وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی کوردی کرمانجی * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
سورەتی الشوری
كَذَٰلِكَ يُوحِيٓ إِلَيۡكَ وَإِلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكَ ٱللَّهُ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۖ وَهُوَ ٱلۡعَلِيُّ ٱلۡعَظِيمُ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
تَكَادُ ٱلسَّمَٰوَٰتُ يَتَفَطَّرۡنَ مِن فَوۡقِهِنَّۚ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمۡدِ رَبِّهِمۡ وَيَسۡتَغۡفِرُونَ لِمَن فِي ٱلۡأَرۡضِۗ أَلَآ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ
5. نێزیكە [هەر حەفت] ئەسمان [ژ بەر مەزناتییا خودێ، و ژ بەر كرێتییا ئاخڤتنا ئەو د دەرهەقێ خودێدا دكەن] ل سەرێك شەق شەق ببن، و ملیاكەت پەسنا خودایێ خۆ دكەن و وی ژ كێماسییان پاقژ دكەن، و داخوازا گونەهـ ژێبرنێ بۆ ئەوێت د ئەردیدا، دكەن، بزانن ب ڕاستی خودێیە گونەهـ ژێبەر و دلۆڤان.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكَذَٰلِكَ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ قُرۡءَانًا عَرَبِيّٗا لِّتُنذِرَ أُمَّ ٱلۡقُرَىٰ وَمَنۡ حَوۡلَهَا وَتُنذِرَ يَوۡمَ ٱلۡجَمۡعِ لَا رَيۡبَ فِيهِۚ فَرِيقٞ فِي ٱلۡجَنَّةِ وَفَرِيقٞ فِي ٱلسَّعِيرِ
7. و هۆسا مە قورئان ب ئەزمانێ عەرەبی بۆ تە ئینا خوارێ، دا تو خەلكێ مەكەهێ و دەوروبەرێت وێ پێ ئاگەهدار بكەی و بترسینی، و دا وان ژ ڕۆژا قیامەتێ و كۆمبوونێ، كو چو گۆمان تێدا نینە، بترسینی [وێ ڕۆژێ خەلك دێ بنە دو جوین]، جوینەك دێ چیتە بەحەشتێ و جوینەك دێ چیتە دۆژەهێ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَعَلَهُمۡ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ وَلَٰكِن يُدۡخِلُ مَن يَشَآءُ فِي رَحۡمَتِهِۦۚ وَٱلظَّٰلِمُونَ مَا لَهُم مِّن وَلِيّٖ وَلَا نَصِيرٍ
8. و ئەگەر خودێ ڤیابایە، دا وان كەتە ئێك دین، بەلێ یێ وی بڤێت دێ كەتە د ناڤ دلۆڤانییا خۆدا، و ستەمكاران چو دۆست و هاریكار نینن.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا ٱخۡتَلَفۡتُمۡ فِيهِ مِن شَيۡءٖ فَحُكۡمُهُۥٓ إِلَى ٱللَّهِۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبِّي عَلَيۡهِ تَوَكَّلۡتُ وَإِلَيۡهِ أُنِيبُ
10. و هەر تشتەكێ هوین ل سەر ژێك جودا ببن [ژ كاروبارێت دینی]، حوكمێ وی یێ ل دەڤ خودێ، ڤێجا بۆ حوكمێ وی ل خودێ بزڤڕن، ئەڤ خودێیە [ئەڤێ حوكمێ هەر تشتەكی ل دەڤ] خودایێ منە، من پشتا خۆ ب وی گرێدا، و د هەمی كاروبارێت خۆدا دێ ل وی زڤڕم.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَاطِرُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ جَعَلَ لَكُم مِّنۡ أَنفُسِكُمۡ أَزۡوَٰجٗا وَمِنَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ أَزۡوَٰجٗا يَذۡرَؤُكُمۡ فِيهِۚ لَيۡسَ كَمِثۡلِهِۦ شَيۡءٞۖ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡبَصِيرُ
11. ئەو چێكەرێ ئەرد و ئەسمانانە، ژ هەوە ب خۆ، بۆ هەوە هەڤسەر یێت داین، و ژ تەرشان ژی نێر و مێ یێت داین هەوە پێ زێدە دكەت، چو تشت وەكی خودێ [د كاروبار و سالۆخەتاندا] نینە، و ئەو یێ گوهدێر و بینەرە.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَهُۥ مَقَالِيدُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ وَيَقۡدِرُۚ إِنَّهُۥ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٞ
12. كلیل و خزینەیێت ئەرد و ئەسمانان یێت خودێنە، یێ بڤێت دێ ڕزقی لێ بەرفرەهـ كەت، و یێ بڤێت دێ لێ بەرتەنگ كەت، ب ڕاستی ئەو هەمی تشتی دزانیت، و تشتەك ل بەر بەرزە نابیت.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ شَرَعَ لَكُم مِّنَ ٱلدِّينِ مَا وَصَّىٰ بِهِۦ نُوحٗا وَٱلَّذِيٓ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ وَمَا وَصَّيۡنَا بِهِۦٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَمُوسَىٰ وَعِيسَىٰٓۖ أَنۡ أَقِيمُواْ ٱلدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُواْ فِيهِۚ كَبُرَ عَلَى ٱلۡمُشۡرِكِينَ مَا تَدۡعُوهُمۡ إِلَيۡهِۚ ٱللَّهُ يَجۡتَبِيٓ إِلَيۡهِ مَن يَشَآءُ وَيَهۡدِيٓ إِلَيۡهِ مَن يُنِيبُ
13. [گەلی موسلمانان] خودێ ئەو دین دا هەوە ئەوێ ئەمرێ نووحی پێ هاتییە كرن، و ئەوێ مە بۆ تە ب وەحی هنارتی و ئەوێ مە ئەمرێ ئیبراهیم و مووسا و عیسایی پێ كری [هەر ئێكە] دینێ تەوحیدێیە و ئێكتاپەرستییێیە، بگرن و بپارێزن، و ل سەر ژێك جودا نەبن [كو كار ب هندەكێ بكەن، و هندەكێ بهێلن]، و ئەوێ هوین هەڤپشك چێكەران بۆ گازی دكەن [كو دینێ تەوحیدێیە] ل سەر وان یێ گرانە، و هەر كەسێ خودێ بۆ ئێكینییا خۆ بڤێت، ڤی دینی بۆ دهەلبژێریت، و هەر كەسێ ب تۆبەیێ ب بال خودێڤە بزڤڕیت، خودێ وی ڕاستەرێ دكەت.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا تَفَرَّقُوٓاْ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡۚ وَلَوۡلَا كَلِمَةٞ سَبَقَتۡ مِن رَّبِّكَ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗى لَّقُضِيَ بَيۡنَهُمۡۚ وَإِنَّ ٱلَّذِينَ أُورِثُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ لَفِي شَكّٖ مِّنۡهُ مُرِيبٖ
14. و [ملەتێت خودان دینێت بەرێ] هنگێ جودایی و ژێكڤەبوون كەڤتە د ناڤبەرا واندا پشتی زانین و نیشانێت ئاشكەرا ژ پێغەمبەرێت وان بۆ وان هاتین، ئەڤە ژی ژ بەر زكڕەشییا وان، و ئەگەر ژ بەر وێ فەرمانا خودێ نەبایە كو ئیزادانا وان دێ ئێتە پاشئێخستن هەتا دەمەكێ دەستنیشانكری، خودێ دا وان د هیلاك بەت و ئەو نەدهێلان، و ب ڕاستی ئەوێت پشتی ملەتێت خۆ بوویینە وێرسێت كتێبێ [جوهی و فەلە، هەڤچەرخێت پێغەمبەری] د ڕاستا قورئانێدا یان د ڕاستا پێغەمبەریدا یێت د شك و