وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی سورەتی الأنعام - الترجمة التلغوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم

ژمارەی پەڕە: 128

సూరహ్ అల్-అన్ఆమ్

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• شدة عناد الكافرين، وبيان إصرارهم على الكفر على الرغم من قيام الحجة عليهم بالأدلة الحسية.

అవిశ్వాసపరుల మొండితనం యొక్క తీవ్రత,ఇంద్రియ ఆధారాలతో వారిపై వాదన ఉన్నా దానికి వ్యతిరేకంగా అవిశ్వాసం పై వారి మొండితనం ప్రకటన.

وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهٖ ؕ— وَهُوَ الْحَكِیْمُ الْخَبِیْرُ ۟

మరియు అతడు తన దాసులపై ఆధిఖ్యతను చూపేవాడు వారిని తన అదుపులో ఉంచుకునేవాడు,అన్ని విధాలుగా వారిపై ఆధిఖ్యతను ప్రదర్శించేవాడు ఆయనను ఏదీ అశక్తుడు చేయలేవు.ఆయనపై ఎవరూ ఆధిఖ్యతను ప్రదర్శించలేరు.సమస్తము ఆయన ఆదీనంలో ఉన్నవి.పరిశుద్ధుడైన ఆయనకు తగినట్లు తన దాసులపై ఆధిఖ్యమున్నది.అతడే తన సృష్టించటంలో,పర్యాలోచనలో,తన శాసనాలను శాసించటంలో వివేకవంతుడు.అన్నీ తెలిసినవాడు,ఆయనపై ఏదీ గోప్యంగా ఉండదు.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• بيان حكمة الله تعالى في إرسال كل رسول من جنس من يرسل إليهم؛ ليكون أبلغ في السماع والوعي والقبول عنه.

అల్లాహ్ ఎవరి వైపు ప్రవక్తను పంపించిన అతడిని వారు వినటానికి,విన్నవాటిని పొందుపరచటానికి,స్వీకరించటానికి అనుకూలంగా ఉండటానికి ఆ ప్రవక్త వారి జాతివారిలోంచి పంపించటం అల్లాహ్ యొక్క వివేకము అని తెలియజేయటం జరిగింది.

• الدعوة للتأمل في أن تكرار سنن الأوّلين في العصيان قد يقابله تكرار سنن الله تعالى في العقاب.

అవిధేయతలో పూర్వీకుల సాంప్రదాయాలు పదేపదే జరగటం దానికి సమానంగా అల్లాహ్ యొక్క శిక్ష సాంప్రదాయం కొనసాగటంలో ధ్యానం వహించమని పిలుపునివ్వటం జరిగింది.

وَهُمْ یَنْهَوْنَ عَنْهُ وَیَنْـَٔوْنَ عَنْهُ ۚ— وَاِنْ یُّهْلِكُوْنَ اِلَّاۤ اَنْفُسَهُمْ وَمَا یَشْعُرُوْنَ ۟

వారు ప్రజలను ప్రవక్తపై విశ్వాసమును కనబరచటం నుండి ఆపేవారు.వారు దాని నుండి దూరంగా ఉండేవారు.దాని ద్వారా ప్రయోజనం చెందేవారిని వదిలేవారు కాదు.దాని ద్వారా స్వయాన్ని ప్రయోజనం చేకూర్చుకునేవారు కాదు.వారు ఇలా చేయటం వలన తమనే నాశనం చేసుకునేవారు.వారు ఏమి చేస్తున్నారో అందులో వారి వినాశనం ఉన్నదన్న విషయాన్ని వారు తెలసుకోలేపోతున్నారు.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 27

وَلَوْ تَرٰۤی اِذْ وُقِفُوْا عَلَی النَّارِ فَقَالُوْا یٰلَیْتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِاٰیٰتِ رَبِّنَا وَنَكُوْنَ مِنَ الْمُؤْمِنِیْنَ ۟

ఓ ప్రవక్తా ఒకవేళ మీరు ప్రళయదినాన వారిని నరకాగ్నిలో ప్రవేశపెట్టేటప్పుడు చూస్తే వారు శోకములో ఇలా అంటారు : మేము ఇహలోక జీవితం వైపు మరలించబడితే ఎంతో బాగుండేది.అప్పుడు మేము అల్లాహ్ సూచనలను తిరస్కరించే వాళ్ళము కాము.అల్లాహ్ ను విశ్వసించే వారిలోంచి అయిపోతాము.మీరు వారి ఈ దుస్ధితిని ఆశ్చర్యంతో చూస్తూ ఉండిపోతారు.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• بيان الحكمة في إرسال النبي عليه الصلاة والسلام بالقرآن، من أجل البلاغ والبيان، وأعظم ذلك الدعوة لتوحيد الله.

ప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం ను ఖుర్ఆన్ ను ఇచ్చి పంపించటంలో ఉన్న ఉద్దేశము సందేశాలను చేరవేయటం అని తెలపటం.అల్లాహ్ యొక్క ఏకత్వం గురించి పిలుపునివ్వటం అందులోనుంచి గొప్ప కార్యం.

وَاِنْ كَانَ كَبُرَ عَلَیْكَ اِعْرَاضُهُمْ فَاِنِ اسْتَطَعْتَ اَنْ تَبْتَغِیَ نَفَقًا فِی الْاَرْضِ اَوْ سُلَّمًا فِی السَّمَآءِ فَتَاْتِیَهُمْ بِاٰیَةٍ ؕ— وَلَوْ شَآءَ اللّٰهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَی الْهُدٰی فَلَا تَكُوْنَنَّ مِنَ الْجٰهِلِیْنَ ۟

ఓ ప్రవక్త మీరు వారివద్దకు తీసుకుని వచ్చిన సత్యంను వారు తిరస్కరించటం,దాని నుండి వారి విముఖత ఏదైతే మీరు పొందుతున్నారో దాని ద్వారా మీకు బాధ కలిగితే మీకు గనక శక్తి ఉంటే భూమిలో ఏదైన సొరంగం లేదా ఆకాశంలో ఏదైన నిచ్చెనను వేసి ఏదైన వాదన,ఆధారం - దేని ద్వారా నైతే మేము మీకు సహకరించామో అది కాకుండా -తీసుకుని రండి. (అంటే వారి మార్పు కోసం మేము ప్రసాధించని మహిమ ఏదైన భూమ్యాకాశాల్లో వెతికి వారి వద్దకు తీసుకుని రండి) ఒకవేళ అల్లాహ్ వారందరిని సమీకరించదలచుకుంటే మీరు తీసుకుని వచ్చిన సన్మార్గంపై వారందరిని సమీకరించి ఉండేవాడు.కాని అల్లాహ్ గొప్ప వ్యూహం కారణం చేత అలా తలచుకోలేదు.మీరు దాని వలన అవివేకుల్లోంచి అయిపోకండి. అటువంటప్పుడు వారు విశ్వసంచలేదని మీ మనస్సు దుఃఖమునకు గురి అవుతుంది.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• من عدل الله تعالى أنه يجمع العابد والمعبود والتابع والمتبوع في عَرَصات القيامة ليشهد بعضهم على بعض.

ఆరాధించే వాడిని,ఆరాధ్యుడినీ,అనుసరించే వాడిని,అనుసరించబడే వాడిని అల్లాహ్ ప్రళయదిన తీర్పులో వారిని ఒకరిపై ఒకరు సాక్షం చెప్పడానికి సమీకరించటం అల్లాహ్ న్యాయం లోనిది.

• ليس كل من يسمع القرآن ينتفع به، فربما يوجد حائل مثل ختم القلب أو الصَّمَم عن الانتفاع أو غير ذلك.

ఖుర్ఆన్ ను వినేవాడు ప్రతి ఒక్కడు దాని ద్వారా ప్రయోజనం చెందలేడు.ఒక్కొక్కసారి వారికి వినటం నుండి ఆటంకం హృదయంపై సీలు వేయటం ద్వారా లేదా వినకుండా చెవుడు లేదా ఇంకో విధంగా జరుగుతుంది.

فَلَوْلَاۤ اِذْ جَآءَهُمْ بَاْسُنَا تَضَرَّعُوْا وَلٰكِنْ قَسَتْ قُلُوْبُهُمْ وَزَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطٰنُ مَا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟

ఒక వేళ మా ఆపద వారి వద్దకు వచ్చినప్పుడు వారి నుండి అల్లాహ్ ఆపదను తొలగించటం కొరకు వారు అల్లాహ్ కు విధేయత చూపితే,ఆయన యందు అణుకువతో మెలిగితే మేము వారిపై కనికరించే వాళ్ళము.కాని వారు అలా చేయలేదు.వాస్తవానికి వారి హృదయాలు కఠినంగా మారిపోయినవి.వారు గుణపాఠం నేర్చుకోలేదు.హితోపదేశంను గ్రహించలేదు.వారు పాల్పడే అవిశ్వాస కార్యాలను,అవిధేయత కార్యాలను షైతాను వారికొరకు అందంగా చేసి చూపించాడు.అయితే వారు తాము ఉన్నదానిపై కొనసాగిపోయారు.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 44

فَلَمَّا نَسُوْا مَا ذُكِّرُوْا بِهٖ فَتَحْنَا عَلَیْهِمْ اَبْوَابَ كُلِّ شَیْءٍ ؕ— حَتّٰۤی اِذَا فَرِحُوْا بِمَاۤ اُوْتُوْۤا اَخَذْنٰهُمْ بَغْتَةً فَاِذَا هُمْ مُّبْلِسُوْنَ ۟

పేదరికం,అనారోగ్యంల తీవ్రత వలన వారు ఎప్పుడైతే వారికి హితోపదేశం ఇవ్వబడిన వాటిని వదిలివేశారో,అల్లాహ్ ఆదేశాలను పాటించలేదో వారిపై మేము ఆహారపు ద్వారములను తెరచి పేదరికం తరువాత వారిని ధనికులను చేసి అనారోగ్యము తరువాత వారి శరీరములను సరిదిద్ది (ఆరోగ్యం ప్రసాధించి) వారిని ప్రలోభపెట్టాము.చివరికి వారికి ప్రసాధించబడిన అనుగ్రహాల పట్ల వారు కృతఘ్నతా వైఖరి కలిగినప్పుడు,వారికి అహంభావం కలిగినప్పుడు వారిపై మా శిక్ష వచ్చిపడినది.అప్పుడు వారు కలవరపడ్డారు,తాము ఆశించిన వాటి నుండి నిరాశ్యులయ్యారు.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• تشبيه الكفار بالموتى؛ لأن الحياة الحقيقية هي حياة القلب بقَبوله الحق واتباعه طريق الهداية.

