وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان


وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی القیامة   ئایه‌تی:

سۈرە قىيامەت

لە مەبەستەکانی سورەتەکە:
إظهار قدرة الله على بعث الخلق وجمعهم يوم القيامة.
ئاللاھ تائالانىڭ خالايىقلارنى ئۆلگەندىن كېيىن تېرىلدۈرۈش ۋە قىيامەت مەيدانىغا توپلاشتىكى قۇدرىتىنى نامايەندە قىلىش.

لَآ أُقۡسِمُ بِيَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ
ئاللاھ تائالا پۈتكۈل ئىنسانلار ئالەملەرنىڭ پەرۋەردىگارى ئالدىدا تۇرىدىغان قىيامەت كۈنى بىلەن قەسەم قىلدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَآ أُقۡسِمُ بِٱلنَّفۡسِ ٱللَّوَّامَةِ
ئاللاھ يەنە ئۆز ساھىبىغا سالىھ ئەمەللەرنى قىلىشقا سەل قاراپ، يامان ئەمەللەرنى قىلغانلىقىغا قارىتا مالامەت قىلىدىغان پاك نەپس بىلەن قەسەم قىلدى. ئاللاھ تائالا مۇشۇ ئىككى ئىش بىلەن قەسەم قىلىپ تۇرۇپ ئىنسانلارنىڭ ھېساب ۋە جازا - مۇكاپات ئۈچۈن قايتا تىرىلدۈرۈلىدىغانلىقىنى ئۇقتۇردى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَيَحۡسَبُ ٱلۡإِنسَٰنُ أَلَّن نَّجۡمَعَ عِظَامَهُۥ
ئىنسان بىزنى ئۇ ئۆلۈپ كەتكەندىن كېيىن قايتا تىرىلدۈرۈش ئۈچۈن (چىرىپ كەتكەن) سۆڭەكلىرىنى توپلىيالمايدۇ، دەپ گۇمان قىلامدۇ؟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
بَلَىٰ قَٰدِرِينَ عَلَىٰٓ أَن نُّسَوِّيَ بَنَانَهُۥ
ئۇنداق ئەمەس، ئۇنى ئىلگىرى قانداق ياراتقان بولساق، يەنە ئۇنىڭ بارماقلىرىنىڭ ئۇچلىرىغا قەدەر يىغىپ، مۇكەممەل ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە ئەلۋەتتە قادىرمىز.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
بَلۡ يُرِيدُ ٱلۡإِنسَٰنُ لِيَفۡجُرَ أَمَامَهُۥ
بەلكى ئىنسان ئۆلگەندىن كېيىن تىرىلىشنى ئىنكار قىلىش ئارقىلىق كەلگۈسىدە يەنە چەكلىمىسىز ھالدا ئۆزىنىڭ پىسقى - پۇجۇرلىرىنى داۋاملاشتۇرماقچى بولىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَسۡـَٔلُ أَيَّانَ يَوۡمُ ٱلۡقِيَٰمَةِ
ئۇ قىيامەت كۈنىنى يىراق ساناپ: قىيامەت قاچان بولىدۇ؟ دەپ سورايدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَإِذَا بَرِقَ ٱلۡبَصَرُ
ئىنسان ئۆزى ئىنكار قىلغان نەرسىنى كۆرگەندە چۆچۈپ كۆزلىرى تورلاشقان، ئاينىڭ نۇرى ئۆچكەن، قۇياش بىلەن ئاي بىرلەشتۈرۈلگەن چاغدا: قاچىدىغان جاي قەيەردە؟ دەيدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَخَسَفَ ٱلۡقَمَرُ
ئىنسان ئۆزى ئىنكار قىلغان نەرسىنى كۆرگەندە چۆچۈپ كۆزلىرى تورلاشقان، ئاينىڭ نۇرى ئۆچكەن، قۇياش بىلەن ئاي بىرلەشتۈرۈلگەن چاغدا،
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَجُمِعَ ٱلشَّمۡسُ وَٱلۡقَمَرُ
ئىنسان ئۆزى ئىنكار قىلغان نەرسىنى كۆرگەندە چۆچۈپ كۆزلىرى تورلاشقان، ئاينىڭ نۇرى ئۆچكەن، قۇياش بىلەن ئاي بىرلەشتۈرۈلگەن چاغدا: قاچىدىغان جاي قەيەردە؟ دەيدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَقُولُ ٱلۡإِنسَٰنُ يَوۡمَئِذٍ أَيۡنَ ٱلۡمَفَرُّ
