د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - الترجمة السنهالية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - د ژباړو فهرست (لړلیک)


د معناګانو ژباړه سورت: غافر   آیت:

සූරා ගාෆිර්

د سورت د مقصدونو څخه:
بيان حال المجادلين في آيات الله، والرد عليهم.
අල්ලාහ්ගේ වදන් සම්බන්ධයෙන් තර්ක කරන්නන්ගේ තත්ත්වය පැහැදිලි කිරීම හා ඔවුනට ප්රතිචාර දැක්වීම.

حٰمٓ ۟ۚ
(හා, මීම්) සූරා බකරා ආරම්භයේදී මෙවැනි පාඨ පිළිබඳ විස්තර සඳහන් කර ඇත.
عربي تفسیرونه:
تَنْزِیْلُ الْكِتٰبِ مِنَ اللّٰهِ الْعَزِیْزِ الْعَلِیْمِ ۟ۙ
මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමා වෙත අල් කුර්ආනය පහළ වූයේ කිසිවකු විසින් පරාජය කළ නොහැකි සර්ව බලධාරී, තම ගැත්තන්ගේ යහපත් කටයුතු පිළිබඳ සර්වඥානී අල්ලාහ්ගෙනි.
عربي تفسیرونه:
غَافِرِ الذَّنْۢبِ وَقَابِلِ التَّوْبِ شَدِیْدِ الْعِقَابِ ذِی الطَّوْلِ ؕ— لَاۤ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ؕ— اِلَیْهِ الْمَصِیْرُ ۟
පාපතරයින්ගේ පාප කම්වලට සමාව දෙන්නාය. තම ගැත්තන් අතරින් ඔහු වෙත පාප ක්ෂමාව අයැද සිටින්නන්ගේ පාපොච්චාරණය පිළිගන්නාය. තම පාපයන්ට සමාව නොඇයදින්නන්ට දැඩි දඬුවම් පමුණුවන්නාය. ත්යාගශීලිය. භාග්ය පිරිනමන්නාය. ඔහු හැර සැබෑ ලෙස නැමදුම් ලබන්නට කිසිවෙකු නැත. මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ගැත්තන් යොමු වන ස්ථානය පිහිටා ඇත්තේ ඔහු වෙතමය. ඔවුනට උරුම වූ ගැළපෙන දැයින් ඔහු ඔවුනට ප්රතිඵල පිරිනමනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
مَا یُجَادِلُ فِیْۤ اٰیٰتِ اللّٰهِ اِلَّا الَّذِیْنَ كَفَرُوْا فَلَا یَغْرُرْكَ تَقَلُّبُهُمْ فِی الْبِلَادِ ۟
අල්ලාහ්ගේ ඒකීයත්වය, ඔහුගේ දූතවරුන්ගේ සත්යභාවය පෙන්වා දෙන අල්ලාහ්ගේ වදන් පිළිබඳ තර්ක කරනුයේ තම බුද්ධිය නරක් වී ගිය හේතුවෙන් අල්ලාහ් ව ප්රතික්ෂේප කළවුන් මිස වෙනත් කිසිවකු නොවේ. එහෙයින් ඔවුන් ගැන නුඹ දුක් නොවනු. ඔවුන් සිටින සැප පහසුකම් හා පෝෂණ සම්පත් නුඹ ව රවටා නොදැමිය යුතුය. එසේ ඔවුනට ඉඩ දී ඇත්තේ ක්රමක්රමයෙන් ඔවුන් ග්රහණය කිරීමට ඔවුනට සිදු කරන සැලසුමක් වන්නේය.
