ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫ ߓߏ߬ߛߟߌ߬ߟߊ ߟߎ߬ - ߏߗ߭ߑߓߊߞߌߞߊ߲

Нозиъот

ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:

التذكير بالله واليوم الآخر.

Аллоҳни ва охират кунини эслатиш.

---

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 1

وَٱلنَّٰزِعَٰتِ غَرۡقٗا

Аллоҳ Таоло кофирларнинг жонларини шиддат ва қаҳр билан суғуриб оладиган фаришталар номига қасам ичди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 2

وَٱلنَّٰشِطَٰتِ نَشۡطٗا

Мўминларнинг жонларини осонгина, енгиллик билан тортиб оладиган фаришталар номига қасам ичди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 3

وَٱلسَّٰبِحَٰتِ سَبۡحٗا

Аллоҳнинг амри билан осмондан ергача сузиб келадиган фаришталар номига қасам ичди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 4

فَٱلسَّٰبِقَٰتِ سَبۡقٗا

Аллоҳнинг буйруғини бажаришда бир-биридан илгарилаб кетадиган фаришталар номига қасам ичди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 5

فَٱلۡمُدَبِّرَٰتِ أَمۡرٗا

Аллоҳнинг тақдир ишларига доир буйруқларини бажарадиган фаришталар номига қасам ичди. Бандаларнинг ишларига масъул фаришталар ана шулар жумласидандир. Аллоҳ шулар номига қасам ичиб, бандаларини ҳисобга тутиш ҳамда қилган амалларига яраша жазо ёки мукофотларини бериш учун уларни қайта тирилтиришини айтди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 6

يَوۡمَ تَرۡجُفُ ٱلرَّاجِفَةُ

Сур биринчи марта чалиниб, ер титраган кунда.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 7

تَتۡبَعُهَا ٱلرَّادِفَةُ

Сурнинг дастлабки чалиниши ортидан иккинчи чалиниши келганда.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 8

قُلُوبٞ يَوۡمَئِذٖ وَاجِفَةٌ

У кунда кофирлар ва фосиқларнинг қалблари қўрқувдан титраб туради.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 9

أَبۡصَٰرُهَا خَٰشِعَةٞ

Уларнинг кўзларида хорлик асари намоён бўлади.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 10

يَقُولُونَ أَءِنَّا لَمَرۡدُودُونَ فِي ٱلۡحَافِرَةِ

Дейдилар: "Ўлганимиздан кейин яна ҳаётга қайтариламизми?".

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 11

أَءِذَا كُنَّا عِظَٰمٗا نَّخِرَةٗ

Суякларимиз чириб йўқ бўлиб кетгандан кейин-а?!

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 12

قَالُواْ تِلۡكَ إِذٗا كَرَّةٌ خَاسِرَةٞ

Дейдилар: "Агар қайта тирилсак, бу қайтиш зиёнли қайтиш бўлади. Қайтадиган одамни мағлуб этадиган ва хафа қиладиган қайтиш".

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 13

فَإِنَّمَا هِيَ زَجۡرَةٞ وَٰحِدَةٞ

Қайта тирилиш иши жудаям осон, яъни, у Сур чалишга масъул фариштанинг бир қичқириғидир, холос.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 14

فَإِذَا هُم بِٱلسَّاهِرَةِ

Ер қаърида ўлик бўлиб ётганлар бирданига ер юзига тирик бўлиб чиқиб қоладилар.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 15

هَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ مُوسَىٰٓ

Эй Пайғамбар, сизга Мусонинг Парвардигори билан ва душмани Фиръавн билан бўлган ҳодиса ҳақидаги хабар келдими?

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 16

إِذۡ نَادَىٰهُ رَبُّهُۥ بِٱلۡوَادِ ٱلۡمُقَدَّسِ طُوًى

Ўшанда Пок Парвардигори унга Муқаддас Туво водийсида (ҳақиқий) нидо қилган эди.

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• التقوى سبب دخول الجنة.

Тақво жаннатга олиб боради.

• تذكر أهوال القيامة دافع للعمل الصالح.

Қиёмат даҳшатларини эслаш солиҳ амаллар қилишга ундайди.

• قبض روح الكافر بشدّة وعنف، وقبض روح المؤمن برفق ولين.