అవిశ్వాసపరులను మృతులతో పోల్చటం జరిగింది.ఎందుకంటే వాస్తవమైన జీవితం అంటే అది సత్యాన్ని అంగీకరించటం ద్వారా మరియు సన్మార్గమును అనుసరించటం ద్వారా హృదయములకు లభించే జీవితం.

وَلَا تَطْرُدِ الَّذِیْنَ یَدْعُوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَدٰوةِ وَالْعَشِیِّ یُرِیْدُوْنَ وَجْهَهٗ ؕ— مَا عَلَیْكَ مِنْ حِسَابِهِمْ مِّنْ شَیْءٍ وَّمَا مِنْ حِسَابِكَ عَلَیْهِمْ مِّنْ شَیْءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُوْنَ مِنَ الظّٰلِمِیْنَ ۟

ఓ ప్రవక్తా ఉదయము,సాయంత్రము అల్లాహ్ కొరకు ఫ్రత్యేకిస్తూ శాస్వత ఆరాధనలో ఉండే నిరుపేద ముస్లిములను మీ సమావేశము నుండి దూరం చేయకండి.ముష్రికుల్లోంచి గొప్పవారిని చేరదీయటానికి వారిని దూరం చేయకండి.ఈ పేదవారందరి లెక్క ఏది మీపై లేదు.వారందరి లెక్క వారి ప్రభువు వద్ద ఉన్నది.వారిపై మీ లెక్క ఏదీ లేదు.ఒకవేళ మీరు వారందరిని మీ సమావేశాల నుండి దూరం చేస్తే మీరు అల్లాహ్ హద్దుల నుండి మితిమీరిన వారైపోతారు.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• الأنبياء بشر، ليس لهم من خصائص الربوبية شيء البتة، ومهمَّتهم التبليغ، فهم لا يملكون تصرفًا في الكون، فلا يعلمون الغيب، ولا يملكون خزائن رزق ونحو ذلك.

దైవప్రవక్తలందరు మానవులే.వారికి ఏ మాత్రం దైవత్వం యొక్క లక్షణాలుండవు.సందేశాలను చేరవేయటం వారి బాధ్యత.వారికి విశ్వంలో ఎటువంటి అధికారం లేదు.వారికి అగోచర విషయాల గురించి జ్ఞానం లేదు.వారికి ఆహారఖజానాలు,అటువంటి వాటిపై అధికారం లేదు.

قُلْ لَّوْ اَنَّ عِنْدِیْ مَا تَسْتَعْجِلُوْنَ بِهٖ لَقُضِیَ الْاَمْرُ بَیْنِیْ وَبَیْنَكُمْ ؕ— وَاللّٰهُ اَعْلَمُ بِالظّٰلِمِیْنَ ۟

ఓ ప్రవక్తా వారితో ఇలా అనండి : మీరు ఏ శిక్ష గురించైతే తొందర చేస్తున్నారో అది ఒకవేళ నా వద్ద,నాఆదీనంలో ఉంటే నేను దానిని మీపై కురిపించే వాడిని,అప్పుడే మీకు,నాకు మధ్య వ్వవహారం తేలిపోతుంది.దుర్మార్గుల గురించి వారికి ఎంత వ్యవధి ఇవ్వాలో,వారిని ఎప్పుడు శిక్షించాలో అల్లాహ్ కు బాగా తెలుసు.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 59

وَعِنْدَهٗ مَفَاتِحُ الْغَیْبِ لَا یَعْلَمُهَاۤ اِلَّا هُوَ ؕ— وَیَعْلَمُ مَا فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ ؕ— وَمَا تَسْقُطُ مِنْ وَّرَقَةٍ اِلَّا یَعْلَمُهَا وَلَا حَبَّةٍ فِیْ ظُلُمٰتِ الْاَرْضِ وَلَا رَطْبٍ وَّلَا یَابِسٍ اِلَّا فِیْ كِتٰبٍ مُّبِیْنٍ ۟

ఒక్కడైన అల్లాహ్ వద్ద అగోచరాల నిధులు ఉన్నవి. వాటి గురించి అల్లాహ్ కు తప్ప ఇతరులకు తెలియదు. భూమిలో ఉన్న సృష్టితాలైన జంతువుల్లోంచి,మొక్కల్లోంచి,స్థిరరాసుల్లోంచి ప్రతి ఒక్కరి గురించి ఆయనకు తెలుసు. సముద్రంలో ఉన్న జంతువుల గురించి మొక్కల గురించి ఆయనకు తెలుసు. భూమిలో పాతిపెట్టబడిన ప్రతీ గింజ అది పచ్చిదైన,ఎండినదైన ఒక స్పష్టమైన గ్రంధంలో నమోదై ఉన్నది. అది లౌహె మహ్ఫూజ్ గ్రంధం.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• الله تعالى يجعل العباد بعضهم فتنة لبعض، فتتفاوت درجاتهم في الرزق وفي الكفر والإيمان، والكفر والإيمان ليس منوطًا بسعة الرزق وضيقه.

అల్లాహ్ దాశులను ఆహారోపాదిలో,అవిశ్వాసంలో,విశ్వాసంలో వారి స్థానములను పెంచి,తగ్గించి కొందరిని మరికొందరి ద్వారా పరీక్షిస్తాడు.విశ్వాసము,అవిశ్వాసము జీవనోపాదిలో పుష్కలత్వం ఇబ్బందిలతో ముడిపడి లేదు.

• من أخلاق الداعية طلاقة الوجه وإلقاء التحية والتبسط والسرور بأصحابه.

తన సహచరులతో నగు మోముతో కలవటం,సలాం చేయటం,వారితో ఆనందంతో,సంతోషంతో ఉండటం ధర్మ సందేశకుల గుణాలు.

لِكُلِّ نَبَاٍ مُّسْتَقَرٌّ ؗ— وَّسَوْفَ تَعْلَمُوْنَ ۟

ప్రతి వార్త స్థిరపడటానికి ఒక సమయం ఉన్నది.ఒక ముగింపు ఉన్నది దాని వైపు అది అంతం అవుతుంది.దాని నుండే మీ ముగింపు,అంతము యొక్క వార్త ఉన్నది.తొందరలోనే ప్రళయదినాన మీరు లేపబడినప్పుడు దానిని తెలుసుకుంటారు.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 68

وَاِذَا رَاَیْتَ الَّذِیْنَ یَخُوْضُوْنَ فِیْۤ اٰیٰتِنَا فَاَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتّٰی یَخُوْضُوْا فِیْ حَدِیْثٍ غَیْرِهٖ ؕ— وَاِمَّا یُنْسِیَنَّكَ الشَّیْطٰنُ فَلَا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّكْرٰی مَعَ الْقَوْمِ الظّٰلِمِیْنَ ۟

ఓ ప్రవక్తా మీరు ముష్రికులను మా సూచనల (ఆయతుల) విషయంలో హేళన చేస్తూ,ఎగతాళి చేస్తూ మాట్లాడుతున్నప్పుడు చూస్తే వారు మా సూచనల విషయంలో హేళన,ఎగతాళి లేకుండా వేరే మాటలు మాట్లాడనంతవరకు వారినుండి దూరంగా ఉండండి.షైతాను మిమ్మల్ని మరపింపజేసినప్పుడు వారితోపాటు మీరు కూర్చుంటే ఆతరువాత మీకు గుర్తు వస్తే వారు కూర్చున్న ప్రదేశమును వదిలివేయండి.హద్దుమీరే వీరందరితోపాటు మీరు కూర్చోకండి.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• إثبات أن النومَ موتٌ، وأن الأرواح تُقْبض فيه، ثم تُرَد عند الاستيقاظ.

నిద్ర ఒక మరణమని,అందులో ఆత్మలు సేకరించబడుతాయని,ఆతరువాత మేల్కొన్నప్పుడు వాపసు చేయబడుతాయని నిర్ధారించబడింది.

• الاستدلال على استحقاق الله تعالى للألوهية بدليل الفطرة، فإن أهل الكفر يؤمنون بالله تعالى ويرجعون لفطرتهم عند الاضطرار والوقوع في المهالك، فيسألون الله تعالى وحده.

అల్లాహ్ దైవత్వమునకు హక్కుదారుడని స్వాభావిక ఆధారము ద్వారా నిర్ధారణ.ఎందుకంటే అవిశ్వాసపరులు వినాశన ప్రదేశాల్లో పడినప్పుడు,కష్ట సమయాల్లో అల్లాహ్ ను విశ్వసించేవారు,తమ స్వభావము వైపునకే మరలేవారు,ఏకైక అల్లాహ్ ను వేడుకునేవారు.

• إلزام المشركين بمقتضى سلوكهم، وإقامة الدليل على انقلاب فطرتهم، بكونهم يستغيثون بالله وحده في البحر عند الشدة، ويشركون به حين يسلمهم وينجيهم إلى البر.

ముష్రికులు తమ ప్రవర్తన వలన అనివార్యము చేసుకున్నారు. వారు సముద్రములో కష్ట సమయాల్లో అల్లాహ్ ను సహాయం కోసం వేడుకోవటం ద్వారా,వారినుండి ఆపదను తొలగించి నేలపై రక్షణను కలిగించినప్పుడు ఆయన తోపాటు సాటి కల్పించటం ద్వారా వారి స్వభావము మారటం పై ఆధారము నిరూపితమైనది.

• عدم جواز الجلوس في مجالس أهل الباطل واللغو، ومفارقتُهم، وعدم العودة لهم إلا في حال إقلاعهم عن ذلك.

అసత్యపరులైనవారి,పనికిమాలినవారి ప్రదేశాల్లో కూర్చోవటం ధర్మసమ్మతం కాదు.మరియు వారినుండి వేరైపోవాలి.వారు వాటిని తమ నుండి దూరం చేస్తేనే వారివైపు మరలాలి లేకపోతే వారివైపు మరలకూడదు.

