ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߊߛߊ߯ߡߌߞߊ߲ ߘߐ߫. * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ছুৰা আল-জাছিয়াহ
ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:
بيان أحوال الخلق من الآيات الشرعية والكونية، ونقض حجج منكري البعث المتكبرين وترهيبهم.
حٰمٓ ۟ۚ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَفِیْ خَلْقِكُمْ وَمَا یَبُثُّ مِنْ دَآبَّةٍ اٰیٰتٌ لِّقَوْمٍ یُّوْقِنُوْنَ ۟ۙ
হে মানৱজাতি! প্ৰথমে বীৰ্য, তাৰ পিছত ৰক্তপিণ্ড আৰু তাৰ পিছত মাংসপিণ্ড, তোমালোকৰ সৃষ্টিৰ এই পদ্ধতিৰ মাজতো আছে নিদৰ্শন। পৃথিৱীত বিচৰণ কৰা প্ৰত্যেক প্ৰাণীৰ সৃষ্টিৰ মাজত আছে সেইসকল লোকৰ বাবে আল্লাহৰ তাওহীদৰ নিদৰ্শন, যিসকলে আল্লাহক সৃষ্টিকৰ্তা বুলি বিশ্বাস কৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاخْتِلَافِ الَّیْلِ وَالنَّهَارِ وَمَاۤ اَنْزَلَ اللّٰهُ مِنَ السَّمَآءِ مِنْ رِّزْقٍ فَاَحْیَا بِهِ الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَتَصْرِیْفِ الرِّیٰحِ اٰیٰتٌ لِّقَوْمٍ یَّعْقِلُوْنَ ۟
দিন-ৰাতিৰ আৱৰ্তনৰ মাজত, আল্লাহে আকাশৰ পৰা বৰ্ষণ কৰা বৰষুণৰ মাজতো আছে নিদৰ্শন, সেই পানীৰ জৰিয়তেই আল্লাহে মৃত ভূমিক জীৱিত কৰি উদ্ভিদ আদি উৎপন্ন কৰে। লগতে বতাহৰ গতিবিধিৰ মাজতো আছে নিদৰ্শন, তোমালোকৰ সুবিধাৰ বাবেই কেতিয়াবা ইফালৰ পৰা আৰু কেতিয়াবা সিফালৰ পৰা বতাহ বলে। এইবোৰৰ মাজত বিবেকৱান লোকসকলৰ বাবে আছে শিক্ষা। তেওঁলোকে এইবোৰৰ দ্বাৰা আল্লাহৰ তাওহীদ আৰু পুনৰ্জীৱিত কৰাৰ ক্ষমতা আদিৰ প্ৰমাণ লাভ কৰে। নিশ্চয় তেওঁ সকলো বিষয়ত ক্ষমতাৱান।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
تِلْكَ اٰیٰتُ اللّٰهِ نَتْلُوْهَا عَلَیْكَ بِالْحَقِّ ۚ— فَبِاَیِّ حَدِیْثٍ بَعْدَ اللّٰهِ وَاٰیٰتِهٖ یُؤْمِنُوْنَ ۟
হে ৰাছুল! এইবোৰ আয়াত আৰু প্ৰমাণাদি আমি আপোনাৰ ওচৰত সত্য সহকাৰে পাঠ কৰি আছোঁ। এতেকে এতিয়া যদি সিহঁতে আল্লাহে তেওঁৰ বান্দাৰ প্ৰতি অৱতীৰ্ণ কৰা এই বাণীৰ ওপৰত আৰু প্ৰমাণ আদিৰ ওপৰত ঈমান পোষণ নকৰে তেন্তে সিহঁতে ইয়াৰ পিছত কোনটো বাণী আৰু প্ৰমাণৰ ওপৰত ঈমান আনিব?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَیْلٌ لِّكُلِّ اَفَّاكٍ اَثِیْمٍ ۟ۙ
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
یَّسْمَعُ اٰیٰتِ اللّٰهِ تُتْلٰی عَلَیْهِ ثُمَّ یُصِرُّ مُسْتَكْبِرًا كَاَنْ لَّمْ یَسْمَعْهَا ۚ— فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ اَلِیْمٍ ۟
