د معناګانو ژباړه سورت العلق - الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - د قرآن کریم دائرة المعارف

العلق

د سورت د مقصدونو څخه:

الإنسان بين هدايته بالوحي وضلاله بالاستكبار والجهل.

انسان په وحي د لارښوونې او په لويۍ او ناپوهۍ د لار ورکۍ ترمنځ دی.

---

آیت: 1

اِقْرَاْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِیْ خَلَقَ ۟ۚ

اې رسوله! هغه څه ولوله چې الله يې درته وحي کوي؛ د خپل هغه پالونکي پر نوم پيل کوه چې ټول مخلوقات يې پيداکړي دي.

آیت: 2

خَلَقَ الْاِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ ۟ۚ

او انسان يې د ټينګې وينې له ټوټې پيداکړ وروسته تردې چې هغه نطفه و.

آیت: 3

اِقْرَاْ وَرَبُّكَ الْاَكْرَمُ ۟ۙ

اې رسوله! ولوله هغه څه چې الله يې درته وحي کوي، او ستا هغه ډېر مهربانه پالونکی چې هيڅ کرم د هغه کرم ته نه شي رسېدلی، او هغه ډېر سخاوت او احسان والا دی.

آیت: 4

الَّذِیْ عَلَّمَ بِالْقَلَمِ ۟ۙ

هغه ذات چې خط او ليکل يې په قلم ور وښودل.

آیت: 5

عَلَّمَ الْاِنْسَانَ مَا لَمْ یَعْلَمْ ۟ؕ

انسان ته يې هغه څه وروښودل چې نه پرې پوهېدلو.

آیت: 6

كَلَّاۤ اِنَّ الْاِنْسَانَ لَیَطْغٰۤی ۟ۙ

په رېښنيا چې انسان بې لارې دی لکه ابوجهل چې په تېري کولو سره د الله له پولو واوخت.

آیت: 7

اَنْ رَّاٰهُ اسْتَغْنٰی ۟ؕ

له دې امله چې هغه کومه مرتبه او مال لري د هغو له امله بې پروايي وکړي.

آیت: 8

اِنَّ اِلٰی رَبِّكَ الرُّجْعٰی ۟ؕ

اې انسانه! پرته له شکه ستا پالونکي ته د قيامت په ورځ ورګرځېدل دي؛ نو هر څوک چې د څه وړ دی د هغو بدله به ورکړي.

آیت: 9

اَرَءَیْتَ الَّذِیْ یَنْهٰی ۟ۙ

ايا د ابوجهل ډېر حيروانوونکی حالت دې ليدلی چې ايسارول کوي.

آیت: 10

عَبْدًا اِذَا صَلّٰی ۟ؕ

زموږ بنده محمد صلی الله عليه وسلم چې کله له کعبې سره لمونځ کوي.

آیت: 11

اَرَءَیْتَ اِنْ كَانَ عَلَی الْهُدٰۤی ۟ۙ

آيا ته وينې که هغه ايسارل کړل شوی د خپل پالونکي له لوري پر لارښوونه او بصيرت وي؟!.

آیت: 12

اَوْ اَمَرَ بِالتَّقْوٰی ۟ؕ

او يا هغه خلکو ته له الله څخه د هغه د امرونو په پرځای کولو او له نواهيوو يې په ډډه کولو امر کوي، آيا دا ډول سړی بايد منع کړل شي؟!.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• رضا الله هو المقصد الأسمى.

د الله له لوري د خپل نبي صلی الله عليه وسلم درناوی چې د هغه لپاره يې ياد لوړ کړ.

• أهمية القراءة والكتابة في الإسلام.

د الله رضا تر ټولو لوړه موخه ده.

• خطر الغنى إذا جرّ إلى الكبر والبُعد عن الحق.

په اسلام کې د ليک او لوست اهميت.

• النهي عن المعروف صفة من صفات الكفر.

د شتمنۍ خطر کله چې هغه د لويۍ او له حقه د لرېوالي لامل کيږي.

• إكرام الله تعالى نبيه صلى الله عليه وسلم بأن رفع له ذكره.

له نېکۍ را ګرځول د کفر له صفتونو څخه يو صفت دی.

آیت: 13

اَرَءَیْتَ اِنْ كَذَّبَ وَتَوَلّٰی ۟ؕ

آيا پام دې دی که دغه ايساروونکی هغه څه درواغ وګڼي چې رسول ورسره راغلی او مخ ترې واړوي، آيا هغه له الله څخه نه وېريږي؟!.

آیت: 14

اَلَمْ یَعْلَمْ بِاَنَّ اللّٰهَ یَرٰی ۟ؕ

آيا دغه له لمانځه څخه ايساروونکی بنده نه پوهيږي چې الله هغه څه ويني چې هغه يې کوي، له هغه هيڅ هم نه پتيږي؟!.

آیت: 15

كَلَّا لَىِٕنْ لَّمْ یَنْتَهِ ۙ۬— لَنَسْفَعًا بِالنَّاصِیَةِ ۟ۙ

امر داسې نه دی لکه دغه ناپوه چې فکر کړی، که چېرې زموږ د بنده له آزارولو او درواغجن ګڼلو را ونه ګرخي، هرومرو به يې اور ته په سختۍ سره کش کړو پداسې حال کې چې د سر له مخکېنۍ برخې به یې راونیسو.

آیت: 16

نَاصِیَةٍ كَاذِبَةٍ خَاطِئَةٍ ۟ۚ

د دغه تندي څښتن په وينا کې درواغجن، په عمل کې تېروتی دی.

آیت: 17

فَلْیَدْعُ نَادِیَهٗ ۟ۙ

نو هغه مهال چې اور ته د سر له مخکېنۍ برخې را ونيول شي، خپل ملګري او د مجلس ياران دې راوبولي چې مرسته ترې وغواړي ترڅو يې له اوره وژغوري.

آیت: 18

سَنَدْعُ الزَّبَانِیَةَ ۟ۙ

ژر ده چې موږ هم له سختو پرېښتو څخه د دوزخ چوکيدارانې را وغواړو چې د الله له امر څخه سرغړونه نه کوي، د کوم څه امر چې ورته وکړي، او هغه څه کوي چې امر ورته کيږي، نو بيا دې وګوري چې کومه ډله زياته پياوړې او ځواکمنه ده.

آیت: 19

كَلَّا ؕ— لَا تُطِعْهُ وَاسْجُدْ وَاقْتَرِبْ ۟

امر داسې نه دی لکه دغه ظالم چې فکر کړی چې تاته به کوم زيان ورسوي، نو په امر او نهي کې يې پيروي مه کوه، او يوازې الله ته سجده کوه، او هغه ته په پيرويو نېږدې شه، ځکه دغه طاعات هغه ته څوک نېږدې کوي.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• فضل ليلة القدر على سائر ليالي العام.

د قدر د شپې غوراوی پر ټول کال باندې.

• الإخلاص في العبادة من شروط قَبولها.

په عبادت کې اخلاص د هغو د قبوليت شرط دی.

• اتفاق الشرائع في الأصول مَدعاة لقبول الرسالة.

په اصولو کې د ټولو دينونو اتفاق د رسالت د قبوليت لامل دی.