وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
əl-Hədid
لە مەبەستەکانی سورەتەکە:
الترقي بالنفوس للإيمان والإنفاق في سبيل الله.
هُوَ ٱلۡأَوَّلُ وَٱلۡأٓخِرُ وَٱلظَّٰهِرُ وَٱلۡبَاطِنُۖ وَهُوَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٌ
Özündən qabaq heç bir şey olmayan Əvvəl, Özündən sonra heç bir şey olmayan Axır, Özündən üstün heç bir şey olmayan Zahir və Özündən gizlində heç bir şey olmayan Batin Odur. O, hər şeyi biləndir, heç bir şey Ondan gizli qala bilməz.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• شدة سكرات الموت وعجز الإنسان عن دفعها.
• الأصل أن البشر لا يرون الملائكة إلا إن أراد الله لحكمة.
هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٖ ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰ عَلَى ٱلۡعَرۡشِۖ يَعۡلَمُ مَا يَلِجُ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا يَخۡرُجُ مِنۡهَا وَمَا يَنزِلُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ وَمَا يَعۡرُجُ فِيهَاۖ وَهُوَ مَعَكُمۡ أَيۡنَ مَا كُنتُمۡۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ
Hərçənd, O, göyləri və yeri altı gündə yaratmış - bazar günü başlamış və cümə günü bitirmişdir, lakin O, bunları bir göz qırpımından da tez yaratmağa qadirdir. Sonra pak və müqəddəs Allah ərşə yüksəlmiş və ora Özünə layiq tərzdə ucalmışdır. O, yerə girən yağışı, toxumu və sairəni, oradan çıxanı bitkiləri, mədənləri və sairəni, göydən enən yağışı, vəhyi və sairəni və oraya qalxan mələkləri, insanların əməllərini və ruhlarını biləndir. Ey insanlar! Siz harada olsanız, O Öz elmi ilə sizinlədir. Sizin işlərinizdən heç bir şey Ona gizli qalmaz. Allah sizin nə etdiklərinizi görür. Əməllərinizdən heç bir şey Ona gizli qalmaz və O, sizə bu əməllərin əvəzini verəcəkdir.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يُولِجُ ٱلَّيۡلَ فِي ٱلنَّهَارِ وَيُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِي ٱلَّيۡلِۚ وَهُوَ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
O, gecəni gündüzə qataraq zülməti gətirir və beləcə, insanlar (yerlərinə uzanıb) yatırlar, gündüzü də gecəyə qataraq havanı işıqlandırır və beləcə, insanlar qalxıb öz işlərinin dalınca gedirlər. O, Öz qullarının kökslərində olanları biləndir, heç bir şey Ona gizli qalmaz.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ءَامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَأَنفِقُواْ مِمَّا جَعَلَكُم مُّسۡتَخۡلَفِينَ فِيهِۖ فَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنكُمۡ وَأَنفَقُواْ لَهُمۡ أَجۡرٞ كَبِيرٞ
Allaha və Onun rəsuluna iman gətirin! Uca Allahın sizin ixtiyarınıza verdiyi maldan sizə buyurduğu şəriət qanunlarına uyğun olaraq sərf edin! Sizlərdən Allaha iman gətirib mallarını Allah yolunda xərcləyənləri Allah qatında böyük bir mükafat - Cənnət gözləyir.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا لَكُمۡ لَا تُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلرَّسُولُ يَدۡعُوكُمۡ لِتُؤۡمِنُواْ بِرَبِّكُمۡ وَقَدۡ أَخَذَ مِيثَٰقَكُمۡ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Sizin Allaha iman gətirməyinizə mane olan nədir?! Halbuki, Peyğəmbər sizi Rəbbinizə iman etməyinizi ümid edərək sizi Uca Allaha iman gətirməyə çağırır. Əgər siz möminsinizsə, bilin ki, Allah sizi atalarınızın belindən çıxartdığı zaman Ona iman gətirəcəyinizə dair sizdən əhd almışdır.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
