د معناګانو ژباړه سورت شعراء - قرغیزي ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه. - د قرآن کریم دائرة المعارف

Шуара

د سورت د مقصدونو څخه:

بيان آيات الله في تأييد المرسلين وإهلاك المكذبين.

Аллахтын элчилерди колдоп, аларды жалганга чыгаргандарды кыйраткандыгы тууралуу аяттарды баяндоо.

---

آیت: 1

طسٓمٓ

Та-сиим-миим. Ушуга окшогон аяттын түшүндүрмөсү бакара сүрөөсүнүн башында келген.

آیت: 2

تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُبِينِ

Булар акыйкатты жалгандан ачыктап көрсөткөн Куран аяттары.

آیت: 3

لَعَلَّكَ بَٰخِعٞ نَّفۡسَكَ أَلَّا يَكُونُواْ مُؤۡمِنِينَ

Оо, пайгамбар! Алар туура жолго түшсүн деп жанталашып, кайгырып жүрүп өзүңдү өлтүрүп албасаң болду.

آیت: 4

إِن نَّشَأۡ نُنَزِّلۡ عَلَيۡهِم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ ءَايَةٗ فَظَلَّتۡ أَعۡنَٰقُهُمۡ لَهَا خَٰضِعِينَ

Эгерде Биз аларга асмандан аят-белгини түшүрүүнү кааласак, аларга түшүрмөкпүз. Ошондо алар ага шылкыйып моюн сунуп калмак. Бирок Биз алар кайыпка ыйман келтирет бекен деп сынаш үчүн муну каалаган жокпуз.

آیت: 5

وَمَا يَأۡتِيهِم مِّن ذِكۡرٖ مِّنَ ٱلرَّحۡمَٰنِ مُحۡدَثٍ إِلَّا كَانُواْ عَنۡهُ مُعۡرِضِينَ

Ал мушриктерге Ырайымдуу (Аллах) тараптан Анын жалгыздыгын жана пайгамбарынын чынчылдыгын билдирген кандай гана жаңы эскертме келбесин, алар ага кулак салуудан жана ага ишенүүдөн баш тартышты.

آیت: 6

فَقَدۡ كَذَّبُواْ فَسَيَأۡتِيهِمۡ أَنۢبَٰٓؤُاْ مَا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ

Алар болсо пайгамбары алып келген нерсени жалганга чыгарышты. Эми жакында аларга шылдыңдаган нерселеринин анык кабарлары келет жана аларга азап түшөт.

آیت: 7

أَوَلَمۡ يَرَوۡاْ إِلَى ٱلۡأَرۡضِ كَمۡ أَنۢبَتۡنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوۡجٖ كَرِيمٍ

Ал көшөргөндөр каапырлыктан кайтышпайт бекен, алар жерди карашпайбы?! Биз анда ар түрдүү кооз жана пайдасы көп өсүмдүктөрдү өстүрүп койдук.

آیت: 8

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ

Чындыгында жер бетинде түркүн-түрлүү өсүмдүктөрдү өстүрүүдө – аны өстүргөн Аллах өлүктөрдү кайра тирилтүүгө кудуреттүү экендигине ачык-айкын белгилер бар. Бирок алардын көпчүлүгү ыйман келтиришкен жок.

آیت: 9

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

Оо, пайгамбар! Чындыгында сенин Раббиң эч кимге жеңилбеген Кудуреттүү, пенделерине Ырайымдуу.

آیت: 10

وَإِذۡ نَادَىٰ رَبُّكَ مُوسَىٰٓ أَنِ ٱئۡتِ ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ

Оо, пайгамбар! Эстегин, бир кезде Раббиң Мусага буйруду: «Аллахка каапырлык кылган жана Мусанын элин кул кылган залым коомго бар.

آیت: 11

قَوۡمَ فِرۡعَوۡنَۚ أَلَا يَتَّقُونَ

Алар Фараондун коому. Аларга сыпайылык жана жумшактык менен буйру: «Аллахтын буйруктарын аткарып, анын тыйгандарын таштап Андан корккула!».

آیت: 12

قَالَ رَبِّ إِنِّيٓ أَخَافُ أَن يُكَذِّبُونِ

Муса айтты: «Чындыгында мен Сен тууралуу аларга жеткирген нерседе мени жалганга чыгарууларынан коркомун.

آیت: 13

وَيَضِيقُ صَدۡرِي وَلَا يَنطَلِقُ لِسَانِي فَأَرۡسِلۡ إِلَىٰ هَٰرُونَ

Анан алардын мени жалганга чыгаруусунан көкүрөгүм сыгылып, тилим сөзгө келбей калуусу мүмкүн. Ошон үчүн Сен Жебрейилди бир тууганым Харунга жибер, ал мага жардамчы болсун.

آیت: 14

وَلَهُمۡ عَلَيَّ ذَنۢبٞ فَأَخَافُ أَن يَقۡتُلُونِ

Бир коптту өлтүрүп койгонум үчүн алардын алдында күнөөм бар. Ошол себептен алар мени өлтүрүп коюуларынан коркомун».

آیت: 15

قَالَ كَلَّاۖ فَٱذۡهَبَا بِـَٔايَٰتِنَآۖ إِنَّا مَعَكُم مُّسۡتَمِعُونَ

Аллах Мусага айтты: «Жок! Алар сени өлтүрө алышпайт. Бир тууганың Харун менен бирге силердин чынчылдыгыңарга далил болгон аят-белгилерибизди алып жөнөгүлө! Чындыгында Биз жардам берип жана колдоп силер менен бирге болобуз, силердин аларга айтканыңарды жана алардын силерге айткандарын угуп турабыз. Биз эч бир нерсени өткөрүп жибербейбиз.

آیت: 16

فَأۡتِيَا فِرۡعَوۡنَ فَقُولَآ إِنَّا رَسُولُ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Фараонго баргыла да минтип айткыла: «Чындыгында биз сага бүткүл жандуу-жансыз ааламдын Раббисининен элчи болуп жиберилдик.

آیت: 17

أَنۡ أَرۡسِلۡ مَعَنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ

Сен Исраил урпактарын биз менен коё бер».

آیت: 18

قَالَ أَلَمۡ نُرَبِّكَ فِينَا وَلِيدٗا وَلَبِثۡتَ فِينَا مِنۡ عُمُرِكَ سِنِينَ

Фараон Мусага айтты: «Биз сени кичинеңден өз алдыбызда тарбияладык, өмүрүңдөн жылдар биз менен чогу жашадың, эми сенин пайгамбармын деген сөзүңө эмне түрткү берди?

آیت: 19

وَفَعَلۡتَ فَعۡلَتَكَ ٱلَّتِي فَعَلۡتَ وَأَنتَ مِنَ ٱلۡكَٰفِرِينَ

Сен өз элиңден болгон адамга болушам деп бир коптту өлтүрүп оор иш кылгансың. Сага кылган жакшылыгымды танган адамдардансың».

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• حرص الرسول صلى الله عليه وسلم على هداية الناس.

Адамдардын туура жолго келүүсүнө пайгамбардын умтулган аракети.

• إثبات صفة العزة والرحمة لله.

Аллах таала кудуреттүүлүк жана ырайымдуулук сыпаттарына ээ экендигин тастыктоо.

• أهمية سعة الصدر والفصاحة للداعية.

Ыйманга чакыруучу адам үчүн көкүрөктүн кеңдиги жана чечендиктиктин маанилүүлүгү.

• دعوات الأنبياء تحرير من العبودية لغير الله.

Пайгамбарлардын чакырыктарынын негизги максаты – Аллахтан башкага кулчулук кылуудан бошотуу.

• احتج فرعون على رسالة موسى بوقوع القتل منه عليه السلام فأقر موسى بالفعلة، مما يشعر بأنها ليست حجة لفرعون بالتكذيب.

Фараон Мусанын пайгамбарлыгына каршы анын адам өлтүргөнүн далил кылганда Муса ал кылганын моюнга алды. Биз мындан бул нерсе Фараондун Мусаны жалганга чыгаруусуна далил болбосун билебиз.

آیت: 20

قَالَ فَعَلۡتُهَآ إِذٗا وَأَنَا۠ مِنَ ٱلضَّآلِّينَ

Муса моюнга алып Фараонго айтты: «Мен ал адамды билбестиктен өлтүрүп алганым мага вахий келгенге чейин болгон.

آیت: 21

فَفَرَرۡتُ مِنكُمۡ لَمَّا خِفۡتُكُمۡ فَوَهَبَ لِي رَبِّي حُكۡمٗا وَجَعَلَنِي مِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Мен аны өлтүрүп алгандан кийин силер ал үчүн мени өлтүрөсүңөр деп Мадиянга качтым. Анан Аллах мага илим берди жана адамдарга жиберген пайгамбарларынан кылды.

آیت: 22

وَتِلۡكَ نِعۡمَةٞ تَمُنُّهَا عَلَيَّ أَنۡ عَبَّدتَّ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ

Мени Исраил урпактары менен кошо кул кылбастан өз тарбияңа алганың – чындап эле мага кылган жакшылыгың. Бирок бул нерсе мен сени ыйманга чакыруудан тоспойт».

آیت: 23

قَالَ فِرۡعَوۡنُ وَمَا رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Фараон Мусага айтты: «Сен элчисимин деп ойлоп жаткан ааламдардын Раббиси деген эмне?».