گۆمانێدا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلِذَٰلِكَ فَٱدۡعُۖ وَٱسۡتَقِمۡ كَمَآ أُمِرۡتَۖ وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَهُمۡۖ وَقُلۡ ءَامَنتُ بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِن كِتَٰبٖۖ وَأُمِرۡتُ لِأَعۡدِلَ بَيۡنَكُمُۖ ٱللَّهُ رَبُّنَا وَرَبُّكُمۡۖ لَنَآ أَعۡمَٰلُنَا وَلَكُمۡ أَعۡمَٰلُكُمۡۖ لَا حُجَّةَ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكُمُۖ ٱللَّهُ يَجۡمَعُ بَيۡنَنَاۖ وَإِلَيۡهِ ٱلۡمَصِيرُ
15. ڤێجا ژ بەر ڤێ ژێكڤەبوون و ژێكجوداهییا وان، تو داخوازا ئێكینییا خودێ بكە و خۆ ل سەر بگرە و ل سەر بەردەوام بە وەكی ئەمرێ تە پێ هاتییە كرن، و ب دویڤ دلخوازییێت وان نەكەڤە، و بێژە: هەر كتێبەكا خودێ ئینایییە خوارێ من باوەری یا پێ هەی، و ئەمرێ من یێ هاتییە كرن ئەز عەدالەتێ د ناڤبەرا هەوەدا بكەم و غەدرێ نەكەم [ئەگەر هوین حوكمێ خۆ بیننە دەڤ من] خودێ خودانێ مەیە و خودانێ هەوەیە ژی، جزایێ كار و كریارێت مە بۆ مەیە و جزایێ كاروبارێت هەوە بۆ هەوەیە، جڕەبڕ د ناڤبەرا مە و هەوەدا نەما [چو نیشان و بەلگە نینن نەهاتینە گۆتن و هەقی ئاشكەرابوو]. خودێ دێ [ڕۆژا قیامەتێ] مە پێكڤە كۆمكەت، دویماهیك و زڤڕینا مە هەر ب بال ویڤەیە [هەر ئێكی ل دویڤ كارێ وی دێ جزاكەت و خەلات كەت].
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلَّذِينَ يُحَآجُّونَ فِي ٱللَّهِ مِنۢ بَعۡدِ مَا ٱسۡتُجِيبَ لَهُۥ حُجَّتُهُمۡ دَاحِضَةٌ عِندَ رَبِّهِمۡ وَعَلَيۡهِمۡ غَضَبٞ وَلَهُمۡ عَذَابٞ شَدِيدٌ
16. و ئەوێت جڕەبڕێ د ڕاستا دینێ خودێدا دكەن پشتی خەلك ب بەرڤە هاتی و گرتی، هەجەتا (بەلگە و نیشانا) وان ل دەڤ خودایێ وان یا پویچ و چۆیییە، و غەزەب و كەربا خودێ ل سەر وان بیت، و ئیزایەكا دژوار بۆ وان یا هەی.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱللَّهُ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ وَٱلۡمِيزَانَۗ وَمَا يُدۡرِيكَ لَعَلَّ ٱلسَّاعَةَ قَرِيبٞ
17. خودێ كتێب یێت هنارتین دا هەقییێ بنەجهـ بكەن، و ترازی و داد ژی یێت هنارتین [دا مرۆڤ د هەمی كاروبارێت خۆدا ب دادوەریێ ڕابن]، و ما تو چ دزانی، بەلكی ڕۆژا قیامەتێ یا نێزیك بیت.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَسۡتَعۡجِلُ بِهَا ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِهَاۖ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مُشۡفِقُونَ مِنۡهَا وَيَعۡلَمُونَ أَنَّهَا ٱلۡحَقُّۗ أَلَآ إِنَّ ٱلَّذِينَ يُمَارُونَ فِي ٱلسَّاعَةِ لَفِي ضَلَٰلِۭ بَعِيدٍ
