeñal e ñaawooje.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
أَكَانَ لِلنَّاسِ عَجَبًا أَنۡ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ رَجُلٖ مِّنۡهُمۡ أَنۡ أَنذِرِ ٱلنَّاسَ وَبَشِّرِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَنَّ لَهُمۡ قَدَمَ صِدۡقٍ عِندَ رَبِّهِمۡۗ قَالَ ٱلۡكَٰفِرُونَ إِنَّ هَٰذَا لَسَٰحِرٞ مُّبِينٌ
Kere woodu ko haawni yimɓe ɓen fii Men Jippinii wahayu on e gorko jeyaaɗo e maɓɓe, mo Men yamiri rentingol ɓe e lepte Alla ɗen? An Nulaaɗo, wewlinir ɓen gomɗimɓe Alla kon ko welata ɓe, wonnde hino woodaniɓe nokku toowuɗo ka Joomi maɓɓe Seniiɗo on : ɗum ko njoɓdi kon ko ɓe ardini e golle moƴƴuɗe. Heeferɓe ɓen wi'i: "Oo gorko adduɗo ɗee Aayeeje, ko mbileejo mo mbileyaagal mun feeñi".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
إِنَّ رَبَّكُمُ ٱللَّهُ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٖ ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰ عَلَى ٱلۡعَرۡشِۖ يُدَبِّرُ ٱلۡأَمۡرَۖ مَا مِن شَفِيعٍ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ إِذۡنِهِۦۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡ فَٱعۡبُدُوهُۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ
Pellet, ko woni Joomi mon, onon ɓee haawiiɓe, ko Alla on taguɗo kammuuli ɗin no ɗi mawniri, e leydi ndin no ndi yaajiri nder balɗe jeegoo. Refti O toowi O fotondiri ka Arsi. Ko honno haaworton ko O Nulata gorko jeyaaɗo e mooɗon? Ko Kanko tun woni hoddiroowo toppitoo laamu Makko yaajungu ngu. Alaa hay gooto tefoowo ka Makko e huunde si wanaa e duŋayee welanee ɗum tefoowo on. Ko on mo'on siforɗo ɗin sifaaji woni Alla Joomi mooɗon. Laɓɓinanee Mo Kanko tun dewal ngal. E on waajitortaa ɗii ɓanngannduyeeji e hujjaaji tinndinɗi gootaaku Makko? Kala waajitorɗo ko ɓuri fanɗude, o annday ɗum o gomɗina.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
إِلَيۡهِ مَرۡجِعُكُمۡ جَمِيعٗاۖ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقًّاۚ إِنَّهُۥ يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ لِيَجۡزِيَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ بِٱلۡقِسۡطِۚ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَهُمۡ شَرَابٞ مِّنۡ حَمِيمٖ وَعَذَابٌ أَلِيمُۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡفُرُونَ
Ko ka Makko tun woni ruttorde mon nden Ñalnde Darngal, fii yo O yoɓitu on golle mon ɗen. Ko fodoore Alla goongunde nde O fodi yimɓe ɓen nde lunndotaako. Ko O hattanɗo e ɗum. Himo fuɗɗora tagu ngun ko aldah e yeru ngadiiɗo, refti O ruttita ngu ɓaawo maayde nden fii yo kanko Seniiɗo on O yoɓira ɓen gomɗimɓe Alla ɓe golli golle moƴƴe nunɗal, O ɗuytatah e moƴƴi maɓɓe O ɓeydataa kadi e bonɗi maɓɓe. Ɓen yedduɓe non Alla e Nulaaɗo Makko on, hino woodani ɓe njaram wulɗam, taƴayɗam teege(kaake reedu) maɓɓe, hino woodani ɓe kadi lepte muusuɗe sabu ko ɓe yeddi Alla e Nulaaɗo Makko on.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
هُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ ٱلشَّمۡسَ ضِيَآءٗ وَٱلۡقَمَرَ نُورٗا وَقَدَّرَهُۥ مَنَازِلَ لِتَعۡلَمُواْ عَدَدَ ٱلسِّنِينَ وَٱلۡحِسَابَۚ مَا خَلَقَ ٱللَّهُ ذَٰلِكَ إِلَّا بِٱلۡحَقِّۚ يُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
Ko kanko woni waɗuɗo naange ngen jalbaynge saakita ndaygu, O waɗi kadi lewru ndun nurɗundu jalbinorndu, O eɓɓani yaadu mayru ndun jipporɗe mayru ɗen noogay e jeetati, jipporde kala ko emmbere ko ndu dogata kon ñalorma e jemma. Ɗum ko fii yo onon ɓee yimɓe, yo on anndir naange ngen adadu ñalaaɗe ɗen, anndiron lewru ndun limoore lebbi ɗin e kitaale ɗen. Alla tagiraali kammuuli ɗin e leydi ndin e kala ko woni hakkunde majji si wanaa e goonga, fii yo O feññinan yimɓe ɓen kattane Makko e Mawngu Makko. Himo ɓannginira ɗee Aayeeje hujjaaji tinndinayɗi gootaaku Makko wonannde yimɓe anndooɓe tinndinoore ɗum.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
إِنَّ فِي ٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ وَمَا خَلَقَ ٱللَّهُ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَتَّقُونَ
Hino e waylondiral jemma e ñalorma ngal e dow yimɓe ɓen, e niwre e ndaygu ko jokkondirta e ɗum, e juutugol goɗɗum e majji ɗuma ɗum raɓɓiɗa, e ɗin tagaaɗi wonɗi ka kammuuli e ka leydi, ko maandeeji tinndinɗi kattane Alla ngal wonannde yimɓe hulooɓe Alla, ɓe ɗoftoo yamirooje Makko ɓe woɗɗitoo haɗaaɗi Makko.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• إثبات نبوة النبي صلى الله عليه وسلم وأن إرساله أمر معقول لا عجب فيه .
Annabaaku Annabiijo on (yo o his) hino tabitiri ɗee Aayeeje, e wonnde Nuleede mo ko huunde nde haqqil jaɓi nde haawnaaki.

• خلق السماوات والأرض ومن فيهما، وتدبير الأمر، وتقدير الأزمان واختلاف الليل والنهار كلها آيات عظيمة دالة على ألوهية الله سبحانه.
Tagugol kammuuli ɗin e leydi ndin e kala ko woni e majji, e toppitagol fiyaaku on, e hoddirgol jamanuu- ji , luutindira jemma e ñalora, ɗum fow ko maa- ndeeji mawnuɗi, tinndinayɗi ngootaaku Alla Seniiɗo on.

• الشفاعة يوم القيامة لا تكون إلا لمن أذن له الله، ورضي قوله وفعله.
Tefoore nden Ñalnde Darngal, gasantaa si wanaa on mo Alla sakkitani on, O welaa konngol makko e kuugal makko.

• تقدير الله عز وجل لحركة الشمس ولمنازل القمر يساعد على ضبط التاريخ والأيام والسنين.
Ko Alla eɓɓanta kon dillannde naange ngen e jipporɗe lewru ndun, hino wallitoo dottugol taariika, e ñalaaɗe e kitaale.

إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا وَرَضُواْ بِٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَٱطۡمَأَنُّواْ بِهَا وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَنۡ ءَايَٰتِنَا غَٰفِلُونَ
Pellet, heeferɓe ɓen ɓe tamƴinaaki hawroygol e Alla sakko ɓe hula Mo maa ɓe daminoo e mum, ɓe weltorii nguurndam aduna ɗam lannoojam diini nguurndam laakara heddotooɗ am, ɓe deeƴiniri wonkiiji maɓɓe ɗam weltaara, e ɓen tawɓe hino ɗuurnii e Aayeeje Alla ɗen ɓe jalnora tinndinooje Majje.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
أُوْلَٰٓئِكَ مَأۡوَىٰهُمُ ٱلنَّارُ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ
Ɓen siforiiɓe ɗin sifaaji, jaaƴorde maɓɓe nden ko Yiite ngen, sabu kon ɓe faggitinoo e keeferaaku e fennugol Ñalaande Darngal.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ يَهۡدِيهِمۡ رَبُّهُم بِإِيمَٰنِهِمۡۖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهِمُ ٱلۡأَنۡهَٰرُ فِي جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ
Pellet, ɓen gomɗimɓe Alla ɓe golli golli golle moƴƴe, Alla hawrinayɓe e peewal gollugol golle moƴƴe welooje Alla, sabu gomɗinal maɓɓe ngal. Refti Ñalnde Darngal o naadoyay ɓe ka Aljannaaji neema duumotooɗi, hara canɗi no ila senngo ley maɓɓe.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
دَعۡوَىٰهُمۡ فِيهَا سُبۡحَٰنَكَ ٱللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمۡ فِيهَا سَلَٰمٞۚ وَءَاخِرُ دَعۡوَىٰهُمۡ أَنِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Toraare maɓɓe nden ka Aljanna, ko subunhinagol Alla mawningol Mo.No Alla e malaa'ika'en hiwrorta ɓe, kamɓe kadi hiwrondira hakkunde maɓɓe, ko : "Salaam (kisal). Timmoode toraare maɓɓe nden
ko mantugol Alla, jeyɗo tagoore nden fow.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
۞ وَلَوۡ يُعَجِّلُ ٱللَّهُ لِلنَّاسِ ٱلشَّرَّ ٱسۡتِعۡجَالَهُم بِٱلۡخَيۡرِ لَقُضِيَ إِلَيۡهِمۡ أَجَلُهُمۡۖ فَنَذَرُ ٱلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ
Sinno Alla yaccinayno jaabinangol yimɓe ɓen ko ɓe torantoo ko'e maɓɓe e ɓiɗɓe maɓɓe e jawle maɓɓe ɗen bone tuma ɓe tikki, wano O jaabiniranta ɓe toraaje maɓɓe moƴƴere, ɓe halkotono. ko woni tun, Alla hino nennanaɓe, O acca ɓen ɓe jortoraaki hawroygol e Makko waasireede hulugol lepte maa jortagol mbarjaari, O acca ɓe e weemugol sikkitoo fii Ñalaande Darngal.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَإِذَا مَسَّ ٱلۡإِنسَٰنَ ٱلضُّرُّ دَعَانَا لِجَنۢبِهِۦٓ أَوۡ قَاعِدًا أَوۡ قَآئِمٗا فَلَمَّا كَشَفۡنَا عَنۡهُ ضُرَّهُۥ مَرَّ كَأَن لَّمۡ يَدۡعُنَآ إِلَىٰ ضُرّٖ مَّسَّهُۥۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلۡمُسۡرِفِينَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Si lorra ñawnu maa alhaali bonɗo memii noɗɗanke fantinɗo, o noddira Men yankinaare hara himo waalorii senngo makko, maa hara himo jooɗii, maa hara himo darii. O noddira Men jortagol nde lorra makko kan iwata. Tuma nde Men jaabii mo toraare makko nden, Men ittani mo ngun ñawu yanungu e makko, o heɓaano ko o waɗa si wanaa yawtirgol wa si tawii o noddaano Men e huncangol mo on lorra makka. Ko wano oo ɗuurniiɗo ɗoo suɗiranaa non majjere makko nden, yawtuɓe keeri Alla ɓen kadi cuɗiranaa keeferaaku maɓɓe ngu ɓe laatinoo e mun, ɓe accatah ngun.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَلَقَدۡ أَهۡلَكۡنَا ٱلۡقُرُونَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَمَّا ظَلَمُواْ وَجَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَمَا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُواْۚ كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
Gomɗii Men halkiino mofte adinooɓe on, onon ɓee sirkooɓe, fii ko ɓe yeddirnoo Nulaaɓe Alla ɓen, ɓe faggitii geddi. Nulaaɓe Maɓɓe ɓen ɓe Men Nuli e maɓɓe addani ɓe hujjaaji ɓannguɗi, tinndinɗi goonga ko ɓe addi kon immorde e Joomi maɓɓe. Ɓe wonaano gomɗinooɓe, tawde ɓe heblanaaki liimanaku. Alla jaasini ɓe, O ronkiɓe hawrindirde e peewal. Ko wano Men yoɓitirnoo ɗen mofte tooñuɓe, Men yoɓitirta nanndo mon'en e kala jamaanu e nokku.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ثُمَّ جَعَلۡنَٰكُمۡ خَلَٰٓئِفَ فِي ٱلۡأَرۡضِ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ لِنَنظُرَ كَيۡفَ تَعۡمَلُونَ
Refti Men waɗti on, onon ɓee yimɓe, lontotooɓe ɗen gire fennooɓe ɗe Men halkunoo, fii no Men ndaarira honno gollirton : Hara on gollay moƴƴere yoɓeɗon nde, kaa on gollay bone mo leptirte ɗon?
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• لطف الله عز وجل بعباده في عدم إجابة دعائهم على أنفسهم وأولادهم بالشر.
Alla hino moƴƴoo e jeyaaɓe Makko ɓen, tawde jaabataakoɓe, e koɓe huɗata ko'e maɓɓe e ɓiɗɓe maɓɓe.

