ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߊߛߊ߯ߡߌߞߊ߲ ߘߐ߫. * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ছুৰা আশ্ব-শ্বুৰা
ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:
بيان كمال تشريع الله، ووجوب متابعته، والتحذير من مخالفته.
حٰمٓ ۟ۚ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
عٓسٓقٓ ۟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
كَذٰلِكَ یُوْحِیْۤ اِلَیْكَ وَاِلَی الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِكَ ۙ— اللّٰهُ الْعَزِیْزُ الْحَكِیْمُ ۟
হে মুহাম্মদ! যিদৰে আপোনাৰ প্ৰতি অহী কৰা হৈছে, ঠিক সেইদৰে আপোনাৰ পূৰ্বেও নবীসকলৰ ওপৰত অহী প্ৰেৰণ কৰা হৈছিল। নিশ্চয় আল্লাহ তেওঁৰ শত্ৰুসকলৰ পৰা প্ৰতিশোধ লোৱাৰ ক্ষেত্ৰত মহাপৰাক্ৰমশালী, লগতে নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সৃষ্টিৰ ক্ষেত্ৰতো তেওঁ মহাপ্ৰজ্ঞাৱান।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
تَكَادُ السَّمٰوٰتُ یَتَفَطَّرْنَ مِنْ فَوْقِهِنَّ وَالْمَلٰٓىِٕكَةُ یُسَبِّحُوْنَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَیَسْتَغْفِرُوْنَ لِمَنْ فِی الْاَرْضِ ؕ— اَلَاۤ اِنَّ اللّٰهَ هُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِیْمُ ۟
পৱিত্ৰ আল্লাহ ইমান মহান যে, তেওঁৰ প্ৰভাৱত বিশাল আৰু সুউচ্চ আকাশমণ্ডল পৃথিৱীৰ ওপৰত ভাঙি পৰাৰ উপক্ৰম হয়। ফিৰিস্তাসকলে প্ৰতিপালকৰ আগত নত স্বীকাৰ কৰি তেওঁৰ পৱিত্ৰতা আৰু মহানতাৰ গুণগান কৰে, লগতে তেওঁৰ প্ৰশংসা কৰে। তেওঁলোকে আল্লাহৰ ওচৰত পৃথিৱীবাসীৰ বাবে ক্ষমা প্ৰাৰ্থনা কৰে। জানি থোৱা! নিশ্চয় আল্লাহ তেওঁৰ তাওবাকাৰী বান্দাসকলৰ প্ৰতি অতি ক্ষমাশীল, আৰু তেওঁলোকৰ প্ৰতি অতি দয়ালু।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَالَّذِیْنَ اتَّخَذُوْا مِنْ دُوْنِهٖۤ اَوْلِیَآءَ اللّٰهُ حَفِیْظٌ عَلَیْهِمْ ۖؗ— وَمَاۤ اَنْتَ عَلَیْهِمْ بِوَكِیْلٍ ۟
যিসকলে আল্লাহৰ বাহিৰে মূৰ্ত্তিবোৰক আকোঁৱালি লৈছে, তথা আল্লাহৰ বাহিৰে সেইবোৰৰ উপাসনা কৰে আৰু সেইবোৰক নিজৰ সংৰক্ষক বুলি ভাৱে। আল্লাহে সিহঁতক সুক্ষ্মভাৱে চাই আছে, তথা সিহঁতৰ যাৱতীয় কৰ্ম ৰেকৰ্ড কৰি আছে। লগতে তেওঁ সিহঁতক ইয়াৰ প্ৰতিদানো দিব। হে ৰাছুল! আপোনাক সিহঁতৰ কৰ্ম সংৰক্ষণ কৰাৰ দায়িত্ব দিয়া হোৱা নাই। সিহঁতৰ কৰ্ম সম্পৰ্কে আপোনাক একো সোধ-পোচ কৰাও নহ’ব। কাৰণ আপোনাৰ দায়িত্ব হৈছে কেৱল বাৰ্তা পৌঁচাই দিয়া।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَكَذٰلِكَ اَوْحَیْنَاۤ اِلَیْكَ قُرْاٰنًا عَرَبِیًّا لِّتُنْذِرَ اُمَّ الْقُرٰی وَمَنْ حَوْلَهَا وَتُنْذِرَ یَوْمَ الْجَمْعِ لَا رَیْبَ فِیْهِ ؕ— فَرِیْقٌ فِی الْجَنَّةِ وَفَرِیْقٌ فِی السَّعِیْرِ ۟
হে ৰাছুল! যিদৰে আপোনাৰ পূৰ্বে নবীসকলৰ প্ৰতি আমি অহী কৰিছিলোঁ, ঠিক সেইদৰে আমি আপোনাৰ প্ৰতি আৰবী ভাষাত কোৰআনৰ অহী কৰিছোঁ, যাতে আপুনি মক্কাৰ অধিবাসীসকলক আৰু ইয়াৰ ওচৰে-পাঁজৰে থকা লোকসকলক আৰু তাৰ পিছত গোটেই মানৱ জাতিক সতৰ্ক কৰিব পাৰে আৰু মানুহক কিয়ামত সম্পৰ্কে সতৰ্ক কৰিব পাৰে, যিদিনা আল্লাহে আগৰ পিছৰ সকলো লোককে একে ঠাইতে হিচাপ-নিকাচ আৰু প্ৰতিদানৰ বাবে একত্ৰিত কৰিব। সেই দিৱস সম্পৰ্কে কোনো ধৰণৰ সন্দেহৰ অৱকাশ নাই। সেইদিনা মানুহবিলাক দুটা গোটত বিভক্ত হ’ব, এটা গোটৰ মানুহে জান্নাতত প্ৰৱেশ কৰিব, তেওঁলোক হৈছে মুমিনসকল। আৰু আনটো গোটৰ লোকসকলে জাহান্নামত প্ৰৱেশ কৰিব, আৰু সিহঁত হৈছে কাফিৰসকল।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَوْ شَآءَ اللّٰهُ لَجَعَلَهُمْ اُمَّةً وَّاحِدَةً وَّلٰكِنْ یُّدْخِلُ مَنْ یَّشَآءُ فِیْ رَحْمَتِهٖ ؕ— وَالظّٰلِمُوْنَ مَا لَهُمْ مِّنْ وَّلِیٍّ وَّلَا نَصِیْرٍ ۟
আল্লাহে যদি সকলোকে ইছলাম ধৰ্মত দীক্ষিত কৰি এটা উম্মতৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ ইচ্ছা কৰিলেহেঁতেন, তেন্তে তেওঁলোকক ইছলামৰ ওপৰত প্ৰতিষ্ঠিত কৰি একেটা উম্মতৰে অন্তৰ্ভুক্ত কৰিলেহেঁতেন আৰু সকলোকে জান্নাতত প্ৰৱেশ কৰালেহেঁতেন। কিন্তু তেওঁৰ হিকমতৰ দাবী হৈছে, তেওঁ যাক ইচ্ছা কৰে তাকেই ইছলামত প্ৰৱেশ কৰাৰ সুযোগ দিয়ে আৰু তাক জান্নাতত প্ৰৱেশ কৰায়। কুফৰ আৰু গুনাহৰ দ্বাৰা নিজৰ ওপৰত অন্যায় কৰা লোকসকলৰ বাবে কোনো অভিভাৱক নাই, যিয়ে সিহঁতৰ দায়িত্বভাৰ গ্ৰহণ কৰিব। সিহঁতৰ বাবে কোনো সহায়কো নাই, যিয়ে সিহঁতক আল্লাহৰ শাস্তিৰ পৰা ৰক্ষা কৰিব।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اَمِ اتَّخَذُوْا مِنْ دُوْنِهٖۤ اَوْلِیَآءَ ۚ— فَاللّٰهُ هُوَ الْوَلِیُّ وَهُوَ یُحْیِ الْمَوْتٰی ؗ— وَهُوَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٌ ۟۠
বৰং এই মুশ্বৰিকসকলে আল্লাহক এৰি বহুতকে নিজৰ অভিভাৱক বনাই লৈছে, সেইবোৰৰ পৰা নিজৰ সুৰক্ষা প্ৰাৰ্থনা কৰে। অথচ প্ৰকৃত অভিভাৱক হৈছে একমাত্ৰ আল্লাহ তাআলা। তেওঁৰ বাহিৰে কোনেও উপকাৰো কৰিব নোৱাৰে আৰু ক্ষতিও কৰিব নোৱাৰে। তেৱেঁই মৃত লোকসকলক হিচাপ-নিকাচ আৰু প্ৰতিদানৰ বাবে জীৱিত কৰিব। কোনেও পৱিত্ৰ আল্লাহক বিৱশ কৰিব নোৱাৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَا اخْتَلَفْتُمْ فِیْهِ مِنْ شَیْءٍ فَحُكْمُهٗۤ اِلَی اللّٰهِ ؕ— ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبِّیْ عَلَیْهِ تَوَكَّلْتُ ۖۗ— وَاِلَیْهِ اُنِیْبُ ۟
হে মানৱজাতি! তোমালোকে ধৰ্মৰ মূল বিধি-বিধান আৰু সৰু-সুৰা যিবোৰ বিষয়ত মতভেদ কৰা, সেইবোৰৰ ফয়চালাৰ দায়িত্ব হৈছে আল্লাহৰ হাতত। গতিকে তেনেকুৱা বিষয়ত তোমালোকে আল্লাহৰ কিতাব আৰু ৰাছুল চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামৰ ছুন্নতৰ পিনে প্ৰত্যাৱৰ্তন কৰা। ওপৰত যিবোৰ বৈশিষ্ট্য বৰ্ণনা কৰা হ’ল, সেইবোৰ বিশেষণেৰে বিশেষিত সত্ত্বাই হৈছে মোৰ প্ৰতিপালক। মই মোৰ সকলো কৰ্মতে তেওঁৰ ওপৰতেই ভৰসা কৰোঁ আৰু তাওবা কৰি তেওঁৰ ওচৰতেই প্ৰত্যাৱৰ্তন কৰোঁ।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• القرآن والسُنَّة مرجعان للمؤمنين في شؤونهم كلها، وبخاصة عند الاختلاف.