18. ئەوێت باوەری ب قیامەتێ نەی لەزێ ل هاتنا وێ دكەن [هەر ژ تڕانەپێكرن و باوەری پێ نەئینان]، و ئەوێت باوەری ب ڕۆژا قیامەتێ هەین ژێ دترسن، و دزانن ڕاستە و بێ شكە هەر دێ ئێت، بزانن ب ڕاستی ئەوێت جڕەبڕێ ل سەر هاتنا ڕۆژا قیامەتێ دكەن و لێ ب شك دكەڤن، ئەو یێت د بەرزەبوونەكا كویر و دویردا.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مَن كَانَ يُرِيدُ حَرۡثَ ٱلۡأٓخِرَةِ نَزِدۡ لَهُۥ فِي حَرۡثِهِۦۖ وَمَن كَانَ يُرِيدُ حَرۡثَ ٱلدُّنۡيَا نُؤۡتِهِۦ مِنۡهَا وَمَا لَهُۥ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِن نَّصِيبٍ
20. هەر كەسێ ب كار و كریارێت خۆ خێرا ئاخرەتێ و خۆشییێت وێ بڤێن، ئەم دێ خێرا وێ بۆ زێدەكەین [هەر خێرەك ب دەهـ خێران]، و هەر كەسێ ب كار و كریارێت خۆ خۆشییا دنیایێ بڤێت، ئەم دێ [هند] دەینێ [هندی مە بۆ نڤێسی]، و وی ل ئاخرەتێ چو بار و پشك ژ خێرا كار و كریارێت خۆ نابن.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَمۡ لَهُمۡ شُرَكَٰٓؤُاْ شَرَعُواْ لَهُم مِّنَ ٱلدِّينِ مَا لَمۡ يَأۡذَنۢ بِهِ ٱللَّهُۚ وَلَوۡلَا كَلِمَةُ ٱلۡفَصۡلِ لَقُضِيَ بَيۡنَهُمۡۗ وَإِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
21. ئەرێ وان هەڤپشك هەنە، بۆ وان، ئەو دین دانایە، ئەوێ خودێ ئاگەهـ ژێ نەی و دەستویری پێ نەدایی؟ و ئەگەر ژ بەر هندێ نەبایە كو خودێ حوكمێ پاشئێخستنا ئیزایا وان بۆ ڕۆژا قیامەتێ یێ دایی، دا نوكە حوكمی د ناڤبەرا موشرك و موسلماناندا كەت، و دا لەزێ ل ئیزایا وان كەت، و دا ب دویماهیك ئێن، و ب ڕاستی ستەمكاران ئیزایەكا دژوار یا هەی.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
تَرَى ٱلظَّٰلِمِينَ مُشۡفِقِينَ مِمَّا كَسَبُواْ وَهُوَ وَاقِعُۢ بِهِمۡۗ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فِي رَوۡضَاتِ ٱلۡجَنَّاتِۖ لَهُم مَّا يَشَآءُونَ عِندَ رَبِّهِمۡۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَضۡلُ ٱلۡكَبِيرُ
22. [ڕۆژا قیامەتێ] دێ ستەمكاران بینی ژ بەر كار و كریارێت خۆ دترسن و دلەرزن، و ئەو [ڕۆژ كو ڕۆژا قیامەتێیە] دێ هەر ب سەر واندا ئێت [بترسن یان نەترسن]، و ئەوێت باوەری ئینایین و كار و كریارێت ڕاست و دورست كرین یێت د ناڤ مێرگێت بەحەشتێدا، و وان چ بڤێت بۆ وان ل دەڤ خودایێ وان یێ هەی، و ئەڤەیە كەرەما مەزن.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ذَٰلِكَ ٱلَّذِي يُبَشِّرُ ٱللَّهُ عِبَادَهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِۗ قُل لَّآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ أَجۡرًا إِلَّا ٱلۡمَوَدَّةَ فِي ٱلۡقُرۡبَىٰۗ وَمَن يَقۡتَرِفۡ حَسَنَةٗ نَّزِدۡ لَهُۥ فِيهَا حُسۡنًاۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ شَكُورٌ