ژمارەی پەڕە: 136

ئایه‌تی: 69

وَمَا عَلَی الَّذِیْنَ یَتَّقُوْنَ مِنْ حِسَابِهِمْ مِّنْ شَیْءٍ وَّلٰكِنْ ذِكْرٰی لَعَلَّهُمْ یَتَّقُوْنَ ۟

అల్లాహ్ ఆదేశాలను పాటిస్తూ,అల్లాహ్ వారించిన వాటికి దూరంగా ఉంటూ అల్లాహ్ కు భయపడే వారిపై ఈ దుర్మార్గులందరి లెక్కల బాధ్యత ఏదీ లేదు.వారు చేస్తున్న చెడుల నుండి వారించటం మాత్రమే వారిపై బాధ్యత.బహుశా వారు అల్లాహ్ ఆదేశాలను పాటిస్తూ,ఆయన వారించిన వాటికి దూరంగా ఉండి ఆయనకు భయపడుతారేమో.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 70

وَذَرِ الَّذِیْنَ اتَّخَذُوْا دِیْنَهُمْ لَعِبًا وَّلَهْوًا وَّغَرَّتْهُمُ الْحَیٰوةُ الدُّنْیَا وَذَكِّرْ بِهٖۤ اَنْ تُبْسَلَ نَفْسٌ بِمَا كَسَبَتْ ۖۗ— لَیْسَ لَهَا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَلِیٌّ وَّلَا شَفِیْعٌ ۚ— وَاِنْ تَعْدِلْ كُلَّ عَدْلٍ لَّا یُؤْخَذْ مِنْهَا ؕ— اُولٰٓىِٕكَ الَّذِیْنَ اُبْسِلُوْا بِمَا كَسَبُوْا ۚ— لَهُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِیْمٍ وَّعَذَابٌ اَلِیْمٌ بِمَا كَانُوْا یَكْفُرُوْنَ ۟۠

ఓ ప్రవక్తా తమ ధర్మమును ఆటగా,వినోదంగా చేసుకుని దానిని పరిహాసంగా,హేళనగా చేసుకున్న ఈ ముష్రికులందరిని వదిలివేయండి. వారిని ప్రాపంచిక జీవితం తనలో ఉన్న అశాస్వత సామగ్రి ద్వారా మోసపుచ్చింది. ఓప్రవక్తా ప్రజల్లోని ప్రతి వ్యక్తిని తన పాపాల ద్వారా వినాశనము బారిన పడనంత వరకు ఖుర్ఆన్ ద్వారా హితోపదేశం చేస్తూ ఉండండి. అతని కొరకు అల్లాహ్ తప్ప సహాయం అర్ధించటం కొరకు వేరే ఎవరు సంరక్షకుడు లేడు. ప్రళయదినాన అల్లాహ్ శిక్షను అతని నుండి ఆపేవాడు మధ్యవర్తి ఎవడూ ఉండడు. అతడు అల్లాహ్ శిక్షకు బదులుగా ఏదైన పరిహారము ఇచ్చినప్పుడు అతని నుండి స్వీకరించబడదు. వారందరు తాము చేసుకున్న పాపాలవలన వినాశనమునకు గురి అయ్యారు. వారి కొరకు అవిశ్వాసం వలన ప్రళయదినమున త్రాగటానికి అత్యంత వేడిదైన నీరు,బాధాకరమైన శిక్ష ఉంటాయి.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 71

قُلْ اَنَدْعُوْا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَا یَنْفَعُنَا وَلَا یَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلٰۤی اَعْقَابِنَا بَعْدَ اِذْ هَدٰىنَا اللّٰهُ كَالَّذِی اسْتَهْوَتْهُ الشَّیٰطِیْنُ فِی الْاَرْضِ حَیْرَانَ ۪— لَهٗۤ اَصْحٰبٌ یَّدْعُوْنَهٗۤ اِلَی الْهُدَی ائْتِنَا ؕ— قُلْ اِنَّ هُدَی اللّٰهِ هُوَ الْهُدٰی ؕ— وَاُمِرْنَا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعٰلَمِیْنَ ۟ۙ

ఓ ప్రవక్తా ఈ ముష్రికులందరితో ఇలా అనండి : ఏ మేము అల్లాహ్ ను వదిలి మమ్మల్ని ఎటువంటి లాభం చేకూర్చలేని,మనకు ఎటువంటి నష్టం కలిగించలేని విగ్రహాలను ఆరాధించాలా?,అల్లాహ్ మనకు విశ్వాసము యొక్క సౌభాగ్యం కలిగించిన తరువాత దాని నుండి మేము వెను తిరిగిపోవాల ?.అలాంటప్పుడు మేము షైతానులు మార్గభ్రష్టులు చేసిన వారి మాదిరిగా అయిపోతాము.వారు అతడిని సన్మార్గం పొందక దిక్కులు చూస్తూ ఉండిపోయేలా వదిలి వేస్తారు.అతని కొరకు సహవాసులు సన్మార్గంపై ఉండి అతనిని సత్యం వైపునకు పిలుస్తూ ఉంటారు.అతడు వారు దేనివైపునైతే పిలుస్తున్నారో దానిని స్వీకరించటం నుండి ఆగిపోతాడు.ఓ ప్రవక్తా వారితో అనండి నిశ్చయంగా అల్లాహ్ మార్గమే సత్య మర్గము.మరియు అల్లాహ్ మమ్మల్ని ఆయన ఏకత్వమును తెలుపుతూ,ఆయన ఒక్కడి ఆరాధన చేస్తూ విధేయత చూపమని ఆదేశించాడు.సర్వలోకాల ప్రభువు ఆయనే.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 72

وَاَنْ اَقِیْمُوا الصَّلٰوةَ وَاتَّقُوْهُ ؕ— وَهُوَ الَّذِیْۤ اِلَیْهِ تُحْشَرُوْنَ ۟

మరియు ఆయన మమ్మల్ని నమాజును సంపూర్ణంగా నెలకొల్పమని ఆదేశించాడు,మరియు ఆయన మమ్మల్ని అల్లాహ్ ఆదేశాలను పాటిస్తూ ఆయన వారించిన వాటికి దూరంగా ఉంటూ అల్లాహ్ భయభీతి కలిగి ఉండటం గురించి ఆదేశించాడు.ఆయన ఒక్కడి వైపే ప్రళయదినాన దాసులు తమ ఆచరణల ప్రతిఫలం పొందటం కొరకు సమీకరించబడుతారు.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 73

وَهُوَ الَّذِیْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ بِالْحَقِّ ؕ— وَیَوْمَ یَقُوْلُ كُنْ فَیَكُوْنُ ؕ۬— قَوْلُهُ الْحَقُّ ؕ— وَلَهُ الْمُلْكُ یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّوْرِ ؕ— عٰلِمُ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ ؕ— وَهُوَ الْحَكِیْمُ الْخَبِیْرُ ۟

మరియు ఆయన సుబ్,హానహు తఆలా భూమ్యాకాశాలను సత్యబద్దంగా సృష్టించాడు.ఆ రోజు అల్లాహ్ ప్రతి వస్తువుతో ఇలా అంటాడు : నీవు అయిపో అయితే అది అయిపోతుంది.ప్రళయదినాన ఆయన మీరు నిలబడండి అని అంటాడు అయితే వారందరు నిలబడుతారు.సత్య బద్దమైన ఆయన మాట తప్పకుండా ఏర్పడుతుంది.ప్రళయదినాన ఇస్రాఫీల్ అలైహిస్సలాం రెండోవసారి బాకా (సూర్) ఊదేటప్పుడు అధికారము ఆయన సుబ్,హానహు ,వతఆలా ఒక్కడి కొరకే ఉంటుంది.అగోచర విషయాల గురించి జ్ఞానం కలవాడు,గోచర విషయాల గురించి జ్ఞానం కలవాడు.తన సృష్టించటంలో,తన నిర్వహణలో ఆయనే వివేకవంతుడు.సర్వము తెలిసినవాడు ఆయనపై ఏ విషయం గోప్యంగా ఉండదు,అంతర్గత విషయాలు ఆయన వద్ద బహిర్గత విషయాల్లాంటివి.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• الداعية إلى الله تعالى ليس مسؤولًا عن محاسبة أحد، بل هو مسؤول عن التبليغ والتذكير.

అల్లాహ్ వైపున పిలిచేవారు ఎవరి లెక్కల గురించి ప్రశ్నించబడరు కాని వారు సందేశములను చేరవేయటం గురించి,హితోపదేశం చేయటం గురించి ప్రశ్నించబడుతారు.

• الوعظ من أعظم وسائل إيقاظ الغافلين والمستكبرين.

హితోపదేశం అహంకారులను,పరధ్యానంలో ఉన్న వారిని మేల్కొలిపే గొప్ప కారకాల్లోంచి.

• من دلائل التوحيد: أن من لا يملك نفعًا ولا ضرًّا ولا تصرفًا، هو بالضرورة لا يستحق أن يكون إلهًا معبودًا.

లాభం చేకూర్చలేని వాడు,నష్టం చేయలేని వాడు,కార్య నిర్వహణ చేయలేని వాడు ఖచ్చితంగా అతడు ఆరాధ్య దైవం అవటానికి అర్హుడు కాడు అనటం తౌహీద్ ఆధారములలోనిది.

ژمارەی پەڕە: 137

ئایه‌تی: 74

• من فضائل التوحيد أنه يضمن الأمن للعبد، خاصة في الآخرة حين يفزع الناس.

దాసునికి భద్రత హామినివ్వటం,ప్రత్యేకించి పరలోకంలో ప్రజలందరు భయాందోళనలకు గురైనప్పుడు ఇది తౌహీదు యొక్క సుగుణం.

• تُقَرِّر الآيات أن جميع من سبق من الأنبياء إنما بَلَّغوا دعوتهم بتوفيق الله تعالى لا بقدرتهم.

గతించిన ప్రవక్తలందరు తమ శక్తిసామర్ధ్యాలతో కాక మహోన్నతుడైన అల్లాహ్ అనుగ్రహము వలన తమ సందేశాలను చేరవేశారని ఆయతులు నిరూపిస్తున్నవి.

• الأنبياء يشتركون جميعًا في الدعوة إلى توحيد الله تعالى مع اختلاف بينهم في تفاصيل التشريع.