ئىنسان ئۆزى ئىنكار قىلغان نەرسىنى كۆرگەندە چۆچۈپ كۆزلىرى تورلاشقان، ئاينىڭ نۇرى ئۆچكەن، قۇياش بىلەن ئاي بىرلەشتۈرۈلگەن چاغدا: قاچىدىغان جاي قەيەردە؟ دەيدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
كَلَّا لَا وَزَرَ
ئۇ كۈندە ھېچ يەرگە قېچىش يوق. پاجىرلارغا پاناھلىنىدىغان، سىغىنىدىغان جاي يوق.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِلَىٰ رَبِّكَ يَوۡمَئِذٍ ٱلۡمُسۡتَقَرُّ
ئەي پەيغەمبەر! ئۇ كۈندە ھېساب ۋە جازا - مۇكاپات ئۈچۈن قايتىپ بارىدىغان ئاقىۋەت پەرۋەردىگارىڭ تەرىپىگىدۇر.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يُنَبَّؤُاْ ٱلۡإِنسَٰنُ يَوۡمَئِذِۭ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ
ئۇ كۈندە ئىنسانغا ئىلگىرى - كېيىن قىلغان بارلىق ئەمەللىرى ئېيتىپ بېرىلىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
بَلِ ٱلۡإِنسَٰنُ عَلَىٰ نَفۡسِهِۦ بَصِيرَةٞ
بەلكى ئىنسان ئۆز - ئۆزىگە گۇۋاھچىدۇر، يەنى ئۇنىڭ ئەزالىرى ئۇ ئىشلىگەن گۇناھلارغا گۇۋاھلىق بېرىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَوۡ أَلۡقَىٰ مَعَاذِيرَهُۥ
ئۇ ئۆزىنى ئاقلاش ئۈچۈن قانداق باھانە كۆرسىتىشىدىن قەتئىينەزەر قىلچە پايدىسى بولمايدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَا تُحَرِّكۡ بِهِۦ لِسَانَكَ لِتَعۡجَلَ بِهِۦٓ
ئەي پەيغەمبەر! قۇرئان (نازل بولۇۋاتقاندا) ئۇنى ئېسىڭدە تۇتۇۋېلىشقا ئالدىراپ تىلىڭنى ھەرىكەتلەندۈرمە.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّ عَلَيۡنَا جَمۡعَهُۥ وَقُرۡءَانَهُۥ
ئۇنى سېنىڭ دىلىڭدا توپلاپ، قىرائىتىنى تىلىڭغا سابىت قىلىش بىزنىڭ مەسئۇلىيىتىمىزدۇر.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَإِذَا قَرَأۡنَٰهُ فَٱتَّبِعۡ قُرۡءَانَهُۥ
ئەي مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام! بىزنىڭ ئەلچىمىز جىبرائىل ئەلەيھىسسالام ساڭا قۇرئان كەرىمنى تىلاۋەت قىلىپ بەرگەندە، جىم تۇرۇپ ئۇنىڭ تىلاۋېتىگە قۇلاق سالغىن.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُمَّ إِنَّ عَلَيۡنَا بَيَانَهُۥ
ئاندىن ئۇنى ساڭا چۈشەندۈرۈشمۇ بىزنىڭ مەسئۇلىيىتىمىزدۇر.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• مشيئة العبد مُقَيَّدة بمشيئة الله.
بەندىنىڭ خاھىشى ئاللاھنىڭ خاھىشىغا باغلىقتۇر.

• حرص رسول الله صلى الله عليه وسلم على حفظ ما يوحى إليه من القرآن، وتكفّل الله له بجمعه في صدره وحفظه كاملًا فلا ينسى منه شيئًا.
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام قۇرئاندىن ئۆزىگە ۋەھىي قىلىنغان ئايەتلەرنى ئېسىدە تۇتۇۋېلىشقا تولىمۇ ھېرىسمەن بولۇپ، ئاللاھ تائالا قۇرئاننى ئۇنىڭ دىلىدا ۋە ئېسىدە تولۇق توپلاشقا كېپىل بولغان. شۇڭا ئۇ قۇرئاندىن ھېچ نەرسىنى ئۇنتۇپ قالمايتتى.

