ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߘߊߜ߭ߑߓߊߣߌߞߊ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ


ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߘߍ߲߬ߞߣߍ߬ߦߊ߬ߓߊ߮ ߟߎ߬ ߝߐߘߊ   ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫:

ߘߍ߲߬ߞߣߍ߬ߦߊ߬ߓߊ߮ ߟߎ߬ ߝߐߘߊ

قَدۡ أَفۡلَحَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
1. Achiika! Ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli nya tarli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ٱلَّذِينَ هُمۡ فِي صَلَاتِهِمۡ خَٰشِعُونَ
2. Bana n-nyɛ ninvuɣu shεba ban filindi bɛ maŋ’ (n-tiri Naawuni) bɛ jiŋli ni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَنِ ٱللَّغۡوِ مُعۡرِضُونَ
3. Ni ninvuɣu shεba ban lebri biriti ka chɛ yεltɔɣakaha.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِلزَّكَوٰةِ فَٰعِلُونَ
4. Ni ninvuɣu shεba ban tiri zaka.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِفُرُوجِهِمۡ حَٰفِظُونَ
5. Ni ninvuɣu shεba ban guri bɛ tooni (ka chɛ zina niŋbu).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِلَّا عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِهِمۡ أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُهُمۡ فَإِنَّهُمۡ غَيۡرُ مَلُومِينَ
6. Naɣilani bɛ paɣaba, bee bɛ sulinsi, tɔ! Achiika! Bannim’ maa pala bɛ ni galindi shεba.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَمَنِ ٱبۡتَغَىٰ وَرَآءَ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡعَادُونَ
7. Dinzuɣu, ŋun ti bo din pa dimbɔŋɔnim’ maa nyaaŋa, tɔ! Bannim’ maa nyɛla ninvuɣu shεba ban kpahi yεɣi.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِأَمَٰنَٰتِهِمۡ وَعَهۡدِهِمۡ رَٰعُونَ
8. Ni ninvuɣu shεba ban guri bɛ daamaana nim’ mini bɛ daalikauli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَلَىٰ صَلَوَٰتِهِمۡ يُحَافِظُونَ
9. Ni ninvuɣu shεba ban guri bɛ jiŋli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡوَٰرِثُونَ
10. Bannim’ maa n-nyɛ falidiriba.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ٱلَّذِينَ يَرِثُونَ ٱلۡفِرۡدَوۡسَ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
11. Bana n-nyɛ ninvuɣu shεba ban yɛn ti di Firdausi Daalizanda fali, ka bɛ nyɛla ban yɛn ti kpalim di puuni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ مِن سُلَٰلَةٖ مِّن طِينٖ
12. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) namla ninsala (Annabi Adam) ka o pilli nyɛ yεɣiri.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ جَعَلۡنَٰهُ نُطۡفَةٗ فِي قَرَارٖ مَّكِينٖ
13. Din nyaaŋa ka Ti zali o (Adam bia) ka o nyɛla maniyyi (dablim kom), ka di be bɛhigu shee din nyɛ suhudoo shee.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ خَلَقۡنَا ٱلنُّطۡفَةَ عَلَقَةٗ فَخَلَقۡنَا ٱلۡعَلَقَةَ مُضۡغَةٗ فَخَلَقۡنَا ٱلۡمُضۡغَةَ عِظَٰمٗا فَكَسَوۡنَا ٱلۡعِظَٰمَ لَحۡمٗا ثُمَّ أَنشَأۡنَٰهُ خَلۡقًا ءَاخَرَۚ فَتَبَارَكَ ٱللَّهُ أَحۡسَنُ ٱلۡخَٰلِقِينَ
14. Din nyaaŋa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ dablim kom maa n-nam ʒitalli, ka zaŋʒitalli maa n-nam nimkpilli, ka zaŋ nimkpilli maa n­nam koba, ka zaŋ mimdi n-limsi koba maa, din nyaaŋa ka Tinam oka o nyɛla binnamdi shɛli. Dinzuɣu, Naawuni so Ŋun mi nambu n-gari sokam maa nam tibgiya.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ إِنَّكُم بَعۡدَ ذَٰلِكَ لَمَيِّتُونَ
15. Di nyaaŋa, achiika! Yi nyɛla ban yɛn kpi.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ إِنَّكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ تُبۡعَثُونَ
16. Din nyaaŋa, achiika! Yi nyɛla bɛ ni yɛn ti yiɣisi shεba Zaadali.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَقَدۡ خَلَقۡنَا فَوۡقَكُمۡ سَبۡعَ طَرَآئِقَ وَمَا كُنَّا عَنِ ٱلۡخَلۡقِ غَٰفِلِينَ
17. Yaha! Achiika! Ti namla sagbana ayɔpoin yi zuɣusaa. Ti mi pala ban tamdi binnamda yεla.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَنزَلۡنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءَۢ بِقَدَرٖ فَأَسۡكَنَّٰهُ فِي ٱلۡأَرۡضِۖ وَإِنَّا عَلَىٰ ذَهَابِۭ بِهِۦ لَقَٰدِرُونَ
18. Ka Ti siɣisi kom na zuɣsaani Ti ni bɔri li shɛm tariga, ka chɛ ka di ʒini tiŋgbani ni. Yaha! Achiika! Ti nyɛla ban yɛn tooi vuui li (ka chɛn ya).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَأَنشَأۡنَا لَكُم بِهِۦ جَنَّٰتٖ مِّن نَّخِيلٖ وَأَعۡنَٰبٖ لَّكُمۡ فِيهَا فَوَٰكِهُ كَثِيرَةٞ وَمِنۡهَا تَأۡكُلُونَ
19. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ li yihi Dobino mini Inabi (sinsaba) puri n-tin ya, ka di puuni mali binwola pam, ka yi nyɛla ban diri di puuni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَشَجَرَةٗ تَخۡرُجُ مِن طُورِ سَيۡنَآءَ تَنۢبُتُ بِٱلدُّهۡنِ وَصِبۡغٖ لِّلۡأٓكِلِينَ
20. N-ti pahi ti’ shεli din bindi Sainaa’a zoli zuɣu,[1] (dina n-nyɛ Zaituun), ka di yihiri kpaʒεrim mini kpa’ shɛli din duɣiri ʒεri na, domin ban diri li zuɣu.
