د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - د ژباړو فهرست (لړلیک)


د معناګانو ژباړه سورت: الواقعة   آیت:

سورەتی الواقعة

د سورت د مقصدونو څخه:
بيان أحوال العباد يوم المعاد.
ڕوونکردنەوەى حاڵی بەندەکان لە ڕۆژی قیامەتدا.

إِذَا وَقَعَتِ ٱلۡوَاقِعَةُ
کە ڕۆژی قیامەت ھات و ڕوویدا، ئیتر ھیچ چارەیەک نییە و هەر ڕوو دەدات.
عربي تفسیرونه:
لَيۡسَ لِوَقۡعَتِهَا كَاذِبَةٌ
ئەو کاتە ھیچ کەسێک نییە کە بە درۆی بزانێت و باوەڕی پێ نەکات، کە چۆن لە دونیادا باوەڕیان پێی نەبوو.
عربي تفسیرونه:
خَافِضَةٞ رَّافِعَةٌ
نزم کەرەوەیە بۆ کافر و خوانەناسان، بە فڕێدانیان بۆ ناو دۆزەخ، وە بەرزکەرەوەیە بۆ ئیمانداران و خۆپارێزان بۆ ناو بەھەشت.
عربي تفسیرونه:
إِذَا رُجَّتِ ٱلۡأَرۡضُ رَجّٗا
کاتێک زەوی بەتوندی دەلەرزێت و دەشڵەقێت و لەنگەری تێک دەچێت.
عربي تفسیرونه:
وَبُسَّتِ ٱلۡجِبَالُ بَسّٗا
کێوەکانیش ورد و خاش دەبن، تەخت و ساف دەکرێن.
عربي تفسیرونه:
فَكَانَتۡ هَبَآءٗ مُّنۢبَثّٗا
کێوەکان دەبنە تەپ و تۆز و پەرش و بڵاو دەبنەوە و لەجێگای خۆیان نامێنن.
عربي تفسیرونه:
وَكُنتُمۡ أَزۡوَٰجٗا ثَلَٰثَةٗ
ئەو ڕۆژه ئێوە دەبنە سێ دەستە و تاقمەوە:
عربي تفسیرونه:
فَأَصۡحَٰبُ ٱلۡمَيۡمَنَةِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَيۡمَنَةِ
دەستەیەکیان دەستەی ڕاستن، ئەوانەی کەنامەی کرداریان بە دەستی ڕاست وەردەگرن، ئای چەند گەورە و بڵندە جێگاکەیان!!
عربي تفسیرونه:
وَأَصۡحَٰبُ ٱلۡمَشۡـَٔمَةِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَشۡـَٔمَةِ
ھەروەھا دەستەی چەپ، ئەوانەی کەنامەی کرداریان بەدەستی چەپ وەردەگرن، ئای چەند خراپ و ناخۆشە جێگاکەیان!!
عربي تفسیرونه:
وَٱلسَّٰبِقُونَ ٱلسَّٰبِقُونَ
دەستەیەکی تریش، دیارە پێشکەوتووەکانن، ئەوانە کەسانێکن کاتی خۆی لە ھەوڵدا بوون و بە پەرۆش بوون بۆ کاری چاکە و بانگەوازی بۆ یەکخواناسی و دینداری، ئەوا ئێستەش لەڕیزەکانی پێشەوەن بۆ چوونە بەھەشت.
عربي تفسیرونه:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلۡمُقَرَّبُونَ
ئەوانە له نزیکەكانن لای الله تەعالا.
عربي تفسیرونه:
فِي جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ
ئەو بەختەوەرانە لە باخەکانی بەھەشتی پڕ لەناز و نیعەمەت و خۆشییەکی بێ سنووردان.
عربي تفسیرونه:
ثُلَّةٞ مِّنَ ٱلۡأَوَّلِينَ
ئەوانە زۆربەیان لە ئەوانەن کەپەیڕەوی ئەم دینە دەکەن و کۆمەڵێکیشیان لە پەیڕەوانی ئاینى پێغەمبەرانی پێشوون.
عربي تفسیرونه:
وَقَلِيلٞ مِّنَ ٱلۡأٓخِرِينَ
وە ھەندێک لەوانەش ئەو ئیماندارانەن کە لەپاش پێشکەوتووەکان دێن تا کۆتایی زەمان ئەوانە پێشکەوتوون لەپلەکاندا و نزیکن لە پەروەردگاریان.
عربي تفسیرونه:
عَلَىٰ سُرُرٖ مَّوۡضُونَةٖ
ئەوانە کە باسکران لە ڕۆژی قیامەتدا لەبەھەشتی ڕازاوەدا لەسەر تەخت و قەنەفەی بەزێڕ و یاقوت و مەرجان چنراو دانیشتوون.
عربي تفسیرونه:
مُّتَّكِـِٔينَ عَلَيۡهَا مُتَقَٰبِلِينَ
بەرانبەر بەیەکتری دادەنیشن و پاڵ دەدەنەوە، کەسیان سەیری پشتی ئەوی تریان ناکات.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• دوام تذكر نعم الله وآياته سبحانه موجب لتعظيم الله وحسن طاعته.
بەردەوام یادخستنەوەی ناز و نیعمەتەکانی پەروەردگار بەڵگەکانی ئەوە دەگەیەنێت کە پێویستە ھەردەم بەگەورەی بزانین و بە چاکی بیپەرستین.

