د معناګانو ژباړه سورت الحاقة - الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - د قرآن کریم دائرة المعارف

Хакка

د سورت د مقصدونو څخه:

إثبات أن وقوع القيامة والجزاء فيها حقٌّ لا ريب فيه.

Кыяматтын болуусу жана андагы жазалар эч шек күмөнсүз болорун бекемдөө.

---

آیت: 1

ٱلۡحَآقَّةُ

Аллах баарына анык келе турган кайра тирилүү убактысын эскерди.

آیت: 2

مَا ٱلۡحَآقَّةُ

Андан соң «Анык Келүүчү деген эмне?» деген суроо менен анын ордун даңазалады.

آیت: 3

وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا ٱلۡحَآقَّةُ

Сен ал Анык келүүчү эмне экенин кайдан билмек элең?

آیت: 4

كَذَّبَتۡ ثَمُودُ وَعَادُۢ بِٱلۡقَارِعَةِ

Салихтин коому Самуд менен Худдун коому Аад коркунучтарынын катааалдыгы менен адамдарга сокку урган кыяматты жалганга чыгарышты.

آیت: 5

فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهۡلِكُواْ بِٱلطَّاغِيَةِ

Аллах Самудду күчтүүлүк жана коркунуч жактан чегине жеткен катуу кыйкырык менен жок кылды.

آیت: 6

وَأَمَّا عَادٞ فَأُهۡلِكُواْ بِرِيحٖ صَرۡصَرٍ عَاتِيَةٖ

Ал эми Аадды катаалдык жактан чегине жеткен ызгаардуу суук шамал менен жок кылды.

آیت: 7

سَخَّرَهَا عَلَيۡهِمۡ سَبۡعَ لَيَالٖ وَثَمَٰنِيَةَ أَيَّامٍ حُسُومٗاۖ فَتَرَى ٱلۡقَوۡمَ فِيهَا صَرۡعَىٰ كَأَنَّهُمۡ أَعۡجَازُ نَخۡلٍ خَاوِيَةٖ

Аллах аны аларга жети түн, сегиз күнгө жиберип, ал алардын бирин да калтырбай жок кылды. Сен аларды кыйроого учурагандан кийин жерге кулап чирип калган курманын тамырлары сыяктуу өз турак-жайларында жерде сулап өлүп жаткандарын көрөсүң.

آیت: 8

فَهَلۡ تَرَىٰ لَهُم مِّنۢ بَاقِيَةٖ

Сен алардын башына түшкөн азаптан кийин тирүү калган жанды көрдүңбү?

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• الصبر خلق محمود لازم للدعاة وغيرهم.

Сабырдуулук – даават кылгандарга жана башкаларга зарыл болгон мактоого татыктуу сыпат.

• التوبة تَجُبُّ ما قبلها وهي من أسباب اصطفاء الله للعبد وجعله من عباده الصالحين.

Тобо кылуу мурунку күнөөлөрдү жок кылат жана Аллахтын пендени тандоосуна, аны такыба пенделеринен кылуусуна себеп болот.

• تنوّع ما يرسله الله على الكفار والعصاة من عذاب دلالة على كمال قدرته وكمال عدله.

Аллах каапырларга жана күнөөкөрлөргө жиберген азаптын ар түрдүүлүгү – Анын кудуреттүүлүгү менен адилеттүүлүгүнүн кемчиликсиз экендигин билдирет.

آیت: 9

وَجَآءَ فِرۡعَوۡنُ وَمَن قَبۡلَهُۥ وَٱلۡمُؤۡتَفِكَٰتُ بِٱلۡخَاطِئَةِ

Фараон жана андан мурунку коомдор жана жер астын-үстүн болуп азапталган Луттун коомунун шаары ширк жана күнөөлөрдү кылуу сыяктуу туура эмес иштерди жасашты.

آیت: 10

فَعَصَوۡاْ رَسُولَ رَبِّهِمۡ فَأَخَذَهُمۡ أَخۡذَةٗ رَّابِيَةً

Алардын баарысы аларга жиберилген пайгамбарына каршы чыгышты жана аны жалганга чыгарышты. Ошондо Аллах аларды түбүнө жете тургандай деңгээлде ашыкча күч менен кармады.

