د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - د ژباړو فهرست (لړلیک)


د معناګانو ژباړه سورت: النجم   آیت:

ən-Nəcm

د سورت د مقصدونو څخه:
إثبات صدق الوحي وأنه من عند الله.
Vəhyin doğruluğunun və onun Allah tərəfindən olmasının isbatı.

وَٱلنَّجۡمِ إِذَا هَوَىٰ
Uca Allah batmaqda olan ulduza and içir.
عربي تفسیرونه:
مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمۡ وَمَا غَوَىٰ
Allahın rəsulu Muhəmməd (səllallahu aleyhi və səlləm) nə hidayət yolundan sapmış, nə də zəlalətə düşmüşdür, əksinə, o, doğru yoldadır.
عربي تفسیرونه:
وَمَا يَنطِقُ عَنِ ٱلۡهَوَىٰٓ
O, bu Qurandakıları təbliğ etdikdə öz istəyi ilə danışmır.
عربي تفسیرونه:
إِنۡ هُوَ إِلَّا وَحۡيٞ يُوحَىٰ
Bu Quran, Allahın Cəbrailin (aleyhissəlam) vasitəsilə rəsuluna təlqin etdiyi bir vəhydir.
عربي تفسیرونه:
عَلَّمَهُۥ شَدِيدُ ٱلۡقُوَىٰ
Bu Quranı ona çox qüvvətli olan mələk - Cəbrail (aleyhissəlam) öyrətdi.
عربي تفسیرونه:
ذُو مِرَّةٖ فَٱسۡتَوَىٰ
Cəbrail (aleyhissəlam) gözəl görünüşlüdür. O, yüksə­lib öz surətində - Allahın yaratdığı xilqətdə Peyğəmbərə (səllallahu aleyhi və səlləm) gö­rün­dü.
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ بِٱلۡأُفُقِ ٱلۡأَعۡلَىٰ
Cəbrail səmada ən uca üfüqdə idi.
عربي تفسیرونه:
ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّىٰ
Sonra Cəbrail (aleyhissəlam) Peyğəmbərə (səllallahu aleyhi və səlləm) yaxınlaşdı və ona daha yaxın oldu.
عربي تفسیرونه:
فَكَانَ قَابَ قَوۡسَيۡنِ أَوۡ أَدۡنَىٰ
Cəbrailin (aleyhissəlam) ona olan yaxınlığı iki yay uzunluğunda, hətta on­dan da yaxın idi.
عربي تفسیرونه:
فَأَوۡحَىٰٓ إِلَىٰ عَبۡدِهِۦ مَآ أَوۡحَىٰ
Cəbrail (aleyhissəlam) Allahın qulu Muhəmmədə (səllallahu aleyhi və səlləm) nazil edə­cəyini vəhy etdi.
عربي تفسیرونه:
مَا كَذَبَ ٱلۡفُؤَادُ مَا رَأَىٰٓ
Peyğəmbərin (səllallahu aleyhi və səlləm) qəlbi onun gözünün gör­dü­yünü ya­lan saymadı.
عربي تفسیرونه:
أَفَتُمَٰرُونَهُۥ عَلَىٰ مَا يَرَىٰ
Ey müşriklər! İndi siz, Allahın isra gecəsində ona göstərdikləri ba­rədə onunla mübahisəmi edir­si­niz?!
عربي تفسیرونه:
وَلَقَدۡ رَءَاهُ نَزۡلَةً أُخۡرَىٰ
Muhəmməd (səllallahu aleyhi və səlləm) gecə səfərində Cəbraili bir daha öz sürətin­də gördü.
عربي تفسیرونه:
عِندَ سِدۡرَةِ ٱلۡمُنتَهَىٰ
Son həddəki Sidr ağacı­nın yanın­da. Bu, yeddinci göydə yerləşən olduqca əzəmətli bir ağacdır.
عربي تفسیرونه:
عِندَهَا جَنَّةُ ٱلۡمَأۡوَىٰٓ
Məva cənnəti bu ağacın yanındadır.
عربي تفسیرونه:
إِذۡ يَغۡشَى ٱلسِّدۡرَةَ مَا يَغۡشَىٰ
Həmin vaxt Allahın əmri ilə Sidr ağacını elə əzəmətli bir şey bürümüşdü ki, onun necəliyini yalnız Allaha bilir.
عربي تفسیرونه:
مَا زَاغَ ٱلۡبَصَرُ وَمَا طَغَىٰ
Peyğəmbərin (səllallahu aleyhi və səlləm) gözü nə sağa, nə də sola meyl etdi, nə də ki, həddi aşdı.
عربي تفسیرونه:
لَقَدۡ رَأَىٰ مِنۡ ءَايَٰتِ رَبِّهِ ٱلۡكُبۡرَىٰٓ
