ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߞߊ߬ߡߙߌ߬ߦߊ߬ߞߊ߲ ߘߐ߫. * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ


ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߛߏ ߝߐߘߊ   ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫:

សូរ៉ោះអាល់ហ្ពាឡាត់

ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:
بيان افتقار الإنسان وكبده وسبل نجاته.
បញ្ជាក់ពីភាពក្រលំបាក និងខ្វះខាតរបស់មនុស្សលោក ហើយនិងមាគ៌ា ឬមធ្យោបាយដែលនាំឲ្យរួចផុតពីបញ្ហាទាំងនោះ។

لَآ أُقۡسِمُ بِهَٰذَا ٱلۡبَلَدِ
អល់ឡោះបានស្បថនឹងទឺកដីពិសិដ្ឋ នោះគឺទីក្រុងម៉ាក្កះ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَنتَ حِلُّۢ بِهَٰذَا ٱلۡبَلَدِ
ហើយអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ត្រូវបានគេអនុញ្ញាតចំពោះអ្នកនូវអ្វីដែលអ្នកបានធ្វើនៅក្នុងទឹកដីនេះ ដូចជាការសម្លាប់អ្នកដែលសមនឹងសម្លាប់ និងចាប់ជាឈ្លើយសឹកចំពោះជនណាដែលសមនឹងចាប់។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَوَالِدٖ وَمَا وَلَدَ
ហើយអល់ឡោះបានស្បថនឹងបិតានៃមនុស្សលោក(អាហ្ទាំ) ហើយទ្រង់ក៏បានស្បថផងដែរនឹងកូនចៅរបស់គាត់ដែលកើតចេញអំពីគាត់។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ فِي كَبَدٍ
ពិតប្រាកដណាស់ យើងបានបង្កើតមនុស្សលោកឲ្យស្ថិតក្នុងភាពនឿយហត់និងការលំបាក ដោយសារតែគេត្រូវប្រឈមមុខនឹងឧបសគ្គនានានៅក្នុងលោកិយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَيَحۡسَبُ أَن لَّن يَقۡدِرَ عَلَيۡهِ أَحَدٞ
តើមនុស្សលោកគិតស្មានថា គ្មាននរណាម្នាក់អាចមានសមត្ថភាពធ្វើអ្វីចំពោះរូបគេ ហើយក៏គ្មាននរណាអាចផ្តន្ទាទោសរូបគេឬនៅពេលដែលគេប្រព្រឹត្តអំពើល្មើសនោះ សូម្បីតែម្ចាស់របស់គេដែលបង្កើតរូបគេក៏ដោយឬ?សូម្បីតែម្ចាស់របស់គេដែលបង្កើតរូបគេក៏ដោយនោះ?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَقُولُ أَهۡلَكۡتُ مَالٗا لُّبَدًا
ដោយគេនិយាយថាៈ ខ្ញុំបានចំណាយទ្រព្យសម្បត្ដិយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ធ្វើការបរិច្ចាគ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَيَحۡسَبُ أَن لَّمۡ يَرَهُۥٓ أَحَدٌ
តើអ្នកដែលអួតអាងចំពោះការបរិច្ចាគរបស់ខ្លួននេះគិតស្មានថា អល់ឡោះមិនបានឃើញការបរិច្ចាគរបស់គេ និងមិនជំនុំជម្រះទៅលើទ្រព្យសម្បត្តិគេទេឬ ថាតើទ្រព្យសម្បត្តិនេះបានមកពីណា ហើយគេចំណាយទៅលើអ្វីខ្លះនោះ?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَلَمۡ نَجۡعَل لَّهُۥ عَيۡنَيۡنِ
តើយើងមិនបានបង្កើតឱ្យគេមានភ្នែកមួយគូដើម្បីមើលទេឬ?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلِسَانٗا وَشَفَتَيۡنِ
និង(បានបង្កើត)អណ្ដាតមួយ និងបបូរមាត់ពីរដើម្បីឲ្យគេអាចនិយាយបានទេឬ?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَهَدَيۡنَٰهُ ٱلنَّجۡدَيۡنِ
ហើយយើងថែមទាំងបានណែនាំគេឱ្យស្គាល់ផ្លូវល្អ និងផ្លូវអាក្រក់ទេឬ?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَلَا ٱقۡتَحَمَ ٱلۡعَقَبَةَ
តែគេមិនបានដើរនៅលើមាគ៌ាដែលលំបាក(មាគ៌ាទៅកាន់ឋានសួគ៌)ឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا ٱلۡعَقَبَةُ
តើអ្វីដែលធ្វើឱ្យអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ដឹងថា មាគ៌ាដ៏លំបាកដែលគេត្រូវធ្វើដើម្បីបានចូលឋានសួគ៌នោះជាអ្វី?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَكُّ رَقَبَةٍ
នោះគឺការដោះលែងខ្ញុំបម្រើដាច់ថ្លៃម្នាក់ឱ្យមានសិទ្ធិសេរីភាព មិនថាជាខ្ញុំបម្រើប្រុស ឬខ្ញុំបម្រើស្រី។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَوۡ إِطۡعَٰمٞ فِي يَوۡمٖ ذِي مَسۡغَبَةٖ
ឬផ្តល់ចំណីអាហារ(ដល់មនុស្សលោក)នៅថ្ងៃដែលមានគ្រោះទុរភិក្សដែលគ្មានចំណីអាហារសម្រាប់ទទួលទាន។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَتِيمٗا ذَا مَقۡرَبَةٍ
ឬផ្តល់ចំណីអាហារដល់កូនកំព្រា(ដែលកំព្រាឪពុក)ដែលជាញាតិសន្តាននឹងគ្នា។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَوۡ مِسۡكِينٗا ذَا مَتۡرَبَةٖ
ឬអ្នកក្រីក្រដែលគ្មានអ្វីសោះ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ كَانَ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَتَوَاصَوۡاْ بِٱلصَّبۡرِ وَتَوَاصَوۡاْ بِٱلۡمَرۡحَمَةِ
បន្ទាប់មក គេបានក្លាយជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមអ្នកដែលមានជំនឿចំពោះអល់ឡោះ និងបានផ្ដែផ្ដាំគ្នាឱ្យមានការអត់ធ្មត់លើការគោរពប្រតិបត្តិ អត់ធ្មត់មិនប្រព្រឹត្តិអំពើល្មើស និងអត់ធ្មត់ទៅលើការគ្រោះអាសន្ននានា ព្រមទាំបានផ្ដែផ្ដាំគ្នាឱ្យមានក្ដីមេត្ដាករុណាទៅចំពោះខ្ញុំបម្រើរបស់អល់ឡោះ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَيۡمَنَةِ
បណ្តាអ្នកដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិបែបនោះហើយ គឺជាក្រុមដែលបានទទួលបញ្ជីកំណត់ត្រាទង្វើដោយដៃស្តាំ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• عتق الرقاب، وإطعام المحتاجين في وقت الشدة، والإيمان بالله، والتواصي بالصبر والرحمة: من أسباب دخول الجنة.
• ការដោះលែងខ្ញុំបម្រើដាច់ថ្លៃឲ្យមានសេរីភាព ការផ្តល់ចំណីអាហារដល់អ្នកដែលមានតម្រូវការក្នុងពេលលំបាកខ្លាំង ការមានជំនឿចំពោះអល់ឡោះ ការផ្ដែផ្ដាំគ្នាឱ្យមានការអត់ធ្មត់ និងមានក្ដីមេត្ដាករុណាចំពោះមនុស្សលោកទូទៅ គឺស្ថិតក្នុងចំណោមមូលហេតុដែលនាំឱ្យចូលឋានសួគ៌។

• من دلائل النبوة إخباره أن مكة ستكون حلالًا له ساعة من نهار.
• ក្នុងចំណោមភស្តុតាងដែលបញ្ជាក់ពីភាពជាព្យាការីនោះ គឺការប្រាប់ដំណឹងថា ជាការពិតណាស់ ទីក្រុងម៉ាក្កះនឹងត្រូវបានគេអនុញ្ញាតចំពោះគាត់(ព្យាការីមូហាំម៉ាត់)ក្នុងថ្ងៃណាមួយ។

• لما ضيق الله طرق الرق وسع طرق العتق، فجعل الإعتاق من القربات والكفارات.
• នៅពេលដែលអល់ឡោះបានរឹតបន្តឹងចំពោះការយកទាសករ(មកធ្វើជាអ្នកបម្រើដាច់ថ្លៃនោះ) ទ្រង់បានបើកយ៉ាងទូលាយក្នុងការដោះលែងទាសករឲ្យមានសេរីភាព ហើយបានចាត់ទុកការដោះលែងទាសករនេះ គឺជាការបញ្ជិតខ្លួនចំពោះអល់ឡោះ និងលុបលាងបាបកម្មទាំងឡាយ។

وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِنَا هُمۡ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَشۡـَٔمَةِ
ហើយពួកដែលគ្មានជំនឿនឹងបណ្តាវាក្យខណ្ឌរបស់យើងដែលបានបញ្ចុះទៅលើអ្នកនាំសាររបស់យើងនោះ ពួកគេគឺជាក្រុមដែលទទួលបញ្ជីកំណត់ត្រាទង្វើដោយដៃឆេ្វង។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
عَلَيۡهِمۡ نَارٞ مُّؤۡصَدَةُۢ
ភ្លើងនរកនឹងគ្របដណ្ដប់លើពួកគេយ៉ាងជិតនៅថ្ងៃបរលោក ដោយពួកគេនឹងត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មនៅក្នុងឋាននរកនោះ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• أهمية تزكية النفس وتطهيرها.
• សារសំខាន់នៃការជម្រះសម្អាតដួងចិត្ត។

• المتعاونون على المعصية شركاء في الإثم.
• អ្នកដែលជួយគាំទ្រអំពើអាក្រក់នឹងត្រូវទទួលបាបកម្មដូចគ្នានឹងអ្នកដែលប្រព្រឹត្តអំពើអាក្រក់នោះដែរ។

• الذنوب سبب للعقوبات الدنيوية.
• បាបកម្មជាមូលហេតុដែលនាំឲ្យទទួលទណ្ឌកម្មនៅក្នុងលោកិយ។

• كلٌّ ميسر لما خلق له فمنهم مطيع ومنهم عاصٍ.
• រាល់បុគ្គលគ្រប់រូប គេនឹងសម្រួលដល់គេទៅតាមទង្វើរបស់គេ ដោយក្នុងចំណោមពួកគេ មានអ្នកដែលគោរពតាម និងមានអ្នកដែលប្រឆាំង។

 
ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߛߏ ߝߐߘߊ
ߝߐߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ ߞߐߜߍ ߝߙߍߕߍ
 
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߞߊ߬ߡߙߌ߬ߦߊ߬ߞߊ߲ ߘߐ߫. - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ

ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߞߊ߬ߡߙߌ߬ߦߊ߬ߞߊ߲ ߘߐ߫߸ ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߢߊߢߌߣߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫.

ߘߊߕߎ߲߯ߠߌ߲