وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان


وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی الفجر   ئایه‌تی:

الفجر

لە مەبەستەکانی سورەتەکە:
بيان عاقبة الطغاة، والحكمة من الابتلاء، والتذكير بالآخرة.
د سرکښانو د پايلې او په ازموينه او آخرت ور په يادولو کې د حکمت بيان.

وَالْفَجْرِ ۟ۙ
الله پاک پر سهار لوړه وکړه.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَیَالٍ عَشْرٍ ۟ۙ
او الله د ذوالحجې میاشتې پر لسو لومړيو شپو لوړه وکړه.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَّالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ ۟ۙ
او الله پر جفت او تاق شيانو لوړه وکړه.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَالَّیْلِ اِذَا یَسْرِ ۟ۚ
او پر شپه يې لوړه وکړه چې کله راشي، دوام وکړي او ولاړه شي او د دغو ټولو لوړو ځواب دا دی: چې تاسو ته به هرومرو پر خپلو اعمالو بدله درکول کيږي.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
هَلْ فِیْ ذٰلِكَ قَسَمٌ لِّذِیْ حِجْرٍ ۟ؕ
ايا په دغو ياد شويو کې داسې قسم شته چې هوښيار ته قناعت ورکړي؟!.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اَلَمْ تَرَ كَیْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَادٍ ۟
اې رسوله! ودې نه ليدل چې پالونکي دې د هود پر قوم عاديانو څه وکړل کله چې هغوی رسول درواغجن وګڼلو؟!.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ ۟
د عاد قبيله خپل نېکه ارم ته منسوبه ده چې ډېر اوږد و.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
الَّتِیْ لَمْ یُخْلَقْ مِثْلُهَا فِی الْبِلَادِ ۟
هغه چې الله د هغو غوندې څوک په ښارونو کې نه وو پيداکړي.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَثَمُوْدَ الَّذِیْنَ جَابُوا الصَّخْرَ بِالْوَادِ ۟
او ايا ودې نه ليدل چې پالونکي دې د صالح پر قوم ثموديانو څه وکړل، هغه کسان چې د غرونو لويې ډبرې يې تراشلې، او له ډبرو يې کورونه جوړول.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَفِرْعَوْنَ ذِی الْاَوْتَادِ ۟
او ايا ودې نه ليدل چې پالونکي دې پر هغه فرعون څه وکړل چې هغه لره مېخونه وو او خلکو ته به يې عذاب پرې ورکولو.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
الَّذِیْنَ طَغَوْا فِی الْبِلَادِ ۟
دغه ټول په ظلم او سرکښۍ کې له بريده واوښتل، هر يو په خپل ښار کې له بريده واوښتی.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَاَكْثَرُوْا فِیْهَا الْفَسَادَ ۟
او د کفر او ګناهونو په خپرولو سره يې ډېره ورانکاري پکې کړې وه.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَصَبَّ عَلَیْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذَابٍ ۟ۚۙ
نو الله هغوی ته سخت عذاب ور وڅکلو، او له ځمکې يې له بېخه واېستل.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
اِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصَادِ ۟ؕ
اې رسوله! پرته له شکه پالونکی دې د خلکو کړنې څاري او ګوري، تر څو د ښو بدله جنت ورکړي او د بدو بدله په دوزخ سره ورکړي.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَاَمَّا الْاِنْسَانُ اِذَا مَا ابْتَلٰىهُ رَبُّهٗ فَاَكْرَمَهٗ وَنَعَّمَهٗ ۙ۬— فَیَقُوْلُ رَبِّیْۤ اَكْرَمَنِ ۟ؕ
خو د انسان طبيعت داسې دی چې کله يې پالونکی و ازمويي او عزت ورکړي، او د مال، اولاد او مرتبې پېرزوينه پرې وکړي، هغه دا ګومان کوي چې هغه د الله په وړاندې عزتمن دی؛ نو وايي: الله زه ونازولم ځکه چې زه يې د ناز وړ وم.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَاَمَّاۤ اِذَا مَا ابْتَلٰىهُ فَقَدَرَ عَلَیْهِ رِزْقَهٗ ۙ۬— فَیَقُوْلُ رَبِّیْۤ اَهَانَنِ ۟ۚ
او کله يې چې وازمويي او روزي ورباندې تنګه کړي، نو بيا هغه دا ګومان کوي چې ګواکې هغه يې د خپل پالونکي په وړاندې سپک دی؛ نو وايي: پالونکي مې سپک کړم.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
كَلَّا بَلْ لَّا تُكْرِمُوْنَ الْیَتِیْمَ ۟ۙ
هيڅکله نه، امر داسې نه دی لکه دغه انسان يې چې فکر کړی چې نعمتونه د الله له خپل بنده څخه د خوښۍ دليل دی او سختۍ د دې خبرې دليل دی چې بنده د الله په وړاندې سپک دی، بلکې اصل خبره داده چې تاسو پر هغه څه چې الله یې روزي درکړې د يتيم درناوی نه کوئ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَا تَحٰٓضُّوْنَ عَلٰی طَعَامِ الْمِسْكِیْنِ ۟ۙ
او ځينې مو ځينې نور هغه بې وزله ته په خوړو ورکولو نه هڅوي چې د ژوند تېرولو څه نه لري.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَتَاْكُلُوْنَ التُّرَاثَ اَكْلًا لَّمًّا ۟ۙ
او د کمزورو ښځو او يتيمانو حقوق په سختو خوړلو سره داسې خورئ چې د رواوالي خيال يې نه ساتئ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَّتُحِبُّوْنَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا ۟ؕ
او مال ډېر زيات خوښوئ، چې د الله په لار کې په لګولو يې د حرص له امله بخيلي کوئ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
كَلَّاۤ اِذَا دُكَّتِ الْاَرْضُ دَكًّا دَكًّا ۟ۙ
په کار نه ده چې دا ستا عمل وي، در په ياد کړئ کله چې ځمکه سخته وخوځول شي او ولړزيږي.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَّجَآءَ رَبُّكَ وَالْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا ۟ۚ
اې رسوله! چې کله ستا پالونکی د خپلو بندګانو ترمنځ د پرېکړې لپاره راشي او پرېښتې هم کتار کتار راشي.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• فضل عشر ذي الحجة على أيام السنة.
د ذوالحجې مياشتې د لسو ورځو غوراوی د ټول کال پر ورځو.