[1] Tuuri Sainaa n-nyɛ Annabi Musa ni daa zaandi zoli shɛli zuɣu ka o miniNaawunitɔɣisiri yɛltɔɣa la.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِنَّ لَكُمۡ فِي ٱلۡأَنۡعَٰمِ لَعِبۡرَةٗۖ نُّسۡقِيكُم مِّمَّا فِي بُطُونِهَا وَلَكُمۡ فِيهَا مَنَٰفِعُ كَثِيرَةٞ وَمِنۡهَا تَأۡكُلُونَ
21. Yaha! Achiika! Yi mali kpahimbu n-zaŋ chaŋ yiŋbiŋkobri polo, ka Ti mali din be bɛ puya ni (bihim) n-nyuhiri ya. Yaha! Yi mali anfaani binyɛrapam bɛ puuni, ka ŋubri di puuni shεŋa.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَعَلَيۡهَا وَعَلَى ٱلۡفُلۡكِ تُحۡمَلُونَ
22. Yaha! Bɛ (biŋkobri maa) mini ŋarim zuɣuka bɛʒiri ya.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ فَقَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓۚ أَفَلَا تَتَّقُونَ
23. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) daa tim Annabi Nuhu n-zaŋ chaŋ o niriba sani, ka o ti yεli: “Yaa yinim’ n niriba! Jεmmi ya Naawuni, yi ka Duuma so naɣila Ŋuna. Dini bɔŋɔ, yi ku zo Naawuni?”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَقَالَ ٱلۡمَلَؤُاْ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَوۡمِهِۦ مَا هَٰذَآ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يُرِيدُ أَن يَتَفَضَّلَ عَلَيۡكُمۡ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَأَنزَلَ مَلَٰٓئِكَةٗ مَّا سَمِعۡنَا بِهَٰذَا فِيٓ ءَابَآئِنَا ٱلۡأَوَّلِينَ
24. Ka asanzanim’ ban niŋ chɛfuritali o niriba puuni yεli: “Ŋumbɔŋɔ pala so naɣila ninsala yi tatabo, ka o bɔriniotibgio maŋ’ yi zuɣu. Yaha! Naawuni yi di bɔra, o naan siɣisi Malaaikanim’ na, tinim’ na ʒin wum ŋɔ maa ti banim’ ban pun gari maa (ʒɛmana) puuni.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنۡ هُوَ إِلَّا رَجُلُۢ بِهِۦ جِنَّةٞ فَتَرَبَّصُواْ بِهِۦ حَتَّىٰ حِينٖ
25. O pala so m-pahila ninvuɣu so ŋun kpe yinyεri. Dinzuɣu, ʒinimi ya n-guhi o hali ni saha bɛla.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ رَبِّ ٱنصُرۡنِي بِمَا كَذَّبُونِ
26. Ka o (Annabi Nuhu) yεli: “Yaa n Duuma (Naawuni)! Tim ma nasara, dama bɛ labsi ʒiri niŋ n noli ni.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَأَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡهِ أَنِ ٱصۡنَعِ ٱلۡفُلۡكَ بِأَعۡيُنِنَا وَوَحۡيِنَا فَإِذَا جَآءَ أَمۡرُنَا وَفَارَ ٱلتَّنُّورُ فَٱسۡلُكۡ فِيهَا مِن كُلّٖ زَوۡجَيۡنِ ٱثۡنَيۡنِ وَأَهۡلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيۡهِ ٱلۡقَوۡلُ مِنۡهُمۡۖ وَلَا تُخَٰطِبۡنِي فِي ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ إِنَّهُم مُّغۡرَقُونَ
27. Dinzuɣu, ka Ti (Tinim’ Naawuni) tim ni wahayi o sani (ka yεli): “Kpɛm ŋarim ni Ti (Tinim’ Naawuni) gulibu mini Ti tuuntali, di yi ti niŋ ka Ti zaligu maa kana, ka tiŋgbani puhi ni kom na, tɔ! Nyini zaŋmi biŋkɔbgu kam balibu buyi (doo ni paɣa) n-kpɛhi di puuni, n-ti pahi a malgu, naɣila Ti zaligu ni yɛn di so bɛ puuni. Yaha! Miri ka a yεlima yεltɔɣa shɛli n-zaŋ chaŋ ninvuɣu shεba ban di zualinsi maa polo, achiika! Bɛ nyɛla kom ni yɛn di shεba.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَإِذَا ٱسۡتَوَيۡتَ أَنتَ وَمَن مَّعَكَ عَلَى ٱلۡفُلۡكِ فَقُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي نَجَّىٰنَا مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
28. Dinzuɣu (yaa nyini Nuhu)! A mini ninvuɣu shεba ban pahi a zuɣu maa yi ti kpe ŋarim maa puuni, tɔ! Nyini yεlima: “Paɣibu balibu kam dihitabli n-ti Naawuni so Ŋun gu ti ka chɛ ninvuɣu shεba ban nyɛ zualindiriba maa.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقُل رَّبِّ أَنزِلۡنِي مُنزَلٗا مُّبَارَكٗا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلۡمُنزِلِينَ
29. Yaha! Yεlima: “Yaa n Duuma (Naawuni)! Sheemi ma alibarika sheebu shee, dama nyini n-nyɛŊun gari ban kam mali sheebu shee.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ وَإِن كُنَّا لَمُبۡتَلِينَ
30. Achiika! Ŋɔ maa puuni mali kpahimbu, achiika! Ti nyɛla ban dahinda (ninsalinima).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ أَنشَأۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِمۡ قَرۡنًا ءَاخَرِينَ
31. Di nyaaŋa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) nam ninvuɣu shεba dabam bɛ nyaaŋa.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَأَرۡسَلۡنَا فِيهِمۡ رَسُولٗا مِّنۡهُمۡ أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓۚ أَفَلَا تَتَّقُونَ