آیت: 24

قَالَ رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَآۖ إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ

Муса Фараонго жооп кылып: «Ааламдардын Раббиси – ал асмандар менен жердин Раббиси жана алардын ортосундагы нерселердин Раббиси, эгер силер Аны ошолордун Раббиси деп ишенсеңер, анда жалгыз Ага гана сыйынгыла!» – деп айтты.

آیت: 25

قَالَ لِمَنۡ حَوۡلَهُۥٓ أَلَا تَسۡتَمِعُونَ

Фараон өзүнүн айланасындагы эл башчыларына айтты: «Мусанын берген жообун уктуңарбы? Бул анык эле жалган сөз!».

آیت: 26

قَالَ رَبُّكُمۡ وَرَبُّ ءَابَآئِكُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ

Муса аларга айтты: «Аллах силердин Раббиңер жана мурунку ата-бабаларыңардын Раббиси».

آیت: 27

قَالَ إِنَّ رَسُولَكُمُ ٱلَّذِيٓ أُرۡسِلَ إِلَيۡكُمۡ لَمَجۡنُونٞ

Фараон айтты: «Чындыгында силерге элчи болуп жиберилдим деп ойлоп жаткан адам анык эле жинди, ал кантип жооп беришти билбейт жана өзүнүн акылы жетпеген нерсени айтып жатат».

آیت: 28

قَالَ رَبُّ ٱلۡمَشۡرِقِ وَٱلۡمَغۡرِبِ وَمَا بَيۡنَهُمَآۖ إِن كُنتُمۡ تَعۡقِلُونَ

Муса айтты: «Мен силерди чакырып жаткан Аллах – Ал чыгыштын Раббиси, батыштын Раббиси жана алардын ортосундагылардын Раббиси, эгер силер акылыңарды иштеткен болсоңор».

آیت: 29

قَالَ لَئِنِ ٱتَّخَذۡتَ إِلَٰهًا غَيۡرِي لَأَجۡعَلَنَّكَ مِنَ ٱلۡمَسۡجُونِينَ

Фараон Мусага каршы жооп таппай калганда мындай деди: «Эгерде сен менден башка кудайга сыйына турган болсоң, мен сени сөзсүз абактагы адамдарга кошом».

آیت: 30

قَالَ أَوَلَوۡ جِئۡتُكَ بِشَيۡءٖ مُّبِينٖ

Муса (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы болсун) Фараонго айтты: «Эгер мен сага Аллах тараптан алып келген нерседе чынчылдыгымды далилдеген нерсени алып келсем да мени абактагыларга кошосуңбу?».

آیت: 31

قَالَ فَأۡتِ بِهِۦٓ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ

Ал айтты: «Кана, сен айтып жаткан, чынчылдыгыңа далил болгон нерсени алып келчи, эгер айтып жаткан сөздөрүңдө чынчыл болсоң».

آیت: 32

فَأَلۡقَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ ثُعۡبَانٞ مُّبِينٞ

Ошондо Муса таягын жерге таштады. Ал күтүлбөгөн жерден көз көрүнө чоң жыланга айланды.

آیت: 33

وَنَزَعَ يَدَهُۥ فَإِذَا هِيَ بَيۡضَآءُ لِلنَّٰظِرِينَ

Жана ал эч кандай агы жок колун чөнтөгүнө салып кайра чыгарганда ал ала оорусунун агындай эмес нурдуу аппак болуп чыкты. Аны карап тургандар да көрүштү.

آیت: 34

قَالَ لِلۡمَلَإِ حَوۡلَهُۥٓ إِنَّ هَٰذَا لَسَٰحِرٌ عَلِيمٞ

Фараон айланасындагы эл башчыларга айтты: «Чындыгында бул адам сыйкырчылыкты абдан билген сыйкырчы.

آیت: 35

يُرِيدُ أَن يُخۡرِجَكُم مِّنۡ أَرۡضِكُم بِسِحۡرِهِۦ فَمَاذَا تَأۡمُرُونَ

Ал сыйкыры менен силерди өз жериңерден чыгарууну каалап жатат. Кана, оюңарды айткылачы, буга кандай чара көрөлү?».

آیت: 36

قَالُوٓاْ أَرۡجِهۡ وَأَخَاهُ وَٱبۡعَثۡ فِي ٱلۡمَدَآئِنِ حَٰشِرِينَ

Алар ага айтышты: «Аны менен бир тууганына убакыт бер, аларды жазалаганга шашылбай тур жана сыйкырчыларды чогултуп келгенге Мисирдин шаарларына чабармандарды жибер.

آیت: 37

يَأۡتُوكَ بِكُلِّ سَحَّارٍ عَلِيمٖ

Алар (чабармандар) сага сыйкырчылыкты мыкты билген сыйкырчыларды алып келишсин».

آیت: 38

فَجُمِعَ ٱلسَّحَرَةُ لِمِيقَٰتِ يَوۡمٖ مَّعۡلُومٖ

Кийин убадалашкан жайда, белгиленген убакта Фараон Муса менен күч сынаштыруу үчүн сыйкырчыларды чогултту.

آیت: 39

وَقِيلَ لِلنَّاسِ هَلۡ أَنتُم مُّجۡتَمِعُونَ

Адамдарга айтылды: «Кимиси жеңүүчү болорун көрүш үчүн чогулдуңарбы, Мусабы же сыйкырчыларбы?

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• أخطاء الداعية السابقة والنعم التي عليه لا تعني عدم دعوته لمن أخطأ بحقه أو أنعم عليه.

Ыйманга чакыруучунун мурунку катачылыктары жана анын жакшылыкта болушу – анын акысында катачылык кетирген адамга же жакшылык кылган адамды динге, ыйманга чакырбасын дегенди билдирбейт.

• اتخاذ الأسباب للحماية من العدو لا ينافي الإيمان والتوكل على الله.

Душмандан коргонуунун себептерин кылуу ыйманга жана Аллахка тобокел кылууга каршы келбейт.

• دلالة مخلوقات الله على ربوبيته ووحدانيته.

Аллахтын жараткандары – Анын жаратуучулугуна жана жалгыздыгына далил болот.

• ضعف الحجة سبب من أسباب ممارسة العنف.

Далилдин алсыздыгы – зордук-зомбулук көрсөтүүнүн себептеринен.

• إثارة العامة ضد أهل الدين أسلوب الطغاة.

Жалпы элди дин адамдарына каршы тукуруу – залымдардын ыкмасы.

آیت: 40

لَعَلَّنَا نَتَّبِعُ ٱلسَّحَرَةَ إِن كَانُواْ هُمُ ٱلۡغَٰلِبِينَ

Үмүтүбүз биз сыйкырчылардын динин ээрчисек, эгер алар Мусаны жеңишкен болсо».

آیت: 41

فَلَمَّا جَآءَ ٱلسَّحَرَةُ قَالُواْ لِفِرۡعَوۡنَ أَئِنَّ لَنَا لَأَجۡرًا إِن كُنَّا نَحۡنُ ٱلۡغَٰلِبِينَ

Качан сыйкырчылар Мусаны жеңебиз деп келишкенде Фараонго кайрылып: «Эгерде биз Мусаны жеңсек, бизге матералдык же моралдык сыйлык болобу?» – дешти.

آیت: 42

قَالَ نَعَمۡ وَإِنَّكُمۡ إِذٗا لَّمِنَ ٱلۡمُقَرَّبِينَ

Фараон аларга айтты: «Ооба, сыйлыгыңар бар. Эгерде силер аны жеңе турган болсоңор, анда менин алдымда жакын адамдардан болосуңар, силерге жогорку бийлик орундарын берем».

آیت: 43

قَالَ لَهُم مُّوسَىٰٓ أَلۡقُواْ مَآ أَنتُم مُّلۡقُونَ

Муса Аллахтын жардамына ишенип жана андагы нерсе сыйкыр эместигин баяндап аларга мындай деди: «Таштайбыз деген жиптериңерди жана таяктарыңарды таштагыла».

آیت: 44

فَأَلۡقَوۡاْ حِبَالَهُمۡ وَعِصِيَّهُمۡ وَقَالُواْ بِعِزَّةِ فِرۡعَوۡنَ إِنَّا لَنَحۡنُ ٱلۡغَٰلِبُونَ

Алар жиптерин жана таяктарын ташташты. Таштап жатканда: «Фараондун күч-кудурети менен биз гана жеңебиз, Муса болсо жеңилет» – дешти.

آیت: 45

فَأَلۡقَىٰ مُوسَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ تَلۡقَفُ مَا يَأۡفِكُونَ

Муса дагы таягын таштады, ал ошол замат чоң жыланга айланды да капыстан эле алардын сыйкырлык менен адамдарды алдаган нерселерин жутуп баштады.

آیت: 46

فَأُلۡقِيَ ٱلسَّحَرَةُ سَٰجِدِينَ

Качан сыйкырчылар Мусанын таягы алардын сыйкырлык менен таштаган нерселерин жутуп жатканын көргөндө саждага жыгылышты.

آیت: 47

قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Алар мындай дешти:«Биз бүткүл ааламдардын Раббисине ыйман келтирдик.

آیت: 48

رَبِّ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ

Муса менен Харундун Раббисине ыйман келтирдик».