آیت: 11

إِنَّا لَمَّا طَغَا ٱلۡمَآءُ حَمَلۡنَٰكُمۡ فِي ٱلۡجَارِيَةِ

Суу көтөрүлүп чектен ашканда, Биз Өз буйругубуз менен силерди белдеринде көтөрүп жүргөн адамдарды Нух жасаган сүзүүчү кемеге салдык, алар силерди көтүүрүлөр болду.

آیت: 12

لِنَجۡعَلَهَا لَكُمۡ تَذۡكِرَةٗ وَتَعِيَهَآ أُذُنٞ وَٰعِيَةٞ

Биз ал кемени жана анын окуясын каапырлардын жок кылынышына жана ыймандуулардын куткарылышына далил болсун деп жана аны куйма кулак адам укканда жаттап алсын деп сабак кылдык.

آیت: 13

فَإِذَا نُفِخَ فِي ٱلصُّورِ نَفۡخَةٞ وَٰحِدَةٞ

Сурнай тартууга жоопкер болгон периште бир жолу үйлөгөндө, (ал сурнайдын экинчи жолу тартылуусу)

آیت: 14

وَحُمِلَتِ ٱلۡأَرۡضُ وَٱلۡجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةٗ وَٰحِدَةٗ

Жер менен тоолор көтөрүлөт жана алар бир жолу катуу быркырап талкаланып, жер менен тоолордун бөлүкчөлөрүн бөлүп салат.

آیت: 15

فَيَوۡمَئِذٖ وَقَعَتِ ٱلۡوَاقِعَةُ

Ушулардын баары болгон күнү кыямат болот.

آیت: 16

وَٱنشَقَّتِ ٱلسَّمَآءُ فَهِيَ يَوۡمَئِذٖ وَاهِيَةٞ

Ал күндө периштелер түшүү үчүн асман ачылат. Ошол күнү ал алсыз болот, ага чейин бекем жана кубаттуу эле.

آیت: 17

وَٱلۡمَلَكُ عَلَىٰٓ أَرۡجَآئِهَاۚ وَيَحۡمِلُ عَرۡشَ رَبِّكَ فَوۡقَهُمۡ يَوۡمَئِذٖ ثَمَٰنِيَةٞ

Ал эми анын чет жакаларында периштелер болот. Ошол улуу күндө Раббиңдин Аршын сегиз жакын периштелери көтөрөт.

آیت: 18

يَوۡمَئِذٖ تُعۡرَضُونَ لَا تَخۡفَىٰ مِنكُمۡ خَافِيَةٞ

Оо, адамдар! Ошол күндө Аллахтын алдына турасыңар. Силерде кандай гана сыр болбосун, ал Аллахка жашыруун калбайт. Тескерисинче, Аллах аны Билүүчү жана Кабардар.

آیت: 19

فَأَمَّا مَنۡ أُوتِيَ كِتَٰبَهُۥ بِيَمِينِهِۦ فَيَقُولُ هَآؤُمُ ٱقۡرَءُواْ كِتَٰبِيَهۡ

Кимге иш-аракеттери жазылган китеби оң тарабынан берилсе, ал сүйүнгөнүнөн мындай деп айтат: «Мынакей! Менин иш-аракеттер жазылган китебимди алып окугула.

آیت: 20

إِنِّي ظَنَنتُ أَنِّي مُلَٰقٍ حِسَابِيَهۡ

Мен дүйнөдө кайра тирилеримди жана сыйлыгыма жолугарымды анык билчүмүн».

آیت: 21

فَهُوَ فِي عِيشَةٖ رَّاضِيَةٖ

Ал түбөлүк жыргалчылыкты көргөндө көңүлдөгүдөй жашоодо болот.

آیت: 22

فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٖ

Орду жана даражасы бийик бейиште болот.