• بيان حال الإنسان بالدعاء في الضراء والإعراض عند الرخاء والتحذير من الاتصاف بذلك.
Aayeeje ɗen hino ɓanngini fiyaaku neɗɗanke on tuma nde o torotoo si o saɗtiraama, hooti o ɗuurnoo si aannde makko nden iwii. Hiɗe rentina kadi sifitorgol ɗin sifaaji.

• هلاك الأمم السابقة كان سببه ارتكابهم المعاصي والظلم.
Ko mofte adinooɓe ɓen halkornoo, ko sabu faggitagol maɓɓe geddi e tooñe.

وَإِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ ءَايَاتُنَا بَيِّنَٰتٖ قَالَ ٱلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا ٱئۡتِ بِقُرۡءَانٍ غَيۡرِ هَٰذَآ أَوۡ بَدِّلۡهُۚ قُلۡ مَا يَكُونُ لِيٓ أَنۡ أُبَدِّلَهُۥ مِن تِلۡقَآيِٕ نَفۡسِيٓۖ إِنۡ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰٓ إِلَيَّۖ إِنِّيٓ أَخَافُ إِنۡ عَصَيۡتُ رَبِّي عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ
Si Aayeeje Amen Alqur'aana ɓannguɗe tinndinɗe ngootaaku Alla ɗen no janngeede, ɓen yedduɓe ummital ɓe tamƴinaaki mbarjaari, ɓe hulaa kadi lepte wi'a : "An Muhammadu, addu Alqur'aanaare goo hara wanaa ndee yowondirnde ɗoo e yennu- de rewugol sanamu" maa ɗum "waɗtitiraa nde momtugol yoga mayre, maa momtugol nde haa heddoo ko yaadata e mbeleeɗe amen ɗen". Maakan ɓe an Nulaaɗo : "Sellataa ka mi waɗtita nde min, mi gaynataa ɗum, wanaa non feere addu- gol wonnde goo. Ko Alla tun waɗtitirta goɗɗum e mayre no O haajiri. Min on mi jokkaa si wanaa ko Alla wahayini kon e am. Min miɗo huli, si mi yeddirii Alla waɗugol faale mon, heɓugol lepte ñalaande mawnde, nden woni Ñalnde Darngal".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
قُل لَّوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا تَلَوۡتُهُۥ عَلَيۡكُمۡ وَلَآ أَدۡرَىٰكُم بِهِۦۖ فَقَدۡ لَبِثۡتُ فِيكُمۡ عُمُرٗا مِّن قَبۡلِهِۦٓۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
Maaku an Nulaaɗo : "Sinno Alla muuyuno wata mi janngu ndee Qur'aanaare e dow mooɗon, mi janngantaano on, mi yottintaano on nde kadi. Si Alla no muuyunoo kadi, mi jannginirtaano on Alqur'aana ɗemngal am. Gomɗii mi ñiiɓiino hakkunde mon dumunna juutuɗo -woni duuɓi cappanɗe nayi, mi janngataa mi winndataa. Mi lamdaaki wonugol heɓugol Annabaaku, mi ɗaɓɓaali ɗum kadi. E on haqqiltaa anndon wonnde ko mi addi kon ko ka Alla iwri, wanaa e am?
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ كَذَّبَ بِـَٔايَٰتِهِۦٓۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلۡمُجۡرِمُونَ
Alaa ɓurɗo tooñude haa hewta on fefindiiɗo fenaande fawi e Alla. Ko honno mi wostortoo Alqur'aanaare nden fefindagol e Makko fiyaaku on, yawtirɓe keeri Alla ɗin fefindagol e Makko ɗen maletaake.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَيَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُمۡ وَلَا يَنفَعُهُمۡ وَيَقُولُونَ هَٰٓؤُلَآءِ شُفَعَٰٓؤُنَا عِندَ ٱللَّهِۚ قُلۡ أَتُنَبِّـُٔونَ ٱللَّهَ بِمَا لَا يَعۡلَمُ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَلَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
Sirkooɓe ɓen hino rewa reweteeɗi aaƴaaɗi gaanin Alla, ɗi nafatah ɗi lorratah. Reweteeɗo e goonga on, o nafay o lorra tuma nde o muuyi. Hiɓe wi'a e ɗin reweteeɗi maɓɓe : "Ko ɗii tefanoyta men ka Alla fii wata O leptir men junuubi amen ɗin". Maakan ɓee, an Nulaaɗo : "E on humpitay Alla Annduɗo on wonnde himo mari kafidiiɗi? Kanko le O alaa kafiɗiiɗi ka kammuuli wanaa ka leydi. O senike O laaɓi gaay e ko sirkooɓe ɓen wowlata e meere e fenaande.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَمَا كَانَ ٱلنَّاسُ إِلَّآ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ فَٱخۡتَلَفُواْۚ وَلَوۡلَا كَلِمَةٞ سَبَقَتۡ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيۡنَهُمۡ فِيمَا فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ
Yimɓe ɓen laatanooki si wanaa mofte goote, gomɗinɗe jogondiri, kono ɓe lurri : woɗɓe e maɓɓe heddodii e gomɗinal, woɗɓe goo yeddi. Sinno wanaa ko yawti kon e ñaawoore Alla nden wonnde ñaawetaake hakkunde maɓɓe e kon ko ɓe lurri e mun ka aduna, ɗum ko laakara ñaawoytee, si wo-naana nih ko aduna ɗum ñaawetenoo, feewuɗo on ɓannga e majjuɗo on.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَيَقُولُونَ لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡهِ ءَايَةٞ مِّن رَّبِّهِۦۖ فَقُلۡ إِنَّمَا ٱلۡغَيۡبُ لِلَّهِ فَٱنتَظِرُوٓاْ إِنِّي مَعَكُم مِّنَ ٱلۡمُنتَظِرِينَ
Sirkooɓe ɓen hino wi'a : "Ko haɗnoo Aaya jippinee e Muhammadu immorde ka Joomi makko, tinndinoowo himo goongi? Maakan ɓe an Nulaaɗo: Jippagol Aayeeje ɗen, ko wirniiɗum heeranii ɗum Anndal Alla. Habbitee ko lamdiɗon e Aayeeje, miɗo habbodii ɗe e mo'on".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• عظم الافتراء على الله والكذب عليه وتحريف كلامه كما فعل اليهود بالتوراة.
Fefindagol fenaande takka e Alla waylita konngol Makko ngol ko ko hulɓinii, wano alyahuuda'en wayliri Tawreeta.

• النفع والضر بيد الله عز وجل وحده دون ما سواه.
Nafugol lorra, ko e juuɗe Alla woni, wanaa goɗɗo (maa. goɗɗum) goo.

• بطلان قول المشركين بأن آلهتهم تشفع لهم عند الله.
Aayeeje ɗen hino bonnita haala sirkooɓe ɓen, ka ɓe wi'i reweteeɗi maɓɓe ɗin tefanoyay ɓe ka Alla.

• اتباع الهوى والاختلاف على الدين هو سبب الفرقة.
Ko jokkugol beleeɗe lurra e diina woni sabu ceertugol.

وَإِذَآ أَذَقۡنَا ٱلنَّاسَ رَحۡمَةٗ مِّنۢ بَعۡدِ ضَرَّآءَ مَسَّتۡهُمۡ إِذَا لَهُم مَّكۡرٞ فِيٓ ءَايَاتِنَاۚ قُلِ ٱللَّهُ أَسۡرَعُ مَكۡرًاۚ إِنَّ رُسُلَنَا يَكۡتُبُونَ مَا تَمۡكُرُونَ
Si Men meeɗinirii sirkooɓe ɓen neema toɓo e amo ɓaawo nde hokkere e ɓiɗtteende heɓiɓe, jaka yoo hiɓe jalkita fenna Aayeeje Amen ɗen. An Nulaaɗo, maakan ɓenn sirkooɓe : "Ko Alla ɓuri yaccaade fewjoore, ɓuri yaawude kadi nanngugol on lepta". Pellet, Malaa'ikaaɓe winndooɓe ɓen hino winndude ko fewjoton kon, huunde e munlaawa- taako ɓe, ko honno ɗum laaworta taguɗo ɓe on? Alla yoɓitoyay on e pewje mon ɗen.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
هُوَ ٱلَّذِي يُسَيِّرُكُمۡ فِي ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِۖ حَتَّىٰٓ إِذَا كُنتُمۡ فِي ٱلۡفُلۡكِ وَجَرَيۡنَ بِهِم بِرِيحٖ طَيِّبَةٖ وَفَرِحُواْ بِهَا جَآءَتۡهَا رِيحٌ عَاصِفٞ وَجَآءَهُمُ ٱلۡمَوۡجُ مِن كُلِّ مَكَانٖ وَظَنُّوٓاْ أَنَّهُمۡ أُحِيطَ بِهِمۡ دَعَوُاْ ٱللَّهَ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ لَئِنۡ أَنجَيۡتَنَا مِنۡ هَٰذِهِۦ لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلشَّٰكِرِينَ
Ko Alla woni On doginoowo on, onon ɓee yimɓe, ka njorndi, e hoore koyɗe mon maa e hoore daabeeji mon. Ko kanko kadi woni doginoowo on ka maayo e nder laaɗe mon. Haa si on wonii ka laaɗe maayo, ɗe doginira ɓe henndu laaɓundu, waɗɗiiɓe ɓen weltora ndun henndu laaɓundu. E nder nden weltaare maɓɓe, hanndu nduluuru (duleendu bippooru ara e maɓɓe, molloode mollooɗe(bempejje) ara e maɓɓe iwrabanngeeji ɗi fow, ɓe fellita wonnde kamɓe ɓe halkoto woni, ontuma ɓe toroo Alla tun, ɓe kafidataa Mo e goɗɗum goo, ɓe wi'a :"Si tawii tun A daɗndii men e ɗee jaribaaji ɗoo, pellet, men laatodat e yettooɓe Ma ɓe e dow ko neeminɗaa kon e amen".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
فَلَمَّآ أَنجَىٰهُمۡ إِذَا هُمۡ يَبۡغُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّۗ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنَّمَا بَغۡيُكُمۡ عَلَىٰٓ أَنفُسِكُمۖ مَّتَٰعَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ ثُمَّ إِلَيۡنَا مَرۡجِعُكُمۡ فَنُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
Nde Alla jaabinoo ɓe toraare maɓɓe nden, O daɗ- ndiɓe ɗen taƴaale, e jaka yoo kamɓe hiɓe bonnira ka leydi faggitagol keeferaaku, e geddi e bakkaatu. Finee faamon, onon ɓee yimɓe, wonnde battane bewre mon bonnde nden, ko e hoore mon yantata. Bewre mon lorrataa Alla. Ɗum ko ko dakmitoron e ɗam nguurndam aduna lannoo-jam, refti ko ka Amen woni ruttorde mon Ñalnde Darngal, Men yeetitoo on ko geraynoɗon e geddi, Men yoɓita on ɗum.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
إِنَّمَا مَثَلُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا كَمَآءٍ أَنزَلۡنَٰهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ فَٱخۡتَلَطَ بِهِۦ نَبَاتُ ٱلۡأَرۡضِ مِمَّا يَأۡكُلُ ٱلنَّاسُ وَٱلۡأَنۡعَٰمُ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَخَذَتِ ٱلۡأَرۡضُ زُخۡرُفَهَا وَٱزَّيَّنَتۡ وَظَنَّ أَهۡلُهَآ أَنَّهُمۡ قَٰدِرُونَ عَلَيۡهَآ أَتَىٰهَآ أَمۡرُنَا لَيۡلًا أَوۡ نَهَارٗا فَجَعَلۡنَٰهَا حَصِيدٗا كَأَن لَّمۡ تَغۡنَ بِٱلۡأَمۡسِۚ كَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ
Anndee misal aduna nguurndam aduna ɗam ɗam dakmitorton ko lannata heña, ko wano toɓo jillondiroowo e puɗi leydi ndin, gabbe e dimɗe e huɗo ko yimɓe e neemoraaɗi ñaamata. Haa si leydi ndin ƴettii mbaadi mun njalɓundi ndin, ndi labinorii ko ndi fuɗini kon e nooji puɗi, yimɓe mayri ndin jikka wonnde ko ɓe hattamɓe soñugol tetta ko ndi fuɗini kon, ñaawoore Amen halko ɗum ara e mayri, Men waɗtina ndi soñiraandi wa si tawnii ndi ɗuuɗiraani leɗɗe e puɗi ado mun. Ko wano no Men ɓannginirani on fiyaaku aduna on e yaawugol lannugol makko, Men ɓannginirta ɓanngannduyeeji e hujjaaji ɓen miijitooɓe taskoo.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَٱللَّهُ يَدۡعُوٓاْ إِلَىٰ دَارِ ٱلسَّلَٰمِ وَيَهۡدِي مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
Alla nodda yimɓe ɓen denndaangal faade Aljanna Makko on, on woni galle kisal (daaru salaam). Ko ɗon yimɓe ɓen hisata e masiboo e annde, ɓe hisa kadi e maayde. Alla no fewnira on Mo o muuyi e jeyaaɓe Makko ɓen faade e diina lisalaamu hewtinayka e galle kisal ɗen.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• الله أسرع مكرًا بمن مكر بعباده المؤمنين.
Ko Alla ɓuri yaccaade pewje diini fewjanooɓe jeyaaɓe Makko gomɗimɓe ɓen.

