وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی ئۆزبەکی - محمد سادق * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان


وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی الواقعة   ئایه‌تی:

Воқеъа сураси

إِذَا وَقَعَتِ ٱلۡوَاقِعَةُ
Воқиъа воқеъ бўлганда.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَيۡسَ لِوَقۡعَتِهَا كَاذِبَةٌ
Унинг воқеъ бўлишини ёлғонга чиқарувчи (жон) йўқдир.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
خَافِضَةٞ رَّافِعَةٌ
У, ҳам пастлатувчи, ҳам кўтарувчидир.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِذَا رُجَّتِ ٱلۡأَرۡضُ رَجّٗا
Қачонки, ер қаттиқ ларзага келтирилганда.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَبُسَّتِ ٱلۡجِبَالُ بَسّٗا
Ва тоғлар майдаланиб титилганда.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَكَانَتۡ هَبَآءٗ مُّنۢبَثّٗا
Бас, тарқалган чанг-тўзонга айланганда.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكُنتُمۡ أَزۡوَٰجٗا ثَلَٰثَةٗ
Ва сиз уч тоифа бўлганингизда.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَأَصۡحَٰبُ ٱلۡمَيۡمَنَةِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَيۡمَنَةِ
Ўнг тараф эгалари. Ўнг тараф эгалари не(саодатлилар)дир?!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَصۡحَٰبُ ٱلۡمَشۡـَٔمَةِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَشۡـَٔمَةِ
Ва чап тараф эгалари. Чап тараф эгалари не(бадбахтлар)дир?!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلسَّٰبِقُونَ ٱلسَّٰبِقُونَ
Ва пешқадамлар, пешқадамлар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلۡمُقَرَّبُونَ
Улар (Аллоҳга) яқин бўлганлар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فِي جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ
Сернеъмат жаннатлардадирлар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُلَّةٞ مِّنَ ٱلۡأَوَّلِينَ
Аввалгилардан кўпчилик.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَلِيلٞ مِّنَ ٱلۡأٓخِرِينَ
Ва охиргилардан озчилик.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
عَلَىٰ سُرُرٖ مَّوۡضُونَةٖ
Тўқима сўрилардадирлар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مُّتَّكِـِٔينَ عَلَيۡهَا مُتَقَٰبِلِينَ
Бир-бирларига рўбарў бўлиб ёнбошлаган ҳолдадирлар.
(Яъни, пешқадамлар жаннат дуру-ёқутларни аралаш қилиб тўқилган сўриларда бир-бирларига қараб, ёнбошлаб-ястаниб роҳатланишар экан.)
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَطُوفُ عَلَيۡهِمۡ وِلۡدَٰنٞ مُّخَلَّدُونَ
Атрофларида мангу ёш йигитлар айланиб юрурлар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
بِأَكۡوَابٖ وَأَبَارِيقَ وَكَأۡسٖ مِّن مَّعِينٖ
Оқар чашма майи тўлатилган қадаҳлар, кўзалар ва косалар билан.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَّا يُصَدَّعُونَ عَنۡهَا وَلَا يُنزِفُونَ
Ундан бош оғриғи ҳам, маст ҳам бўлмаслар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَفَٰكِهَةٖ مِّمَّا يَتَخَيَّرُونَ
Ва хоҳлаган меваларини олиб.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَحۡمِ طَيۡرٖ مِّمَّا يَشۡتَهُونَ
Иштаҳалари тусаган қуш гўштини олиб (айланиб юрарлар).
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَحُورٌ عِينٞ
Яна, кўзи гўзал ҳурлар бор.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
كَأَمۡثَٰلِ ٱللُّؤۡلُوِٕ ٱلۡمَكۡنُونِ
Мисоли яширилган дур каби.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Булар — қилиб юрган амалларнинг мукофотидур.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَا يَسۡمَعُونَ فِيهَا لَغۡوٗا وَلَا تَأۡثِيمًا
Улар у(Жаннат)да беҳуда, гуноҳ(сўз)ларни эшитмаслар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِلَّا قِيلٗا سَلَٰمٗا سَلَٰمٗا
Магар «Салом, салом» дейилганини (эшитарлар).
(Бир-бирларига салом берадилар, уларга фаришталар ҳам салом берадилар. Аллоҳнинг саломи ҳам етказиб турилади.)