آیت: 23

قُطُوفُهَا دَانِيَةٞ

Анын мөмө-жемиштери аны үзүүчүгө жакын болот.

آیت: 24

كُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ هَنِيٓـَٔۢا بِمَآ أَسۡلَفۡتُمۡ فِي ٱلۡأَيَّامِ ٱلۡخَالِيَةِ

Аларга сый-урмат катары: «Дүйнөдөгү өткөн күндөрдө кылган жакшылык иштериңер себептүү эч кандай зыян тартпастан жегиле жана ичкиле» – деп айтылат.

آیت: 25

وَأَمَّا مَنۡ أُوتِيَ كِتَٰبَهُۥ بِشِمَالِهِۦ فَيَقُولُ يَٰلَيۡتَنِي لَمۡ أُوتَ كِتَٰبِيَهۡ

Ал эми кимге иш-аракеттери жазылган китеби сол тарабынан берилсе, анда ал катуу өкүнүчтөн мындай деп айтат: «Аттиң-ай, мага амал китебим берилбей эле койсо экен. Ал жакта мени азапка татыктуу кылган жамандык иштерим бар.

آیت: 26

وَلَمۡ أَدۡرِ مَا حِسَابِيَهۡ

Аттиң-ай, сурагым кандай болорун билбей калсам экен.

آیت: 27

يَٰلَيۡتَهَا كَانَتِ ٱلۡقَاضِيَةَ

Аттиң, мен өлгөн өлүм, андан кийин кайра тирилүү болбогон өлүм болуп калса кана!

آیت: 28

مَآ أَغۡنَىٰ عَنِّي مَالِيَهۡۜ

Мал-мүлкүм мени Аллахтын азабынан эч коргой албады.

آیت: 29

هَلَكَ عَنِّي سُلۡطَٰنِيَهۡ

Эч кандай далилим калбады жана мен таянган күч-кубат да, кадыр-барк да жок болду».

آیت: 30

خُذُوهُ فَغُلُّوهُ

Ага айтылат: «Эй, периштелер! Аны кармагыла да, колун мойнуна байлагыла.

آیت: 31

ثُمَّ ٱلۡجَحِيمَ صَلُّوهُ

Анан аны тозокко киргизгиле, ал анын ысыктык азабын тартсын.

آیت: 32

ثُمَّ فِي سِلۡسِلَةٖ ذَرۡعُهَا سَبۡعُونَ ذِرَاعٗا فَٱسۡلُكُوهُ

Андан соң узундугу жетимиш чыканак болгон чынжырга киргизгиле».

آیت: 33

إِنَّهُۥ كَانَ لَا يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ ٱلۡعَظِيمِ

Анткени ал улуу Аллахка ыйман келтирген жок.

آیت: 34

وَلَا يَحُضُّ عَلَىٰ طَعَامِ ٱلۡمِسۡكِينِ

Башкаларды бей-бечарага тамак берүүгө чакырган жок.

آیت: 35

فَلَيۡسَ لَهُ ٱلۡيَوۡمَ هَٰهُنَا حَمِيمٞ

Эми кыямат күнү аны азаптан коргогон жакыны болбойт.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• المِنَّة التي على الوالد مِنَّة على الولد تستوجب الشكر.

Атага берилген жакшылык – балага берилген жакшылык болуп эсептелет. Ал үчүн шүгүр келтирүү керек.

• إطعام الفقير والحض عليه من أسباب الوقاية من عذاب النار.

Бей-бечарага тамак берүү жана ошол ишке чакыруу – тозок азабынан сактаган себептерден.

• شدة عذاب يوم القيامة تستوجب التوقي منه بالإيمان والعمل الصالح.

Кыямат күндөгү азаптын катаалдыгы ыйман жана жакшылык иштер менен коргонууну талап кылат.

آیت: 36

وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنۡ غِسۡلِينٖ

Ал үчүн тозоктогу адамдардын денесинен чыккан ириңден башка тамак-аш болбойт.