Muhəmməd (səllallahu alehi və səlləm) gecə səfərində göyə qalxarkən öz Rəbbinin qüdrətinə dəlalət edən ən bö­yük dəlillərindən bəzisini - Cənnəti, Cəhənnəmi və başqa məxluqatlar gördü.
عربي تفسیرونه:
أَفَرَءَيۡتُمُ ٱللَّٰتَ وَٱلۡعُزَّىٰ
Ey müşriklər! Siz Allahdan başqa tapındığınız bu bütləri - Lat və Uz­zanı gör­dünüzmü?
عربي تفسیرونه:
وَمَنَوٰةَ ٱلثَّالِثَةَ ٱلۡأُخۡرَىٰٓ
Həmçinin, bütlərinizdən üçüncü olan Mənatı da. Bir mənə deyin görüm, onlar sizə fayda və ya zərər verməyə qaditrdilərmi?!
عربي تفسیرونه:
أَلَكُمُ ٱلذَّكَرُ وَلَهُ ٱلۡأُنثَىٰ
Ey müşriklər, məgər sevdiyiniz oğlanlar sizin, sevmədiyiniz qız­lar isə Uca Allahındır?
عربي تفسیرونه:
تِلۡكَ إِذٗا قِسۡمَةٞ ضِيزَىٰٓ
Elə isə nəfsinizin istəyi ilə apardığınız bu bölgü ədalətsiz bir bölgüdür.
عربي تفسیرونه:
إِنۡ هِيَ إِلَّآ أَسۡمَآءٞ سَمَّيۡتُمُوهَآ أَنتُمۡ وَءَابَآؤُكُم مَّآ أَنزَلَ ٱللَّهُ بِهَا مِن سُلۡطَٰنٍۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَمَا تَهۡوَى ٱلۡأَنفُسُۖ وَلَقَدۡ جَآءَهُم مِّن رَّبِّهِمُ ٱلۡهُدَىٰٓ
Bu bütlərin adları, (ilahi adların) mənasına uyğun gələn adlardır və bunların ilahi xislətlərə heç bir aidiyyatı yoxdur. Bu adları siz və sizin ataları­nı­z özünüzdən qoymusunuz. Allah onlar haq­qında heç bir dəlil nazil et­mə­mişdir. Müşriklər öz etiqadlarında yal­nız zənnə qapılır və şeytanın onların könlünə gözəl göstərdiyi, nəfs­lərinin istəklərinə uyur­lar. Halbuki Rəb­bindən onlara Peyğəmbərin (səllallahu aleyhi və səlləm) dili ilə doğru yolu göstərən rəh­bər gəl­miş, lakin onlar ona tabe olmamışlar.
عربي تفسیرونه:
أَمۡ لِلۡإِنسَٰنِ مَا تَمَنَّىٰ
Yoxsa insan üçün Allah yanında təmənna etdiyi bütlərin şəfaətimi vardır?!
عربي تفسیرونه:
فَلِلَّهِ ٱلۡأٓخِرَةُ وَٱلۡأُولَىٰ
Xeyr, insan təmənna etdiyi her bir şeyə nail ola bilməz. Axirət də, dünya da təkcə Alla­ha məxsudur. O, bunlardan istədiyini verər, istdədiyini də verməz.
عربي تفسیرونه:
۞ وَكَم مِّن مَّلَكٖ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ لَا تُغۡنِي شَفَٰعَتُهُمۡ شَيۡـًٔا إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ أَن يَأۡذَنَ ٱللَّهُ لِمَن يَشَآءُ وَيَرۡضَىٰٓ
Göylərdə neçə-neçə mə­lək var­ ki, onlar bir kimsəyə şəfaətçilik etmək istəsələr, onların şəfaəti yalnız Alla­hın istədiyi və Onun, haqqında şəfaətçilik edilməsinə razı qaldığı kimsələrə fayda verər. Allah isə Ona şərik qoşan kimsə üçün şəfaətçilik edilməsinə əsla izn verməz və Ondan başqasına ibadət edən kimsə üçün şəfaətçilik edilməsinə əsla razı olmaz.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• كمال أدب النبي صلى الله عليه وسلم حيث لم يَزغْ بصره وهو في السماء السابعة.
Peyğəmbər (səllallahu aleyhi və səlləm) yeddinci səmada olarkən gözünü o yan-bu yana çevirməməsi onun ədəbinin kamilliyindəndir.