ప్రవక్తలందరు ఆరాధన విషయాలలో వారి నియమాలు,శాసనాలు వేరు వేరుగా ఉన్నా అల్లాహ్ తౌహీదు వైపునకు పిలవటంలో అందరు ఒక్కటే.

• الاقتداء بالأنبياء سنة محمودة، وخاصة في أصول التوحيد.

ప్రవక్తలను అనుసరించటం మెచ్చుకోదగిన విధానము,ఫ్రత్యేకించి తౌహీదు నియమాల్లో.

ژمارەی پەڕە: 139

ئایه‌تی: 91

وَمَا قَدَرُوا اللّٰهَ حَقَّ قَدْرِهٖۤ اِذْ قَالُوْا مَاۤ اَنْزَلَ اللّٰهُ عَلٰی بَشَرٍ مِّنْ شَیْءٍ ؕ— قُلْ مَنْ اَنْزَلَ الْكِتٰبَ الَّذِیْ جَآءَ بِهٖ مُوْسٰی نُوْرًا وَّهُدًی لِّلنَّاسِ تَجْعَلُوْنَهٗ قَرَاطِیْسَ تُبْدُوْنَهَا وَتُخْفُوْنَ كَثِیْرًا ۚ— وَعُلِّمْتُمْ مَّا لَمْ تَعْلَمُوْۤا اَنْتُمْ وَلَاۤ اٰبَآؤُكُمْ ؕ— قُلِ اللّٰهُ ۙ— ثُمَّ ذَرْهُمْ فِیْ خَوْضِهِمْ یَلْعَبُوْنَ ۟

అల్లాహ్ ప్రవక్త ముహమ్మద్ సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం తో అల్లాహ్ ఏ మానవునిపై ఎటువంటి దైవ వాణిని అవతరింప జేయలేదు అని ముష్రికులు పలికినప్పుడు వారు అల్లాహ్ ను ఏ విధంగా గౌరవించాలో ఆ విధంగా గౌరవించ లేదు. ఓ ప్రవక్తా వారితో మీరు ఇలా పలకండి : మూసాపై ఆయన జాతి వారికి జ్యోతిగా,సన్మార్గంగా,మార్గదర్శకత్వంగా తౌరాతును ఎవరు అవతరింప జేశారు?. దానిని యూదులు కొన్ని పుస్తకాల్లో పొందుపరచి తమ కోరికలకు అనుగుణంగా ఉన్న వాటిని భహిర్గతం చేస్తున్నారు. తమ కోరికలకు వ్యతిరేకంగా ఉన్నవాటిని దాచివేస్తున్నారు. ఉదా : ముహమ్మద్ సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం గారి గుణగణాలు. ఓ అరబ్బులారా మీరు ఖుర్ఆన్ ద్వారా మీకు పూర్వికులకు తెలియని విషయాలను తెలియజేయబడ్డారు. ఓ ప్రవక్తా దానిని అల్లాహ్ అవతరింప జేశాడని వారికి తెలియ జేయండి. ఆ తరువాత మీరు వారిని వారికి మరణం వచ్చే వరకు హేళన చేస్తూ ఉండే స్థితిలోనే వారి మార్గభ్రష్టతలో,వారి అజ్ఞానంలోనే వదిలి వేయండి.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 92

وَهٰذَا كِتٰبٌ اَنْزَلْنٰهُ مُبٰرَكٌ مُّصَدِّقُ الَّذِیْ بَیْنَ یَدَیْهِ وَلِتُنْذِرَ اُمَّ الْقُرٰی وَمَنْ حَوْلَهَا ؕ— وَالَّذِیْنَ یُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ یُؤْمِنُوْنَ بِهٖ وَهُمْ عَلٰی صَلَاتِهِمْ یُحَافِظُوْنَ ۟

ఓ ప్రవక్తా మేము మీపై అవతరింపజేసిన ఈ ఖుర్ఆను ఎంతో శుభప్రదమైనది. తన కన్న ముందు అవతరింపబడిన ఆకాశ గ్రంధాలను దృవీకరుస్తుంది. దాని ద్వారా మక్కా వాసులను, భూమికి తూర్పు,పడమరలో ఉన్న ప్రజలందరిని వారు సన్మార్గం పొందెంత వరకు హెచ్చరించటం కొరకు (అవతరింపజేశాము),మరియు ఎవరైతే పరలోక జీవితంను విశ్వసిస్తారో,ఈ ఖుర్ఆను ను విశ్వసిస్తారో,అందులో ఉన్న వాటిని ఆచరిస్తారో,తమ నమాజులను వాటి విధులతో,వాటి సున్నతులతో,వాటి నిర్దేశిత వేళల్లో షరిఅత్ పరంగా వాటి భాగములను నెలకొల్పుతూ పరిరక్షిస్తారో (వారిని హెచ్చరించటం కొరకు అవతరింపజేశాము).

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 93

وَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰی عَلَی اللّٰهِ كَذِبًا اَوْ قَالَ اُوْحِیَ اِلَیَّ وَلَمْ یُوْحَ اِلَیْهِ شَیْءٌ وَّمَنْ قَالَ سَاُنْزِلُ مِثْلَ مَاۤ اَنْزَلَ اللّٰهُ ؕ— وَلَوْ تَرٰۤی اِذِ الظّٰلِمُوْنَ فِیْ غَمَرٰتِ الْمَوْتِ وَالْمَلٰٓىِٕكَةُ بَاسِطُوْۤا اَیْدِیْهِمْ ۚ— اَخْرِجُوْۤا اَنْفُسَكُمْ ؕ— اَلْیَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُوْنِ بِمَا كُنْتُمْ تَقُوْلُوْنَ عَلَی اللّٰهِ غَیْرَ الْحَقِّ وَكُنْتُمْ عَنْ اٰیٰتِهٖ تَسْتَكْبِرُوْنَ ۟

అల్లాహ్ ఏ మానవునిపై ఎటువంటి వస్తువును అవతరింప జేయలేదని పలికి లేదా తనపై అల్లాహ్ ఎటువంటి వస్తువును అవతరింప జేయకపోయిన అల్లాహ్ తనపై అవతరింప జేశాడని అబద్దం పలికి లేదా అల్లాహ్ ఖుర్ఆన్ ను అవతరింప జేసినట్లు తాను అవతరింప జేస్తానని తెలిపి అల్లాహ్ పై అబద్దంను కల్పించే వాడి కన్న పెద్ద దుర్మార్గుడు ఎవరూ ఉండరు.ఓ ప్రవక్త ఒక వేళ మీరు ఈ దుర్మార్గులందరిని మరణయాతను పొందుతున్నప్పుడు చూస్తే దైవదూతలు శిక్షిస్తూ,కొడుతూ వారి వైపున తమ జేతులను జాపుతుంటారు,కఠినత్వంతో వారితో ఇలా పలుకుతుంటారు : మీరు మీ ప్రాణములను వదలండి మేము వాటిని పట్టుకుంటాము.ఈ రోజు మీరు ప్రతిఫలంగా శిక్షను పొందుతారు.అది మీరు దైవదౌత్యం,దైవవాణి,అల్లాహ్ అవతరింప జేసినట్లు అవతరింప జేయటం యొక్క దావా చేసి అల్లాహ్ పై అబద్దమును అంటగడుతూ పలకటం వలన,మీరు విశ్వాసించటం నుండి ఆయన ఆయతుల పట్ల గర్వాన్ని ప్రదర్శించటం వలన మిమ్మల్ని పరాభవానికి,అగౌరవానికి గురిచేస్తుంది.ఒక వేళ మీరు దానిని చూస్తే భయంకరమైన విషయం కనబడుతుంది.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 94

وَلَقَدْ جِئْتُمُوْنَا فُرَادٰی كَمَا خَلَقْنٰكُمْ اَوَّلَ مَرَّةٍ وَّتَرَكْتُمْ مَّا خَوَّلْنٰكُمْ وَرَآءَ ظُهُوْرِكُمْ ۚ— وَمَا نَرٰی مَعَكُمْ شُفَعَآءَكُمُ الَّذِیْنَ زَعَمْتُمْ اَنَّهُمْ فِیْكُمْ شُرَكٰٓؤُا ؕ— لَقَدْ تَّقَطَّعَ بَیْنَكُمْ وَضَلَّ عَنْكُمْ مَّا كُنْتُمْ تَزْعُمُوْنَ ۟۠

ప్రళయదినాన వారితో ఈ విధంగా తెలుపబడును : ఏ విధంగానైతే మేము మొదటిసారి మిమ్మల్ని చెప్పలు లేకుండా,నగ్నముగా,సున్తీ చేయకుండా పుట్టించామో అలాగే మీరు ఈ రోజు మావద్దకు ఒంటరిగావచ్చారు.మీ వద్ద ఎటువంటి సంపద లేదు,ఎటువంటి అధికారము లేదు.మేము మీకు ప్రసాదించిన వాటిని మీరు అయిష్టతతో ఇహలోకములో మీ వెనుక వదిలివేశారు.మీ ఆరాధ్య దేవుళ్ళు ఎవరినైతే మీరు మీ కొరకు మధ్యవర్తులుగా (సిఫారసు చేసేవారిగా) ,ఆరాధనలో హక్కుదారులవటంలో అల్లాహ్ కు సాటిగా భావించే వారో వారిని మేము ఈ రోజు మీతోపాటు చూడటం లేదు.మీ మధ్యన సంబంధాలు తెగిపోయినవి.ఎవరికైతే సిఫారసు చేసే అధికారము ఉందని,వారు అల్లాహ్ కు సాటి అని మీరు నమ్మేవారో వారందరు మీ నుండి దూరమైపోయారు.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• إنزال الكتب على الأنبياء هو سُنَّة الله في المرسلين، والنبي عليه الصلاة والسلام واحد منهم.

దైవప్రవక్తలపై గ్రంధముల అవతరణ ప్రవక్తల్లో అల్లాహ్ సాంప్రదాయము,ప్రవక్త ముహమ్మద్ సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం వారిలోంచి ఒకరు.

• أعظم الناس كذبًا وفرية هو الذي يكذب على الله تعالى، فينسب أو ينفي ويثبت في حق الله تعالى أمرًا ليس عليه دليل صحيح.