عربي تفسیرونه:
كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوْحٍ وَّالْاَحْزَابُ مِنْ بَعْدِهِمْ ۪— وَهَمَّتْ كُلُّ اُمَّةٍ بِرَسُوْلِهِمْ لِیَاْخُذُوْهُ وَجٰدَلُوْا بِالْبَاطِلِ لِیُدْحِضُوْا بِهِ الْحَقَّ فَاَخَذْتُهُمْ ۫— فَكَیْفَ كَانَ عِقَابِ ۟
මොවුනට පෙර නූහ්ගේ ජනයා ද බොරු කළෝය. නූහ්ගෙන් පසු ව පැමිණි කණ්ඩායම්ද බොරු කළෝය. ඒ අනුව ආද්, සමූද්, ලූත්ගේ ජනයා, මද්යන්වාසීහු බොරු කළෝය. එමෙන්ම ෆිර්අවුන්ද බොරු කළේය. මෙම සමූහයන් අතරින් සෑම සමූහයක් ම තම දූතයාණන් ග්රහණය කර මරා දමන්නට තැත් කළෝය. සත්යය පහ කිරීම සඳහා ඔවුන් වෙත තිබූ ව්යාජ දෑ ගෙනැවිත් තර්ක කළෝය. එවිට එම සමූහයන් ග්රහණයට ලක් වූහ. ඔවුන් සතු වූ මාගේ දඬුවම කෙසේ වී දැ?යි සිතා බලනු. සැබවින්ම එය ඉතා දරුණු දඬුවමක් විය.
عربي تفسیرونه:
وَكَذٰلِكَ حَقَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَی الَّذِیْنَ كَفَرُوْۤا اَنَّهُمْ اَصْحٰبُ النَّارِ ۟
මෙම බොරුකාර සමූහයන් විනාශ කිරීමට අල්ලාහ් තීන්දු කළ පරිදිම, "අහෝ දූතය! සැබවින්ම ඔවුන් නිරාවාසීන්" බව නුඹේ පරමාධිපතිගේ වදන ඔහු ව ප්රතික්ෂේප කළවුන් මත නියම විය.
عربي تفسیرونه:
اَلَّذِیْنَ یَحْمِلُوْنَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهٗ یُسَبِّحُوْنَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَیُؤْمِنُوْنَ بِهٖ وَیَسْتَغْفِرُوْنَ لِلَّذِیْنَ اٰمَنُوْا ۚ— رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَیْءٍ رَّحْمَةً وَّعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِیْنَ تَابُوْا وَاتَّبَعُوْا سَبِیْلَكَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِیْمِ ۟
අහෝ දූතය! නුඹේ පරමාධිපතිගේ අර්ෂය හෙවත් රාජ්යය උසුලාගෙන සිටින මලක්වරුන් හා ඔහු අවට සිටින්නන් ඔවුන්ගේ පරමාධිපති වූ ඔහුට සුදුසු නොවන දැයින් පිවිතුරු කොට ගුණ ගායනා කරති. ඔහු ව විශ්වාස කරති. අල්ලාහ් ව විශ්වාස කළවුන් වෙනුවෙන් පාප ක්ෂමාව ඇයද සිටිමින් මෙසේ පවසති. ‘අපගේ පරමාධිපතියාණනි! ඔබේ දැනුම හා ඔබේ කරුණාව, සියලු දෑ මත පුළුල් ව පවතී. එහෙයින් තම පාපකම් සඳහා පසුතැවිලි වී ඔබේ දහම පිළිපදින්නන්හට ඔබ සමාව දෙනු මැනව! නිරය ඔවුන් ස්පර්ශ කිරීමෙන් නුඹ ඔවුන් ආරක්ෂා කරනු මැනව!'
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• الجمع بين الترغيب في رحمة الله، والترهيب من شدة عقابه: مسلك حسن.
•අල්ලාහ්ගේ කරුණාව ගැන කැමැත්ත ඇති කිරීම හා ඔහුගේ දඬුවමෙහි බිහිසුණුකම ගැන බිය වැද්දීම අතර ඒකාබද්ධ කිරීම යහපත් හසුරුවීමකි.

• الثناء على الله بتوحيده والتسبيح بحمده أدب من آداب الدعاء.
•අල්ලාහ්ගේ ඒකීයත්වය හා ඔහුගේ ප්රශංසාවන් තුළින් ගුණ ගායනය කිරීම ප්රාර්ථනාවෙහි විනයන් අතරින් එක් විනයකි.

• كرامة المؤمن عند الله؛ حيث سخر له الملائكة يستغفرون له.
•දේව විශ්වාසියාට මලක්වරුන් පවා පාප ක්ෂමාව ඇයද සිටින පරිදි අල්ලාහ් ඉදිරියේ ඔහු සතු ගෞරවය.