• انقطاع تكذيب الكفار بمعاينة مشاهد القيامة.
ھەر بە بینینی ڕۆژی قیامەت ئیتر بێباوەڕەكان ناتوانن بەدرۆی بزانن و باوەڕی پێ نەكەن.

• تفاوت درجات أهل الجنة بتفاوت أعمالهم.
پلە بەندی خەڵکی بەھەشت بەپێی کردارەکانیانە.

يَطُوفُ عَلَيۡهِمۡ وِلۡدَٰنٞ مُّخَلَّدُونَ
بەسەریاندا ئەگەڕێن بۆ خزمەتکردنیان چەند مێردمنداڵێک کە ھەمیشە بەو حاڵەیانەوە دەمێننەوە و پیر نابن و نامرن.
عربي تفسیرونه:
بِأَكۡوَابٖ وَأَبَارِيقَ وَكَأۡسٖ مِّن مَّعِينٖ
بە پیاڵەی بێ دەسک و لوولە و گۆزەی بەدەسک و لوولەدار و بەکاسە شەرابی ڕووبارێک لەبەھەشت کە وشک ناکات.
عربي تفسیرونه:
لَّا يُصَدَّعُونَ عَنۡهَا وَلَا يُنزِفُونَ
وەک شەرابی دونیا نییە، نەسەریان بەخواردنەوەی دێشێت و نەھۆشیان لەدەست ئەچێت و نەسەرخۆش دەبن.
عربي تفسیرونه:
وَفَٰكِهَةٖ مِّمَّا يَتَخَيَّرُونَ
ئەو مێردمنداڵانە میوەیان بەسەردا ئەگێڕن لەو جۆرەی کە خۆیان حەزیان لێیەتی.
عربي تفسیرونه:
وَلَحۡمِ طَيۡرٖ مِّمَّا يَشۡتَهُونَ
گۆشتی پەلەوەریشیان بۆ دێنن لەو جۆرەی کە خۆیان حەزی لێ دەکەن.
عربي تفسیرونه:
وَحُورٌ عِينٞ
بۆ بەھەشتییەکان لەبەھەشتدا حۆری جوانی چاو گەورەیشیان بۆ ئامادەکراوە.
عربي تفسیرونه:
كَأَمۡثَٰلِ ٱللُّؤۡلُوِٕ ٱلۡمَكۡنُونِ
لە وێنەی مرواریی لەناو سەدەفا داپۆشراوە.
عربي تفسیرونه:
جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
ھەموو ئەمە لەپاداشتی ئەو کردەوە باشانەدا کە لەدونیادا ئەیانکردن.
عربي تفسیرونه:
لَا يَسۡمَعُونَ فِيهَا لَغۡوٗا وَلَا تَأۡثِيمًا
ئەوانە لەو بەھەشتەدا گوێیان لە قسەی بێ مانا و پڕوپووچ و قسەی گوناهـ نابێت.
عربي تفسیرونه:
إِلَّا قِيلٗا سَلَٰمٗا سَلَٰمٗا
ئەوەی کە دەیبیستن تەنھا سڵاوی فریشتەکانە بۆیان، وە سڵاوی خۆیان لە یەکتری.
عربي تفسیرونه:
وَأَصۡحَٰبُ ٱلۡيَمِينِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلۡيَمِينِ
وە دەستەى ڕاستان ئەوانەی کە کتێبەکەیان بەدەستی ڕاستیان پێیان دەدرێت چەندێک قەدر و پلەو پایەیان گەورەیە لەلای الله!!
عربي تفسیرونه:
فِي سِدۡرٖ مَّخۡضُودٖ
ئەوانە لەژێر سێبەری درەختی سیدر (كنار) دان، تایبەتی بێ دڕکی بێ ئەزیەت.
عربي تفسیرونه:
وَطَلۡحٖ مَّنضُودٖ
ھەروەھا درەختی مۆزیش کە چین چین لەسەر یەک سەفتە کراون.
عربي تفسیرونه:
وَظِلّٖ مَّمۡدُودٖ
لە ژێر سێبەری درێژکراوەی بەردەوامی جوان و ڕازاوەی باخەکان.
عربي تفسیرونه:
وَمَآءٖ مَّسۡكُوبٖ
لەنێو باخەکاندا ئاوی ڕەوان و نەوەستاوی بەردەوامی تێدایە.
عربي تفسیرونه:
وَفَٰكِهَةٖ كَثِيرَةٖ
میوەھاتی زۆر و ھەمەچەشن باخەکانیانی ڕازاندۆتەوە.
عربي تفسیرونه:
لَّا مَقۡطُوعَةٖ وَلَا مَمۡنُوعَةٖ
نە بەرو بومیان تەواو دەبێت - یانی وەرزی تایبەتیان نییە - نە لێیان ئەگیرێتەوە، وە نە لێیان دەبڕێت.
عربي تفسیرونه:
وَفُرُشٖ مَّرۡفُوعَةٍ
ھەروەھا فەرشی جوان لە شوێنە بەرزەکاندا ڕاخراون لەژێر قەنەفه و پاڵپشتەكاندا.
عربي تفسیرونه:
إِنَّآ أَنشَأۡنَٰهُنَّ إِنشَآءٗ
ئێمە ئەو حۆرییانەمان بە بەدیهێنانێكی تایبەت بەدیهێناوه.