• الاقتصار على إنذار أهل مكة ومن حولها؛ لأنهم مقصودون بالرد عليهم لإنكارهم رسالته صلى الله عليه وسلم وهو رسول للناس كافة كما قال تعالى: ﴿وَمَآ أَرسَلنُّكَ إلَّا كافةً لِّلنَّاس...﴾، (سبأ: 28).
মক্কা আৰু তাৰ ওচৰে-পাঁজৰে থকা লোকসকলক সাৱধান কৰাৰ বৰ্ণনা এইকাৰণে আহিছে, কাৰণ সিহতৰ ধাৰণাক খণ্ডন কৰাটোৱে হৈছে ইয়াৰ উদ্দেশ্য। কিয়নো প্ৰথমে সিহঁতেই নবী চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামৰ ৰিছালতক অস্বীকাৰ কৰিছিল। পক্ষান্তৰে নবী চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লাম হৈছে গোটেই মানৱজাতিৰ প্ৰতি প্ৰেৰিত ৰাছুল। যেনে আল্লাহ তাআলাই কৈছেঃ ﴿وَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ إِلَّا كَآفَّةً لِّلنَّاسِ...﴾ অৰ্থাৎ আমি আপোনাক গোটেই মানৱজাতিৰ বাবে ৰাছুল হিচাপে প্ৰেৰণ কৰিছোঁ। (ছুৰা ছাবা)
فَاطِرُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— جَعَلَ لَكُمْ مِّنْ اَنْفُسِكُمْ اَزْوَاجًا وَّمِنَ الْاَنْعَامِ اَزْوَاجًا ۚ— یَذْرَؤُكُمْ فِیْهِ ؕ— لَیْسَ كَمِثْلِهٖ شَیْءٌ ۚ— وَهُوَ السَّمِیْعُ الْبَصِیْرُ ۟
পূৰ্বৱৰ্তী কোনো উদাহৰণ নোহোৱাকৈয়ে আল্লাহেই আকাশমণ্ডল আৰু পৃথিৱী সৃষ্টি কৰিছে। তেৱেঁই তোমালোকৰ মাজৰ পৰা তোমালোকৰ বাবে তোমালোকৰ সঙ্গিণী সৃষ্টি কৰিছে। তোমালোকৰ বাবেই উট, গৰু, ছাগলী আদিৰ যোৰা সৃষ্টি কৰিছে, যাতে সেইবোৰে বংশবৃদ্ধি কৰিব পাৰে। তেৱেঁই তোমালোকক বিবাহ বন্ধনৰ মাধ্যমত বংশ বৃদ্ধিৰ সুযোগ প্ৰদান কৰিছে। লগতে চতুষ্পদ জন্তুৰ গাখিৰ আৰু মাংস তোমালোকৰ জীৱন-যাপনৰ উপকৰণ বনাইছে। সৃষ্টিজগতৰ একোৱেই তেওঁৰ সমপৰ্যায়ৰ নহয়। তেৱেঁই সৰ্বশ্ৰোতা, বান্দাৰ কথা শ্ৰৱণ কৰে আৰু সিহঁতৰ কৰ্মবোৰ প্ৰত্যক্ষ কৰে। কোনো বস্তুৱে তেওঁৰ তত্ত্বাৱধায়নৰ পৰা এৰা নপৰে। অচিৰেই তেওঁ সিহঁতক সিহঁতৰ কৰ্মৰ প্ৰতিদান দিব। যদি কৰ্ম ভাল হয় তেন্তে ভাল প্ৰতিদান পাব আৰু যদি বেয়া হয় তেন্তে বেয়া ফল পাব।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَهٗ مَقَالِیْدُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۚ— یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَّشَآءُ وَیَقْدِرُ ؕ— اِنَّهٗ بِكُلِّ شَیْءٍ عَلِیْمٌ ۟
আকাশমণ্ডল আৰু পৃথিৱীৰ ধন-ভাণ্ডাৰৰ চাবি-কাঠি একমাত্ৰ তেওঁৰেই হাতত। তেওঁ বান্দাসকলৰ মাজৰ যাক ইচ্ছা কৰে তাৰ জীৱিকা প্ৰশস্ত কৰি দিয়ে, এই পৰীক্ষা কৰিবলৈ যে, সি কৃতজ্ঞ হয় নে অকৃতজ্ঞ? আনহাতে যাক ইচ্ছা কৰে তাৰ জীৱিকা সংকীৰ্ণ কৰি দিয়ে, এই কথা প্ৰকাশ কৰিবলৈ যে, সি ধৈৰ্য্য ধৰে নে নাই, অথবা সি আল্লাহে নিৰ্ধাৰণ কৰা তাকদীৰ সম্পৰ্কে অসন্তুষ্ট হয় নেকি? নিশ্চয় তেওঁ সকলো বিষয়ে সৰ্বজ্ঞ। বান্দাসকলৰ কোনো কল্যাণকৰ হিতেই তেওঁৰ পৰা গোপন নহয়।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
شَرَعَ لَكُمْ مِّنَ الدِّیْنِ مَا وَصّٰی بِهٖ نُوْحًا وَّالَّذِیْۤ اَوْحَیْنَاۤ اِلَیْكَ وَمَا وَصَّیْنَا بِهٖۤ اِبْرٰهِیْمَ وَمُوْسٰی وَعِیْسٰۤی اَنْ اَقِیْمُوا الدِّیْنَ وَلَا تَتَفَرَّقُوْا فِیْهِ ؕ— كَبُرَ عَلَی الْمُشْرِكِیْنَ مَا تَدْعُوْهُمْ اِلَیْهِ ؕ— اَللّٰهُ یَجْتَبِیْۤ اِلَیْهِ مَنْ یَّشَآءُ وَیَهْدِیْۤ اِلَیْهِ مَنْ یُّنِیْبُ ۟ؕ
তেৱেঁই তোমালোকৰ বাবে দ্বীন বিধিবদ্ধ কৰিছে, যিদৰে আমি নূহ আলাইহিচ্ছালামক ইয়াৰ প্ৰচাৰ প্ৰসাৰ কৰাৰ আৰু সেইমতে আমল কৰাৰ আদেশ কৰিছিলোঁ, আৰু হে ৰাছুল আপোনাৰ প্ৰতিও আমি সেই অহীকেই প্ৰেৰণ কৰিছোঁ। আমি তোমালোকৰ বাবে সেইদৰেই চৰীয়ত বিধিবদ্ধ কৰিছোঁ, যিটো প্ৰচাৰ কৰাৰ আৰু সেইমতে আমল কৰাৰ নিৰ্দেশ আমি ইব্ৰাহীম, মুছা আৰু ঈছা আলাইহিমুচ্ছালামক প্ৰদান কৰিছিলোঁ। যাৰ সাৰাংশ হৈছে, “তোমালোকে দ্বীন প্ৰতিষ্ঠিত কৰা, ইয়াৰ মাজত মতভেদ কৰাৰ পৰা বিৰত থকা”। (হে ৰাছুল!) অন্যান্য উপাস্যৰ উপাসনা পৰিত্যাগ কৰাৰ বিধান আৰু তাওহীদৰ পিনে কৰা আপোনাৰ এই আহ্বান, মুশ্বৰিকসকলৰ বাবে কঠিন অনুভৱ হৈ আছে। আল্লাহে তেওঁৰ যি বান্দাক ইচ্ছা কৰে মনোনীত কৰি লয় আৰু তাক তেওঁৰ ইবাদত আৰু আনুগত্যৰ তাওফীক দিয়ে। লগতে যিয়ে গুনাহৰ পৰা তাওবা কৰি তেওঁৰ পিনে প্ৰত্যৱৰ্তন কৰে তাক তেওঁ হিদায়ত দিয়ে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَا تَفَرَّقُوْۤا اِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَآءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْیًا بَیْنَهُمْ ؕ— وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَّبِّكَ اِلٰۤی اَجَلٍ مُّسَمًّی لَّقُضِیَ بَیْنَهُمْ ؕ— وَاِنَّ الَّذِیْنَ اُوْرِثُوا الْكِتٰبَ مِنْ بَعْدِهِمْ لَفِیْ شَكٍّ مِّنْهُ مُرِیْبٍ ۟
