وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی فولانی * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
Simoore Al-ahkaaf
تَنزِيلُ ٱلۡكِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَكِيمِ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مَا خَلَقۡنَا ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَمَا بَيۡنَهُمَآ إِلَّا بِٱلۡحَقِّ وَأَجَلٖ مُّسَمّٗىۚ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ عَمَّآ أُنذِرُواْ مُعۡرِضُونَ
Men tagiraali kammuuli ɗin e leydi ndin e kon ko woni hakkunde majji, si wanaa e goonga e lajala happaangal [fii mun]. Yedduɓe ɓen ko ɗuurniiɓe e ko ɓe rentiniraa kon.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ أَرَءَيۡتُم مَّا تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَرُونِي مَاذَا خَلَقُواْ مِنَ ٱلۡأَرۡضِ أَمۡ لَهُمۡ شِرۡكٞ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِۖ ٱئۡتُونِي بِكِتَٰبٖ مِّن قَبۡلِ هَٰذَآ أَوۡ أَثَٰرَةٖ مِّنۡ عِلۡمٍ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Maaku: "On yi'ii ko rewoton kon hara wanaa Allah, hollee lam ko ɗi tagi e leydi ndin? Kaa hara hiɗi mari geɓal e [tagugol] kammuuli ɗin? Awa addanee lam Deftere jippinaande ado ndee ɗoo maaɗum batte ganndal, si wonii ko on goonguɓe !".
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَنۡ أَضَلُّ مِمَّن يَدۡعُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَن لَّا يَسۡتَجِيبُ لَهُۥٓ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَهُمۡ عَن دُعَآئِهِمۡ غَٰفِلُونَ
Ko hommbo ɓuri majjude, wa on rewoowo ko wanaa Allah, kon ko jaabotaako mo haa Ñalnde Darngal? Hara ɗin [reweteeɗi] ko welsindiiɗi e dewal majji.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَمۡ يَقُولُونَ ٱفۡتَرَىٰهُۖ قُلۡ إِنِ ٱفۡتَرَيۡتُهُۥ فَلَا تَمۡلِكُونَ لِي مِنَ ٱللَّهِ شَيۡـًٔاۖ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَا تُفِيضُونَ فِيهِۚ كَفَىٰ بِهِۦ شَهِيدَۢا بَيۡنِي وَبَيۡنَكُمۡۖ وَهُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ
Kaa ɓe wi'ay woni :"O fefindi nde?" Awa maaku: "Si taw mi fefindi nde, awa doo on duncantaa lam huunde e [lepte] Allah ɗen. Ko Kanko ɓuri anndude on, tuma nde jumpoton e mayre. O yonii seedee hakkunde am e mon. Ko Kanko woni Haforowo, Hinnotooɗo On.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ مَا كُنتُ بِدۡعٗا مِّنَ ٱلرُّسُلِ وَمَآ أَدۡرِي مَا يُفۡعَلُ بِي وَلَا بِكُمۡۖ إِنۡ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰٓ إِلَيَّ وَمَآ أَنَا۠ إِلَّا نَذِيرٞ مُّبِينٞ
Maaku: "Mi wonaa arano e Nulaaɓe ɓen; mi anndaa kadi ko waɗetee mi, maa ko waɗeteɗon. Mi jokkaa si wanaa ko wahayinaa kon e am; mi laataaki si wanaa jertinoowo ɓanngina".
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِن كَانَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ وَكَفَرۡتُم بِهِۦ وَشَهِدَ شَاهِدٞ مِّنۢ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ عَلَىٰ مِثۡلِهِۦ فَـَٔامَنَ وَٱسۡتَكۡبَرۡتُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Maaku: "Yeetee lam, si tawii le konde iwrunde ka Allah, yedduɗon ɗum, seedotooɗo e ɓiɗɓe Israa'ila ɓen seedii e [sellugol] ɗum, o gomɗini, onon kan townitiɗon...Pellet, Allah fewnataa yimɓe tooñooɓe ɓen.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَوۡ كَانَ خَيۡرٗا مَّا سَبَقُونَآ إِلَيۡهِۚ وَإِذۡ لَمۡ يَهۡتَدُواْ بِهِۦ فَسَيَقُولُونَ هَٰذَآ إِفۡكٞ قَدِيمٞ
Yedduɓe ɓen wi'ani gomɗimɓe ɓen: "Si tawno ɗum ko moƴƴere, ɓen (waasuɓe) adototaako men e mun". Nde wonunoo ɓe fewnoraali nde, ma ɓe wi'u: "Ndee ko fenaande neeɓunde!".