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَصۡحَٰبُ ٱلۡيَمِينِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلۡيَمِينِ
Ўнг тараф эгалари. Ўнг тараф эгалари недир?!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فِي سِدۡرٖ مَّخۡضُودٖ
Улар тиконсиз сидрзорлардадирлар.
(Сидр-хушбўй ҳидли бута бўлиб, араблар уни ҳиди учун яхши кўрар эканлар. Аммо тикани жуда кўп бўларкан.)
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَطَلۡحٖ مَّنضُودٖ
Сермева бананзорлардадирлар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَظِلّٖ مَّمۡدُودٖ
Ва ёйилган соялардадирлар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَآءٖ مَّسۡكُوبٖ
Оқар сувлардадирлар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَفَٰكِهَةٖ كَثِيرَةٖ
Сероб мевалардадирлар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَّا مَقۡطُوعَةٖ وَلَا مَمۡنُوعَةٖ
Тугамайдиган ва ман қилинмайдиган.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَفُرُشٖ مَّرۡفُوعَةٍ
Кўтарилган кўрпачалардадирлар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّآ أَنشَأۡنَٰهُنَّ إِنشَآءٗ
Албатта, Биз у(ҳур)ларни дафъатан, хос қилиб, яратдик.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَجَعَلۡنَٰهُنَّ أَبۡكَارًا
Бас, уларни бокира қизлар қилиб қўйдик.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
عُرُبًا أَتۡرَابٗا
Бир хилдаги тенгдош маҳбубалар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لِّأَصۡحَٰبِ ٱلۡيَمِينِ
Ўнг тараф эгалари учун.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُلَّةٞ مِّنَ ٱلۡأَوَّلِينَ
Улар аввалгилардан кўпгина жамоатлардир.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَثُلَّةٞ مِّنَ ٱلۡأٓخِرِينَ
Кейингилардан ҳам кўпгина жамоатлардир.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَصۡحَٰبُ ٱلشِّمَالِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلشِّمَالِ
Ва чап тараф эгалари. Чап тараф эгалари не(бадбахтлар)дир?!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فِي سَمُومٖ وَحَمِيمٖ
Улар ўт шамол ва қайноқ сувдадирлар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَظِلّٖ مِّن يَحۡمُومٖ
Қоп-қора тутун соясидадирлар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَّا بَارِدٖ وَلَا كَرِيمٍ
На салқин эмас ва на фойдали.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَبۡلَ ذَٰلِكَ مُتۡرَفِينَ
Албатта, улар бундан олдин ҳойи-ҳавасга берилганлардан эдилар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكَانُواْ يُصِرُّونَ عَلَى ٱلۡحِنثِ ٱلۡعَظِيمِ
Ва катта гуноҳ ишларни мудом қилиб келган эдилар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكَانُواْ يَقُولُونَ أَئِذَا مِتۡنَا وَكُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ
Ва: «Биз ўлиб, тупроқ ва суяк бўлсак ҳам, қайта тирилтириламизми?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَوَءَابَآؤُنَا ٱلۡأَوَّلُونَ
48 Аввал ўтган оталаримиз ҳам-а?!» – дер эдилар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلۡ إِنَّ ٱلۡأَوَّلِينَ وَٱلۡأٓخِرِينَ
Айтгил: «Албатта, аввалгилар ва охиргилар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَمَجۡمُوعُونَ إِلَىٰ مِيقَٰتِ يَوۡمٖ مَّعۡلُومٖ
Маълум куни, белгиланган вақтда, албатта, тўпланувчидирлар».
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُمَّ إِنَّكُمۡ أَيُّهَا ٱلضَّآلُّونَ ٱلۡمُكَذِّبُونَ
Сўнгра, сиз, эй адашганлар, ёлғонга чиқарувчилар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَأٓكِلُونَ مِن شَجَرٖ مِّن زَقُّومٖ
Албатта, заққум дарахтидан еювчисизлар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَمَالِـُٔونَ مِنۡهَا ٱلۡبُطُونَ
Бас, ундан қоринларни тўлдирувчисизлар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَشَٰرِبُونَ عَلَيۡهِ مِنَ ٱلۡحَمِيمِ
Бас, устидан ўта қайноқ сувдан ичувчисизлар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَشَٰرِبُونَ شُرۡبَ ٱلۡهِيمِ