• بغي الإنسان عائد على نفسه ولا يضر إلا نفسه.
Bewre neɗɗo on ko e makko yantata, ɗum lorrataa si wanaa hoore makko.

• بيان حقيقة الدنيا في سرعة انقضائها وزوالها، وما فيها من النعيم فهو فانٍ.
Aayeeje ɗen hino ɓanngini haqiiqa lannugol aduna ko yaawi, e wonnde neemaaji makko ɗin ko ko lannata.

• الجنة هي مستقر المؤمن؛ لما فيها من النعيم والسلامة من المصائب والهموم.
Ko Aljanna woni ñiiɓirde gomɗinɗo, ko ton neema e kisal immorde masiibo e aande woni.

۞ لِّلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ ٱلۡحُسۡنَىٰ وَزِيَادَةٞۖ وَلَا يَرۡهَقُ وُجُوهَهُمۡ قَتَرٞ وَلَا ذِلَّةٌۚ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
Hino woodani ɓen moƴƴinirɓe golle ɗe Alla wajimbini e maɓɓe immorde dewe, e accugol ko O harmini e maɓɓe immorde e geddi, mbarjaari moƴƴundi : ndin woni Aljanna. Hino woodani ɓe kadi ɓeydaari e ɗum, ndin woni yi'ugol yeeso Alla ngon. Nduggu hippataa geece maɓɓe ɗen, wanaa kadi jaasere maa koyeera suddata ɗen. Ko ɓen siforiiɓe ɗin sifaaji moƴƴingol woni yimɓe Aljanna ɓen, kamɓe ko ɓe duumotooɓe ton.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَٱلَّذِينَ كَسَبُواْ ٱلسَّيِّـَٔاتِ جَزَآءُ سَيِّئَةِۭ بِمِثۡلِهَا وَتَرۡهَقُهُمۡ ذِلَّةٞۖ مَّا لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مِنۡ عَاصِمٖۖ كَأَنَّمَآ أُغۡشِيَتۡ وُجُوهُهُمۡ قِطَعٗا مِّنَ ٱلَّيۡلِ مُظۡلِمًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
Ɓen golluɓe golle bonɗe ɗen immorde keeferaaku e geddi, hino woodani ɓe njoɓdi yeru bone moɓe golli on immorde e lepte Alla ɗen laakara. Jaasere e koyeera hino hippa geece maɓɓe ɗen, ɓe alaa daɗndoowo ɓe e lepte Alla ɗen si O jippiniiɗe e maɓɓe. A sikkay geece maɓɓe ɗen ko niwre jem- ma niɓɓutuɗo suddiraa hakke ko ɗe ɗuuɗiri curki yiite ngen. Ɓen siforiiɓe ɗin sifaaji, ko kamɓe woni yimɓe Yiite ngen, kamɓe ko ɓe luttooɓe ton.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَيَوۡمَ نَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ مَكَانَكُمۡ أَنتُمۡ وَشُرَكَآؤُكُمۡۚ فَزَيَّلۡنَا بَيۡنَهُمۡۖ وَقَالَ شُرَكَآؤُهُم مَّا كُنتُمۡ إِيَّانَا تَعۡبُدُونَ
Janto an Nulaaɗo, Ñalnde Darngal, tuma nde Men mooɓindiroyta tagu ngun fow, refti Men wi'ana ɓen sirkannooɓe Alla aduna : "Onon sirkooɓe ɓen, luttee ka nokku mon, onon e reweteeɗi mon ɗin ɗi rewaynoɗon aduna gaanin Alla." Men senndinra hakkunde rewooɓe ɓen e reweteeɓe ɓen. Ontuma reweteeɓe ɓen daɗndoo e rewooɓe ɓen, ɓe wi'a : "Wanaa menen rewaynoɗon aduna fes!".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
فَكَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدَۢا بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكُمۡ إِن كُنَّا عَنۡ عِبَادَتِكُمۡ لَغَٰفِلِينَ
Ɗoo, rewetenooɓe maɓɓe ko woori Alla ɓen daɗndoto e maɓɓe, ɓe wi'a : "Alla ko seedee -O yonii ɗum - wonnde menen, men weltoranooki ko rewaynoɗon men, men yamiraa on ɗum kadi, alaa no men so'ira dewe mon.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
هُنَالِكَ تَبۡلُواْ كُلُّ نَفۡسٖ مَّآ أَسۡلَفَتۡۚ وَرُدُّوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ مَوۡلَىٰهُمُ ٱلۡحَقِّۖ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
Ko e nden nokkuure mawnde woni ko wonkii kala jarribortee ko ki ardini e golle ka nguurndam aduna Sirkooɓe ɓen ruttitee ka Jeyɗo ɓe e goonga on, On woni Alla fawtiiɗo hasbugol ɓe. Ko ɓe fefindinoo kon e sanamuuji tefanayɗi ɓe majjira ɓe.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
قُلۡ مَن يَرۡزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ أَمَّن يَمۡلِكُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَمَن يُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَيُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتَ مِنَ ٱلۡحَيِّ وَمَن يُدَبِّرُ ٱلۡأَمۡرَۚ فَسَيَقُولُونَ ٱللَّهُۚ فَقُلۡ أَفَلَا تَتَّقُونَ
An Nulaaɗo, maakan ɓee sirkanooɓe Alla : "Ko hommbo woni arsikiroowo on immorde ka kammu jippinana on toɓo? Ko hommbo kadi woni arsikoo- wo on immorde ka leydi e kon fuɗata e mayri, ko hommbo hebbinirta ndi oogirɗe? Ko hommbo kadi woni yaltinoowo ko wuuri e nder ko maayi, wano heɗɗere ko yaltata e kullun, maa woofoonde e colum? Ko hommbo kadi woni toppitiiɗo fiyaaku kammu ngun e leydi ndin e kala ko woni e majji immmorde e tagaaɗi? Ɓe jaaboto wonnde waɗuɗo ɗum on fow ko : "Alla". Awa maakan ɓe : "E on anndah ɗum, huliron Alla ɗoftagol yamirooje Makko ɗen, woɗɗitoo haɗaaɗi Makko ɗin?".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
فَذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمُ ٱلۡحَقُّۖ فَمَاذَا بَعۡدَ ٱلۡحَقِّ إِلَّا ٱلضَّلَٰلُۖ فَأَنَّىٰ تُصۡرَفُونَ
Ko on ɗon mooɗon, onon ɓee yimɓe, waɗuɗo ɗum ɗon on fow, ko Alla goonga on taguɗo on, toppitii fiyaaku mon. Ko honɗum arata ɓaawo nde goonga kan feeñi si wanaa majjere e yeebaare? Ko honto haqqille mon yaari seli kaa goonga feeñuka?
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
كَذَٰلِكَ حَقَّتۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَى ٱلَّذِينَ فَسَقُوٓاْ أَنَّهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
Ko wano Allankaaku ngun tabitinirani Alla on non e goonga, konngol Joomi maa ngol an Nulaaɗo, hoddiraangol waɗɗorii e ɓen yaltirɓe e goonga ɓen sattere hoore, wonnde pellet, ɓe gomɗintah.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• أعظم نعيم يُرَغَّب به المؤمن هو النظر إلى وجه الله تعالى.
Neema ɓuraaɗo rerɗinireede gomɗinɗo, ko yi'oygol yeeso Alla ngon.

• بيان قدرة الله، وأنه على كل شيء قدير.
Aayeeje ɗen hino ɓanngini kattal Alla ngal, wonnde ko O haɗtanɗo kala huunde.

• التوحيد في الربوبية والإشراك في الإلهية باطل، فلا بد من توحيدهما معًا.
Wootinɗingol Alla kafida Mo kadi e reweteeɗi goo ko meere. Ko alah e saga o wootinɗina e ɗidi fow majji.

• إذا قضى الله بعدم إيمان قوم بسبب معاصيهم فإنهم لا يؤمنون.
Si Alla ñaawii wonnde yimɓe gomɗinirtah sabu geddi maɓɓe ɗin, ɓen gomɗinoytah.