అల్లాహ్ పై అభద్దమును అపాదించేవాడు ప్రజల్లో పెద్ద అబద్దాలకోరు,నిందలను మోపేవాడు.అతడు ఎటువంటి సరైన (నిజమైన) ఆధారం లేకుండా అల్లాహ్ విషయంలో అంటగడుతాడు,నిరాకరిస్తాడు,నిరూపిస్తాడు.

• كل أحد يبعث يوم القيامة فردًا متجردًا عن المناصب والألقاب، فقيرًا، ويحاسب وحده.

ప్రతి ఒక్కడు ప్రళయదినాన హోదాలు,బిరుదులు లేకుండా,పేదవాడిగా లేవదీయబడుతాడు.అతనొక్కడే లెక్కతీసుకోవబడుతాడు.

ژمارەی پەڕە: 140

ئایه‌تی: 95

اِنَّ اللّٰهَ فَالِقُ الْحَبِّ وَالنَّوٰی ؕ— یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَمُخْرِجُ الْمَیِّتِ مِنَ الْحَیِّ ؕ— ذٰلِكُمُ اللّٰهُ فَاَنّٰی تُؤْفَكُوْنَ ۟

నిశ్చయంగా అల్లాహ్ ఒక్కడే విత్తనములను చీల్చి దాని ద్వారా పంటలను తీస్తున్నాడు. మరియు అతడు టెంకను చీల్చి దాని ద్వారా ఖర్జూరపు చెట్లను తీస్తున్నాడు,నిర్జీవం నుండి జీవమును తీస్తున్నాడు అప్పుడే మానవుడిని,జంతువులన్నింటిని వీర్య బిందువు నుండి తీస్తున్నాడు. మరియు జీవము నుండి నిర్జీవమును తీస్తున్నాడు అప్పుడే మనిషి నుండి వీర్య బిందువును,కోడి నుండి గ్రుడ్డును తీస్తున్నాడు. ఇదంతా మిమ్మల్ని సృష్టించిన ఆ అల్లాహ్ చేస్తున్నాడు. అయితే ఓ బహు దైవారాదుకులారా మీరు ఆయన అద్భుతమైన సృష్టిని చూసి కూడా సత్యము నుండి ఎలా మరలిపోతున్నారు.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 96

• تنزيه الله تعالى عن الظلم الذي ترسِّخُه عقيدة (الجَبْر)، وبيان أن كفر العباد وشركهم أمر يحدث باختيارهم.

దుర్మార్గము నుండి అల్లాహ్ ను పరిశుద్ధునిగా చూపటం దేనినైతే అఖీదతుల్ జబ్ర్ తాకీదు చేస్తుందో. దాసుల అవిశ్వాసం,వారి షిర్క్ తమ తరపునుండి ఎంచుకున్నవని తెలపటం.

• ليس بمقدور نبي من الأنبياء أن يأتي بآية من عند نفسه، أو متى شاء، بل ذلك أمر مردود لله تعالى، فهو القادر وحده على ذلك، وهو الحكيم الذي يُقَدِّر نوع الآية ووقت إظهارها.

ప్రవక్తల్లోంచి ఏ ప్రవక్తకు తన తరపు నుంచి ఏ సూచనను తీసుకుని వచ్చే లేదా ఎప్పుడు ఆయన కోరుకుంటే అప్పుడు తీసుకుని వచ్చే శక్తి లేదు. కాని ఆ విషయం అల్లాహ్ వైపునకు మరలించబడుతుంది. ఆయన ఒక్కడే దాని సామర్ధ్యం కలవాడు. మరియు ఆయనే సూచన రకమును,దాని ఆవిర్భవించే సమయమును నిర్ధారించగల వివేకవంతుడు.

فَكُلُوْا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللّٰهِ عَلَیْهِ اِنْ كُنْتُمْ بِاٰیٰتِهٖ مُؤْمِنِیْنَ ۟

ఓ ప్రజలారా ఒక వేళ మీరు ఆయన స్పష్టమైన నిదర్శనాలపై సత్య విశ్వాసం కలిగిన వారే నైతే జుబాహ్ (కోసే) చేసే సమయంలో అల్లాహ్ పేరు తీసుకున్న వాటిలోంచే మీరు తినండి.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• يجب أن يكون الهدف الأعظم للعبد اتباع الحق، ويطلبه بالطرق التي بيَّنها الله، ويعمل بذلك، ويرجو عَوْن ربه في اتباعه، ولا يتكل على نفسه وحوله وقوته.

సత్యాన్ని విశ్వసించటం,అల్లాహ్ స్పష్టపరచిన మార్గాల ద్వారా దానిని కోరుకోవటం,వాటి ప్రకారం ఆచరించటం,తన ప్రభువుపై విధేయత చూపటంలో తన ప్రభువు సహాయమును ఆశించటం,తనపై,తన శక్తిసామర్ధ్యాలపై నమ్మకం ఉండకుండాపోవటం దాసుని యొక్క పెద్ద లక్ష్యం.

• من إنصاف القرآن للقلة المؤمنة العالمة إسناده الجهل والضلال إلى أكثر الخلق.

అల్పంగా ఉన్న జ్ఞానులైన విశ్వాసపరుల కొరకు ఖుర్ఆన్ న్యాయం ఏమిటంటే అజ్ఞానము,మార్గభ్రష్టత యొక్క సంబంధమును అధిక సృష్టితాల వైపు చేస్తుంది.

وَاِذَا جَآءَتْهُمْ اٰیَةٌ قَالُوْا لَنْ نُّؤْمِنَ حَتّٰی نُؤْتٰی مِثْلَ مَاۤ اُوْتِیَ رُسُلُ اللّٰهِ ؔۘؕ— اَللّٰهُ اَعْلَمُ حَیْثُ یَجْعَلُ رِسَالَتَهٗ ؕ— سَیُصِیْبُ الَّذِیْنَ اَجْرَمُوْا صَغَارٌ عِنْدَ اللّٰهِ وَعَذَابٌ شَدِیْدٌۢ بِمَا كَانُوْا یَمْكُرُوْنَ ۟

అల్లాహ్ తన ప్రవక్తపై అవతరింపజేసిన సూచనల్లోంచి ఏదైన సూచన అవిశ్వాసపరుల పెద్దల వద్దకు వచ్చినప్పుడు వారు అంటారు : "అల్లాహ్ దైవ ప్రవక్తలకు ఇచ్చినటువంటి దైవదౌత్యము,సందేశాలను చేరవేసే బాధ్యత మాకు ప్రసాధించనంతవరకు మేము విశ్వసించమంటే విశ్వసించము". అల్లాహ్ వారి మాటలను ఖండించాడు. ఎందుకంటే సందేశాలను చేరవేయటానికి తగినవాడు ఎవడో,దాని బాధ్యత భారమును మోసేవాడు ఎవడో ఆయనకు బాగా తెలుసు. అయితే ఆయన దైవదౌత్యము ద్వారా,సందేశాలను చేరవేసే బాధ్యత ద్వారా అతన్ని ప్రత్యేకిస్తాడు. ఈ నిరంకుశులందరు సత్యమును స్వీకరించటం నుండి తమ అహంకారం వలన అవమానము,పరాభవము వాటిల్లుతుంది,వారి కుయుక్తుల వలన కఠినమైన శిక్ష వచ్చిపడుతుంది.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• الأصل في الأشياء والأطعمة الإباحة، وأنه إذا لم يرد الشرع بتحريم شيء منها فإنه باق على الإباحة.

వస్తువుల,ఆహారపదార్దాల విషయంలో ధర్మసమ్మతమైన ఆదేశం ఉన్నది. ధర్మంలో ఏదైన వస్తువు యొక్క నిషిద్ధ ఆదేశం రానంత వరకు అది ధర్మసమ్మతమే అవుతుంది.

یٰمَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْاِنْسِ اَلَمْ یَاْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنْكُمْ یَقُصُّوْنَ عَلَیْكُمْ اٰیٰتِیْ وَیُنْذِرُوْنَكُمْ لِقَآءَ یَوْمِكُمْ هٰذَا ؕ— قَالُوْا شَهِدْنَا عَلٰۤی اَنْفُسِنَا وَغَرَّتْهُمُ الْحَیٰوةُ الدُّنْیَا وَشَهِدُوْا عَلٰۤی اَنْفُسِهِمْ اَنَّهُمْ كَانُوْا كٰفِرِیْنَ ۟

మరియు మేము ప్రళయదినాన వారితో అంటాము : ఓ మానవుల,జిన్నాతుల వర్గీయులారా ఏమీ మీ వద్దకు మీ కోవకు చెందిన వారు మానవుల్లోంచి అయి ఉంటారు. అల్లాహ్ వారిపై అవతరింపజేసిన వాటిని మీకు చదివి వినిపిస్తారు. ప్రళయదినమైన మీ ఈ రోజును పొందటం గురించి వారు మిమ్మల్ని భయపెడుతారు వారు ప్రవక్తలుగా రాలేదా?. అప్పుడు వారు సమాధానమిస్తారు : ఎందుకు కాదు.మాకు వ్యతిరేకంగా ఈ రోజు స్వయంగా మేమే సాక్ష్యమిస్తాం ఎందుకంటే నీ ప్రవక్తలు మాకు సందేశాలను చేరవేశారు. మరియు మేము ఈ రోజును పొందటం గురించి అంగీకరించాము. కాని మేము నీ ప్రవక్తలను తిరస్కరించాము,ఈ రోజును పొందటం గురించి తిరస్కరించాము. ఈ ప్రాపంచిక జీవితం తనలో ఉన్న అలంకారాలు,అలంకరణలు,అంతమైపోయే అనుగ్రహాల ద్వారా వారిని మోసగించింది. వారందరు ఇహలోకంలో అల్లాహ్ ని,ఆయన ప్రవక్తలని తిరస్కరించే వారని తమకు వ్యతిరేకంగా స్వయంగా సాక్ష్యం పలుకుతారు. వారి ఈ సాక్ష్యము,విశ్వాసము దాని గడువు ముగియటం వలన వారికి లాభం చేకూర్చదు.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• سُنَّة الله في الضلال والهداية أنهما من عنده تعالى، أي بخلقه وإيجاده، وهما من فعل العبد باختياره بعد مشيئة الله.

