ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߛߊ߲ߤߊߟߌ߫ ߘߟߊߡߌߘߊ ߘߐ߫ * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
اِسْتَغْفِرْ لَهُمْ اَوْ لَا تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ ؕ— اِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِیْنَ مَرَّةً فَلَنْ یَّغْفِرَ اللّٰهُ لَهُمْ ؕ— ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ كَفَرُوْا بِاللّٰهِ وَرَسُوْلِهٖ ؕ— وَاللّٰهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْفٰسِقِیْنَ ۟۠
අහෝ දූතය! ඔබ ඔවුන් වෙනුවෙන් සමාව අයැද සිටින්න, එසේ නැතහොත් ඔවුන් වෙනුවෙන් සමාව අයැද නොසිටින්න. ඔබ හැත්තෑ වාරයක් සමාව අයැද සිටිය ද, සැබැවින්ම එය ඊටත් වඩා වැඩි වුවද, එය ඔවුන් සඳහා අල්ලාහ්ගේ සමාවට සේන්දු වන්නේ නැත. ඊට හේතුව ඔවුන් අල්ලාහ් හා ඔහුගේ දූතයාණන් ප්රතික්ෂේප කළවුන් වන බැවිණි. උවමනාවෙන් හා හිතාමතාම තම පිළිවෙතින් බැහැරවන්නන්හට සත්යය සඳහා අල්ලාහ් ආශිර්වාද කරන්නේ නැත.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَرِحَ الْمُخَلَّفُوْنَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلٰفَ رَسُوْلِ اللّٰهِ وَكَرِهُوْۤا اَنْ یُّجَاهِدُوْا بِاَمْوَالِهِمْ وَاَنْفُسِهِمْ فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ وَقَالُوْا لَا تَنْفِرُوْا فِی الْحَرِّ ؕ— قُلْ نَارُ جَهَنَّمَ اَشَدُّ حَرًّا ؕ— لَوْ كَانُوْا یَفْقَهُوْنَ ۟
තබූක් යුද්ධයට නොගොස් පසුගාමී වූවෝ අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන්ට පිටුපාමින් අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයේ සටන් වැදීමෙන් ඉවත් ව ඔවුන් රැඳී සිටීම ගැන සතුටු වූහ. දේව විශ්වාස කරන්නන් ජිහාද් කරන්නාක් මෙන් තම වස්තුව හා තම ප්රාණ පරදුවට තබා අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයේ ජිහාද් කිරීම ඔවුහු පිළිකුල් කළෝය. තම සහෝදර කුහකයන් හට, "නුඹලා මේ අව්රශ්නයේ ගමන් නොකරනු." යැයි පැවසූහ. තබූක් යුද්ධය අධික උෂ්ණ කාලයේ සිදුවිය. අහෝ දූතය! කුහකයින් සඳහා අපේක්ෂාවෙන් සිටින නිරා ගින්න ඔවුන් පළා යන මෙම උෂ්ණත්වයට වඩා දරුණුය. ඒ ගැන ඔවුන් දැන ගන්නේ නම් මැනවි.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَلْیَضْحَكُوْا قَلِیْلًا وَّلْیَبْكُوْا كَثِیْرًا ۚ— جَزَآءً بِمَا كَانُوْا یَكْسِبُوْنَ ۟