قُلۡ هَلۡ مِن شُرَكَآئِكُم مَّن يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥۚ قُلِ ٱللَّهُ يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥۖ فَأَنَّىٰ تُؤۡفَكُونَ
An Nulaaɗo, maakan ɓee sirkooɓe : "Hara no e kafidiiɓe mon ɓen ɓe rewoton gaanin Alla on mo no fuɗɗa tagu mo alah yeru adiido refti o ruttita ngu ɓaawo maayde?" Maakan ɓe : "Alla kan no fuɗɗira tagu ngun no woowiraaka refti O immintina ngu ɓaawo maayde maggu. Ko honno fefindira ɗon, onon ɓee sirkooɓe, ittaɗon e goona faade e meere?
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
قُلۡ هَلۡ مِن شُرَكَآئِكُم مَّن يَهۡدِيٓ إِلَى ٱلۡحَقِّۚ قُلِ ٱللَّهُ يَهۡدِي لِلۡحَقِّۗ أَفَمَن يَهۡدِيٓ إِلَى ٱلۡحَقِّ أَحَقُّ أَن يُتَّبَعَ أَمَّن لَّا يَهِدِّيٓ إِلَّآ أَن يُهۡدَىٰۖ فَمَا لَكُمۡ كَيۡفَ تَحۡكُمُونَ
Maakan ɓe an Nulaaɗo : "Hara no e kafidiiɓe mon ɓen ɓe rewoton gaanin Alla on mo no fewna e goonga?" Maakan ɓe : "Ko Alla tun woni fewnoowo e goonga. Hara ko on fewniroowo yimɓe ɓen e goonga, o nodda ɓe e mu'un ɓuri hanndude jok- keede, kaa ko reweteeɗi mon ɗe feewantah hoore mun ɗin si wanaa tuma goɗɗo fewni ɗi? Ko heɓi on sifa no ñaawirton meere nii, tuma aaƴotoɗon won- nde ko ɗi kafidiiɗi Alla? Alla toowirii toowannde mawnde e ngol konngol mon.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَمَا يَتَّبِعُ أَكۡثَرُهُمۡ إِلَّا ظَنًّاۚ إِنَّ ٱلظَّنَّ لَا يُغۡنِي مِنَ ٱلۡحَقِّ شَيۡـًٔاۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِمَا يَفۡعَلُونَ
Ko ɓuri ɗuuɗude e sirkooɓe ɓen jokkah si wanaa ko ɓe alaa ganndal mun, ko sikku-sakka tun ɓe jokki. Pellet le sikke ɗen wonataa nokku pellital, ɗe duncatah yeeso maggal kadi. Pellet, Alla ko Annduɗoko ɓe huuwata kon. Huunde suuɗaaki mo e kuuɗe maɓɓe, O yoɓitoyay ɓe ɗum.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَمَا كَانَ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانُ أَن يُفۡتَرَىٰ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَٰكِن تَصۡدِيقَ ٱلَّذِي بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَتَفۡصِيلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَا رَيۡبَ فِيهِ مِن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Sellatah ko ndee Alqur'aanaare fefindee, nde dammbee e ko woori Alla, tawde ko nde ronkinnde yimɓe ɓen addugol yeru mayre. Si ko woni, ko nde goonginnde kon ko jippinaa ado mayre, e ɓanngin- nde e tonnga e mayre immorde e ñaawooje. Sikke woo alah e mayre wonnde ko nde Jipporiinde jey- Jeyɗo tagoore nden, On Mo Senayee woodani.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
أَمۡ يَقُولُونَ ٱفۡتَرَىٰهُۖ قُلۡ فَأۡتُواْ بِسُورَةٖ مِّثۡلِهِۦ وَٱدۡعُواْ مَنِ ٱسۡتَطَعۡتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Kaa ɓee sirkooɓe wi'ay : "Muhammadu (jom-kisiyee on) fefindani ndee Alqur'aanaare hoore makko, o dammbi nde e Alla?" Maakan ɓe an Nulaaɗo, jaaboraa ɓe : "Si tawii hara ko min fefindanii nde hoore-am, e hoore ko mi ɓanndinke yeruujo mon, onon kadi addee cortewol yeru mayre, noddon kala mo haɗtanɗon ko wallitoo on, si on laatike goonguɓe e nodditorɗon wonnde Alqur'aana ko fefindaa nde fenaande. On hatta- noytaa ɗum. Si on ronkii le waɗugol ɗum, ko onon wi'aa laaɓa ɗemɗe'en, haray hollii ndee Alkuraana ko Jippiniraande ka Alla.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
بَلۡ كَذَّبُواْ بِمَا لَمۡ يُحِيطُواْ بِعِلۡمِهِۦ وَلَمَّا يَأۡتِهِمۡ تَأۡوِيلُهُۥۚ كَذَٰلِكَ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۖ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلظَّٰلِمِينَ
Ɓe jaabitaaki. Toode ɓe yaccoro fennugol Alkurana nden ado ɓe faamude nde ɓe teskoo, e ado ɓe heɓude ko nde jertini kon e lepte. Ɗum non ɓaɗtike arde. Ko wano ɓen fenniri non mofte adinooɓe ɓen fennirnoo, Alla jippini lepte ɗen e maɓɓe. Tasko, an Nulaaɗo, ko honno battane ɗee mofte fennooɓe wa'unoo. Gomɗii Alla halkiiɓe.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَمِنۡهُم مَّن يُؤۡمِنُ بِهِۦ وَمِنۡهُم مَّن لَّا يُؤۡمِنُ بِهِۦۚ وَرَبُّكَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُفۡسِدِينَ
Hino e sirkooɓe ɓen gomɗinoyoowo Alqur'aana ado maayde mun, hino e maɓɓe kadi on mo gomɗinirtah nde salaare e townitaare haa o maaya e ɗum. Ko Jommi maa, an Nulaaɗo, ɓuri anndude haɓɓitiiɓe ɓen e keeferaaku mun. O Yoɓitoyay ɓe njoɓdi keeferaaku maɓɓe.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل لِّي عَمَلِي وَلَكُمۡ عَمَلُكُمۡۖ أَنتُم بَرِيٓـُٔونَ مِمَّآ أَعۡمَلُ وَأَنَا۠ بَرِيٓءٞ مِّمَّا تَعۡمَلُونَ
Si ɓee yimɓe maa fennii ma an Nulaaɗo, wi'an ɓe : "Hino woodani lam njoɓdi golle am, ko min heeranii baraaji golle am. Hino woodani on njoɓdi golle mon, ko onon heerori lepte golle mon. Onon ko on daɗndii ɓe e lepte ko mi gollata, min kadi ko mi daɗndiiɗo lepte ko golloton".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَمِنۡهُم مَّن يَسۡتَمِعُونَ إِلَيۡكَۚ أَفَأَنتَ تُسۡمِعُ ٱلصُّمَّ وَلَوۡ كَانُواْ لَا يَعۡقِلُونَ
Hino e sirkooɓe ɓen, ɓen heɗotooɓe ma an Nulaaɗo -tuma janngataa Alqur'aana ɓe heɗora fii wata ɓe jaɓu. E ko an hattani nannungol faaɗuɗnoppi? Ko non adi woni a waawiroytaa fewnude ɓen faaɗu ɓe e nanugol goonga, ɓe haqqiltah.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• الهادي إلى الحق هداية التوفيق هو الله وحده دون ما سواه.
Fewniroowo e goonga on ko Alla tun, wanaa goɗɗo goo.

• الحث على تطلب الأدلة والبراهين والهدايات للوصول للعلم والحق وترك الوهم والظن.
Aayeeje ɗen hino rerɗina ɗaɓɓuugol daliilu, e burhaanu, e ko fewnanta e anndugol acca tuume e sikke.

• ليس في مقدور أحد أن يأتي ولو بآية مثل القرآن الكريم إلى يوم القيامة.
Hay e gooto hattanaa addugol yeru Aaya sifa Alqur'aana. Ɗum ko haa Ñalnde Darngal.

• سفه المشركين وتكذيبهم بما لم يفهموه ويتدبروه.
Aayeje ɗen hino joopoo e njofoyaagal(fuuyde) sirkooɓe ɓen ko ɓe fenniri kon ko ɓe faamah ɓe teskaaki.

وَمِنۡهُم مَّن يَنظُرُ إِلَيۡكَۚ أَفَأَنتَ تَهۡدِي ٱلۡعُمۡيَ وَلَوۡ كَانُواْ لَا يُبۡصِرُونَ
Hino e sirkooɓe ɓen, on ndaaroowo ma an Nulaaɗo, o ndaartaama giiɗe nder kono giiɗe mak- ko feeñuɗe ɗen o ndaardat ma. E ko an waawata yi'innde on mo gite mun ɓoraa? Pellet a waawatah ɗum. Ko wano non kadi a waawataa fewnugol waasuɗe giiɗe-ɓernde.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَظۡلِمُ ٱلنَّاسَ شَيۡـٔٗا وَلَٰكِنَّ ٱلنَّاسَ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ
Pellet Alla Senike e tooñugol jeyaaɓe Makko ɓen. Kanko O tooñataa yeru abbere jarra. Si ko woni, ko kamɓe woni tooñirde ko'e maɓɓe ɗen naɓugol ɗe e halkaare, sabu ko ɓe haɓɓitii kon e meere e townitaare.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ كَأَن لَّمۡ يَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا سَاعَةٗ مِّنَ ٱلنَّهَارِ يَتَعَارَفُونَ بَيۡنَهُمۡۚ قَدۡ خَسِرَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِلِقَآءِ ٱللَّهِ وَمَا كَانُواْ مُهۡتَدِينَ
Ñalnde Alla mooɓoyta yimɓe ɓen ka Darngal fii hasbugol ɓe, wa'anay ɓe wa si ɓe ñiiɓaano ka nguurndam maɓɓe aduna e cuɗaaji maɓɓe, si wanaa saa'a gooto pet e ñalorma, hara yoga maɓɓe no anndita yoga, hooti ngol anndindirgol taƴa hakkunde maɓɓe hakkee ko ɓe yi'i kon e fiyaaku laakara no tiiɗi. Gomɗii ɓen fennuɓe kawral Joomi maɓɓe ngal Ñalnde Darngal ɓe sooyii, ɓe gomɗinaano immital ka aduna sakko ɓe hisa e sooyugol(perte).
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعۡضَ ٱلَّذِي نَعِدُهُمۡ أَوۡ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيۡنَا مَرۡجِعُهُمۡ ثُمَّ ٱللَّهُ شَهِيدٌ عَلَىٰ مَا يَفۡعَلُونَ
Si Men hollii ma an Nulaaɗo, yoga e kon ko Men fodi ɓe e lepte ado a maayde maa nden, maa ɗum Men ƴettitu maa ado ɗum, fow e mun, ko ka Amen woni ruttorde maɓɓe nden Ñalnde Darngal. Refti Alla ko ƴellitiiɗo e kon ko ɓe gollata, huunde suuɗaaki Mo e ɗum. O yoɓitoyay ɓe njoɓdi golle maɓɓe ɗen.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَلِكُلِّ أُمَّةٖ رَّسُولٞۖ فَإِذَا جَآءَ رَسُولُهُمۡ قُضِيَ بَيۡنَهُم بِٱلۡقِسۡطِ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
Hino woodani kala mofte yawtunooɗe ɗen Nulaaɗo imminaaɗo e maɓɓe. Si tawii ko o nulaa kon yotti- yottike ɓe, ɓe fennii mo, ñaawirte hakkunde maɓɓe nuɗal. Alla daɗnira mo ɓural Makko ngal, O halkira ɓe nunɗal Makko ngal. Kamɓe ɓe toonyetaake huunde e njoɓdi kuuɗe maɓɓe ɗen.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Ɓee heeferɓe no wi''ra townitagol e ɓiicagol (dikkagol): "Ko honnde tuma woni kon ko foduɗon men e lepte, si on laatike goonguɓe e kon nodditaɗon?"
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
قُل لَّآ أَمۡلِكُ لِنَفۡسِي ضَرّٗا وَلَا نَفۡعًا إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُۗ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌۚ إِذَا جَآءَ أَجَلُهُمۡ فَلَا يَسۡتَـٔۡخِرُونَ سَاعَةٗ وَلَا يَسۡتَقۡدِمُونَ
Maakan ɓe an Nulaaɗo : "Mi waawanah hoore-am pooɗugol lorra mo lorlira maa duñugol ɗum e am, wanaa kadi nafa mo mi nafitorta. Ko honno mi nafirta goɗɗo goo maa mi lorra mo? Si wanaa hara ko muuyi ɗum. Ko honno mi anndirta wirniiɗi ɗin? Hino woodani mofte kala ɗe Alla kammbirani halakuyee, dumunna happaaɗo fii halkaare maɓɓe nden, gooto anndaa ɗum si wanaa Alla. Si happu maɓɓe halkaare ngun hewtii, ɓe nennitantaake ɗum waqtu woo, ɓe ardinantaake kadi".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِنۡ أَتَىٰكُمۡ عَذَابُهُۥ بَيَٰتًا أَوۡ نَهَارٗا مَّاذَا يَسۡتَعۡجِلُ مِنۡهُ ٱلۡمُجۡرِمُونَ
An Nulaaɗo, maakan ɓee hawjirɓe lepte : "Habree lam, si lepte Alla ɗen ardii on e waqtu kala jemma maa ñalorma, ko honɗum woni ko hawjiranton ɗee lepte?"
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
أَثُمَّ إِذَا مَا وَقَعَ ءَامَنتُم بِهِۦٓۚ ءَآلۡـَٰٔنَ وَقَدۡ كُنتُم بِهِۦ تَسۡتَعۡجِلُونَ
E ko ɓaawo nde lepte ɗen ɗe fodaɗon yani e mon gomɗinton, nokku ka gomɗinal nafatah wonkii ki gomɗinaano ado ɗum? E ko jooni non gomɗinton, gomɗii on laatinoke hawjirnooɓe lepte ɗen ado hannde fennugol ɗe?
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ثُمَّ قِيلَ لِلَّذِينَ ظَلَمُواْ ذُوقُواْ عَذَابَ ٱلۡخُلۡدِ هَلۡ تُجۡزَوۡنَ إِلَّا بِمَا كُنتُمۡ تَكۡسِبُونَ
Refti ɓaawo nde ɓe naadaa ka lepte, ɓe ɗaɓɓi yaltineede ton, ɓe wi'anee : "Meeɗee lepte luttude ɗen laakara. Hara on yoɓete si wanaa kon ko gol- laynoɗon e keeferaaku e geddi?"
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
۞ وَيَسۡتَنۢبِـُٔونَكَ أَحَقٌّ هُوَۖ قُلۡ إِي وَرَبِّيٓ إِنَّهُۥ لَحَقّٞۖ وَمَآ أَنتُم بِمُعۡجِزِينَ
Ɓee sirkooɓe no habrino maa an Nulaaɗo : "Hara ɗee lepte ɗe men fodaa ko goonga?" Maakan ɓe : "Eyyo, mi woondirii Alla ko ɗe goonga. On wonaali laawotooɓe e majje".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• الإنسان هو الذي يورد نفسه موارد الهلاك، فالله مُنَزَّه عن الظلم.
Ko neɗɗanke on naadata hoore mun e halkaare. Alla kan ko Seniiɗo e tooñugol.