23. ئەڤە ئەوە یا خودێ مزگینییێ پێ ددەتە بەندەیێت خۆ، یێت باوەری ئینایین و كار و كریارێت ڕاست و دورست كرین، و [هەی موحەممەد] بێژە ئەز چو كرێیان بەرانبەری گەهاندنا ڤێ پەیامێ ژ هەوە ناخوازم، حەژێكرنا مرۆڤانییێ نەبیت [تشتێ ئەز ژ هەوە دخوازم ئەوە هوین ئەزیەتا من نەكەن، ژ بەر وێ مرۆڤانییا د ناڤبەرا من و هەوەدا]، و هەر كەسێ باشییەكێ بكەت ئەم دێ باشییا وی بۆ زێدەكەین، ب ڕاستی خودێ زێدە گونەهـ ژێبەر و شوكور وەرگرە.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَمۡ يَقُولُونَ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗاۖ فَإِن يَشَإِ ٱللَّهُ يَخۡتِمۡ عَلَىٰ قَلۡبِكَۗ وَيَمۡحُ ٱللَّهُ ٱلۡبَٰطِلَ وَيُحِقُّ ٱلۡحَقَّ بِكَلِمَٰتِهِۦٓۚ إِنَّهُۥ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
24. ئەرێ ئەو (قورەیشی) دبێژن: [موحەممەدی] ئەڤ قورئانە ژ دەڤ خۆ ئینای و ژ درەو ب بال خودێڤە لێ ددەت، و ئەگەر تە ل بەر بایە تو تشتەكی ژ درەو ب بال خودێڤە لێ بدەی، خودێ دا دلێ تە مۆركەت ئەگەر ڤیابایە، و چو تشت نەدما ل بیرا تە، و چو تشت ل سەر دلێ تە نەدهێلا، و [خودێ] پویچییێ ڕادكەت و ژێ دبەت، و هەقییێ كو ئیسلامە ب ئاخڤتنێت خۆ یێت ب وەحی بۆ پێغەمبەرێ خۆ هنارتین [كو قورئانە] دیار و بنەجهـ دكەت. ب ڕاستی خودێ ژ تشتێ د سینگ و دلاندا ڤەشارتی ب ئاگەهە.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَهُوَ ٱلَّذِي يَقۡبَلُ ٱلتَّوۡبَةَ عَنۡ عِبَادِهِۦ وَيَعۡفُواْ عَنِ ٱلسَّيِّـَٔاتِ وَيَعۡلَمُ مَا تَفۡعَلُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَيَسۡتَجِيبُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَيَزِيدُهُم مِّن فَضۡلِهِۦۚ وَٱلۡكَٰفِرُونَ لَهُمۡ عَذَابٞ شَدِيدٞ
26. و دوعایێت وان ئەوێت باوەری ئینایین و كار و كریارێت ڕاست و دورست كرین قەبویل دكەت، و ژ كەرەما خۆ ژ داخوازا وان زێدەتر ددەتە وان، و ئیزایەكا دژوار بۆ گاوران یا هەی.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ وَلَوۡ بَسَطَ ٱللَّهُ ٱلرِّزۡقَ لِعِبَادِهِۦ لَبَغَوۡاْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَٰكِن يُنَزِّلُ بِقَدَرٖ مَّا يَشَآءُۚ إِنَّهُۥ بِعِبَادِهِۦ خَبِيرُۢ بَصِيرٞ
27. و ئەگەر خودێ ڕزقێ هەمی بەندەیێت خۆ بەرفرەهـ كربایە [و هەمی زەنگین و بێ منەت كربانە]، دا هەمی د ئەردیدا د سەرداچن، و دا خۆ مەزن كەن، بەلێ ل قایدەیا (قەدارا) وی دڤێت ڕزقی دئینیتە خوارێ، ب ڕاستی ئەو ل بەندەیێت خۆ شارەزا و ب ئاگەهە.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَهُوَ ٱلَّذِي يُنَزِّلُ ٱلۡغَيۡثَ مِنۢ بَعۡدِ مَا قَنَطُواْ وَيَنشُرُ رَحۡمَتَهُۥۚ وَهُوَ ٱلۡوَلِيُّ ٱلۡحَمِيدُ
28. و ئەوە بارانێ [وەختێ هەوجەیییێ] دئینیتە خوارێ، پشتی بەندەیێت وی ژ هاتنا وێ بێ هیڤی بوویین ، و دلۆڤانییا خۆ [خێر و بێرێت بارانێ] بەلاڤ دكەت، ب ڕاستی ئەوە سەمیانێ، شایی پەسن و سوپاسیێ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمِنۡ ءَايَٰتِهِۦ خَلۡقُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَثَّ فِيهِمَا مِن دَآبَّةٖۚ وَهُوَ عَلَىٰ جَمۡعِهِمۡ إِذَا يَشَآءُ قَدِيرٞ