Оятлар кофирнинг жони шафқатсиз ва қўполлик билан олиниши, мўминнинг жони эса юмшоқлик ва мулойимлик билан олиниши ҳақида сўзлаяпти.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 17

ٱذۡهَبۡ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ

Унга деди: "Фиръавннинг олдига бор. Чунки у зулму кибр борасида ҳаддидан ошди".

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 18

فَقُلۡ هَل لَّكَ إِلَىٰٓ أَن تَزَكَّىٰ

Унга: "Эй Фиръавн, куфр ва маъсиятдан покланишни истайсанми", деб айт.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 19

وَأَهۡدِيَكَ إِلَىٰ رَبِّكَ فَتَخۡشَىٰ

Сени яратган ва ризқлантирган Парвардигоринг сари бошласам, бас сен Ундан қўрқсанг, Уни рози қиладиган амалларни қилсанг ва ғазаблантирадиган ишлардан тийилсанг.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 20

فَأَرَىٰهُ ٱلۡأٓيَةَ ٱلۡكُبۡرَىٰ

Кейин Мусо алайҳиссалом унга ўзининг Аллоҳ томонидан юборилган пайғамбар эканига далолат қиладиган улкан мўъжиза кўрсатди. Бу қўл ва асо мўъжизаларидир.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 21

فَكَذَّبَ وَعَصَىٰ

Фиръавн эса боягидек бу аломатни ёлғонга чиқариб тураверди ва Мусо алайҳиссалом етказган буйруқларга осийлик қилди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 22

ثُمَّ أَدۡبَرَ يَسۡعَىٰ

Кейин Мусо алайҳиссалом олиб келган хабарга иймон келтиришдан юз ўгириб, Аллоҳга исён қилди ва ҳаққа қарши курашди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 23

فَحَشَرَ فَنَادَىٰ

Қавмини ва тобеларини йиғиб, Мусо алайҳиссаломдан ғолиб бўлишга уринди ва деди:

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 24

فَقَالَ أَنَا۠ رَبُّكُمُ ٱلۡأَعۡلَىٰ

"Мен сизларнинг энг буюк Парвардигорингиздирман, мендан бошқага итоат қилманглар", деди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 25

فَأَخَذَهُ ٱللَّهُ نَكَالَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَٱلۡأُولَىٰٓ

Аллоҳ таоло уни жазолаб, бу дунёда денгизга ғарқ этди, охиратда эса шиддатли азобга гирифтор қилди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 26

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبۡرَةٗ لِّمَن يَخۡشَىٰٓ

Фиръавнни бу дунёда ҳам, у дунёда ҳам жазолашимизда Аллоҳдан қўрқувчи кишилар учун ибрат бордир. Насиҳат тақводорларгагина кор қилур.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 27

ءَأَنتُمۡ أَشَدُّ خَلۡقًا أَمِ ٱلسَّمَآءُۚ بَنَىٰهَا

Эй қайта тирилишни ёлғонга чиқарувчи каззоблар, Аллоҳ учун сизларни яратиш қийинроқми ёки осмонними?! Осмонки, уни Аллоҳ бино қилди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 28

رَفَعَ سَمۡكَهَا فَسَوَّىٰهَا

Осмоннинг юқори кўринишини баланд ва мукаммал қилди. Унда на бир туйнук, на бир ковак ва на бир нуқсон бордир.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 29

وَأَغۡطَشَ لَيۡلَهَا وَأَخۡرَجَ ضُحَىٰهَا

Қуёш ботганидан кейин тунини қоронғу қилган бўлса, қуёш чиқиши билан уни яна ёруғ айлади.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 30

وَٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ ذَٰلِكَ دَحَىٰهَآ

Осмонни яратгандан кейин ерни ёйиб, текислади ва унинг ичига фойдали нарсаларни жойлади.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 31

أَخۡرَجَ مِنۡهَا مَآءَهَا وَمَرۡعَىٰهَا

Ундан оқувчи булоқлар кўринишида сувларни чиқарди ва ҳайвонлар ўтлаб юрадиган ўсимликларни ўстирди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 32

وَٱلۡجِبَالَ أَرۡسَىٰهَا

Ер қимирлаб кетмаслиги учун унинг устига тоғларни ўрнаштирди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 33