Бас, чанқоқ туядек ичувчисизлар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
هَٰذَا نُزُلُهُمۡ يَوۡمَ ٱلدِّينِ
Уларнинг қиёмат кунидаги зиёфатлари мана шу!!!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
نَحۡنُ خَلَقۡنَٰكُمۡ فَلَوۡلَا تُصَدِّقُونَ
Биз сизларни яратганмиз, ишонсаларинг-чи!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَفَرَءَيۡتُم مَّا تُمۡنُونَ
Ўзингиз чиқарадиган манийни ўйлаб кўринг-а!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ءَأَنتُمۡ تَخۡلُقُونَهُۥٓ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡخَٰلِقُونَ
Уни сизлар яратасизми ёки Биз яратувчимизми?!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
نَحۡنُ قَدَّرۡنَا بَيۡنَكُمُ ٱلۡمَوۡتَ وَمَا نَحۡنُ بِمَسۡبُوقِينَ
Орангиздаги ўлимни Биз белгилаганмиз ва Биз ожиз эмасмиз.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
عَلَىٰٓ أَن نُّبَدِّلَ أَمۡثَٰلَكُمۡ وَنُنشِئَكُمۡ فِي مَا لَا تَعۡلَمُونَ
Сизнинг ўрнингизга сизга ўхшашларни алмаштиришдан ва сизларни ўзингиз билмайдиган ҳолда яратишдан.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَقَدۡ عَلِمۡتُمُ ٱلنَّشۡأَةَ ٱلۡأُولَىٰ فَلَوۡلَا تَذَكَّرُونَ
Ва дарҳақиқат, аввалги яратилишни билдингиз-ку, эсласаларингиз-чи!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَفَرَءَيۡتُم مَّا تَحۡرُثُونَ
Ўзингиз экаётган нарсани ўйлаб кўринг-а!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ءَأَنتُمۡ تَزۡرَعُونَهُۥٓ أَمۡ نَحۡنُ ٱلزَّٰرِعُونَ
Уни сиз ундирасизми ёки Биз ундирувчимизми?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَوۡ نَشَآءُ لَجَعَلۡنَٰهُ حُطَٰمٗا فَظَلۡتُمۡ تَفَكَّهُونَ
Агар хоҳласак, Биз уни қуруқ чўпга айлантириб қўямиз. Сизлар эса, надоматда ажабланиб:
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّا لَمُغۡرَمُونَ
«Албатта, биз зиён кўрганлармиз.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
بَلۡ نَحۡنُ مَحۡرُومُونَ
Балки, маҳрум бўлганлармиз, (дейсизлар).
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَفَرَءَيۡتُمُ ٱلۡمَآءَ ٱلَّذِي تَشۡرَبُونَ
Ўзингиз ичадиган сувни ўйлаб кўринг-а!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ءَأَنتُمۡ أَنزَلۡتُمُوهُ مِنَ ٱلۡمُزۡنِ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡمُنزِلُونَ
Уни булутлардан сиз туширасизми ёки Биз туширувчимизми?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَوۡ نَشَآءُ جَعَلۡنَٰهُ أُجَاجٗا فَلَوۡلَا تَشۡكُرُونَ
Агар хоҳласак, Биз уни шўр қилиб қўямиз. Шукр қилсангиз-чи!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَفَرَءَيۡتُمُ ٱلنَّارَ ٱلَّتِي تُورُونَ
Ўзингиз ёқадиган оловни ўйлаб кўринг-а!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ءَأَنتُمۡ أَنشَأۡتُمۡ شَجَرَتَهَآ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡمُنشِـُٔونَ
Унинг дарахтини сиз яратгансизми ёки Биз яратувчимизми?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
نَحۡنُ جَعَلۡنَٰهَا تَذۡكِرَةٗ وَمَتَٰعٗا لِّلۡمُقۡوِينَ
Биз у(олов)ни эслатма ва йўловчилар учун манфаат қилиб қўйдик.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَسَبِّحۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلۡعَظِيمِ
Бас, улуғ Роббинг исмини поклаб ёд эт!
(Мазкур неъматларнинг эгасини таниган инсон Улуғ Аллоҳ таолога тасбиҳ айтиб, ибодат қилишга ўтади.)
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ فَلَآ أُقۡسِمُ بِمَوَٰقِعِ ٱلنُّجُومِ
Юлдузларнинг манзиллари билан қасам ичаман.
(«Жойлари» деганимиз — унинг ўрнашган, чиқиш ва ботиш жойлари — буржларидир.)
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَإِنَّهُۥ لَقَسَمٞ لَّوۡ تَعۡلَمُونَ عَظِيمٌ
Албатта, агар билсангиз, бу улуғ қасамдир.
(Бу ояти карима ўн тўрт асрдан кўпроқ муқаддам нозил бўлганлиги ҳаммага маълум. Ўша пайтда одамлар юлдузлар ҳақида содда тушунчага эга эдилар, уларнинг ҳажми, сони, ҳаракати ҳақида деярли ҳеч нарса билмас эдилар. Фалакиёт илми ривожланиб, улар воситасида очилган жуда кўплаб куллиётлар Қуръон оятларининг улуғлигини тасдиқлади.)