رَبَّنَا وَاَدْخِلْهُمْ جَنّٰتِ عَدْنِ ١لَّتِیْ وَعَدْتَّهُمْ وَمَنْ صَلَحَ مِنْ اٰبَآىِٕهِمْ وَاَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّیّٰتِهِمْ ؕ— اِنَّكَ اَنْتَ الْعَزِیْزُ الْحَكِیْمُ ۟ۙ
අපගේ පරමාධිපතියාණනි! දේව විශ්වාසීන් ස්වර්ග උයන් වලට ඇතුළත් කරන බවට නුඹ ඔවුනට කළ ප්රතිඥාව අනුව ඔවුන්ව එහි සදාකල් ප්රවේශ කරනු මැනව! ඔවුන් සමගම දැහැමි ක්රියාවන් සිදු කළ ඔවුන්ගේ පියවරුන් ඔවුන්ගේ බිරියන් හා ඔවුන්ගේ දරුවන් ද ප්රවේශ කරනු මැනව! සැබවින්ම නුඹ කිසිවකු විසින් පරාජය කළ නොහැකි සර්වබලධාරීය. නුඹේ සැලසුමෙහි හා නුඹේ නියමයෙහි නුඹ මහා ප්රඥාවන්තය.
عربي تفسیرونه:
وَقِهِمُ السَّیِّاٰتِ ؕ— وَمَنْ تَقِ السَّیِّاٰتِ یَوْمَىِٕذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهٗ ؕ— وَذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیْمُ ۟۠
ඔවුන්ගේ ක්රියාවන් අතර පවතින නපුරුකම් වලින් නුඹ ඔවුන් ආරක්ෂා කරනු. ඒ හේතුවෙන් ඔවුනට දඬුවම් නොකරනු. මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ තමන් කළ නපුරු ක්රියාවන් වෙනුවෙන් හිමි වන දඬුවමින් ඔබ කවරෙකු ආරක්ෂා කරන්නෙහි ද සැබවින්ම නුඹ ඔහුට ආශිර්වාද කර ඇත්තේය. එසේ දඬුවමින් ආරක්ෂා කොට ස්වර්ගයට ප්රවේශ කිරීම වනාහි කිසිදු ජයග්රහණකට සමීප කළ නොහැකි අතිමහත් ජයග්රහණයකි.
عربي تفسیرونه:
اِنَّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا یُنَادَوْنَ لَمَقْتُ اللّٰهِ اَكْبَرُ مِنْ مَّقْتِكُمْ اَنْفُسَكُمْ اِذْ تُدْعَوْنَ اِلَی الْاِیْمَانِ فَتَكْفُرُوْنَ ۟
‘මෙලොවෙහි අල්ලාහ් ව විශ්වාස කරන මෙන් නුඹලා ඇරයුම් කරනු ලබමින් සිටියදී එය නුඹලා ප්රතික්ෂේප කොට ඔහු සමග වෙනත් දෙවිවරුන් ගත් අවස්ථාවේ නුඹලාගෙන් ඇතෙමකු ඇතැමෙකු කෙරෙහි දැක් වූ ක්රෝධයට වඩා අල්ලාහ්ගේ ඉමහත් ක්රෝධය නුඹලා සතු වනු ඇතැ’යි අල්ලාහ් හා ඔහුගේ දූතයාණන් ප්රතික්ෂේප කළවුන් මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ නිරයට පිවිසෙන විට ඔවුනටම දොස් නගමින්, ශාප කරමින් සිටින අවස්ථාවේ අමතනු ලබති.
عربي تفسیرونه:
قَالُوْا رَبَّنَاۤ اَمَتَّنَا اثْنَتَیْنِ وَاَحْیَیْتَنَا اثْنَتَیْنِ فَاعْتَرَفْنَا بِذُنُوْبِنَا فَهَلْ اِلٰی خُرُوْجٍ مِّنْ سَبِیْلٍ ۟
දේව ප්රතික්ෂේපකයෝ තමන්ගේ වැරදි පිළිගැනීම හෝ තමන්ගේ පසුතැවිලිවීම ප්රයෝජනවත් නොවන අවස්ථාවේ ඔවුන්ගේ පාපකම් පිළිගනිමින් මෙසේ පවසා සිටිති. ‘අපගේ පරමාධිපතියාණනි! කිසිවක් නොමැති ව නුඹ අප බිහි කරමින් අනතුරුව බිහි වූ පසුව අප මරණයට පත් කරමින් දෙවතාවක් ඔබ අප මරණයට පත් කළෙහිය. එමෙන්ම නොමැති දැයකින් අපි බිහි කරමින් මිය ගිය පසු අපට යළි ජීවය ලබා දෙමින් දෙවරක් අපට ප්රාණය දුන්නෙහිය. එනිසාවෙන් අපි ඉපැයූ පාපකම් අපි පිළිගනිමු. එහෙයින් නිරාගින්නෙන් පිටතට ගමන් කොට, නැවත මෙලොව ජීවිතය වෙත හැරී ගොස් දැහැමි ක්රියාවන් සිදු කර අප ගැන ඔබ තෘප්තියට පත්වන්නට හැකි මගක් තිබේද?'