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمِن قَبۡلِهِۦ كِتَٰبُ مُوسَىٰٓ إِمَامٗا وَرَحۡمَةٗۚ وَهَٰذَا كِتَٰبٞ مُّصَدِّقٞ لِّسَانًا عَرَبِيّٗا لِّيُنذِرَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ وَبُشۡرَىٰ لِلۡمُحۡسِنِينَ
Hino aditiinde, Deftere Muusaa nden, ɗowornde e yurmeende. Ndee ɗoo kadi, ko Deftere goonginir- nde [ɗeya Defte] e ɗemngal aarabu, fii yo jertinir (nde) tooñooɓe ɓen e wewlinirnde moƴƴinooɓe ɓen.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِ خَٰلِدِينَ فِيهَا جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَوَصَّيۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ بِوَٰلِدَيۡهِ إِحۡسَٰنًاۖ حَمَلَتۡهُ أُمُّهُۥ كُرۡهٗا وَوَضَعَتۡهُ كُرۡهٗاۖ وَحَمۡلُهُۥ وَفِصَٰلُهُۥ ثَلَٰثُونَ شَهۡرًاۚ حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُۥ وَبَلَغَ أَرۡبَعِينَ سَنَةٗ قَالَ رَبِّ أَوۡزِعۡنِيٓ أَنۡ أَشۡكُرَ نِعۡمَتَكَ ٱلَّتِيٓ أَنۡعَمۡتَ عَلَيَّ وَعَلَىٰ وَٰلِدَيَّ وَأَنۡ أَعۡمَلَ صَٰلِحٗا تَرۡضَىٰهُ وَأَصۡلِحۡ لِي فِي ذُرِّيَّتِيٓۖ إِنِّي تُبۡتُ إِلَيۡكَ وَإِنِّي مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
Men yamirii neɗɗanke on moƴƴagol e jibimɓe mo ɓen: Jiido makko soworike mo saɗteende, o jibiniri mo kadi saɗteende; soweede mo e enteede mo ko lebbi cappanɗe tati, haa ka o si o yottike sagatalaaku makku ngun o timminii duuɓi cappanɗe nayi, o wi'a: "Joomi, longinam yettugol neema Ma mo neeminirɗaa mi min e jibimɓe lam, e nde mi gollata moƴƴuɗi weltinayɗe Ma, moƴƴinanaa lam geyngol am ngol. Mi tuubanii Ma, ko mi jeyaaɗo e jebbiliiɓe ɓen".
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ نَتَقَبَّلُ عَنۡهُمۡ أَحۡسَنَ مَا عَمِلُواْ وَنَتَجَاوَزُ عَن سَيِّـَٔاتِهِمۡ فِيٓ أَصۡحَٰبِ ٱلۡجَنَّةِۖ وَعۡدَ ٱلصِّدۡقِ ٱلَّذِي كَانُواْ يُوعَدُونَ
Ko ɓen woni ɓe Men jaɓanta ko ɓuri moƴƴude e ko ɓe golli, Men yawtana ɓe bonɗi maɓɓe, (ɓe jeyaama) e yimɓe Aljanna ɓen. Ɗum ko fodoore goonga nde ɓe fodanoo.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلَّذِي قَالَ لِوَٰلِدَيۡهِ أُفّٖ لَّكُمَآ أَتَعِدَانِنِيٓ أَنۡ أُخۡرَجَ وَقَدۡ خَلَتِ ٱلۡقُرُونُ مِن قَبۡلِي وَهُمَا يَسۡتَغِيثَانِ ٱللَّهَ وَيۡلَكَ ءَامِنۡ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ فَيَقُولُ مَا هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
Kala non wi'anɗo jibimɓe mo ɓen: "Uf mo'on ! Kere on foday lam immintineede hara le gomɗii mofte yawtiino ado lam?" Hara ɓen ɗiɗo no faabtinora Allah [wiide mo]: "Ee bone maa, Gomɗin ! Pellet, fodooree Allah nde ko goonga". O wi'a: "Ɗum wonaali, si wanaa tinndi adinooɓe ɓen".