• سفاهة عقل المشركين حيث عبدوا شيئًا لا يضر ولا ينفع، ونسبوا لله ما يكرهون واصطفوا لهم ما يحبون.
Müşriklərinin ağlının kəm olması. Belə ki, onlar özlərinə nə fayda, nə də zərər verə bilən bütlərə ibadət etmiş, üstəlik, sevmədikləri şeyləri Allaha mənsub etmiş, sevdikləri şeyləri isə özlərinə aid etmişlər.

• الشفاعة لا تقع إلا بشرطين: الإذن للشافع، والرضا عن المشفوع له.
Şəfaətçilik yalnız iki şərtlə keçərlidir: şəfaətçilik etmək istəyən kimsəyə buna görə izin verilməli və bir də onun üçün şəfaətçilik ediləcək kimsədən Allah razı olmalıdır.

إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ لَيُسَمُّونَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ تَسۡمِيَةَ ٱلۡأُنثَىٰ
Axirət yurdunda dirilməyə inanmayanlar, həqiqətən də, mələklərin Allahın qızları olduğuna etiqad edərək onlara qadın adları ve­rir­lər. Allah onların söylədiklərindən çox uzaqdır!
عربي تفسیرونه:
وَمَا لَهُم بِهِۦ مِنۡ عِلۡمٍۖ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّۖ وَإِنَّ ٱلظَّنَّ لَا يُغۡنِي مِنَ ٱلۡحَقِّ شَيۡـٔٗا
Halbuki mələklərin qadın adlarına dair onların istinad etdiyi bir elm yoxdur. Onlar bu işdə yalnız uydurma və fərziyyəyə istinad edirlər. Zənn isə öz təsdiqini tapanadək əsla həqiqət ola bilməz.
عربي تفسیرونه:
فَأَعۡرِضۡ عَن مَّن تَوَلَّىٰ عَن ذِكۡرِنَا وَلَمۡ يُرِدۡ إِلَّا ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا
Ey Peyğəmbər! Sən də Bizi zikr etməkdən üz çevirərək ona məhəl qoymayıb dünya həyatından başqa bir şey istə­məyənlərdən üz döndər! Beləsi axirətinə inanmadığına görə, o günü üçün heç bir əməl etməz.
عربي تفسیرونه:
ذَٰلِكَ مَبۡلَغُهُم مِّنَ ٱلۡعِلۡمِۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِۦ وَهُوَ أَعۡلَمُ بِمَنِ ٱهۡتَدَىٰ
O müşriklərin söylədikləri - mələklərə qadın adları vermələri onların qavradığı bilik səviyyəsidir. Çünki onlar cahildirlər, həqiqəti hələ dərk etməyiblər. Ey Peyğəmbər! Şübhəsiz ki, sənin Rəbbin haqq yo­l­dan azanı da, Onun yolu ilə gedəni də yaxşı ta­nıyır. Bunlardan heç bir şey Ona gizli qalmaz.
عربي تفسیرونه:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ لِيَجۡزِيَ ٱلَّذِينَ أَسَٰٓـُٔواْ بِمَا عَمِلُواْ وَيَجۡزِيَ ٱلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ بِٱلۡحُسۡنَى
Göylərdə və yerdə nə varsa - mülk, yaratmaq və idarə etmək təkcə Alla­ha məxsusdur. Bu, Allahın dünyada pislik edənlərə əməl­lərinə görə layiq olduqları əzabı verməsi, yaxşılıq edən­ möminləri isə Cənnətlə müka­fatlandırması üçündür.
عربي تفسیرونه:
ٱلَّذِينَ يَجۡتَنِبُونَ كَبَٰٓئِرَ ٱلۡإِثۡمِ وَٱلۡفَوَٰحِشَ إِلَّا ٱللَّمَمَۚ إِنَّ رَبَّكَ وَٰسِعُ ٱلۡمَغۡفِرَةِۚ هُوَ أَعۡلَمُ بِكُمۡ إِذۡ أَنشَأَكُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ وَإِذۡ أَنتُمۡ أَجِنَّةٞ فِي بُطُونِ أُمَّهَٰتِكُمۡۖ فَلَا تُزَكُّوٓاْ أَنفُسَكُمۡۖ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَنِ ٱتَّقَىٰٓ