32. Ka Ti tim tuun’ so bɛ puuni na, (ka o yεli): “Jemmi ya Naawuni, yi ka duuma so ka pa ni Ŋuna. Di ni bɔŋɔ, yi ku zo Naawuni?”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقَالَ ٱلۡمَلَأُ مِن قَوۡمِهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِلِقَآءِ ٱلۡأٓخِرَةِ وَأَتۡرَفۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا مَا هَٰذَآ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يَأۡكُلُ مِمَّا تَأۡكُلُونَ مِنۡهُ وَيَشۡرَبُ مِمَّا تَشۡرَبُونَ
33. Ka asanzanim’ ban niŋ chɛfuritali, ka labsi Chiyaama laɣimbu ʒiri o niriba puuni maa naan yεli,ka di nyɛla Ti ti bala ni’ima kam Dunia biɛhigu puuni: “Ŋumbɔŋɔ pala so m- pahila ninsala yi tatabo, ka o diri yi ni diri shɛli, ka nyuri yi ni nyuri shɛli puuni.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَئِنۡ أَطَعۡتُم بَشَرٗا مِّثۡلَكُمۡ إِنَّكُمۡ إِذٗا لَّخَٰسِرُونَ
34. “Yaha! Achiika! Yi yi doli ninsala yi tatabo, achiika! Yi nyɛla ninvuɣu shɛba ban kɔhilu.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَيَعِدُكُمۡ أَنَّكُمۡ إِذَا مِتُّمۡ وَكُنتُمۡ تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَنَّكُم مُّخۡرَجُونَ
35. “Dini bɔŋɔ, o gbaari yala alikauli kadama yi yi ti kpi, ka leei taŋkpaɣu mini koba, yi nyɛla bɛ ni yɛn ti yihi shεba na yi gbala ni?”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
۞ هَيۡهَاتَ هَيۡهَاتَ لِمَا تُوعَدُونَ
36. Bɛ ni gbaari ya alikauli shɛli maa niŋ katiŋa.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنۡ هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا ٱلدُّنۡيَا نَمُوتُ وَنَحۡيَا وَمَا نَحۡنُ بِمَبۡعُوثِينَ
37. “Di pala shɛli m-pahila ti Dunia biεhigu ŋɔ maa ka ti kpira, ka be ti bɛhigu ni. Yaha! Ti pala bɛ ni yɛn ti yiɣisi shεba.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنۡ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا وَمَا نَحۡنُ لَهُۥ بِمُؤۡمِنِينَ
38. “O pala so m-pahila ninsala, ka o ŋma ʒiri m-pa Naawuni. Yaha! Tinim’ pala ban yɛn ti yεlimaŋli.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ رَبِّ ٱنصُرۡنِي بِمَا كَذَّبُونِ
39. Ka o (Annabi Hudu) yεli: “Yaa n Duuma (Naawuni)! Tim ma nasara, dama bɛ labsi ma ʒirilana.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ عَمَّا قَلِيلٖ لَّيُصۡبِحُنَّ نَٰدِمِينَ
40. Ka O (Naawuni) yεli: “Di chɛ bɛla, bɛ ni leei ban yoli tiεm.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلصَّيۡحَةُ بِٱلۡحَقِّ فَجَعَلۡنَٰهُمۡ غُثَآءٗۚ فَبُعۡدٗا لِّلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
41. Ka tahigu gbaai ba ni yεlimaŋli, ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ ba leei kamani saamokura la. Dinzuɣu, Naawuni nambɔzɔbo niŋ katiŋ’ ka chɛ ninvuɣu shεba ban nyɛ zualindiriba.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ أَنشَأۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِمۡ قُرُونًا ءَاخَرِينَ
42. Din nyaaŋa ka Ti (Tinim’ Naawuni) lahi nam tiŋŋgbani shɛŋabɛ nyaaŋa.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مَا تَسۡبِقُ مِنۡ أُمَّةٍ أَجَلَهَا وَمَا يَسۡتَـٔۡخِرُونَ
43. Tiŋgbani shεli hallaka niŋbu saha bi daŋsira, bɛ mi bi naɣisira.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ أَرۡسَلۡنَا رُسُلَنَا تَتۡرَاۖ كُلَّ مَا جَآءَ أُمَّةٗ رَّسُولُهَا كَذَّبُوهُۖ فَأَتۡبَعۡنَا بَعۡضَهُم بَعۡضٗا وَجَعَلۡنَٰهُمۡ أَحَادِيثَۚ فَبُعۡدٗا لِّقَوۡمٖ لَّا يُؤۡمِنُونَ
44. Din nyaaŋa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) tim Ti tuumba na, ka bɛ kuli tuɣi taba, saha shεli kam ka tiŋgbani shɛli nim tumo ti kaba na, ka bɛ labsi o ʒirilana, dinzuɣu ka Ti niŋ ba hallaka m-pa taba zuɣu,ka zaŋ ba leei lahibaya. Dinzuɣu, Naawuni nambɔzɔbo niŋ katiŋ’ ka chɛ ninvuɣu shεba ban bi tiri yεlimaŋli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ أَرۡسَلۡنَا مُوسَىٰ وَأَخَاهُ هَٰرُونَ بِـَٔايَٰتِنَا وَسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٍ
45. Din nyaaŋa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) tim Annabi Musa mini o mabia Haruna ni Ti aayanima, n-ti pahi daliri din be polo ni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦ فَٱسۡتَكۡبَرُواْ وَكَانُواْ قَوۡمًا عَالِينَ