কাফিৰ ব্যক্তিয়ে আল্লাহৰ আয়াতসমূহ শ্ৰৱণ কৰে যিবোৰ তাৰ সন্মুখত তিলাৱত কৰা হয়, তাৰ পিছতো সি সত্যৰ পৰা অহংকাৰ কৰি কুফৰ আৰু গুনাহৰ ওপৰত অবিচল থাকে। এনেকুৱা লাগে যেনিবা সি আল্লাহৰ আয়াত শুনাই নাই। এতেকে হে ৰাছুল! আপুনি তাক আখিৰাতৰ বেয়া পৰিণাম সম্পৰ্কে জনাই দিয়ক, অৰ্থাৎ তাৰ বাবে ৰৈ আছে কষ্টদায়ক শাস্তি।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مِنْ وَّرَآىِٕهِمْ جَهَنَّمُ ۚ— وَلَا یُغْنِیْ عَنْهُمْ مَّا كَسَبُوْا شَیْـًٔا وَّلَا مَا اتَّخَذُوْا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ اَوْلِیَآءَ ۚ— وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیْمٌ ۟ؕ
সিহঁতৰ সন্মুখত আছে জাহান্নামৰ শাস্তি, যি শাস্তিয়ে আখিৰাতত সিহঁতৰ অপেক্ষা কৰি আছে। সিহঁতৰ উপাৰ্জিত সম্পদে আল্লাহৰ শাস্তিৰ পৰা ৰক্ষা কৰাৰ ক্ষেত্ৰত কোনো উপকাৰ সাধন কৰিব নোৱাৰিব। আল্লাহৰ বাহিৰে সিহঁতে উপাসনা কৰা সেই মূৰ্ত্তিবোৰেও কোনো উপকাৰ কৰিব নোৱাৰিব। কিয়ামতৰ দিনা সিহঁতৰ বাবে আছে মহাশাস্তি।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
هٰذَا هُدًی ۚ— وَالَّذِیْنَ كَفَرُوْا بِاٰیٰتِ رَبِّهِمْ لَهُمْ عَذَابٌ مِّنْ رِّجْزٍ اَلِیْمٌ ۟۠
আমি আমাৰ ৰাছুলৰ ওপৰত অৱতীৰ্ণ কৰা এই কিতাবখনে সত্যৰ পথ দেখুৱায়। এতেকে আল্লাহৰ ফালৰ পৰা ৰাছুলৰ ওপৰত অৱতীৰ্ণ হোৱা আয়াতসমূহক যিসকলে অস্বীকাৰ কৰিব, সিহঁতৰ বাবে আছে কষ্টদায়ক তথা নিকৃষ্ট শাস্তি।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اَللّٰهُ الَّذِیْ سَخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِیَ الْفُلْكُ فِیْهِ بِاَمْرِهٖ وَلِتَبْتَغُوْا مِنْ فَضْلِهٖ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُوْنَ ۟ۚ
হে মানৱজাতি! একমাত্ৰ আল্লাহেই সাগৰক তোমালোকৰ অধীনস্থ কৰি দিছে, যাতে তেওঁৰ আদেশত তাত নাও চলাচল কৰিব পাৰে। যাতে তোমালোকে তেওঁৰ অনুগ্ৰহত বৈধভাৱে উপাৰ্জন কৰিব পাৰা, তথা তোমালোকে যাতে আল্লাহৰ সেইবোৰ নিয়ামতৰ কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰিব পাৰা, যিবোৰ তেওঁ তোমালোকক প্ৰদান কৰিছে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَسَخَّرَ لَكُمْ مَّا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ جَمِیْعًا مِّنْهُ ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیٰتٍ لِّقَوْمٍ یَّتَفَكَّرُوْنَ ۟
আকাশমণ্ডলত থকা সূৰ্য, চন্দ্ৰ আৰু তৰা আদি, তথা পৃথিৱীত থকা নদ-নদী, গছ-গছনি আৰু পাহাৰ-পৰ্বত আদিক আল্লাহেই তোমালোকৰ কৰ্মত নিয়োজিত কৰি ৰাখিছে। এই সকলোবোৰ নিয়ামত তেওঁ নিজ অনুগ্ৰহত প্ৰদান কৰিছে। নিশ্চয় এইবোৰক তোমালোকৰ কৰ্মত নিয়োজিত কৰাৰ মাজত আছে বহুতো নিদৰ্শন, যিবোৰে আল্লাহৰ ক্ষমতা আৰু তেওঁৰ তাওহীদৰ প্ৰমাণ বহন কৰে। এইবোৰ সেইসকল লোকৰ বাবে উপকাৰী, যিসকলে আল্লাহৰ আয়াতসমূহকলৈ চিন্তা-চৰ্চা কৰে তথা এইবোৰৰ দ্বাৰা শিক্ষা গ্ৰহণ কৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• الكذب والإصرار على الذنب والكبر والاستهزاء بآيات الله: صفات أهل الضلال، وقد توعد الله المتصف بها.