عربي تفسیرونه:
فَجَعَلۡنَٰهُنَّ أَبۡكَارًا
بە کچی و دەس بۆ نەبراوەیی بەدیمان هێناون.
عربي تفسیرونه:
عُرُبًا أَتۡرَابٗا
کە ھاوسەرەکانیان زۆر خۆش دەوێت و ھەمووشیان ھاوتەمەنن لە تەمەنی جوانیدان.
عربي تفسیرونه:
لِّأَصۡحَٰبِ ٱلۡيَمِينِ
ئەمانە ھەمووی بۆ دەستەی ڕاستانە، ئەوانەی لەسەرەتاوە نامەی کردەوەکانیان درایە دەستی ڕاستیان، ئەوەیش نیشانەی خۆشبەختیانە.
عربي تفسیرونه:
ثُلَّةٞ مِّنَ ٱلۡأَوَّلِينَ
بێگومان ئەوانە دەستەیەکی زۆریان لە باوەڕدارانی گەلانی پێشوون.
عربي تفسیرونه:
وَثُلَّةٞ مِّنَ ٱلۡأٓخِرِينَ
ھەروەھا کۆمەڵێکی زۆریشیان لەشوێنکەوتوانی کۆتا پێغەمبەر موحەممەدن (صلی الله علیه وسلم) کە کۆتا ئومەتە.
عربي تفسیرونه:
وَأَصۡحَٰبُ ٱلشِّمَالِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلشِّمَالِ
وە دەستەى چەپان ئەوانەی کە کتێبەکەیان بەدەستی چەپیان پێیان دەدرێت چەندێک حاڵ و چارەنووسیان خراپە!!
عربي تفسیرونه:
فِي سَمُومٖ وَحَمِيمٖ
ئەوانە لە ڕۆژی دواییدا لەناو ھەوا و گڕەیەکی زۆر گەرم و ئاوێکی بە کوڵدا دەبن.
عربي تفسیرونه:
وَظِلّٖ مِّن يَحۡمُومٖ
لەناو سێبەری دووکەڵی ڕەشی دۆزەخدان.
عربي تفسیرونه:
لَّا بَارِدٖ وَلَا كَرِيمٍ
نەفێنکە و نەخۆشە و نەدیمەنێکی جوانە و نەبەکەڵکی ئەوە دێت ساتێك لەسایەیدا حەساوەبن.
عربي تفسیرونه:
إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَبۡلَ ذَٰلِكَ مُتۡرَفِينَ
بەڕاستی ئەوانە لە ژیانی دونیایاندا بە لوتبەرزی ومەغرورییەوە لەناو ناز و نیعمەتدا دەژیان و تەنھا خەریکی تێرکردنی ھەوا و ئارەزووی خۆیان بوون.
عربي تفسیرونه:
وَكَانُواْ يُصِرُّونَ عَلَى ٱلۡحِنثِ ٱلۡعَظِيمِ
بەردەوامیش لەسەر گوناھە گەورەکان پێیان دادەگرت و باوەڕیان بە(اللە تعالی) نەبوو،و بتەکانیان دەپەرست و شەریک و ھاوەڵیان بۆ پەروەردگاری تاک و تەنھا بڕیار دەدا.
عربي تفسیرونه:
وَكَانُواْ يَقُولُونَ أَئِذَا مِتۡنَا وَكُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ
زیندووبوونەوەیان بە ئەستەم دەزانی و بە گاڵتەوە دەیانوت: ئایا کە مردین و بووین بەخۆڵ و خاک و ئێسک و پرووسکی ڕزیوو، ئایا جارێکی تر زیندوو دەکرێینەوە؟!
عربي تفسیرونه:
أَوَءَابَآؤُنَا ٱلۡأَوَّلُونَ
ئایا باوباپیرانی پێشوومان کە لەپێش ئێمە مردوون ئەوانیش زیندوو دەکرێنەوە؟
عربي تفسیرونه:
قُلۡ إِنَّ ٱلۡأَوَّلِينَ وَٱلۡأٓخِرِينَ
- ئەی پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم) - تۆش بەو بێباوەڕانە بڵێ کە باوەڕیان بە ڕۆژی قیامەت نییە: سەرجەم ئادەمیزادانی پێشین و دوایین.
عربي تفسیرونه:
لَمَجۡمُوعُونَ إِلَىٰ مِيقَٰتِ يَوۡمٖ مَّعۡلُومٖ
گشتیان لەکاتێکی دیاریکراودا کە ڕۆژی قیامەتە کۆ ئەکرێنەوە، بۆ سزا و پاداشت وەرگرتنەوە کەھیچ مەجالێکی تێدا نییە وڕوودەدات.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• العمل الصالح سبب لنيل النعيم في الآخرة.
کردەوەی چاک ھۆکارە بۆ بەدەست ھێنانی خۆشییەکانی ڕۆژی دوایی.