• ثبوت المجيء لله تعالى يوم القيامة وفق ما يليق به؛ من غير تشبيه ولا تمثيل ولا تعطيل.
د قيامت په ورځ د الله د راتګ ثبوت څرنګه چې د هغه له شان سره مناسب وي، پرته له تشبيه، تمثيل او تعطيل څخه.

• المؤمن إذا ابتلي صبر وإن أعطي شكر.
مؤمن چې کله وازمويل شي صبر کوي او کله څه ورکړل شي شکر وباسي.

وَجِایْٓءَ یَوْمَىِٕذٍ بِجَهَنَّمَ ۙ۬— یَوْمَىِٕذٍ یَّتَذَكَّرُ الْاِنْسَانُ وَاَنّٰی لَهُ الذِّكْرٰی ۟ؕ
او په دغه ورځ به دوزخ په داسې حال کې راوستل شي چې اويا زره کړۍ به لري، له هرې کړۍ سره به اويا زره پرېښتې وي چې کشکوي به يې، په دغه ورځ به انسان ته هغه څه ور ياد شي چې د الله په حق کې يې کومه کوتاهي کړې ده، خو په هغه ورځ به چېرې نصيحت هغه ته ګټه ورسوي، ځکه هغه ورځ د بدلې ده نه د عمل؟!.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
یَقُوْلُ یٰلَیْتَنِیْ قَدَّمْتُ لِحَیَاتِیْ ۟ۚ
او د سختې پښېمانتيا له امله به وايي: کاشکي مې د خپل اخروي حقيقي ژوند لپاره نېک اعمال لېږلي وای.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَیَوْمَىِٕذٍ لَّا یُعَذِّبُ عَذَابَهٗۤ اَحَدٌ ۟ۙ
په دغه ورځ به هيڅوک هم د الله د عذاب غوندې عذاب نه ورکوي، ځکه د الله عذاب ډېر سخت او تلپاتې دی
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَّلَا یُوْثِقُ وَثَاقَهٗۤ اَحَدٌ ۟ؕ
او نه به هيڅوک په زولونو کې داسې تړل کوي لکه د هغه لخوا هلته د کافرانو تړل.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
یٰۤاَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَىِٕنَّةُ ۟ۗۙ
د مؤمن نفس ته به د مرګ پر مهال او د قيامت په ورځ ويل کيږي: اې ايمان او نېک عمل ته ډاډه نفسه!.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ارْجِعِیْۤ اِلٰی رَبِّكِ رَاضِیَةً مَّرْضِیَّةً ۟ۚ
خپل پالونکي ته دې په داسې حال کې وروګرځه چې د لويې بدلې په تر لاسه کولو سره ته له هغه خوښ وې، او د هغه په وړاندې خوشحاله کړل شوی وې د هغه نېک عمل په وجه چې کړی دې و.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَادْخُلِیْ فِیْ عِبٰدِیْ ۟ۙ
بيا زما د نېکو بندګانو په ډله کې ور ننوځه.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَادْخُلِیْ جَنَّتِیْ ۟۠
او له هغوی سره يوځای زما هغه جنت ته ننوځه چې هغوی لره مې چمتو کړی دی.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• عتق الرقاب، وإطعام المحتاجين في وقت الشدة، والإيمان بالله، والتواصي بالصبر والرحمة: من أسباب دخول الجنة.
د مرېيانو آزادول، د سختۍ په وخت کې بې وزلو ته خواړه ورکول، پر الله ايمان راوړل، يوبل ته د زغم او مهربانۍ وصيت کول: جنت ته د ننوتلو له لاملونو څخه دي.

• من دلائل النبوة إخباره أن مكة ستكون حلالًا له ساعة من نهار.
د نبوت له دلائلو څخه پردې خبره خبر ورکول دي چې مکه به د هغه لپاره د ورځې د يو ساعت لپاره حلاله وي.

• لما ضيق الله طرق الرق وسع طرق العتق، فجعل الإعتاق من القربات والكفارات.
کله چې الله د غلامۍ لارې تنګې کړې نو د آزادۍ لارې يې پراخه کړې، دا چې د غلامانو آزادول يې کفارې او د ثواب کارونه وګرځول.

 
وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی الفجر
پێڕستی سوره‌ته‌كان ژمارەی پەڕە
 
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان

الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

داخستن