কিন্তু কাফিৰ আৰু মুশ্বৰিকসকলে নবী মুহাম্মদ চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামৰ নবুওৱত প্ৰমাণিত হোৱাৰ পিছতো মতভেদ সৃষ্টি কৰিলে। সিহঁতৰ এই মতভেদ সৃষ্টিৰ কাৰণ আছিল পাৰস্পৰিক বিদ্বেষ আৰু অন্যায়-অত্যাচাৰ। এটা নিৰ্ধাৰিত সময়লৈকে অৰ্থাৎ কিয়ামত দিৱসলৈকে সিহঁতৰ শাস্তি পলম কৰা সম্পৰ্কে আল্লাহৰ পূৰ্ব সিদ্ধান্ত নাথাকিলে, সিহঁতে যিদৰে আল্লাহৰ লগত কুফৰী কৰি আছে আৰু তেওঁৰ ৰাছুলসকলক অস্বীকাৰ কৰি আছে, নিশ্চয় আল্লাহে ইয়াতেই সিহঁতৰ ফয়চালা কৰি দিলেহেঁতেন। যিসকল ইয়াহুদীয়ে তাওৰাতৰ উত্তৰাধিকাৰী হৈছিল, তথা যিসকল খৃষ্টানে ইঞ্জীলৰ উত্তৰাধিকাৰী হৈছিল নিজৰ পূৰ্বপুৰুষসকলৰ পিছত, আৰু এই মুশ্বৰিকসকলৰ পিছত, সিহঁত আটায়ে মুহাম্মদ চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামে লৈ অহা কোৰআন সম্পৰ্কে সন্দেহত পতিত হৈ আছে, তথা ইয়াক অস্বীকাৰ কৰি আছে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَلِذٰلِكَ فَادْعُ ۚ— وَاسْتَقِمْ كَمَاۤ اُمِرْتَ ۚ— وَلَا تَتَّبِعْ اَهْوَآءَهُمْ ۚ— وَقُلْ اٰمَنْتُ بِمَاۤ اَنْزَلَ اللّٰهُ مِنْ كِتٰبٍ ۚ— وَاُمِرْتُ لِاَعْدِلَ بَیْنَكُمْ ؕ— اَللّٰهُ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ ؕ— لَنَاۤ اَعْمَالُنَا وَلَكُمْ اَعْمَالُكُمْ ؕ— لَا حُجَّةَ بَیْنَنَا وَبَیْنَكُمْ ؕ— اَللّٰهُ یَجْمَعُ بَیْنَنَا ۚ— وَاِلَیْهِ الْمَصِیْرُ ۟ؕ
এতেকে আপুনি এই সঠিক দ্বীনৰ পিনেই মানুহক আহ্বান কৰক, নিজ প্ৰতিপালকৰ আদেশ অনুসাৰে ইয়াৰ ওপৰতেই অবিচল থাকক। আপুনি কেতিয়াও সিহঁতৰ ইচ্ছাৰ অনুসৰণ নকৰিব। সিহঁতৰ সৈতে বাদানুবাদৰ সময়ত আপুনি সিহঁতক কৈ দিয়কঃ “মই আল্লাহৰ প্ৰতি ঈমান আনিছোঁ, আৰু সেইসমূহ কিতাবৰ প্ৰতি ঈমান আনিছোঁ, যিবোৰ আল্লাহে তেওঁৰ ৰাছুলসকলৰ ওপৰত অৱতীৰ্ণ কৰিছে। আল্লাহে মোক নিৰ্দেশ দিছে যে, মই যেন তোমালোকৰ মাজত ন্যায় সহকাৰে ফয়চাল কৰোঁ। মই ইবাদত কৰা আল্লাহেই হৈছে আমাৰ আৰু তোমালোক সকলোৰে প্ৰতিপালক। আমাৰ কৰ্ম আমাৰ বাবে, ভাল হওক অথবা বেয়া। তোমালোকৰ কৰ্ম তোমালোকৰ বাবে, ভালকৰ্মই হওক অথবা বেয়া। দলিল-প্ৰমাণ স্পষ্ট হোৱাৰ পিছত তথা সঠিক পথ প্ৰকাশ পোৱাৰ পিছত আমাৰ আৰু তোমালোকৰ মাজত কোনো ধৰণৰ বিবাদৰ অৱকাশ নাই। আল্লাহে আমাক সকলোকে একত্ৰিত কৰিব, কিয়ামতৰ দিনা তেওঁৰ ওচৰতেই প্ৰত্যাৱৰ্তন কৰিব লাগিব। আমাৰ মাজৰ প্ৰত্যেকেই উচিত প্ৰতিদান লাভ কৰিব। তেতিয়া স্পষ্ট হৈ পৰিব সত্য কোন আৰু অসত্য কোন; সঠিক পথত কোন আছিল আৰু বাতিল পথত কোন আছিল”।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• من مقومات نجاح الدعوة إلى الله: صحة المبدأ، والاستقامة عليه، والبعد عن اتباع الأهواء، والعدل، والتركيز على المشترك، وترك الجدال العقيم، والتذكير بالمصير المشترك.
ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ কেইটামান সফল নীতিঃ উৎস সঠিক হ’ব লাগিব, তাৰ ওপৰত প্ৰতিষ্ঠিত থাকিব লাগিব। প্ৰবৃত্তিৰ অনুসৰণৰ পৰা বিৰত থাকিব লাগিব। ন্যায় তথা এনেকুৱা বিষয়ৰ প্ৰতি মনোযোগ প্ৰদান কৰিব লাগিব, যিটো উভয় ক্ষেত্ৰতে প্ৰযোজ্য। লগতে অলাগতীয়াল বিতৰ্ক পৰিহাৰ কৰিব লাগিব আৰু এনেকুৱা পৰিণামবোৰ স্মৰণ কৰাব লাগিব, যিবোৰৰ সন্মুখীন সকলোৱে হ’ব লাগিব।
وَالَّذِیْنَ یُحَآجُّوْنَ فِی اللّٰهِ مِنْ بَعْدِ مَا اسْتُجِیْبَ لَهٗ حُجَّتُهُمْ دَاحِضَةٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَعَلَیْهِمْ غَضَبٌ وَّلَهُمْ عَذَابٌ شَدِیْدٌ ۟
মুহাম্মদ চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামৰ ওপৰত অৱতীৰ্ণ হোৱা এই দ্বীনক মানুহে আঁকোৱালি লোৱাৰ পিছতো যিসকলে বাতিল যুক্তি আদিৰ সঁহাৰি লৈ তৰ্ক-বিতৰ্ক কৰে, সিহঁতৰ প্ৰতিপালকৰ ওচৰত আৰু মুমিনসকলৰ ওচৰত সেইসকল লোকৰ যুক্তিৰ কোনো মূল্য নাই। ইয়াৰ কোনো প্ৰভাৱ নপৰিব। যিহেতু সিহঁতে সত্যক অস্বীকাৰ কৰিছে, লগতে কুফৰী কৰিছে, গতিকে সিহঁতৰ ওপৰত আছে আল্লাহৰ অভিসম্পাত। তথা কিয়ামতৰ দিনা সিহঁতৰ বাবে অপেক্ষা কৰি আছে কঠিন শাস্তি।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اَللّٰهُ الَّذِیْۤ اَنْزَلَ الْكِتٰبَ بِالْحَقِّ وَالْمِیْزَانَ ؕ— وَمَا یُدْرِیْكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ قَرِیْبٌ ۟
আল্লাহেই সত্য সহকাৰে কোৰআন অৱতীৰ্ণ কৰিছে, ইয়াৰ মাজত সন্দেহৰ কোনো অৱকাশ নাই। ন্যায় অৱতীৰ্ণ কৰিছে, যাতে মানুহৰ মাজত ন্যায় সহকাৰে ফয়চালা কৰা হয়। সিহঁতে যি কিয়ামতক অস্বীকাৰ কৰি আছে, সম্ভৱতঃ সেইটো অতি নিকৱৰ্তী। তথা এই কথা সৰ্বজনবিদিত যে, প্ৰত্যেক আহিবলগীয়া বস্তুৱে নিকটৱৰ্তী হিচাপে পৰিগণিত।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
