د معناګانو ژباړه سورت القلم - بوسنیايي ژبې ته د المختصر فی تفسیر القرآن الکریم ژباړه. - د قرآن کریم دائرة المعارف

Sura el-Kalem

د سورت د مقصدونو څخه:

شهادة الله للنبي بحسن الخُلق، والدفاع عنه وتثبيته.

Allahovo svjedočanstvo o tome da Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, posjeduje lijepo ponašanje, te iskazivanje podrške i potpore njemu.

---

آیت: 1

نٓۚ وَٱلۡقَلَمِ وَمَا يَسۡطُرُونَ

(Nun) Već smo govorili o sličnoj temi na početku sure el-Bekare. Allah Uzvišeni kune se perom i onime što ljudi pišu svojim perima.

آیت: 2

مَآ أَنتَ بِنِعۡمَةِ رَبِّكَ بِمَجۡنُونٖ

Ti, o Poslaniče, zbog blagodati vjerovjesništva koje ti je Allah dao, nisi lud, nego si čist od onoga čime te mušrici opisuju.

آیت: 3

وَإِنَّ لَكَ لَأَجۡرًا غَيۡرَ مَمۡنُونٖ

Zbog toga što prenoseći poslanicu ljudima trpiš i doživljavaš, imat će nagradu koja nikada neće nestati i niko ti zbog nje neće prigovarati.

آیت: 4

وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٖ

Ti si najljepšeg morala, onako kako se u Kur'anu spominje i tim svojstvima si opisan na najpotpuniji način.

آیت: 5

فَسَتُبۡصِرُ وَيُبۡصِرُونَ

I ti ćeš vidjeti, a vidjeće i ovi koji poriču

آیت: 6

بِأَييِّكُمُ ٱلۡمَفۡتُونُ

Kada se razotkrije istina i postane vidljiva, biće jasno ko je od vas lud, a ko nije.

آیت: 7

إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِۦ وَهُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُهۡتَدِينَ

Tvoj Gospodar, o Poslaniče, zna ko je skrenuo sa Njegovog puta, a zna i one koji se na njemu nalaze. On zna da su oni zalutali, a zna i da si ti na Pravom putu.

آیت: 8

فَلَا تُطِعِ ٱلۡمُكَذِّبِينَ

Onima koji negiraju Objavu koju donosiš, ne pokoravaj se, o Poslaniče.

آیت: 9

وَدُّواْ لَوۡ تُدۡهِنُ فَيُدۡهِنُونَ

Oni iščekuju i nadaju se da ti prema njima budeš blag i da popustiš na račun vjere, pa bi i oni nakon toga prema temi popustili i bili blagi.

آیت: 10

وَلَا تُطِعۡ كُلَّ حَلَّافٖ مَّهِينٍ

Nemoj se pokoravati i nemoj slušati nikoga ko se zbog neistine mnogo zaklinje i ko je ponižen i prezren.

آیت: 11

هَمَّازٖ مَّشَّآءِۭ بِنَمِيمٖ

Onoga ko mnogo ljude ogovara, o njima priča, i njihove riječi prenosi kako bi ih razdvojio i smutnju među njima napravio.

آیت: 12

مَّنَّاعٖ لِّلۡخَيۡرِ مُعۡتَدٍ أَثِيمٍ

Onoga ko mnogo ljudima zabranjuje činjenje dobra, napada na ljudske imetke, časti i živote i koji mnogo griješi.

آیت: 13

عُتُلِّۭ بَعۡدَ ذَٰلِكَ زَنِيمٍ

Onoga ko je grub i osor i ko je u svome narodu prepoznatljiv po zlu.

آیت: 14

أَن كَانَ ذَا مَالٖ وَبَنِينَ

Zbog toga što ima mnogo imetka i djece, on se oholi i zbog oholosti odbija povjerovati u Allaha i Njegova Poslanika.

آیت: 15

إِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِ ءَايَٰتُنَا قَالَ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ

Kada mu se ajeti naši uče, on govori da su to samo izmišljena kazivanja drevnih naroda.

آیت: 16

سَنَسِمُهُۥ عَلَى ٱلۡخُرۡطُومِ

Mi ćemo dati na njegovom nosu znak koji će ga unakazati, pratiti i uvijek sa njim biti.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• اتصاف الرسول صلى الله عليه وسلم بأخلاق القرآن.

Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, opisan je kur'anskim svojstvima, odnosno njegova svojstva bila su u skladu s Kur'anom.

• صفات الكفار صفات ذميمة يجب على المؤمن الابتعاد عنها، وعن طاعة أهلها.

Svojstva nevjernika su ružna i vjernik se mora udaljiti od njih kao i od pokornosti onima koji ne vjeruju.

• من أكثر الحلف هان على الرحمن، ونزلت مرتبته عند الناس.

Onaj ko se mnogo kune biće prezren kod Milostivog i njegov položaj među ljudima će se umanjiti.

آیت: 17

إِنَّا بَلَوۡنَٰهُمۡ كَمَا بَلَوۡنَآ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ إِذۡ أَقۡسَمُواْ لَيَصۡرِمُنَّهَا مُصۡبِحِينَ

Mi smo ove mušrike iskušali sušom i glađu, kao što smo vlasnike jedne bašče iskušali kada su se zakleli da će ujutro što prije obrati njene plodove, kako siromasi ne bi ništa dobili.

آیت: 18

وَلَا يَسۡتَثۡنُونَ

Oni u svojoj zakletvi nisu naznačili da će to učiniti ako Bog da.

آیت: 19

فَطَافَ عَلَيۡهَا طَآئِفٞ مِّن رَّبِّكَ وَهُمۡ نَآئِمُونَ

Allah je na tu bašču poslao vatru, pa ju je ona uništila dok su vlasnici spavali, te nisu mogli da je zaštite i spriječe vatru.

آیت: 20

فَأَصۡبَحَتۡ كَٱلصَّرِيمِ

Ona je postala pusta poput crne i tamne noći.

آیت: 21

فَتَنَادَوۡاْ مُصۡبِحِينَ

Kada je bilo jutro, oni su počeli da jedni druge dozivaju

آیت: 22

أَنِ ٱغۡدُواْ عَلَىٰ حَرۡثِكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰرِمِينَ

Govorili su: Što ranije otiđite do svojih njiva, prije nego siromasi dođu, ako želite da oberete plodove.

آیت: 23

فَٱنطَلَقُواْ وَهُمۡ يَتَخَٰفَتُونَ

Požurili su prema svojim njivama i usjevima, tiho međusobno pričajući

آیت: 24

أَن لَّا يَدۡخُلَنَّهَا ٱلۡيَوۡمَ عَلَيۡكُم مِّسۡكِينٞ

Jedni drugima su govorili: Neka u bačše danas ne ulazi nijedan siromah

آیت: 25

وَغَدَوۡاْ عَلَىٰ حَرۡدٖ قَٰدِرِينَ

Odmah, početkom jutra krenuli su, uvjereni da će obrati plodove iz svojih njiva.

آیت: 26

فَلَمَّا رَأَوۡهَا قَالُوٓاْ إِنَّا لَضَآلُّونَ

Kada su vidjeli zapaljene njive i bašče, jedni drugima su se obratili riječima: Mi smo zalutali, tj. pogriješili smo put do njiva.

آیت: 27

بَلۡ نَحۡنُ مَحۡرُومُونَ

Nama je uskraćeno da oberemo plodove, jer smo bili odlučni da sirmasima ništa ne damo.

آیت: 28

قَالَ أَوۡسَطُهُمۡ أَلَمۡ أَقُل لَّكُمۡ لَوۡلَا تُسَبِّحُونَ

Jedan koji je među njima bio najbolji reče: "Kada ste odlučili da siromasima zabranite plodove ove bašče, zar vam nisam kazao: 'Bolje vam je da veličate Allaha i da mu se pokajete?'"

آیت: 29

قَالُواْ سُبۡحَٰنَ رَبِّنَآ إِنَّا كُنَّا ظَٰلِمِينَ

Kazali su: Neka je slavljen naš Gospodar, mi smo bili prema sebi nepravedni kada smo odlučili da siromasima spriječimo korištenje našim plodovima.

آیت: 30

فَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ يَتَلَٰوَمُونَ

Tada su jedni drugima upućivali riječi ukora.

آیت: 31

قَالُواْ يَٰوَيۡلَنَآ إِنَّا كُنَّا طَٰغِينَ

Kajući se, kazali su: Propali smo, jer smo prešli dozvoljenu granicu kada smo siromasima uskratili njihovo pravo.