মিছা কথা কোৱা, গুনাহৰ ওপৰত অটল থকা, অহংকাৰ কৰা আৰু আল্লাহৰ আয়াতসমূহক উপহাসৰ পাত্ৰ বনোৱা আদি হৈছে পথভ্ৰষ্ট লোকৰ বৈশিষ্ট্য। এনেকুৱা স্বভাৱৰ লোকসকলক আল্লাহে সতৰ্কবাণী প্ৰদান কৰিছে।
قُلْ لِّلَّذِیْنَ اٰمَنُوْا یَغْفِرُوْا لِلَّذِیْنَ لَا یَرْجُوْنَ اَیَّامَ اللّٰهِ لِیَجْزِیَ قَوْمًا بِمَا كَانُوْا یَكْسِبُوْنَ ۟
হে ৰাছুল! যিসকলে আল্লাহৰ প্ৰতি ঈমান আনিছে আৰু তেওঁৰ ৰাছুলৰ প্ৰতি বিশ্বাস কৰিছে, আপুনি তেওঁলোকক কৈ দিয়কঃ তোমালোকৰ সৈতে বেয়া ব্যৱহাৰ কৰা কাফিৰসকলক তোমালোকে ক্ষমা কৰি দিয়া, সিহঁতে আল্লাহৰ নিয়ামত আৰু শাস্তিক কোনো ভ্ৰূক্ষেপ নকৰে। নিশ্চয় আল্লাহে ধৈৰ্য্য ধাৰণ কৰা মুমিনসকলক আৰু সীমালংঘন কৰা কাফিৰসকলৰ প্ৰত্যেককে পৃথিৱীত কৰা সিহঁতৰ কৰ্মৰ শীঘ্ৰেই প্ৰতিদান দিব।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهٖ ۚ— وَمَنْ اَسَآءَ فَعَلَیْهَا ؗ— ثُمَّ اِلٰی رَبِّكُمْ تُرْجَعُوْنَ ۟
যিয়ে সৎকৰ্ম কৰিব, সেই সৎকৰ্মৰ প্ৰতিফল সি নিজে উপভোগ কৰিব। আল্লাহে তেওঁৰ এই সৎকৰ্মৰ পৰা অমুখাপেক্ষী। আনহাতে যিয়ে বেয়া কৰ্ম কৰিব, তাৰ পৰিণামো সি নিজেই ভোগ কৰিব, ইয়াৰ দ্বাৰা আল্লাহৰ কোনো ক্ষতি নহ'ব। ইয়াৰ পিছত আখিৰাতত তোমালোক আটায়ে আমাৰ ওচৰলৈকেই উভতি আহিব লাগিব। তেতিয়া আমি তোমালোকৰ প্ৰত্যেককে উপযুক্ত প্ৰতিফল দান কৰিম।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَقَدْ اٰتَیْنَا بَنِیْۤ اِسْرَآءِیْلَ الْكِتٰبَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ وَرَزَقْنٰهُمْ مِّنَ الطَّیِّبٰتِ وَفَضَّلْنٰهُمْ عَلَی الْعٰلَمِیْنَ ۟ۚ
আমি বনী ইছৰাঈলক তাওৰাত প্ৰদান কৰিছিলোঁ আৰু সেইমতে মানুহৰ মাজত মীমাংসা কৰাৰ নিৰ্দেশ দিছিলোঁ। তথা অধিকাংশ নবী আমি তেওঁলোকৰ মাজৰ পৰাই ইব্ৰাহীম আলাইহিচ্ছালামৰ বংশধৰ পৰা বনাইছিলোঁ। আমি তেওঁলোকক বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ পৱিত্ৰ খাদ্য দান কৰিছিলোঁ। লগতে তেওঁলোকক সেইসময়ৰ লোকসকলৰ ওপৰত শ্ৰেষ্ঠতা প্ৰদান কৰিছিলোঁ।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاٰتَیْنٰهُمْ بَیِّنٰتٍ مِّنَ الْاَمْرِ ۚ— فَمَا اخْتَلَفُوْۤا اِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَآءَهُمُ الْعِلْمُ ۙ— بَغْیًا بَیْنَهُمْ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ یَقْضِیْ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ فِیْمَا كَانُوْا فِیْهِ یَخْتَلِفُوْنَ ۟