46. N-zaŋ chaŋ Fir’auna mini o kpambaliba sani, ka bɛ ti tibgi bɛ maŋ’ ka leei ninvuɣu shεba ban kpahi yεɣi.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَقَالُوٓاْ أَنُؤۡمِنُ لِبَشَرَيۡنِ مِثۡلِنَا وَقَوۡمُهُمَا لَنَا عَٰبِدُونَ
47. Ka bɛ naan yεli:“Dini bɔŋɔ, ti yɛn tila yεlimaŋli ni niriba ayi ban nyɛ ti tatabonima, ka bɛ niriba nyɛla ban jɛmdi ti?”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَكَذَّبُوهُمَا فَكَانُواْ مِنَ ٱلۡمُهۡلَكِينَ
48. Ka bɛ labsi bɛ niriba ayi maa ʒirinima, ka pahi ninvuɣu shεba ban niŋ hallaka puuni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ لَعَلَّهُمۡ يَهۡتَدُونَ
49. Yaha! Achiika! Ti daa ti Annabi Musa litaafi (n-zaŋ chaŋ o niriba sani), kadama achiika! Bɛ nyɛla ban yɛn dolsi.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَجَعَلۡنَا ٱبۡنَ مَرۡيَمَ وَأُمَّهُۥٓ ءَايَةٗ وَءَاوَيۡنَٰهُمَآ إِلَىٰ رَبۡوَةٖ ذَاتِ قَرَارٖ وَمَعِينٖ
50. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ Mariyam bia (Annabi Issa) mini o ma ka bɛ nyɛ alaama shɛli (n-ti Dunianima), ka laɣim ba n-zaŋ chaŋ tiŋgbani shεli ni din du (Baitul Mukaddas),[2] ka mali suhudoo, ni kobilnina.
[2] Annabi Issa ma ni daa dɔɣio kao ka ba, ka Yahuudunim’ bɔri ni tiŋ maa nim’ ku o, kao ma zaŋ o zo n­chaŋ Kudus tiŋgbani ni, ka bε ti ӡini nimaa ni yuumpia ni anu, hali ka tiŋ maa naa ti kpi.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلرُّسُلُ كُلُواْ مِنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَٱعۡمَلُواْ صَٰلِحًاۖ إِنِّي بِمَا تَعۡمَلُونَ عَلِيمٞ
51. “Yaa yinim’ tuumba! Dim ya bindirsuma, ka tum ya tuunviεlli, achiika! N (Mani Naawuni) nyɛla Baŋda ni yi tuuntumsa.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِنَّ هَٰذِهِۦٓ أُمَّتُكُمۡ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ وَأَنَا۠ رَبُّكُمۡ فَٱتَّقُونِ
52. Yaha! Achiika! Yi daadiini ŋɔ maa (Muslinsi daadiini) nyɛla adiini yini. Yaha! Mani (Naawuni) n-nyɛ yi Duuma, dinzuɣu zom ya Ma.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَتَقَطَّعُوٓاْ أَمۡرَهُم بَيۡنَهُمۡ زُبُرٗاۖ كُلُّ حِزۡبِۭ بِمَا لَدَيۡهِمۡ فَرِحُونَ
53. Ka bɛ woli woli bɛ daadiini bɛ suusuuni, ka salo kam niŋdi suhupiɛlli ni din be bɛ sani.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَذَرۡهُمۡ فِي غَمۡرَتِهِمۡ حَتَّىٰ حِينٍ
54. Dinzuɣu (Yaa nyini Annabi)! Chεli ba bɛ birginsim puuni hali ni saha bɛla.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَيَحۡسَبُونَ أَنَّمَا نُمِدُّهُم بِهِۦ مِن مَّالٖ وَبَنِينَ
55. Dinibɔŋɔ,bɛ (chεfurinim’) tεhirimi ni arzichi mini bihi shεba Ti (Tinim’ Naawuni) ni pahiri ba (Dunia puuni ŋɔ) maa nyɛla shɛli zuɣu?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
نُسَارِعُ لَهُمۡ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِۚ بَل لَّا يَشۡعُرُونَ
56. Ti (Tinim’ Naawuni) niŋdi ba la yomyom viɛnyɛla kam puuni. Chɛli gba! Bɛ bi mi (ni Ti teerila mia bahiri ba, ni Ti ti gbaai ba Chiyaama).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ ٱلَّذِينَ هُم مِّنۡ خَشۡيَةِ رَبِّهِم مُّشۡفِقُونَ
57. Achiika! Ninvuɣu shεba ban filindi bɛ maŋ’ domin bɛ Duuma (Naawuni) dabεm zuɣu.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱلَّذِينَ هُم بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ يُؤۡمِنُونَ
58. Ni ninvuɣu shεba ban tiri yεlimaŋli ni bɛ Duuma (Naawuni) aayanima.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱلَّذِينَ هُم بِرَبِّهِمۡ لَا يُشۡرِكُونَ
59. Ni ninvuɣu shεba ban bi laɣindi bɛ Duuma (Naawuni) ni shɛli jεmda.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱلَّذِينَ يُؤۡتُونَ مَآ ءَاتَواْ وَّقُلُوبُهُمۡ وَجِلَةٌ أَنَّهُمۡ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ رَٰجِعُونَ
60. Ni ninvuɣu shεba ban tiri bɛ ni ti shɛli, kabɛ suhiri nyɛ din zɔri dabiɛm kadama bɛ Duuma (Naawuni) sani ka bɛ yɛn ti labi.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أُوْلَٰٓئِكَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِ وَهُمۡ لَهَا سَٰبِقُونَ