• مهمة الرسول هي التبليغ للمرسل إليهم، والله يتولى حسابهم وعقابهم بحكمته، فقد يعجله في حياة الرسول أو يؤخره بعد وفاته.
Golle Nulaaɗo ko yottingol yamiraa. Ko Alla heerori ñaawirgol ɓe e leptirgol ɓe hikma Makko on. Himo yaawna ɗum e nguurndam Nulaaɗo on, maa O neeɓnanee ɗum ɓaawo maayde maako nden.

• النفع والضر بيد الله عز وجل، فلا أحد من الخلق يملك لنفسه أو لغيره ضرًّا ولا نفعًا.
Nafugol lorra, ko juuɗe Alla woni. Gooto e tagu ngun waawaa lorrude maa nafude hoore mun maaɗum goɗɗo goo.

• لا ينفع الإيمان صاحبه عند معاينة الموت.
Gomɗinal nafataa jomm un saanga ɗeɗɗere maayde.

وَلَوۡ أَنَّ لِكُلِّ نَفۡسٖ ظَلَمَتۡ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ لَٱفۡتَدَتۡ بِهِۦۗ وَأَسَرُّواْ ٱلنَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَۖ وَقُضِيَ بَيۡنَهُم بِٱلۡقِسۡطِ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
Sinno tabintanno kala sirkanoowo Alla denndaa- ngal ko woni leydi immorde e jawle hittuɗe, ɓe waɗirayno ɗum sottorɗum e lepte Alla ɗen tuma ɓe newnanaa. Sirkooɓe ɓen suuɗi ninse keeferaaku maɓɓe ngun nde ɓe yi'unoo lepte tiiɗuɗe ɗen Ñalnde Darangal. Alla ñaawira hakkunde maɓɓe nunɗal, kamɓe ɓe tooñetaake, ko golle maɓɓe ɗen ɓe yoɓetee.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
أَلَآ إِنَّ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ أَلَآ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
Anndee ko Alla tun woodani laamateeri ko woni ka kammuuli e ka leydi. Anndee pellet, fodoore Alla nden leptugol heeferɓe ɓen ko laatotoonde sikke alaa e mayre. Kono ko ɓuri ɗuuɗude e yimɓe ɓen anndaa ɗum, ɓe wona e sikktitagol.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
هُوَ يُحۡيِۦ وَيُمِيتُ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
Kanko Seniiɗo On, Himo wuurnita ko maayi, O wara ko wuuri; ko faade ka Makko kanko tun woni ruttorde mon nden Ñalnde Darangal, On yoɓita on njoɓdi golle mon.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَتۡكُم مَّوۡعِظَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَشِفَآءٞ لِّمَا فِي ٱلصُّدُورِ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٞ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ
Ko onon yo yimɓe, gomɗii Alqur'aana arii mooɗon, hinde wonndi e waaju, e rerɗinayɗi, e hulɓinayɗi. Ko nde lekki ñabbuuli ɓerɗe ɗin immorde e ñawu sikku-sakka, ko nde fewnaynde e laawol goonga. Hinde wonndani gomɗimɓe ɓen yurmeende, ko kamɓe nafitorta nde.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
قُلۡ بِفَضۡلِ ٱللَّهِ وَبِرَحۡمَتِهِۦ فَبِذَٰلِكَ فَلۡيَفۡرَحُواْ هُوَ خَيۡرٞ مِّمَّا يَجۡمَعُونَ
An Nulaaɗo, maakan yimɓe ɓen : "Ko mi addani on ko e ndee Alqur'aanaare, ko ɓural Alla e doww mooɗon, e yurmeende Makko. Ko ngal ɓural Alla ɗon e yurmeende Makko jippiniragol on ndee Alqur'aanaare, woni mantorton, wanaa goɗɗum goo. Ko Muhammadu (jom kisiyee) on addani ɓe immorde ka Joomi makko ɓuri moƴƴude e ko ɓe mooɓata e piiji aduna lannooji".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
قُلۡ أَرَءَيۡتُم مَّآ أَنزَلَ ٱللَّهُ لَكُم مِّن رِّزۡقٖ فَجَعَلۡتُم مِّنۡهُ حَرَامٗا وَحَلَٰلٗا قُلۡ ءَآللَّهُ أَذِنَ لَكُمۡۖ أَمۡ عَلَى ٱللَّهِ تَفۡتَرُونَ
An Nulaaɗo, maakan ɓee sirkooɓe : "Humpitee lam fii kon ko Alla neeminiri on jippinangol on arsike, waɗuɗon ɗum beleeɗe mon, harmiɗon yoga mun, daginɗon yoga. -Maakan ɓe : Ko Alla duŋanii on dagingol kon ko dagintinɗon, e harmingol kon ko harmintinɗon? Kaa ko e Alla fefindotoɗon penaale?"
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَمَا ظَنُّ ٱلَّذِينَ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلنَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَشۡكُرُونَ
Ko honɗum woni tamƴinaare ɓen fefindotooɓe fenaande e hoore Alla, Ñalnde Darngal? Hiɓe sik- ka O haforanay ɓe? Ɗum gasataa. Pellet, Alla ko Jom ɓural e dow yimɓe ɓen, tawde O nennanay ɓe lepte ɗen. Kono ko ɓuri ɗuuɗude e maɓɓe ko yed- duɓe neemaaji Alla ɗin e dow mun, ɓe yettatah ɗi.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَمَا تَكُونُ فِي شَأۡنٖ وَمَا تَتۡلُواْ مِنۡهُ مِن قُرۡءَانٖ وَلَا تَعۡمَلُونَ مِنۡ عَمَلٍ إِلَّا كُنَّا عَلَيۡكُمۡ شُهُودًا إِذۡ تُفِيضُونَ فِيهِۚ وَمَا يَعۡزُبُ عَن رَّبِّكَ مِن مِّثۡقَالِ ذَرَّةٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فِي ٱلسَّمَآءِ وَلَآ أَصۡغَرَ مِن ذَٰلِكَ وَلَآ أَكۡبَرَ إِلَّا فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٍ
An Nulaaɗo, a wonatah e fiyaaku woo, a janngataa kadi e Alqur'aana, on gollataa -onon gomɗimɓe ɓen- e gollal si wanah Men wonay annduɓe fii mon, Meɗen nana on tuma wonoton e ngal gollal. Wirnotaako gaay e Anndal Joomi maa ngal fotde jarra ka kammu maa ka leydi, wanaa ko ɓuri ɗum fanɗude, wanaa ko ɓuri ɗum mawnude si wanaa ɗum maandinaa e deftere ɓanngunde, nde acca- taa fanɗi mawni, si wanaa nde moftay ɗum.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• عظم ما ينتظر المشركين بالله من عذاب، حتى إنهم يتمنون دفعه بكل ما في الأرض، ولن يُقْبلَ منهم.
Lepte habbiiɗe sirkanooɓe Alla ɓen hino mawni. Ɓe yeloyto duñiroygol ɗe kala ko woni ka leydi, kono ɓe jaɓanoytaake.

• القرآن شفاء للمؤمنين من أمراض الشهوات وأمراض الشبهات بما فيه من الهدايات والدلائل العقلية والنقلية.
Alquraana ko ñawndanynde gomɗimɓe ɓen e ñabbuuli tuuyo e jilɓuɗi, tawde ko nde yowondirnde e peewal, e hujjaaji haqqil e nassu.

• ينبغي للمؤمن أن يفرح بنعمة الإسلام والإيمان دون غيرهما من حطام الدنيا.
Hino haani ka gomɗinɗo weltora neema lislaamu e liimaanu, woto o weltor ko wonah ɗiin, immorde e piiji aduna.

• دقة مراقبة الله لعباده وأعمالهم وخواطرهم ونياتهم.
Alla hino hattini e lasindagol jeyaaɓe Makko ɓen, e golle maɓɓe ɗen, e annuyeeji maɓɓe ɗin.

أَلَآ إِنَّ أَوۡلِيَآءَ ٱللَّهِ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
Anndee yimɓe Alla ɓen, kulol alanaa ɓe e saatanii ɓe e fiyakuuji Darngal, wanaa kamɓe woni ko sunoytoo fii ko faatori ɓe e geɓoy aduna.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَكَانُواْ يَتَّقُونَ
Ɓen yimɓe Alla, ko ɓen woni sifornooɓe gomɗingol Alla e Nulaaɗo Makko on (yo o his), ɓe laatorii hulirooɓe Alla ñentingol yamirooje Makko, woɗɗitoo haɗaaɗi Makko.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
لَهُمُ ٱلۡبُشۡرَىٰ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِۚ لَا تَبۡدِيلَ لِكَلِمَٰتِ ٱللَّهِۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
Hino woodani ɓe ka aduna ɗoo immorde ka Joomi maɓɓe, ko welata ɓe, woni yi*annde moƴƴere maa manoore yimɓe ɓen e dow maɓɓe. Hino woodani ɓe welo-welo immorde e malaa'ika'en tuma ɓen ƴettitata pittaali maɓɓe ɗin, e ɓaawo ɓe maayude, e fewndo immital. Alaa ko waɗtitata ko Alla fodi ɓe kon. Ko ndin njoɓdi woni maloore mawnde nden, tawde ɓe heɓay e mayri ko ɓe ɗaɓɓunoo, ɗum woni daɗugol ko hulaa.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَلَا يَحۡزُنكَ قَوۡلُهُمۡۘ إِنَّ ٱلۡعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًاۚ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
Wata sunine an Nulaaɗo, ko ɓee tukkooɓe diina maa wi'ata. Pellet, teddungal ngal e poolal ngal fow ko Alla woodani. Huunde ronkintaa Mo. Ko kanko woni Nanoowo konnguɗi maɓɓe ɗin, Annduɗo kuuɗe maɓɓe ɗen. O yoɓitoyay ɓe ɗum.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
أَلَآ إِنَّ لِلَّهِ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَمَا يَتَّبِعُ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ شُرَكَآءَۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنۡ هُمۡ إِلَّا يَخۡرُصُونَ
Anndee ko Alla tun heeranii laamateeri ɓen wonɓe ka kammuuli e ɓen wonɓe ka leydi. E ko honɗum ɓen sirkooɓ rewooɓe gaanin Alla jokkata e kafidiiɓe? Ko woni ko,Ɓe jokkah , si wanaa sikke, ɓe wonaali si wanaa fenooɓe e ngol dammbugol maɓɓe kafidiiɓe ɓen e Alla. Alla Toowii gaay e konngol maɓɓe ngol toowannde mawnde.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
هُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ لِتَسۡكُنُواْ فِيهِ وَٱلنَّهَارَ مُبۡصِرًاۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَسۡمَعُونَ
Ko Kanko tun waɗani on, onon yimɓe ɓen, jemma on, fii yo on deeƴu e makko battane kala dillannde e ronkere. O waɗani on kadi ñalorma on ndaynginorɗo fii yo on yaccor e makko kala nguuree mon. Pellet, wonii e ɗum dalilaaji ɓannguɗi, wonannde yimɓe nanooɓe waajitoo jaɓa.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
قَالُواْ ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ وَلَدٗاۗ سُبۡحَٰنَهُۥۖ هُوَ ٱلۡغَنِيُّۖ لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ إِنۡ عِندَكُم مِّن سُلۡطَٰنِۭ بِهَٰذَآۚ أَتَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ
Fedde e sirkooɓe ɓen wi'i : "Alla jogitike malaykaaji en ɓiɗɓe rewɓe". Alla Senike gaay e konngol maɓɓe. Kanko ko Galo yonndiniiɗo gaay e tagu Makko ngun fow. Hino woodani Mo laamateeri kala ko woni ka kammuuli e ka leydi. Onon ɓee sirkoo- ɓe, alanaa on hujja woo e ngol konngol mon. E on wowlay bakon e Alla konngol mawnungol dam-mbon e Makko ɓiɗɗo, hara on anndah haqiiqa ɗum?
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
قُلۡ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ لَا يُفۡلِحُونَ
An Nulaaɗo, maakan ɓe : "Pellet, ɓen fefindotoɓe fenaande e hoore Alla ɓe dammba e Makko ɓiɗɗo, ɓe heɓataa ko ɓe ɗaɓɓata kon, ɓe daɗatah e kon ko ɓe huli".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
مَتَٰعٞ فِي ٱلدُّنۡيَا ثُمَّ إِلَيۡنَا مَرۡجِعُهُمۡ ثُمَّ نُذِيقُهُمُ ٱلۡعَذَابَ ٱلشَّدِيدَ بِمَا كَانُواْ يَكۡفُرُونَ
Wata ɓe ñaaƴor ko ɓe dakmitorta kon aduna e neemaaji mun, ɗum ko dakamme seeɗaa lannay- ɗe. Refti ko ka Amen woni ruttorde maɓɓe nden Ñalnde Darngal, refti Men meeɗina ɓe lepte tiiɗuɗe ɗen sabu ko ɓe yeddiri Alla kon ɓe fenni Nulaaɓe Makko ɓen.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• ولاية الله تكون لمن آمن به، وامتثل أوامره، واجتنب نواهيه، واتبع رسوله صلى الله عليه وسلم، وأولياء الله هم الآمنون يوم القيامة، ولهم البشرى في الدنيا إما بالرؤيا الصالحة أو عند الموت.
Wilaaya Alla wonani ko ɓen gomɗimɓe Mo, ɓe ɗoftii yamirooje Makko ɗen, ɓe woɗɗitii haɗaaɗi makko ɗin, ɓe jokki Nulaaɗo Makko on (yo o his). Waliyaaɓe Alla ɓen, ko hooliiɓe Ñalnde Darngal, hino woodani ɓe welo-welo ka aduna, wolla wona koyɗol moƴƴol maa tuma ɓe maayata.