మార్గభ్రష్టతకు లోను చేయటం,సన్మార్గం చూపటం రెండును అంటే ఆయన దానిని సృష్టించటం,దానిని కనుగొనటం అల్లాహ్ తరపు నుంచి కావటం అన్నది అల్లాహ్ సంప్రదాయం. మరియు ఆ రెండు అల్లాహ్ తలచుకున్న తరువాత దాసుని ఎంపిక ద్వారా జరిగే కార్యము.

• ولاية الله للمؤمنين بحسب أعمالهم الصالحة، فكلما زادت أعمالهم الصالحة زادت ولايته لهم والعكس.

విశ్వాసపరుల కొరకు వారి సత్కర్మలను బట్టి అల్లాహ్ సంరక్షణ ఉంటుంది. వారి సత్కర్మలు ఎంత ఎక్కువగా ఉంటే ఆయన సంరక్షణ వారి కొరకు అంత ఎక్కువగా ఉంటుంది. మరియు దీనికి విరుద్దంగా( పాప కార్యాలు ఎక్కువగా ఉంటే సంరక్షణకు విరుధ్ధంగా ఉంటుంది.

• من سُنَّة الله أن يولي كل ظالم ظالمًا مثله، يدفعه إلى الشر ويحثه عليه، ويزهِّده في الخير وينفِّره عنه.

ప్రతి దుర్మార్గునికి అటువంటి దుర్మార్గుడినే సన్నిహితునిగా చేయటం అల్లాహ్ సంప్రదాయం,అతడు (దుర్మార్గుడు) అతనిని చెడు చేయడానికి ఉద్భోధిస్తాడు,దానిపై అతనిని ప్రేరేపిస్తాడు,అతడిని మంచి నుండి దూరం చేస్తాడు. మరియు దానిని అతని నుండి త్యజిస్తాడు.

ژمارەی پەڕە: 145

ئایه‌تی: 131

ذٰلِكَ اَنْ لَّمْ یَكُنْ رَّبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرٰی بِظُلْمٍ وَّاَهْلُهَا غٰفِلُوْنَ ۟

ఈ మన్నింపు మానవులు,జిన్నాతుల వద్దకు ప్రవక్తలను పంపించటం ద్వారా ఎవరూ కూడా తన వద్దకు ఏ ప్రవక్తను పంపించబడకుండా,తన వద్దకు ఏ దావత్ (పిలుపు,సందేశము) చేరకుండా ఉన్న స్థితిలో శిక్షింపబడకుండా ఉండటానికి. జాతుల్లోంచి ఏ జాతిని మేము వారి వద్దకు ప్రవక్తలను పంపించిన తరువాతే శిక్షిస్తాము.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 132

• ذم الله المشركين بسبع صفات هي : الخسران والسفاهة وعدم العلم وتحريم ما رزقهم الله والافتراء على الله والضلال وعدم الاهتداء؛ فهذه أمور سبعة، وكل واحد منها سبب تام في حصول الذم.

ముష్రికులు కొన్ని లక్షణాలు కలిగి ఉండటం వలన అల్లాహ్ వారిని దూషించాడు. అవి : విఫలమవటం (నష్టానికి గురి అవ్వటం),మూర్ఖత్వం,అజ్ఞానము,అల్లాహ్ ప్రసాధించిన వాటిని నిషేదించుకోవటం,అల్లాహ్ పై అబద్దమును అంటగట్టటం,అపమార్గమును పొందటం,సన్మార్గమును పొందకపోవటం ఈ ఏడు విషయాల్లోంచి ప్రతీది వారిని దూషించటానికి సంపూర్ణ కారణమవుతుంది.

• الأهواء سبب تحريم ما أحل الله وتحليل ما حرم الله.

అల్లాహ్ ధర్మసమ్మతం (హలాల్) చేసిన వాటిని నిషేదించటానికి (హరాం) మరియు అల్లాహ్ నిషేదించిన వాటిని ధర్మసమ్మతం చేయటమునకు చెడు మనోవాంచనలు కారణమవుతాయి.

• وجوب الزكاة في الزروع والثمار عند حصادها، مع جواز الأكل منها قبل إخراج زكاتها، ولا يُحْسَب من الزكاة.

పంటలు,ఫలాల్లోంచి వాటిని కోసే సమయమున జకాత్ చెల్లించటం తప్పనిసరి. అలాగే వాటి జకాత్ తీయక మునుపు వాటిలోంచి తినటం ధర్మసమ్మతము.అందులో జకాత్ లెక్కవేయబడదు.

• التمتع بالطيبات مع عدم الإسراف ومجاوزة الحد في الأكل والإنفاق.

ధర్మసమ్మతమైన (హలాల్) వాటి ద్వారా తినటంలో ఖర్చు చేయటంలో వృధా చేయకుండా,హద్దు మీరకుండా ప్రయోజనం చెందవచ్చు.

ژمارەی پەڕە: 147

ئایه‌تی: 143

ثَمٰنِیَةَ اَزْوَاجٍ ۚ— مِنَ الضَّاْنِ اثْنَیْنِ وَمِنَ الْمَعْزِ اثْنَیْنِ ؕ— قُلْ ءٰٓالذَّكَرَیْنِ حَرَّمَ اَمِ الْاُنْثَیَیْنِ اَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَیْهِ اَرْحَامُ الْاُنْثَیَیْنِ ؕ— نَبِّـُٔوْنِیْ بِعِلْمٍ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟ۙ

మీ కొరకు ఆయన ఎనిమిది రకాల జంతువులను సృష్టించాడు. గొర్రెల్లోంచి రెండు ఆడ,మగ మరియు మేకల్లోంచి రెండు ఆడ,మగ. ఓ ప్రవక్తా ముష్రికులతో ఇలా తెలపండి : ఏమిటి అల్లాహ్ ఆ రెండిటిలోంచి మగవి కావటం వలన రెండు మగ జంతువులను నిషేదించాడా ? ఒక వేళ వారు అవును అని సమాధానమిస్తే వారితో మీరు అనండి : అలాగైతే మీరు ఆడ జంతువులను ఎందుకు నిషేదించుకున్నారు?. లేదా ఆయన ఆడ జంతువులు కావటం వలన రెండు ఆడ జంతువులను నిషేదించాడా? ఒక వేళ వారు అవును అని సమాధానమిస్తే వారితో అనండి : ఎందుకు మీరు రెండు మగ జంతువులను నిషేదించుకుంటున్నారు? లేదా అతడు గర్భంలో ఉన్న పిండంకావటం వలన రెండు ఆడ జంతువుల గర్భంలో ఉన్న పిండాలను నిషేదించాడా? ఒక వేళ వారు అవును అని సమాధానమిస్తే వారితో అనండి : ఎందుకు మీరు తల్లి గర్భంలో ఉన్న పిండముల మధ్య వాటి మగ జంతువులను ఒక సారి నిషేదించుకుని,వాటి ఆడ జంతువులను ఒక సారి నిషేదించుకుని తేడా చూపుతున్నారు. ఓ ముష్రికులారా నాకు సమాధానమివ్వండి మీరు దేనిని ఆధారంగా తీసుకున్నారో అది సత్య జ్ఞానములోంచిదా ఈ నిషేదము అల్లాహ్ తరపు నుంచి అన్న దానిలో మీరు చేస్తున్న వాదన విషయంలో మీరు సత్యవంతులే నైతే (నాకు సమాధానమివ్వండి).

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 144

وَمِنَ الْاِبِلِ اثْنَیْنِ وَمِنَ الْبَقَرِ اثْنَیْنِ ؕ— قُلْ ءٰٓالذَّكَرَیْنِ حَرَّمَ اَمِ الْاُنْثَیَیْنِ اَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَیْهِ اَرْحَامُ الْاُنْثَیَیْنِ ؕ— اَمْ كُنْتُمْ شُهَدَآءَ اِذْ وَصّٰىكُمُ اللّٰهُ بِهٰذَا ۚ— فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰی عَلَی اللّٰهِ كَذِبًا لِّیُضِلَّ النَّاسَ بِغَیْرِ عِلْمٍ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظّٰلِمِیْنَ ۟۠

ఎనిమిది రకాల్లో మిగతావి అవి ఒంటెలలోంచి రెండు,ఆవుల్లోంచి రెండు.ఓ ప్రవక్తా మీరు ముష్రికులతో ఇలా తెలపండి : వాటిలోంచి మగ జంతువు కావటం వలన లేదా ఆడ జంతువు కావటం వలన లేదా తల్లి గర్భంలో ఉన్న పిండం కావటం వలన నిషేంచుకోబడినవి అల్లాహ్ నిషేదించాడా?లేదా ఓ ముష్రికులారా మీ ఆలోచనాపరంగా ఈ పశువుల నుండి మీరు ఏవైతే నిషేదించుకున్నారో ఆ నిషేదం గురించి అల్లాహ్ మీకు ఆదేశించినప్పుడు మీరు అక్కడ ఉన్నారా?. ఎటువంటి ఆధారము,జ్ఞానము లేకుండా ప్రజలను సన్మార్గము నుండి మరల్చటం కొరకు అల్లాహ్ పై అబద్దమును అంటగట్టి ఆయన నిషేధించని వాటిని ఆయన నిషేధించినట్లు ఆయన వైపునకు మరల్చే వాడి కంటే పెద్ద దుర్మార్గుడు,పాపాత్ముడు ఇంకొకడుండడు. నిశ్చయంగా అల్లాహ్ పై అబద్దమును అంటగట్టటం వలన దుర్మార్గులకు అల్లాహ్ సన్మార్గము పొందే సౌభాగ్యమును కలిగించడు.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 145

قُلْ لَّاۤ اَجِدُ فِیْ مَاۤ اُوْحِیَ اِلَیَّ مُحَرَّمًا عَلٰی طَاعِمٍ یَّطْعَمُهٗۤ اِلَّاۤ اَنْ یَّكُوْنَ مَیْتَةً اَوْ دَمًا مَّسْفُوْحًا اَوْ لَحْمَ خِنْزِیْرٍ فَاِنَّهٗ رِجْسٌ اَوْ فِسْقًا اُهِلَّ لِغَیْرِ اللّٰهِ بِهٖ ۚ— فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ بَاغٍ وَّلَا عَادٍ فَاِنَّ رَبَّكَ غَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟

ఓ ప్రవక్తా మీరు తెలియజేయండి : అల్లాహ్ నా వైపునకు వహీ ద్వారా తెలిపిన వాటిలో (నిషేధించబడినవిగా) జుబాహ్ చేయకుండా చనిపోయిన జంతువును లేదా ప్రవహించే రక్తం ను లేదా పంది మాంసమును ఎందుకంటే అది అశుద్ధమైనది నిషేదించడినది లేదా అల్లాహ్ నామం కాకుండా ఇతరుల నామం తీసుకుని జుబాహ్ చేయబడినవి. ఉదాహరణకి వారి విగ్రహాల పేరుతో జుబాహ్ చేయబడినది నిషేదించబడినవిగా నేను పొందాను. ఎవరికైనను ఈ నిషేదాలను ఆకలి తీవ్రత వలన తినటం అత్యవసరం అయితే వాటిని తినటంలో రుచిని ఆస్వాధించే ఉద్దేశం లేకుండా, అవసరాన్ని మించకుండా తినటంలో అతనిపై ఎటువంటి పాపం లేదు. ఓ ప్రవక్తా గత్యంతరం లేని వాడు ఒక వేళ అందులోంచి తింటే నిశ్చయంగా మీ ప్రభువు అతనిని క్షమించే వాడును.అతనిపై కరుణించేవాడును.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 146

وَعَلَی الَّذِیْنَ هَادُوْا حَرَّمْنَا كُلَّ ذِیْ ظُفُرٍ ۚ— وَمِنَ الْبَقَرِ وَالْغَنَمِ حَرَّمْنَا عَلَیْهِمْ شُحُوْمَهُمَاۤ اِلَّا مَا حَمَلَتْ ظُهُوْرُهُمَاۤ اَوِ الْحَوَایَاۤ اَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍ ؕ— ذٰلِكَ جَزَیْنٰهُمْ بِبَغْیِهِمْ ۖؗ— وَاِنَّا لَصٰدِقُوْنَ ۟

మరియు మేము వ్రేళ్ళు విడిగా లేని ఒంటెలు,నిప్పుకోళ్ళు లాంటి వాటిని యూదులపై నిషేదించాము. మరియు ఆవులు,మేకల వీపులకు తగిలిన,వాటి పేగులకు తగిలిన,ప్రక్కటెముకులకు తగిలిన క్రొవ్వు తప్ప ఇతర క్రొవ్వును మేము నిషేదించాము. వారు తమపై వాటిని నిషేదించుకుని దుర్మార్గముకు పాల్పడినందుకు మేము వారికి ప్రతిఫలాన్ని ప్రసాధించాము. నిశ్చయంగా మేము చెప్పే మాటలన్నింటిలో సత్యవంతులము.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• في الآيات دليل على إثبات المناظرة في مسائل العلم، وإثبات القول بالنظر والقياس.

జ్ఞాన సమస్యల విషయాలలో చర్చ నిరూపణకు,ఖియాస్ మరియు యోచన ద్వారా మాట నిరూపణకు ఆయతుల్లో ఆధారమున్నది.

• الوحي وما يستنبط منه هو الطريق لمعرفة الحلال والحرام.

వహీ (దివ్య వాణి ) మరియు దాని నుండి ఉద్భవించినది హలాల్,హరామ్ లను తెలుసుకునే మార్గము.

• إن من الظلم أن يُقْدِم أحد على الإفتاء في الدين ما لم يكن قد غلب على ظنه أنه يفتي بالصواب الذي يرضي الله.

ఎవరైన అల్లాహ్ ను సంతోషపెట్టే విధంగా సరైన మార్గంలో ఫత్వా ఇస్తున్నాడని అనుకోకపోతే అతడు ధర్మ విషయంలో ఫత్వా ఇవ్వటం దుర్మార్గము,అన్యాయము.

• من رحمة الله بعباده الإذن لهم في تناول المحرمات عند الاضطرار.

గత్యంతరం లేని సమయంలో నిషిద్ధమైన వాటిని తినటం విషయంలో అనుమతి అల్లాహ్ యొక్క దాసులకు ఆయన కారుణ్యము,అనుగ్రహము.

ژمارەی پەڕە: 148

ئایه‌تی: 147

فَاِنْ كَذَّبُوْكَ فَقُلْ رَّبُّكُمْ ذُوْ رَحْمَةٍ وَّاسِعَةٍ ۚ— وَلَا یُرَدُّ بَاْسُهٗ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِیْنَ ۟

ఓ ప్రవక్తా వారు ఒక వేళ మిమ్మల్ని తిరస్కరిస్తే, మీ ప్రభువు వద్ద నుంచి మీరు తీసుకుని వచ్చిన దానిని అంగీకరించకపోతే వారిని ప్రోత్సహించటానికి ఇలా చెప్పండి : మీ ప్రభువు విస్తృతమైన కారుణ్యము కలవాడు. మీకు గడువివ్వటం,మీపై శిక్షను కురిపించటంలో తొందర చేయకపోవటం మీపై ఆయన కారుణ్యమే. మీరు (ఓ ప్రవక్తా) వారిని హెచ్చరిస్తూ ఇలా అనండి : నిశ్చయంగా పాపాలకు పాల్పడే,అవిధేయతకు పాల్పడే జాతి వారి పైనుండి తొలగించబడదు.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 148

سَیَقُوْلُ الَّذِیْنَ اَشْرَكُوْا لَوْ شَآءَ اللّٰهُ مَاۤ اَشْرَكْنَا وَلَاۤ اٰبَآؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِنْ شَیْءٍ ؕ— كَذٰلِكَ كَذَّبَ الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتّٰی ذَاقُوْا بَاْسَنَا ؕ— قُلْ هَلْ عِنْدَكُمْ مِّنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوْهُ لَنَا ؕ— اِنْ تَتَّبِعُوْنَ اِلَّا الظَّنَّ وَاِنْ اَنْتُمْ اِلَّا تَخْرُصُوْنَ ۟

ముష్రికులు అల్లాహ్ తోపాటు వారి సాటి కల్పించటం సరైనదనటంపై అల్లాహ్ చిత్తము,ఆయన తఖ్దీరు ద్వారా వాదిస్తూ తొందరలోనే ఇలా అంటారు : ఒక వేళ అల్లాహ్ మేము సాటి కల్పించ కూడదని,మరియు మా తాత ముత్తాతలు సాటి కల్పించ కూడదని అనుకుంటే మేము ఆయన తోపాటు సాటి కల్పించేవారము కాదు. ఒక వేళ అల్లాహ్ మేము మాపై నిషేదించుకున్న వాటిని నిషేదించుకో కూడదని అనుకుంటే మేము వాటిని నిషేదించుకునే వారము కాదు. వారి నిరాకరించిన వాదన వలె వారికన్న మునుపు వారు తమ ప్రవక్తలను ఇలా తెలుపుతూ తిరస్కరించారు : ఒక వేళ మేము వారిని తిరస్కరించ కూడదని అల్లాహ్ అనుకుంటే మేము వారిని తిరస్కరించే వాళ్ళము కాదు. మేము వారిపై కురిపించిన శిక్షను రుచి చూసే వరకు వారు ఈ తిరస్కరణను కొనసాగించారు. ఓ ప్రవక్తా ఈ ముష్రికులందరితో ఇలా తెలపండి : మీరు అల్లాహ్ తోపాటు సాటి కల్పించటాన్ని,ఆయన హరామ్ చేసిన వాటిని మీరు హలాల్ చేసుకోవటాన్ని,ఆయన హలాల్ చేసిన వాటిని మీరు హరామ్ చేసుకోవటాన్ని ఆయన మీతో ప్రసన్నుడైనట్లు నిరూపించే ఏదైన ఆధారం మీ వద్ద ఉన్నదా ?. అది (హలాల్,హరామ్ ) మీ ద్వారా జరగటం ఆయన మీ నుండి ప్రసన్నుడైనట్లు ఆధారం కాదు. మీరు ఈ విషయంలో కేవలం ఊహలను అనుసరిస్తున్నారు. నిశ్చయంగా ఊహ సత్యం విషయంలో దేనికి పనికి రాదు.మరియు మీరు కేవలం తిరస్కరిస్తున్నారు.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 149

قُلْ فَلِلّٰهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ ۚ— فَلَوْ شَآءَ لَهَدٰىكُمْ اَجْمَعِیْنَ ۟

ఓ ప్రవక్తా ముష్రికులతో ఇలా తెలియ పరచండి : మీకు ఈ బలహీన వాదనలు తప్ప వేరే వాదనలు లేవు. నిశ్చయంగా అల్లాహ్ కొరకు పరిపూర్ణ వాదన కలదు. మీరు ప్రవేశపెట్టే వంకలు దాని ముందట సమాప్తమైపోతాయి. మరియు దాని ద్వారా మీరు జత చేయబడిన మీ పోలిక నిర్వీర్యమైపోతుంది. ఒక వేళ మీకందరికి సత్యమును అనుసరించే సౌభాగ్యమును ప్రసాధించాలని అల్లాహ్ అనుకుంటే దానిని మీకు తప్పకుండా ప్రసాధించేవాడు.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 150

قُلْ هَلُمَّ شُهَدَآءَكُمُ الَّذِیْنَ یَشْهَدُوْنَ اَنَّ اللّٰهَ حَرَّمَ هٰذَا ۚ— فَاِنْ شَهِدُوْا فَلَا تَشْهَدْ مَعَهُمْ ۚ— وَلَا تَتَّبِعْ اَهْوَآءَ الَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِاٰیٰتِنَا وَالَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ وَهُمْ بِرَبِّهِمْ یَعْدِلُوْنَ ۟۠

ఓ ప్రవక్తా అల్లాహ్ హలాల్ చేసిన వాటిని హరామ్ చేసుకుని దానిని అల్లాహ్ యే హరామ్ చేశాడని వాదించే ఈ ముష్రికులందరితో ఇలా తెలపండి : మీరు నిషేదించుకున్న ఈ వస్తువులన్నింటిని అల్లాహ్ నిషేదించాడు అని సాక్షం పలకటానికి మీ సాక్షులను మీరు ప్రవేశపెట్టండి. ఒక వేళ వారు అల్లాహ్ నిషేదించాడు అనటానికి ఎటువంటి జ్ఞానం లేకుండా నిరాధారంగా సాక్షమిస్తే ఓ ప్రవక్తా మీరు వారిని వారి సాక్ష్యం విషయంలో అంగీకరించకండి. ఎందుకంటే అది అబద్ద సాక్ష్యం. తమ కోరికలను శాసించే వారి కోరికలను నీవు అనుసరించకు. ఎప్పుడైతే వారు అల్లాహ్ హలాల్ చేసిన వాటిని తమ కొరకు హరామ్ చేసుకున్నారో వారు మా ఆయతులను తిరస్కరించారు. పరలోకమును విశ్వసించని వారిని మీరు అనుసరించకండి. వారందరు తమ ప్రభువుతోపాటు వేరేవారిని సమానులుగా చేసి సాటి కల్పిస్తున్నారు. తన ప్రభువుతో ఎవరి నడవడి ఈ విధంగా ఉన్నదో అతడు ఎలా అనుసరించబడుతాడు ?.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