আমি তেওঁলোকক এনেকুৱা প্ৰমাণ দান কৰিছিলোঁ, যিবোৰে সত্যক মিছাৰ পৰা পাৰ্থক্য কৰিছিল। কিন্তু তথাপিও সিহঁতে এনেকুৱা সময়ত বিভেদ সৃষ্টি কৰিছিল, যেতিয়া সিহঁতৰ সন্মুখত মুহাম্মদ চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লাম প্ৰেৰিত হোৱাৰ প্ৰমাণাদি প্ৰতিষ্ঠিত হৈছিল। সিহঁতে পদমৰ্যাদা আৰু ৰাজত্বৰ চাহিদাৰ ফলত পৰস্পৰে এই বিভেদ সৃষ্টি কৰিছিল। হে ৰাছুল! পৃথিৱীত সিহঁতে যিবোৰ বিষয়কলৈ বিভেদ কৰি আছে, কিয়ামতৰ দিনা নিশ্চয় আপোনাৰ প্ৰতিপালকে সিহঁতৰ মাজত এইবোৰৰ মীমাংসা কৰি দিব। তেওঁ প্ৰকাশ কৰি দিব, কোন সত্য পথত আছিল আৰু কোন বাতিল পথত আছিল।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ جَعَلْنٰكَ عَلٰی شَرِیْعَةٍ مِّنَ الْاَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلَا تَتَّبِعْ اَهْوَآءَ الَّذِیْنَ لَا یَعْلَمُوْنَ ۟
এতেকে আমি আপোনাক প্ৰতিষ্ঠিত কৰিছোঁ এটা উৎকৃষ্ট পথত, তথা বিশেষ বিধানৰ ওপৰত আৰু সঠিক চৰীয়তৰ ওপৰত। এইটো দৰাচলতে সেই আদেশৰেই এটা অংগ, যিটো আমি আপোনাৰ পূৰ্বৱৰ্তী ৰাছুলসকলক প্ৰদান কৰিছিলোঁ। যাতে আপুনি মানুহক ঈমানৰ প্ৰতি আৰু নেক আমলৰ প্ৰতি আহ্বান কৰে। গতিকে আপুনি এই চৰীয়তৰ অনুসৰণ কৰক, আৰু সেইসকল লোকৰ ইচ্ছাৰ অনুসৰণ নকৰিব, যিসকলে সত্য সম্পৰ্কে একোৱেই নাজানে। সেইকাৰণেই সিহঁতৰ চাহিদাই সিহঁতক সত্যৰ পৰা আঁতৰাই পথভ্ৰষ্ট কৰিব।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِنَّهُمْ لَنْ یُّغْنُوْا عَنْكَ مِنَ اللّٰهِ شَیْـًٔا ؕ— وَاِنَّ الظّٰلِمِیْنَ بَعْضُهُمْ اَوْلِیَآءُ بَعْضٍ ۚ— وَاللّٰهُ وَلِیُّ الْمُتَّقِیْنَ ۟
যিসকলে সত্য সম্পৰ্কে নাজানে, যদি আপুনি সিহঁতৰ অনুসৰণ কৰে তেন্তে সিহঁতে কেতিয়াও আপোনাক আল্লাহৰ শাস্তিৰ পৰা ৰক্ষা কৰিব নোৱাৰিব। সকলো ধৰ্মৰ অত্যাচাৰী লোকসকল মুমিনসকলৰ বিৰুদ্ধে ইজনে সিজনৰ সহায়ক তথা সমৰ্থক। কিন্তু আল্লাহ হৈছে সেইসকল লোকৰ সহায়ক, যিসকলে তেওঁৰ আদেশ পালন কৰে তথা তেওঁৰ নিষেধকৃত বস্তুবোৰৰ পৰা বিৰত থাকে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
هٰذَا بَصَآىِٕرُ لِلنَّاسِ وَهُدًی وَّرَحْمَةٌ لِّقَوْمٍ یُّوْقِنُوْنَ ۟
আমাৰ ৰাছুলৰ ওপৰত অৱতীৰ্ণ হোৱা এই কোৰআন জ্ঞানগৰ্ভ। ইয়াৰ দ্বাৰা মানুহে অসত্যৰ পৰা সত্যক পাৰ্থক্য কৰিব পাৰে। তথা এইখন হৈছে সত্যৰ পথ দেখুৱা হিদায়ত আৰু সেইসকল লোকৰ বাবে ৰহমত, যিসকলে পূৰ্ণ বিশ্বাস পোষণ কৰে। কাৰণ তেওঁলোকেই ইয়াৰ দ্বাৰা সঠিক পথ গ্ৰহণ কৰে, যাতে তেওঁলোকৰ প্ৰতিপালকে তেওঁলোকৰ ওপৰত সন্তষ্ট হয় আৰু তেওঁলোকক জাহান্নামৰ পৰা ৰক্ষা কৰি জান্নাতত প্ৰৱেশ কৰায়।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اَمْ حَسِبَ الَّذِیْنَ اجْتَرَحُوا السَّیِّاٰتِ اَنْ نَّجْعَلَهُمْ كَالَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ ۙ— سَوَآءً مَّحْیَاهُمْ وَمَمَاتُهُمْ ؕ— سَآءَ مَا یَحْكُمُوْنَ ۟۠