آیت: 37

لَّا يَأۡكُلُهُۥٓ إِلَّا ٱلۡخَٰطِـُٔونَ

Ал тамак-ашты күнөө жана жамандык иштерди кылган адамдар гана жешет.

آیت: 38

فَلَآ أُقۡسِمُ بِمَا تُبۡصِرُونَ

Аллах силер көргөн нерселер менен ант берди.

آیت: 39

وَمَا لَا تُبۡصِرُونَ

Жана силер көрбөгөн нерселер менен ант берди.

آیت: 40

إِنَّهُۥ لَقَوۡلُ رَسُولٖ كَرِيمٖ

Чындыгында Куран – Аллахтын сөзү. Аны улуу пайгамбары адамдарга окуп берет.

آیت: 41

وَمَا هُوَ بِقَوۡلِ شَاعِرٖۚ قَلِيلٗا مَّا تُؤۡمِنُونَ

Ал акындын сөзү эмес. Анткени ал поэзиянын ыргактарына туура келбейт. Силер аз ыйман келтиресиңер.

آیت: 42

وَلَا بِقَوۡلِ كَاهِنٖۚ قَلِيلٗا مَّا تَذَكَّرُونَ

Ал көзү ачыктын сөзү эмес. Көзү ачыктардын сөзү бул Курандан айырмаланып турат. Силер аз эскересиңер.

آیت: 43

تَنزِيلٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Бирок ал бүткүл макулуктардын Раббиси тараптан түшүрүлгөн.

آیت: 44

وَلَوۡ تَقَوَّلَ عَلَيۡنَا بَعۡضَ ٱلۡأَقَاوِيلِ

Эгерде Мухаммад Биз айтпаган эле кээ бир сөздөрдү Биздин атыбыздан ойлоп чыгарган болсо,

آیت: 45

لَأَخَذۡنَا مِنۡهُ بِٱلۡيَمِينِ

Биз андан өч алмакпыз жана аны Өз күч-кудуретибиз менен кармамакпыз.

آیت: 46

ثُمَّ لَقَطَعۡنَا مِنۡهُ ٱلۡوَتِينَ

Кийин анын жүрөгү менен байланышкан тамырын кесип салмакпыз.

آیت: 47

فَمَا مِنكُم مِّنۡ أَحَدٍ عَنۡهُ حَٰجِزِينَ

Ошондо араңардан эч ким аны Бизден коргой албайт. Ал силер үчүн Биз атыбыздан жалган айтуусу мүмкүн эмес.

آیت: 48

وَإِنَّهُۥ لَتَذۡكِرَةٞ لِّلۡمُتَّقِينَ

Чындыгында Куран Раббисинин буйругун аткарып, Анын тыйгандарын таштаган такыба адамдар үчүн насыят.

آیت: 49

وَإِنَّا لَنَعۡلَمُ أَنَّ مِنكُم مُّكَذِّبِينَ

Биз силердин араңарда бул Куран тууралуу жалган айткан адамдар бар экенин билебиз.

آیت: 50

وَإِنَّهُۥ لَحَسۡرَةٌ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ

Куранды жалганга чыгаруу – кыямат күнүндөгү чоң өкүнүч.

آیت: 51

وَإِنَّهُۥ لَحَقُّ ٱلۡيَقِينِ

Чындыгында Куран – Аллах тараптан экендигинде эч кандай шек-күмөнү жок анык чындык.

آیت: 52

فَسَبِّحۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلۡعَظِيمِ

Оо, пайгамбар! Раббиңди Ага ылайык келбеген нерселерден аруула жана улуу Раббиңдин ысымын эскер.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• تنزيه القرآن عن الشعر والكهانة.

Курандын поэзияга жана көзү ачыктыкка катышы жок.

• خطر التَّقَوُّل على الله والافتراء عليه سبحانه.

Аллахтын атынан жалган айтуунун жана Ага жалаа жабуунун коркунучу.

• الصبر الجميل الذي يحتسب فيه الأجر من الله ولا يُشكى لغيره.

Кооз сабырдуулук деген Аллахтан сооп үмүт кылуу жана башкаларга арызданбоо.