29. و ژ نیشان و بەلگەیێت [مەزناتییا] وی چێكرنا ئەرد و ئەسمانان و هندی خودان ڕوحێت تێدا بەلاڤ كرین، و ئەو ل سەر كۆمكرنا وان ئەگەر بڤێت یێ پێڤەهاتییە.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمِنۡ ءَايَٰتِهِ ٱلۡجَوَارِ فِي ٱلۡبَحۡرِ كَٱلۡأَعۡلَٰمِ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِن يَشَأۡ يُسۡكِنِ ٱلرِّيحَ فَيَظۡلَلۡنَ رَوَاكِدَ عَلَىٰ ظَهۡرِهِۦٓۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّكُلِّ صَبَّارٖ شَكُورٍ
33. ئەگەر خودێ بڤێت دێ بای ڕاوەستینیت، ڤێجا گەمی دێ د دەریایێدا میننە ڕاوەستیای، ب ڕاستی ئەڤە [ئینان و برنا گەمییان] نیشان و بەلگەنە [ل سەر شیان و دەستهەلاتدارییا خودێ] بۆ هەر ئێكێ زێدە سەبركێش و زێدە شوكوردار.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَيَعۡلَمَ ٱلَّذِينَ يُجَٰدِلُونَ فِيٓ ءَايَٰتِنَا مَا لَهُم مِّن مَّحِيصٖ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَمَآ أُوتِيتُم مِّن شَيۡءٖ فَمَتَٰعُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۚ وَمَا عِندَ ٱللَّهِ خَيۡرٞ وَأَبۡقَىٰ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَلَىٰ رَبِّهِمۡ يَتَوَكَّلُونَ
36. و هەر تشتەكێ خودێ دایییە هەوە ژ پەرتال و خەملا ژیانا دنیایێیە، و تشتێ ل دەڤ خودێ هەی چێتر و ب دۆمترە، بۆ وان ئەوێت باوەری ئینایین و پشتا خۆ ب خودایێ خۆ گەرم كرین.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلَّذِينَ ٱسۡتَجَابُواْ لِرَبِّهِمۡ وَأَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَأَمۡرُهُمۡ شُورَىٰ بَيۡنَهُمۡ وَمِمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ يُنفِقُونَ
38. و ئەوێت ل دویڤ ئەمرێ خودایێ خۆ هاتین، و نڤێژ بەردەوام و ب ڕەنگێ پێدڤی كرین، و كاروبارێ وان [دناڤبەرا هەڤدا] مشێورەتكرنە، و ژ ڕزقێ مە دایییە وان [د ڕێكا خودێدا] ددەن.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَجَزَٰٓؤُاْ سَيِّئَةٖ سَيِّئَةٞ مِّثۡلُهَاۖ فَمَنۡ عَفَا وَأَصۡلَحَ فَأَجۡرُهُۥ عَلَى ٱللَّهِۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلظَّٰلِمِينَ
40. و جزایێ خرابییێ خرابییەكا وەكی وێیە، و هەر كەسێ ل وی ببۆریت [ئەوێ خرابی د گەل كری] و ناڤبەرا خۆ و وی خۆش بكەت، دێ خودێ خەلاتێ وی دەتێ، ب ڕاستی خودێ حەژ ستەمكاران ناكەت.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّمَا ٱلسَّبِيلُ عَلَى ٱلَّذِينَ يَظۡلِمُونَ ٱلنَّاسَ وَيَبۡغُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّۚ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
42. ئەو دێ بەر لۆمە و لۆمەدار بن ئەوێت زۆرداریێ ل خەلكی دكەن، و ژ نەهەقی خۆ د ئەردیدا مەزن دكەن، و خرابی و دەستدرێژیێ تێدا ل سەر جان و مالێ خەلكی دكەن، ئەڤان ئیزایەكا ب ژان و دژوار بۆ وانە [ڕۆژا قیامەتێ].