آیت: 49

قَالَ ءَامَنتُمۡ لَهُۥ قَبۡلَ أَنۡ ءَاذَنَ لَكُمۡۖ إِنَّهُۥ لَكَبِيرُكُمُ ٱلَّذِي عَلَّمَكُمُ ٱلسِّحۡرَ فَلَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَۚ لَأُقَطِّعَنَّ أَيۡدِيَكُمۡ وَأَرۡجُلَكُم مِّنۡ خِلَٰفٖ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمۡ أَجۡمَعِينَ

Фараон ал сыйкырчылардын ыйман келтиришкенин четке кагып мындай деди: «Менин уруксатымсыз эле Мусага ыйман келтирдиңерби? Чынында Муса силерге сыйкырчылыкты үйрөткөн башчыңар турбайбы. Көрсө силер баарыңар мисирликтерди өз жеринен чыгарайын деп келишкен турбайсыңарбы. Силерге кандай жаза береримди жакында билесиңер. Мен эми ар бириңердин оң буту менен сол колун же сол буту менен оң колун кайчылаш кесемин жана баарыңарды курма дарагынын сөңгөктөрүнө асамын. Бириңерди да калтырбайм».

آیت: 50

قَالُواْ لَا ضَيۡرَۖ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا مُنقَلِبُونَ

Сыйкырчылар Фараонго айтышты: «Сенин бул дүйнөдө бизди кесем, дарга асам деп коркутуп жаткан нерселериңдин эч зыяны жок. Сенин азабың убактылуу. Биз болсо Раббибизге кайтабыз жана Ал бизди Өзүнүн түбөлүк ырайымына алат.

آیت: 51

إِنَّا نَطۡمَعُ أَن يَغۡفِرَ لَنَا رَبُّنَا خَطَٰيَٰنَآ أَن كُنَّآ أَوَّلَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Биз Мусага биринчилерден болуп ыйман келтирип жана ага ишенгенибиз себептүү Аллах биздин мурунку кылган күнөөлөрүбүздү өчүрөт деп үмүт кылабыз».

آیت: 52

۞ وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنۡ أَسۡرِ بِعِبَادِيٓ إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ

Жана Биз Мусага буйруп: «Исраил урпактарын алып түндө жолго чык. Фараон жана аны менен бирге болгондор силерди кайтарыш үчүн артыңардан түшөт» – деп вахий кылдык.

آیت: 53

فَأَرۡسَلَ فِرۡعَوۡنُ فِي ٱلۡمَدَآئِنِ حَٰشِرِينَ

Фараон Исраил урпактары Мисирден чыгып кетишкенин билгенде аларды артка кайтарыш үчүн аскер жыйнасын деп бир топ жоокерин шаарларга жиберди.

آیت: 54

إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ لَشِرۡذِمَةٞ قَلِيلُونَ

Фараон Исраил урпактарын теңине албай мындай деди: «Алар болгону бир аз топ эле.

آیت: 55

وَإِنَّهُمۡ لَنَا لَغَآئِظُونَ

Булар биздин ачуубузду күчөйткөн нерсени кылып жатышат.

آیت: 56

وَإِنَّا لَجَمِيعٌ حَٰذِرُونَ

Эми биз аларга даярданып сак бололу».

آیت: 57

فَأَخۡرَجۡنَٰهُم مِّن جَنَّٰتٖ وَعُيُونٖ

Биз Фараон менен анын коомун Мисир жергесинен чыгардык. Ал жерде түшүмдүү бакчалар жана суу аккан булактар бар.

آیت: 58

وَكُنُوزٖ وَمَقَامٖ كَرِيمٖ

Байлык казыналары жана кооз турак-жайлар бар.

آیت: 59

كَذَٰلِكَۖ وَأَوۡرَثۡنَٰهَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ

Биз Фараон менен анын коомун мына ушундай жыргалчылыктардан чыгарганыбыз сыяктуу Биз алардан кийин Шам жергесинде мына ошондой эле жакшылыктарды Исраил урпактарына да бердик.

آیت: 60

فَأَتۡبَعُوهُم مُّشۡرِقِينَ

Фараон менен анын коому Исраил урпактарын күн чыккан маалда кууп жетишти.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• العلاقة بين أهل الباطل هي المصالح المادية.

Жалганчылардын өз ара мамилеси материалдык кызыкчылыктарга гана негизделген.

• ثقة موسى بالنصر على السحرة تصديقًا لوعد ربه.

Мусанын сыйкырчылардын үстүнөн жеңишке жетем деген ишеними Раббисинин убадасы чындык экенин тастыктайт.

• إيمان السحرة برهان على أن الله هو مُصَرِّف القلوب يصرفها كيف يشاء.

Сыйкырчылардын ыйман келтириши – Аллах жүрөктөрдү Өзү каалагандай өзгөртүүчү экенине далил болот.

• الطغيان والظلم من أسباب زوال الملك.

Зордук-зомбулук жана зулумдук бийликти жоготуунун себептеринен.

آیت: 61

فَلَمَّا تَرَٰٓءَا ٱلۡجَمۡعَانِ قَالَ أَصۡحَٰبُ مُوسَىٰٓ إِنَّا لَمُدۡرَكُونَ

Качан Фараондун коому менен Мусанын коому бири-бирине жолукканда, алар бири-бирин көрүшкөндө Мусанын шериктери айтты: «Чындыгында Фараон менен анын коому бизди кууп жетерине аз калды. Биз аларга туруштук бере албайбыз».

آیت: 62

قَالَ كَلَّآۖ إِنَّ مَعِيَ رَبِّي سَيَهۡدِينِ

Муса элине айтты: «Абал силер элестеткендей эмес! Чындыгында Раббим мени менен бирге, Ал колдойт жана жардам берет. Ал мага жол кутулуунун жолун көргөзөт».

آیت: 63

فَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنِ ٱضۡرِب بِّعَصَاكَ ٱلۡبَحۡرَۖ فَٱنفَلَقَ فَكَانَ كُلُّ فِرۡقٖ كَٱلطَّوۡدِ ٱلۡعَظِيمِ

Биз Мусага вахий кылып: «Таягың менен деңизди чап!» – деп буйрудук. Ал аны чапканда деңиз экиге бөлүнүп, ал Исраил урпактарынын урууларынын санына барабар он эки жолго айланды. Деңиздин ар бир ачылган бөлүгү бекемдиги менен чоңдугунда улуу тоо сыяктуу болуп, алардан эч кандай суу акпай калды.

آیت: 64

وَأَزۡلَفۡنَا ثَمَّ ٱلۡأٓخَرِينَ

Биз Фараон менен анын коомун жакын алып келдик, анан алар жолдон өтсө болот экен деген ойдо деңизге киришти.

آیت: 65

وَأَنجَيۡنَا مُوسَىٰ وَمَن مَّعَهُۥٓ أَجۡمَعِينَ

Биз Муса жана аны менен бирге болгон Исраил урпактарын куткардык. Алардан бир да адам өлгөн жок.

آیت: 66

ثُمَّ أَغۡرَقۡنَا ٱلۡأٓخَرِينَ

Андан соң Фараон менен анын коомун деңизге чөктүрүп жок кылдык.

آیت: 67

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ

Чындыгында Мусага деңиздин экиге бөлүнүшүндө, анын куткарылышында жана Фараон менен коомунун кыйроосунда Мусанын чынчыл экенин билдирген аят-белгилер бар. Бирок Фараон менен болгондордун көпчүлүгү ыйман келтиришкен жок.

آیت: 68

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

Оо, пайгамбар! Чындыгында сенин Раббиң душмандарынан өч алууга Кудуреттүү, алардын тообо кылгандарына Ырайымдуу.

آیت: 69

وَٱتۡلُ عَلَيۡهِمۡ نَبَأَ إِبۡرَٰهِيمَ

Оо, пайгамбар! Аларга Ибрахимдин окуясын окуп бер.

آیت: 70

إِذۡ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوۡمِهِۦ مَا تَعۡبُدُونَ

Бир кезде ал атасы Азарга жана элине: «Аллахтан башка эмнеге сыйынып жатасыңар?» – деди.

آیت: 71

قَالُواْ نَعۡبُدُ أَصۡنَامٗا فَنَظَلُّ لَهَا عَٰكِفِينَ

Эли айтты: «Биз айкелдер-буттарга сыйынып жатабыз. Аларга сыйынганыбызды токтотпойбуз жана аларды таштабайбыз».

آیت: 72

قَالَ هَلۡ يَسۡمَعُونَكُمۡ إِذۡ تَدۡعُونَ

Ибрахим аларга айтты: «Ал айкелдер-буттарга дуба кылсаңар дубаңарды угушабы?

آیت: 73

أَوۡ يَنفَعُونَكُمۡ أَوۡ يَضُرُّونَ

Же силер аларга моюн сунсаңар пайда келтире алышабы? Же силер аларга баш ийбестик кылсаңар зыян тийгизе алышабы?».

آیت: 74

قَالُواْ بَلۡ وَجَدۡنَآ ءَابَآءَنَا كَذَٰلِكَ يَفۡعَلُونَ

Алар айтышты: «Аларга дуба кылсак бизди угушпайт, аларга моюн сунсак бизге пайда келтире алышпайт, аларга баш ийбестик кылсак бизге зыян тийгизе алышпайт. Бирок биз ата-бабаларыбыздын ушундай кылышкандарын көргөнбүз. Ошондуктан биз аларды ээрчийбиз».

آیت: 75

قَالَ أَفَرَءَيۡتُم مَّا كُنتُمۡ تَعۡبُدُونَ

Ибрахим айтты: «Силер ойлонуп көрдүңөр беле, Аллахтан башка эмне деген айкел-буттарга сыйынып жатканыңарды?