61. Bannim’ maa niŋdila yomyom’ ni tuunviεla tumbu, ka nyɛla ban kpaɣiri taba ni dina (tuunviɛla maa).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا نُكَلِّفُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَاۚ وَلَدَيۡنَا كِتَٰبٞ يَنطِقُ بِٱلۡحَقِّ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
62. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) bi niŋdi nyεvuli shεli talahi, naɣila din ni tooi shεli. Ti mi mali litaafi shεli dinyεri ni yεlimaŋli, bɛ mi ti ku di ba (bɛ ninsalinim’) zualinsi.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
بَلۡ قُلُوبُهُمۡ فِي غَمۡرَةٖ مِّنۡ هَٰذَا وَلَهُمۡ أَعۡمَٰلٞ مِّن دُونِ ذَٰلِكَ هُمۡ لَهَا عَٰمِلُونَ
63. Chɛli gba! Bɛ (chεfurinim’) suhiri be ʒilinsi ni ni ŋɔ (Alkur’aani) maa, ka lahi mali tuun’ shεŋa din pa li, ka bɛ nyɛla ban tumdi li.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
حَتَّىٰٓ إِذَآ أَخَذۡنَا مُتۡرَفِيهِم بِٱلۡعَذَابِ إِذَا هُمۡ يَجۡـَٔرُونَ
64. Hali ni Ti (Tinim’ Naawuni) yi ti gbaai bɛ ninvuɣu asanzanim’ ni azaaba, dinsaha maa ka a yɛn nya ka bɛ duhiri bɛ kukoya (m-bɔri sɔŋsim).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَا تَجۡـَٔرُواْ ٱلۡيَوۡمَۖ إِنَّكُم مِّنَّا لَا تُنصَرُونَ
65. (Ka Naawuni yεli ba): “Zuŋɔ, di duhiri ya yi yee, yi pala bɛ ni yɛn sɔŋ shεba Ti (Tinim’ Naawuni) sani.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَدۡ كَانَتۡ ءَايَٰتِي تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَكُنتُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡ تَنكِصُونَ
66. Achiika! Bɛ daa karindi N aayanima n-tiri ya, ka yi nyɛla ban labri yi napomboba zuɣu.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مُسۡتَكۡبِرِينَ بِهِۦ سَٰمِرٗا تَهۡجُرُونَ
67. Ka nyɛla ban tibgi yi maŋ’ ni dina, ka tɔɣisiri yεltɔɣa yoya n-zaŋ chaŋ di (Alkur’aani) polo yuŋ kam.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَفَلَمۡ يَدَّبَّرُواْ ٱلۡقَوۡلَ أَمۡ جَآءَهُم مَّا لَمۡ يَأۡتِ ءَابَآءَهُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ
68. Di ni bɔŋɔ,bɛ (Maka chεfurinim’) bɛ kpahindila yɛltɔɣali (Alkur’aani) ŋɔ maa, bee din kaba na maa daa bi ka bɛ banim’ ban daŋ tooni maa na?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَمۡ لَمۡ يَعۡرِفُواْ رَسُولَهُمۡ فَهُمۡ لَهُۥ مُنكِرُونَ
69. Bee bɛ bi baŋla bɛ tumo maa (Annabi Muhammadu), ka dinzuɣu chɛ ka bɛ zaɣisiri o?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَمۡ يَقُولُونَ بِهِۦ جِنَّةُۢۚ بَلۡ جَآءَهُم بِٱلۡحَقِّ وَأَكۡثَرُهُمۡ لِلۡحَقِّ كَٰرِهُونَ
70. Bee bɛ yεrimi ni yinyεri m-kpe o? Chɛligba! Oka ba mi na ni yεlimaŋli, ka bɛ pam mi nyɛlaban je yεlimaŋli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَوِ ٱتَّبَعَ ٱلۡحَقُّ أَهۡوَآءَهُمۡ لَفَسَدَتِ ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ وَمَن فِيهِنَّۚ بَلۡ أَتَيۡنَٰهُم بِذِكۡرِهِمۡ فَهُمۡ عَن ذِكۡرِهِم مُّعۡرِضُونَ
71. Yaha! Yεlimaŋli (Alkur’aani) yi di doli bɛ suhuyurlim, achiika! Sagbana mini tiŋgbani ni din kam be di puuni naan saɣim. Chɛli gba! Ti kaba mi na ni bɛ teebu (Alkur’aani). Amaa! Ka bɛ (Larbunim’) nyɛla ban lebri biriti ka chɛ bɛ teebu maa.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَمۡ تَسۡـَٔلُهُمۡ خَرۡجٗا فَخَرَاجُ رَبِّكَ خَيۡرٞۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ
72. (Yaa nyini Annabi)! Bee a bɔhiri ba la farku shεli? Dinzuɣu a Duuma (Naawuni) sanyoo n-gari. Yaha! Ŋuna n-gari ŋun kam tiri arzichi.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِنَّكَ لَتَدۡعُوهُمۡ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
73. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Achiika! A nyɛla ŋun boondi ba n-zaŋ chaŋ sochibga.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ عَنِ ٱلصِّرَٰطِ لَنَٰكِبُونَ
74. Yaha! Achiika! Ninvuɣu shεba ban bi ti Chiyaama yεlimaŋli maa nyɛla ban ŋmaɣiri ka chεri sochibga.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
۞ وَلَوۡ رَحِمۡنَٰهُمۡ وَكَشَفۡنَا مَا بِهِم مِّن ضُرّٖ لَّلَجُّواْ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ
75. Yaha! Hali Ti (Tinim’ Naawuni) yi zo bɛ (Maka chεfurinim’) nambɔɣu, ka vuui biɛrim (kum ni sanzali) shεli din paai ba ŋɔ maa, tɔ!Bɛ naan lahi zilgi bɛ kpeeyi maa ni, ka nyɛla ban birinda.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَقَدۡ أَخَذۡنَٰهُم بِٱلۡعَذَابِ فَمَا ٱسۡتَكَانُواْ لِرَبِّهِمۡ وَمَا يَتَضَرَّعُونَ
76. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) N-gbaai ba ni azaaba, amaa! Bɛ bi siɣisi bɛ maŋa n-ti bɛ Duuma (Naawuni), bɛ mi bɛ filindi bɛ maŋa.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
حَتَّىٰٓ إِذَا فَتَحۡنَا عَلَيۡهِم بَابٗا ذَا عَذَابٖ شَدِيدٍ إِذَا هُمۡ فِيهِ مُبۡلِسُونَ
77. Hali ni saha shɛli Ti (Tinim’ Naawuni) yi ti yooi dindo’ shεli bahi ba ka di nyɛ azaabakpeeni dindoli, dinsaha ka a yɛn nya ba, ka bɛ nyɛla ban yihiri tamaha ni Naawuni nambɔzobo.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَ لَكُمُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَٱلۡأَفۡـِٔدَةَۚ قَلِيلٗا مَّا تَشۡكُرُونَ
78. Yaha! Ŋuna (Naawuni) N-nam wumbu ni nyεbu n-ti pahi haŋkaya n-tin ya, amaa! Biɛla ka yi (ninsalinim’) paɣira.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَهُوَ ٱلَّذِي ذَرَأَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَإِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ
79. Yaha! Ŋuna (Naawuni) n-nyɛŊunnam ya tiŋgbani yaaŋa zuɣu na. Yaha! O sani ka bɛ yɛn ti laɣim ya (Zaadali).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَهُوَ ٱلَّذِي يُحۡيِۦ وَيُمِيتُ وَلَهُ ٱخۡتِلَٰفُ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
80. Yaha! Ŋuna (Naawuni) n-nyɛŊun neeri ka kura. Yaha! Ŋuna n­su yuŋ ni wuntaŋni taɣibu. Di ni bɔŋɔ, yi ku niŋ haŋkali?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
بَلۡ قَالُواْ مِثۡلَ مَا قَالَ ٱلۡأَوَّلُونَ
81. Chɛli gba! Bɛ yεlila ban daa daŋ tooni maa ni daa yεli shεm maa ŋmali.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالُوٓاْ أَءِذَا مِتۡنَا وَكُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ
82. Ka bɛ naan yεli: “Dini bɔŋɔ, ti yi kpi ka leei taŋkpaɣu mini koba. Di nibɔŋɔ, ti nyɛla bɛ ni yɛn ti yiɣisi ninvuɣu shεba?”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَقَدۡ وُعِدۡنَا نَحۡنُ وَءَابَآؤُنَا هَٰذَا مِن قَبۡلُ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
83. “Achiika! Bɛ daa pun niŋ ti mini ti banim’ alikauli ŋɔ maa tatabo, dinzuɣu ŋɔ (Alkur’aani) maa pa shεli m-pahila kurumbuninim’ salima.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُل لِّمَنِ ٱلۡأَرۡضُ وَمَن فِيهَآ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
84. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Ŋuni n-leei su tiŋgbani ni din be di puuni, yi yi nyɛla ninvuɣu shεba ban mi?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ
85. Ni baalim, bɛ (Maka chεfurnim’) ni yεli: “Naawuni n-nyɛŊun su li,” tɔ!Yεlima: “Di ni bɔŋɔ, yi ku niŋ tεha?”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلۡ مَن رَّبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ ٱلسَّبۡعِ وَرَبُّ ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡعَظِيمِ
86. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Ŋuni n-leei nyɛ sagbana ayɔpɔin ni Al’arshi shεli din galsila Duuma?”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ أَفَلَا تَتَّقُونَ
87. Ni baalim, bɛ ni yεli: “Naawuni nnyɛŊun su li,” tɔ! Yεlima: “Dini bɔŋɔ, yi ku zo Naawuni?”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلۡ مَنۢ بِيَدِهِۦ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيۡءٖ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيۡهِ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
88. Yεlima: “Ŋuni nuuni ka binshɛɣu kam yiko be, ka O lahi nyɛŊun gura, amaa! Bɛ bi bɔri gulibu so sani O zuɣu, yi yi nyɛla ninvuɣu shɛba ban mi?”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ فَأَنَّىٰ تُسۡحَرُونَ
89. Ni baalim, bɛ (Maka chεfurnim’) ni yεli: “Di bela Naawuni sani.” Yεlima: “Ka wula ka bɛŋmalgiri ya ka chε yεlimaŋli?”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
بَلۡ أَتَيۡنَٰهُم بِٱلۡحَقِّ وَإِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ
90. Chɛli gba! Ti (Tinim’ Naawuni) ka ba mi na ni yεlimaŋli, amaa! Ka bɛ nyɛla ʒirinim’ ni achiika.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مَا ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ مِن وَلَدٖ وَمَا كَانَ مَعَهُۥ مِنۡ إِلَٰهٍۚ إِذٗا لَّذَهَبَ كُلُّ إِلَٰهِۭ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۚ سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ
91. Naawuni bɛ gbibi so ka o nyɛ bia, duuma so mi kani m-pahi O zuɣu,(di yi di nyɛ lala), duuma kam naan zaŋ o ni nam shɛli n-chaŋ. Yaha! Bɛ (duumanim’ maa) shεba naan bɔri ni bɛ du mba taba. Dinzuɣu, Naawuni nam niŋ kasi ka chɛ yi ni maliO ŋmahindi shɛli maa.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
عَٰلِمِ ٱلۡغَيۡبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ فَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
92. Ŋuna m midin sɔɣi, ni din be polo ni, O nam duya ka chɛ bɛ ni laɣindi O mini binyɛri shɛŋajεmdi maa.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُل رَّبِّ إِمَّا تُرِيَنِّي مَا يُوعَدُونَ
93. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Yaa n Duuma Naawuni! A yi ni wuhi ma bɛ ni niŋdi ba shɛli (azaaba) daalikauli maa (Dunia ŋɔ).”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
رَبِّ فَلَا تَجۡعَلۡنِي فِي ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
94. “Yaa n Duuma (Naawuni)! Di zaŋ ma niŋ zualindiriba puuni.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِنَّا عَلَىٰٓ أَن نُّرِيَكَ مَا نَعِدُهُمۡ لَقَٰدِرُونَ
95. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) nyɛla ban yɛn tooi chɛ kaa nya Tini niŋdi bashɛli (azaaba) daalikauli maa.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ٱدۡفَعۡ بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ ٱلسَّيِّئَةَۚ نَحۡنُ أَعۡلَمُ بِمَا يَصِفُونَ
96. (Yaa nyini Annabi)! “Zaŋmidin vεla n-taɣi din be. Ti (Tinim’ Naawuni) mi bɛ ni buɣisiri shɛli maa.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقُل رَّبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنۡ هَمَزَٰتِ ٱلشَّيَٰطِينِ
97. Yaha! Yεlima: “Yaa n Duuma Naawuni! M-bɔri taɣibu a sani ni shintana ti zaŋ din be niŋ n suhi ni.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَعُوذُ بِكَ رَبِّ أَن يَحۡضُرُونِ
98. “Yaha! M-bɔri taɣibuA sani ni bɛ (shintana) ti miri ma.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَحَدَهُمُ ٱلۡمَوۡتُ قَالَ رَبِّ ٱرۡجِعُونِ
99. Hali ni saha shεli kum ni yɛn ti kana bɛ (shintana maa) puuni zaɣiyino kam, ka o yεli: “Yaa n Duuma! Labsim ya ma (Dunia puuni).”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَعَلِّيٓ أَعۡمَلُ صَٰلِحٗا فِيمَا تَرَكۡتُۚ كَلَّآۚ إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَآئِلُهَاۖ وَمِن وَرَآئِهِم بَرۡزَخٌ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ
100. “Achiika! N-nyɛla ŋun yɛn tum tuunvεlli n-ni chɛ shɛli puuni. Chɛli gba! Di nyɛla yεltɔɣili ka o yεlili,ka saɣilibe bɛ nyaaŋa (n-taɣi bɛ mini Dunia sunsuuni), hali ni dabsi’ shεli bɛ ni yɛn ti yiɣisi ba (Zaadali).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَإِذَا نُفِخَ فِي ٱلصُّورِ فَلَآ أَنسَابَ بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَئِذٖ وَلَا يَتَسَآءَلُونَ
101. Dinzuɣu, bɛ (Malaaika) yi ti piεbsi kikaa ni, tɔ!Dɔɣim ti bi lahi yɛn be bɛ (ninsalinim’) suusuuni, bɛ mi ti bi yɛnbɔhiri taba yεla.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَمَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ
102. Dinzuɣu, ŋun binzahindigu ti niŋ timsim (ni tuunviɛla), tɔ! Bannim’ maa n-nyɛ ninvuɣu shεba ban nya tarli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَنۡ خَفَّتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فِي جَهَنَّمَ خَٰلِدُونَ
103. Yaha! Ŋun binzahindigu ti filiŋ (ni tuumviɛla), tɔ! Bannim’ maa n-nyɛ ninvuɣu shεba ban niŋ bɛ maŋ’ ashaara, ka nyɛlaban yɛn ti kpalim ʒahannama puuni.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
تَلۡفَحُ وُجُوهَهُمُ ٱلنَّارُ وَهُمۡ فِيهَا كَٰلِحُونَ
104. Ka buɣum diri bɛ nina, ka bɛ nyɛla ban namgbanpiba cheecheei.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَلَمۡ تَكُنۡ ءَايَٰتِي تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَكُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ
105. (Ka Naawuni yɛli)! Di ni bɔŋɔ,bɛ daa bi karindi ya N aayanima, ka yi nyɛla ban labsiri li ʒiri?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالُواْ رَبَّنَا غَلَبَتۡ عَلَيۡنَا شِقۡوَتُنَا وَكُنَّا قَوۡمٗا ضَآلِّينَ
