وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی فارسی - تەفسیری سەعدی * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
طور
وَالطُّوْرِ ۟ۙ
خداوند بزرگ به این امور بزرگ که دربرگیرندۀ حکمت‌های گرانقدر است برای اثبات حقّانیت رستاخیز و پاداش پرهیزگاران و سزای تکذیب کنندگان سوگند می‌خورد. پس به «طور» سوگند خورد؛ و آن کوهی است که خداوند بر بالای آن با موسی بن عمران ـ علیه الصلاة والسلام ـ سخن گفت و به او احکامی‌را وحی کرد. و این احکام منّتی بر او و امّتش بود، و از آیات بزرگ خدا و از نعمت‌هایش بودند که بندگان نمی‌توانند ارزش آن‌را برشمارند.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكِتٰبٍ مَّسْطُوْرٍ ۟ۙ
﴿وَكِتَٰبٖ مَّسۡطُورٖ﴾ و سوگند به کتاب نوشته شده. احتمال دارد که منظور از آن، لوح محفوظ باشد که خداوند در آن همه چیزرا نوشته است. و احتمال دارد که منظور از کتاب نوشته شده، قرآن کریم باشد که برترین کتاب‌هاست و خداوند آن‌را نازل فرموده درحالی که خبر و حکایت پیشینیان و پسینیان‌را دربر دارد و مشتمل بر دانش‌های گذشتگان و آیندگان است.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فِیْ رَقٍّ مَّنْشُوْرٍ ۟ۙ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَّالْبَیْتِ الْمَعْمُوْرِ ۟ۙ
﴿وَٱلۡبَيۡتِ ٱلۡمَعۡمُورِ﴾ و قسم به خانۀ آباد؛ و آن خانه‌ایست که بر بالای آسمان هفتم است، و همواره به وسیلۀ فرشتگان بزرگوار آباد می‌باشد و هر روز هفتاد هزار فرشته وارد آن می‌شوند و در آن پروردگارشان را بندگی می‌کنند، هرگاه از آن خارج شوند تا روز قیامت نوبت بازگشت به آنها نمی‌رسد. و گفته شده که «بیت المعمور» بیت‌الحرام [=کعبه] است که با طواف کنندگان و نمازگزاران و با زایرانی که به قصد انجام حج و عمره می‌آیند در هر وقت آباد است. همان‌طور که خداوند در آیه‌ای دیگر به بیت‌الحرام قسم خورده و می‌فرماید: ﴿وَهَٰذَا ٱلۡبَلَدِ ٱلۡأَمِينِ﴾ و سوگند به این شهر امین. و خانه‌ای که برترین خانه‌های زمین است، و مردم به قصد انجام حج و عمره -که یکی از ارکان اسلام و ارزش‌های بزرگ آن می‌باشد- به سوی آن می‌آیند، خانه‌ای که ابراهیم و اسماعیل آن را ساخته‌اند و خداوند آن را مایۀ پاداش و ثواب مردم و محلّی امن قرار داده است. چنین خانه‌ای سزاوار است که خداوند به آن سوگند بخورد، و عظمت شایستۀ آن را بیان نماید، و به حرمت آن سوگند بخورد.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَالسَّقْفِ الْمَرْفُوْعِ ۟ۙ
﴿وَٱلسَّقۡفِ ٱلۡمَرۡفُوعِ﴾ و سوگند به سقف برافراشته؛ یعنی آسمان که خداوند آن را سقفی برای مخلوقات و زمین قرار داده که زمین روشنایی‌اش را از آن می‌گیرد، و مردم با استفاده از علامت‌ها و نشانه‌های آن راهیاب می‌شوند، و خداوند باران رحمت و انواع روزی را از آن نازل می‌کند.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَالْبَحْرِ الْمَسْجُوْرِ ۟ۙ
﴿وَٱلۡبَحۡرِ ٱلۡمَسۡجُورِ﴾ و سوگند به دریای سرشار از آب که خداوند آن را پر کرده و از طغیان و جاری شدن بر روی زمین منع کرده است، با اینکه به اقتضای طبیعت می‌بایست روی زمین را بپوشاند، ولی حکمت خداوند اقتضا نموده است که دریا را از جاری شدن باز دارد تا انواع حیوانات بتوانند روی زمین زندگی نمایند. و گفته شده که «مسجور» به معنی برافروخته شده می‌باشد که روز قیامت آب آن به آتش تبدیل می‌گردد، و دریا سراپا آتش می‌شود و سرشار از انواع عذاب می‌گردد.
چیزهایی که خداوند به آن سوگند خورده است بر این دلالت می‌نمایند که اینها از نشانه‌های خدا هستند و دلایل یگانگی و توانمندی او می‌باشند. و دلایلی بر این هستند، که او می‌تواند مردگان را زنده نماید.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَّتَسِیْرُ الْجِبَالُ سَیْرًا ۟ؕ
﴿وَتَسِيرُ ٱلۡجِبَالُ سَيۡرٗا﴾ و کوه‌ها از جاهایشان برکنده می‌شوند و همانند ابرها به حرکت در‌آمده و مانند پنبۀ حلّاجی شده به رنگ‌های مختلف درمی‌آیند، سپس پراکنده می‌گردند و همۀ اینها به خاطر وحشت روز قیامت است. پس انسان ضعیف در آن روز چگونه خواهد بود؟!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
الَّذِیْنَ هُمْ فِیْ خَوْضٍ یَّلْعَبُوْنَ ۟ۘ
سپس حالت تکذیب‌کنندگان‌را بیان کرد؛ کسانی که به سبب تکذیب حق، سزاوار ویل گشته‌اند، پس فرمود:
﴿ٱلَّذِينَ هُمۡ فِي خَوۡضٖ يَلۡعَبُونَ﴾ کسانی که سرگرم کارهای باطل خود هستند، و دانش و پژوهش آنها علوم زیانباری است که تکذیب حق و تصدیق باطل را دربر دارد. و اعمال و کارهایشان کارهای جاهلان و بی‌خردان است. به خلاف آنچه اهل تصدیق و ایمان بر آن هستند که علومشان مفید و کارهایشان شایسته است.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی فارسی - تەفسیری سەعدی - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان
وەرگێڕاوی تەفسیری سەعدی بۆ زمانى فارسی.