عربي تفسیرونه:
ذٰلِكُمْ بِاَنَّهٗۤ اِذَا دُعِیَ اللّٰهُ وَحْدَهٗ كَفَرْتُمْ ۚ— وَاِنْ یُّشْرَكْ بِهٖ تُؤْمِنُوْا ؕ— فَالْحُكْمُ لِلّٰهِ الْعَلِیِّ الْكَبِیْرِ ۟
නුඹලා විඳින මෙම දඬුවම වනාහි, සැබවින්ම කිසිවකු සමග හවුලක් නැති අල්ලාහ්ට පමණක් නුඹලා නැමදුම් කරන මෙන් ඇරයුම් කරනු ලබන විට නුඹලා ඔහුව ප්රතික්ෂේප කොට ඔහුට හවුල්කරුවන් පත් කළ බැවින් හා ඔහු සමග තවත් හවුල්කරුවකු නමදිනු ලබන විට නුඹලා විශ්වාස කළ බැවිණි. තීන්දුව අල්ලාහ්ට පමණක් සතුය. ඔහුගේ පැවැත්මෙන් ඔහුගේ කිර්තියෙන් හා ඔහුගේ අසීමිත බලයෙන් ඔහු උත්තරීතරය. සියලු දේ ඔහුට පහළින් ඇති ඔහු අති ශ්රේෂ්ඨය.
عربي تفسیرونه:
هُوَ الَّذِیْ یُرِیْكُمْ اٰیٰتِهٖ وَیُنَزِّلُ لَكُمْ مِّنَ السَّمَآءِ رِزْقًا ؕ— وَمَا یَتَذَكَّرُ اِلَّا مَنْ یُّنِیْبُ ۟
අල්ලාහ් වනාහි, ඔහු නුඹලාට ක්ෂිතිජයෙහි හා නුඹලාගේ ආත්මාවන් තුළ ම තම සංඥා ප්රාතිහාර්යය පෙන්වා දෙයි. එය ඔහුගේ බලය හා ඒකීයත්වය පෙන්වා දෙන සාක්ෂි හා සාධක නුඹලාට ඉදිරිපත් කරනු පිණිසය. එමෙන්ම අහසින් වැසි ජලය නුඹලාට පහළ කරයි. එය ගහකොළ පැළෑටි හා වෙනත් දෑයින් නුඹලා පෝෂණය ලැබීමේ හේතු සාධකයක් වශයෙනි. පාපක්ෂමාව අයැදිමින් අවංක ලෙස අල්ලාහ් වෙත යොමු වන්නන් හැර ඔහුගේ වදන් තුළින් වෙනත් කිසිවෙකු උපදෙස් ලබන්නේ නැත.
عربي تفسیرونه:
فَادْعُوا اللّٰهَ مُخْلِصِیْنَ لَهُ الدِّیْنَ وَلَوْ كَرِهَ الْكٰفِرُوْنَ ۟
එහෙයින් අහෝ දෙවියන් විශ්වාස කළවුනි! නුඹලා දේව ආදේශකයින් මෙන් නොව අල්ලාහ්ට අවනත වීමෙහි හා ප්රාර්ථනා කිරීමෙහි අවංකයින් ලෙස ඔහුට ප්රාර්ථනා කර සිටිනු. දේව ප්රතික්ෂේපකයින් එය පිළිකුල් කළ ද ඔවුනට වඩාක් කෝපය ඇති කරන්නක් වුවද කම් නැත.
