وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی سورەتی الضحی - وەرگێڕاوی ئۆزبەکی - علاء الدين منصور - فرەفەرهەنگی قورئانی پیرۆز

Зуҳо сураси

ئایه‌تی: 1

وَٱلضُّحَىٰ

1. Чошгоҳ вақтига қасам.

ئایه‌تی: 2

وَٱلَّيۡلِ إِذَا سَجَىٰ

2. (Ўз зулмати билан чор-атрофни) қоплаб-ўраб олган кечага қасамки,

ئایه‌تی: 3

مَا وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَمَا قَلَىٰ

3. (Эй Муҳаммад алайҳис-салоту вас-салом), Парвардигорингиз сизни тарк этгани ҳам йўқ, ёмон кўриб қолгани ҳам йўқдир.

И з о ҳ. Ушбу оятлар Пайғамбаримизга ваҳий келиши бир неча муддат тўхтаб қолган ва айрим мушриклар «Мана Муҳаммадни Парвардигори ташлаб кетди», деб гап тарқатган вақтларида нозил бўлгандир. Аллоҳ таоло Ўзи яратган чошгоҳ (ёруғлик) ва кеча (қоронғулик) ҳақига қасам билан Муҳаммад алайҳис-салоту вас-саломни тарк этмагани ва ёмон кўриб қолмагани ҳақида хабар бериш орқали гўё ойнинг (ваҳий келмай қолган) ўн беши қоронғу бўлган бўлса, қолган ўн беши ёруғ бўлишига ишора қилаётгандек.

ئایه‌تی: 4

وَلَلۡأٓخِرَةُ خَيۡرٞ لَّكَ مِنَ ٱلۡأُولَىٰ

4. Албатта Охират сиз учун дунёдан яхшироқдир.

ئایه‌تی: 5

وَلَسَوۡفَ يُعۡطِيكَ رَبُّكَ فَتَرۡضَىٰٓ

5. Яқинда Парвардигорингиз сизга (шундай неъматлар) ато этурки, сиз (у илоҳий марҳаматлардан) рози бўлурсиз.

ئایه‌تی: 6

أَلَمۡ يَجِدۡكَ يَتِيمٗا فَـَٔاوَىٰ

6. (Эй Муҳаммад алайҳис-салоту вас-салом, Парвардигорингиз) сизни етим ҳолда топгач, бошпана бермадими?

И з о ҳ. Бу ўринда Пайғамбар алайҳис-салоту вас-салом ёш гўдаклик чоғларида етим бўлиб қолганларида аввал боболари Абдулмутталиб, сўнгра амакилари Абу Толиб қарамоғларида тарбия топганларига ишора қилинмоқда.

ئایه‌تی: 7

وَوَجَدَكَ ضَآلّٗا فَهَدَىٰ

7. У зот сизни гумроҳ-ғофил ҳолда топиб, (Ҳақ йўлига) ҳидоят қилиб қўйди-ку!

ئایه‌تی: 8

وَوَجَدَكَ عَآئِلٗا فَأَغۡنَىٰ

8. У зот сизни камбағал ҳолда топиб, бой қилиб қўйди-ку!

ئایه‌تی: 9

فَأَمَّا ٱلۡيَتِيمَ فَلَا تَقۡهَرۡ

9. Бас, энди сиз ҳам етимга қаҳр қилманг!

ئایه‌تی: 10

وَأَمَّا ٱلسَّآئِلَ فَلَا تَنۡهَرۡ

10. Сўровчи гадони эса (бирон нарса бермасдан) ҳайдаманг!

ئایه‌تی: 11

وَأَمَّا بِنِعۡمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثۡ

11. Парвардигорингознинг (сизга ато этган пайғамбарлик ва бошқа барча) неъмати ҳақида (кишиларга доимо) сўзланг!

И з о ҳ. Ушбу илоҳий йўл-йўриқлар фақат Пайғамбар алайҳис-салоту вас-саломнинг ўзларига тааллуқли бўлмай, балки у зотнинг барча умматларига ҳам алоқадордир. Зеро ҳар бир иймон-эътиқодли кишининг бурчи ўзи фазлу марҳаматига муҳтож бўлган энг олий зот Аллоҳ таолонинг унга ато этган беҳисоб ноз-неъматларини эслаб, ўзига муҳтож бўлган етим-бечораларга зулм қилмай, аксинча уларга қўлидан келганича ёрдам бериб юрмоқдир.