ජිහාද් කිරීමට පසුගාමී වූ මෙම කුහකයෝ විනාශ වී යන ඔවුන්ගේ මෙලොව ජීවිතයේ ස්වල්පයක් ගැන සතුටු වෙත්වා! සදා පවතින ඔවුන්ගේ මතු ලොව ජීවිතයේ අධික ව හඬා වැළපෙත්වා! එය ඔවුන් මෙලොවෙහි ඉපැයූ පාපකම් අපරාධ හා දේව ප්රතික්ෂේපය හේතුවෙන් ලැබෙන ප්රතිවිපායන් වශයෙනි.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَاِنْ رَّجَعَكَ اللّٰهُ اِلٰی طَآىِٕفَةٍ مِّنْهُمْ فَاسْتَاْذَنُوْكَ لِلْخُرُوْجِ فَقُلْ لَّنْ تَخْرُجُوْا مَعِیَ اَبَدًا وَّلَنْ تُقَاتِلُوْا مَعِیَ عَدُوًّا ؕ— اِنَّكُمْ رَضِیْتُمْ بِالْقُعُوْدِ اَوَّلَ مَرَّةٍ فَاقْعُدُوْا مَعَ الْخٰلِفِیْنَ ۟
අහෝ නබිවරය! කුහකත්වයේ රැඳී සිටින මෙම කුහකයින් වෙත නැවත වාරයක් අල්ලාහ් ඔබ එව්වේ නම් තවත් යුද්ධයක දී ඔබ සමග ජිහාද් සඳහා පිටත් වීමට ඔබෙන් අවසර පතති. "අහෝ කුහකයිනි! නුඹලාට දඬුවමක් වශයෙන් කිසිවිටෙක අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයේ ජිහාද් කිරීම සඳහා නුඹලා මා සමග පිටත් නොවිය යුතුය" යැයි ඔවුනට ඔබ පවසනු. එය මා සමග නුඹලා වීමෙන් පෙළගැසෙන කලහකාරීත්වයට අනතුරු ඇඟවීමක් වශයෙනි. තබූක් යුද්ධයේදී රැඳී සිටීම හා පසුබෑම නුඹලා පිළිගත්තෙහුය. එහෙයින් රෝගීන්, කාන්තාවන් හා කුඩා දරුවන් යන පසුගාමීන් සමගම නුඹලා ද වාඩි වී රැඳී සිටිනු.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا تُصَلِّ عَلٰۤی اَحَدٍ مِّنْهُمْ مَّاتَ اَبَدًا وَّلَا تَقُمْ عَلٰی قَبْرِهٖ ؕ— اِنَّهُمْ كَفَرُوْا بِاللّٰهِ وَرَسُوْلِهٖ وَمَاتُوْا وَهُمْ فٰسِقُوْنَ ۟
අහෝ දූතය! කුහකයින් අතරින් මිය ගිය කිසිවකු වෙනුවෙන් කිසිවිටෙක සලාතය මෙහෙය නොවනු. ඔහු වෙනුවෙන් පාප ක්ෂමාව අයැදීම සඳහා ඔහුගේ මිනී වළ අසල සිට නොගනු. එය ඔවුන් අල්ලාහ් ව ප්රතික්ෂේප කොට ඔහුගේ දූතයාණන් ව ප්රතික්ෂේප කළ බැවින් හා අල්ලාහ්ට අවනත වීමෙන් බැහැර වූ බැවිණි. කවරෙකු එසේ සිටින්නේ ද, ඔහු වෙනුවෙන් සලාතය මෙහෙයවනු නොලැබේ. එමෙන්ම ඔහු වෙනුවෙන් ප්රාර්ථනා කරනු ද නොලැබේ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا تُعْجِبْكَ اَمْوَالُهُمْ وَاَوْلَادُهُمْ ؕ— اِنَّمَا یُرِیْدُ اللّٰهُ اَنْ یُّعَذِّبَهُمْ بِهَا فِی الدُّنْیَا وَتَزْهَقَ اَنْفُسُهُمْ وَهُمْ كٰفِرُوْنَ ۟
