പരിഭാഷ അദ്ധ്യായം സൂറത്തുൽ ഫജ്ർ - الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - വിശുദ്ധ ഖുർആൻ വിജ്ഞാനകോശം

Фажр сураси

സൂറത്തിൻ്റെ ഉദ്ദേശ്യങ്ങളിൽ പെട്ടതാണ്:

بيان عاقبة الطغاة، والحكمة من الابتلاء، والتذكير بالآخرة.

Золим зўравонларнинг оқибатини ва синов остидаги ҳикматни баён қилиш ҳамда охиратни эслатиш.

---

ആയത്ത്: 1

وَٱلۡفَجۡرِ

Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло тонг номига қасам ичди.

ആയത്ത്: 2

وَلَيَالٍ عَشۡرٖ

Аллоҳ таоло Зул-ҳижжа ойининг дастлабки ўн кечасига қасам ичди.

ആയത്ത്: 3

وَٱلشَّفۡعِ وَٱلۡوَتۡرِ

Жуфт ва тоқ нарсаларга қасам ичди.

ആയത്ത്: 4

وَٱلَّيۡلِ إِذَا يَسۡرِ

Келиб-кетаётган кечага қасам ичди. Бу қасамларнинг жавоби шуки, сизлар сўзсиз амалларингизга қараб ҳисоб-китоб қилинасизлар!

ആയത്ത്: 5

هَلۡ فِي ذَٰلِكَ قَسَمٞ لِّذِي حِجۡرٍ

Юқорида айтиб ўтилган нарсаларда ақлли инсонни қаноатлантирадиган қасам йўқми?!

ആയത്ത്: 6

أَلَمۡ تَرَ كَيۡفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَادٍ

Эй Пайғамбар, Ҳуд қавми Од ўзларига юборилган пайғамбарни ёлғонга чиқаргач, Аллоҳ таоло уларни нималар қилганини кўрмадингизми?

ആയത്ത്: 7

إِرَمَ ذَاتِ ٱلۡعِمَادِ

Од қавми қудратли боболари Иром авлодига мансубдир.

ആയത്ത്: 8

ٱلَّتِي لَمۡ يُخۡلَقۡ مِثۡلُهَا فِي ٱلۡبِلَٰدِ

Шундай Од қабиласики, Аллоҳ таоло бошқа шаҳарларда уларга ўхшашини яратмаган.

ആയത്ത്: 9

وَثَمُودَ ٱلَّذِينَ جَابُواْ ٱلصَّخۡرَ بِٱلۡوَادِ

Аллоҳ таоло Солиҳнинг қавми Самудни нималар қилганини кўрмадингизми? Улар тоғ қояларини ўяр ва бу тошлардан Ҳижр деган ерда уйлар қурар эдилар.

ആയത്ത്: 10

وَفِرۡعَوۡنَ ذِي ٱلۡأَوۡتَادِ

Парвардигорингиз Фиръавнга нималар қилганини кўрмадингизми? Унинг кўп аскарлари бор бўлиб, уларнинг кучи билан одамларни азобламасмиди?

ആയത്ത്: 11

ٱلَّذِينَ طَغَوۡاْ فِي ٱلۡبِلَٰدِ

Уларнинг ҳаммаси бераҳмлик ва золимликда ҳаддан ошдилар. Ҳаммаси ўз юртида тажовузкор бўлди.

ആയത്ത്: 12

فَأَكۡثَرُواْ فِيهَا ٱلۡفَسَادَ

У юртларда куфр ва маъсиятни ёйиб, бузғунчиликни авж олдириб юборган эдилар.

ആയത്ത്: 13

فَصَبَّ عَلَيۡهِمۡ رَبُّكَ سَوۡطَ عَذَابٍ

Аллоҳ таоло уларга шиддатли азоб чектирди ва уларни ер юзидан батамом йўқ қилди.

ആയത്ത്: 14

إِنَّ رَبَّكَ لَبِٱلۡمِرۡصَادِ

Эй Пайғамбар, Парвардигорингиз одамларнинг амалларини текшириб, кузатиб туради. Кейин яхши амал қилганларни жаннат билан мукофотлаб, ёмон амал қилганларни дўзах билан жазолайди.