শৰীৰৰ অংগ-প্ৰত্যংগৰ দ্বাৰা কুফৰী আৰু গুনাহ কৰা লোকসকলে ধাৰণা কৰিছে নেকি যে, আমি সিহঁতক আল্লাহৰ প্ৰতি ঈমান পোষণ কৰা আৰু সৎকৰ্ম কৰা লোকসকলৰ দৰেই প্ৰতিদান দান কৰিম? যাতে পৃথিৱী আৰু আখিৰাতত সিহঁত সকলোৱে সমান পৰ্যায়ত থাকে? সিহঁতৰ এই ধাৰণা অত্যন্ত ঘৃণনীয়।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَخَلَقَ اللّٰهُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ بِالْحَقِّ وَلِتُجْزٰی كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُوْنَ ۟
আল্লাহে আকাশমণ্ডল আৰু পৃথিৱীক হিকমত অনুযায়ী সৃষ্টি কৰিছে। এইবোৰক অনৰ্থক সৃষ্টি কৰা নাই। ইয়াৰ উদ্দেশ্য হৈছে, যাতে তেওঁ প্ৰত্যেক ব্যক্তিকেই নিজৰ নিজৰ ভাল বেয়া কৰ্ম অনুসাৰে প্ৰতিদান দিব পাৰে। আল্লাহে কেতিয়াও সিহঁতৰ ছোৱাব হ্ৰাস কৰি অথবা সিহঁতৰ গুনাহ বৃদ্ধি কৰি সিহঁতৰ প্ৰতি অন্যায় নকৰিব।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• العفو والتجاوز عن الظالم إذا لم يُظهر الفساد في الأرض، ويَعْتَدِ على حدود الله؛ خلق فاضل أمر الله به المؤمنين إن غلب على ظنهم العاقبة الحسنة.
যদি কোনো কাফিৰ ব্যক্তিয়ে অন্যায়-অত্যাচাৰৰ জৰিয়তে পৃথিৱীত উপদ্ৰৱ সৃষ্টি নকৰে তথা আল্লাহে নিৰ্ধাৰিত কৰা সীমা লঙ্ঘন নকৰে তেন্তে তেনেকুৱা ব্যক্তিক ক্ষমা কৰি দিয়া উচিত। ইয়াৰ আদেশ আল্লাহে মুমিনসকলক দিছে, যদিহে ইয়াৰ ভাল পৰিণাম প্ৰকট হোৱাৰ আশা থাকে।
• وجوب اتباع الشرع والبعد عن اتباع أهواء البشر.
• كما لا يستوي المؤمنون والكافرون في الصفات، فلا يستوون في الجزاء.
اَفَرَءَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ اِلٰهَهٗ هَوٰىهُ وَاَضَلَّهُ اللّٰهُ عَلٰی عِلْمٍ وَّخَتَمَ عَلٰی سَمْعِهٖ وَقَلْبِهٖ وَجَعَلَ عَلٰی بَصَرِهٖ غِشٰوَةً ؕ— فَمَنْ یَّهْدِیْهِ مِنْ بَعْدِ اللّٰهِ ؕ— اَفَلَا تَذَكَّرُوْنَ ۟
হে ৰাছুল! আপুনি সেই ব্যক্তিৰ পিনে লক্ষ্য কৰকচোন, যিয়ে নিজৰ প্ৰবৃত্তিৰ অনুসৰণ কৰে, আনকি সি নিজৰ প্ৰবৃত্তিক উপাস্য বনাই লৈছে তথা কেতিয়াও ইয়াৰ বিৰোধিতা নকৰে। তেনেকুৱা ব্যক্তিক আল্লাহে জানি বুজি পথভ্ৰষ্ট কৰি দিছে। কিয়নো সিহঁত পথভ্ৰষ্ট হোৱাৰেই যোগ্য আছিল। সিহঁতৰ অন্তৰত মোহৰ মাৰি দিছে, গতিকে সিহঁতে উপকৃত হোৱাৰ আশাত একো শুনিব নোৱাৰে। লগতে আল্লাহে সিহঁতৰ চকুৰ ওপৰত ৰাখি দিছে আৱৰণ, ফলত সিহঁতে সত্যক দেখা নাপায়। এতেকে কওকচোন, আল্লাহে সিহঁতক পথভ্ৰষ্ট কৰাৰ পিছত, কোনে সিহঁতক সত্যৰ তাওফীক প্ৰদান কৰিব? তোমালোকে প্ৰবৃত্তিৰ অনুসৰণৰ ক্ষতিকৰ দিশসমূহ আৰু আল্লাহৰ চৰীয়ত অনুসৰণৰ উপকাৰী দিশসমূহ বুজি নোপোৱানে?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقَالُوْا مَا هِیَ اِلَّا حَیَاتُنَا الدُّنْیَا نَمُوْتُ وَنَحْیَا وَمَا یُهْلِكُنَاۤ اِلَّا الدَّهْرُ ۚ— وَمَا لَهُمْ بِذٰلِكَ مِنْ عِلْمٍ ۚ— اِنْ هُمْ اِلَّا یَظُنُّوْنَ ۟