අහෝ දූතය! මෙම කුහකයින්ගේ ධනය හෝ ඔවුන්ගේ දරුවන් ගැන ඔබ පුදුමයට පත් නොවනු. අල්ලාහ් ඒවායින් අපේක්ෂා කරනුයේ මෙලොව ජීවිතයේ ඒවා මගින් ඔවුට දඬුවම් කිරීමටය. එය ඔවුන් මුහුණ දෙන දුෂ්කරතා සහ ඔවුන් අත්විඳින අවාසනාවන් මගිනි. එමෙන්ම ඔවුන් ප්රතික්ෂේපය මත සිටිය දීම ඔවුන්ගේ ශරීර වලින් ඔවුන්ගේ ප්රාණය බැහැර කිරීමට ද ඔහු අපේක්ෂා කරයි.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاِذَاۤ اُنْزِلَتْ سُوْرَةٌ اَنْ اٰمِنُوْا بِاللّٰهِ وَجَاهِدُوْا مَعَ رَسُوْلِهِ اسْتَاْذَنَكَ اُولُوا الطَّوْلِ مِنْهُمْ وَقَالُوْا ذَرْنَا نَكُنْ مَّعَ الْقٰعِدِیْنَ ۟
අල්ලාහ් තම නබිවරයාණන් වන මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලය්හි වසල්ලම්) තුමාණන්හට අල්ලාහ් කෙරෙහි විශ්වාස කරන මෙන් ද ඔහුගේ මාර්ගයේ ජිහාද් කරන මෙන් ද වූ නියෝගය ඇතුළත් පරිච්ඡේදයක් පහළ කළ විට ඔවුන් අතර සිටින පොහොසත් ජනයා රැඳී සිටින්නට ඔබෙන් අවසර පතති. ඔවුහු, "ඔබ අප අතහැර දමන්න. දුර්වලයින් හා වයෝවෘද්ධයින් මෙන් නිදහසට කරනු සහිත ජනයා සමග අපි ද පසුබසින්නෙමු." යැයි පැවසුවෝය.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• الكافر لا ينفعه الاستغفار ولا العمل ما دام كافرًا.
•දේව ප්රතික්ෂේපකයා දේව ප්රතික්ෂේපකයෙකු ලෙස සිටින තාක් කල් ඔහුගේ පව්සමාව අයැදීම හෝ ඔහු සිදු කරන දැහැමි ක්රියාවන් ඔහුට ඵලක් වන්නේ නැත.
• الآيات تدل على قصر نظر الإنسان، فهو ينظر غالبًا إلى الحال والواقع الذي هو فيه، ولا ينظر إلى المستقبل وما يتَمَخَّض عنه من أحداث.
•මිනිසාගේ දැක්මෙහි සීමාව මෙම පාඨ පෙන්වා දෙයි. ඔහු බොහෝ විට තමා සිටින තත්ත්වය හා වර්තමානය දෙස බලන අතර අනාගතය සහ එයින් පැන නගින සිදුවීම් දෙස නොබලයි.
• التهاون بالطاعة إذا حضر وقتها سبب لعقوبة الله وتثبيطه للعبد عن فعلها وفضلها.
•අවනත වීම සඳහා වූ වේලාව පැමිණි විට, ඒ ගැන නොසැළකිලිමත් වීම අල්ලාහ්ගේ දඬුවමට හා එය පිළිපැදීමට හා එහි මහිමය ගැන ඇති උනන්දු වීම අධෛර්යමත් කිරීමට හේතුවක් වන්නේය.
• في الآيات دليل على مشروعية الصلاة على المؤمنين، وزيارة قبورهم والدعاء لهم بعد موتهم، كما كان النبي صلى الله عليه وسلم يفعل ذلك في المؤمنين.
•නබි (සල්ලල්ලාහු අලය්හි වසල්ලම්) තුමාණන් දේවත්වය විශ්වාස කරන්නන් අතර කටයුතු කර තිබුණාක් මෙන් දේවත්වය විශ්වාස කරන්නන් මිය ගිය පසු ඔවුන් මත සලාතය මෙහෙය වීමත් ඔවුන්ගේ මිණීවලවල් බැහැ දැකීමත් ඔවුන් වෙනුවෙන් ප්රාර්ථනා කිරීමත් ආගමානුගත කර ඇති බව මෙම පාඨ පෙන්වා දෙයි.
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߛߊ߲ߤߊߟߌ߫ ߘߟߊߡߌߘߊ ߘߐ߫ - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߕߌߙߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