106. Ka bɛ (chεfurinim’) yεli: “Yaa ti Duuma (Naawuni)! Ti zuɣubetali n-daa nyεŋ ti. Yaha! Ti daa nyɛla ninvuɣu shεba ban bɔrigi.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
رَبَّنَآ أَخۡرِجۡنَا مِنۡهَا فَإِنۡ عُدۡنَا فَإِنَّا ظَٰلِمُونَ
107. Yaa ti Duuma (Naawuni)! Yihimi ti di (buɣum maa) puuni, ti yi ti lahi tum din be, tɔ! Achiika! Ti nyɛla zualindiriba.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ ٱخۡسَـُٔواْ فِيهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ
108. Ka O (Naawuni) yεli: “Kpalimmi ya ka nyɛla ban filiŋ di (buɣum maa) puuni, ka miri ya ka yi yɛli ma yɛltɔɣa shεli.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّهُۥ كَانَ فَرِيقٞ مِّنۡ عِبَادِي يَقُولُونَ رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰحِمِينَ
109. “Achiika! Zamaatu shɛba n daba puuni daa nyɛla ban yεra: Yaa ti Duuma Naawuni! Ti ti yεlimaŋli, dinzuɣu, chεli paŋ ti, ka zo ti nambɔɣu, nyini n-nyɛŊun gari ŋun kamzɔri nambɔɣu.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَٱتَّخَذۡتُمُوهُمۡ سِخۡرِيًّا حَتَّىٰٓ أَنسَوۡكُمۡ ذِكۡرِي وَكُنتُم مِّنۡهُمۡ تَضۡحَكُونَ
110. Ka yi (chεfurnim’) gbibi ba ni ansarsi, hali ka bɛ zuɣu ti chɛ ka yi tam N (Mani Naawuni) yεla teebu. Yaha! Yi daa nyɛla ban lari ba (Dunia puuni).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنِّي جَزَيۡتُهُمُ ٱلۡيَوۡمَ بِمَا صَبَرُوٓاْ أَنَّهُمۡ هُمُ ٱلۡفَآئِزُونَ
111. Achiika! Zuŋɔ, N (Mani Naawuni) yo bala samli ni suɣulo shεli bɛ ni daa niŋ maa, achiika! Bana n-nyɛ ninvuɣu shεba ban nyɛ tarli.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَٰلَ كَمۡ لَبِثۡتُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ عَدَدَ سِنِينَ
112. Ka O (Naawuni) yɛli: “Yuma ala ka yi (buɣum bihi) daa ʒini tiŋgbani yaaŋa zuɣu?”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالُواْ لَبِثۡنَا يَوۡمًا أَوۡ بَعۡضَ يَوۡمٖ فَسۡـَٔلِ ٱلۡعَآدِّينَ
113. Ka bɛ yεli: “Ti ʒinila dahinyini (Dunia puuni), bee dabsili pirgili, dinzuɣu, bɔhimi ninvuɣu shεba ban maandi laasabu.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَٰلَ إِن لَّبِثۡتُمۡ إِلَّا قَلِيلٗاۖ لَّوۡ أَنَّكُمۡ كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
114. Ka O (Naawuni) yεli: “Yi daa bi ʒini (Dunia puuni) naɣila bɛla, yi yi daa nyɛla ninvuɣu shεba ban mi.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَفَحَسِبۡتُمۡ أَنَّمَا خَلَقۡنَٰكُمۡ عَبَثٗا وَأَنَّكُمۡ إِلَيۡنَا لَا تُرۡجَعُونَ
115. “Di ni bɔŋɔ, yi (ninsalinim’) tεhimi ni achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) nam ya mi ka di nyɛla kpεrigu zuɣu, ka (tɛhi) ni bɛ ku lahi labsi ya na Ti sani?”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ ٱلۡمَلِكُ ٱلۡحَقُّۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡكَرِيمِ
116. Dinzuɣu, Naawuni nam duya, Ŋuna n-nyɛ yεlimaŋli Naa, duma jεmdigu n­kani ni yεlimaŋli naɣila Ŋuna, Al-arshi shɛli din galsila Duuma.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَن يَدۡعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ لَا بُرۡهَٰنَ لَهُۥ بِهِۦ فَإِنَّمَا حِسَابُهُۥ عِندَ رَبِّهِۦٓۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلۡكَٰفِرُونَ
117. Yaha! Ŋun ti jεm shɛli m-pahi Naawuni zuɣu, tɔ! O ka daliri shεli, dinzuɣu o saliya karibu be O Duuma (Naawuni) sani. Achiika! Chεfurinim’ ti ku tilgi (Zaadali).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقُل رَّبِّ ٱغۡفِرۡ وَٱرۡحَمۡ وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰحِمِينَ
118. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Yaa n Duuma (Naawuni)! Chεli paŋ, ka zo nambɔɣu. Yaha! Nyini n-nyε Ŋun gari ban zɔri nambɔɣu.”
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
 
ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߘߍ߲߬ߞߣߍ߬ߦߊ߬ߓߊ߮ ߟߎ߬ ߝߐߘߊ
ߝߐߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ ߞߐߜߍ ߝߙߍߕߍ
 
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߘߊߜ߭ߑߓߊߣߌߞߊ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ

ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ ߘߊߜ߭ߑߓߊߣߌߞߊ߲ ߘߐ߫߸ ߡߎ߬ߤ߭ߊߡߡߊߘߎ߫ ߓߊ߯ߓߊ߯ ߜ߭ߊߕ߭ߏ߯ߓߏ߫

ߘߊߕߎ߲߯ߠߌ߲