Check out the new design

ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߟߊߘߛߏߣߍ߲" ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߘߐ߫ ߊߛߙߌ߲ߞߊ߲ ߘߐ߫ * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ


ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߟߐ߬ߓߊ   ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫:

əl-Qiyamə

ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:
إظهار قدرة الله على بعث الخلق وجمعهم يوم القيامة.
Allahın məxluqatı diriltməsinə və Qiyamət günü onları bir yerə toplamasına qadir olduğunu göstərmək.

لَآ أُقۡسِمُ بِيَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ
Allah insanların aləmlərin Rəbbi üçün ayağa qalxacaqları günə - qiyamət gününə and içir.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَآ أُقۡسِمُ بِٱلنَّفۡسِ ٱللَّوَّامَةِ
Uca Allah, özünü yaxşı işlər görmək xüsusunda naqisliyə yol verdiyinə və günah işlər gördüyünə görə sahibini qınayıb, peşmançılıq çəkən təmiz nəfsə and içir. İnsanları haqq-hesaba çəkmək və etdikləri əməllərin əvəzini vermək üçün Uca Allah onların dirildəcəklərinə dair bu iki şeyə and içir.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَيَحۡسَبُ ٱلۡإِنسَٰنُ أَلَّن نَّجۡمَعَ عِظَامَهُۥ
Yoxsa insan elə düşünür ki, o öldükdən sonra onu diriltmək üçün Biz onun sümüklərini yığa bilməyəcəyik?!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
بَلَىٰ قَٰدِرِينَ عَلَىٰٓ أَن نُّسَوِّيَ بَنَانَهُۥ
Xeyr, Biz onun sümüklərini yığmaqdan əlavə onun barmaq uclarını əvvəlki kamil xilqətinə qaytarmağa qadirik.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
بَلۡ يُرِيدُ ٱلۡإِنسَٰنُ لِيَفۡجُرَ أَمَامَهُۥ
Lakin insan dirilməni inkar etməklə, gələcəkdə durmadan günah işlər görməkdə davam etmək fikrindədir.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَسۡـَٔلُ أَيَّانَ يَوۡمُ ٱلۡقِيَٰمَةِ
O, qiyaməti inkar etmək məqsədilə: "Qiyamət nə vaxt qopacaq?" – deyə soruşur.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَإِذَا بَرِقَ ٱلۡبَصَرُ
Gözlər vaxtı ilə yalan saydığını gördüyü zaman bərələ qaldıqda və dəhşətə gəldikdə,
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَخَسَفَ ٱلۡقَمَرُ
Ayın nuru getdikdə,
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَجُمِعَ ٱلشَّمۡسُ وَٱلۡقَمَرُ
Günəş və ay cismləri bir-birinə qovuşduğu zaman –
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَقُولُ ٱلۡإِنسَٰنُ يَوۡمَئِذٍ أَيۡنَ ٱلۡمَفَرُّ
O gün günahkar insan deyəcək: "Hara qaçaq?!"
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
كَلَّا لَا وَزَرَ
O gün günahkar insanın nə qaçmağa bir yeri, nə daldalanacaq bir sığınağı, nə də imdadına çatan bir köməkçisi olacaqdır.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِلَىٰ رَبِّكَ يَوۡمَئِذٍ ٱلۡمُسۡتَقَرُّ
Ey Peyğəmbər! O gün haqq-hesaba çəkilmək və əməllərin əvəzini almaq üçün qayıdış və dönüş ancaq sənin Rəbbinə olacaqdır.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يُنَبَّؤُاْ ٱلۡإِنسَٰنُ يَوۡمَئِذِۭ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ
O gün insana etdiyi və etməyib sonraya saxladığı əməlləri barədə xəbər veriləcəkdir.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
بَلِ ٱلۡإِنسَٰنُ عَلَىٰ نَفۡسِهِۦ بَصِيرَةٞ
Doğrusu, insanın əzaları onun qazandığı günalara şahidlik etməklə, öz əleyhinə şahidlik edəcəkdir.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَوۡ أَلۡقَىٰ مَعَاذِيرَهُۥ
İnsan günahsız olduğunu isbat etmək üçün üzürlər gətirsə belə, bu ona fayda veməyəcəkdir.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَا تُحَرِّكۡ بِهِۦ لِسَانَكَ لِتَعۡجَلَ بِهِۦٓ
Ey Peyğəmbər! Quranı unutmayasan deyə tələm-tələsik əzbərləmək üçün dilini tərpətmə!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ عَلَيۡنَا جَمۡعَهُۥ وَقُرۡءَانَهُۥ
Şübhəsiz ki, onun sənin qəlbində cəm etmək və sənin dilində oxunmasını rahatlaşdırmaq Bizə aiddir.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَإِذَا قَرَأۡنَٰهُ فَٱتَّبِعۡ قُرۡءَانَهُۥ
Elçimiz Cəbrail sənə Quran oxuduqda sus və onun qiraətini dinlə.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ إِنَّ عَلَيۡنَا بَيَانَهُۥ
Sonra onu sənə izah etmək də, sözsüz ki, Bizə aiddir.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• مشيئة العبد مُقَيَّدة بمشيئة الله.
Bəndənin istəyi Allahın istəyinə bağlıdır.

• حرص رسول الله صلى الله عليه وسلم على حفظ ما يوحى إليه من القرآن، وتكفّل الله له بجمعه في صدره وحفظه كاملًا فلا ينسى منه شيئًا.
Rəsulullahın (səllallahu aleyhi və səlləm) Qurandan özünə vəhy ediləni əzbərləməyə həris olması və Uca Allahın onu Rəsulullahın (səllallahu aleyhi və səlləm) qəlbində və hafizəsində, ondan heç bir şey untmayacağı kamil bir şəkildə cəm edəcəyini öhdəsinə götürməsi.

كَلَّا بَلۡ تُحِبُّونَ ٱلۡعَاجِلَةَ
Bu iş heç də sizin dirilməyəcəyinizi iddia etdiyiniz kimi deyil. Hərçənd siz bilirsiniz ki, sizi heç nədən yaratmağa qadir olan Allah, siz öldükdən sonra sizi diriltməyə aciz deyil, lakin sizin dirilməni təkzib etnizin səbəbi sizin tez ötüb keçən dünya həyatını sevməyinizdir.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَتَذَرُونَ ٱلۡأٓخِرَةَ
Eləcə də, axirət həyatını tərk etməyinizdir. O axirət həyatı ki, ona tərəf aparan yolu tutub getmək üçün, Allahın sizə buyurduqlarına itaət etməli və qadağan etdiyi haramları tərk etməlisiniz.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ نَّاضِرَةٌ
O gün iman və səadət əhlinin üzləri nur saçaraq parlayacaq.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِلَىٰ رَبِّهَا نَاظِرَةٞ
Rəbbinə baxıb ondan zövq alacaqdır.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَوُجُوهٞ يَوۡمَئِذِۭ بَاسِرَةٞ
O gün küfr əhlinin və bədbəxtlərin üzləri tutulub qaralacaq.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
تَظُنُّ أَن يُفۡعَلَ بِهَا فَاقِرَةٞ
Onlara böyük bir müsibətin və ağrılı-acılı əzabın üz verdiyini yəqinliklə edəcəklər.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
كَلَّآ إِذَا بَلَغَتِ ٱلتَّرَاقِيَ
Bu iş heç də müşriklərin təsəvvür etdiyi kimi deyil ki, onlar öldükdən sonra artıq əzaba düçar olmayacaqlar. Elə ki ruh körpücük sümüklərinə yetişəcək,
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقِيلَ مَنۡۜ رَاقٖ
İnsanların bəzisi digərlərinə deyəcək: "Kim onu dua ilə müalicə edə bilər, bəlkə şəfa tapdı?!"
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَظَنَّ أَنَّهُ ٱلۡفِرَاقُ
Can verən adam dünya həyatından ayrıldığını yəqin edəcək.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱلۡتَفَّتِ ٱلسَّاقُ بِٱلسَّاقِ
Dünya həyatının sonunda və axirət həyatının da başlanğıcında müsibətlər bir araya gələcək.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِلَىٰ رَبِّكَ يَوۡمَئِذٍ ٱلۡمَسَاقُ
Bütün bunlar baş verdiyi zaman hər bir ölmüş kimsə Rəbbinin hüzuruna gətiriləcəkdir.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّىٰ
Kafir kimsə nə öz peyğəmbərinin gətirdiyi risaləti təsdiq etdi, nə də pak və müqəddəs Allah üçün namaz qıldı.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَٰكِن كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ
Lakin o, peyğəmbərinin gətirdiyini yalan saydı və ondan üz çevirdi.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ ذَهَبَ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ يَتَمَطَّىٰٓ
Sonra bu kafir təkəbbürlüyündən özünü darta-darta əhli-əyalının yanına getdi.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَوۡلَىٰ لَكَ فَأَوۡلَىٰ
Uca Allah, kafir kimsəyə ona veriləcək əzabın artıq ona layiq görülməsi və ona yaxınlaşması barədə vəd etmişdir.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ أَوۡلَىٰ لَكَ فَأَوۡلَىٰٓ
Sonra təkid edərək o cümləni təkrar edib buyurur: ﴾Yenə də vay sənin halına, vay!﴿.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَيَحۡسَبُ ٱلۡإِنسَٰنُ أَن يُتۡرَكَ سُدًى
Yoxsa insan Allahın onu başlı-başına buraxacağını və onun öhdəsinə şəriət qanunu qoymayacağını güman edir?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَلَمۡ يَكُ نُطۡفَةٗ مِّن مَّنِيّٖ يُمۡنَىٰ
Məgər o insan vaxtı ilə ana bətninə axıdılan bir damla nütfə deyildimi?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ كَانَ عَلَقَةٗ فَخَلَقَ فَسَوَّىٰ
Sonra o, laxtalanmış qan oldu. Sonra Allah onu yaradıb kamil bir görkəmə saldı.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَجَعَلَ مِنۡهُ ٱلزَّوۡجَيۡنِ ٱلذَّكَرَ وَٱلۡأُنثَىٰٓ
Sonra ondan da bir cüt: kişi və qadın yaratdı.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَلَيۡسَ ذَٰلِكَ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن يُحۡـِۧيَ ٱلۡمَوۡتَىٰ
Məgər insanı nütfədən, sonra da qan laxtasından yaradan Allah, ölüləri haqq-hesaba çəkilmək və etdikləri əmllərin əvəzini vermək üçün yenidən diriltməyə qadir deyilmi?! Əlbəttə ki, O, qadirdir.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• خطر حب الدنيا والإعراض عن الآخرة.
Dünyanı sevməyin və axirətdən üz çevirməyin təhlükəsi.

• ثبوت الاختيار للإنسان، وهذا من تكريم الله له.
İnsanın ixtiyar sahibi olmasının isbatı. Bu da, Allahın ona göstərdiyi ehtiramdır.

• النظر لوجه الله الكريم من أعظم النعيم.
Allahın möhtərəm üzünə baxmağın ən böyük nemətlərdən olması.

 
ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߟߐ߬ߓߊ
ߝߐߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ ߞߐߜߍ ߝߙߍߕߍ
 
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߟߊߘߛߏߣߍ߲" ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߘߐ߫ ߊߛߙߌ߲ߞߊ߲ ߘߐ߫ - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ

ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߕߌߙߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫

ߘߊߕߎ߲߯ߠߌ߲