আখিৰাতৰ জীৱনক অস্বীকাৰ কৰা লোকসকলে কয়ঃ “আমাৰ পাৰ্থিৱ জীৱনেই একমাত্ৰ জীৱন। ইয়াৰ পিছত আন কোনো জীৱন নাই। এটা প্ৰজন্মৰ মৃত্যুৰ পিছত, সেইটো প্ৰজন্ম কেতিয়াও ঘূৰি নাহে, তাৰ পিছত দ্বিতীয় প্ৰজন্ম আহে। লগতে কালচক্ৰৰ ফলতেই আমাৰ মৃত্যু ঘটে”। অথচ আখিৰাতৰ জীৱনক অস্বীকাৰ কৰাৰ সপক্ষে সিহঁতৰ ওচৰত কোনো সঠিক জ্ঞান নাই। সিহঁতে কেৱল ধাৰণাহে কৰে। এই কথা নিশ্চিত যে, ধাৰণাই কেতিয়াও সত্যৰ স্থান ল’ব নোৱাৰে।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاِذَا تُتْلٰی عَلَیْهِمْ اٰیٰتُنَا بَیِّنٰتٍ مَّا كَانَ حُجَّتَهُمْ اِلَّاۤ اَنْ قَالُوا ائْتُوْا بِاٰبَآىِٕنَاۤ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟
আখিৰাতৰ জীৱনক অস্বীকাৰ কৰা মুশ্বৰিকসকলৰ সন্মুখত যেতিয়া আমাৰ স্পষ্ট আয়াতসমূহ তিলাৱত কৰি শুনোৱা হয়, তেতিয়া উপস্থাপন কৰিবলৈ সিহঁতৰ ওচৰত কোনো দলিল নাথাকে, কিন্তু সিহঁতে নবী চাল্লাল্লাহু আলাইহি অচাল্লাম আৰু তেওঁৰ চাহাবাসকলক উদ্দেশ্যি কয়ঃ তেন্তে আমাৰ পূৰ্বপুৰুষসকলক জীৱিত কৰি আমাৰ সন্মুখত আনাচোন, যদি তোমালোকে এই দাবীত সত্যবাদী যে আমাৰ মৃত্যুৰ পিছত আকৌ আমাক জীৱিত কৰা হ’ব।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلِ اللّٰهُ یُحْیِیْكُمْ ثُمَّ یُمِیْتُكُمْ ثُمَّ یَجْمَعُكُمْ اِلٰی یَوْمِ الْقِیٰمَةِ لَا رَیْبَ فِیْهِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُوْنَ ۟۠
হে ৰাছুল! আপুনি সিহঁতক কৈ দিয়কঃ তোমালোকক সৃষ্টি কৰি আল্লাহেই জীৱন দান কৰিছে আৰু তেৱেঁই তোমালোকক মৃত্যু প্ৰদান কৰিব। ইয়াৰ পিছত তেৱেঁই তোমালোকক কিয়ামতৰ দিনা হিচাপ-নিকাচ আৰু প্ৰতিদানৰ বাবে একত্ৰিত কৰিব। এই দিৱসটো যে অৱশ্যম্ভাৱী, ইয়াত কোনো সন্দেহ নাই। কিন্তু অধিকাংশ লোকেই এই বিষয়টো নাজানে। সেইকাৰণেই সিহঁতে সৎকৰ্মৰ জৰিয়তে ইয়াৰ বাবে প্ৰস্তুতি নলয়।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلِلّٰهِ مُلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— وَیَوْمَ تَقُوْمُ السَّاعَةُ یَوْمَىِٕذٍ یَّخْسَرُ الْمُبْطِلُوْنَ ۟
আকাশমণ্ডল আৰু পৃথিৱীৰ ৰাজত্ব একমাত্ৰ আল্লাহৰেই হাতত। গতিকে উভয়ৰ মাজত তেওঁৰ বাহিৰে আন কোনো সত্য উপাস্য নাই। এতেকে যিদিনা কিয়ামত কায়েম হ’ব, যেতিয়া আল্লাহে মৃত লোকসকলক হিচাপ-নিকাচ আৰু প্ৰতিদানৰ বাবে জীৱিত কৰিব, সেইদিনা আল্লাহৰ বাহিৰে আনৰ উপাসনা কৰা বাতিল পন্থীবিলাকে ক্ষতিগ্ৰস্ত হ’ব, যিসকলে সত্যক অসত্য আৰু অসত্যক সত্য প্ৰমাণ কৰাৰ আপ্ৰাণ চেষ্টা চলাইছিল।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَتَرٰی كُلَّ اُمَّةٍ جَاثِیَةً ۫ؕ— كُلُّ اُمَّةٍ تُدْعٰۤی اِلٰی كِتٰبِهَا ؕ— اَلْیَوْمَ تُجْزَوْنَ مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۟