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِن وَلِيّٖ مِّنۢ بَعۡدِهِۦۗ وَتَرَى ٱلظَّٰلِمِينَ لَمَّا رَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَ يَقُولُونَ هَلۡ إِلَىٰ مَرَدّٖ مِّن سَبِيلٖ
44. و هەر كەسێ خودێ وی گومڕا و ڕێبەرزە بكەت، نێ وی پشتی خودێ كەس نینە، خۆ لێ بكەتە خودان و وی ڕاستەڕێ بكەت، و دێ بینی گاڤا ستەمكار [ڕۆژا قیامەتێ] ئیزایێ دبینن، دێ بێژن: ئەرێ ڕێكەكا زڤڕینێ [بۆ دنیایێ] هەیە.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَتَرَىٰهُمۡ يُعۡرَضُونَ عَلَيۡهَا خَٰشِعِينَ مِنَ ٱلذُّلِّ يَنظُرُونَ مِن طَرۡفٍ خَفِيّٖۗ وَقَالَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّ ٱلۡخَٰسِرِينَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَأَهۡلِيهِمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ أَلَآ إِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ فِي عَذَابٖ مُّقِيمٖ
45. و دێ وان بینی بەر ب دۆژەهێڤە دئێنە ئاژۆتن، و ب ترس ژ ڕسوایی و شەرمزاری ب ڕەخەكێ چاڤی و بنڤەبنڤە چاڤگێڕیێ دكەن، و ئەوێت باوەری ئینایین [پشتی چۆینە بەحەشتێ و دیتین كا چ ب سەرێ گاوران هات] دبێژن: ب ڕاستی خوسارەت ئەون ئەوێت ڕۆژا قیامەتێ ژ خۆ و كەس و كارێت خۆ بوویین، بزانن ب ڕاستی ستەمكار یێت د ئیزایەكا بەردەوامدا [نە ب دویماهیك دئێت و نە ژێ دەردكەڤن].
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ٱسۡتَجِيبُواْ لِرَبِّكُم مِّن قَبۡلِ أَن يَأۡتِيَ يَوۡمٞ لَّا مَرَدَّ لَهُۥ مِنَ ٱللَّهِۚ مَا لَكُم مِّن مَّلۡجَإٖ يَوۡمَئِذٖ وَمَا لَكُم مِّن نَّكِيرٖ
47. [گەلی مرۆڤان] بەرسڤا خودایێ خۆ بدەن [ئانكو ب لەز گوهدارییا خودایێ خۆ بكەن، و ل بەر ئەمرێ وی ڕاوەستن]، بەری ڕۆژەك بێت كەس نەشێت ڤەگێڕیت، و وەلێ بكەت كو خودێ نەئینیت، د وێ ڕۆژێدا [كو ڕۆژا قیامەتێیە] نە چو پارێزەر [ژ ئیزایا خودێ] هەوە هەنە، و نە ئێك هەیە ئینكارا وێ ئیزایێ بكەت [ئەوا ب سەرێ هەوە دئێت، چونكی هوین دێ زانن ب دورستی هوین هێژایی وێ ئیزایێنە].