ആയത്ത്: 15

فَأَمَّا ٱلۡإِنسَٰنُ إِذَا مَا ٱبۡتَلَىٰهُ رَبُّهُۥ فَأَكۡرَمَهُۥ وَنَعَّمَهُۥ فَيَقُولُ رَبِّيٓ أَكۡرَمَنِ

Бироқ инсоннинг табиати шуки, Парвардигори уни синаш учун мукаррам қилиб, мол, фарзанд ва обрў-эътибор неъматларини ато этса, Аллоҳ ҳузурида ҳурмат-эътиборим борлиги учун шундай бўлди, деб ўйлаб, Аллоҳ мени ҳурматга лойиқлигим учун ҳурмат қиляпти, дейди.

ആയത്ത്: 16

وَأَمَّآ إِذَا مَا ٱبۡتَلَىٰهُ فَقَدَرَ عَلَيۡهِ رِزۡقَهُۥ فَيَقُولُ رَبِّيٓ أَهَٰنَنِ

Аммо уни синаб, ризқини торайтирса, Парвардигор ҳузурида ҳақир бўлганим туфайли шундай бўляпти, деб ўйлайди ва, Парвардигорим мени хор қилди, дейди.

ആയത്ത്: 17

كَلَّاۖ بَل لَّا تُكۡرِمُونَ ٱلۡيَتِيمَ

Асло! Иш бу инсон ўйлаганидек эмас. Неъматлар Аллоҳ Таолонинг бандасидан розилигига ёки балолар банданинг Аллоҳ ҳузурида хорлигига далил эмас. Аслида сизлар ўзингизга берилган ризқдан етимни сийламайсизлар.

ആയത്ത്: 18

وَلَا تَحَٰٓضُّونَ عَلَىٰ طَعَامِ ٱلۡمِسۡكِينِ

Бир-бирларингизни егулик тополмаётган мискинларни таомлантиришга чорламайсизлар.

ആയത്ത്: 19

وَتَأۡكُلُونَ ٱلتُّرَاثَ أَكۡلٗا لَّمّٗا

Ожиза аёллар ва ночор етимларнинг ҳақларини ҳалол-ҳаромлигини суриштирмасдан, очкўзларча еяверасизлар.

ആയത്ത്: 20

وَتُحِبُّونَ ٱلۡمَالَ حُبّٗا جَمّٗا

Мол-дунёни қаттиқ яхши кўрасизлар, унга ҳарислигингиз туфайли Аллоҳ йўлида сарфлашдан қизғанасизлар.

ആയത്ത്: 21

كَلَّآۖ إِذَا دُكَّتِ ٱلۡأَرۡضُ دَكّٗا دَكّٗا

Асло! Бундай қилиш ярашмайди. Ер қаттиқ силкитилиб, ларзага келтириладиган онни тасаввур қилинг.

ആയത്ത്: 22

وَجَآءَ رَبُّكَ وَٱلۡمَلَكُ صَفّٗا صَفّٗا

Эй Пайғамбар, ана шунда Парвардигорингиз ва фаришталар саф-саф бўлиб, одамлар орасини ажрим қилиш учун келадилар.

ഈ പേജിലെ ആയത്തുകളിൽ നിന്നുള്ള പാഠങ്ങൾ:

• فضل عشر ذي الحجة على أيام السنة.

Зулҳижжа ойининг 10 куни йилнинг бошқа кунларидан афзалдир.

• ثبوت المجيء لله تعالى يوم القيامة وفق ما يليق به؛ من غير تشبيه ولا تمثيل ولا تعطيل.

Қиёмат куни Аллоҳ таолонинг Ўзига хос тарзда келиши оятда ўз исботини топган. Бу иш махлуқларга ташбиҳ-тамсил қилинмайди, инкор ҳам этилмайди.

• المؤمن إذا ابتلي صبر وإن أعطي شكر.