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّهُۥ لَقُرۡءَانٞ كَرِيمٞ
Албатта, у Қуръони Каримдир.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فِي كِتَٰبٖ مَّكۡنُونٖ
У Сақланган китобдадир.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَّا يَمَسُّهُۥٓ إِلَّا ٱلۡمُطَهَّرُونَ
Уни фақат покланганларгина ушлайдир.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
تَنزِيلٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
У, оламларнинг Роббисидан туширилгандир.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَفَبِهَٰذَا ٱلۡحَدِيثِ أَنتُم مُّدۡهِنُونَ
Бас, сизлар мана шу сўзга бепарволик қиласизларми?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَتَجۡعَلُونَ رِزۡقَكُمۡ أَنَّكُمۡ تُكَذِّبُونَ
Ва ёлғонга чиқаришни ризқ қилиб оласизларми?
(Яъни, иймон келтириш лозим бўлган нарсаларга ишонмасликни ўз насибангиз қилиб оласизларми?)
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَوۡلَآ إِذَا بَلَغَتِ ٱلۡحُلۡقُومَ
Жонингиз ҳалқумга келиб қолса-чи?
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَنتُمۡ حِينَئِذٖ تَنظُرُونَ
Ҳолбуки, ўша вақтда ўзларингиз қараб турган бўласизлар.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَنَحۡنُ أَقۡرَبُ إِلَيۡهِ مِنكُمۡ وَلَٰكِن لَّا تُبۡصِرُونَ
Биз эса, сиздан кўра унга яқинмиз, аммо сизлар кўрмайсизлар.
(Яъни, Аллоҳнинг Ўз бандасига қанчалар яқинлигини англамайсизлар. Ўлаётган одамга Аллоҳ таоло унинг устида турган қариндошидан кўра яқинроқ бўлади.)
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَوۡلَآ إِن كُنتُمۡ غَيۡرَ مَدِينِينَ
Агар сиз ҳисоб бермайдиган бўлсангиз.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
تَرۡجِعُونَهَآ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
У(жон)ни ўрнига қайтаринг-чи, агар гапларингиз рост бўлса.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَأَمَّآ إِن كَانَ مِنَ ٱلۡمُقَرَّبِينَ
Агар яқинлаштирилганлардан бўлса.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَرَوۡحٞ وَرَيۡحَانٞ وَجَنَّتُ نَعِيمٖ
Роҳатда, фароғатда ва сернеъмат жаннатдадир.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَمَّآ إِن كَانَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلۡيَمِينِ
Агар ўнг тараф эгаларидан бўлса.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَسَلَٰمٞ لَّكَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلۡيَمِينِ
Бас, сенга ўнг тараф эгаларидан Салом бўлсин, (дейилур).
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَمَّآ إِن كَانَ مِنَ ٱلۡمُكَذِّبِينَ ٱلضَّآلِّينَ
Ва агар ёлғонга чиқарувчи гумроҳлардан бўлса.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَنُزُلٞ مِّنۡ حَمِيمٖ
Бас, ўта қайноқ сувдан зиёфат.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَتَصۡلِيَةُ جَحِيمٍ
Ва дўзахга киришдир.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ حَقُّ ٱلۡيَقِينِ
Албатта, ушбу, таъкидки, очиқ-ойдин ҳақиқатдир.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَسَبِّحۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلۡعَظِيمِ
Бас, улуғ Роббинг исмини поклаб ёд эт!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
 
وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی الواقعة
پێڕستی سوره‌ته‌كان ژمارەی پەڕە
 
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - وەرگێڕاوی ئۆزبەکی - محمد سادق - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان

وەرگێڕاوی ماناکانی قورئانی پیرۆز بۆ زمانی ئۆزبەکی، وەرگێڕان: محمد صادق محمد یوسف. چاپی ساڵی 1430ك، بڵاوکراوەتەوە بە سەرپەرشتیاری ناوەندی ڕواد بۆ وەرگێڕان، پیشاندانی وەرگێڕاوە سەرەکیەکە لەبەردەستە بۆ ڕا دەربڕین لە سەری وهەڵسەنگاندنی وپێشنیارکردنی پەرەپێدانی بەردەوام.

داخستن