• العزة لله جميعًا وحده ؛ فهو مالك الملك، وما عُبِد من دون الله لا حقيقة له.
Teddungal ngal fow ko Alla woodani. Ko Kanko woni Laamɗo laamateeri ndin. Kala ko rewaa gaanin Alla, ɗum alaa haqiiqa.

• الحث على التفكر في خلق الله؛ لأن ذلك يقود إلى الإيمان به وتوحيده.
Aayeeje ɗen hino rerɗina e miijitagol fii tagu Alla ngun, tawde ɗum ɗoway e gomɗingol Mo bajjina Mo.

• حرمة الكذب على الله عز وجل، وأن صاحبه لن يفلح، ومن أعظم الكذب نسبة الولد له سبحانه.
Fenugol e hoore Alla ko harmuɗum. Kala fenuɗo baki e Alla o maletaake. Hino e jeyaa e ko ɓuri mawnude e fenaande, dammbugol e Alla ɓiɗɗo, Senayee woodanii Mo.

۞ وَٱتۡلُ عَلَيۡهِمۡ نَبَأَ نُوحٍ إِذۡ قَالَ لِقَوۡمِهِۦ يَٰقَوۡمِ إِن كَانَ كَبُرَ عَلَيۡكُم مَّقَامِي وَتَذۡكِيرِي بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَعَلَى ٱللَّهِ تَوَكَّلۡتُ فَأَجۡمِعُوٓاْ أَمۡرَكُمۡ وَشُرَكَآءَكُمۡ ثُمَّ لَا يَكُنۡ أَمۡرُكُمۡ عَلَيۡكُمۡ غُمَّةٗ ثُمَّ ٱقۡضُوٓاْ إِلَيَّ وَلَا تُنظِرُونِ
An Nulaaɗo, qissano ɓee sirkooɓe fennooɓe, kabaaru Annabu Nuuhu, tuma nde o maakannoo yimɓe makko ɓen : "Ko onon yo yimɓe, si tawii ñiiɓugol am ngol hakkunde mon mawnii e mon, ko waajorta on Aayeeje Alla ɗen kadi sattii e mon, on fiɓii warugol lam, ko e Alla tun woni tuugii mi e bonnugol pewje mon. Fellitee e fiyaaku mon, fiɓon warugol lam, noddon reweteeɗi mon ɗin ko wallitoo on e ɗum, refti fewjoore maɓɓe nden wonantaa sirru suuɗiiɗo. Ɓaawo nden eɓɓoore mon warugol lam, fewjanee lam ko eɓɓuɗon kon, wata on nennitan-am nennitanam ko ɓuri e fanɗude.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
فَإِن تَوَلَّيۡتُمۡ فَمَا سَأَلۡتُكُم مِّنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِۖ وَأُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
Si tawii on ɗuurnike e noddaandu am ndun, gomɗii hiɗon anndi mi ɗaɓɓiraa on njoɓdi ko mi yottiniri nulal am ngal kon. Njoɓdi am ndin wonaali si wanaa ka Alla, foti on gomɗin Mo maa hara on yeddu Mo. Alla yamirii lam nde mi laatodto e jebbiloranii ɓe Mo dewal e golle moƴƴe ɓen.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
فَكَذَّبُوهُ فَنَجَّيۡنَٰهُ وَمَن مَّعَهُۥ فِي ٱلۡفُلۡكِ وَجَعَلۡنَٰهُمۡ خَلَٰٓئِفَ وَأَغۡرَقۡنَا ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَاۖ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُنذَرِينَ
Yimɓe makko ɓen fenni mo, ɓe goonginaali mo. Men daɗndi mo kanko e gomɗimɓe wonndunooɓe e makko ka laana. Men waɗtiniɓe lonto adinooɓe ɓe, Men halkiri ɓen fennu ɓe Aayeeje e hujjaaji ɗi o addi ɗin haacaango. Tesko an Nulaaɗo, ko honno battane yimɓe ɓe Nuuhu jertinooɓe waɗi, ɓe gomɗinaano.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ثُمَّ بَعَثۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِۦ رُسُلًا إِلَىٰ قَوۡمِهِمۡ فَجَآءُوهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَمَا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُواْ بِمَا كَذَّبُواْ بِهِۦ مِن قَبۡلُۚ كَذَٰلِكَ نَطۡبَعُ عَلَىٰ قُلُوبِ ٱلۡمُعۡتَدِينَ
Refti ɓaawo dumunna, Men immini ɓaawo Nuuhu Nulaaɓe faade e yimɓe mun. Nulaaɓe mofte maɓ- ɓe ɗen addani ɓe Aayeeje e ɓanngannduyeeji. Kono ɓe alaano muuyaande gomɗingol sabu ko ɓe haɓɓitino kon e fennugol Nulaaɓe ɓen. Alla noti e ɓerɗe maɓɓe ɗen. Ko sugu ndee notannde nde Men noti e jokkunooɓe Nulaaɓe yawtunooɓe ɓen, Men notirta e ɓerɗe heeferɓe yawtuɓe keeri Alla ɓen e kala nokku e jamaanu.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ثُمَّ بَعَثۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِم مُّوسَىٰ وَهَٰرُونَ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦ بِـَٔايَٰتِنَا فَٱسۡتَكۡبَرُواْ وَكَانُواْ قَوۡمٗا مُّجۡرِمِينَ
Refti ɓaawo dumunna, Men immini ɓaawo ɓee ɗoo Nulaaɓe, Muusaa e neene-gooto makko on Haaruuna haa e Fir'awna laamɗo Misra on e hooreeɓe dental yimɓe makko ɓen. Men immindini ɓe e Aayeeje tinndinooje e goongugol maɓɓe. Ɓe mawnintinanii gomɗingol ko o addi kon, ɓe woni yimɓe bomɓe, sabu ko ɓe yeddiri kon Alla ɓe fenni Nulaaɓe Makko ɓen.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
فَلَمَّا جَآءَهُمُ ٱلۡحَقُّ مِنۡ عِندِنَا قَالُوٓاْ إِنَّ هَٰذَا لَسِحۡرٞ مُّبِينٞ
Nde diina kan ka Muusaa e Haaruuna (yo ɓe his) arunoo e Fir'awna e hooreeɓe mbatu makko ngun, ɓe wi'ani ɗen Aayeeje tindinooje e goongugol ko Muusaa addi kon : "Ɗum ko mbilewu feenyungu, wonaa goonga".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
قَالَ مُوسَىٰٓ أَتَقُولُونَ لِلۡحَقِّ لَمَّا جَآءَكُمۡۖ أَسِحۡرٌ هَٰذَا وَلَا يُفۡلِحُ ٱلسَّٰحِرُونَ
Muusaa maakinrani ɓe feloore : "E on wi'anay goonga kan tuma ka ari e mon : ɗum ko mbilewu? Wanaa non, ɗum wanah mbilewu, min miɗo anndi wonnde mbileejo maletaake abadaa. Ko honno mi jokkirta ɗum?"
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
قَالُوٓاْ أَجِئۡتَنَا لِتَلۡفِتَنَا عَمَّا وَجَدۡنَا عَلَيۡهِ ءَابَآءَنَا وَتَكُونَ لَكُمَا ٱلۡكِبۡرِيَآءُ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا نَحۡنُ لَكُمَا بِمُؤۡمِنِينَ
Yimɓe Fir'awna ɓen jaabii Muusaa (yo o his), ɓe wi'i : "E a addiran men nguu mbilewu fii yo a suru men gaay e ko men tawri kon baabiraaɓe amen ɓen e diina, laamu ngun wonana maa an e neene-gooto maa on? Menen men wonaali qirrantooɓe on ɗiɗo -an Muusaa e Haaruuna- wonnde ko on Nulaaɓe imminaaɓe e amen".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• سلاح المؤمن في مواجهة أعدائه هو التوكل على الله.
Jogairaari hare gomɗinɗo e yeeso ayɓe mun ɓen ko fawagol e Alla.

• الإصرار على الكفر والتكذيب بالرسل يوجب الختم على القلوب فلا تؤمن أبدًا.
Haɓɓitagol e keeferaaku e fennugol Nulaaɓe hino waɗɗina noteede e ɓernde, ɗum hoolortaake abadaa.

• حال أعداء الرسل واحد، فهم دائما يصفون الهدى بالسحر أو الكذب.
Fiyaaku ayɓe Nulaaɓe ɓen ko gootun : tuma kala ɓe siforay peewal ngal mbilewu maa fenaande.

• إن الساحر لا يفلح أبدًا.
Pellet, mbileejo malataa abadaa.