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَإِنۡ أَعۡرَضُواْ فَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ عَلَيۡهِمۡ حَفِيظًاۖ إِنۡ عَلَيۡكَ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُۗ وَإِنَّآ إِذَآ أَذَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ مِنَّا رَحۡمَةٗ فَرِحَ بِهَاۖ وَإِن تُصِبۡهُمۡ سَيِّئَةُۢ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيهِمۡ فَإِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ كَفُورٞ
48. ڤێجا ئەگەر وان ڕوییێ خۆ وەرگێڕا [و ل دویڤ ئەمرێ خودێ نەهاتن و باوەری نەئینان، خەمێ نەخۆ]، نێ مە تو نەهنارتی تو ل سەر وان پارێزكار بی [ب كۆتەكی بەرێ وان بدەیە باوەرییێ] و ژ گەهاندنا پەیاما خودێ پێڤەتر چو یێ دی ل سەر تە نینە، و ئەگەر ئەم ژ بەرێ خۆڤە نیعمەت و كەرەمەكێ بدەینە مرۆڤی پێ كەیفخۆش دبیت [بەتەر دبیت]، و ئەگەر نەخۆشییەك ژ بەر ئەوا وان كری بگەهیتە وان، ڤێجا قەنجییێت بەری نوكە مە د گەل مرۆڤی كرین، ژ بیرا خۆ دبەت.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَهُ ٱللَّهُ إِلَّا وَحۡيًا أَوۡ مِن وَرَآيِٕ حِجَابٍ أَوۡ يُرۡسِلَ رَسُولٗا فَيُوحِيَ بِإِذۡنِهِۦ مَا يَشَآءُۚ إِنَّهُۥ عَلِيٌّ حَكِيمٞ
51. و نینە مرۆڤەك خودێ د گەل باخڤیت، ب ڕێكا وەحییێ [ئیلهامێ] نەبیت [هەروەكی خودێ ئیلهام دایییە دەیكا مووسایی، و كرییە د دلێ وێدا كوڕێ خۆ بدانیتە د سندۆقەكێدا، و باڤێژیتە د دەریایێدا]، یان ژی ل پشت پەردەیەكێ [هەروەكی خودێ د گەل مووسایی ئاخڤتی و گوه ل ئاخڤتنا خودێ بوویی، بێی خودێ ببینیت] یان ژی قاسدەكی [ژ ملیاكەتان] بۆ بهنێریت، ڤێجا [ئەو ملیاكەت] ب ئەمرێ خودێ چ یا خودێ بڤێت بۆ وی مرۆڤی ب وەحی بینیت، ب ڕاستی خودێ یێ بلند و كاربنەجهە.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكَذَٰلِكَ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ رُوحٗا مِّنۡ أَمۡرِنَاۚ مَا كُنتَ تَدۡرِي مَا ٱلۡكِتَٰبُ وَلَا ٱلۡإِيمَٰنُ وَلَٰكِن جَعَلۡنَٰهُ نُورٗا نَّهۡدِي بِهِۦ مَن نَّشَآءُ مِنۡ عِبَادِنَاۚ وَإِنَّكَ لَتَهۡدِيٓ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
52. و كا چاوا مە وەحی بۆ پێغەمبەرێت دی هنارتییە، وەسا مە ب ئەمرێ خۆ قورئان بۆ تە ب وەحی هنارت، و تە [هەی موحەممەد بەری هاتنا وەحییێ] نەدزانی قورئان چییە و باوەری چییە، بەلێ مە قورئان یا كرییە ڕۆناهییەكا وەسا، هەچیێ مە بڤێت ژ بەندەیێت خۆ ئەم ب وێ ڕۆناهییێ ڕاستەڕێ دكەین، و ب ڕاستی تو [هەی موحەممەد] خەلكی بۆ ڕێكا ڕاست [و دینێ دورست] ڕاستەڕێ دكەی.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
صِرَٰطِ ٱللَّهِ ٱلَّذِي لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ أَلَآ إِلَى ٱللَّهِ تَصِيرُ ٱلۡأُمُورُ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی کوردی کرمانجی - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
وەرگێڕاوی ماناکانی قورئانی پیرۆز بۆ زمانی کوردی - کرمانجی، وەرگێڕان: ئیسماعیل سگێری.