هُوَ ٱلَّذِي يُنَزِّلُ عَلَىٰ عَبۡدِهِۦٓ ءَايَٰتِۭ بَيِّنَٰتٖ لِّيُخۡرِجَكُم مِّنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ بِكُمۡ لَرَءُوفٞ رَّحِيمٞ
Sizi küfr və cəhalət zülmətlərindən iman və elm nuruna çıxartmaq üçün, Öz qulu Muhəmmədə (səllallahu aleyhi və səlləm) açıq-aydın ayələri nazil edən Odur. Həqiqətən, Allah sizə doğru yol göstərən və sizi müşjdələyən Peyğəmbərini göndərməklə sizə qarşı çox şəfqətlidir, rəhmlidir.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا لَكُمۡ أَلَّا تُنفِقُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَلِلَّهِ مِيرَٰثُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ لَا يَسۡتَوِي مِنكُم مَّنۡ أَنفَقَ مِن قَبۡلِ ٱلۡفَتۡحِ وَقَٰتَلَۚ أُوْلَٰٓئِكَ أَعۡظَمُ دَرَجَةٗ مِّنَ ٱلَّذِينَ أَنفَقُواْ مِنۢ بَعۡدُ وَقَٰتَلُواْۚ وَكُلّٗا وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلۡحُسۡنَىٰۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ
Sizə malınızdan Allah yolunda xərcləməyə mane olan nədir?! Halbuki göylərin və yerin mirası Allaha məxsusdur. Ey möminlər! Sizlərdən mallarını Məkkənin fəthindən əvvəl Allahın rizasını qazanmaq üçün Onun yolunda xərcləyib, İslam dininin zəfər çalması üçün kafirlərlə döyüşənlər, mallarını Məkkənin fəthindən sonra xərcləyənlər və kafirlərlə döyüşənlər eyni deyillər. Mallarını Məkkənin fəthindən əvvəl xərcləyənlərin və Allah yolunda kafirlərlə vuruşanların dərəcəsi, mallarını Məkkənin fəthindən sonra Allah yolunda xərcləyənlərdən və kafirlərlə döyüşənlərdən daha üstündür. Lakin Allah hər iki firqəyə Cənnəti vəd etmişdir. Allah sizin nə etdiklərinizdən xəbərdardır. Sizin əməllərinizdən heç bir şey Ona gizli qalmaz və O, bu əməllərin əvəzini sizə verəcəkdir.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مَّن ذَا ٱلَّذِي يُقۡرِضُ ٱللَّهَ قَرۡضًا حَسَنٗا فَيُضَٰعِفَهُۥ لَهُۥ وَلَهُۥٓ أَجۡرٞ كَرِيمٞ
Kim malını Allahın rizasını qazanmaq üçün könül xoşluğu ilə xərcləsə, Uca Allahda xərclədiyi malın əvəzini dat-qat onun verəcəkdir. Qiyamət günü onun üçün çox dəyərli bir mükafat da vardır. Bu mükafat, Cənnətdir.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَوۡمَ تَرَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ يَسۡعَىٰ نُورُهُم بَيۡنَ أَيۡدِيهِمۡ وَبِأَيۡمَٰنِهِمۖ بُشۡرَىٰكُمُ ٱلۡيَوۡمَ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
O gün sən mömin kişilərin və mömin qadınların nurunun onların önlərindən və sağ tərəflərindən yayıldığını görəcəksən. O gün onlara belə deyiləcək: “Bu gün sizin müjdəniz qəsrləri və ağacları altından çaylar axan cənnətlərdir. Siz orada əbədi qalacaqsınız!" Bu mükafat heç bir bənzəri olmayana böyük uğurdur.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَوۡمَ يَقُولُ ٱلۡمُنَٰفِقُونَ وَٱلۡمُنَٰفِقَٰتُ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱنظُرُونَا نَقۡتَبِسۡ مِن نُّورِكُمۡ قِيلَ ٱرۡجِعُواْ وَرَآءَكُمۡ فَٱلۡتَمِسُواْ نُورٗاۖ فَضُرِبَ بَيۡنَهُم بِسُورٖ لَّهُۥ بَابُۢ بَاطِنُهُۥ فِيهِ ٱلرَّحۡمَةُ وَظَٰهِرُهُۥ مِن قِبَلِهِ ٱلۡعَذَابُ
O gün münafiq kişilər və münafiq qadınlar iman gətirənlərə deyəcəklər: “Bir az gözləyin, biz də sizin nurunuzdan alaq ki, körpünün üstündən keçməkdə bizə kömək olsun”. Bu zaman münafiqlərə istehza edilərək deyiləcək: “Geriyə qayıdıb nur axtarın ki, sizin yolunuzu işıqlandırsın!” Onların arasına bir sədd çəkiləcək və bu səddin bir qapısı olacaq. O qapının içəri tərəfində - möminlərə doğru yönələn üzündə mərhəmət, çöl tərəfində - münafiqlərə doğru yönələn üzündə əzab olacaqdır.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يُنَادُونَهُمۡ أَلَمۡ نَكُن مَّعَكُمۡۖ قَالُواْ بَلَىٰ وَلَٰكِنَّكُمۡ فَتَنتُمۡ أَنفُسَكُمۡ وَتَرَبَّصۡتُمۡ وَٱرۡتَبۡتُمۡ وَغَرَّتۡكُمُ ٱلۡأَمَانِيُّ حَتَّىٰ جَآءَ أَمۡرُ ٱللَّهِ وَغَرَّكُم بِٱللَّهِ ٱلۡغَرُورُ