• الترف والتنعم من أسباب الوقوع في المعاصي.
ڕابواردن و خۆشییەکانی دونیا ھۆکارن بۆ تووشبوون بە تاوان.

• خطر الإصرار على الذنب.
مەترسی بەردەوام بوون لەسەر تاوان.

ثُمَّ إِنَّكُمۡ أَيُّهَا ٱلضَّآلُّونَ ٱلۡمُكَذِّبُونَ
پاشان ئێوە ئەی ئەوانەى زیندووبوونەوە بەدرۆ دەزانن کە گومڕان و لاتان داوە لە ڕێبازی ڕاست، لە ڕۆژی قیامەتدا لە داری زەقوم دەخۆن کە خراپترین بەرووبومە و پیسترینیانە.
عربي تفسیرونه:
لَأٓكِلُونَ مِن شَجَرٖ مِّن زَقُّومٖ
پاشان ئێوە ئەی ئەوانەى زیندووبوونەوە بەدرۆ دەزانن کە گومڕان و لاتان داوە لە ڕێبازی ڕاست لە ڕۆژی قیامەتدا لە داری زەقوم دەخۆن کە خراپترین بەرووبومە و پیسترینیانە.
عربي تفسیرونه:
فَمَالِـُٔونَ مِنۡهَا ٱلۡبُطُونَ
بەناچاری دەبێت ورگ و سکی بەتاڵتان لەو بەرە تاڵە پڕ بکەن.
عربي تفسیرونه:
فَشَٰرِبُونَ عَلَيۡهِ مِنَ ٱلۡحَمِيمِ
جا کە ئەو (زەققوم) ە دەخۆن، تینوویان دەبێت و لە تینوێتیدا ئاوی زۆر گەرمی بەسەردا دەخۆنەوە.
عربي تفسیرونه:
فَشَٰرِبُونَ شُرۡبَ ٱلۡهِيمِ
ئەوەندەی لێ دەخۆنەوە وەکو حوشتری تینوو، کە ھەرچەند ئاو بخواتەوە تێر نابێت، وەک ئەو حوشترەیە کەلەبەر نەخۆشییەک لەئاو خواردنەوە تێر نابێت.
عربي تفسیرونه:
هَٰذَا نُزُلُهُمۡ يَوۡمَ ٱلدِّينِ
ئەوەی کە باسکرا لە خواردنی تاڵ و ئاوی زۆر گەرم، ئەوە خوان و میوانداریەکەیانە کە بەو خوانە پێشوازیان لێدەکرێت لە ڕۆژی سزادا.
عربي تفسیرونه:
نَحۡنُ خَلَقۡنَٰكُمۡ فَلَوۡلَا تُصَدِّقُونَ
ئێمە ئێوەمان بەدیھێناوە ئەی بێباوەڕەکان، لە کاتێکدا ئێوە ھەر نەبوون، دەی ئەوە بۆ باوەڕ ناکەن کە ئێمە دوای مردنتان زیندووتان دەکەینەوە.
عربي تفسیرونه:
أَفَرَءَيۡتُم مَّا تُمۡنُونَ
ئایا نابینن ئەی خەڵکینە ئەو ئاوی تۆوەی کە فڕێی دەدەنە ناو منداڵدانی ھاوسەرەکانتان؟!
عربي تفسیرونه:
ءَأَنتُمۡ تَخۡلُقُونَهُۥٓ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡخَٰلِقُونَ
ئاخۆ ئێوەن ئەو ئاوەتان لەسکی دایکدا کردووە بە ئادەمیزادێکی ڕێکو پێک و تەواو، یان ئێمەین دەیکەین بەو ئادەمیزادە؟!
عربي تفسیرونه:
نَحۡنُ قَدَّرۡنَا بَيۡنَكُمُ ٱلۡمَوۡتَ وَمَا نَحۡنُ بِمَسۡبُوقِينَ
ئێمە ئەجەل و کاتی مەرگمان لە نێوانتانا بۆ ھەر یەکێکتان دیاری کردووە و لەو کاتە دیاری کراوەدا ئەیمرێنین و کەس لێمان پێش ناکەوێت، وە کەسیش لە دەستمان ھەڵنایەت، وە ھیچ شتێکیش ڕێمان لێ ناگرێت وبێ توانا نین.
عربي تفسیرونه:
عَلَىٰٓ أَن نُّبَدِّلَ أَمۡثَٰلَكُمۡ وَنُنشِئَكُمۡ فِي مَا لَا تَعۡلَمُونَ
لەوەى بیگۆڕین ئەوەى ئێستا ئێوە لەسەرین لە بەدیهێنان وشێوە و وێنە لەوەى کە دەیزانن، ودروستتان بکەین بەشێوەیەک کە ئێوە نایزانن لە بەدیهێنان و وێناکردن.
عربي تفسیرونه:
وَلَقَدۡ عَلِمۡتُمُ ٱلنَّشۡأَةَ ٱلۡأُولَىٰ فَلَوۡلَا تَذَكَّرُونَ
دیارە ئێوە لە پەیدابونی یەکەمجارتان ھەندێک زانیاریتان ھەیە، کە چۆن لەنەبوون پەروەردگار ئێوەی ھێناوەتە مەیدانی بوونەوە، باشە ئێوە تێنافکرن؟! دیارە ئەوەی کە یەکەم جار ئێوەی لە نەبوون بەدیھێناوە، زۆر ئاسانتر دەتوانێت دووبارە زیندووتان بکاتەوە دوای مردن.
عربي تفسیرونه:
أَفَرَءَيۡتُم مَّا تَحۡرُثُونَ
ئەی باشە ئێوە سەرنجی ئەو تۆوە نادەن کەزەوی بۆ ئەکێڵن و دەیچێنن؟!
عربي تفسیرونه:
ءَأَنتُمۡ تَزۡرَعُونَهُۥٓ أَمۡ نَحۡنُ ٱلزَّٰرِعُونَ
ئایا ئێوە ئەو تۆوە ئەڕوێنن یان ئێمە ڕواندوومانە؟!
عربي تفسیرونه:
لَوۡ نَشَآءُ لَجَعَلۡنَٰهُ حُطَٰمٗا فَظَلۡتُمۡ تَفَكَّهُونَ
ئەگەر بمانویستایە ئەو تۆوە داچێنراوەمان کەسەوز بووە و کاتی پێگەشتنی نزیک بوو، ئەمانکرد بە پووش و پەڵاشێکی وشک، ئەوسا ئیتر ھەر دەبوو قسە و باسی لەسەر بکەن و بڵێن: بۆ وای لێ ھات؟!!
عربي تفسیرونه:
إِنَّا لَمُغۡرَمُونَ
ئەتانوت: ئێمە زیان لێکەوتووین، کە ئەو ھەموو ھەوڵەمان بەخەسار چوو، ڕەنجەڕۆ بووین!!
عربي تفسیرونه:
بَلۡ نَحۡنُ مَحۡرُومُونَ
بەڵکو ئێمە بێ بەش و نائومێد بووین لەبەروبوومی ئەو ھەموو کشتوکاڵە.
عربي تفسیرونه:
أَفَرَءَيۡتُمُ ٱلۡمَآءَ ٱلَّذِي تَشۡرَبُونَ
ئەی باشە سەرنجی ئەو ئاوە نادەن کە دەیخۆنەوە کاتێک تینوتانە؟!
عربي تفسیرونه:
ءَأَنتُمۡ أَنزَلۡتُمُوهُ مِنَ ٱلۡمُزۡنِ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡمُنزِلُونَ
ئایا ئێوە داتانباراندووە لەو ھەورانەی ئاسمان، یان ئێمە دایدەبارێنین؟!
عربي تفسیرونه:
لَوۡ نَشَآءُ جَعَلۡنَٰهُ أُجَاجٗا فَلَوۡلَا تَشۡكُرُونَ
خۆ ئەگەر بمانەوێت دەیکەینە خوێیاوێکی تاڵ و سوێر و بێ سود، باشە ئەوە ئێوە بۆچی شوكر و سوپاسی (اللە تعالی) ناکەن لەسەر ئەو ئاوە سازگارەی کە بەڕەحم و میهرەبانی خۆی بۆی ناردوونەتە خوارەوە؟!!
عربي تفسیرونه:
أَفَرَءَيۡتُمُ ٱلنَّارَ ٱلَّتِي تُورُونَ
ئەی سەرنجی ئەو ئاگرەتان نەداوە کە دایدەگرسێنن و جۆرەھا سوودی لێ وەردەگرن؟!
عربي تفسیرونه:
ءَأَنتُمۡ أَنشَأۡتُمۡ شَجَرَتَهَآ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡمُنشِـُٔونَ
ئایا ئێوە ئەو درەختەتان بەدیھێناوە کە ئاگری پێ دەکەنەوە، یان ئێمە بەسۆز و بەزەیی خۆمان بۆمان بەدی ھێناون؟!
عربي تفسیرونه:
نَحۡنُ جَعَلۡنَٰهَا تَذۡكِرَةٗ وَمَتَٰعٗا لِّلۡمُقۡوِينَ
ئێمە ئەو ئاگرەمان کردووە بە یادخەرەوەیەک بۆتان تا ئاگری دۆزەختان بیر بێتەوە، ھەروەھا بۆ ئەوەی گەشتیاران سوودی لێ وەربگرن.
عربي تفسیرونه:
فَسَبِّحۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلۡعَظِيمِ
- ئەی پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم) - پەروەردگاری گەورە و بەرزی بێ وێنەت لە ھەموو کەم و کورتی و عەیبێک بە دوور ڕابگرە.
عربي تفسیرونه:
۞ فَلَآ أُقۡسِمُ بِمَوَٰقِعِ ٱلنُّجُومِ
الله تەعالا سوێند بەجێگا و خولگەی ئەستێرەکان دەخوات.
عربي تفسیرونه:
وَإِنَّهُۥ لَقَسَمٞ لَّوۡ تَعۡلَمُونَ عَظِيمٌ
کە ئەگەر بزانن سوێند پێخواردنیان گەلێک گەورەیە، چونکە ئەو سوێند پێخوراوانە نیشانەی مەزنی ئەو پەروەردگارەیە کە بەدیھێناون، لەگەڵ گەورەیی نیشانە و بەڵگە و پەند وئامۆژگاریەكان، كە ناژمێردرێن و سنوریان بۆ دانانرێت.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• دلالة الخلق الأول على سهولة البعث ظاهرة.
کاتێک خواى گەورە بوونەوەرەکانى بەدیهێنا لەسەرەتادا -لەیەکەم جاردا- لە نەبوونەوە ئەمە بەڵگەیە لەسەر ئاسانی دووبارە زیندووکردنەوەی مردووان لە ڕۆژی قیامەتدا.