وَقَالَ فِرۡعَوۡنُ ٱئۡتُونِي بِكُلِّ سَٰحِرٍ عَلِيمٖ
Fir'awna wi'ani yimɓe makko ɓen : "Addanee lam kala mbileejo humpitiiɗo fii mbilewu, ɗigginɗo ɗum".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
فَلَمَّا جَآءَ ٱلسَّحَرَةُ قَالَ لَهُم مُّوسَىٰٓ أَلۡقُواْ مَآ أَنتُم مُّلۡقُونَ
Nde ɓe addannoo Fir'awna mbileeɓe ɓen, Muusaa maakirani ɓe hoolagol o foolayɓe : "Bugee, onon mbileeɓe ɓen, kon ko bugotoɗon".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
فَلَمَّآ أَلۡقَوۡاْ قَالَ مُوسَىٰ مَا جِئۡتُم بِهِ ٱلسِّحۡرُۖ إِنَّ ٱللَّهَ سَيُبۡطِلُهُۥٓ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُصۡلِحُ عَمَلَ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
Tuma nde ɓe buginoo ko ɓe jogii kon e mbilewu, Muusa maakani ɓe : "Ko feññinɗon kon ko mbilewu, pellet, Alla wattinay kuuɗe mon ɗen meere ɗe alaa batte. Onon e mbilewu mon ngun ko on bonnooɓe ka leydi. Alla moƴƴintah golle bonnoowo".
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَيُحِقُّ ٱللَّهُ ٱلۡحَقَّ بِكَلِمَٰتِهِۦ وَلَوۡ كَرِهَ ٱلۡمُجۡرِمُونَ
Alla no tabintinay goonga kan, O ñiiɓinira ka Konnguɗi Makko hoddiraaɗi ɗin, e kala ko konngu-ɗi Makko sari'a ɗin yowondiri e hujjaaji, hay ɗum mettii heeferɓe bomɓe ɓen ka yimɓe Fir'awna.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
فَمَآ ءَامَنَ لِمُوسَىٰٓ إِلَّا ذُرِّيَّةٞ مِّن قَوۡمِهِۦ عَلَىٰ خَوۡفٖ مِّن فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِمۡ أَن يَفۡتِنَهُمۡۚ وَإِنَّ فِرۡعَوۡنَ لَعَالٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَإِنَّهُۥ لَمِنَ ٱلۡمُسۡرِفِينَ
Yimɓe ɓen haɓɓitii e ɗuurngol ngol, goonginaano Muusaa (yo o his), e hoore ko o addi kon fow e Aayeeje ɓannguɗe, wonndude e hujjaaji feeñuɗi, si wanaa sukaaɓe jeyaaɓe e yimɓe makko ɓen ka ɓiɗɓe ɓiɗɓe Isr'aa'iila, sabu kulol Fir'awna e hooreeɓe mbatu makko ngun, wata ɓe yiltir ɓe e gomɗinal maɓɓe ngal meeɗingol ɓe lepte si ɓe anndoyii fii maɓɓe. Pellet, Fir'awna ko townitinoo- ɗo e yimɓe Misra ɓen, pellet, ko e yawtuɓe keeri ɓen ka keeferaaku, wara, lepta ɓiɗɓe Israa'iila ɓen o jeyaa.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَقَالَ مُوسَىٰ يَٰقَوۡمِ إِن كُنتُمۡ ءَامَنتُم بِٱللَّهِ فَعَلَيۡهِ تَوَكَّلُوٓاْ إِن كُنتُم مُّسۡلِمِينَ
Muusaa maakani yimɓe makko ɓen : Ko onon yo yimɓe, si on laatike gomɗinirɓe Alla gomɗinal goonga, haray ko e Alla tun tuuginorton, si on laatike jebbiliiɓe. fawagol e Alla ngol duñanay on bone, pooɗana on moƴƴere.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
فَقَالُواْ عَلَى ٱللَّهِ تَوَكَّلۡنَا رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا فِتۡنَةٗ لِّلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
Ɓe jaabii Annabi Muusaa ɓe wi'i : "Ko e Alla tun woni ko Men fawii. Joomi amen, wata a okku tooñooɓe ɓen doole e hoore amen, sakko ɓe fitinira men gaay e diina amen lepte, e wareede e murtineede.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَنَجِّنَا بِرَحۡمَتِكَ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Ɓoortindiraa men yumeende Maa nden, An Joomi amen, e yimɓe Fir'awana yedduɓe ɓen. Gomɗii ɓe maccinɗinii men, ɓe lorriri men lepte e wareede.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰ وَأَخِيهِ أَن تَبَوَّءَا لِقَوۡمِكُمَا بِمِصۡرَ بُيُوتٗا وَٱجۡعَلُواْ بُيُوتَكُمۡ قِبۡلَةٗ وَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَۗ وَبَشِّرِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Men wayahini faade Muusaa e neene-gooto makko on Haaruuna (yo ɓe his), wonnde: suɓee jogitanoɗon yimɓe mon cuuɗi rewirɗi Alla tun, waɗtiron cuuɗi mon ɗin huccita ka qibla (Bayt al Maqdisi), tottiron julde nden no timmiri. An Muusaa, humpitiraa gomɗimɓe ɓen ko welata ɓe, immorde e ballal Alla ngal wonannde ɓe, e halkugol ayɓe maɓɓe ɓen, lontina ɓe ka leydi.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَقَالَ مُوسَىٰ رَبَّنَآ إِنَّكَ ءَاتَيۡتَ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَأَهُۥ زِينَةٗ وَأَمۡوَٰلٗا فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا رَبَّنَا لِيُضِلُّواْ عَن سَبِيلِكَۖ رَبَّنَا ٱطۡمِسۡ عَلَىٰٓ أَمۡوَٰلِهِمۡ وَٱشۡدُدۡ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ فَلَا يُؤۡمِنُواْ حَتَّىٰ يَرَوُاْ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَلِيمَ
Annabi Muusaa maaki: Joomi amen, A okkii Fir'awna e tedduɓe mbatu yimɓe makko ɓen cuɗaari aduna, A okkii ɓe kadi jawle e ɗam nguurndam aduna, kono ɓe yettaali Ma e kon okku-Ɗaa ɓe. Ko ɓe waɗi, ɓe wallitor ɗen jawle fii majjingol gaay e laawol Maa ngol. Joomi amen, mehu jawle maɓɓe ɗen bonnaa fii majje, waɗaa ɓerɗe maɓɓe ɗen yooruɗe, hara ɓe gomɗintaa si wanaa tuma ɓe yi'i lepte muusuɗe ɗen, fewndo ka gomɗinal maɓɓe nafataa ɓe.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• الثقة بالله وبنصره والتوكل عليه ينبغي أن تكون من صفات المؤمن القوي.
Hoolorgol Alla e ballal Makko ngal, fawoo e Makko, hino haani ka ɗin wonata sifaaji gomɗinɗo tiiɗuɗo.

• بيان أهمية الدعاء، وأنه من صفات المتوكلين.
Aayeeje ɗen hino ɓanngina nafa du'agol, holla wonnde ɗum ko jikku hooloriiɓe Alla ɓen.

• تأكيد أهمية الصلاة ووجوب إقامتها في كل الرسالات السماوية وفي كل الأحوال.
Fahin hiɗen teeŋtina waɗɗaade darnude julde e kala diina jippiika e ka kammu e kala fiyaaku.

• مشروعية الدعاء على الظالم.
Hino sar'inaa toragol Alla e hoore tooñuɗo.

قَالَ قَدۡ أُجِيبَت دَّعۡوَتُكُمَا فَٱسۡتَقِيمَا وَلَا تَتَّبِعَآنِّ سَبِيلَ ٱلَّذِينَ لَا يَعۡلَمُونَ
Allaahu on daali: Gomɗii toraare mon nden, an Muusaa e Haaruuna, e hoore Fir'awna e mbatu yimɓe makko ɓen. Tabitee tun e diina mon, wata on ooñor jokkugol laawol majjuɓe ɓen ɓe anndaa laawol goonga ngol.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
۞ وَجَٰوَزۡنَا بِبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱلۡبَحۡرَ فَأَتۡبَعَهُمۡ فِرۡعَوۡنُ وَجُنُودُهُۥ بَغۡيٗا وَعَدۡوًاۖ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَدۡرَكَهُ ٱلۡغَرَقُ قَالَ ءَامَنتُ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱلَّذِيٓ ءَامَنَتۡ بِهِۦ بَنُوٓاْ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَأَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
Men newinani ɓiɗɓe Israa'iila ɓen lummbugol maayo noon ɓaawo nde Men udditi mo haa ɓe taƴitiri mo kisal. Fir'awna e konu mun ngun hewti- tori ɓe tooñe e jaggitere, haa nde baharu on uddi- tanii mo, o fuɗɗii yoolagol, o taƴii daɗugol, on wi'i: Mi gomɗinii wonnde alaa reweteeɗo e goonga si wanaa on Mo ɓiɗɓe Israa'iila ɓen gomɗini, min ko jeyaaɗo e jebbiloranii ɓe Alla ɓen dewal.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ءَآلۡـَٰٔنَ وَقَدۡ عَصَيۡتَ قَبۡلُ وَكُنتَ مِنَ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
E ko jooni non gomɗintaa ɓaawo nde taƴiɗaa nguurdam? Gomɗii le a yeddiino Alla an Fir'awna, ado jippagol lepte yeddugol ngol, e falaagol yimɓe ɓen laawol Makko, jeyda-ɗaa e bonnooɓe ɓen sabu majjingol hoore-maa, majjina tanaa maa.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
فَٱلۡيَوۡمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنۡ خَلۡفَكَ ءَايَةٗۚ وَإِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلنَّاسِ عَنۡ ءَايَٰتِنَا لَغَٰفِلُونَ
Hannde, Men yaltinte an Fir'awana ka baharu, Men waɗe e nokku toowuɗo ka leydi; fii arooɓe ɓaawo maa ɓen waajitore. Pellet, ko ɗuuɗi e yimɓe ɓen gaay e hujjaaji Amen ɗin e dalilaaji kattal Amen ɗin ko welsindiiɓe, ɓe miijitortaa ɗe.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَلَقَدۡ بَوَّأۡنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ مُبَوَّأَ صِدۡقٖ وَرَزَقۡنَٰهُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ فَمَا ٱخۡتَلَفُواْ حَتَّىٰ جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُۚ إِنَّ رَبَّكَ يَقۡضِي بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ
Gomɗii Men weernii ɓiɗɓe Israa'iila ɓen weerde yettiniinde, e nokkuure teddunde ka leydi saami barkinaandi, Men arsiki ɓe kadi laaɓuɗi dagiiɗi. Ɓe lurraali e fiyaaku diina maɓɓe haa nde Alqur'aana ari e maɓɓe ko nde goonginnde kon ko ɓe janngi ka Tawreeta fii Muhammadu (yo o his). Nde ɓe fennunoo ɗum, leyɗe maɓɓe ɗen jaɓitaa. Pellet, Joomi maaɗa an Nulaaɗo, ñaawoyay hakkunde maɓɓe Ñalnde Darngal, e kon ko ɓe lurraynoo e muuɗum, O yoɓita goonguɗo e fenuɗo e maɓɓe on kala ko hanndi.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
فَإِن كُنتَ فِي شَكّٖ مِّمَّآ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ فَسۡـَٔلِ ٱلَّذِينَ يَقۡرَءُونَ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكَۚ لَقَدۡ جَآءَكَ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ
An Nulaaɗo, si a wonii e sikkitaare maa ette-ette e Qur'aanaare nde Men jippini nden e maaɗa lanndo ɓen gomɗimɓe ka alyahuuda, janngooɓe Tawreeta ɓen, e annasaara'en, janngooɓe Linjiila ɓen. Ma ɓe humpite wonnde ko jippinaa e maa kon ko goonga, tawde ɓe hawray ka ɗum joopaa fii mun ka defte maɓɓe. Gomɗii goonga ka sikke alaa e mu'un arii e maaɗa, immorde ka Joomi maa, wata a jeye e sikkitotooɓe ɓen.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَتَكُونَ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
Wata a jeye e ɓen fennuɓe hujjaaji Alla ɗin e dalil- laaji Makko ɗin, laatoraa ɗum jeyaaɗo e sooyuɓe ɓen ɓe sooyirɓe naɓugol wonkiiji mun ɗin e halkaare sabu geddi maɓɓe ɗin. Ndee jertinannde fow ko fii ɓanngingol bone sikkitaare e fennugol, si wanah ɗum kan, Annabiijo on ko daɗndaa-ɗo e ɗum.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
إِنَّ ٱلَّذِينَ حَقَّتۡ عَلَيۡهِمۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ لَا يُؤۡمِنُونَ
Pellet, ɓen ɓe ñaawoore Alla nden tabitaniɓe ayay e keeferaaku tabiti e muuɗum, sabu ko ɓe haɓɓitii kon e ɗum, ɓe gomɗintaa abadaa.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَلَوۡ جَآءَتۡهُمۡ كُلُّ ءَايَةٍ حَتَّىٰ يَرَوُاْ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَلِيمَ
Hay si kala Aaya sariya maa winndereyanke arii ɓe, haa ɓe yi'a lepte muusuɗe ɗen, ɓe gomɗina fewndo gomɗinal nafataa ɓe.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• وجوب الثبات على الدين، وعدم اتباع سبيل المجرمين.
Hino waɗɗii tabitugol e diina, saloo jokkude laawi bomɓe ɓen.