Onlar kiçik günahlar is­tis­na ol­maq­la, böyük günah­lar­dan və iy­rənc asiliklərdən çəki­nir­lər. Böyük günahları tərk etmək və itaəti çoxaltmaqla kiçik günahlar silinir. Ey Peyğəmbər! Həqiqətən, sənin Rəb­bin geniş məğ­firət sahibidir. Qulları Ona tövbə etdikləri zaman onların günahlarını bağışlayar. Uca Allah si­zin atanız Adəmi torpaqdan yaradanda da, siz ana­la­rı­nı­zın bətnində mərhələlərlə xəlq ediləndə də sizi yaxşı ta­nı­yırdı. Bunlardan heç bir şey Ona gizli qalmaz. Elə isə Allahdan qorxduğunuzu deyərək özünüzü tərifləməyin! Çünki Allah kimin Allah­ın əmrlərini yerinə yetirib qadağan etdiyi işlərdən çəkinməklə Ondan qorx­duğunu yax­şı bilir.
عربي تفسیرونه:
أَفَرَءَيۡتَ ٱلَّذِي تَوَلَّىٰ
İslam dininə yaxınlaşdıqdan sonra ondan üz çevirən kimsənin halının nə qədər pis olduğunu gördünmü?
عربي تفسیرونه:
وَأَعۡطَىٰ قَلِيلٗا وَأَكۡدَىٰٓ
Malından azacıq verib sonra heç verməyəni. Çünki xəsislik onun təbiətidir, lakin buna baxmayaraq o, özünü təmizə çıxartmağa çalışır.
عربي تفسیرونه:
أَعِندَهُۥ عِلۡمُ ٱلۡغَيۡبِ فَهُوَ يَرَىٰٓ
Məgər o, qeybi bilir ki, bunu görsün və qeybdən danışsın?!
عربي تفسیرونه:
أَمۡ لَمۡ يُنَبَّأۡ بِمَا فِي صُحُفِ مُوسَىٰ
Yoxsa o, Allaha iftira yaxır?! Allahın adından yalan danışan bu adama Allahın Musaya nazil etdiyi əvvəlki səhifələrdə olan­lar barədə xə­bər verilmədimi?!
عربي تفسیرونه:
وَإِبۡرَٰهِيمَ ٱلَّذِي وَفَّىٰٓ
Məgər İbra­hi­min sə­hi­fələrində olanlar ba­rədə ona bildirilmədi?! O İbrahim ki, Rəbbinin ona buyurduğunu tam şəkildə yerinə yetirmişdir.
عربي تفسیرونه:
أَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰ
Belə ki, heç bir insan başqasının gü­nahını daşımaz.
عربي تفسیرونه:
وَأَن لَّيۡسَ لِلۡإِنسَٰنِ إِلَّا مَا سَعَىٰ
İnsan yalnız etdiyi əməlin əvəzini (mükafatını, yaxud cəzasını) alar.
عربي تفسیرونه:
وَأَنَّ سَعۡيَهُۥ سَوۡفَ يُرَىٰ
Əlbəttə ki, o, can atdığı əməli qiyamət günü öz göü ilə görəcəkdir.
عربي تفسیرونه:
ثُمَّ يُجۡزَىٰهُ ٱلۡجَزَآءَ ٱلۡأَوۡفَىٰ
Sonra da ona əməlinin əvə­zi tam, heç bir əskiksiz ve­riləcəkdir!
عربي تفسیرونه:
وَأَنَّ إِلَىٰ رَبِّكَ ٱلۡمُنتَهَىٰ
Ey Peyğəmbər! Bəndələr öldükdən sonra onların dönüşü sənin Rəbbi­nədir.
عربي تفسیرونه:
وَأَنَّهُۥ هُوَ أَضۡحَكَ وَأَبۡكَىٰ
İstədiyini sevindirib güldürən, istədiyini də kədərləndirib ağladan Allahdır.
عربي تفسیرونه:
وَأَنَّهُۥ هُوَ أَمَاتَ وَأَحۡيَا
Dünyadakı diriləri öldürən, ölüləri də dirildən Odur!
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• انقسام الذنوب إلى كبائر وصغائر.
Günahların böyük və kiçik dərəcələrə bölünməsi.