হে ৰাছুল! সেইদিনা আপুনি প্ৰত্যেক সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকলক নিজৰ পৰিণামৰ প্ৰতীক্ষাত আঁঠুকাঢ়ি থকা অৱস্থাত দেখিবলৈ পাব। প্ৰত্যেক উম্মতকে সিহঁতৰ কৰ্মপুথিৰ পিনে আহ্বান কৰা হ’ব, যিখনক লিপিবদ্ধ কৰিছে সংৰক্ষণৰ বাবে নিয়োজিত ফিৰিস্তাসকলে। হে মানৱজাতি! আজি তোমালোকক পৃথিৱীত কৰা ভাল বেয়া কৰ্মৰেই প্ৰতিদান দিয়া হ’ব।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
هٰذَا كِتٰبُنَا یَنْطِقُ عَلَیْكُمْ بِالْحَقِّ ؕ— اِنَّا كُنَّا نَسْتَنْسِخُ مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۟
আমাৰ ফিৰিস্তাসকলে লিপিবদ্ধ কৰা তোমালোকৰ কৰ্মপুথিখন প্ৰকৃততে তোমালোকৰ বিৰুদ্ধে সত্য সহকাৰে সাক্ষী দিব। গতিকে তোমালোকে ইয়াক পাঠ কৰা। নিশ্চয় আমিয়েই সেই ফিৰিস্তাসকলক তোমালোকৰ পাৰ্থিৱ জীৱনৰ কৰ্মৰাজি লিপিবদ্ধ কৰাৰ নিৰ্দেশ দিছিলোঁ।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَاَمَّا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ فَیُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِیْ رَحْمَتِهٖ ؕ— ذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِیْنُ ۟
যিসকলে ঈমান আনিছে আৰু সৎকৰ্ম কৰিছে, তেওঁলোকক তেওঁলোকৰ প্ৰতিপালকে নিজ অনুগ্ৰহত জান্নাতত প্ৰৱেশ কৰাব। আল্লাহে তেওঁলোকক প্ৰদান কৰা প্ৰতিদানেই হৈছে স্পষ্ট সফলতা, কোনো সফলতাই ইয়াৰ লগত তুলনা নহয়।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاَمَّا الَّذِیْنَ كَفَرُوْا ۫— اَفَلَمْ تَكُنْ اٰیٰتِیْ تُتْلٰی عَلَیْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَكُنْتُمْ قَوْمًا مُّجْرِمِیْنَ ۟
আনহাতে যিসকলে আল্লাহৰ লগত কুফৰী কৰিছে, সিহঁতক ভৰ্ৎসনা কৰি কোৱা হ’বঃ মোৰ আয়াতসমূহ তোমালোকৰ সন্মুখত তিলাৱত কৰা হোৱা নাছিলনে, অথচ তোমালোকে ইয়াৰ প্ৰতি ঈমান পোষণ কৰাৰ বিপৰীতে অহংকাৰ কৰিছিলা? প্ৰকৃততে তোমালোক আছিলা অপৰাধী সম্প্ৰদায়। কুফৰী আৰু গুনাহৰ কৰ্মই হৈছে তোমালোকৰ মূল ভিত্তি।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاِذَا قِیْلَ اِنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ وَّالسَّاعَةُ لَا رَیْبَ فِیْهَا قُلْتُمْ مَّا نَدْرِیْ مَا السَّاعَةُ ۙ— اِنْ نَّظُنُّ اِلَّا ظَنًّا وَّمَا نَحْنُ بِمُسْتَیْقِنِیْنَ ۟
যেতিয়া তোমালোকক কোৱা হৈছিল, নিশ্চয় আল্লাহৰ এই প্ৰতিশ্ৰুতি সত্য যে, তেওঁ বান্দাসকলক পুনৰ্জীৱিত কৰিব তথা সিহঁতক প্ৰতিদান দান কৰিব, ইয়াত কোনো সন্দেহ নাই; লগতে কিয়ামত সংঘটিত হ’ব, ইয়াতো কোন সন্দেহ নাই, গতিকে ইয়াৰ বাবে প্ৰস্তুতি লোৱা। কিন্তু তোমালোকে তেতিয়া কৈছিলাঃ এই কিয়ামত কি? কিয়ামতৰ বিষয়ে আমি একো নাজানো? যদিও কিছু অনুমান হয় যে ই সংঘটিত হ’ব কিন্তু ইয়াক আমি পৰিপূৰ্ণৰূপে বিশ্বাস নকৰোঁ।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• اتباع الهوى يهلك صاحبه، ويحجب عنه أسباب التوفيق.
