د معناګانو ژباړه سورت دخان - اذربایجاني ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه - د مخ نمبر 496 - د قرآن کریم دائرة المعارف

əd-Duxan

د سورت د مقصدونو څخه:

تهديد المشركين ببيان ما ينتظرهم من العقوبة العاجلة والآجلة.

Müşriklərə həm bu dünyada, həm də axirətdə gözləyən aqibət barədə xəbər verməklə onları təhdid etmək.

---

آیت: 1

حمٓ

﴾Ha. Mim.﴿ Bəqərə surəsinin əvvəlində buna oxşar mövzu barədə danışılmışdır.

آیت: 2

وَٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُبِينِ

Allah, aydın şəkildə haqq yolu göstərən Qurana and içir.

آیت: 3

إِنَّآ أَنزَلۡنَٰهُ فِي لَيۡلَةٖ مُّبَٰرَكَةٍۚ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ

Biz Quranı qədr gecəsində nazil etdik. Bu, çoxlu xeyirlə dolu bir gecədir. Həqiqətən, Biz bu Quran vasitəsilə qorxuduruq.

آیت: 4

فِيهَا يُفۡرَقُ كُلُّ أَمۡرٍ حَكِيمٍ

Bu ge­cədə, Allahın növbəti il üçün müəyyən etdiyi ruziyə, əcələ və başqa şeylərə aid olan hər bir iş ayırd edilir.

آیت: 5

أَمۡرٗا مِّنۡ عِندِنَآۚ إِنَّا كُنَّا مُرۡسِلِينَ

Biz hər bir işi Öz hüzurumuzda ayırd edirik. Həqiqətən, elçiləri Biz göndəririk -

آیت: 6

رَحۡمَةٗ مِّن رَّبِّكَۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ

Ey Peyğəmbər! Biz elçiləri göndərildikləri insanlara Rəbbindən mərhə­mət olaraq göndəririk. Şübhəsiz ki, pak və müqəddəs Allah Öz qullarının dediklərini Eşidən­dir, onların əməllərini və niyyətlərini Biləndir. Bunlardan heç bir şey Ona gizli qalmaz.

آیت: 7

رَبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَآۖ إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ

Allah göylərin, yerin və on­ların ara­sında olan­ların Rəbbidir. Əgər buna yəqinliklə inanırsı­nızsa, Rəsuluma iman gətirin.

آیت: 8

لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ يُحۡيِۦ وَيُمِيتُۖ رَبُّكُمۡ وَرَبُّ ءَابَآئِكُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ

Ondan başqa ibadətə haqqı çatan mə­bud yoxdur. O, həm di­ril­dir, həm də öl­dü­rür. Ondan başqa nə dirildən, nə də öldürən var. O, həm sizin Rəbbiniz, həm də keçmişdəki atalarınızın Rəb­bi­dir.

آیت: 9

بَلۡ هُمۡ فِي شَكّٖ يَلۡعَبُونَ

Müşriklər buna yəqinliklə inanmırlar, əksinə, onlar özlərinin batil düşüncələrinə əsaslanıb buna şəkk-şübhə edirlər.

آیت: 10

فَٱرۡتَقِبۡ يَوۡمَ تَأۡتِي ٱلسَّمَآءُ بِدُخَانٖ مُّبِينٖ

Ey Peyğəmbər! Sən, qövmünü yaxalayacaq yaxın əzabın gəlməsini gözlə. O gün qöy üzünü əzabın şiddətindən öz gözləri ilə görəcəkləri açıq-aydın bir düman bürüyəcəkdir.

آیت: 11

يَغۡشَى ٱلنَّاسَۖ هَٰذَا عَذَابٌ أَلِيمٞ

O tüstü sənin qövmünü bü­rüyəcək və onda onlara deyiləcək: "Sizə üz vermiş bu əzab, ağrılı-acılı bir əzab­dır.

