د معناګانو ژباړه سورت الغاشية - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - د قرآن کریم دائرة المعارف

سورەتی الغاشیة

د سورت د مقصدونو څخه:

التذكير بالآخرة وما فيها من الثواب والعقاب، والنظر في براهين قدرة الله.

بە بیردا هێنانەوەى قیامەت و ئەوەى تێیدایە لە پاداشت و سزا و تێڕوانین بۆ بەڵگەکانى توانا و دەسەڵاتی خواى گەورە.

---

آیت: 1

هَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ ٱلۡغَٰشِيَةِ

-ئەی پێغەمبەر- ئایا دەنگ وباسی ڕۆژە داپۆشەرەکەت پێگەشتووە (ڕۆژی دوایی کە بەناڕەحەتیەکانی تەواوی خەڵکی وبەدیهێنراوەکان دادەپۆشێت لەو ڕۆژەدا)؟!

آیت: 2

وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٍ خَٰشِعَةٌ

لەڕۆژی قیامەتدا خەڵکی بەدبەختن یان بەختەوەرن، بۆیە ڕووخساری بەدبەختەکان لەو ڕۆژەدا زەلیل وڕیسوا وشەرمەزارە.

آیت: 3

عَامِلَةٞ نَّاصِبَةٞ

خاوەنی ئەو ڕووخسارانە، ھەوڵدەرێکی ڕەنجەڕۆن، کۆت وزنجیر کراوەتە گەردن وپێیەکانیان وپێی ڕادەکێشرێن.

آیت: 4

تَصۡلَىٰ نَارًا حَامِيَةٗ

خاوەنی ئەو ڕووخسارانە دەچنە ناو ئاگرێکی ھەرە گەرمەوە، ئاھو ناڵە ناڵیانه بەدەست گەرمیەکەیەوە.

آیت: 5

تُسۡقَىٰ مِنۡ عَيۡنٍ ءَانِيَةٖ

وە لەسەرچاوەیەکی گەرم وکوڵ بەکوڵ ئاویان دەدرێتێ.

آیت: 6

لَّيۡسَ لَهُمۡ طَعَامٌ إِلَّا مِن ضَرِيعٖ

خۆراکیشیان تەنھا لە دڕکێکی تفت وتاڵی وشکە، کە خراپترین خواردن وبۆگەنترینیانە، پێی دەوترێت (شیبریق:الشِّبْرِق) ئەگەر وشک ببێتەوە ژەھراوی دەبێت.

آیت: 7

لَّا يُسۡمِنُ وَلَا يُغۡنِي مِن جُوعٖ

ئەویش نە گۆشتی پێدەگرن وقەڵەو ببن پێی ونە برسێتیشیان پێدەشکێت.

آیت: 8

وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ نَّاعِمَةٞ

ڕووخساری بەختەوەرەکانیش لەو ڕۆژەدا ڕووخۆش وجوان وگەشاوەن، لەبەر ئەو ناز ونیعمەتە خۆشانەی پێیان دراوە.

آیت: 9

لِّسَعۡيِهَا رَاضِيَةٞ

ڕازین لە کردەوەی چاک وکۆشش وماندووبونی دونیای خۆیان، چونکە بەچەند بەرامبەر پاداشتی گەورە دراونەتەوە لەلایەن پەروەردگاریانەوه.

آیت: 10

فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٖ

لە ناو بەھەشتێکی بەرز وبڵند دان، بەرز وبڵند لەشوێن وپلەوپایەدا.

آیت: 11

لَّا تَسۡمَعُ فِيهَا لَٰغِيَةٗ

ھیچ قسە وگوفتارێکی ھیچ وپووچ وبەتاڵ وبێ مانای تێدا نابیستن، ئەوە سەرەڕای ئەوەی قسە وگوفتاری حەرامی ھەرگیز تێدا نابیسترێت.

آیت: 12

فِيهَا عَيۡنٞ جَارِيَةٞ

لەو بەھەشتەدا سەرچاوە وکانی لەبەر ڕۆشتوویان تێدایە، ھەرچۆنێکیان بوێت بەکاری دەھێنن.

آیت: 13

فِيهَا سُرُرٞ مَّرۡفُوعَةٞ

ھەروەھا سیسەم وقەنەفە وجێگای حەوانەوەی بەرزی تێدایە.

آیت: 14

وَأَكۡوَابٞ مَّوۡضُوعَةٞ

وە کوپ وپەرداخی جوان وڕازاوەی ئامادەکراو بۆ خواردنەوەی تێدایە.

آیت: 15

وَنَمَارِقُ مَصۡفُوفَةٞ

وە پاڵپشت وسەرینی جوانی ڕیزکراوی یەک لەدوای یەک.

آیت: 16

وَزَرَابِيُّ مَبۡثُوثَةٌ

وە قاڵی و فەرش و ڕاخەری جوان و ڕەنگا و ڕەنگی لێرە و لەوێ تیا ڕاخراوە.