آیت: 76

أَنتُمۡ وَءَابَآؤُكُمُ ٱلۡأَقۡدَمُونَ

Жана силердин илгерки ата-бабаларыңардын эмнелерге сыйынышкандарын?

آیت: 77

فَإِنَّهُمۡ عَدُوّٞ لِّيٓ إِلَّا رَبَّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Чындыгында алардын баарысы – менин душмандарым. Анткени бүткүл ааламдардын Раббиси Аллахтан башкалары жалган.

آیت: 78

ٱلَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يَهۡدِينِ

Ал мени жаратты жана Ал мени дүйнө жана акырет жакшылыктарына багыттайт.

آیت: 79

وَٱلَّذِي هُوَ يُطۡعِمُنِي وَيَسۡقِينِ

Ал жалгыз Өзү мени тамактандырат, эгер ачка болсом жана Ал мага ичирет, эгер чаңкаган болсом.

آیت: 80

وَإِذَا مَرِضۡتُ فَهُوَ يَشۡفِينِ

Эгер ооруп калсам, Ал жалгыз Өзү мени оорумдан айыктырат. Менин Андан башка айыктыруучум жок.

آیت: 81

وَٱلَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّ يُحۡيِينِ

Ажалым жеткен кезде Ал жалгыз Өзү мени өлтүрөт. Жана Ал мени өлгөндөн кийин кайра тирилтет.

آیت: 82

وَٱلَّذِيٓ أَطۡمَعُ أَن يَغۡفِرَ لِي خَطِيٓـَٔتِي يَوۡمَ ٱلدِّينِ

Жана мен сурак күнү жалгыз Андан гана күнөөлөрүмдү кечирүүсүн үмүт кылам.

آیت: 83

رَبِّ هَبۡ لِي حُكۡمٗا وَأَلۡحِقۡنِي بِٱلصَّٰلِحِينَ

Ибрахим Раббисине дуба кылып: «Оо, Раббим! Мага динде туура түшүнүк бер жана мени пайгамбарлардан болгон такыбалуулардын катарына кош, алар менен бирге бейишке киргиз» – деди.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• الله مع عباده المؤمنين بالنصر والتأييد والإنجاء من الشدائد.

Аллах Өз колдоосу, жардамы жана кыйынчылыктан куткаруусу менен ыймандуу пенделери менен бирге.

• ثبوت صفتي العزة والرحمة لله تعالى.

Аллах таала кудуреттүүлүк жана ырайымдуулук сыпаттарына ээ экендигин тастыктоо.

• خطر التقليد الأعمى.

Сокур ээрчүүнүн коркунучу.

• أمل المؤمن في ربه عظيم.

Ыймандуу адамдын үмүтү – улуу Раббисинде.

آیت: 84

وَٱجۡعَل لِّي لِسَانَ صِدۡقٖ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ

Мени кийинки муундар алкыш-мактоо менен эскере тургандай кыл.

آیت: 85

وَٱجۡعَلۡنِي مِن وَرَثَةِ جَنَّةِ ٱلنَّعِيمِ

Жана мени ыймандуу пенделерин ырахаттанган бейиштеги орундардын мурасчыларынан кыл жана анда жашат.

آیت: 86

وَٱغۡفِرۡ لِأَبِيٓ إِنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلضَّآلِّينَ

Атамды кечире көр! Чындыгында ал ширк кылганы себептүү акыйкат жолдон адашкандардан болду. Ибрахимге атасы тозок ээлеринен экендигинин кабары билингенге чейин ал ага дуба кылды. Качан ага бул нерсе анык болгондо ал андан баш тартты жана ага дуба кылбай калды.

آیت: 87

وَلَا تُخۡزِنِي يَوۡمَ يُبۡعَثُونَ

Адамдарды сурак үчүн кайра тирилткен күнү мени азап менен шерменде кылба.

آیت: 88

يَوۡمَ لَا يَنفَعُ مَالٞ وَلَا بَنُونَ

Ал күндө адамга дүйнөдө чогулткан байлыгы да, аны колдогон бала-чакасы да пайда бербейт.

آیت: 89

إِلَّا مَنۡ أَتَى ٱللَّهَ بِقَلۡبٖ سَلِيمٖ

Бирок Аллахка эч кандай ширк, эки жүздүүлүк, эл көрсүндүк жана өзүнө-өзү суктануу сыяктуу нерселер болбогон таза жүрөк менен келген адамга гана пайда берет. Ал Аллах жолунда сарптаган байлыгы менен ага дуба кылган бала-чакасынын пайдасын көрөт.

آیت: 90

وَأُزۡلِفَتِ ٱلۡجَنَّةُ لِلۡمُتَّقِينَ

Бейиш Раббисинин буйруктарын аткарып жана тыйгандарын таштаган такыба адамдарга жакын келтирилди.

آیت: 91

وَبُرِّزَتِ ٱلۡجَحِيمُ لِلۡغَاوِينَ

Ал эми тозок сурак майданында акыйкат динден адашкандарга көргөзүлдү.

آیت: 92

وَقِيلَ لَهُمۡ أَيۡنَ مَا كُنتُمۡ تَعۡبُدُونَ

Аларга айыптоо максатта айтылды: «Силер сыйынып жүргөн айкел-буттарыңар кайда калды?

آیت: 93

مِن دُونِ ٱللَّهِ هَلۡ يَنصُرُونَكُمۡ أَوۡ يَنتَصِرُونَ

Аллахты таштап аларга сыйынган элеңер? Алар силерди Аллахтын азабынан куткарып жардам бере алат бекен же өздөрүнө болсо да жардам бере алат бекен?

آیت: 94

فَكُبۡكِبُواْ فِيهَا هُمۡ وَٱلۡغَاوُۥنَ

Анан алар жана аларды адаштыргандар тозокко биринин үстүнө бири ыргытылат.

آیت: 95

وَجُنُودُ إِبۡلِيسَ أَجۡمَعُونَ

Ошондой эле жин-шайтандардан болгон Иблистин жардамчыларынын бири да калбай бүт баарысы ыргытылат.

آیت: 96

قَالُواْ وَهُمۡ فِيهَا يَخۡتَصِمُونَ

Аллахтан башкага сыйынып, аларды Ага шерик кылган жана Аны таштап өздөрү сыйынгандар менен талашып-тартышкан мушриктер айтышты:

آیت: 97

تَٱللَّهِ إِن كُنَّا لَفِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ

«Аллахка ант болсун! Көрсө биз акыйкаттан анык адашууда болгон экенбиз.

آیت: 98

إِذۡ نُسَوِّيكُم بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Биз силерди бүт жаратылгандардын Раббисине теңеп, Ага сыйынгандай силерге сыйыныппыз.

آیت: 99

وَمَآ أَضَلَّنَآ إِلَّا ٱلۡمُجۡرِمُونَ

Бизди акыйкат жолдон күнөөкөрлөр гана адаштырды. Алар бизди Аллахтан башкага сыйынууга үгүттөшкөн.

آیت: 100

فَمَا لَنَا مِن شَٰفِعِينَ

Эми Аллахтын алдында бизди азаптан куткарууга ортомчу боло турган эч бир шапаатчы жок.

آیت: 101

وَلَا صَدِيقٍ حَمِيمٖ

Жана бизди коргой турган жана бизге шапаат кыла турган сүйүктүү дос да жок.

آیت: 102

فَلَوۡ أَنَّ لَنَا كَرَّةٗ فَنَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Эгерде бизге дүйнө жашоосуна кайтууга мүмкүнчүлүк берилгенде биз Аллахка ыйман келтиргендерден болмокпуз».

آیت: 103

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ

Чындыгында Ибрахимдин окуясы жана жалганчылардын акыбети тууралуу бул айтылгандарда адамдар үчүн үлгү-насааттар бар. Бирок алардын көпчүлүгү ыйман келтиришкен жок.

آیت: 104

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

Оо, пайгамбар! Чындыгында сенин Раббиң душмандарынан өч алууга Кудуреттүү, алардын тообо кылгандарына Ырайымдуу.

آیت: 105

كَذَّبَتۡ قَوۡمُ نُوحٍ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Нухтун коому да аны жалганга чыгаруу менен бүткүл пайгамбарларды да жалганга чыгарышты.

آیت: 106

إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ نُوحٌ أَلَا تَتَّقُونَ

Бир кезде аларга тектеш тууганы Салих минтип айтты: «Аллахтан коркуп, Андан башка сыйынган нерсеңерди таштап, Ага такыба болбойсуңарбы?!".

آیت: 107

إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ

Чындыгында мен Аллахтан силерге жиберилген элчимин жана Аллах мага вахий кылганга эч нерсени кошпогон жана кемитпеген аманаткөймүн.

آیت: 108

فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Аллахтын буйруктарын аткарып, тыйгандарын таштап Андан корккула жана мен силерге буйруган жана тыйган нерседе мага моюн сунгула!

آیت: 109

وَمَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Мен силерге Раббим тараптан жеткирген нерсем үчүн силерден сыйлык сурабайм. Мага сыйлыкты башкалар эмес, ааламдардын Раббиси гана берет.

آیت: 110

فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Аллахтын буйруктарын аткарып, тыйгандарын таштап Андан корккула жана мен силерге буйруган жана тыйган нерседе мага моюн сунгула!