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ حَقَّ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقَوۡلُ فِيٓ أُمَمٖ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِهِم مِّنَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِۖ إِنَّهُمۡ كَانُواْ خَٰسِرِينَ
Ko ɓen woni ɓe Konngol ngol jojji e mun, (ɓe jeyaama) e mofte yawtunooɗe ado maɓɓe, immorde e jinna e yimɓe. Pellet, ɓe laatino sooyuɓe.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَيَوۡمَ يُعۡرَضُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ عَلَى ٱلنَّارِ أَذۡهَبۡتُمۡ طَيِّبَٰتِكُمۡ فِي حَيَاتِكُمُ ٱلدُّنۡيَا وَٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِهَا فَٱلۡيَوۡمَ تُجۡزَوۡنَ عَذَابَ ٱلۡهُونِ بِمَا كُنتُمۡ تَسۡتَكۡبِرُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ وَبِمَا كُنتُمۡ تَفۡسُقُونَ
Ñalnde heeferɓe ɓen weeɓitoytee e Yiite ngen (ɓe wi'anee): "On naɓii moƴƴi mon ɗin ka nguurndam mon aduna, dakmitorɗon ɗi. Hannde non, on yoɓitirte lepte hoynooje, sabu ko townitoraynoɗon kon ka hoore leydi, ko aldaa e goonga, e ko huuwiraynoɗon kon faasiqaaku".
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ وَٱذۡكُرۡ أَخَا عَادٍ إِذۡ أَنذَرَ قَوۡمَهُۥ بِٱلۡأَحۡقَافِ وَقَدۡ خَلَتِ ٱلنُّذُرُ مِنۢ بَيۡنِ يَدَيۡهِ وَمِنۡ خَلۡفِهِۦٓ أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّا ٱللَّهَ إِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ
Janto fii musiɗɓe Aadi (Huudi) ɓen, nde o jertinirnoo yimɓe makko ɓen aynde nden - gomɗii hari jertinooji yawtiino yeeso makko e ɓaawo makko - wonnde: "Wata on rewu si wanaa Allah. Min miɗo hulani on lepte ñalaande mawnde".
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَمَّا رَأَوۡهُ عَارِضٗا مُّسۡتَقۡبِلَ أَوۡدِيَتِهِمۡ قَالُواْ هَٰذَا عَارِضٞ مُّمۡطِرُنَاۚ بَلۡ هُوَ مَا ٱسۡتَعۡجَلۡتُم بِهِۦۖ رِيحٞ فِيهَا عَذَابٌ أَلِيمٞ
Nde ɓe yi'unoo ruulde honde weeɓitii fewtiri ayɗe maɓɓe ɗen, ɓe wi'i: "Ndee ko duulere toɓaynde e men". Ko nden kan woni ! ko hawjirnoɗon kon : ko henndu, ndu lepte muusuɗe woni e mun.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
تُدَمِّرُ كُلَّ شَيۡءِۭ بِأَمۡرِ رَبِّهَا فَأَصۡبَحُواْ لَا يُرَىٰٓ إِلَّا مَسَٰكِنُهُمۡۚ كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
hindu muncira kala huunde, yamiroore Joomi mayru". Ɓe waɗtini, tawi yi'etaake si wanaa koɗooli maɓɓe ɗin. Ko wano nii Men yoɓitirta yimɓe bonnooɓe ɓen.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَقَدۡ مَكَّنَّٰهُمۡ فِيمَآ إِن مَّكَّنَّٰكُمۡ فِيهِ وَجَعَلۡنَا لَهُمۡ سَمۡعٗا وَأَبۡصَٰرٗا وَأَفۡـِٔدَةٗ فَمَآ أَغۡنَىٰ عَنۡهُمۡ سَمۡعُهُمۡ وَلَآ أَبۡصَٰرُهُمۡ وَلَآ أَفۡـِٔدَتُهُم مِّن شَيۡءٍ إِذۡ كَانُواْ يَجۡحَدُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
Gomɗii Men yeɗiino ɓe, e kon ko Men yeɗaali on e mun. Men waɗani ɓe nanɗe, e giiɗe e ɓerɗe. Kono ɗen nanɗe maɓɓe, e giiɗe maɓɓe e ɓerɗe maɓɓe (fow) duncanaali ɓe goɗɗum, tawde ɓe laatino yeddooɓe Aayeeje Allah ɗen. Ko ɓe jalkitaynoo kon jippii e maɓɓe.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَقَدۡ أَهۡلَكۡنَا مَا حَوۡلَكُم مِّنَ ٱلۡقُرَىٰ وَصَرَّفۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَوۡلَا نَصَرَهُمُ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ قُرۡبَانًا ءَالِهَةَۢۖ بَلۡ ضَلُّواْ عَنۡهُمۡۚ وَذَٰلِكَ إِفۡكُهُمۡ وَمَا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