آیت: 12

رَّبَّنَا ٱكۡشِفۡ عَنَّا ٱلۡعَذَابَ إِنَّا مُؤۡمِنُونَ

Onlar Rəbbinə yalvarıb deyəcəklər: “Ey Rəbbimiz! Bi­zə göndərdiyin bu əzabı bizdən uzaqlaşdır. Əgər onu bizdən uzaqlaşdırsan, biz Sənə də, Sənin rəsuluna da iman gətirəcəyik”.

آیت: 13

أَنَّىٰ لَهُمُ ٱلذِّكۡرَىٰ وَقَدۡ جَآءَهُمۡ رَسُولٞ مُّبِينٞ

Onlar necə öyüd-nəsihət qəbul edib Rəbbinə tərəf üz tuta bilər?! Axı onlara peyğəmbərliyi aş­kar bilinən, doğru danışan və əmanətə xəyanət etməyən birisi kimi tanıdıqları bir elçi gəldi,

آیت: 14

ثُمَّ تَوَلَّوۡاْ عَنۡهُ وَقَالُواْ مُعَلَّمٞ مَّجۡنُونٌ

Sonra onun təsdiq etməkdən üz çevirib onun barəsində: "O Allahın elçisi deyil. O başqa bir kimsə tərəfindən öyrə­dilmiş bir dəlidir!" - dedilər.

آیت: 15

إِنَّا كَاشِفُواْ ٱلۡعَذَابِ قَلِيلًاۚ إِنَّكُمۡ عَآئِدُونَ

Biz əzabı sizdən bir az uzaq­laş­dı­racağıq, siz isə yenə küfrə və haqqı yalan saymağa qayıda­caqsınız.

آیت: 16

يَوۡمَ نَبۡطِشُ ٱلۡبَطۡشَةَ ٱلۡكُبۡرَىٰٓ إِنَّا مُنتَقِمُونَ

Ey Peyğəmbər! Sənin qövmünün kafirlərini böyük bir mü­si­bətlə yaxalayacağımız günü - Bədr gününü gözlə. Onlar Allaha küfr etdiklərinə və Onun rəsulunu yalançı saydıqlarına görə, Biz onlardan inti­qam alacağıq.

آیت: 17

۞ وَلَقَدۡ فَتَنَّا قَبۡلَهُمۡ قَوۡمَ فِرۡعَوۡنَ وَجَآءَهُمۡ رَسُولٞ كَرِيمٌ

Biz onlardan əvvəl Firo­n qövmünü imtahana çəkmişdik. Onlara Allah tərəfindən dəyərli bir elçi - Musa (aleyhissəlam) gəlib onları Allahın təkliyini qəbul etməyə və Ona ibadət etməyə dəvət etmişdi.

آیت: 18

أَنۡ أَدُّوٓاْ إِلَيَّ عِبَادَ ٱللَّهِۖ إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ

Musa Firona və onun qövmünə belə demişdi: “İsrail oğullarını mənə verin. Onlar Allahın qullarıdır, sizin onları qul etməyə haqqınız yoxdur. Həqiqətən, mən, Allahın si­zə göndərdiyi və mənə əmr etdiyi risaləti təbliğ edəcəyimə etibar etdiyi bir el­çiyəm. Mən bu risalətdən nə bir şey əskildər, nə də ona bir şey artıraram.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• نزول القرآن في ليلة القدر التي هي كثيرة الخيرات دلالة على عظم قدره.

Quranın xeyir-bərəkətlə dolu olan Qədr gecəsində nazil olması, onun dəyərinin əzəmətli olduğuna dəlalət edir.

• بعثة الرسل ونزول القرآن من مظاهر رحمة الله بعباده.

Muhəmmədin (səllallahu aleyhi və səlləm) peyğəmbər göndərilməsi və Quranın nazil edilməsi, Allahı Öz qullarına göstərdiyi mərhəmətin nişanələrindəndir.

• رسالات الأنبياء تحرير للمستضعفين من قبضة المتكبرين.

Peyğəmbərlərin risalətləri zəifləri təkəbbürlülərin əlindən xilas etmək üçün vasitədir.