عربي تفسیرونه:
رَفِیْعُ الدَّرَجٰتِ ذُو الْعَرْشِ ۚ— یُلْقِی الرُّوْحَ مِنْ اَمْرِهٖ عَلٰی مَنْ یَّشَآءُ مِنْ عِبَادِهٖ لِیُنْذِرَ یَوْمَ التَّلَاقِ ۟ۙ
ඔහුට අවංක ලෙස ප්රාර්ථනාව හා අවනතභාවය පුද කරන්නට සුදුස්සා ඔහුම ය. ඔහු ඔහුගේ සියලු නිර්මාණ වලට වඩා වෙනස් උසස් නිලයෙන් යුක්තය. සර්ව රාජ්යයේ පරමාධිපතිය. ඔහු අභිමත කරන ගැත්තන්හට ඔවුන් ජීවී ව ජීවත් වනු පිණිසත් අන් අයට ජීවය දෙනු පිණිසත් පෙරගාමීන් හා පසුගාමීන් එකිනෙකා මුණ ගැසෙන මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනය තෙක් ඔවුන් බිය ගන්වනු පිණිසත් දේව පණිවිඩ ඔහු පහළ කරයි.
عربي تفسیرونه:
یَوْمَ هُمْ بَارِزُوْنَ ۚ۬— لَا یَخْفٰی عَلَی اللّٰهِ مِنْهُمْ شَیْءٌ ؕ— لِمَنِ الْمُلْكُ الْیَوْمَ ؕ— لِلّٰهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ ۟
එදින ඔවුන් එළිමහනට පැමිණෙති. එක් උස් තැනකට රැස් වෙති. ඔවුන්ගේ චරිතය හෝ ඔවුන්ගේ ක්රියාවන් හෝ ඔවුන්ගේ ප්රතිඵල යනාදී කිසිවක් ඔවුන්ගෙන් සැඟවෙන්නේ නැත. අද දින සර්ව රාජ්ය හිමි වන්නේ කාහටදැ?යි විමසනු ලැබේ. දැන් ඇත්තේ එකම පිළිතුරක් පමණි. ඔහුගේ පැවැත්ම, ඔහුගේ ගුණාංග හා ක්රියාවන්හි ඔහුට පමණක් රාජ්ය බලය සතු වන්නේය. ඔහු සියලු දෑ මැඬ ලමින් පාලනය කරන මහා පාලකායය. සෑම දෙයක්ම ඔහු ට යටහත් ය.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• مَحَلُّ قبول التوبة الحياة الدنيا.
•තව්බා ව නොහොත් පාප ක්ෂමාව පිළිගනු ලබන ස්ථානය වනුයේ මෙලොව ජීවිතයයි.

• نفع الموعظة خاص بالمنيبين إلى ربهم.
•උපදෙස ප්රයෝජනවත් වනුයේ තම පරමාධිපති වෙත නැඹුරුවන්නන්හට පමණි.

• استقامة المؤمن لا تؤثر فيها مواقف الكفار الرافضة لدينه.
•තම දහම හෙළා දකින දේව ප්රතික්ෂේපකයින්ගේ ස්ථාවරයන් දේව විශ්වාසියාගේ ස්ථාවරයෙහි බලපෑම් ඇති කරන්නේ නැත.

• خضوع الجبابرة والظلمة من الملوك لله يوم القيامة.
•මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ සියලුම අපරාධකරුවන් හා කෲර පාලකයින් අල්ලාහ්ගේ රාජ්යයට යටත් වීම.

اَلْیَوْمَ تُجْزٰی كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ ؕ— لَا ظُلْمَ الْیَوْمَ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ سَرِیْعُ الْحِسَابِ ۟
අද දින සෑම ආත්මයක්ම සිදු කළ ක්රියාවන් සඳහා ප්රතිඵල පිරිනමනු ලැබේ. එය යහපත් නම් යහපතකි. එය නපුරක් නම් නපුරකි. මෙදින කිසිදු අසාධාරණයක් නැත. ඊට හේතුව විනිශ්චයකරු සාධාරණනීය අල්ලාහ් වන බැවිණි. සැබවින්ම අල්ලාහ් තම ගැත්තන්ගේ ක්රියාවන් පිළිබඳ සර්ව ප්රකාරයෙන් දන්නා බැවින් ඔවුන් සඳහා වූ විනිශ්චය ඉක්මන් කරන්නාය.