آیت: 17

أَفَلَا يَنظُرُونَ إِلَى ٱلۡإِبِلِ كَيۡفَ خُلِقَتۡ

ئەو بێباوەڕانە بۆ وورد نابنەوە لە ووشتر کە چۆن اللە -تەعاﻻ- بەدیھێناوە، وژێرباری کردووە بۆ ئادەمیزاد؟

آیت: 18

وَإِلَى ٱلسَّمَآءِ كَيۡفَ رُفِعَتۡ

وە بۆ تەماشای ئاسمان ناكەن و وورد نابنەوە لێی چۆن بەرزی کردووەتەوە، تاوەکو وایلێھاتووە لەسەروویانەوە سەقفێکی پارێزراو بوونی ھەیە وناکەوێتە خوار بەسەریاندا، (وئەو ھەموو ئەستێرە جوانەی تیا نەخشێنراوە بەبێ بوونی پایەیەک -عامودێک- لەنێوان ئاسمان وزەویدا).

آیت: 19

وَإِلَى ٱلۡجِبَالِ كَيۡفَ نُصِبَتۡ

وە بۆ وورد نابنەوە لە چیا وشاخ وکێوەکان کە چۆن داکوتراون ودامەزرێنراون لەسەر زەوی، تاوەکو نەجوڵێت وژیان لەخەڵکی تێک نەچێت؟!

آیت: 20

وَإِلَى ٱلۡأَرۡضِ كَيۡفَ سُطِحَتۡ

وە بۆ تەماشای دەشتەکانی زەوی ناکەن کە چۆن ڕاخراوە ولەبارکراوە بۆ کشتوکاڵ وژیان بەسەربردنی خەڵکی تیایدا؟!

آیت: 21

فَذَكِّرۡ إِنَّمَآ أَنتَ مُذَكِّرٞ

-ئەی پێغەمبەر- تۆیش ئامۆژگاری ئەوانە بکە وبیانترسێنە لەسزای اللە -تەعاﻻ-، چونکە بەڕاستی تۆ تەنھا یادخەرەوەیت. ھیچ شتێکیت جگە لەیادخستنەوە لێ داوا ناکرێت، وە تەوفیق ویارمەتیدانیشیان بۆ باوەڕھێنان ئەوە تەنھا بەدەستی اللە -تەعاﻻ-یە.

آیت: 22

لَّسۡتَ عَلَيۡهِم بِمُصَيۡطِرٍ

تۆ دەسەڵاتت نیە بەسەریاندا تا بتوانیت بەزۆر باوەڕیان پێ بھێنیت.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• أهمية تطهير النفس من الخبائث الظاهرة والباطنة.

گرنگی پاککردنەوەی دڵ ودەروون لە پیسی وپۆخڵی دیار ونادیار.

• الاستدلال بالمخلوقات على وجود الخالق وعظمته.

بەڵگەھێنانەوە بە خوڵقێنراو وبەدیھێنراوەکان لەسەر بوونی پەروەردگار وگەورەیی ئەو زاتە پیرۆزە.

• مهمة الداعية الدعوة، لا حمل الناس على الهداية؛ لأن الهداية بيد الله.

ئەرکی بانگخواز بریتیە لە بانگەوازی کردنی خەڵکی بۆ باوەڕهێنان بەشێوازێکی جوان ودانایانە، نەک بەزۆر وناچاری خەڵکی ھیدایەت وەربگرێت وڕێنموونی بکرێت، چونکە ئەوە تەنھا بەدەستی اللە -تەعاﻻ-یە نەک ھیچ کەسێکی تر.

آیت: 23

إِلَّا مَن تَوَلَّىٰ وَكَفَرَ

بەڵام ئەو کەسەی کە پشت ھەڵدەکات وبێباوەڕ دەبێت بە اللە -تەعاﻻ- وپێغەمبەرەکەی.

آیت: 24

فَيُعَذِّبُهُ ٱللَّهُ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَكۡبَرَ

ئەوە اللە -تەعاﻻ- لەڕۆژی قیامەتدا سزای دەدات بە سزایەکی زۆر گەورە، ودەیخاتە ناو ئاگرەوە بەھەمیشەیی.

آیت: 25

إِنَّ إِلَيۡنَآ إِيَابَهُمۡ

بێگومان ھەر بۆلای ئێمەیە گەڕانەوەیان لەپاش مردنیان (واتە پاش مردن زیندوو دەکرێنەوە ودەگەڕێنەوە بۆلای اللە -تەعاﻻ-).

آیت: 26

ثُمَّ إِنَّ عَلَيۡنَا حِسَابَهُم

پاشان بەڕاستی ھەر لەسەر ئێمەشە لێپرسینەوەیان لەسەر کردەوەکانیان، نە تۆ ونە جگە تۆیش مافی لێپرسینەوەتان نیە لەگەڵ خەڵیکدا.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• فضل عشر ذي الحجة على أيام السنة.

فەزڵی دە ڕۆژی یەکەمی مانگی -ذي الحجة- بە سەر ڕۆژەکانی تری ساڵەوە.

• ثبوت المجيء لله تعالى يوم القيامة وفق ما يليق به؛ من غير تشبيه ولا تمثيل ولا تعطيل.

سەلماندن وجێگیر بوونی ھاتنی اللە -تەعاﻻ- لەڕۆژی قیامەتدا بەشێوەیەک شایستەی ئەو بێت، بەبێ ھیچ لێچواندن وبەبێ هیچ لێکدانەوە وبەبێ هیچ ھاوشێوە بوون وبەبێ هیچ لەکار خستنێک.

• المؤمن إذا ابتلي صبر وإن أعطي شكر.

کەسی باوەڕدار ئەگەر تووشی بەڵا وناخۆشیەک ھات ئارام دەەگرێت، وە ئەگەر ناز ونیعەتێکیشی پێدرا ئەوا شوکر وسوپاسی لەسەر دەکات.