ئایه‌تی: 151

قُلْ تَعَالَوْا اَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَیْكُمْ اَلَّا تُشْرِكُوْا بِهٖ شَیْـًٔا وَّبِالْوَالِدَیْنِ اِحْسَانًا ۚ— وَلَا تَقْتُلُوْۤا اَوْلَادَكُمْ مِّنْ اِمْلَاقٍ ؕ— نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَاِیَّاهُمْ ۚ— وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ ۚ— وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِیْ حَرَّمَ اللّٰهُ اِلَّا بِالْحَقِّ ؕ— ذٰلِكُمْ وَصّٰىكُمْ بِهٖ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُوْنَ ۟

ఓ ప్రవక్తా మీరు ప్రజలతో ఇలా అనండి : మీరు రండి అల్లాహ్ నిషేదించిన వాటిని మీకు నేను చదివి వినిపిస్తాను. అల్లాహ్ సృష్టితాల్లోంచి దేనిని కూడా మీరు ఆయనతో పాటు సాటి కల్పించటాన్ని,మీ తల్లిదండ్రులపట్ల మీరు అవిధేయతకు పాల్పడటంను,కాని వారితో మంచిగా మెలగటం మీపై తప్పనిసరి.పేదరికం కారణం చేత మీ సంతానమును మీరు హత్య చేయటంను మీ పై నిషేదించాడు. ఏ విధంగానైతే అజ్ఞానులు చేసేవారో ఆవిధంగా. మేమే మీకు ఆహారాన్ని ప్రసాధిస్తాము,వారికి ఆహారాన్ని ప్రసాధిస్తాము. సిగ్గుమాలిన పనులు అవి బాహటంగా జరిగేవైనా,గుట్టుగా జరిగేవైనా వాటికి మీరు దగ్గరవటాన్ని,అల్లాహ్ దేని హత్య చేయటంను నిషేధించాడో దానిని మీరు ఆ ప్రాణమును హత్య చేయటంను మీపై నిషేధించాడు. కాని సత్యబద్ధంగా వివాహం తరువాత వ్యభిచారం చేయటం,ఇస్లాం స్వీకరించిన తరువాత ఇస్లాం నుండి మరలి పోవటం లాంటివి. మీరు అల్లాహ్ ఆదేశించిన వాటిని,ఆయన వారించిన వాటిని అర్ధం చేసుకుంటారని ఆయన ఈ ప్రస్తావించిన వాటి ద్వారా మిమ్మల్ని ఆదేశిస్తున్నాడు.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• الحذر من الجرائم الموصلة لبأس الله؛ لأنه لا يُرَدُّ بأسه عن القوم المجرمين إذا أراده.

అల్లాహ్ శిక్షకు చేరవేసే పాపముల నుండి జాగ్రత్త పడటం ఎందుకంటే ఆయన దానిని పాపాత్ముల కొరకు నిర్ణయించినప్పుడు ఆయన శిక్ష వారి నుండి మరలించబడదు.

• الاحتجاج بالقضاء والقدر بعد أن أعطى الله تعالى كل مخلوق قُدْرة وإرادة يتمكَّن بهما من فعل ما كُلِّف به؛ ظُلْمٌ مَحْض وعناد صرف.

ప్రతి జీవికి అప్పగించబడిన వాటిని చేయటానికి అల్లాహ్ శక్తిని,సంకల్పాన్ని (నిర్ణయాధికారము) ప్రసాధించిన తరువాత దైవ నిర్ణయం (ఖజా), తఖ్దీరు గురించి వాదించటం శుద్ద అన్యాయం,శుద్ద మొండితనం.

اَوْ تَقُوْلُوْا لَوْ اَنَّاۤ اُنْزِلَ عَلَیْنَا الْكِتٰبُ لَكُنَّاۤ اَهْدٰی مِنْهُمْ ۚ— فَقَدْ جَآءَكُمْ بَیِّنَةٌ مِّنْ رَّبِّكُمْ وَهُدًی وَّرَحْمَةٌ ۚ— فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَّبَ بِاٰیٰتِ اللّٰهِ وَصَدَفَ عَنْهَا ؕ— سَنَجْزِی الَّذِیْنَ یَصْدِفُوْنَ عَنْ اٰیٰتِنَا سُوْٓءَ الْعَذَابِ بِمَا كَانُوْا یَصْدِفُوْنَ ۟

మరియు మీరు ఇలా అనకుండా ఉండటానికి : ఒక వేళ అల్లాహ్ క్రైస్తవులు,యూదులపై గ్రంధాన్ని అవతరింప జేసినట్లు మన పై అవతరింపజేసి ఉంటే మేము వారి కన్నా ఎక్కువగా స్థిరత్వాన్ని కలిగి ఉండే వాళ్ళము. వాస్తవానికి అల్లాహ్ మీ ప్రవక్త ముహమ్మద్ సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం పై మీ భాషలో అవతరింపజేసిన గ్రంధం వచ్చినది. అది స్పష్టమైన వాదన,సత్యం వైపు మార్గ దర్శకము,ఉమ్మత్ కొరకు కారుణ్యము. అయితే మీరు బలహీన సాకులు చూపకండి,తప్పుడు కారణాలు తెలపకండి. అల్లాహ్ ఆయతులను తిరస్కరించే వాడు,వాటి నుండి మరలి పోయే వాడి కన్న పెద్ద దుర్మార్గుడు ఇంకొకడుండడు. మా ఆయతుల నుండి మరలి పోయే వారిని వారి మరలిపోవటంకు,వారి విముఖతకు ప్రతిఫలంగా నరకంలో ప్రవేశింపజేసి తొందరలోనే మేము కఠినంగా శిక్షిస్తాము.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• لا يجوز التصرف في مال اليتيم إلّا في حدود مصلحته، ولا يُسلَّم ماله إلّا بعد بلوغه الرُّشْد.

అనాధల సొమ్మును ఉపయోగించటం ధర్మసమ్మతం కాదు. కాని అతని ప్రయోజనము పరిదిలో ఉండి ఉపయోగించవచ్చు.అతని సొమ్మును అతను యవ్వనమునకు చేరుకున్న తరువాత అతనికి అప్పజెప్పాలి.

وَهُوَ الَّذِیْ جَعَلَكُمْ خَلٰٓىِٕفَ الْاَرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجٰتٍ لِّیَبْلُوَكُمْ فِیْ مَاۤ اٰتٰىكُمْ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ سَرِیْعُ الْعِقَابِ ۖؗۗ— وَاِنَّهٗ لَغَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟۠

మరియు అల్లాహ్ నే భూ నిర్మాణము కొరకు (ఆబాద్ చేయటం కొరకు) మీ పూర్వీకుల తరువాత మిమ్మల్ని సృష్టించాడు. సృష్టి,ఆహారోపాధి విషయంలో ,అవే కాకుండా వేరే వాటి విషయంలో మీకు ప్రసాధించిన వాటి విషయంలో మిమ్మల్ని పరీక్షించటం కొరకు మీలో కొందరిని కొందరిపై స్థానాలను పెంపొందించాడు. ఓ ప్రవక్తా నిశ్చయంగా మీ ప్రభువు శీఝ్రంగా శిక్షించే వాడు. వచ్చేది ప్రతీది కూడా దగ్గరవుతుంది. మరియు నిశ్చయంగా ఆయన తన దాసుల్లోంచి క్షమాపణ కోరే వాడిని మన్నించే వాడును,కరుణించే వాడును.

پیشاندانی وەرگێڕانەکانی تر

تەفسیرە عەرەبیەکان:

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• أن الدين يأمر بالاجتماع والائتلاف، وينهى عن التفرق والاختلاف.

నిశ్చయంగా ధర్మము ఐకమత్యముగా,కలసి కట్టుగా ఉండటం గురించి ఆదేశిస్తుంది. మరియు విడిపోవటం నుండి,వ్యతిరేకతల నుండి వారిస్తుంది.

• من تمام عدله تعالى وإحسانه أنه يجازي بالسيئة مثلها، وبالحسنة عشرة أمثالها، وهذا أقل ما يكون من التضعيف.

పాపమునకు సమానంగా ప్రతిఫలం ప్రసాధించటం,సత్కార్యమునకు పది రెట్లు అధికంగా ప్రతిఫలం ప్రసాధించటం అల్లాహ్ యొక్క సంపూర్ణ న్యాయములో నుంచే,ఆయన ఉపకారములో నుండే. ఈ రెట్టింపు చేయటం అన్నది చాలా తక్కువ.(అంటే అల్లాహ్ ఇంకా ఎక్కువే ఇస్తాడు).

• الدين الحق القَيِّم يتطَلب تسخير كل أعمال العبد واهتماماته لله عز وجل، فله وحده يتوجه العبد بصلاته وعبادته ومناسكه وذبائحه وجميع قرباته وأعماله في حياته وما أوصى به بعد وفاته.

సరైన సత్య ధర్మము దాసుని ఆచరణలన్నింటిని,అతని కోరికలన్నింటిని అల్లాహ్ సుబహానహు తఆలా కొరకే ప్రత్యేకించుకోవాలని కోరుతుంది. దాసుడు తన నమాజులు,ఆరాధనలు ఖుర్బానీలు,జుబాహ్ చేయటం,తన బందుప్రీతులన్ని,తన జీవిత కాలంలోని ఆచరణలన్నింటిని,తన మరణం తరువాత కొరకు వీలునామ రాసినవన్నింటిని ఆయన ఒక్కరి కొరకు చేస్తు ఆయన వైపునకు మరలుతాడు.