عربي تفسیرونه:
وَاَنْذِرْهُمْ یَوْمَ الْاٰزِفَةِ اِذِ الْقُلُوْبُ لَدَی الْحَنَاجِرِ كٰظِمِیْنَ ؕ۬— مَا لِلظّٰلِمِیْنَ مِنْ حَمِیْمٍ وَّلَا شَفِیْعٍ یُّطَاعُ ۟ؕ
අහෝ දූතය! මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනය ගැන ඔවුනට අවවාද කරනු. සැබවින්ම මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන එදින ඉතා සමීපය. එය පැමිණෙන්නක්මය. පැමිණෙන සෑම දෙයක්ම සමීපයෙන් පවතී. එදින පවතින දරුණු ව්යසනය හේතුවෙන් හදවත්, අදාළ පුද්ගලයින්ගේ උගුරු වෙත සේන්දු වන තරමට ඉහළට නැගී පවතී. මහා කරුණාන්විතයාණන් අවසර දුන් අය හැර ඔවුන් අතරින් කිසිවෙකු කතා කළ නොහැකි ගොළුවන් සේ සිටිති. දේව ප්රතික්ෂේපය හා පාපකම් හේතුවෙන් තමන්ට ම අපරාධ කර ගත් අපරාධකරුවන් හට කිසිදු මිතුරෙකු හෝ සමීපතයෙකු හෝ නොවනු ඇත. එමෙන්ම ඔහු වෙනුවෙන් මැදිහත් වන්නට නියම කරනු ලැබූ විට එයට අවනත වී මැදිහත් වන කිසිදු මැදිහත්කරුවකු ද නොමැත.
عربي تفسیرونه:
یَعْلَمُ خَآىِٕنَةَ الْاَعْیُنِ وَمَا تُخْفِی الصُّدُوْرُ ۟
බලන්නන්ගේ ඇස් සඟවා ගෙන ඇති බිය ද හදවත් වසන් කර ඇති දෑ ද ඔහු දනී. ඒ කිසිවක් ඔහුට සැඟවෙන්නේ නැත.
عربي تفسیرونه:
وَاللّٰهُ یَقْضِیْ بِالْحَقِّ ؕ— وَالَّذِیْنَ یَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِهٖ لَا یَقْضُوْنَ بِشَیْءٍ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ هُوَ السَّمِیْعُ الْبَصِیْرُ ۟۠
අල්ලාහ් සාධාරණීය ලෙස තීන්දු පිරිනමයි. කිසිවකුගේ කුසල් අඩු කරමින් හෝ ඔහුගේ පාපකම් හි කිසිවක් වැඩි කරමින් හෝ කිසිදු අසාධාරණයක් කිසිවකුට නොකරයි. අල්ලාහ් හැර දේව ආදේශකයින් නමදිමින් සිටින දෑ වනාහි ඔවුහු කිසිවක් තීන්දු කිරීමට නොහැකි අය වෙති. ඊට හේතුව ඔවුනට කිසිවක් අයිති නොමැති බැවිණි. සැබැවින්ම අල්ලාහ් තම ගැත්තන්ගේ ප්රකාශ වලට මැනවින් සවන් දෙන්නාය. එමෙන්ම ඔවුන්ගේ අධිෂ්ඨානයන් හා ඔවුන්ගේ ක්රියාවන් පිළිබඳ සර්ව නිරීක්ෂකය.
عربي تفسیرونه:
اَوَلَمْ یَسِیْرُوْا فِی الْاَرْضِ فَیَنْظُرُوْا كَیْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِیْنَ كَانُوْا مِنْ قَبْلِهِمْ ؕ— كَانُوْا هُمْ اَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَّاٰثَارًا فِی الْاَرْضِ فَاَخَذَهُمُ اللّٰهُ بِذُنُوْبِهِمْ ؕ— وَمَا كَانَ لَهُمْ مِّنَ اللّٰهِ مِنْ وَّاقٍ ۟
මෙම දේව ආදේශකයෝ මහ පොළොවේ සැරිසරා ඔවුනට පෙර විසූ ජන සමූහයාගේ අවසානය කෙසේ වී දැයි සිතා නොබැලුවෝ ද? සැබවින්ම එය නපුරු අවසානයක් විය. එම සමූහයන් මොවුනට වඩා බලවත් අය විය. ඔවුන් එහි ගොඩනැගිලි ඉදිකර බලපෑමක් ඇති කළාක් මෙන් මොවුන් මිහිකතේ බලපෑමක් ඇති නෙකළෝය. ඔවුන්ගේ පාපකම් හේතුවෙන් අල්ලාහ් ඔවුන් විනාශ කර දැමීය. අල්ලාහ්ගේ දඬුවමින් ඔවුන් වළක්වාලන කිසිවකු ඔවුනට නොවීය.