Münafiqlər möminləri səsləyib deyəcəklər: “Məgər biz sizinlə birlikdə İslamı yaşayıb itaət etmirdikmi?” Möminlər onlara deyəcəklər: “Bəli siz bizim yanımızda idiniz, lakin münafiqlik etməklə özünüz özünüzü aldatdınz və özünüzü həlak etdiniz. Siz, möminlərə bəla üz verməsini gözləyirdiniz ki, küfrünüzü üzə çıxardasınız. Siz, Allahın möminlərə qələbə bəxş edəcəyinə və ölümdən sonra dirilməyə şübhə edirdiniz. Ölüm sizə gələnədək xülyalar sizi yoldan çıxartdı və siz dəyişmədiniz. Şeytan Allah barəsində sizi yaman aldatdı.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَٱلۡيَوۡمَ لَا يُؤۡخَذُ مِنكُمۡ فِدۡيَةٞ وَلَا مِنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْۚ مَأۡوَىٰكُمُ ٱلنَّارُۖ هِيَ مَوۡلَىٰكُمۡۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمَصِيرُ
Ey münafiqlər! Bu gün Allahın əzabından qurtulmaq üçün nə sizdən, nə də aşkarda küfr edənlərdən fidyə qəbul olunar. Sizin də, kafirlərin də gedəcəyiniz yer də Oddur. O sizə, siz də ona layiqsiniz. Ora nə pis dönüş yeridir!”
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ أَلَمۡ يَأۡنِ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَن تَخۡشَعَ قُلُوبُهُمۡ لِذِكۡرِ ٱللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ ٱلۡحَقِّ وَلَا يَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلُ فَطَالَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَمَدُ فَقَسَتۡ قُلُوبُهُمۡۖ وَكَثِيرٞ مِّنۡهُمۡ فَٰسِقُونَ
Allaha və Onun rəsuluna iman gətirənlərin qəlbinin pak və müqəddəs Allahın zikri və Qurandan nazil olan vədlər və təhdidlər üçün yumşalması, daha öncə özlərinə Tövrat verilmiş yəhudilər və İncil verilmiş nəsranilər kimi, özlərinə göndərilmiş peyğəmbərlərlə öz aralarında uzun müddət keçdiyinə görə qəlbləri sərtləşmiş, çoxusu da Allahın itaətindən çıxıb Ona asi olmuş kimsələr kimi olmaması vaxtı gəlib çatmadımı?!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يُحۡيِ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ مَوۡتِهَاۚ قَدۡ بَيَّنَّا لَكُمُ ٱلۡأٓيَٰتِ لَعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ
Bilin ki, Qurumuş torpağın üzərində bitkilər bitirməklə onu dirildən Uca Allahdır. Ey insanlar! Biz Allahın qüdrətinə və vəhdaniyyətinə dəlalət edən dəlilləri və sübutları sizə bəyan etdik ki, bəlkə anlayasınız. Bili ki, ölmüş torpağı dirltməyə qadir olan Allah, siz öldükdən sonra sizi yenidən diriltməyə də həmçinin, qəlbiniz sərtləşdikdən sonra onu yumşaltmağa da qadirdir.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّ ٱلۡمُصَّدِّقِينَ وَٱلۡمُصَّدِّقَٰتِ وَأَقۡرَضُواْ ٱللَّهَ قَرۡضًا حَسَنٗا يُضَٰعَفُ لَهُمۡ وَلَهُمۡ أَجۡرٞ كَرِيمٞ
Şübhəsiz ki, mallarının bir hissəsini könül xoşluqları ilə, üstəlik, heç kəsə minnət qoymadan və əziyyət vermədən sədəqə verən kişi və sədəqə verən qadınlar üçün əməllərinin savabı qat-qat artırılacaqdır. Onlara bir yaxşılığın əvəzinə on savabdan yeddi yüz savaba qədər və bundan da çox əvəz veriləcəkdir. Bununla yanaşı onlar üçün Allah qatında çox dəyərli bir mükafat - Cənnət vardır.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• امتنان الله على المؤمنين بإعطائهم نورًا يسعى أمامهم وعن أيمانهم.