آیت: 32

عَسَىٰ رَبُّنَآ أَن يُبۡدِلَنَا خَيۡرٗا مِّنۡهَآ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا رَٰغِبُونَ

Gospodar naš je u stanju da nam podari bolju bašču od ove koju smo imali, mi se samo Njemu nadamo, od Njega oprost i svako dobro tražimo.

آیت: 33

كَذَٰلِكَ ٱلۡعَذَابُۖ وَلَعَذَابُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَكۡبَرُۚ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ

Ovakvim kaznama kojima spriječimo opskrbu, kažnjavamo one koji prema nama griješe, a kazna na onome svijetu je veća, kada bi oni znali i bili svjesni njene žestine i trajnosti.

آیت: 34

إِنَّ لِلۡمُتَّقِينَ عِندَ رَبِّهِمۡ جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ

One koji se Allaha budu bojali praktikujući Njegove nardbe i kloneći se Njegovih zabrana, kod njihova Gospodara čekaju džennetske bačše u kojima će uživati bez prestanka.

آیت: 35

أَفَنَجۡعَلُ ٱلۡمُسۡلِمِينَ كَٱلۡمُجۡرِمِينَ

Zar da muslimane učinimo kao nevjernike u pogledu nagrade ili kazne, kao što tvrde mekkanski mušrici?

آیت: 36

مَا لَكُمۡ كَيۡفَ تَحۡكُمُونَ

O mušrici, šta vam je pa donosite takvu nepravednu i iskrivljenu presudu?

آیت: 37

أَمۡ لَكُمۡ كِتَٰبٞ فِيهِ تَدۡرُسُونَ

Da li vi imate knjigu u kojoj ste pročitali da su jednaki pokorni rob i griješnik?

آیت: 38

إِنَّ لَكُمۡ فِيهِ لَمَا تَخَيَّرُونَ

Da li u toj knjizi piše da ćete imati ono što izaberete na onome svijetu?

آیت: 39

أَمۡ لَكُمۡ أَيۡمَٰنٌ عَلَيۡنَا بَٰلِغَةٌ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ إِنَّ لَكُمۡ لَمَا تَحۡكُمُونَ

Ili vi imate kod nas potvrđene ugovore iz kojih proizlazi da ćete imati ono što sami sebi odredite?

آیت: 40

سَلۡهُمۡ أَيُّهُم بِذَٰلِكَ زَعِيمٌ

O Poslaniče, upitaj one koji tako govore: Ko je od vas garant i jamac?

آیت: 41

أَمۡ لَهُمۡ شُرَكَآءُ فَلۡيَأۡتُواْ بِشُرَكَآئِهِمۡ إِن كَانُواْ صَٰدِقِينَ

Ili, imaju li oni saučesnike pored Allaha koji će ih u nagradi izjednačiti s vjernicima?! Pa neka oni saučesnike svoje dovedu ako govore istinu i ako su njihove tvrdnje, da će imati isti status kao vjernici, tačne!

آیت: 42

يَوۡمَ يُكۡشَفُ عَن سَاقٖ وَيُدۡعَوۡنَ إِلَى ٱلسُّجُودِ فَلَا يَسۡتَطِيعُونَ

Na dan kada budu velike strahote i kada naš Gospodar otkrije potkoljenicu, i kada se ljudi pozovu da sedždu učine, pa će vjernici pasti na sedždu, a nevjernici i licemjeri to neće moći učiniti.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• منع حق الفقير سبب في هلاك المال.

Uskraćivanje prava siromasima, uzrok je propasti imovine.

• تعجيل العقوبة في الدنيا من إرادة الخير بالعبد ليتوب ويرجع.

Kažnjavanje roba na ovome svijetu je vid ukazivanja dobra prema njemu, kako bi se pokajao i povratio Allahu.

• لا يستوي المؤمن والكافر في الجزاء، كما لا تستوي صفاتهما.

Vjernik i nevjernik nisu isti u pogledu tretiranja (nagrade ili kazne), kao što ni njihove osobine nisu iste.

آیت: 43

خَٰشِعَةً أَبۡصَٰرُهُمۡ تَرۡهَقُهُمۡ ذِلَّةٞۖ وَقَدۡ كَانُواْ يُدۡعَوۡنَ إِلَى ٱلسُّجُودِ وَهُمۡ سَٰلِمُونَ

Njihovi pogledi biće poniženi, bijeda i kajanje prekrivaće ih, a na dunjaluku od njih je bilo traženo da Allahu sedždu čine, dok su bili zdravi i u mogućnosti da to učine.

آیت: 44

فَذَرۡنِي وَمَن يُكَذِّبُ بِهَٰذَا ٱلۡحَدِيثِۖ سَنَسۡتَدۡرِجُهُم مِّنۡ حَيۡثُ لَا يَعۡلَمُونَ

Ostavi Mene, o Poslaniče, i one koji ovaj Kur'an, koji ti se objavljuje, poriču, Mi ćemo ih postepeno patnji približavati, a oni neće ni znati da prema njoj idu.

آیت: 45

وَأُمۡلِي لَهُمۡۚ إِنَّ كَيۡدِي مَتِينٌ

Ja ću ih puštati i vremena im davati kako bi nastavili griješiti. Moje spletke prema nevjernicima i negatorima istine su jake, oni mi neće umaći i Moje kazne neće se spasiti.

آیت: 46

أَمۡ تَسۡـَٔلُهُمۡ أَجۡرٗا فَهُم مِّن مَّغۡرَمٖ مُّثۡقَلُونَ

Da li ti, o Poslaniče, od njih neku nagradu tražiš zbog onoga u šta ih pozivaš, pa se oni zbog toga od tebe okreću? Stvarnost je suprotna tome, jer ti od njih ne tražiš naknadu, pa šta ih spriječava da te slijede?

آیت: 47

أَمۡ عِندَهُمُ ٱلۡغَيۡبُ فَهُمۡ يَكۡتُبُونَ

Da li oni imaju spoznaju o nevidljivom svijetu, pa zapisuju dokaze putem kojih s tobom raspravljaju?

آیت: 48

فَٱصۡبِرۡ لِحُكۡمِ رَبِّكَ وَلَا تَكُن كَصَاحِبِ ٱلۡحُوتِ إِذۡ نَادَىٰ وَهُوَ مَكۡظُومٞ

Ti budi strpljiv, o Poslaniče, na tome što je tvoj Gospodar njih pustio i što im vremena daje i nemoj biti kao Junus, alejhi selam, koji se na svoj narod naljutio, pa ga je njegov Gospodar dozvao kada je u utrobi kita, u tminama mora boravio.

آیت: 49

لَّوۡلَآ أَن تَدَٰرَكَهُۥ نِعۡمَةٞ مِّن رَّبِّهِۦ لَنُبِذَ بِٱلۡعَرَآءِ وَهُوَ مَذۡمُومٞ

Da ga Allah svojom milošću nije obuhvatio, kit bi ga izbacio u pusto mjesto i on bi bio ukoren.

آیت: 50

فَٱجۡتَبَٰهُ رَبُّهُۥ فَجَعَلَهُۥ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ

Njegov ga je Gospodar odabrao i dao da bude jedan od dobrih Njegovih robova.

آیت: 51

وَإِن يَكَادُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَيُزۡلِقُونَكَ بِأَبۡصَٰرِهِمۡ لَمَّا سَمِعُواْ ٱلذِّكۡرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُۥ لَمَجۡنُونٞ

Gotovo da te nevjernici u Allaha i Njegova Poslanika oštrim pogledima svojim obore kad Kur'an koji ti se objavljuje slušaju govoreći na osnovu svojih prohtjeva i okrećući se od istine: “Poslanik koji ga donosi, uistinu je lud."

آیت: 52

وَمَا هُوَ إِلَّا ذِكۡرٞ لِّلۡعَٰلَمِينَ

Kur'an koji ti se objavljuje je savjet i opomena ljudima i džinnima.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• الصبر خلق محمود لازم للدعاة وغيرهم.

Strpljivost je pohvalno svojstvo koje svaki čovjek, pogotovo onaj ko tumači vjeru, mora imati.

• التوبة تَجُبُّ ما قبلها وهي من أسباب اصطفاء الله للعبد وجعله من عباده الصالحين.

Pokajanje briše ono što je bilo prije od grijeha i ono je uzrok da Allah odabere roba i učini ga jednim od Svojih dobrih robova.

• تنوّع ما يرسله الله على الكفار والعصاة من عذاب دلالة على كمال قدرته وكمال عدله.

Raznovrsne kazne koje je Allah slao na nevjernike i griješnike, dokaz su Njegove savršene moći i potpuno pravednosti.