عربي تفسیرونه:
ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ كَانَتْ تَّاْتِیْهِمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّنٰتِ فَكَفَرُوْا فَاَخَذَهُمُ اللّٰهُ ؕ— اِنَّهٗ قَوِیٌّ شَدِیْدُ الْعِقَابِ ۟
ඔවුනට අත් වූ එම දඬුවම එසේ ඔවුනට අත් වූයේ, ඔවුන්ගේ දූතවරු අල්ලාහ් වෙතින් පැහැදිලි සාක්ෂි හා සාධක ඔවුන් වෙත ගෙන ආව ද, ඔවුහු අල්ලාහ් හා ඔහුගේ දූතවරුන් බොරු කළ බැවිණි. ඔවුන් එසේ බලවත් ලෙස සිටිය ද අල්ලාහ් ඔවුන් ග්රහණය කොට විනාශ කර දැමීය. අල්ලාහ් ව ප්රතික්ෂේප කොට ඔහුගේ දූතවරුන් බොරු කළවුනට දැඩි ලෙස දඬුවම් දීමෙහි සැබවින්ම සුවිශුද්ධයාණන් වන ඔහු අති බලවත්ය.
عربي تفسیرونه:
وَلَقَدْ اَرْسَلْنَا مُوْسٰی بِاٰیٰتِنَا وَسُلْطٰنٍ مُّبِیْنٍ ۟ۙ
අපගේ පැහැදිලි සාධක හා විශ්වාසනීය සාක්ෂි සමග සැබවින්ම අපි මූසා ව එව්වෙමු.
عربي تفسیرونه:
اِلٰی فِرْعَوْنَ وَهَامٰنَ وَقَارُوْنَ فَقَالُوْا سٰحِرٌ كَذَّابٌ ۟
ෆිර්අවුන් හා ඔහුගේ ඇමති හාමාන් වෙත හා කාරූන් වෙත (මූසා ව)යැව්වෙමු. එවිට ඔවුහු ‘මූසා මායාකරුවෙකි. සැබවින්ම තමන් දූතයකු යැයි වාද කරන දෑ හි ඔහු මහා බොරුකාරයෙකි.’ යැයි පැවසුවෝය.
عربي تفسیرونه:
فَلَمَّا جَآءَهُمْ بِالْحَقِّ مِنْ عِنْدِنَا قَالُوا اقْتُلُوْۤا اَبْنَآءَ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا مَعَهٗ وَاسْتَحْیُوْا نِسَآءَهُمْ ؕ— وَمَا كَیْدُ الْكٰفِرِیْنَ اِلَّا فِیْ ضَلٰلٍ ۟
මූසා තම සත්යයතාව ගැන පෙන්වා දෙන පැහැදිලි සාධක සමග පැමිණි කල්හි ෆිර්අවුන්, ‘ඔහු සමග විශ්වාස කළ දරුවන් මරා දමනු. ඔවුනට අවමානයක් ලෙස ගැහැනු දරුවන් ඉතිරි කරනු.’ යැයි පැවසීය. එම නියෝගයෙන් දේව විශ්වාසීන්ගේ සංඛ්යාව අඩු කිරීමේ ප්රතික්ෂේපකයින්ගේ කුමන්ත්රණය විනාශ කරන්නක් මිස නොවීය. ඒ සඳහා කිසිදු බලපෑමක් ඇති නොවීය.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• التذكير بيوم القيامة من أعظم الروادع عن المعاصي.
•මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනය සිහිපත් කිරීම, පාපයෙන් වැළකී සිටීමට මහඟු සාධකයකි.

• إحاطة علم الله بأعمال عباده؛ خَفِيَّة كانت أم ظاهرة.