• لا تُقْبل توبة من حَشْرَجَت روحه، أو عاين العذاب.
Tuubuubuyee jaɓantaake on mo wonkii mun fuɗɗii yaltude, maa on yi'uɗo lepte.

• أن اليهود والنصارى كانوا يعلمون صفات النبي صلى الله عليه وسلم، لكن الكبر والعناد هو ما منعهم من الإيمان.
Alyahuuda e annasaara'en hino anndunoo sifaaji Annabiijo on (yo o his), ko woni tun, townitaare e canndalaagalnden haɗuno ɓe gomɗinal.

فَلَوۡلَا كَانَتۡ قَرۡيَةٌ ءَامَنَتۡ فَنَفَعَهَآ إِيمَٰنُهَآ إِلَّا قَوۡمَ يُونُسَ لَمَّآ ءَامَنُواْ كَشَفۡنَا عَنۡهُمۡ عَذَابَ ٱلۡخِزۡيِ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَمَتَّعۡنَٰهُمۡ إِلَىٰ حِينٖ
Meeɗaali ka hoɗo ngo Men Nuli e mun Nulaaɓe Amen ɓen gomɗinta gomɗinal nafayngal ɓaawo yi'ugol lepte ɗen, gomɗinal maɓɓe nafa ontuma si wanaa yimɓe Yuunusa ɓen: nde ɓe gomɗinnoo gomɗinal goonga, Men huncanno ɓe lepte koyeera e jaasere ɗen ka nguurndam aduna, Men dakmiti ɓe haa e saanga timmugol laje maɓɓe ɗen.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَلَوۡ شَآءَ رَبُّكَ لَأٓمَنَ مَن فِي ٱلۡأَرۡضِ كُلُّهُمۡ جَمِيعًاۚ أَفَأَنتَ تُكۡرِهُ ٱلنَّاسَ حَتَّىٰ يَكُونُواْ مُؤۡمِنِينَ
Sinno Joomi maa an Nulaaɗo muuyuno, denndaa- ngal wonɓe ka leydi ɓen gomɗianayno, ko woni tun O muuyiraali ɗum hikma. Himo majjinira on Mo muuyi nunɗal Makko, O fewnira on Mo O muuyi ɓural Makko. A hattantah waawnunde yimɓe ɓen fii no ɓe laatora gomɗimɓe, tawde ɗum ko juuɗe Alla tun woni.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَمَا كَانَ لِنَفۡسٍ أَن تُؤۡمِنَ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِۚ وَيَجۡعَلُ ٱلرِّجۡسَ عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يَعۡقِلُونَ
Haananaa wonki nde ki gomɗinana hoore-makki si wanaa nde Alla duŋii, gomɗinal ko e muuyɗe Alla heɓorta. Wata a naɓu wonkii maa e maɓɓe fii ninse. Alla hino waɗa lepte ɗen e koyeera on e hoore ɓen ɓe anndataa hujjaaji Makko ɗin e yamirooje Makko ɗin e haɗaaɗi Makko ɗin.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
قُلِ ٱنظُرُواْ مَاذَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ وَمَا تُغۡنِي ٱلۡأٓيَٰتُ وَٱلنُّذُرُ عَن قَوۡمٖ لَّا يُؤۡمِنُونَ
An Nulaaɗo, maakan sirkooɓe lanndotooɓe ma ɓen: taskee ko honɗum woni ka kammuuli e ka leydi, immorde e maandeeji tinndinooji gootaaku Alla e mbaawka Makko. Jippingol Aayeeje ɗen e hujjaaji ɗin e Nulaaɓe ɓen nafata yimɓe ɓe hebilanaaki gomɗinal, tawde hiɓe haɓɓitoo e keeferaaku.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
فَهَلۡ يَنتَظِرُونَ إِلَّا مِثۡلَ أَيَّامِ ٱلَّذِينَ خَلَوۡاْ مِن قَبۡلِهِمۡۚ قُلۡ فَٱنتَظِرُوٓاْ إِنِّي مَعَكُم مِّنَ ٱلۡمُنتَظِرِينَ
Hara ɓee fennooɓe hino habbitii si wanah yeru peƴƴi ɗi Alla liɓunoo e mofte fennuɓe yawtuɓe ɓen? An Nulaaɗo, maakan ɓe: habbitee lepte Alla ɗen, min miɗo wonndi e mo'on jeyaaɗo e habbitiiɓe fodoore Joomi am nden.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ثُمَّ نُنَجِّي رُسُلَنَا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْۚ كَذَٰلِكَ حَقًّا عَلَيۡنَا نُنجِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Refti Men jippina lepte ɗen e maɓɓe, Men daɗnda Nulaaɓe Amen ɓen, men daɗndida e maɓɓe kadi ɓen gomɗimɓe. Huunde ko yanata e mofte maɓɓe ɗen hewtataa ɓe. Ko woni Men daɗndiri non ɓen Nulaaɓe e gomɗimɓe wonnduɓe e maɓɓe, Men daɗndirta Nulaaɗo Alla on e gomɗimɓe wonnduɓe e makko ɓen danndal jojjungal tabiti e Amen.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِن كُنتُمۡ فِي شَكّٖ مِّن دِينِي فَلَآ أَعۡبُدُ ٱلَّذِينَ تَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَٰكِنۡ أَعۡبُدُ ٱللَّهَ ٱلَّذِي يَتَوَفَّىٰكُمۡۖ وَأُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Maaku an Nulaaɗo: ko onon yimɓe, si on wonii e sikkitaare e diina am kan ka mi noddata on e muuɗum; woni diina tawhiidi, min on kan ko mi fellituɗo bonugol diina mon, mi jokkataa kan. Mi rewataa ɗin ɗin rewoton gaanin Alla. Ko mi rewata ko Alla On waroowo on, O yamirii lam nde mi laatotoo e laɓɓinamɓe Alla diina ɓen.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَأَنۡ أَقِمۡ وَجۡهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفٗا وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
O yamirii lam kadi nde mi ñiiɓata e diina goonga kan, mi tabitira e makka ooñagol e kala diina lunndiika, O haɗi lam nde mi wonata jeyaaɗo e sirkanooɓe ɓen.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَلَا تَدۡعُ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكَ وَلَا يَضُرُّكَۖ فَإِن فَعَلۡتَ فَإِنَّكَ إِذٗا مِّنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Wata a noddu an Nulaaɗo, gaanin Alla, immorde e sanamuuji e ko wanaa, kon ko alah nafa sakko nafe, wanaa kadi lorra sakko lorre. Si a rewii ɗi, an dey haray ontuma a jeyaama e tooñooɓe ɓen jag-gitooɓe haqqee Alla e haqqeeji mun.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• الإيمان هو السبب في رفعة صاحبه إلى الدرجات العلى والتمتع في الحياة الدنيا.
Gomɗinal hino wona sabu ɓmtagol joom-mun e darjaaji toowuɗi, dakmitoo e nguurndam aduna.

• ليس في مقدور أحد حمل أحد على الإيمان؛ لأن هذا عائد لمشيئة الله وحده.
Gooto hattanaa doolugol goɗɗo goo e gomɗinal, tawde ɗum ko e muyɗe Alla tun yowii.

• لا تنفع الآيات والنذر من أصر على الكفر وداوم عليه.
Aayeeje ɗen e jertinooje ɗen nafatah on haɓɓitiiɗo duumoto e keeferaaku.

• وجوب الاستقامة على الدين الحق، والبعد كل البعد عن الشرك والأديان الباطلة.
Hino waɗɗii ñiiɓugol e diina goonga kan, woɗɗitoo hattirde woɗɗitagol e sirku, e diinaaji meere.

وَإِن يَمۡسَسۡكَ ٱللَّهُ بِضُرّٖ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَۖ وَإِن يُرِدۡكَ بِخَيۡرٖ فَلَا رَآدَّ لِفَضۡلِهِۦۚ يُصِيبُ بِهِۦ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦۚ وَهُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ
Si Alla meminirii ma -an Nulaaɗo- jarrabuyee, a ɗaɓɓii huncaneede ɗum, alaa huncanoowo ma ɗum si wanaa Kanko Seniiɗo on. Si O faandike e maaɗa yaajeende, hay gooto haɗataa ɓural Makko ngal. Himo meminira ɓural Makko ngal on Mo Muuyi e jeyaaɓe Makko ɓen, alah baawnoowo Mo. Ko Kanko woni Haforanoowo kala tuubuɗo e jeyaaɓe Makko ɓen, Hinnotooɗo ɓe.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَكُمُ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكُمۡۖ فَمَنِ ٱهۡتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهۡتَدِي لِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيۡهَاۖ وَمَآ أَنَا۠ عَلَيۡكُم بِوَكِيلٖ
Maaku an Nulaaɗo : Ko onon yo yimɓe, gomɗii Alqur'aana arii e mon, jippiniraande Joomi mon. Kala feewuɗo o gomɗini nde, nafa mun ko e makko yiltotoo; tawde Alla ko yonndiniiɗo gaay e dewe jeyaaɓe Makko ɓen. Kala kadi majjuɗo, haray battane majjere makko nden ko e makko tun defotoo. Alla lorrortah geddi jeyaaɓe Makko ɓen. Min non wonaa mi fawaaɗo reenugol golle mon, sakko mi hasba on e majje.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
وَٱتَّبِعۡ مَا يُوحَىٰٓ إِلَيۡكَ وَٱصۡبِرۡ حَتَّىٰ يَحۡكُمَ ٱللَّهُۚ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلۡحَٰكِمِينَ
An Nulaaɗo, jokku kon ko Joomi maa woni wahayinnde e maaɗa, gollitiraa, muñño-ɗaa e lorra yimɓe maa lunndiiɓe ma ɓen e tuma yottingol ko yamira-ɗaa kon. Duumo e ɗum ɗoo haa Alla ñaawira fii maɓɓe hikma Makko on wallitagol ma e maɓɓe ka aduna, e leptugol ɓe ka laakara si ɓe maayi e keeferaaku.
ಅರಬ್ಬಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು:
ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು:
• إن الخير والشر والنفع والضر بيد الله دون ما سواه.
Moƴƴere e bone, nafa e lorra fow ko juuɗe Alla woni, wanaa goɗɗo goo.

• وجوب اتباع الكتاب والسُّنَّة والصبر على الأذى وانتظار الفرج من الله.
Hino waɗɗii jokkugol Deftere nden e sunna on, muññoo kala lorra, habbitora Alla ballal.

• آيات القرآن محكمة لا يوجد فيها خلل ولا باطل، وقد فُصِّلت الأحكام فيها تفصيلًا تامَّا.
Aayeeje Alqur'aana ɗen ko ñeñaaɗe, ella alaa e majje wanaa meere. Ñaawooje majje ɗen fensitiraama no timmiri.

• وجوب المسارعة إلى التوبة والندم على الذنوب لنيل المطلوب والنجاة من المرهوب.
Hino waɗɗii yaccagol e tuubuubuyee, ninsa e junuubi ɗin fii fandinde ko sokla ko e daɗugol ko hulaa kon.

 
ಅರ್ಥಗಳ ಅನುವಾದ ಅಧ್ಯಾಯ: ಸೂರ ಯೂನುಸ್
ಅಧ್ಯಾಯಗಳ ವಿಷಯಸೂಚಿ ಪುಟ ಸಂಖ್ಯೆ
 
ಪವಿತ್ರ ಕುರ್‌ಆನ್ ಅರ್ಥಾನುವಾದ - الترجمة الفولانية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - ಅನುವಾದಗಳ ವಿಷಯಸೂಚಿ

الترجمة الفولانية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

ಮುಚ್ಚಿ