Ko haɗno ɗin ɗi ɓe jogitornoo reweteeɗi ɓaɗtinorɗi gaanin Allah, faaboo ɓe? Tigi on, ɗin majjirii ɓe; ko ɗum wonunoo fenaande maɓɓe e ko ɓe fefindotonoo.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِذۡ صَرَفۡنَآ إِلَيۡكَ نَفَرٗا مِّنَ ٱلۡجِنِّ يَسۡتَمِعُونَ ٱلۡقُرۡءَانَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوٓاْ أَنصِتُواْۖ فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوۡاْ إِلَىٰ قَوۡمِهِم مُّنذِرِينَ
Janto tuma nde Men imminnoo fedde jinna e maaɗa, hiɗi heɗoo Alqur'aana. Nde ɗi tawanoo ɗum, ɗi wi'i: "Heɗee"...Nde [janngin kin] timmunoo, ɗi huccitiri ka yimɓe majji, jeertinooji.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالُواْ يَٰقَوۡمَنَآ إِنَّا سَمِعۡنَا كِتَٰبًا أُنزِلَ مِنۢ بَعۡدِ مُوسَىٰ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ يَهۡدِيٓ إِلَى ٱلۡحَقِّ وَإِلَىٰ طَرِيقٖ مُّسۡتَقِيمٖ
Ɗi wi'i: "Ko onon yo mbatu amen, men nanii Deftere jippinaande ɓaawo Muusaa, goonginnde ɗen adiiɗe nde. Hinde fewna e goonga e laawol focciingol.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَن لَّا يُجِبۡ دَاعِيَ ٱللَّهِ فَلَيۡسَ بِمُعۡجِزٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَيۡسَ لَهُۥ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِيَآءُۚ أُوْلَٰٓئِكَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ
Kala mo nootaake noddoowo e Allah on, o wonaa laawotooɗo ka leydi, o alaa kadi giɗo gaanin Makko. Ko ɓen woni e nder majjere ɓanngunde".
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَوَلَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّ ٱللَّهَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَلَمۡ يَعۡيَ بِخَلۡقِهِنَّ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن يُحۡـِۧيَ ٱلۡمَوۡتَىٰۚ بَلَىٰٓۚ إِنَّهُۥ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
E ɓee yi'aali wonnde ko Allah tagi kammuuli ɗin e leydi ndin, O ronkiraali tagugol ɗi, wonnde ko O haɗtanɗo wuurnitugol maayɓe ɓen? Ko non woniri. Pellet, ko O haɗtanɗo kala huunde.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَيَوۡمَ يُعۡرَضُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ عَلَى ٱلنَّارِ أَلَيۡسَ هَٰذَا بِٱلۡحَقِّۖ قَالُواْ بَلَىٰ وَرَبِّنَاۚ قَالَ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ
Ñalnde heeferɓe ɓen weeɓitoytee e Yiite ngen, [ɓe wi'anee]: "Wanaa goonga nii?" Ɓe wi'a : "Ko non woniri! Men woondirii Joomi amen!". O Daala : "Awa meeɗiree non lepte ɗen, sabu kon ko yeddiraynoɗon".
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَٱصۡبِرۡ كَمَا صَبَرَ أُوْلُواْ ٱلۡعَزۡمِ مِنَ ٱلرُّسُلِ وَلَا تَسۡتَعۡجِل لَّهُمۡۚ كَأَنَّهُمۡ يَوۡمَ يَرَوۡنَ مَا يُوعَدُونَ لَمۡ يَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا سَاعَةٗ مِّن نَّهَارِۭۚ بَلَٰغٞۚ فَهَلۡ يُهۡلَكُ إِلَّا ٱلۡقَوۡمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
Muññor muñal joomiraaɓe pellital ɓen ka Nulaaɓe; wata a hawjan ɓe. Ñalnde ɓe yi'oyta ko ɓe kammbiranaa kon, ɓe wa'oyay wa si ɓe ñiiɓaano [ka leydi] si wanaa dumunna-hun ñalorma. Ɗun ko yottinal. Ko homɓe halketee si wanaa yimɓe faasiqiiɓe ɓen?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی الأحقاف
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی فولانی - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
وەرگێڕاوی ماناکانی قورئانی پیرۆز بۆ زمانی فولانی، وەرگێڕان: ناوەندی ڕواد بۆ وەرگێران، بە هاوکاری ماڵپەڕی (دار الإسلام www.islamhouse.com).