یَسْتَعْجِلُ بِهَا الَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ بِهَا ۚ— وَالَّذِیْنَ اٰمَنُوْا مُشْفِقُوْنَ مِنْهَا ۙ— وَیَعْلَمُوْنَ اَنَّهَا الْحَقُّ ؕ— اَلَاۤ اِنَّ الَّذِیْنَ یُمَارُوْنَ فِی السَّاعَةِ لَفِیْ ضَلٰلٍۢ بَعِیْدٍ ۟
যিসকলে কিয়ামত দিৱসক বিশ্বাস নকৰে, সিহঁতেই ইয়াকলৈ খৰধৰ কৰে। কিয়নো সিহঁতে হিচাপ-নিকাচ আৰু প্ৰতিদান তথা শাস্তি দিয়া হ'ব বুলি বিশ্বাস নকৰে। আনহাতে যিসকলে আল্লাহৰ প্ৰতি ঈমান পোষণ কৰিছে, তেওঁলোকে এই দিৱসৰ পৰিণাম সম্পৰ্কে সদায় ভীত-সন্ত্ৰস্ত হৈ থাকে। তেওঁলোকে পৰিপূৰ্ণৰূপে বিশ্বাস কৰে যে, এই দিৱস অৱশ্যম্ভাৱী, ইয়াত কোনো সন্দেহ নাই। জানি থোৱা! যিসকলে কিয়ামত সম্পৰ্কে বিতৰ্ক কৰে তথা বাক-বিতণ্ডা কৰে, লগতে ইয়াৰ বাস্তৱতাকলৈ সন্দেহ পোষণ কৰে, নিশ্চয় সিহঁত সত্যৰ পৰা বহু দূৰ আঁতৰি গৈ পথভ্ৰষ্ট হৈছে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اَللّٰهُ لَطِیْفٌ بِعِبَادِهٖ یَرْزُقُ مَنْ یَّشَآءُ ۚ— وَهُوَ الْقَوِیُّ الْعَزِیْزُ ۟۠
আল্লাহ বান্দাসকলৰ প্ৰতি অনুগ্ৰহশীল। তেওঁ যাক ইচ্ছা কৰে জীৱিকা প্ৰদান কৰে তথা তাৰ জীৱিকাত প্ৰশস্ততা প্ৰদান কৰে। আনহাতে তেওঁ যাক ইচ্ছা কৰে তেওঁৰ হিকমত অনুযায়ী আৰু তেওঁৰ কৃপা অনুযায়ী তাৰ জীৱিকা সংকীৰ্ণ কৰি দিয়ে, যদিও দেখাত বিপৰীত অনুভৱ হয়। তেওঁ সৰ্বশক্তিমান, তেওঁক কোনেও পৰাজিত কৰিব নোৱাৰে। তেওঁ মহাপৰাক্ৰমশালী, যিয়ে শত্ৰুৰ পৰা প্ৰতিশোধ গ্ৰহণ কৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مَنْ كَانَ یُرِیْدُ حَرْثَ الْاٰخِرَةِ نَزِدْ لَهٗ فِیْ حَرْثِهٖ ۚ— وَمَنْ كَانَ یُرِیْدُ حَرْثَ الدُّنْیَا نُؤْتِهٖ مِنْهَا ۙ— وَمَا لَهٗ فِی الْاٰخِرَةِ مِنْ نَّصِیْبٍ ۟
যিয়ে আখিৰাতৰ ছোৱাব আশা কৰিব তথা ইয়াৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় আমল কৰিব, আমি তাৰ ছোৱাব বৃদ্ধি কৰি দিম। কিয়নো এটা ছোৱাবৰ প্ৰতিদান দহ গুণৰ পৰা সাতশ গুণ পৰ্যন্ত বৃদ্ধি কৰি দিয়া হয়, আনকি ইয়াতকৈও বহুলাংশে বৃদ্ধি কৰি দিয়া হয়। আনহাতে যিয়ে অকল পাৰ্থিৱ জীৱনৰ সা-সুবিধা কামনা কৰে, আমি তাক তাৰ নিৰ্ধাৰিত অংশ ইয়াতেই প্ৰদান কৰিম। যিহেতু সি পাৰ্থিৱ জীৱনক প্ৰাধান্য দিছে, সেয়ে আখিৰাতত তাৰ কোনো পাবলগীয়া অংশ নাথাকিব।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اَمْ لَهُمْ شُرَكٰٓؤُا شَرَعُوْا لَهُمْ مِّنَ الدِّیْنِ مَا لَمْ یَاْذَنْ بِهِ اللّٰهُ ؕ— وَلَوْلَا كَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ ؕ— وَاِنَّ الظّٰلِمِیْنَ لَهُمْ عَذَابٌ اَلِیْمٌ ۟
আল্লাহৰ বাহিৰেও এই মুশ্বৰিকসকলৰ এনেকুৱা কিছুমান উপাস্য আছে নেকি, যিসকলে সিহঁতৰ বাবে ধৰ্মৰ কিছুমান এনেকুৱা বিধি-বিধান জাৰি কৰিছে, যিবোৰ জাৰি কৰাৰ আদেশ আল্লাহে সিহঁতক প্ৰদান কৰা নাই। যেনেঃ আল্লাহৰ লগত শ্বিৰ্ক কৰা, তেওঁ হালাল কৰা বস্তুক হাৰাম কৰা আৰু হাৰাম কৰা বস্তুক হালাল কৰা আদি? এই মতানৈক্যকাৰীসকলৰ মাজত ফয়চালা কৰিবলৈ আল্লাহে যদি এটা দিৱস নিৰ্ধাৰিত কৰি নাৰাখিলেহেঁতেন, আৰু সিহঁতক সেই নিৰ্ধাৰিত সময়লৈকে অৱকাশ দিয়াৰ যদি পূৰ্ব সিদ্ধান্ত নাথাকিলহেঁতেন, তেন্তে আল্লাহে নিশ্চয় সিহঁতৰ মাজত এতিয়াই মীমাংসা কৰি দিলেহেঁতেন। নিশ্চয় যিসকলে শ্বিৰ্ক আৰু গুনাহৰ দ্বাৰা নিজৰ ওপৰত অন্যায় কৰিছে, সিহঁতৰ বাবে কিয়ামতৰ দিনা অপেক্ষা কৰি আছে কষ্টদায়ক শাস্তি।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
تَرَی الظّٰلِمِیْنَ مُشْفِقِیْنَ مِمَّا كَسَبُوْا وَهُوَ وَاقِعٌ بِهِمْ ؕ— وَالَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ فِیْ رَوْضٰتِ الْجَنّٰتِ ۚ— لَهُمْ مَّا یَشَآءُوْنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ؕ— ذٰلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الْكَبِیْرُ ۟
হে ৰাছুল! আপুনি দেখিবলৈ পাব, যিসকলে শ্বিৰ্ক আৰু গুনাহৰ মাধ্যমত নিজৰ ওপৰত অন্যায় কৰিছে, সেইদিনা সিহঁতে নিজৰ উপাৰ্জিত গুনাহৰ কাৰণে শাস্তিৰ ভয়ত পেপুৱা লাগিব। এই শাস্তি সিহঁতে যিকোনো উপায়ে ভোগ কৰিব লাগিব। তাওবা নকৰাকৈ কেৱল এই ভয়ে একো উপকাৰ সাধন নকৰিব। পক্ষান্তৰে যিসকলে আল্লাহ আৰু তেওঁৰ ৰাছুলসকলৰ প্ৰতি ঈমান আনিছে, তেওঁলোকৰ অৱস্থা হ’ব সিহঁতৰ বিপৰীত। তেওঁলোকে জান্নাতৰ বাগানসমূহত নিয়ামত উপভোগ কৰিব। তেওঁলোকে নিজ প্ৰতিপালকৰ ওচৰত সেইসকলো নিয়ামত লাভ কৰিব, যিবোৰ তেওঁলোকে কামনা কৰিব, সেই নিয়ামতবোৰ কেতিয়াও সমাপ্ত নহ’ব। এইটোৱেই হৈছে মহা অনুগ্ৰহ, আন কোনো অনুগ্ৰহেই ইয়াৰ মুকাবিলা কৰিব নোৱাৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• خوف المؤمن من أهوال يوم القيامة يعين على الاستعداد لها.
• لطف الله بعباده حيث يوسع الرزق على من يكون خيرًا له، ويضيّق على من يكون التضييق خيرًا له.