Allahın möminlərə nur bəxş etməklə onlara lütf göstərməsi. O nur ki, qiyamət günü onların önündən və sağından (yollarını) işıqlandıracaqdır.
• المعاصي والنفاق سبب للظلمة والهلاك يوم القيامة.
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦٓ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلصِّدِّيقُونَۖ وَٱلشُّهَدَآءُ عِندَ رَبِّهِمۡ لَهُمۡ أَجۡرُهُمۡ وَنُورُهُمۡۖ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَآ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَحِيمِ
Allaha və Onun elçilərinə iman gətirənlər, bu elçilərin arasında fərq qoymayanlar – məhz onlar doğru olanlardır. Şəhidlərin öz Rəbbi dərgahında, özləri üçün hazırlanmış gözəl mükafatları vardır, üstəlik, qiyamət günü onların önlərindən və sağlarından onların yolunu işıqlandıran nuru olacaqdır. Allaha və Onun elçilərinə küfr etmiş, həmçinin, rəsulumuza nazil etdiyimiz ayələrimizi yalan sayanlara gəlincə, onlar Cəhənnəm sakinləridir. Onlar qiyamət günü əbədi olaraq ora daxil olacaq və heç vaxt oradan çıxmayacaqlar.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَا ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا لَعِبٞ وَلَهۡوٞ وَزِينَةٞ وَتَفَاخُرُۢ بَيۡنَكُمۡ وَتَكَاثُرٞ فِي ٱلۡأَمۡوَٰلِ وَٱلۡأَوۡلَٰدِۖ كَمَثَلِ غَيۡثٍ أَعۡجَبَ ٱلۡكُفَّارَ نَبَاتُهُۥ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَىٰهُ مُصۡفَرّٗا ثُمَّ يَكُونُ حُطَٰمٗاۖ وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِ عَذَابٞ شَدِيدٞ وَمَغۡفِرَةٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَرِضۡوَٰنٞۚ وَمَا ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَآ إِلَّا مَتَٰعُ ٱلۡغُرُورِ
Bilin ki, dünya həyatı bədənləri məşğul edən bir oyun, qəlbləri əyləndirən bir əyləncə, zahiri görünüşü gözəlləşdirən bir zinət, mal və mülk ilə bir-biriniz yanında öyünmək, var-dövlət və oğul-uşaq çoxluğu ilə lovğalanmaqdan ibarətdir. Bu elə bir yağışa bənzəyir ki, ondan əmələ gələn bitki əkinçiləri heyran edir. Bu yaşıl bitki az bir müddətdən sonra quruyur və sən, ey ona baxan kəs, onun sapsarı olduğunu görürsən. Sonra Allah onu çör-çöpə döndərir. Axirət günü kafirləri və münafiqləri şiddətli əzab gözləyir, möminlərin isə Allah günahlarını bağışlayacaq və onlardan razı qalacaqdır. Dünya həyatı isə keçici ləzzətdən başqa bir şey deyildir. Kim keçici dünya ləzzətini axirət nemətindən üstün tutarsa, o kimsə ziyana uğrayan və aldananlardan olar.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سَابِقُوٓاْ إِلَىٰ مَغۡفِرَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ وَجَنَّةٍ عَرۡضُهَا كَعَرۡضِ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ أُعِدَّتۡ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦۚ ذَٰلِكَ فَضۡلُ ٱللَّهِ يُؤۡتِيهِ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ ذُو ٱلۡفَضۡلِ ٱلۡعَظِيمِ
Ey insanlar! Tövbə etməyə və başqa bu kimi saleh əməlləri yerinə yetirməyə tələsin ki, onların sayəsində günahlarınız bağışlansın və həmçinin, genişliyi göyün və yerin genişliyi qədər olan Cənnəti qazanasınız. Allah o Cənnəti Allaha və Onun elçilərinə iman gətirənlər üçün hazırlamışdır. Bu mükafat, Allahın lütfüdür, onu Öz qullarından istədiyinə verər. Pak və müqəddəs Allah mömin qullarına qarşı böyük lütf sahibidir.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مَآ أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فِيٓ أَنفُسِكُمۡ إِلَّا فِي كِتَٰبٖ مِّن قَبۡلِ أَن نَّبۡرَأَهَآۚ إِنَّ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٞ
Yer üzündə insanlara üz vermiş elə bir quraqlıq və başqa bu kimi fəlakət, habelə, onların öz başına gələn elə bir müsibət yoxdur ki, Biz onu xəlq etməmişdən əvvəl o, lövhi-məhfuzda müəyyən edilmiş olmasın. Şübhəsiz ki, bu, Allah üçün çox asandır.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لِّكَيۡلَا تَأۡسَوۡاْ عَلَىٰ مَا فَاتَكُمۡ وَلَا تَفۡرَحُواْ بِمَآ ءَاتَىٰكُمۡۗ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخۡتَالٖ فَخُورٍ
Ey insanlar! Allah bunu əlinizdən çıxana kədərlənməyəsiniz və Onun sizə verdiyi nemətlərə həddindən artıq sevinməyəsiniz deyə, belə izah edir. Allah heç bir təkəbbürlünü və Allahın verdiyi nemətlə insanlar yanında öyünəni sevməz.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱلَّذِينَ يَبۡخَلُونَ وَيَأۡمُرُونَ ٱلنَّاسَ بِٱلۡبُخۡلِۗ وَمَن يَتَوَلَّ فَإِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡغَنِيُّ ٱلۡحَمِيدُ
Özlərinə vacib buyurulan sadəqəni verməyə xəsislik edərlər və başqalarına da xəsislik etməyi əmr edən kimsələr həqiqətən də ziyana uğrayan kimsələrdir. Kim Allaha itaət etməkdən üz çevirsə, Allaha heç bir zərər toxundurmaz, əksinə, yalnız özünə zərər verər. Şübhəsiz ki, Allah, zəngindir və qulunun ibadətinə ehtiyacı yoxdur, həm də hər bir halda tərifə layiq olandır.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• الزهد في الدنيا وما فيها من شهوات، والترغيب في الآخرة وما فيها من نعيم دائم يُعينان على سلوك الصراط المستقيم.
Dünya və onun içindəki ləzzətlərə könül bağlamamaq, həmçinin, axirətə və orada olan tükənməz nemətlərə rəğbət bəsləmək doğru yolla getməyə kömək edən amillərdir.
لَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا رُسُلَنَا بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَأَنزَلۡنَا مَعَهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡمِيزَانَ لِيَقُومَ ٱلنَّاسُ بِٱلۡقِسۡطِۖ وَأَنزَلۡنَا ٱلۡحَدِيدَ فِيهِ بَأۡسٞ شَدِيدٞ وَمَنَٰفِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعۡلَمَ ٱللَّهُ مَن يَنصُرُهُۥ وَرُسُلَهُۥ بِٱلۡغَيۡبِۚ إِنَّ ٱللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٞ
Biz elçilərimizi tutarlı dəlillərlə və aydın sübutlarla göndərdik və onlarla birlikdə kitab və tərəzi nazil etdik ki, insanlar ədalətli olsunlar. Biz özündə çox böyük qüvvə və insanlar üçün mənfəətlər olan dəmiri nazil etdik. O dəmir ki, ondan silah düzəldilir, habelə, insanların sənaye və əkinçilik sahələrində istifadə edilir. Biz onu nazil etdik ki, Allah, Onu görmədən Ona və elçilərinə kömək göstərən qullarını üzə çıxartsın. Həqiqətən, Allah qüvvətlidir, qüdrətlidir, heç kəs Ona nə üstün gələ bilər, nə də Onu aciz qoya bilər.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا نُوحٗا وَإِبۡرَٰهِيمَ وَجَعَلۡنَا فِي ذُرِّيَّتِهِمَا ٱلنُّبُوَّةَ وَٱلۡكِتَٰبَۖ فَمِنۡهُم مُّهۡتَدٖۖ وَكَثِيرٞ مِّنۡهُمۡ فَٰسِقُونَ