وَبَدَا لَهُمْ سَیِّاٰتُ مَا عَمِلُوْا وَحَاقَ بِهِمْ مَّا كَانُوْا بِهٖ یَسْتَهْزِءُوْنَ ۟
সিহঁতৰ সন্মুখত কুফৰ আৰু পাপকৰ্মৰ দুষ্পৰিণাম প্ৰকট হ’ব, যিবোৰ সিহঁতে পৃথিৱীত কৰিছিল। সিহঁতক সেই শাস্তিৰ দ্বাৰাই দণ্ডিত কৰা হ’ব, যিটো শাস্তিৰ বিষয়ে সিহঁতক সতৰ্ক কৰিলে সিহঁতে সেইটোক উপহাস কৰিছিল।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقِیْلَ الْیَوْمَ نَنْسٰىكُمْ كَمَا نَسِیْتُمْ لِقَآءَ یَوْمِكُمْ هٰذَا وَمَاْوٰىكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُمْ مِّنْ نّٰصِرِیْنَ ۟
আল্লাহে সিহঁতক ক’বঃ আজি আমি তোমালোকক জাহান্নামৰ মাজত এৰি দিম, যিদৰে তোমালোকে আমাৰ এই সাক্ষাতক পাহৰি আছিলা। তথা ঈমান আৰু সৎকৰ্মৰ দ্বাৰা ইয়াৰ বাবে প্ৰস্তুতি লোৱা নাছিলা। তোমালোকৰ প্ৰকৃত ঠিকনা হৈছে জাহান্নাম, তাতেই তোমালোকে অৱস্থান কৰিবা। আল্লাহৰ শাস্তি প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ তাত তোমালোকৰ কোনো সহায়ক নাথাকিব।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ذٰلِكُمْ بِاَنَّكُمُ اتَّخَذْتُمْ اٰیٰتِ اللّٰهِ هُزُوًا وَّغَرَّتْكُمُ الْحَیٰوةُ الدُّنْیَا ۚ— فَالْیَوْمَ لَا یُخْرَجُوْنَ مِنْهَا وَلَا هُمْ یُسْتَعْتَبُوْنَ ۟
এই শাস্তি তোমালোকক এইকাৰণে দিয়া হ’ব, কাৰণ তোমালোকে আল্লাহৰ আয়াতসমূহক উপহাসৰ পাত্ৰ বনাই লৈছিলা তথা সেইবোৰকলৈ ঠাট্টা-মস্কৰা কৰিছিলা, লগতে পাৰ্থিৱ জীৱনৰ সা-সুবিধা আৰু চাহিদাই তোমালোকক প্ৰতাৰিত কৰিছিল। গতিকে আল্লাহৰ আয়াতসমূহক ঠাট্টা কৰা কাফিৰসকলে জাহান্নামৰ পৰা কেতিয়াও নিস্তাৰ নাপাব। বৰং চিৰকাল তাতেই অৱস্থান কৰিব। সৎকৰ্ম কৰিবলৈ কেতিয়াও সিহঁতক পাৰ্থিৱ জীৱনলৈ ওভোতাই পঠোৱা নহ'ব। তথা প্ৰতিপালকেও কেতিয়াও সিহঁতৰ প্ৰতি সন্তুষ্ট নহ’ব।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَهُ الْكِبْرِیَآءُ فِی السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— وَهُوَ الْعَزِیْزُ الْحَكِیْمُ ۟۠
আকাশমণ্ডল আৰু পৃথিৱীত একমাত্ৰ তেওঁৰেই মহিমা তথা গৌৰৱ। তেৱেঁই মহাপৰাক্ৰমশালী, তেওঁক কোনেও পৰাজিত কৰিব নোৱাৰে। তেওঁ সৃষ্টি কৰাৰ ক্ষেত্ৰত, নিৰ্ধাৰণ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত, পৰিচালনাৰ ক্ষেত্ৰত আৰু চৰীয়ত প্ৰণয়নৰ ক্ষেত্ৰত মহা প্ৰজ্ঞাৱান।
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߢߐ߲߬ߞߌ߲߬ߣߍ߲ ߝߐߘߊ
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߊߛߊ߯ߡߌߞߊ߲ ߘߐ߫. - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߊߛߊ߯ߡߌߞߊ߲ ߘߐ߫߸ ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߢߊߢߌߣߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫.