ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߞߊ߬ߡߙߌ߬ߦߊ߬ߞߊ߲ ߘߐ߫. * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
۞ لَّيۡسَ ٱلۡبِرَّ أَن تُوَلُّواْ وُجُوهَكُمۡ قِبَلَ ٱلۡمَشۡرِقِ وَٱلۡمَغۡرِبِ وَلَٰكِنَّ ٱلۡبِرَّ مَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ وَٱلۡكِتَٰبِ وَٱلنَّبِيِّـۧنَ وَءَاتَى ٱلۡمَالَ عَلَىٰ حُبِّهِۦ ذَوِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينَ وَٱبۡنَ ٱلسَّبِيلِ وَٱلسَّآئِلِينَ وَفِي ٱلرِّقَابِ وَأَقَامَ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَى ٱلزَّكَوٰةَ وَٱلۡمُوفُونَ بِعَهۡدِهِمۡ إِذَا عَٰهَدُواْۖ وَٱلصَّٰبِرِينَ فِي ٱلۡبَأۡسَآءِ وَٱلضَّرَّآءِ وَحِينَ ٱلۡبَأۡسِۗ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ صَدَقُواْۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُتَّقُونَ
មិនទាន់ចាត់ទុកថាជាអំពើល្អដែលអល់ឡោះពេញចិត្តនោះទេ ដោយគ្រាន់តែតម្រង់មុខទៅកាន់ទិសខាងកើត ឬទិសខាងលិច និងទិសផ្សេងទៀតនោះ។ ប៉ុន្តែចាត់ទុកថាជាអំពើល្អនោះ គឺអ្នកដែលមានជំនឿនឹងអល់ឡោះជាម្ចាស់តែមួយគត់ មានជំនឿចំពោះថ្ងៃបរលោក មានជំនឿចំពោះបណ្តាម៉ាឡាអ៊ីកាត់ទាំងអស់ មានជំនឿចំពោះបណ្តាគម្ពីរដែលទ្រង់បានបញ្ចុះមក មានជំនឿចំពោះបណ្តាព្យាការីទាំងអស់ដោយគ្មានការបែងចែក និងបានបរិច្ចាគទ្រព្យសម្បត្តិដែលគេស្រឡាញ់ចង់បាននោះទៅឲ្យសាច់ញាតិ ក្មេងកំព្រា(ក្មេងកំព្រាឪពុកដែលមិនទាន់ពេញវ័យ) អ្នកដែលមានតម្រូវការចាំបាច់ អ្នកដំណើរដាច់ស្បៀង(ដែលធ្វើដំណើរចេញពីក្រុមគ្រួសារឬប្រទេសរបស់ខ្លួន) និងអ្នកសុំទាន ព្រមទាំងចំណាយទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ខ្លួនក្នុងការដោះលែងទាសករ និងដោះលែងចំណាប់ខ្មាំង ហើយគេបានប្រតិបត្តិសឡាតយ៉ាងពេញលេញតាមបទបញ្ជារបស់អល់ឡោះ បានបរិច្ចាគហ្សាកាត់ដែលជាកាតព្វកិច្ច ហើយនិងបណ្តាអ្នកដែលបំពេញកិច្ចសន្យារបស់ពួកគេ ប្រសិនបើពួកគេបានសន្យា ព្រមទាំងបណ្តាអ្នកដែលមានភាពអត់ធ្មត់ទៅលើភាពក្រីក្រ ភាពលំបាកវេទនា ជំងឺឈឺថ្កាត់ និងនៅក្នុងសមរភូមិដែលមានភាពតានតឹងបំផុត ដោយពួកគេមិនរត់គេចយករួចខ្លួនឡើយ។ បណ្តាអ្នកដែលត្រូវបានពិពណ៌នាដោយលក្ខណៈសម្បត្តិទាំងនោះ ពួកគេគឺជាអ្នកដែលមានការជឿជាក់យ៉ាងពិតប្រាកដចំពោះអល់ឡោះទាំងនៅក្នុងជំនឿហើយនិងទង្វើរបស់ពួកគេ ហើយអ្នកទាំងនោះ គឺជាអ្នកដែលគោរពកោតខ្លាចអល់ឡោះជាម្ចាស់ ដែលពួកគេបានអនុវត្តតាមបទបញ្ជាទាំងឡាយរបស់ទ្រង់ និងបានជៀសវាងពីប្រការទាំងឡាយណាដែលទ្រង់បានហាមឃាត់។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡقِصَاصُ فِي ٱلۡقَتۡلَىۖ ٱلۡحُرُّ بِٱلۡحُرِّ وَٱلۡعَبۡدُ بِٱلۡعَبۡدِ وَٱلۡأُنثَىٰ بِٱلۡأُنثَىٰۚ فَمَنۡ عُفِيَ لَهُۥ مِنۡ أَخِيهِ شَيۡءٞ فَٱتِّبَاعُۢ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَأَدَآءٌ إِلَيۡهِ بِإِحۡسَٰنٖۗ ذَٰلِكَ تَخۡفِيفٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَرَحۡمَةٞۗ فَمَنِ ٱعۡتَدَىٰ بَعۡدَ ذَٰلِكَ فَلَهُۥ عَذَابٌ أَلِيمٞ
ឱបណ្តាអ្នកដែលមានជំនឿចំពោះអល់ឡោះនិងបានដើរតាមអ្នកនាំសាររបស់ទ្រង់! គេបានដាក់កាតព្វកិច្ចលើពួកអ្នកក្នុងការវិនិច្ឆ័យរឿងក្តី(ឃាតកម្ម)សម្លាប់អ្នកដទៃដោយចេតនានិងបំពាននោះ គឺត្រូវផ្តន្ទាទោសឃាតករឱ្យដូចបទឧក្រិដ្ឋរបស់គេ។ ដូច្នេះ អ្នកដែលមានសិទ្ធិសេរីភាពត្រូវសម្លាប់ដោយអ្នកមានសិទ្ធិសេរីភាព ទាសករត្រូវសម្លាប់ដោយទាសករ ហើយស្ត្រីត្រូវសម្លាប់ដោយស្ត្រី។ តែប្រសិនបើជនរងគ្រោះបានអនុគ្រោះឲ្យឃាតករឱ្យមុននឹងគេបាត់បង់ជីវិត ឬអាណាព្យាបាលជនរងគ្រោះបានអនុគ្រោះឱ្យគេនោះ គឺត្រូវជំនួសដោយការសងជំងឺចិត្ត (ជាចំនួនប្រាក់សំណងដែលឃាតករត្រូវបង់ជាថ្នូរនឹងការអនុគ្រោះ)។ ចំពោះជនរងគ្រោះ ត្រូវទារសំណងឲ្យបានសមរម្យដោយមិនត្រូវរំលើកបើកកកាយនិងបញ្ឈឺចិត្តដល់ឃាតករឡើយ។ ហើយចំណែកឃាតករវិញក៏ត្រូវផ្តល់សំណងឲ្យបានសមរម្យ(តាមការទាមទារ) ហើយក៏មិនត្រូវពន្យាពេលនោះដែរ។ ការអនុគ្រោះដោយទទួលយកការសងជំងឺចិត្តជាថ្នូរ(នឹងការអនុវត្តទោសលើឃាតករ) គឺជាការបន្ធូរបន្ថយពីម្ចាស់របស់ពួកអ្នកចំពោះពួកអ្នក និងជាក្តីមេត្តាករុណា(របស់ទ្រង់)ចំពោះប្រជាជាតិនេះ។ ដូចនេះ ជនណាដែលបានបំពានលើឃាតករបន្ទាប់ពីការអនុគ្រោះនិងទទួលយកសំណងជំងឺចិត្តហើយនោះ ពិតណាស់ គេនឹងទទួលទណ្ឌកម្មដ៏ខ្លោចផ្សាបំផុតពីអល់ឡោះជាម្ចាស់។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَكُمۡ فِي ٱلۡقِصَاصِ حَيَوٰةٞ يَٰٓأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ
ហើយអល់ឡោះបានសមភាពច្បាប់នៃការវិនិច្ឆ័យទោសសម្រាប់ពួកអ្នកនោះ គឺដើម្បីឲ្យជីវិតរស់នៅរបស់ពួកអ្នកប្រកបទៅដោយសុខសន្តិភាពគ្មានការបង្ហូរឈាម និងការពារពីការបំពានរវាងពួកអ្នក។ មានតែអ្នកដែលមានបញ្ញាញាណដែលកោតខ្លាចអល់ឡោះដោយអនុវត្តតាមច្បាប់បញ្ញត្តិរបស់ទ្រង់ និងអនុវត្តតាមបទបញ្ជារបស់ទ្រង់ទេដែលយល់ដឹងពីរឿងនោះ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
كُتِبَ عَلَيۡكُمۡ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ ٱلۡمَوۡتُ إِن تَرَكَ خَيۡرًا ٱلۡوَصِيَّةُ لِلۡوَٰلِدَيۡنِ وَٱلۡأَقۡرَبِينَ بِٱلۡمَعۡرُوفِۖ حَقًّا عَلَى ٱلۡمُتَّقِينَ
គេបានដាក់កាតព្វកិច្ចលើពួកអ្នក នៅពេលដែលសញ្ញានៃសេចក្តីស្លាប់ និងមូលហេតុនៃសេចក្តីស្លាប់បានជិតមកដល់នរណាម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកអ្នក គឺប្រសិនបើគេបានបន្សល់ទុកទ្រព្យសម្បត្តិច្រើននោះ គឺត្រូវធ្វើបណ្តាំមរតកសម្រាប់មាតាបិតា និងសម្រាប់ញាតិសណ្តានតាមច្បាប់ដែលបានកំណត់ ពោលគឺមិនត្រូវឱ្យលើសមួយភាគបីនៃទ្រព្យសម្បត្តិទាំងមូលឡើយ ហើយការអនុវត្តបែបនេះ គឺជាកាតព្វកិច្ចជាក់លាក់ទៅលើអ្នកដែលកោតខ្លាចអល់ឡោះជាម្ចាស់។ ហើយច្បាប់នេះ គឺត្រូវបានចែងមុននឹងអល់ឡោះបានបញ្ចុះវាក្យខណ្ឌពាក់ព័ន្ធនឹងកេរមរតក។ នៅពេលដែលវាក្យខណ្ឌស្តីអំពីកេរមរតកត្រូវបានបញ្ចុះមក គឺគេបានបញ្ជាក់ច្បាស់(នៅក្នុងវាក្យខណ្ឌនោះ) ថាតើអ្នកណាដែលមានសិទ្ធិទទួលកេរមរតករបស់សព ហើយចំណែកកេរមរតកប៉ុន្មានដែលគេត្រូវទទួលបាន។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَمَنۢ بَدَّلَهُۥ بَعۡدَ مَا سَمِعَهُۥ فَإِنَّمَآ إِثۡمُهُۥ عَلَى ٱلَّذِينَ يُبَدِّلُونَهُۥٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٞ
ហេតុនេះ ជនណាដែលបានកែប្រែខ្លឹមសារពាក្យបណ្តាំ(របស់សព) ដោយការបន្ថែមបន្ថយឬបានរារាំងបន្ទាប់ពីគេបានដឹងអំពីបណ្តាំ(របស់សព)ហើយនោះ ជាការពិតណាស់ បាបកម្មនឹងធ្លាក់ទៅលើអ្នកដែលកែប្រែបណ្តាំ ពុំមែនធ្លាក់លើអ្នកដែលធ្វើពាក្យបណ្តាំនោះទេ។ ជាការពិតណាស់ អល់ឡោះទ្រង់លឺបំផុតចំពោះពាក្យសំដីរបស់ខ្ញុំបម្រើទ្រង់ មហាដឹងបំផុតពីទង្វើរបស់ពួកគេដោយគ្មានស្ថានភាពណាមួយរបស់ពួកគេអាចរំលងផុតពីទ្រង់ឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• البِرُّ الذي يحبه الله يكون بتحقيق الإيمان والعمل الصالح، وأما التمسك بالمظاهر فقط فلا يكفي عنده تعالى.
• អំពើល្អដែលអល់ឡោះពេញចិត្ត គឺត្រូវមានជំនឿយ៉ាងពិតប្រាកដ(នៅក្នុងចិត្ត) និងសាងទង្វើកុសល(ផ្នែកខាងក្រៅ)។ ចំណែកឯការប្រកាន់ខ្ជាប់តែនៅត្រង់ផ្នែកខាងក្រៅវិញ គឺមិនគ្រប់គ្រាន់ឡើយសម្រាប់ទ្រង់។
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߞߊ߬ߡߙߌ߬ߦߊ߬ߞߊ߲ ߘߐ߫. - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߕߌߙߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