বান্দাসকলৰ প্ৰতি এইটো আল্লাহৰ এক প্ৰকাৰ অনুগ্ৰহ যে, তেওঁ সেই ব্যক্তিৰ জীৱিকা প্ৰশস্ত কৰি দিয়ে, যাৰ বাবে জীৱিকা প্ৰশস্ত কৰা কল্যাণকৰ। আনহাতে যাৰ বাবে জীৱিকা সংকীৰ্ণ কৰাটো কল্যাণকৰ, তাৰ বাবে জীৱিকা সংকীৰ্ণ কৰি দিয়ে।
ذٰلِكَ الَّذِیْ یُبَشِّرُ اللّٰهُ عِبَادَهُ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ ؕ— قُلْ لَّاۤ اَسْـَٔلُكُمْ عَلَیْهِ اَجْرًا اِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبٰی ؕ— وَمَنْ یَّقْتَرِفْ حَسَنَةً نَّزِدْ لَهٗ فِیْهَا حُسْنًا ؕ— اِنَّ اللّٰهَ غَفُوْرٌ شَكُوْرٌ ۟
এইটোৱে সেই মহা সুসংবাদ, যিটো ৰাছুলসকলৰ মাধ্যমত আল্লাহে সেইসকল লোকক প্ৰদান কৰিছে, যিসকলে আল্লাহৰ প্ৰতি আৰু তেওঁৰ ৰাছুলসকলৰ প্ৰতি ঈমান আনিছে আৰু সৎকৰ্ম কৰিছে। হে ৰাছুল! আপুনি কওক, “সত্য পৌঁচাই দিয়াৰ বিনিময়ত মই তোমালোকৰ পৰা কোনো পাৰিশ্ৰমিক নিবিচাৰোঁ, এটা প্ৰতিদানৰ বাহিৰে কিন্তু সেইটোৰো লাভ তোমালোকৰেই হ’ব, সেয়া হৈছে আত্মীয়তাৰ বন্ধন অনুযায়ী তোমালোকে মোক মুহাব্বতৰ দৃষ্টিৰে চোৱা”। যিয়েই সৎকৰ্ম কৰিব, আমি তাক ইয়াৰ প্ৰতিদান বৃদ্ধি কৰি প্ৰদান কৰিম। কাৰণ এটা নেকীৰ প্ৰতিদান দহগুণ পৰ্যন্ত দিয়া হয়। নিশ্চয় আল্লাহ তেওঁৰ তাওবাকাৰী বান্দাসকলৰ প্ৰতি ক্ষমাশীল। তেওঁ সেইসমূহ সৎকৰ্মৰ উচিত মৰ্যাদা প্ৰদান কৰে, যিবোৰ তেওঁলোকে আল্লাহৰ সন্তুষ্টি অৰ্জন কৰিবলৈ পালন কৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اَمْ یَقُوْلُوْنَ افْتَرٰی عَلَی اللّٰهِ كَذِبًا ۚ— فَاِنْ یَّشَاِ اللّٰهُ یَخْتِمْ عَلٰی قَلْبِكَ ؕ— وَیَمْحُ اللّٰهُ الْبَاطِلَ وَیُحِقُّ الْحَقَّ بِكَلِمٰتِهٖ ؕ— اِنَّهٗ عَلِیْمٌۢ بِذَاتِ الصُّدُوْرِ ۟
মুশ্বৰিকসকলে ধাৰণা কৰে যে, নবী মুহাম্মদ চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামে নিজেই এই কোৰআন ৰচনা কৰি আল্লাহৰ সৈতে সম্পৃক্ত কৰিছে। সেয়ে আল্লাহে সিহঁতৰ এই ধাৰণা খণ্ডন কৰি কৈছেঃ যদি আপোনাৰ অন্তৰত মিছা আৰোপ কৰাৰ কোনো কল্পনাও আহিলহেঁতেন তেন্তে আমি আপোনাৰ অন্তৰত মোহৰ মাৰি দিলোঁহেঁতেন। তথা বাতিলক মচি পেলাই সত্যক অৱশিষ্ট ৰাখিলোহেঁতেন। যিহেতু এনেকুৱা কোনো ঘটনা সংঘটিত হোৱা নাই, গতিকে ইয়াৰ দ্বাৰা প্ৰমাণ হয় যে, এইখন আল্লাহৰ ফালৰ পৰা অৱতীৰ্ণ গ্ৰন্থ। নিশ্চয় আল্লাহ বান্দাসকলৰ অন্তৰৰ গোপন তথ্য সম্পৰ্কে অৱগত। একোৱেই তেওঁৰ পৰা অগোচৰ নহয়।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَهُوَ الَّذِیْ یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهٖ وَیَعْفُوْا عَنِ السَّیِّاٰتِ وَیَعْلَمُ مَا تَفْعَلُوْنَ ۟ۙ
সেই পৱিত্ৰ আল্লাহেই বান্দাসকলৰ তাওবা কবূল কৰে, যেতিয়া তেওঁলোকে আল্লাহৰ ওচৰত কুফৰী আৰু গুনাহৰ পৰা তাওবা কৰে। যেতিয়া তেওঁলোকৰ পৰা কোনো গুনাহ হৈ যায়, তেৱেঁই বান্দাসকলৰ গুনাহ ক্ষমা কৰি দিয়ে। তোমালোকে যি কৰ্মই নকৰা কিয়, তেওঁ সেই সকলো জানে। তোমালোকৰ কোনো কৰ্মই তেওঁৰ পৰা গোপন নহয়। শীঘ্ৰেই তেওঁ তোমালোকক ইয়াৰ প্ৰতিদান দিব।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَیَسْتَجِیْبُ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ وَیَزِیْدُهُمْ مِّنْ فَضْلِهٖ ؕ— وَالْكٰفِرُوْنَ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِیْدٌ ۟
তথা যিসকলে আল্লাহ আৰু তেওঁৰ ৰাছুলসকলৰ প্ৰতি ঈমান আনিছে আৰু সৎকৰ্ম কৰিছে আল্লাহে তেওঁলোকৰ দুআ কবূল কৰে। তেওঁ নিজ অনুগ্ৰহত তেওঁলোকক সেই সকলো সা-সুবিধা প্ৰদান কৰে, যিবোৰ তেওঁলোকে বিচৰা নাছিল। আনহাতে যিসকলে আল্লাহ আৰু তেওঁৰ ৰাছুলসকলক অস্বীকাৰ কৰিছে, সিহঁতৰ বাবে কিয়ামতৰ দিনা অপেক্ষা কৰি আছে কঠিন শাস্তি।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَوْ بَسَطَ اللّٰهُ الرِّزْقَ لِعِبَادِهٖ لَبَغَوْا فِی الْاَرْضِ وَلٰكِنْ یُّنَزِّلُ بِقَدَرٍ مَّا یَشَآءُ ؕ— اِنَّهٗ بِعِبَادِهٖ خَبِیْرٌ بَصِیْرٌ ۟
আল্লাহে যদি সকলো বান্দাকে প্ৰচুৰ পৰিমাণে জীৱিকা প্ৰদান কৰিলেহেঁতেন, তেন্তে সিহঁতে পৃথিৱীত অন্যায়-অত্যাচাৰ আৰু উপদ্ৰৱ সৃষ্টি কৰি ফুৰিলেহেঁতেন। কিন্তু আল্লাহে প্ৰয়োজন অনুসাৰে নিজ ইচ্ছামতে জীৱিকা অৱতীৰ্ণ কৰে, কেতিয়াবা অধিক আৰু কেতিয়াবা কম। নিশ্চয় তেওঁ বান্দাসকলৰ অৱস্থা সম্পৰ্কে সৰ্বজ্ঞ, পুংখানুপুংখ পৰ্যবেক্ষণকাৰী। গতিকে তেওঁ হিকমত অনুযায়ী প্ৰদান কৰে আৰু হিকমত অনুযায়ী ইয়াৰ পৰা বঞ্চিত কৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَهُوَ الَّذِیْ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ مِنْ بَعْدِ مَا قَنَطُوْا وَیَنْشُرُ رَحْمَتَهٗ ؕ— وَهُوَ الْوَلِیُّ الْحَمِیْدُ ۟
বান্দাসকলে বৰষুণৰ পৰা নিৰাশ হোৱাৰ পিছত তেৱেঁই বান্দাসকলৰ ওপৰত বৰষুণৰ পানী অৱতীৰ্ণ কৰে। বৰষুণৰ পানী অৱতীৰ্ণ হোৱাৰ লগে লগে উদ্ভিদবোৰ ঠন ধৰি উঠে। তেৱেঁই বান্দাসকলৰ যাৱতীয় কাম চোৱাচিতা কৰে, তেওঁ সকলো অৱস্থাতেই প্ৰশংসিত।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمِنْ اٰیٰتِهٖ خَلْقُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَمَا بَثَّ فِیْهِمَا مِنْ دَآبَّةٍ ؕ— وَهُوَ عَلٰی جَمْعِهِمْ اِذَا یَشَآءُ قَدِیْرٌ ۟۠