كَلَّا بَلۡ تُحِبُّونَ ٱلۡعَاجِلَةَ
ھەرگىز ئۇنداق ئەمەس. ئۆلگەندىن كېيىن قايتا تىرىلىش سىلەر دەۋا قىلغاندەك ئىمكانىسز ئىش ئەمەس. سىلەر ئۆزۈڭلارنى دەسلەپتە يارىتىشقا قادىر زاتنىڭ ئۆلگىنىڭلاردىن كېيىنمۇ قايتا تىرىلدۈرۈشتىن ئاجىز كەلمەيدىغانلىقىنى بىلىپ قالىسىلەر. لېكىن سىلەرنىڭ ئۆلگەندىن كېيىن قايتا تىرىلىشنى ئىنكار قىلىشىڭلارنىڭ سەۋەبى سىلەرنىڭ ناھايىتى تېزلا ئۆتۈپ كېتىدىغان دۇنيا تىرىكچىلىكىگە دۈم چۈشكەنلىكىڭلاردۇر.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَتَذَرُونَ ٱلۡأٓخِرَةَ
سىلەرنىڭ بىردىنبىر يولى ئاللاھ بۇيرۇغان تائەت - ئىبادەتلەرنى بەجا كەلتۈرۈش ۋە چەكلىگەن ھارام ئىشلاردىن يېنىش بولغان ئاخىرەت ھاياتىنى تەرك ئەتكەنلىكىڭلاردۇر.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ نَّاضِرَةٌ
بۇ كۈندە ئىمان ئەھلى ۋە سائادەتمەنلەرنىڭ چىرايلىرى خۇشخۇي، نۇرلۇق بولىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِلَىٰ رَبِّهَا نَاظِرَةٞ
ئۇلار پەرۋەردىگارىنىڭ جامالىغا قاراپ ھۇزۇرلانغۇچىدۇر.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَوُجُوهٞ يَوۡمَئِذِۭ بَاسِرَةٞ
ئۇ كۈندە كاپىرلار ۋە بەدبەختلەرنىڭ يۈزلىرى تۇتۇق بولىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
تَظُنُّ أَن يُفۡعَلَ بِهَا فَاقِرَةٞ
ئۇلار ئۆزلىرىگە قاتتىق جازا بېرىلىدىغانلىقىغا ۋە دەرتلىك ئازابقا دۇچار بولىدىغانلىقىغا چىن پۈتىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
كَلَّآ إِذَا بَلَغَتِ ٱلتَّرَاقِيَ
ئەمەلىيەت مۇشرىكلار خىيال قىلغاندەك ئەمەس. يەنى ئۇلار ئۆلگەندە ئازابلانمايمىز، دەپ ئويلايدۇ. ئەمما ئۇلاردىن بىرىنىڭ جېنى ھەلقۇمىغا يەتكەن چاغدا كىشىلەر بىر - بىرىگە: بۇ كېسەلگە كىم ئامال قىلالايدۇ؟ دېيىشىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقِيلَ مَنۡۜ رَاقٖ
ئەمەلىيەت مۇشرىكلار خىيال قىلغاندەك ئەمەس. يەنى ئۇلار ئۆلگەندە ئازابلانمايمىز، دەپ ئويلايدۇ. ئەمما ئۇلاردىن بىرىنىڭ جېنى ھەلقۇمىغا يەتكەن چاغدا كىشىلەر بىر - بىرىگە: بۇ كېسەلگە كىم ئامال قىلالايدۇ؟ دېيىشىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَظَنَّ أَنَّهُ ٱلۡفِرَاقُ
سەكراتقا چۈشكەن ئادەم ئۆزىنىڭ ئۆلۈم بىلەن تەڭ دۇنيادىن ئايرىلىدىغانلىقىغا ھەقىقىي ئىشىنىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلۡتَفَّتِ ٱلسَّاقُ بِٱلسَّاقِ
دۇنيادىكى مىنۇتلىرى ئاخىرلىشىپ، ئاخىرەت باشلانغان چاغدا بارچە خاپىلىقلار توپلىشىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِلَىٰ رَبِّكَ يَوۡمَئِذٍ ٱلۡمَسَاقُ
بۇ ئىشلار يۈز بەرگەندە مېيت پەرۋەردىگارى تەرەپكە ئاپىرىلىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّىٰ
بۇ كاپىر ئاللاھنىڭ پەيغەمبىرى ئېلىپ كەلگەن قۇرئانغا ئىشەنمىدى، ئاللاھ ئۈچۈن نامازمۇ ئوقۇمىدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَٰكِن كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ
لېكىن ئۇ پەيغەمبىرى ئېلىپ كەلگەن قۇرئاننى ئىنكار قىلىپ، ئۇنىڭدىن يۈز ئۆرۈدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُمَّ ذَهَبَ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ يَتَمَطَّىٰٓ
ئاندىن بۇ كاپىر ناھايتى تەكەببۇرلۇق بىلەن گىدەيگىنىچە ئۆيىگە قايتتى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَوۡلَىٰ لَكَ فَأَوۡلَىٰ
ئاللاھ بۇ كاپىرغا قاتتىق ئازابلايدىغانلىقى ۋە ئۇنىڭغا ئازابنىڭ يېقىنلاپ قالغانلىقى بىلەن تەھدىت سالدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُمَّ أَوۡلَىٰ لَكَ فَأَوۡلَىٰٓ
ئاندىن تەكىتلەش ئۈچۈن بۇ جۈملىنى قايتا تەكرارلىدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَيَحۡسَبُ ٱلۡإِنسَٰنُ أَن يُتۡرَكَ سُدًى
ئىنسان ھەقىقەتەن ئاللاھ تائالا ئۇنى ھېچ قانداق بىر ئەمەلگە تەكلىپ قىلماستىن بىكار قويۇۋېتىدۇ، دەپ ئويلامدۇ؟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَلَمۡ يَكُ نُطۡفَةٗ مِّن مَّنِيّٖ يُمۡنَىٰ
بۇ ئىنسان بىر ۋاقىتلاردا بەچچىدانغا تۆكۈلگەن بىر تامچە مەنىي ئەمەسمىدى؟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُمَّ كَانَ عَلَقَةٗ فَخَلَقَ فَسَوَّىٰ
ئاندىن كېيىن قېتىشقان بىر پارچە قان بولدى، ئاندىن ئاللاھ ئۇنى مۇكەممەل ئىنسان قىلىپ ياراتتى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَجَعَلَ مِنۡهُ ٱلزَّوۡجَيۡنِ ٱلذَّكَرَ وَٱلۡأُنثَىٰٓ
ئاللاھ مەنىيدىن ئەر ۋە ئايالدىن ئىبارەت ئىككى تىپنى ياراتتى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَلَيۡسَ ذَٰلِكَ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن يُحۡـِۧيَ ٱلۡمَوۡتَىٰ
ئىنساننى مەنىيدىن، ئاندىن لەختە قاندىن ياراتقان زات ئۇنى ئۆلگەندىن كېيىن ھېساب ۋە جازا - مۇكاپات ئۈچۈن قايتا يارىتىشقا قادىر ئەمەسمۇ؟ ئەلۋەتتە ئۇنى قايتا يارىتىشقا قادىردۇر.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• خطر حب الدنيا والإعراض عن الآخرة.
دۇنيانى دوست تۇتۇپ، ئاخىرەتتىن يۈز ئۆرۈش خەتەرلىكتۇر.

• ثبوت الاختيار للإنسان، وهذا من تكريم الله له.
ئىنساننىڭ تاللاش ھوقۇقىنىڭ بولغانلىقى ئاللاھنىڭ ئۇنى ھۆرمەتلىگەنلىكىدۇر.

• النظر لوجه الله الكريم من أعظم النعيم.
ئۇلۇغ ئاللاھنىڭ جامالىغا قاراش ئەڭ كاتتا نېئمەتلەردىندۇر.

 
وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی القیامة
پێڕستی سوره‌ته‌كان ژمارەی پەڕە
 
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان

الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

داخستن