آیت: 111

۞ قَالُوٓاْ أَنُؤۡمِنُ لَكَ وَٱتَّبَعَكَ ٱلۡأَرۡذَلُونَ

Ага эли айтты: «Эй, Нух! Биз сага ыйман келтирип жана сен алып келген нерсени ээрчип, аны аткарат бекенбиз, а сени ээрчигендер болсо төмөнкү катмардагы адамдар, алардын арасында башчылар да, кадырлуулар да жок?!».

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• أهمية سلامة القلب من الأمراض كالحسد والرياء والعُجب.

Көрө албастык, эл көрсүн үчүн жана өзүнө-өзү суктануу сыяктуу оорулардан жүрөктүн таза болуусунун зарылдыгы.

• تعليق المسؤولية عن الضلال على المضلين لا تنفع الضالين.

Адашкан адамдар өздөрүнүн адашуусунун жоопкерчилигин адаштыргандардын мойнуна илүүсү аларга эч пайда бербейт.

• التكذيب برسول الله تكذيب بجميع الرسل.

Аллахтын элчисин жалганга чыгаруу – жалпы элчилерди жалганга чыгарууга барабар.

• حُسن التخلص في قصة إبراهيم من الاستطراد في ذكر القيامة ثم الرجوع إلى خاتمة القصة.

Ибрахимдин окуясын жакшы абалда баяндоо; окуя башталып ортологондо кыяматтын абалдары айтылып, кайра окуяга кайтып анын аягына чыгуусу.

آیت: 112

قَالَ وَمَا عِلۡمِي بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ

Нух аларга айтты: «Мен ал ыймандуулар эмне иш менен алектенгени тууралуу кабарым жок. Мен алардын кылган иштерин санап тургандай көзөмөлдөөчү болгон эмес элем.

آیت: 113

إِنۡ حِسَابُهُمۡ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّيۖ لَوۡ تَشۡعُرُونَ

Алардын эсеп-кысабын алуу Аллахтын мойнунда. Алардын ички жана сырткы дүйнөсүн мен эмес, Аллах Өзү билет, эгер айткан сөзүңөрдү өзүңөр түшүнгөн болсоңор.

آیت: 114

وَمَآ أَنَا۠ بِطَارِدِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Мен силерди ыйман келтирсин деген ойдо талабыңарды кабыл алып ыймандууларды отурган жайымдан кууп жибербейм.

آیت: 115

إِنۡ أَنَا۠ إِلَّا نَذِيرٞ مُّبِينٞ

Мен болгону ачык эскерткен эскертүүчүмүн. Силерге Аллахтын азабын эскертем».

آیت: 116

قَالُواْ لَئِن لَّمۡ تَنتَهِ يَٰنُوحُ لَتَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمَرۡجُومِينَ

Эли ага айтты: «Эгерде бизди үгүттөп жаткан нерсеңди токтотпосоң, анда сен сөзсүз сөгүшкө калып, ташбараңга алынып өлөсүң».

آیت: 117

قَالَ رَبِّ إِنَّ قَوۡمِي كَذَّبُونِ

Нух Раббисине дуба кылып айтты: «Оо, Раббим! Элим мени жалганга чыгарды жана Сен тараптан алып келген нерседе мага ишенишпеди.

آیت: 118

فَٱفۡتَحۡ بَيۡنِي وَبَيۡنَهُمۡ فَتۡحٗا وَنَجِّنِي وَمَن مَّعِيَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Алар жалгандан баш тартышпаганы үчүн биздин ортобузда аларды жок кыла тургандай өкүм чыгар. Ошондой эле мени жана мени менен бирге болгон ыймандууларды элимдеги каапырларды жок кылган нерседен куткар».

آیت: 119

فَأَنجَيۡنَٰهُ وَمَن مَّعَهُۥ فِي ٱلۡفُلۡكِ ٱلۡمَشۡحُونِ

Анан Биз анын дубасына жооп бердик жана адамдар менен айбанаттарга толгон кемеде аны менен бирге ыймандууларды куткардык.

آیت: 120

ثُمَّ أَغۡرَقۡنَا بَعۡدُ ٱلۡبَاقِينَ

Андан соң алардын артында калган Нухтун коомун чөктүрдүк.

آیت: 121

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ

Чындыгында бул айтылган Нухтун коому менен болгон окуяда, Нух жана аны менен бирге болгон ыймандуулардын куткарылышында жана коомундагы каапырлардын кыйроосунда адамдар үчүн үлгү-насааттар бар. Бирок алардын көпчүлүгү ыйман келтиришкен жок.

آیت: 122

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

Оо, пайгамбар! Чындыгында сенин Раббиң душмандарынан өч алууга Кудуреттүү, алардын тообо кылгандарына Ырайымдуу.

آیت: 123

كَذَّبَتۡ عَادٌ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Аад коому да алардын пайгамбары Худду жалганга чыгаруу менен бүткүл пайгамбарларды жалганга чыгарышты.

آیت: 124

إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ هُودٌ أَلَا تَتَّقُونَ

Эстегин, бир кезде аларга тектеш тууганы Худ минтип айтты: «Аллахтан коркуп, Андан башка сыйынган нерсеңерди таштап, Ага такыба болбойсуңарбы?!".

آیت: 125

إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ

Чындыгында мен Аллахтан силерге жиберилген элчимин жана Аллах мага буйруганды ашырбастан жана кемитпестен жеткирген аманаткөймүн.

آیت: 126

فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Аллахтын буйруктарын аткарып, тыйгандарын таштап Андан корккула жана мен силерге буйруган жана тыйган нерседе мага моюн сунгула!

آیت: 127

وَمَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Мен силерге Раббим тараптан жеткирген нерсем үчүн силерден сыйлык сурабайм. Мага сыйлыкты башкалар эмес, ааламдардын Раббиси гана берет.

آیت: 128

أَتَبۡنُونَ بِكُلِّ رِيعٍ ءَايَةٗ تَعۡبَثُونَ

Силер эмне, дүйнөңөргө жана акыретиңерге пайда алып келбеген имараттарды оюн, белги катары бийик дөбөлүү жерлерге кура бересиңерби?!

آیت: 129

وَتَتَّخِذُونَ مَصَانِعَ لَعَلَّكُمۡ تَخۡلُدُونَ

Ошондой эле бул дүйнөдө түбөлүк калчудай, андан кетпечүдөй болуп сепилдерди жана сарайларды салып жатасыңар?!

آیت: 130

وَإِذَا بَطَشۡتُم بَطَشۡتُمۡ جَبَّارِينَ

Эгер силер өлтүрүү же уруп-сабоо менен кол салсаңар, анда эч ырайым кылбастан канкордук менен кол саласыңар.

آیت: 131

فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Аллахтын буйруктарын аткарып, тыйгандарын таштап Андан корккула жана мен силерге буйруган жана тыйган нерседе мага моюн сунгула!

آیت: 132

وَٱتَّقُواْ ٱلَّذِيٓ أَمَدَّكُم بِمَا تَعۡلَمُونَ

Силердин өзүңөргө белгилүү жакшылыктарды берген Аллахтын каарынан корккула!

آیت: 133

أَمَدَّكُم بِأَنۡعَٰمٖ وَبَنِينَ

Ал силерге үй жаныбарларын жана бала-чакаларды берди.

آیت: 134

وَجَنَّٰتٖ وَعُيُونٍ

Ал силерге бакчаларды жана аккан булактарды берди.

آیت: 135

إِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ

Оо, элим! Чындыгында мен силер үчүн улуу кыямат күнүндөгү азаптан коркомун.

آیت: 136

قَالُواْ سَوَآءٌ عَلَيۡنَآ أَوَعَظۡتَ أَمۡ لَمۡ تَكُن مِّنَ ٱلۡوَٰعِظِينَ

Эли ага айтты: «Сенин бизге эскерткениң менен эскертпегениң бирдей. Биз сага ыйман келтирбейбиз жана эч качан тутунган жолубуздан кайтпайбыз.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• أفضلية أهل السبق للإيمان حتى لو كانوا فقراء أو ضعفاء.

Алсыздардан же жардылардан болсо да биринчилерден болуп ыйманга келгендердин артыкчылыгы.

• إهلاك الظالمين، وإنجاء المؤمنين سُنَّة إلهية.

Залымдардын кыйроосу жана ыймандуулардын аман калуусу – Аллахтын койгон эрежелеринен.

• خطر الركونِ إلى الدنيا.

Дүйнөгө берилип ага таянуунун коркунучу.

• تعنت أهل الباطل، وإصرارهم عليه.

Жалган ээлеринин көктүгү жана андан кайтпай көшөрүүсү.

آیت: 137

إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا خُلُقُ ٱلۡأَوَّلِينَ

Ал эми бул абалкылардын дини, үрп-адаттары жана адептеринен башка эч нерсе эмес.

آیت: 138

وَمَا نَحۡنُ بِمُعَذَّبِينَ

Жана биз азапталбайбыз».

آیت: 139

فَكَذَّبُوهُ فَأَهۡلَكۡنَٰهُمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ

Алар Худ пайгамбарды жалганга чыгарганын токтотушпады. Анан Биз аларды жалганга чыгарышканы себептүү катуу шамал менен жок кылдык. Чындыгында бул кыйратып жок кылуубузда адамдар үчүн үлгү-насааттар бар. Бирок алардын көпчүлүгүн ыйман келтиришкен жок.