আকাশমণ্ডল আৰু পৃথিৱীৰ সৃষ্টি, তথা এই দুয়োৰে মাজত থকা আশ্চৰ্যজনক মখলুকবোৰৰ সৃষ্টি আদি হৈছে আল্লাহৰ তাওহীদ তথা ক্ষমতাৰ অন্যতম নিদৰ্শন। তেওঁ যেতিয়া ইচ্ছা তেতিয়াই সকলোকে জীৱিত কৰি প্ৰতিফল দিয়াৰ বাবে একত্ৰিত কৰিবলৈ সক্ষম। এইটো তেওঁৰ সাধ্যাতীত কোনো বিষয় নহয়, যিদৰে প্ৰথমবাৰ কৰা সৃষ্টি তেওঁৰ সাধ্যাতীত নাছিল।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَاۤ اَصَابَكُمْ مِّنْ مُّصِیْبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ اَیْدِیْكُمْ وَیَعْفُوْا عَنْ كَثِیْرٍ ۟ؕ
হে মানৱজাতি! তোমালোকক যি বিপদ-আপদেই স্পৰ্শ নকৰক কিয়, তোমালোকৰ ধন-সম্পদৰ বিনাশ হওক অথবা প্ৰাণৰ ক্ষয়-ক্ষতি, সেইবোৰ তোমালোকৰ গুনাহৰ কাৰণেই হয়। আনহাতে আল্লাহে তোমালোকৰ বহুতো গুনাহক ক্ষমা কৰি দিয়ে। সেইবোৰক কেন্দ্ৰ কৰি তোমালোকক জবাবদিহি নকৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَاۤ اَنْتُمْ بِمُعْجِزِیْنَ فِی الْاَرْضِ ۖۚ— وَمَا لَكُمْ مِّنْ دُوْنِ اللّٰهِ مِنْ وَّلِیٍّ وَّلَا نَصِیْرٍ ۟
যদি তোমালোকৰ প্ৰতিপালকে তোমালোকক শাস্তি দিব বিচাৰে, তেন্তে তোমালোকে কেতিয়াও তেওঁৰ পৰা পলায়ন কৰি মুক্তি পাব নোৱাৰা। আল্লাহৰ বাহিৰে তোমালোকৰ আন কোনো অভিভাৱকো নাই, যিয়ে তোমালোকৰ কামবোৰ চোৱাচিতা কৰিব। যদি তেওঁ তোমালোকক দণ্ডিত কৰিব বিচাৰে তেন্তে তোমালোকৰ পৰা সেই শাস্তি প্ৰতিৰোধ কৰিব পৰা কোনো সহায়কো বিচাৰি নাপাবা।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِنْ یَّشَاْ یُسْكِنِ الرِّیْحَ فَیَظْلَلْنَ رَوَاكِدَ عَلٰی ظَهْرِهٖ ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیٰتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُوْرٍ ۟ۙ
আল্লাহে ইচ্ছা কৰিলে এই প্ৰকাণ্ড নাওবোৰক চলাই নিয়া বতাহক ৰখাই দিব পাৰে। তেতিয়া সেই নাওবোৰ সমুদ্ৰপৃষ্ঠত গতিহীন হৈ পৰিব। নিশ্চয় নাঁৱৰ সৃষ্টি আৰু বতাহৰ নিয়ন্ত্ৰণ আদিৰ মাজত আল্লাহৰ ক্ষমতাৰ স্পষ্ট নিদৰ্শন আছে, প্ৰত্যেক সেই ব্যক্তিৰ বাবে যিয়ে বিপদ-আপদ আৰু পৰীক্ষাৰ সময়ত ধৈৰ্য্য ধাৰণ কৰে। তথা আল্লাহৰ নিয়ামতসমূহৰ কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اَوْ یُوْبِقْهُنَّ بِمَا كَسَبُوْا وَیَعْفُ عَنْ كَثِیْرٍ ۟ۙ
অথবা মানুহে যি হাৰত গুনাহ কৰিছে সেইবোৰক কেন্দ্ৰ কৰি আল্লাহে এই নাওবোৰক ধুমুহাৰ সন্মুখীন কৰাই ধ্বংস কৰিব বিচাৰিলে নিশ্চয় ধ্বংস কৰিব পাৰে। কিন্তু আল্লাহে বান্দাসকলৰ বহুতো গুনাহ ক্ষমা কৰি দিয়ে, সেইবোৰৰ কাৰণে সিহঁতক শাস্তি নিদিয়ে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَّیَعْلَمَ الَّذِیْنَ یُجَادِلُوْنَ فِیْۤ اٰیٰتِنَا ؕ— مَا لَهُمْ مِّنْ مَّحِیْصٍ ۟
যিসকলে আল্লাহৰ আয়াতসমূহক মিছা প্ৰমাণ কৰিবলৈ বিতৰ্ক কৰে, সিহঁতে গম পায় যে, প্ৰচণ্ড ধুমুহাৰ কবলত পৰি নাওবোৰ ধ্বংস হোৱাৰ সময়ত ৰক্ষা পোৱাৰ বাবে পলায়ন কৰাৰ কোনো সুবিধা নাই। সেইকাৰণেই সিহঁতে তেতিয়া একমাত্ৰ আল্লাহকেই আহ্বান কৰে। তেওঁৰ বাহিৰে সকলো উপাস্যকে পৰিত্যাগ কৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَمَاۤ اُوْتِیْتُمْ مِّنْ شَیْءٍ فَمَتَاعُ الْحَیٰوةِ الدُّنْیَا ۚ— وَمَا عِنْدَ اللّٰهِ خَیْرٌ وَّاَبْقٰی لِلَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَلٰی رَبِّهِمْ یَتَوَكَّلُوْنَ ۟ۚ
হে মানৱজাতি! তোমালোকক ধন-সম্পদ, পদমৰ্যাদা আৰু সন্তান-সন্ততি আদি যিবোৰ প্ৰদান কৰা হৈছে, সেইবোৰ হৈছে দৰাচলতে পাৰ্থিৱ জীৱনৰ অস্থায়ী ভোগ-সামগ্ৰী, যিবোৰ অচিৰেই সমাপ্ত হ’ব। আনহাতে স্থায়ী নিয়ামত হৈছে জান্নাতৰ নিয়ামত, সেই নিয়ামত আল্লাহে সেইসকল লোকৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰি ৰাখিছে, যিসকলে আল্লাহৰ প্ৰতি আৰু তেওঁৰ ৰাছুলসকলৰ প্ৰতি ঈমান আনিছে। তেওঁলোকে সকলো কৰ্মতে একমাত্ৰ আল্লাহৰ ওপৰতেই ভৰসা কৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَالَّذِیْنَ یَجْتَنِبُوْنَ كَبٰٓىِٕرَ الْاِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ وَاِذَا مَا غَضِبُوْا هُمْ یَغْفِرُوْنَ ۟ۚ
তেওঁলোকে মহাপাপ আৰু বেয়া কৰ্ম আদিৰ পৰা দূৰত্ব অৱলম্বন কৰে। তেওঁলোকে যেতিয়া এনেকুৱা লোকৰ ওপৰত ক্ৰোধান্বিত হয়, যিয়ে তেওঁলোকক কথা অথবা কৰ্মৰ জৰিয়তে কষ্ট দিছে, তেনে ব্যক্তিৰ ভুলক তেওঁলোকে ক্ষমা কৰি দিয়ে। কোনো ধৰণৰ প্ৰতিশোধ নলয়। এই ক্ষমাদান হৈছে তেওঁলোকৰ ফালৰ পৰা কৃপা। যেতিয়া ইয়াৰ মাজত কোনো কল্যাণ তথা হিত নিহিত থাকে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَالَّذِیْنَ اسْتَجَابُوْا لِرَبِّهِمْ وَاَقَامُوا الصَّلٰوةَ ۪— وَاَمْرُهُمْ شُوْرٰی بَیْنَهُمْ ۪— وَمِمَّا رَزَقْنٰهُمْ یُنْفِقُوْنَ ۟ۚ
তেওঁলোকে নিজ প্ৰতিপালকৰ আদেশ পালন কৰি আৰু তেওঁৰ নিষেধকৃত বস্তুৰ পৰা বিৰত থাকি তেওঁৰ আহ্বানত সঁহাৰি দিয়ে। লগতে পৰিপূৰ্ণৰূপে চালাত আদায় কৰে। তেওঁলোকে গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়ত পৰামৰ্শ কৰে। লগতে তেওঁলোকে আল্লাহৰ সন্তুষ্টি অৰ্জন কৰিবলৈ আমি প্ৰদান কৰা সম্পদৰ পৰা ব্যয় কৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَجَزٰٓؤُا سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِّثْلُهَا ۚ— فَمَنْ عَفَا وَاَصْلَحَ فَاَجْرُهٗ عَلَی اللّٰهِ ؕ— اِنَّهٗ لَا یُحِبُّ الظّٰلِمِیْنَ ۟