• خطورة التقوُّل على الله بغير علم.
Elmsiz olaraq Allahın adından danışmağın təhlükəli olması.

• النهي عن تزكية النفس.
Özünü təmiz çıxarmağın qadağan edilməsi.

وَأَنَّهُۥ خَلَقَ ٱلزَّوۡجَيۡنِ ٱلذَّكَرَ وَٱلۡأُنثَىٰ
O, bi­ri erkək və biri də dişi ol­maq­la iki növ yaratdı.
عربي تفسیرونه:
مِن نُّطۡفَةٍ إِذَا تُمۡنَىٰ
Qadının uşaqlığına qoyulan nütfədən.
عربي تفسیرونه:
وَأَنَّ عَلَيۡهِ ٱلنَّشۡأَةَ ٱلۡأُخۡرَىٰ
Onlar öldükdən sonra onları yenidən diriltmək də Ona aiddir.
عربي تفسیرونه:
وَأَنَّهُۥ هُوَ أَغۡنَىٰ وَأَقۡنَىٰ
Qullarından dilədiyini var-dövlət sahibi edən, dilədiyinə də insanın kifayətlənə biləcəyi qədər az bir şey nəsib edən Odur.
عربي تفسیرونه:
وَأَنَّهُۥ هُوَ رَبُّ ٱلشِّعۡرَىٰ
Bəzi müşriklərin Allahla yanaşı ibadət etdikləri Şira ulduzunun da Rəbbi Odur.
عربي تفسیرونه:
وَأَنَّهُۥٓ أَهۡلَكَ عَادًا ٱلۡأُولَىٰ
O, əvvəlki Ad tayfasını məhv etdi. Onlar öz küfrlərində israr edən Hudun (aleyhissəlam) qövmü idi.
عربي تفسیرونه:
وَثَمُودَاْ فَمَآ أَبۡقَىٰ
Salehin (aleyhissəlam) qövmü Səmudu da məhv edib on­lardan heç bir kimsəni sağ burax­madı.
عربي تفسیرونه:
وَقَوۡمَ نُوحٖ مِّن قَبۡلُۖ إِنَّهُمۡ كَانُواْ هُمۡ أَظۡلَمَ وَأَطۡغَىٰ
Ad və Səmud qövmlərindən əvvəl Nuh qövmünü də məhv etdi. Çünki Nuh qövmü Ad və Səmud qövmlərindən daha zalım və daha azğın bir qövm idi. Nuh öz qövmünün arasında doqquz yüz əlli il qalıb onları Allahın vəhdaniyyətinə dəvət etdi, lakin onlar Nuhun dəvətini qəbul etmədilər.
عربي تفسیرونه:
وَٱلۡمُؤۡتَفِكَةَ أَهۡوَىٰ
O, Lut qövmünün yurdlarını göyə qaldırıb tərsinə çevirdi, sonra da oradan yerə çırpdı.
عربي تفسیرونه:
فَغَشَّىٰهَا مَا غَشَّىٰ
O kəndlər göyə qaldırılıb yerə çırpıldıqdan sonra daşlar onların başına yağdırıldı və bu onları hər tərəfdən bürüdü.
عربي تفسیرونه:
فَبِأَيِّ ءَالَآءِ رَبِّكَ تَتَمَارَىٰ
Ey insan! Sən öz Rəbbinin qüdrətinə dəlalət edən ayələrdən hansına şəkk edib və ondan ibrət almırsan?!
عربي تفسیرونه:
هَٰذَا نَذِيرٞ مِّنَ ٱلنُّذُرِ ٱلۡأُولَىٰٓ
Sizə göndərilmiş bu elçi də, əvvəlki elçilər kimi biri elçidir.
عربي تفسیرونه:
أَزِفَتِ ٱلۡأٓزِفَةُ
Yaxın olan o qiyamət yaxın­laşdı.
عربي تفسیرونه:
لَيۡسَ لَهَا مِن دُونِ ٱللَّهِ كَاشِفَةٌ
Allahdan başqa heç kəs onun qar­şısını ala bilməz və heç kəs də onun nə zaman qopacağını bilə bilməz.
عربي تفسیرونه:
أَفَمِنۡ هَٰذَا ٱلۡحَدِيثِ تَعۡجَبُونَ
Yoxsa siz, özünüzə oxunan bu Quranın Allah tərəfindən olduğuna təəccübmü edirsiniz?!
عربي تفسیرونه:
وَتَضۡحَكُونَ وَلَا تَبۡكُونَ
Siz Qurana istehza edərək gülürsünüz, onda olan moizələri eşitdikdə də, heç ağla­mır­sınız!
عربي تفسیرونه:
وَأَنتُمۡ سَٰمِدُونَ
Siz onu lağa qoyur və ona məhəl qoymursunuz?!
عربي تفسیرونه:
فَٱسۡجُدُواْۤ لِلَّهِۤ وَٱعۡبُدُواْ۩
Tək Allaha səcdə qılın və Ona ixlasla iba­dət edin!
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• عدم التأثر بالقرآن نذير شؤم.
Qurandan təsirlənməmək, bədbəxtlik əlamətidir.

• خطر اتباع الهوى على النفس في الدنيا والآخرة.
Nəfsin istəyinə uymağın dünya və axirətdə təhlükəli olması.

• عدم الاتعاظ بهلاك الأمم صفة من صفات الكفار.
Əvvəlki ümmətlərin həlak olduğundan ibrət almamaq, kafirlərin xislətlərindəndir.

 
د معناګانو ژباړه سورت: النجم
د سورتونو فهرست (لړلیک) د مخ نمبر
 
د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - د ژباړو فهرست (لړلیک)

الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

بندول