آیت: 140

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

Оо, пайгамбар! Чындыгында Раббиң душмандарынан өч алууга Кудуреттүү, пенделеринен тообо кылгандарына Ырайымдуу.

آیت: 141

كَذَّبَتۡ ثَمُودُ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Самуд эли да Салих пайгамбарды жалганга чыгаруу менен бүткүл пайгамбарларды да жалганга чыгарышты.

آیت: 142

إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ صَٰلِحٌ أَلَا تَتَّقُونَ

Бир кезде алардын тектеш тууганы Салих айтты: «Аллахтан башка сыйынганыңарды таштап Андан коркпойсуңарбы?!

آیت: 143

إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ

Чындыгында мен Аллахтан силерге жиберилген элчимин жана Ал тараптан жеткирген нерседе аманаткөймүн, ага эч бир нерсени кошпойм жана кемитпейм.

آیت: 144

فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Аллахтын буйруктарын аткарып, тыйгандарын таштап Андан корккула жана мен силерге буйруган жана тыйган нерседе мага моюн сунгула!

آیت: 145

وَمَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Мен силерге Раббим тараптан жеткирген нерсем үчүн силерден сыйлык сурабайм. Мага сыйлыкты башкалар эмес, ааламдардын Раббиси гана берет.

آیت: 146

أَتُتۡرَكُونَ فِي مَا هَٰهُنَآ ءَامِنِينَ

Силер жакшылык жыргалчылыктарда эч кандай коркунучсуз аман-эсен калабыз деп каалап жатасыңарбы?

آیت: 147

فِي جَنَّٰتٖ وَعُيُونٖ

Бакчаларда жана аккан булактарда.

آیت: 148

وَزُرُوعٖ وَنَخۡلٖ طَلۡعُهَا هَضِيمٞ

Эгинзарларда жана мөмөлөрү эзилип бышкан курмалар арасында.

آیت: 149

وَتَنۡحِتُونَ مِنَ ٱلۡجِبَالِ بُيُوتٗا فَٰرِهِينَ

Ошондой эле өзүңөр жашаш үчүн тоолорду оюп үйлөрдү жасап жатасыңар. Силер тоону ойгон жактан чеберсиңер.

آیت: 150

فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Эми Аллахтын буйруктарын аткарып, тыйгандарын таштап Андан корккула жана мен силерге буйруган жана тыйган нерседе мага моюн сунгула!

آیت: 151

وَلَا تُطِيعُوٓاْ أَمۡرَ ٱلۡمُسۡرِفِينَ

Күнөөлөрдү кылып өздөрүнө зыян кылган адамдардын буйругуна баш ийбегиле!

آیت: 152

ٱلَّذِينَ يُفۡسِدُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا يُصۡلِحُونَ

Алар жер бетинде күнөөлөрдү жайылтып бузукулук кылышкандар жана Аллахка моюн сунуу менен өздөрүн оңдобогон адамдар.

آیت: 153

قَالُوٓاْ إِنَّمَآ أَنتَ مِنَ ٱلۡمُسَحَّرِينَ

Ага эли айтты: «Чындыгында сен көп сыйкырлана берип, акыры сыйкыр анын акылын жоготкон адамдардансың!

آیت: 154

مَآ أَنتَ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُنَا فَأۡتِ بِـَٔايَةٍ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ

Сен бизге окшогон эле адамсың! Бизге пайгамбар болгудай сенин бизден эч кандай артыкчылыгың жок. Эгер пайгамбармын деп айтып жаткан сөзүңдө чынчыл болсоң, анда пайгамбар экениңди далилдеген керемет белги алып келчи?».

آیت: 155

قَالَ هَٰذِهِۦ نَاقَةٞ لَّهَا شِرۡبٞ وَلَكُمۡ شِرۡبُ يَوۡمٖ مَّعۡلُومٖ

Аллах Салихке керемет белги кылып, таштан төөнү чыгарып берди. Ошондо Салих аларга айтты: «Мына бул төө, карагыла жана кармап көргүлө. Суу ичүүдө анын өз кезеги бар, силердин да белгилүү кезегиңер бар. Силердин кезек күнүңөрдө ал суу ичпейт. Анын кезек күнү келгенде силер да суу албайсыңар.

آیت: 156

وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوٓءٖ فَيَأۡخُذَكُمۡ عَذَابُ يَوۡمٍ عَظِيمٖ

Эми аны союп же уруп ага зыян келтирбегиле, антсеңер, силерге Аллах тараптан азап келет, ал силердин башыңарга балээ түшкөн улуу күндө силерди ошол күнөөңөр үчүн кыйратып жок кылат».

آیت: 157

فَعَقَرُوهَا فَأَصۡبَحُواْ نَٰدِمِينَ

Бирок алар аны соёбуз деп өз ара макулдашып, алардын эң бактысызы аны союп салды. Качан алар азаптын сөзсүз түшөрүн билишкенде бул кылгандарына өкүнүп калышты. Бирок азапты көргөн кезде өкүнүч эч пайда бербейт.

آیت: 158

فَأَخَذَهُمُ ٱلۡعَذَابُۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ

Ошондо аларга убада кылынган жер титирөө жана ач кыйкырык сыяктуу азап аларды алды. Чындыгында бул айтылган Салихтин окуясында адамдар үчүн үлгү-сабактар бар. Бирок алардын көпчүлүгү ыйман келтиришкен жок.

آیت: 159

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

Оо, пайгамбар! Чындыгында Раббиң душмандарынан өч алууга Кудуреттүү, пенделеринен тообо кылгандарына Ырайымдуу.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• توالي النعم مع الكفر استدراج للهلاك.

Каапырлыкка карабастан жакшылыктар үзүлбөй уланып туруусу – акырындык менен кыйроого алып барат.

• التذكير بالنعم يُرتجى منه الإيمان والعودة إلى الله من العبد.

Жакшылыктарды эске салуу менен пенденин ыйман келтирүүсүн жана Аллахка кайтуусун үмүт кылуу.

• المعاصي هي سبب الفساد في الأرض.

Күнөөлөр жер бетиндеги бузукулуктун себеби.

آیت: 160

كَذَّبَتۡ قَوۡمُ لُوطٍ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Луттун (ага Аллахтын саламаттыгы, тынчтыгы болсун) эли да аны жалганга чыгаруу менен бүткүл пайгамбарларды жалганга чыгарышты.

آیت: 161

إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ لُوطٌ أَلَا تَتَّقُونَ

Бир кезде алардын тектеш тууганы Лут минтип айтты: «Аллахтан коркуп, Ага шерик кылган нерсеңерди таштап, Ага такыба болбойсуңарбы?!".

آیت: 162

إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ

Чындыгында мен Аллахтан силерге жиберилген элчимин жана Андан силерге жеткирген нерседе аманаткөймүн, ага эч нерсени кошпойм жана кемитпейм.

آیت: 163

فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Аллахтын буйруктарын аткарып, тыйгандарын таштап Андан корккула жана мен силерге буйруган жана тыйган нерседе мага моюн сунгула!

آیت: 164

وَمَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Мен силерге Раббим тараптан жеткирген нерсем үчүн силерден сыйлык сурабайм. Мага сыйлыкты башкалар эмес, ааламдардын Раббиси гана берет.

آیت: 165

أَتَأۡتُونَ ٱلذُّكۡرَانَ مِنَ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Силер адамдардын арасынан эркектерге артынан кошулуп жатасыңарбы?!

آیت: 166

وَتَذَرُونَ مَا خَلَقَ لَكُمۡ رَبُّكُم مِّنۡ أَزۡوَٰجِكُمۚ بَلۡ أَنتُمۡ قَوۡمٌ عَادُونَ

Аллах силердин кумарыңарды кандырыш үчүн жаратып койгон аялдарыңарды таштайсыңарбы?! Бирок силер бул бузукулук күнөөнү кылуу менен Аллахтын чектеринен чыктыңар».

آیت: 167

قَالُواْ لَئِن لَّمۡ تَنتَهِ يَٰلُوطُ لَتَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُخۡرَجِينَ

Эли Лутка айтты: «Эй, Лут! Эгерде бизди бул иштен тыйганыңды токтотпосоң, анда сени жана сени менен бирге болгондорду шаарыбыздан кетиребиз».

آیت: 168

قَالَ إِنِّي لِعَمَلِكُم مِّنَ ٱلۡقَالِينَ

Лут аларга айтты: «Чындыгында мен силердин бул кылып жаткан ишиңерден жийиркенем, жек көрөм.

آیت: 169

رَبِّ نَجِّنِي وَأَهۡلِي مِمَّا يَعۡمَلُونَ

Ал Раббисине кайрылып: «Оо, Раббим! Мени жана үй-бүлөмдү булардын кылып жаткан күнөөсү себептүү баштарына түшө турган азаптан сакта» – деп дуба кылды».

آیت: 170

فَنَجَّيۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥٓ أَجۡمَعِينَ

Ошондо Биз анын дубасына жооп бердик, кийин аны жана үй-бүлөсүн толугу менен куткардык.

آیت: 171

إِلَّا عَجُوزٗا فِي ٱلۡغَٰبِرِينَ

Бирок аялын гана куткарбадык. Анткени ал каапыр болчу. Ал кыйрап кеткендерден болду.

آیت: 172

ثُمَّ دَمَّرۡنَا ٱلۡأٓخَرِينَ

Андан соң Лут менен үй-бүлөсү Садум шаарынан чыккандан кийин Биз анын артында калган элин тыптыйпыл кылып жок кылдык.