যিয়ে নিজৰ প্ৰাপ্য ল'ব বিচাৰে তেওঁ ল'ব পাৰে, তেওঁৰ অধিকাৰ আছে। কিন্তু অন্যায়ৰ সমপৰিমাণহে ল'ব পাৰিব, তাতকৈ অধিক নহয়। আনহাতে যিয়ে দুৰ্ব্যৱহাৰকাৰীক ক্ষমা কৰি দিয়ে, ইয়াৰ বাবে তাৰ পৰা প্ৰতিশোধ নলয়, লগতে নিজৰ আৰু ভাতৃৰ মাজত থকা বিভেদক মীমাংসা কৰি লয়, তেনে ব্যক্তিৰ প্ৰতিদান আছে আল্লাহৰ হাতত। নিশ্চয় আল্লাহে সেইসকল লোকক ভাল নাপায়, যিসকলে মানুহৰ প্ৰাণ আৰু ধন-সম্পদৰ ক্ষেত্ৰত অন্যায় কৰে, তথা সিহঁতৰ মান-সন্মান হানি কৰে। আল্লাহে এনেকুৱা লোকক ঘৃণা কৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِنَّمَا السَّبِیْلُ عَلَی الَّذِیْنَ یَظْلِمُوْنَ النَّاسَ وَیَبْغُوْنَ فِی الْاَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ ؕ— اُولٰٓىِٕكَ لَهُمْ عَذَابٌ اَلِیْمٌ ۟
জবাবদিহি সেইসকল লোকক কৰা হ’ব তথা শাস্তি সেইসকল লোকক বিহা হ’ব, যিসকলে মানুহৰ ওপৰত অন্যায় কৰে। পৃথিৱীত পাপকৰ্ম কৰি ফুৰে। আখিৰাতত সিহঁতৰ বাবে আছে কষ্টদায়ক শাস্তি।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَمَنْ صَبَرَ وَغَفَرَ اِنَّ ذٰلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الْاُمُوْرِ ۟۠
নিৰ্যাতিত হোৱাৰ পিছতো যিয়ে ধৈৰ্য্য ধাৰণ কৰিব তথা ক্ষমা কৰি দিব, নিশ্চয় এই ধৈৰ্য্যধাৰণে তেওঁৰ প্ৰতি আৰু সমাজৰ প্ৰতি কল্যাণ কঢ়িয়াই আনিব। নিশ্চয় এয়া এক প্ৰশংসনীয় কৰ্ম। ইয়াৰ তাওফীক কেৱল তেৱেঁই লাভ কৰে, যিজন মহা সৌভাগ্যৱান।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَنْ یُّضْلِلِ اللّٰهُ فَمَا لَهٗ مِنْ وَّلِیٍّ مِّنْ بَعْدِهٖ ؕ— وَتَرَی الظّٰلِمِیْنَ لَمَّا رَاَوُا الْعَذَابَ یَقُوْلُوْنَ هَلْ اِلٰی مَرَدٍّ مِّنْ سَبِیْلٍ ۟ۚ
আল্লাহে যাক হিদায়তৰ পৰা আঁতৰাই দিব, তাক চোৱাচিতা কৰিব পৰা আল্লাহৰ বাহিৰে তাৰ আন কোনো অভিভাৱক নাই। আপুনি সিদিনা যালিমসকলক দেখিবলৈ পাব, যিসকলে কুফৰী আৰু গুনাহৰ জৰিয়তে নিজৰ ওপৰত অন্যায় কৰিছে, কিয়ামতৰ দিনা যেতিয়া সিহঁতে নিজ চকুৰে শাস্তি দেখা পাব, তেতিয়া আশা প্ৰকাশ কৰি ক’বঃ পৃথিৱীলৈ উভতি যোৱাৰ কোনো উপায় আছেনে, যাতে আমি আল্লাহৰ ওচৰত তাওবা কৰিব পাৰোঁ?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• الصبر والشكر سببان للتوفيق للاعتبار بآيات الله.
وَتَرٰىهُمْ یُعْرَضُوْنَ عَلَیْهَا خٰشِعِیْنَ مِنَ الذُّلِّ یَنْظُرُوْنَ مِنْ طَرْفٍ خَفِیٍّ ؕ— وَقَالَ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْۤا اِنَّ الْخٰسِرِیْنَ الَّذِیْنَ خَسِرُوْۤا اَنْفُسَهُمْ وَاَهْلِیْهِمْ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ ؕ— اَلَاۤ اِنَّ الظّٰلِمِیْنَ فِیْ عَذَابٍ مُّقِیْمٍ ۟
হে ৰাছুল! আপুনি এই অত্যাচাৰীসকলক দেখা পাব, যেতিয়া সিহঁতক জাহান্নামৰ সন্মুখত অপমানিত তথা লাঞ্ছিত অৱস্থাত উপস্থিত কৰ হ’ব। সিহঁতে ভীত-সন্ত্ৰস্ত অৱস্থাত মানুহৰ পিনে গোপনে চাই থাকিব। সেইদিনা আল্লাহৰ প্ৰতি আৰু তেওঁৰ ৰাছুলসকলৰ প্ৰতি ঈমান পোষণ কৰা লোকসকলে ক’বঃ নিশ্চয় প্ৰকৃত ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছে সেইসকল লোক, যিসকলে কিয়ামতৰ দিনা আল্লাহৰ শাস্তিৰ সন্মুখীন হৈ নিজৰ আৰু নিজ পৰিয়ালবৰ্গৰ ক্ষতি সাধন কৰিছে। জানি থোৱা! নিশ্চয় কুফৰী আৰু গুনাহৰ দ্বাৰা নিজৰ ওপৰত অন্যায় কৰা লোকসকলেই চিৰস্থায়ী শাস্তি ভোগ কৰিব, যি শাস্তি কেতিয়াও সমাপ্ত নহ’ব।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَا كَانَ لَهُمْ مِّنْ اَوْلِیَآءَ یَنْصُرُوْنَهُمْ مِّنْ دُوْنِ اللّٰهِ ؕ— وَمَنْ یُّضْلِلِ اللّٰهُ فَمَا لَهٗ مِنْ سَبِیْلٍ ۟ؕ
কিয়ামতৰ দিনা আল্লাহৰ শাস্তিৰ পৰা সিহঁতক ৰক্ষা কৰিবলৈ তথা সহায় কৰিবলৈ সিহঁতৰ কোনো অভিভাৱক নাথাকিব। আল্লাহে যাক সত্যৰ পৰা আঁতৰাই পথভ্ৰষ্ট কৰিব, সেই ব্যক্তিয়ে কেতিয়াও হিদায়তৰ পথ বিচাৰি নাপাব, যি পথে সত্যৰ পিনে লৈ যায়।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِسْتَجِیْبُوْا لِرَبِّكُمْ مِّنْ قَبْلِ اَنْ یَّاْتِیَ یَوْمٌ لَّا مَرَدَّ لَهٗ مِنَ اللّٰهِ ؕ— مَا لَكُمْ مِّنْ مَّلْجَاٍ یَّوْمَىِٕذٍ وَّمَا لَكُمْ مِّنْ نَّكِیْرٍ ۟
হে মানৱজাতি! আল্লাহৰ আদেশ পালন কৰি আৰু তেওঁৰ নিষেধকৃত বস্তুবোৰৰ পৰা বিৰত থাকি, তেওঁৰ প্ৰতিটো বিধানত সঁহাৰি দিয়া, লগতে অজুহাত আদি পৰিত্যাগ কৰা, সেই অপ্ৰতিৰোধ্য দিৱসটো অহাৰ পূৰ্বেই যিটোক প্ৰতিৰোধ কৰা সম্ভৱ নহয়। সেইদিনা তোমালোকৰ আশ্ৰয় ল’ব পৰা কোনো আশ্ৰয়স্থল নাথাকিব। আনকি পৃথিৱীত কৰা তোমালোকৰ পাপকৰ্মবোৰকো অস্বীকাৰ কৰিব নোৱাৰিবা।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَاِنْ اَعْرَضُوْا فَمَاۤ اَرْسَلْنٰكَ عَلَیْهِمْ حَفِیْظًا ؕ— اِنْ عَلَیْكَ اِلَّا الْبَلٰغُ ؕ— وَاِنَّاۤ اِذَاۤ اَذَقْنَا الْاِنْسَانَ مِنَّا رَحْمَةً فَرِحَ بِهَا ۚ— وَاِنْ تُصِبْهُمْ سَیِّئَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ اَیْدِیْهِمْ فَاِنَّ الْاِنْسَانَ كَفُوْرٌ ۟
এতেকে হে ৰাছুল! যদি সিহঁতে আপোনাৰ আদেশৰ পৰা বিমুখ হয়, তেন্তে জানি থওক আপোনাক আমি সিহঁতৰ ৰক্ষক হিচাপে প্ৰেৰণ কৰা নাই যে, আপুনি সিহঁতৰ কৰ্মবোৰ হিচাপ কৰি ৰাখিব। বৰং আপোনাৰ দায়িত্ব হৈছে কেৱল সেই বাৰ্তা পৌঁচাই দিয়া, যিটোক পৌঁচাই দিয়াৰ আদেশ আপোনাক দিয়া হৈছে, আৰু সিহঁতৰ হিচাপ-নিকাচৰ দায়িত্ব হৈছে আল্লাহৰ হাতত। নিশ্চয় আমি আমাৰ ফালৰ পৰা যেতিয়া মানুহক আমাৰ কোনো ৰহমত উপভোগ কৰিবলৈ দিওঁ, ধন-সম্পদ হওক অথবা সুস্বাস্থ্য, তেতিয়া সিহঁত উৎফুল্লিত হয়। আনহাতে যদি সিহঁতৰ গুনাহৰ ফলত কোনো অপ্ৰিয় বিষয়ৰ দ্বাৰা সিহঁতক পৰীক্ষা কৰা হয় তেন্তে সিহঁতে আল্লাহৰ নিয়ামতসমূহক অস্বীকাৰ কৰিবলৈ ধৰে আৰু কৃতজ্ঞতা নকৰে তথা অসন্তুষ্টি ব্যক্ত কৰে। অথচ আল্লাহেই এইটো তেওঁৰ হিকমত অনুযায়ী নিৰ্ধাৰণ কৰিছে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لِلّٰهِ مُلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— یَخْلُقُ مَا یَشَآءُ ؕ— یَهَبُ لِمَنْ یَّشَآءُ اِنَاثًا وَّیَهَبُ لِمَنْ یَّشَآءُ الذُّكُوْرَ ۟ۙ