• إنزال الماء وإنبات الأرض والنار التي ينتفع بها الناس نعم تقتضي من الناس شكرها لله، فالله قادر على سلبها متى شاء.
ناردنی باران و سەوزکردنی زەوی و ئاگر کە مرۆڤـ سوودی لێ دەبینێت، ھەموویان ئەوە دەخوازن کە دەبێت مرۆڤ سوپاس گوزاری پەروەردگار بین لەسەریان، چونکە پەروەردگار ھەر کاتێك بیەوێت لێمان دەگرێتەوە.

• الاعتقاد بأن للكواكب أثرًا في نزول المطر كُفْرٌ، وهو من عادات الجاهلية.
ھەر کەسێك باوەڕی وابێت کە ئەستێرەکان ھۆکاری باران بارینن، ئەوە بێ باوەڕە و لە خووی سەردەمی نەفامیه - جاھیلیە-.

إِنَّهُۥ لَقُرۡءَانٞ كَرِيمٞ
ئەم قورئانە کە دەخوێنرێتەوە بۆتان -ئەی خەڵکینە - بە ڕاستی قورئانێکی زۆر بەڕێزە، چونکە زۆر سوود و قازانجی گەورەی تێدایە.
عربي تفسیرونه:
فِي كِتَٰبٖ مَّكۡنُونٖ
لەناو کتێبێکی پارێزراودا نووسراوەتەوە، پارێزراوە له چاوی خەڵكی، لە -تابلۆ پارێزراوەکە:اللوح المحفوظ - دا.
عربي تفسیرونه:
لَّا يَمَسُّهُۥٓ إِلَّا ٱلۡمُطَهَّرُونَ
کەس دەستی لێنادات تەنھا فریشتەکان نەبێت، کە پاکن لە ھەرچی تاوان و نەنگی و كەموكورتییەك.
عربي تفسیرونه:
تَنزِيلٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
لە پەروەردگاری ھەموو جیھانەوە ھاتووەتە خوارەوە بۆ موحەممەدی پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم).
عربي تفسیرونه:
أَفَبِهَٰذَا ٱلۡحَدِيثِ أَنتُم مُّدۡهِنُونَ
ئەی موشریک و بێباوەڕەکان! ئایا ئێوە گومانتان لەم قورئانە پیرۆزە ھەیە، بۆیە باوەڕی پێ ناکەن و بە درۆی دەزانن.
عربي تفسیرونه:
وَتَجۡعَلُونَ رِزۡقَكُمۡ أَنَّكُمۡ تُكَذِّبُونَ
لە جیاتی ئەوەی سوپاسی پەروەردگار بکەن لەسەر ئەو ناز و نیعمەتەی کەپێی بەخشیون کەچی بە درۆی دەزانن و باوەڕی پێ ناکەن و دەڵێن بارانمان بە ھۆی ئەستێرەوە یا ھەر شتێکی تر بۆ باریوە...؟!
عربي تفسیرونه:
فَلَوۡلَآ إِذَا بَلَغَتِ ٱلۡحُلۡقُومَ
ئەی کاتێک کە مردن دەتانگاتێ و گیان -ڕۆح- دەگاتە قوڕگتان.
عربي تفسیرونه:
وَأَنتُمۡ حِينَئِذٖ تَنظُرُونَ
ئێوەش لەو کاتەدا بەدەوریدان و سەیری دەکەن وا خەریکە گیانی دەردەچێ.
عربي تفسیرونه:
وَنَحۡنُ أَقۡرَبُ إِلَيۡهِ مِنكُمۡ وَلَٰكِن لَّا تُبۡصِرُونَ
ئێمە بە قودرەت و زانست و فریشتەکانمانەوە لە ئێوە نزیکترین لە مردووەکەتان، بەڵام ئێوە ئەو فریشتانە نابینن.
عربي تفسیرونه:
فَلَوۡلَآ إِن كُنتُمۡ غَيۡرَ مَدِينِينَ
ئایا ئێوە واگومان دەبەن دوای مردنتان زیندوو ناكرێنەوە بۆ لێپرسینەوە و پاداشتدانەوە -جەزادانەوە- لەسەر کردەوەکانتان؟
عربي تفسیرونه:
تَرۡجِعُونَهَآ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
بۆ گیانی مردووەکەتان ناگێڕنەوە بۆ جێی خۆیی و ڕێگری مردنی لێ ناکەن و چاکی ناکەنەوە، ئەگەر ڕاست دەکەن؟! بێگومان ئێوه ناتوانن ئەوە بكەن.
عربي تفسیرونه:
فَأَمَّآ إِن كَانَ مِنَ ٱلۡمُقَرَّبِينَ
ئەو کەسەی دەمرێت، ئەگەر بە ھۆی ئیمانداری و کردەوە چاکەکانیانەوە لەو کەسانە بێت کە لە خوداوە نزیکن.
عربي تفسیرونه:
فَرَوۡحٞ وَرَيۡحَانٞ وَجَنَّتُ نَعِيمٖ
ئەوە لەناو بەھەشتدا لەحەسانەوە و ژیانی پڕ لە خۆشی و کامەرانی و ڕزق و ڕەحمەت و ناز و نیعمەتی بەهەشتدان، هەرچییەك ئارەزوو بكەن پێیان دەدرێت.
عربي تفسیرونه:
وَأَمَّآ إِن كَانَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلۡيَمِينِ
بەڵام ئەگەر ئەو کەسە لەوانە بوو کە کارنامەکانیان دەدرێتە دەستی ڕاستیان، ئەوە زۆر ڕاناوەستێنرێن، چونكە ئەوانه سەلامەتن و ترسیان نییه لە هیچ شتێك.
عربي تفسیرونه:
فَسَلَٰمٞ لَّكَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلۡيَمِينِ
بەڵام ئەگەر ئەو کەسە لەوانە بوو کە کارنامەکانیان دەدرێتە دەستی ڕاستیان، ئەوە زۆر ڕاناوەستێنرێن، چونكە ئەوانه سەلامەتن و ترسیان نییه لە هیچ شتێك.
عربي تفسیرونه:
وَأَمَّآ إِن كَانَ مِنَ ٱلۡمُكَذِّبِينَ ٱلضَّآلِّينَ
خۆ ئەگەر مردووەکە لەوانە بێت کە پەروەردگار و پێغەمبەر -صلى الله علیه وسلم- و قورئان و ڕۆژی قیامەت بەدرۆئەخەنەوە و بەدرۆیان دائەنێن و گومڕا بوون ولە ڕێی ڕاست لایان داوە.
عربي تفسیرونه:
فَنُزُلٞ مِّنۡ حَمِيمٖ
ئەوە لە پێشوازی و میواندارییەکەیدا ئاوێکی زۆر گەرمی کوڵ بە کوڵی بۆ ئامادە دەکەن.
عربي تفسیرونه:
وَتَصۡلِيَةُ جَحِيمٍ
پاشان بە ئاگری دۆزەخ دەسوتێنرێت.
عربي تفسیرونه:
إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ حَقُّ ٱلۡيَقِينِ
بێگومان ئەوەی کە باسکرا - ئەی پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم) - ئەوپەڕی هەقیقەت و ڕاستییە و بە ھیچ شێوەیەک گومان و دوودڵی تێدا نییە.
عربي تفسیرونه:
فَسَبِّحۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلۡعَظِيمِ
کەواتە ناوی پەروەردگاری مەزنت پاک و بێگەرد ڕاگرە لە هەموو كەموكورتییەك.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• شدة سكرات الموت وعجز الإنسان عن دفعها.
ناڕەحەتی و بێھۆشییەکانی مەرگ - سکرات الموت - وە بێ توانایی مرۆڤـ لە خۆڕزگارکردن لێی.

• الأصل أن البشر لا يرون الملائكة إلا إن أراد الله لحكمة.
لە ڕاستیدا مرۆڤـ توانای بینینی فریشتەکانی پەروەردگاری نییە، مەگەر پەروەردگار خۆی بیەوێت لەبەر حیكمەتێك كە بیەوێت ببینرێن.

• أسماء الله (الأول، الآخر، الظاهر، الباطن) تقتضي تعظيم الله ومراقبته في الأعمال الظاهرة والباطنة.
ناوەکانی پەروەردگار (الأول، الأخر، الظاھر، الباطن) ئەوە دەگەیەنن کە ناوی پەروەردگار بە گەورە بزانین و بە چاودێری بزانین لەھەموو کردارەکانماندا، لە ئاشکرا یان لە پەنھانیدا.

 
د معناګانو ژباړه سورت: الواقعة
د سورتونو فهرست (لړلیک) د مخ نمبر
 
د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - د ژباړو فهرست (لړلیک)

الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

بندول