آیت: 173

وَأَمۡطَرۡنَا عَلَيۡهِم مَّطَرٗاۖ فَسَآءَ مَطَرُ ٱلۡمُنذَرِينَ

Биз аларга асмандан таштарды жамгырдай жаадырдык. Аларга жааган жамгыр кандай жаман! Лут аларга Аллахтын азабын эскертсе да, алар ага карабастан кылган күнөөлөрүн уланта беришти.

آیت: 174

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ

Чындыгында бузукулук кылышканы себептүү Луттун коомуна түшкөн азап тууралуу айтылган нерседе адамдар үчүн үлгү-сабактар бар. Бирок алардын көпчүлүгү ыйман келтиришкен жок.

آیت: 175

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

Оо, пайгамбар! Чындыгында Раббиң Өз душмандарынан өч алууга Кудуреттүү, тообо кылган пенделерине Ырайымдуу.

آیت: 176

كَذَّبَ أَصۡحَٰبُ لۡـَٔيۡكَةِ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Мадиянга жакын жайгашкан жыш бак-дарактуу шаардын жашоочулары да пайгамбары Шуайбга ишенбей, жалпы пайгамбарларды жалганга чыгарышты.

آیت: 177

إِذۡ قَالَ لَهُمۡ شُعَيۡبٌ أَلَا تَتَّقُونَ

Бир кезде аларга пайгамбары Шуайб айтты: «Аллахка ширк кылганыңарды таштап Андан коркпойсуңарбы?!

آیت: 178

إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ

Чындыгында мен Аллахтан силерге жиберилген элчимин жана Андан силерге жеткирген нерседе аманаткөймүн, Ал мага жеткир деп буйруган нерсеге эч нерсени кошпойм жана кемитпейм.

آیت: 179

فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Аллахтын буйруктарын аткарып, тыйгандарын таштап Андан корккула жана мен силерге буйруган жана тыйган нерседе мага моюн сунгула!

آیت: 180

وَمَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Мен силерге Раббим тараптан жеткирген нерсем үчүн силерден сыйлык сурабайм. Мага сыйлыкты башкалар эмес, ааламдардын Раббиси гана берет.

آیت: 181

۞ أَوۡفُواْ ٱلۡكَيۡلَ وَلَا تَكُونُواْ مِنَ ٱلۡمُخۡسِرِينَ

Соода-сатыкта адамдарга толук өлчөп-ченеп бергиле. Өлчөм-ченемди кемитип жеп калуучулардан болбогула!

آیت: 182

وَزِنُواْ بِٱلۡقِسۡطَاسِ ٱلۡمُسۡتَقِيمِ

Башкаларга тартып бергенде туура тараза менен тарткыла!

آیت: 183

وَلَا تَبۡخَسُواْ ٱلنَّاسَ أَشۡيَآءَهُمۡ وَلَا تَعۡثَوۡاْ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُفۡسِدِينَ

Адамдардын акыларын кемитпегиле жана жер бетинде күнөөлөрдү кылып бузукулукту жайбагыла!

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• اللواط شذوذ عن الفطرة ومنكر عظيم.

Бачабаздык – табиятка каршы жат көрүнүш жана чоң күнөө.

• من الابتلاء للداعية أن يكون أهل بيته من أصحاب الكفر أو المعاصي.

Ыйманга үгүт кылган адамдын үй-бүлөсүндөгү адамдардын каапырлардан же күнөөкөрлөрдөн болуусу ага карата болгон сыноолордон.

• العلاقات الأرضية ما لم يصحبها الإيمان، لا تنفع صاحبها إذا نزل العذاب.

Жер бетиндеги байланыштар ыйман менен коштолбосо, ал байланыштар азап түшкөн кезде адамга эч кандай пайда бербейт.

• وجوب وفاء الكيل وحرمة التَّطْفِيف.

Таразаны туура тартып берүүнүн милдеттиги жана кемитип берүүнүн арамдыгы.

آیت: 184

وَٱتَّقُواْ ٱلَّذِي خَلَقَكُمۡ وَٱلۡجِبِلَّةَ ٱلۡأَوَّلِينَ

Силерди жана мурунку муундарды жараткан Аллахтын силерге жазасы түшүүдөн корккула.

آیت: 185

قَالُوٓاْ إِنَّمَآ أَنتَ مِنَ ٱلۡمُسَحَّرِينَ

Шуайбдын эли ага айтты: «Чындыгында сен көп жолу сыйкырланып, акыры ал сыйкыр сенин акылыңа үстөмдүк кылып, аны кетирди.

آیت: 186

وَمَآ أَنتَ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُنَا وَإِن نَّظُنُّكَ لَمِنَ ٱلۡكَٰذِبِينَ

Сен бизге окшогон эле адамсың. Бизден эч кандай артыкчылыгың деле жок. Анан кантип пайгамбар болмок элең? Биз сенин пайгамбармын деп айтып жаткан сөзүңдө анык эле жалганчысың деген ойдобуз.

آیت: 187

فَأَسۡقِطۡ عَلَيۡنَا كِسَفٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ

Эгерде айткан сөзүңдө чынчыл болсоң, анда биздин үстүбүзгө асмандын бир бөлүгүн түшүрүп жиберчи.

آیت: 188

قَالَ رَبِّيٓ أَعۡلَمُ بِمَا تَعۡمَلُونَ

Шуайб аларга айтты: «Раббим силер кылып жаткан ширкти жана күнөөлөрдү эң жакшы билет. Силердин кылган ишиңердин эч бири Ага жашыруун эмес».

آیت: 189

فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمۡ عَذَابُ يَوۡمِ ٱلظُّلَّةِۚ إِنَّهُۥ كَانَ عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٍ

Алар жалганга чыгарышканын токтоткон жок. Анан аларга аптаптуу күндүн артынан булут көлөкөлөгөн азап келди. Ошондо алардын үстүнөн от жаап, аларды күйгүзүп салды. Чындыгында алар кыйраган күн – чоң коркунучка толгон күн болду.

آیت: 190

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ

Чындыгында бул айтылган Шуайбдын элинин кыйроосунда адамдар үчүн үлгү-сабактар бар. Бирок алардын көпчүлүгү ыйман келтиришкен жок.

آیت: 191

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

Оо, пайгамбар! Чындыгында Раббиң Өз душмандарынан өч алууга Кудуреттүү, пенделеринен тообо кылгандарына Ырайымдуу.

آیت: 192

وَإِنَّهُۥ لَتَنزِيلُ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Чындыгында Мухаммадга (ага Аллахтын саламы, тынчтыгы жана мактоо дубасы болсун) түшкөн бул Куран – макулуктардын Раббиси тарабынан түштү.

آیت: 193

نَزَلَ بِهِ ٱلرُّوحُ ٱلۡأَمِينُ

Аны аманаткөй Жебреил алып келди.

آیت: 194

عَلَىٰ قَلۡبِكَ لِتَكُونَ مِنَ ٱلۡمُنذِرِينَ

Оо, пайгамбар! Ал аны сен адамдарды эскерткен жана аларды Аллахтын азабынан коркуткан пайгамбарлардан болушуң үчүн сенин жүрөгүңө алып келди.

آیت: 195

بِلِسَانٍ عَرَبِيّٖ مُّبِينٖ

Ал аны ачык-айкын түшүнүктүү болгон араб тилинде алып келди.

آیت: 196

وَإِنَّهُۥ لَفِي زُبُرِ ٱلۡأَوَّلِينَ

Чындыгында бул Куран асмандан түшкөн абалкылардын китептеринде эскерилип, ал тууралуу куш кабарлар айтылган.

آیت: 197

أَوَلَمۡ يَكُن لَّهُمۡ ءَايَةً أَن يَعۡلَمَهُۥ عُلَمَٰٓؤُاْ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ

Сага түшкөн нерсенин акыйкат экенин Абдуллах ибн Салам сыяктуу Исраил урпактарынын аалымдарынын билүүсү – ал жалганчылар үчүн сенин чынчылдыгыңа далил боло албайбы?

آیت: 198

وَلَوۡ نَزَّلۡنَٰهُ عَلَىٰ بَعۡضِ ٱلۡأَعۡجَمِينَ

Эгерде Биз бул Куранды араб тилинде сүйлөбөгөн араб эмес элдерге түшүргөн болсок

آیت: 199

فَقَرَأَهُۥ عَلَيۡهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ مُؤۡمِنِينَ

жана аларга аны окуп берсе, алар ыйман келтиришмек эмес. Себеби алар: «Биз муну түшүнгөн жокпуз» – дешмек. Андыктан алар Аллахка шүгүр кылышсын, анткени аны алардын тилинде түшүрдү.

آیت: 200

كَذَٰلِكَ سَلَكۡنَٰهُ فِي قُلُوبِ ٱلۡمُجۡرِمِينَ

Ошондой эле Биз күнөөкөрлөрдүн жүрөктөрүнө (Куранга болгон) жалган менен каапырлыкты киргиздик.

آیت: 201

لَا يُؤۡمِنُونَ بِهِۦ حَتَّىٰ يَرَوُاْ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَلِيمَ

Алар кыйноочу азапты көрүшмөйүнчө каапырлыктан кайтышпайт жана ыйман келтиришпейт.

آیت: 202

فَيَأۡتِيَهُم بَغۡتَةٗ وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ

Ал азап аларга капыстан келет. Ал аларга күтүүсүз келгенге чейин алар анын келерин билишпейт.

آیت: 203

فَيَقُولُواْ هَلۡ نَحۡنُ مُنظَرُونَ

Аларга азап күтүүсүз келгенде катуу өкүнүчтөн мындай дешет: «Бизге мөөнөт берилер бекен, биз Аллахка тообо кылалы?».

آیت: 204

أَفَبِعَذَابِنَا يَسۡتَعۡجِلُونَ

Ал каапырлар Биздин азабыбызды шаштырып: «Сен биздин үстүбүзгө асмандын бир бөлүгүн түшүрмөйүнчө биз сага ыйман келтирбейбиз» – деп жатышабы?!

آیت: 205

أَفَرَءَيۡتَ إِن مَّتَّعۡنَٰهُمۡ سِنِينَ

Оо, пайгамбар! Айтчы Мага, эгерде Биз сен алып келген нерседен баш тарткан каапырларга узак убакыт бою жакшылыктарды берип жыргаткан болсок,

آیت: 206

ثُمَّ جَآءَهُم مَّا كَانُواْ يُوعَدُونَ

андан соң алар ошол жакшылыктарга жеткен замандан кийин аларга убада кылынган азап келген болсо,

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• كلما تعمَّق المسلم في اللغة العربية، كان أقدر على فهم القرآن.

Мусулман адам араб тилин канчалык терең үйрөнгөн сайын Куранды да терең түшүнө баштайт.

• الاحتجاج على المشركين بما عند المُنْصِفين من أهل الكتاب من الإقرار بأن القرآن من عند الله.

Китеп ээлеринин арасындагы калыс адамдардын Куран Аллах тараптан экендигин моюнга алууларын мушриктерге каршы далил катары колдонуу.

• ما يناله الكفار من نعم الدنيا استدراج لا كرامة.

Бул дүйнөдө каапырларга берилген жакшылыктар – аларга карата сый-урмат эмес, аларды акырындык менен жазалоо.

آیت: 207

مَآ أَغۡنَىٰ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يُمَتَّعُونَ

Алардын бул дүйнөдөгү жакшылыктары аларга кандай пайда алып келмек?! Ал жакшылыктар кетти жана эч кандай пайда да келтирген жок.

آیت: 208

وَمَآ أَهۡلَكۡنَا مِن قَرۡيَةٍ إِلَّا لَهَا مُنذِرُونَ

Биз кайсы элди кыйратып жок кылган болсок, демек аларга пайгамбарлар жиберилип жана китептер түшүрүлүп актанууга себеп калбай калгандан кийин гана болгон.

آیت: 209

ذِكۡرَىٰ وَمَا كُنَّا ظَٰلِمِينَ

Аларга сабак жана эскертүү болсун үчүн. Аларга пайгамбарлар жиберилип жана китептер түшүрүлүп актанууга себеп калбай калгандан кийин Биз аларды азаптоо менен залымдардан болгон жокпуз.

آیت: 210

وَمَا تَنَزَّلَتۡ بِهِ ٱلشَّيَٰطِينُ

Бул Куранды пайгамбардын жүрөгүнө шайтандар алып келген жок.

آیت: 211

وَمَا يَنۢبَغِي لَهُمۡ وَمَا يَسۡتَطِيعُونَ

Анын жүрөгүнө алардын алып келүүсү туура эмес. Буга алардын күч-кудурети да жетпейт.

آیت: 212

إِنَّهُمۡ عَنِ ٱلسَّمۡعِ لَمَعۡزُولُونَ

Алардын буга кудурети жетпейт. Анткени алар асмандагы анын турган жайынан тосулуп, толук бөгөттөлгөн. Анан кантип ага жетип, аны алып түшүшмөк эле?!

آیت: 213

فَلَا تَدۡعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَتَكُونَ مِنَ ٱلۡمُعَذَّبِينَ

Аллахка шерик кылып Аны менен катар башка кудайга сыйынба! Болбосо, мунун себебинен азапталуучулардан болуп каласың.

آیت: 214

وَأَنذِرۡ عَشِيرَتَكَ ٱلۡأَقۡرَبِينَ

Оо, пайгамбар! Элиңдин арасынан эң жакындарыңардан баштап эскерт! Эгерде алар ширк кыла беришсе, аларга Аллахтын азабы келет.

آیت: 215

وَٱخۡفِضۡ جَنَاحَكَ لِمَنِ ٱتَّبَعَكَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Жана сени ээрчиген ыймандууларга мээримдүүлүк, жумшактык кылып иш жүзүндө жана сөз түрүндө жылуу-жумшак мамиле кыл!

آیت: 216

فَإِنۡ عَصَوۡكَ فَقُلۡ إِنِّي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تَعۡمَلُونَ

Эгер алар сага баш ийбестик кылып, сенин аларга айткан Аллахты жалгыздоо жана Ага моюн сунуу сыяктуу буйруктарыңа жооп беришпесе, анда аларга: «Чындыгында мен силер кылып жаткан ширкке жана күнөөлөргө катышым жок» – деп айткын.

آیت: 217

وَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱلۡعَزِيزِ ٱلرَّحِيمِ

Ар бир ишиңде Өз душмандарынан өч алууга Кудуреттүү, алардын Ага кайткандарына Ырайымдуу Аллахка гана тобокел кыл.

آیت: 218

ٱلَّذِي يَرَىٰكَ حِينَ تَقُومُ

Ал сенин намазга турганыңды көрүп турат.

آیت: 219

وَتَقَلُّبَكَ فِي ٱلسَّٰجِدِينَ

Жана Ал намаз окугандардын арасында сенин бир абалдан экинчи абалга өткөнүңдү да көрүп турат. Ага сенин жана башкалардын кылган нерселеринин эч бири жашыруун эмес.

آیت: 220

إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ

Чындыгында Ал сен окуган Куранды жана зикирди Угуучу, сенин ниетиңди Билүүчү.

آیت: 221

هَلۡ أُنَبِّئُكُمۡ عَلَىٰ مَن تَنَزَّلُ ٱلشَّيَٰطِينُ

Силер бул Куранды алып түшкөн деп ойлоп жаткан шайтандар кандай адамдарга түшөрү тууралуу силерге кабар берейинби?

آیت: 222

تَنَزَّلُ عَلَىٰ كُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٖ

Ал шайтандар көп күнөө кылган жалганчы, көзү ачыктарга окшогондорго түшөт.

آیت: 223

يُلۡقُونَ ٱلسَّمۡعَ وَأَكۡثَرُهُمۡ كَٰذِبُونَ

Шайтандар бийиктеги периштелер тобунан уурданып сөз тыңшап, кийин аны достору болгон көзү ачыктарга айтышат. Көзү ачыктар дээрлик жалганчылар. Алар бир сөздү чын айтышса да аны менен кошо жүз жалганды айтышат.

آیت: 224

وَٱلشُّعَرَآءُ يَتَّبِعُهُمُ ٱلۡغَاوُۥنَ

Ал эми силер Мухаммадды (ага Аллахтын саламаттыгы, тынчтыгы жана мактоо дубасы болсун) ошолордон деп ойлоп жаткан акындарды болсо, акыйкат жолдон адашкандар ээрчишет. Алар анын айтып жаткандарын ыр деп ойлоп жатышат.

آیت: 225

أَلَمۡ تَرَ أَنَّهُمۡ فِي كُلِّ وَادٖ يَهِيمُونَ

Оо, пайгамбар! Сен алардын ар кайсы өрөөндө темселеп, бирде мактоо угуп, бирде айып угуп же башка нерселерге кабылып жүрүшкөнү алардын адашкандарынын көрүнүштөрүнөн экенин көргөн жоксуңбу?!

آیت: 226

وَأَنَّهُمۡ يَقُولُونَ مَا لَا يَفۡعَلُونَ

Алар жалган сүйлөшөт. Биз муну кылдык дешет, бирок аны кылышкан эмес.

آیت: 227

إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَذَكَرُواْ ٱللَّهَ كَثِيرٗا وَٱنتَصَرُواْ مِنۢ بَعۡدِ مَا ظُلِمُواْۗ وَسَيَعۡلَمُ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ أَيَّ مُنقَلَبٖ يَنقَلِبُونَ

Бирок Хассан ибн Сабитке окшоп ыйман келтирген, жакшылык иштерди кылган, Аллахты көп эскерген жана Аллахтын душмандарынан зулум көргөндөн кийин алардан өч алган акындар андай эмес. Ал эми Аллахка ширк кылып зулумдук кылгандар жана Анын пенделерине зордук-зомбулук көрсөткөндөр жакында кайсы жайга барарын билишет. Анан алар улуу жайга жана кылдат сурак берүүгө кайтып келишет.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• إثبات العدل لله، ونفي الظلم عنه.

Аллах адилеттүүлүк сыпатына ээ жана зулумдуктан алыс экенин тастыктоо.

• تنزيه القرآن عن قرب الشياطين منه.

Куран түшүп жатканда, шайтандар ага киришүүсүнөн, бурмалоо киргизүүсүнөн таза корголуп сакталган.

• أهمية اللين والرفق للدعاة إلى الله.

Аллахка үгүт кылгандарга жылуу-жумшак мамиле кылуунун маанилүүлүгү.

• الشعر حَسَنُهُ حَسَن، وقبيحه قبيح.

Поэзиянын жакшысы жакшы, жаманы жаман.