আকাশমণ্ডল আৰু পৃথিৱীৰ ৰাজত্ব একমাত্ৰ আল্লাহৰেই। তেওঁ যি ইচ্ছা কৰে সেইটোৱে সৃষ্টি কৰে, নৰ-নাৰী অথবা আন কিবা। তেওঁ যাক ইচ্ছা কৰে কন্যা সন্তান দান কৰে আৰু পুত্ৰ সন্তানৰ পৰা বঞ্চিত কৰে। আনহাতে কাৰোবাক আকৌ পুত্ৰ সন্তান দান কৰে আৰু কন্যা সন্তানৰ পৰা বঞ্চিত কৰে। পক্ষান্তৰে তেওঁ যাক ইচ্ছা কৰে পুত্ৰ সন্তান আৰু কন্যা সন্তান উভয়ে প্ৰদান কৰে। তথা যাক ইচ্ছা কৰে বন্ধ্যা বনাই দিয়ে, ফলত তাৰ কোনো সন্তান নহয়। নিশ্চয় যি হৈছে আৰু ভৱিষ্যতত যি হ’ব সেই সম্পৰ্কে তেওঁ সৰ্বজ্ঞ। এইটো হৈছে তেওঁৰ পৰিপূৰ্ণ জ্ঞান আৰু স্বয়ংসম্পূৰ্ণ হিকমতৰ পৰিচয়। একোৱেই তেওঁৰ পৰা গোপন নহয় আৰু কোনেও তেওঁক পৰাজিত কৰিব নোৱাৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اَوْ یُزَوِّجُهُمْ ذُكْرَانًا وَّاِنَاثًا ۚ— وَیَجْعَلُ مَنْ یَّشَآءُ عَقِیْمًا ؕ— اِنَّهٗ عَلِیْمٌ قَدِیْرٌ ۟
আকাশমণ্ডল আৰু পৃথিৱীৰ ৰাজত্ব একমাত্ৰ আল্লাহৰেই। তেওঁ যি ইচ্ছা কৰে সেইটোৱে সৃষ্টি কৰে, নৰ-নাৰী অথবা আন কিবা। তেওঁ যাক ইচ্ছা কৰে কন্যা সন্তান দান কৰে আৰু পুত্ৰ সন্তানৰ পৰা বঞ্চিত কৰে। আনহাতে কাৰোবাক আকৌ পুত্ৰ সন্তান দান কৰে আৰু কন্যা সন্তানৰ পৰা বঞ্চিত কৰে। পক্ষান্তৰে তেওঁ যাক ইচ্ছা কৰে পুত্ৰ সন্তান আৰু কন্যা সন্তান উভয়ে প্ৰদান কৰে। তথা যাক ইচ্ছা কৰে বন্ধ্যা বনাই দিয়ে, ফলত তাৰ কোনো সন্তান নহয়। নিশ্চয় যি হৈছে আৰু ভৱিষ্যতত যি হ’ব সেই সম্পৰ্কে তেওঁ সৰ্বজ্ঞ। এইটো হৈছে তেওঁৰ পৰিপূৰ্ণ জ্ঞান আৰু স্বয়ংসম্পূৰ্ণ হিকমতৰ পৰিচয়। একোৱেই তেওঁৰ পৰা গোপন নহয় আৰু কোনেও তেওঁক পৰাজিত কৰিব নোৱাৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ اَنْ یُّكَلِّمَهُ اللّٰهُ اِلَّا وَحْیًا اَوْ مِنْ وَّرَآئِ حِجَابٍ اَوْ یُرْسِلَ رَسُوْلًا فَیُوْحِیَ بِاِذْنِهٖ مَا یَشَآءُ ؕ— اِنَّهٗ عَلِیٌّ حَكِیْمٌ ۟
কোনো মানুহৰেই এনেকুৱা মৰ্যাদা নাই যিয়ে আল্লাহৰ লগত পোনপটীয়াকৈ কথা ক’ব পাৰিব, কিন্তু অহীৰ মাধ্যমত অথবা আন কোনো উপায়ত হ’লে বিষয়টো সুকীয়া, অথবা তেওঁক নেদেখাকৈ কথা কোৱা বিষয়টোও ভিন্ন। নাইবা কোনো ফিৰিস্তাৰ জৰিয়তে অহী প্ৰেৰণ কৰা যেনে- জিব্ৰীল আলাইহিচ্ছালাম, যি ফিৰিস্তাই আল্লাহৰ অনুমতিক্ৰমে অহী লৈ আগমন কৰে। নিশ্চয় পৱিত্ৰ আল্লাহ সত্ত্বাগতভাৱে আৰু গুণগতভাৱে অতি উচ্চ। তথা সৃষ্টি কৰাৰ ক্ষেত্ৰত, নিৰ্ধাৰণ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত আৰু চৰীয়ত প্ৰণয়নত তেওঁ মহাপ্ৰজ্ঞাৱান।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• وجوب المسارعة إلى امتثال أوامر الله واجتناب نواهيه.
• مهمة الرسول البلاغ، والنتائج بيد الله.
وَكَذٰلِكَ اَوْحَیْنَاۤ اِلَیْكَ رُوْحًا مِّنْ اَمْرِنَا ؕ— مَا كُنْتَ تَدْرِیْ مَا الْكِتٰبُ وَلَا الْاِیْمَانُ وَلٰكِنْ جَعَلْنٰهُ نُوْرًا نَّهْدِیْ بِهٖ مَنْ نَّشَآءُ مِنْ عِبَادِنَا ؕ— وَاِنَّكَ لَتَهْدِیْۤ اِلٰی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیْمٍ ۟ۙ
হে ৰাছুল! যিদৰে আমি আপোনাৰ পূৰ্বে নবীসকলৰ প্ৰতি অহী প্ৰেৰণ কৰিছিলোঁ, ঠিক সেইদৰেই আমি আমাৰ ফালৰ পৰা আপোনাৰ প্ৰতি এই কোৰআন অহীৰ মাধ্যমত অৱতীৰ্ণ কৰিছোঁ। ইয়াৰ পূৰ্বে আপুনি ৰাছুলসকলৰ ওপৰত অৱতীৰ্ণ হোৱা গ্ৰন্থসমূহৰ বিষয়ে জনা নাছিল, তথা এই বিষয়েও আপুনি জনা নাছিল যে, ঈমান কি বস্তু? কিন্তু এই কোৰআন আমি জ্যোতি হিচাপে আপোনাৰ প্ৰতি অৱতীৰ্ণ কৰিছোঁ। ইয়াৰ দ্বাৰা আমি আমাৰ যি বান্দাক ইচ্ছা কৰোঁ হিদায়ত দিওঁ। নিশ্চয় আপুনি মানুহক সঠিক পথৰ পিনে অৰ্থাৎ ইছলামৰ পিনে আহ্বান কৰি আছে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
صِرَاطِ اللّٰهِ الَّذِیْ لَهٗ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ ؕ— اَلَاۤ اِلَی اللّٰهِ تَصِیْرُ الْاُمُوْرُ ۟۠
আপুনি সেই আল্লাহৰ পথৰ পিনে আহ্বান কৰি আছে, যাৰ অধীনস্থ আকাশমণ্ডল আৰু পৃথিৱীৰ সকলো বস্তু। তেৱেঁই এইবোৰক সৃষ্টি কৰিছে আৰু তেৱেঁই এইবোৰৰ মালিক তথা তেৱেঁই এইবোৰক পৰিচালনা কৰে। নিশ্চিতৰূপে সকলো বিষয় একমাত্ৰ তেওঁৰ ওচৰলৈকেই প্ৰত্যাৱৰ্তন কৰে। এইবোৰৰ বিষয়ে তেৱেঁই সিদ্ধান্ত লয় আৰু তেৱেঁই সঞ্চালন কৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• سمي الوحي روحًا لأهمية الوحي في هداية الناس، فهو بمنزلة الروح للجسد.
অহীক ‘ৰূহ’ নামেৰে নামকৰণ কৰা হৈছে, কাৰণ মানুহক সঠিক পথ দেখুৱাৰ ক্ষেত্ৰত অহীয়ে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা বহন কৰে। গতিকে ইয়াৰ স্থান শৰীৰত থকা প্ৰাণৰ দৰে।
ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߞߏߟߊߒߞߘߐߢߐ߲߯ߦߊ ߝߐߘߊ
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߊߛߊ߯ߡߌߞߊ߲ ߘߐ߫. - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߊߛߊ߯ߡߌߞߊ߲ ߘߐ߫߸ ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߢߊߢߌߣߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫.