ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߙߎߘߌߞߊ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߛ߫ߊ߬ߟߊ߯ߤ߭ߎ߫ ߊ.ߘߘߌ߯ߣߌ߫ ߓߟߏ߫ * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
سورەتی قریش
لِإِيلَٰفِ قُرَيۡشٍ
سوورەتی (قوڕەیش) پێناسەیەكى سورەتەكە: ١- سورەتى (قوڕەیش) سورەتێكى مەككى یە . ٢- ژمارەى ئایەتەكانى سورەتى (قوڕەیش) (٤) چوار ئایەتە. ٣- سورەتى (قوڕەیش) زنجیرەى سەدو چوارەمە لە ریزبەندى لەناو سورەتەكانى قورئانى پیرۆزدا. ٤- سورەتى (قوڕەیش) لە دواى سورەتى (تین) دابەزیوە. ٥- سوورەتی (ئیلاف)یشی پێ ئەووترێ تەوەرەكانى ئەم سورەتە: تەوەرو باسى سەرەكى لەم سورەتە پیرۆزەدا بریتییە لە باسكردنى نیعمەتەكانى خواى گەورە بەسەر خەڵكى مەككەوە، كە خەڵكى مەككە دوو شێوازى سەفەرى بازرگانى كردنیان هەبوو، سەفەرێكیان لە زستانداو بۆ وڵاتى یەمەن، وە سەفەری دوەمیشیان لە هاوینداو بۆ ناوچەى شام بەمەبەستى بازرگانى كردن، كە خواى گەورەش دوو نیعمەتى گەورەى بەسەر قوڕەیشدا كردبوو، ئەوانیش- نیعمەتى ئەمن و ئاسایش و هێمنى وڵات، لەگەڵ نیعمەتى دەوڵەمەندى و هەبوونى. بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ [ لِإِيلَافِ قُرَيْشٍ (١) ] ئیلاف واتە: لەبەر كۆبوونەوەی قوڕەیش لەم وڵاتە ئەمینەدا، یاخود ئیلاف واتە: لەبەر ڕاهاتنیان كە ڕاهاتبوون دوو گەشتیان ئەكرد بۆ بازرگانی لە زستاندا بۆ یەمەن و لە هاویندا بۆ شام، وە بە ئەمینی ئەگەڕانەوە بۆ وڵاتەكەی خۆیان و كەس نەیئەدا بەسەریاندا لەبەر ئەوەی لە پێش ئیسلامدا هەر قەبیلەو هۆزێك كە باڵادەست بوایە ئەیدا بەسەر قەبیلەو هۆزەكانی تردا وە زاڵ ئەبوون بەسەریاندا, بەڵام ئەمان خوای گەورە پاراستوونی بەهۆی پیرۆزی ئەو كەعبە پیرۆزەوە .
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِۦلَٰفِهِمۡ رِحۡلَةَ ٱلشِّتَآءِ وَٱلصَّيۡفِ
[ إِيلَافِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتَاءِ وَالصَّيْفِ (٢) ] كاتێك كە ئەمان گەشتێكیان ئەكرد لە زستاندا ئەچوون بۆ یەمەن لەبەر ئەوەی یەمەن گەرم بووە، وە لە هاوینیشدا ئەچوون بۆ شام لەبەر ئەوەی شام سارد بووە, وە قوڕەیش بەم بازرگانییە ئەژیان وە ئەمین بوونە لە پاڵ كەعبەی پیرۆزدا بوونە .
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ٱلَّذِيٓ أَطۡعَمَهُم مِّن جُوعٖ وَءَامَنَهُم مِّنۡ خَوۡفِۭ
نیعمەتى هەبوونى و ئاسایش [ الَّذِي أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ ] ئەو خوایەی كە تێرى كردوون لە برسێتی, بەهۆی ئەو دوو گەشتەی كە ئەیكەن [ وَآمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ (٤) ] وە ئەمینیشی كردوون لە ترس, لەبەر ئەوەی وتمان: عەرەب ئەیاندا بەسەر یەكدا كەس ئەمین نەبوو لە ماڵ و ناموس و خوێن و ژیانی خۆی، كەس ئەمین نەبووە هەموویان داویانە بەسەر یەكتردا وە قافڵەو كاروان و بازرگانی یەكتریان بەتاڵانی بردووە، بەڵام ئەمان بەهۆی كەعبەی پیرۆزەو ئەمین بوونەو كەس دەستدرێژی نەكردۆتە سەریان، دەی كە مادام خوای گەورە ئێوەی لە برسێتی تێر كردووەو لە ترسیش ئەمینی كردوون كە دوو نیعمەتی یەكجار گەورەن و ژیان بەبێ ئەمدوو شتە ناڕوات مادام وایە ئێوەش بەتاك و تەنها عیبادەتی خوای گەورە بكەن و شەریك بۆ خوای گەورە بڕیار مەدەن، والله أعلم. بەم شێوازە هاتینە كۆتایی تەفسیرى سوورەتى (قوڕەیش) والحمد لله.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߞߎ߬ߙߊߦߌ߬ߛߌ ߟߎ߬ ߝߐߘߊ
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߙߎߘߌߞߊ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߛ߫ߊ߬ߟߊ߯ߤ߭ߎ߫ ߊ.ߘߘߌ߯ߣߌ߫ ߓߟߏ߫ - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ߫ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߣߍ߲ ߞߙߎߘߌߞߊ߲ ߘߐ߫߸ ߛ߫ߊ߬ߟߊ߯ߤ߭ߎ߫ ߊ.ߘߘߌ߯ߣߌ߫ ߊ߳ߺߊߓߑߘߎ ߊ.ߟߑߞߊߙߌ߯ߡߎ߲߫ ߟߊ߫ ߘߟߊߡߌߘߊߟߌ ߟߋ߬.