وه‌رگێڕانی ماناكان ئایه‌تی 111 سوره‌تی سورەتی یوسف - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - فرەفەرهەنگی قورئانی پیرۆز

ئایه‌تی: 111

لَقَدۡ كَانَ فِي قَصَصِهِمۡ عِبۡرَةٞ لِّأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِۗ مَا كَانَ حَدِيثٗا يُفۡتَرَىٰ وَلَٰكِن تَصۡدِيقَ ٱلَّذِي بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَتَفۡصِيلَ كُلِّ شَيۡءٖ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٗ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ

شەكسىزكى پەيغەمبەرلەرنىڭ ۋە ئۈممەتلىرىنىڭ ۋەقەلىكلىرىدە، شۇنداقلا يۇسۇف ۋە ئۇنىڭ قېرىنداشلىرىنىڭ قىسسەسىدە كۆپلىگەن پەند - نەسىھەتلەر باركى، ئۇنىڭدىن ساغلام ئەقىل ئىگىلىرى پەند - نەسىھەت ئالىدۇ. بۇ قىسسەلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالغان قۇرئان كەرىم ئاللاھ نامىدىن يالغاندىن ئويدۇرۇلغان توقۇلما سۆز ئەمەس، ئۇ ئاللاھنىڭ دەرگاھىدىن نازىل قىلىنغان ساماۋىي كىتابلارنى تەستىقلىغۇچى، ئېھتىياج چۈشىدىغان تەپسىلىي ئەھكاملار ۋە يوليورۇقلارنى كونكېرت بايان قىلغۇچى، ھەر قانداق ياخشىلىققا يېتەكلىگۈچى، ئىمان ئېيتقان كىشىلەرگە رەھمەت بولغان كىتابتۇركى، بۇ كىتابتىن پەقەت ئۇنىڭغا ئىمان ئېيتقان مۇئمىنلەرلا بەھىر ئالالايدۇ.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• أن الداعية لا يملك تصريف قلوب العباد وحملها على الطاعات، وأن أكثر الخلق ليسوا من أهل الهداية.

بۇ ئايەتلەر دەۋەتچى بولغان كىشىنىڭ بەندىلەرنىڭ قەلبلىرىنى ئۆزگەرتىپ، تائەت - ئىبادەتلەرگە مەجبۇرلىيالمايدىغانلىقىنى، شۇنداقلا خالايىقلارنىڭ زور كۆپچىلىكى ھىدايەت تاپقۇچىلاردىن ئەمەسلىكىنى ئۇقتۇرىدۇ.

• ذم المعرضين عن آيات الله الكونية ودلائل توحيده المبثوثة في صفحات الكون.

ئاللاھنىڭ كائىناتتىكى قۇدرىتىنىڭ ئالامەتلىرىدىن ھەمدە ئۇنىڭ يەككە - يېگانىلىكىنىڭ كائىناتنىڭ ھەر قايسى قاتلاملىرىدا چېچىلىپ ياتقان دەلىللىرىدىن يۈز ئۆرۈگەنلەرنى ئەيىبلەيدۇ.

• شملت هذه الآية ﴿ قُل هَذِهِ سَبِيلِي...﴾ ذكر بعض أركان الدعوة، ومنها: أ- وجود منهج:﴿ أَدعُواْ إِلَى اللهِ ﴾. ب - ويقوم المنهج على العلم: ﴿ عَلَى بَصِيرَةٍ﴾. ج - وجود داعية: ﴿ أَدعُواْ ﴾ ﴿أَنَا﴾. د - وجود مَدْعُوِّين: ﴿ وَمَنِ اتَّبَعَنِي ﴾.

«ئېيتقىنكى، بۇ مېنىڭ يولۇمدۇر» دېگەن بۇ ئايەت دەۋەتنىڭ بىر قسىىم ئاساسلىرىنى تىلغا ئېلىپ ئۆتكەن بولۇپ، ئۇلار: 1- ئاللاھ تەرەپكە چاقىرىشتىن ئىبارەت مېتودنىڭ مەۋجۇتلۇقى، 2- دەلىل پاكىتقا ئاساسلىنىشتىن ئىبارەت ئىلمىي مېتودقا ئاساسلىنىش، 3- مەن چاقىرىمەن دەيدىغان دەۋەتچىنىڭ بولۇشى، 4- ئەگىشىدىغان چاقىرىلغۇچىلارنىڭ بولۇشىدىن ئىبارەت.