مَتَٰعٗا لَّكُمۡ وَلِأَنۡعَٰمِكُمۡ

Эй одамлар, буларнинг ҳаммаси сизлар ва чорва ҳайвонларингиз манфаати учундир. Буларнинг барчасини яратган Аллоҳ уларни янгитдан - яна қайта яратишга ожизлик қилмайди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 34

فَإِذَا جَآءَتِ ٱلطَّآمَّةُ ٱلۡكُبۡرَىٰ

Сур иккинчи марта чалинганида ўзининг даҳшати билан ҳамма нарсани қамраб олади ва Қиёмат қоим бўлади.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 35

يَوۡمَ يَتَذَكَّرُ ٱلۡإِنسَٰنُ مَا سَعَىٰ

Ўша кунда инсон олдин қилиб ўтган яхши-ёмон амалларини эслайди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 36

وَبُرِّزَتِ ٱلۡجَحِيمُ لِمَن يَرَىٰ

Жаҳаннам кўриш имкони бор кишиларга очиқ кўрсатилади.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 37

فَأَمَّا مَن طَغَىٰ

Ўшанда кимки залолатга муккасидан кетган бўлса,

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 38

وَءَاثَرَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا

Дунёнинг фоний ҳаётини охиратнинг боқий ҳаётидан устун қўйган бўлса,

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 39

فَإِنَّ ٱلۡجَحِيمَ هِيَ ٱلۡمَأۡوَىٰ

Бас, унинг борадиган маскани жаҳаннамдан бошқа нарса бўлмас.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 40

وَأَمَّا مَنۡ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِۦ وَنَهَى ٱلنَّفۡسَ عَنِ ٱلۡهَوَىٰ

Ким Парвардигорининг ҳузурида туришдан қўрқиб, ўзи хоҳлаб турган бўлса-да, У Зот тақиқлаган нарсалардан нафсини тия олган бўлса, унинг борар жойи жаннатдир.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 41

فَإِنَّ ٱلۡجَنَّةَ هِيَ ٱلۡمَأۡوَىٰ

Ким Парвардигорининг ҳузурида туришдан қўрқиб, ўзи хоҳлаб турган бўлса-да, У Зот тақиқлаган нарсалардан нафсини тия олган бўлса, унинг борар жойи жаннатдир.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 42

يَسۡـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلسَّاعَةِ أَيَّانَ مُرۡسَىٰهَا

Эй Пайғамбар, анави қайта тирилишни ёлғонга чиқараётган каззоблар сиздан: "Қиёмат қачон бўлади?", деб сўрайдилар.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 43

فِيمَ أَنتَ مِن ذِكۡرَىٰهَآ

Сизда маълумот бўлса экан, уларга айтиб берсангиз. Бу сизнинг вазифангиз эмас. Сизнинг вазифангиз охират учун тайёргарлик кўришдир.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 44

إِلَىٰ رَبِّكَ مُنتَهَىٰهَآ

Қиёмат илми ёлғиз Парвардигорингизга бориб тақалади.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 45

إِنَّمَآ أَنتَ مُنذِرُ مَن يَخۡشَىٰهَا

Сиз Қиёматдан қўрқадиган одамларни огоҳлантирувчисиз, холос. Зеро, огоҳлантириш фақат ўшаларгагина кор қилур.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 46

كَأَنَّهُمۡ يَوۡمَ يَرَوۡنَهَا لَمۡ يَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا عَشِيَّةً أَوۡ ضُحَىٰهَا

Улар Қиёматни очиқ-ойдин кўрган кунларида худди ҳаёти дунёда яшамагандек, магар Пешиндан сўнг ёки чошгоҳ пайтида тургандек бўлиб қолурлар!

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• وجوب الرفق عند خطاب المدعوّ.

Даъват қилинаётган одамларга хитоб қилишда мулойимликнинг зарурлиги.

• الخوف من الله وكفّ النفس عن الهوى من أسباب دخول الجنة.

Аллоҳдан қўрқиш ва нафсини ҳою ҳаваслардан тия билиш жаннатга кириш сабабларидандир.

• علم الساعة من الغيب الذي لا يعلمه إلا الله.

Қиёматнинг қачонлиги Аллоҳдан ўзга ҳеч ким билмайдиган ғайб илмидандир.

• بيان الله لتفاصيل خلق السماء والأرض.

Оятларда Аллоҳ осмон ва ернинг яратилиш тафсилотларини баён қилди.