Мўмин балога йўлиқса, сабр этади. Неъматга ноил бўлса, шукр қилади.

ആയത്ത്: 23

وَجِاْيٓءَ يَوۡمَئِذِۭ بِجَهَنَّمَۚ يَوۡمَئِذٖ يَتَذَكَّرُ ٱلۡإِنسَٰنُ وَأَنَّىٰ لَهُ ٱلذِّكۡرَىٰ

Ўша куни жаҳаннам олиб келинади. Унинг етмиш минг тизгини бўлиб, ҳар бир тизгинини етмиш мингта фаришта тортиб келади. Ана шу куни инсон Аллоҳ таолонинг ҳуқуқларига нақадар бепарво бўлганини эслайди. Лекин бу эслашидан нима фойда? Ахир у кун амал қилиш куни эмас, ҳисоб-китоб куни-ку.

ആയത്ത്: 24

يَقُولُ يَٰلَيۡتَنِي قَدَّمۡتُ لِحَيَاتِي

Инсон қаттиқ надомат қилиб, қанийди, асл ҳаётим – охиратим учун яхши амалларни тақдим қилолганимда, дейди.

ആയത്ത്: 25

فَيَوۡمَئِذٖ لَّا يُعَذِّبُ عَذَابَهُۥٓ أَحَدٞ

У кунда ҳеч ким Аллоҳнинг азобичалик азоб бера олмайди. Чунки Аллоҳнинг азоби қаттиқроқ ва боқийроқдир.

ആയത്ത്: 26

وَلَا يُوثِقُ وَثَاقَهُۥٓ أَحَدٞ

Аллоҳ таоло кофирларни занжирбанд қилганидек, ҳеч ким бировни занжирбанд қилолмайди.

ആയത്ത്: 27

يَٰٓأَيَّتُهَا ٱلنَّفۡسُ ٱلۡمُطۡمَئِنَّةُ

Аммо мўмин жонга келсак, унга жони чиқаётган пайтда ҳам, Қиёмат кунида ҳам, эй иймон ва солиҳ амаллар билан қалби хотиржам бўлган жон, дейилади.

ആയത്ത്: 28

ٱرۡجِعِيٓ إِلَىٰ رَبِّكِ رَاضِيَةٗ مَّرۡضِيَّةٗ

Парвардигорингга Унинг ҳузуридаги чексиз савоблардан рози бўлиб, солиҳ амалларинг билан Унинг розилигига эришиб қайт!

ആയത്ത്: 29

فَٱدۡخُلِي فِي عِبَٰدِي

Солиҳ бандаларим қаторига киргин.

ആയത്ത്: 30

وَٱدۡخُلِي جَنَّتِي

Ҳозирлаб қўйган жаннатимга улар билан бирга киргин.

ഈ പേജിലെ ആയത്തുകളിൽ നിന്നുള്ള പാഠങ്ങൾ:

• عتق الرقاب، وإطعام المحتاجين في وقت الشدة، والإيمان بالله، والتواصي بالصبر والرحمة: من أسباب دخول الجنة.

Қул озод қилиш, қийинчилик пайтида муҳтожларга таом бериш, Аллоҳга иймон келтириш, сабр-тоқат ва раҳм-шафқатли бўлишни тавсия қилиш – жаннатга кириш сабабларидандир.

• من دلائل النبوة إخباره أن مكة ستكون حلالًا له ساعة من نهار.

Пайғамбар алайҳиссаломга вақти келиб Макканинг ҳалол қилиб берилиши, яъни, қатл қилинишга лойиқ кишиларни қатл қилиш ва асир олинишга лойиқ кишиларни асир олиш имкони пайдо бўлиши ҳақида хушхабар берилиши пайғамбарлик далилларидан биридир.

• لما ضيق الله طرق الرق وسع طرق العتق، فجعل الإعتاق من القربات والكفارات.

Аллоҳ таоло қулдорлик йўлларини торайтиргач, қулларни озод қилиш йўлини кенгайтирди. Қул озод қилишни қурбат - Аллоҳга яқин бўлиш ва каффорат амалларидан қилди.