Biz Nuh və İbrahimi (aleyhiməssəlam) göndərdik, peyğəmbərliyi və nazil edilmiş kitabları onların nəslinə də nəsib etdik. Onların zürriyətindən bir qismi doğru yola müvəffəq olanlardır, çoxu isə Allahı itaətindən çıxmış kimsələrdir.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُمَّ قَفَّيۡنَا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم بِرُسُلِنَا وَقَفَّيۡنَا بِعِيسَى ٱبۡنِ مَرۡيَمَ وَءَاتَيۡنَٰهُ ٱلۡإِنجِيلَۖ وَجَعَلۡنَا فِي قُلُوبِ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ رَأۡفَةٗ وَرَحۡمَةٗۚ وَرَهۡبَانِيَّةً ٱبۡتَدَعُوهَا مَا كَتَبۡنَٰهَا عَلَيۡهِمۡ إِلَّا ٱبۡتِغَآءَ رِضۡوَٰنِ ٱللَّهِ فَمَا رَعَوۡهَا حَقَّ رِعَايَتِهَاۖ فَـَٔاتَيۡنَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنۡهُمۡ أَجۡرَهُمۡۖ وَكَثِيرٞ مِّنۡهُمۡ فَٰسِقُونَ
Sonra onların ardınca dalbadal elçilərimizi öz ümmətlərinə yolladıq. Ardınca da Məryəm oğlu İsanı göndərib ona İncil bəxş etdik. Ona iman gətirənlərin və onun ardınca gedənlərin qəlblərinə şəfqət və mərhəmət saldıq. Onlar bir-birilərini sevən və bir-birilərinə mərhəmət göstərən kimsələr idilər. Sonra nəsranilər dinlərində ifrata varmaqla, habelə, özlərini Allahın onlara halal buyurduğu nikahdan və digər ləzzətlərdən məhrum etməklə yenilik gətirdilər. Biz bunu onlardan tələb etməmişdik, sadəcə olaraq onlar özləri dinə yenilik gətirərək bunu özlərinə vacib etmişdilər. Biz onlardan Allahın razılığını qazanmağı tələb etdik, lakin onlar buna əməl etmədilər. Biz onlardan iman gətirənlərin mükafatlarını verdik. Lakin onların çoxu Muhəmmədin (səllallahu aleyhi və səlləm) onlara gətirdiyi risaləti yalan saymaqla Allahın itaətindən çıxmış kimsələrdir.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَءَامِنُواْ بِرَسُولِهِۦ يُؤۡتِكُمۡ كِفۡلَيۡنِ مِن رَّحۡمَتِهِۦ وَيَجۡعَل لَّكُمۡ نُورٗا تَمۡشُونَ بِهِۦ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Ey Allaha iman gətirən və Onun buyuruqlarını yerinə yetirən kimsələr! Allahın əmrlərini yerinə yetirib qadağan etdiyi işlərdən çəkinməklə Allahdan qorxun və Onun rəsuluna iman gətirin ki, O sizə Muhəmmədə (səllallahu aleyhi və səlləm) və əvvəlki peyğəmbərlərə iman gətirdiyinizə görə iki pay - savab və mükafat bəxş etsin, sizə dünya həyatınızda düz yolla getməyiniz, həmçinin, qiyamət günü sirat körpünün üstünü işıqlandırmanız üçün nur versin və günahlarınızı əff edib, onlara görə sizə cəza vermədən sizi bağışlasın. Pak və müqəddəs Allah Öz qullarını bağışlayandır, onlara rəhm edəndir.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لِّئَلَّا يَعۡلَمَ أَهۡلُ ٱلۡكِتَٰبِ أَلَّا يَقۡدِرُونَ عَلَىٰ شَيۡءٖ مِّن فَضۡلِ ٱللَّهِ وَأَنَّ ٱلۡفَضۡلَ بِيَدِ ٱللَّهِ يُؤۡتِيهِ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ ذُو ٱلۡفَضۡلِ ٱلۡعَظِيمِ
Ey möminlər! Biz sizə, sizin üçün hazırladığımız böyük lütfümüz - qat-qat artırılan mükafat barədə aydınlıq gətirdik ki, yəhudilərdən və nəsranilərdən olan kitab əhli Allahın lütfündən heç bir şey əldə edə bilməyəcəklərini - istədiklərinə nemət verməyə, istədiklərini də bundan məhrum etməyə qadir olmayacaqlarını bilsinlər. Onu da bilsinlər ki, lütf pak və müqəddəs Allahın əlindədir, onu Öz qullarında istədiyinə bəxş edər. Allah böyük lütf sahibidir. O, bu lütfü Öz qullarından istədiyi kimsəyə bəxş edər.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.