•අල්ලාහ් තම ගැත්තන්ගේ අභ්යන්තර මෙන්ම බාහිර සියලු ක්රියාකාරකම් පිළිබඳ ඔහුගේ දැනුමෙන් ආවරණය කර සිටින්නාය.

• الأمر بالسير في الأرض للاتعاظ بحال المشركين الذين أهلكوا.
•විනාශ කරනු ලැබූ දේව ආදේශකයින්ගේ තත්ත්වය ගැන උපදෙස් ලබන්නට මහපොළොවේ සැරිසරන මෙන් වූ නියෝගය.

وَقَالَ فِرْعَوْنُ ذَرُوْنِیْۤ اَقْتُلْ مُوْسٰی وَلْیَدْعُ رَبَّهٗ ۚؕ— اِنِّیْۤ اَخَافُ اَنْ یُّبَدِّلَ دِیْنَكُمْ اَوْ اَنْ یُّظْهِرَ فِی الْاَرْضِ الْفَسَادَ ۟
‘මූසාට දඬුවමක් වශයෙන් මා ඔහු මරා දමන්නට නුඹලා මට ඉඩ දෙනු. මගෙන් එය වැළැක්වීම සඳහා ඔහු ඔහුගේ පරමාධිපතිට කන්නලව් කරත්වා! ඔහු ඔහුගේ පරමාධිපතිට ප්රාර්ථනා කර සිටීම සම්බන්ධයෙන් මට කම් නැත. සැබවින්ම නුඹලා සිටින නුඹලාගේ දහම ඔහු වෙනස් කරනු ඇතැයි මම බිය වෙමි. එසේ නැතහොත් මහ පොළොවේ මිනී මරමින් හා විනාශ කරමින් ප්රචණ්ඩත්වය බිහි කරනු ඇතැයි බිය වෙමි.’ යැයි ෆිර්අවුන් පැවසීය.
عربي تفسیرونه:
وَقَالَ مُوْسٰۤی اِنِّیْ عُذْتُ بِرَبِّیْ وَرَبِّكُمْ مِّنْ كُلِّ مُتَكَبِّرٍ لَّا یُؤْمِنُ بِیَوْمِ الْحِسَابِ ۟۠
ෆිර්අවුන් ඔහුට කළ තර්ජනය ගැන මූසා (අලයිහිස් සලාම්) තුමා දැන ගත් කල්හි එතුමා: ‘සැබවින්ම මම පැත්තකට වෙමි. පරමාධිපති පිළිබඳ වූ විශ්වාසය හා සත්යය පිළිගැනීමට උඩඟු වූ සෑම කෙනෙකුගෙන්ම මම මාගේ පරමාධිපති මෙන්ම නුඹලාගේ පරමාධිපති වූ අල්ලාහ්ගෙන් ආරක්ෂාව පතමි. එවැන්නන් මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනය හා එහි පවතින විනිශ්චය හා දඬුවම ගැන විශ්වාස නොකරයි.'යැයි පැවසීය.
عربي تفسیرونه:
وَقَالَ رَجُلٌ مُّؤْمِنٌ ۖۗ— مِّنْ اٰلِ فِرْعَوْنَ یَكْتُمُ اِیْمَانَهٗۤ اَتَقْتُلُوْنَ رَجُلًا اَنْ یَّقُوْلَ رَبِّیَ اللّٰهُ وَقَدْ جَآءَكُمْ بِالْبَیِّنٰتِ مِنْ رَّبِّكُمْ ؕ— وَاِنْ یَّكُ كَاذِبًا فَعَلَیْهِ كَذِبُهٗ ۚ— وَاِنْ یَّكُ صَادِقًا یُّصِبْكُمْ بَعْضُ الَّذِیْ یَعِدُكُمْ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَا یَهْدِیْ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ ۟
අල්ලාහ් ව විශ්වාස කළ (නමුත්), තම දේව විශ්වාසය තම සමූහයාගෙන් වසන් කළ ෆිර්අවුන් පැළැන්තියෙන් වූ මිනිසෙකු, මූසා ව ඝාතනය කිරීමේ ඔවුන්ගේ අධිෂ්ඨානය හෙළා දකිමින් ඔවුනට මෙසේ පැවසීය. “කිසිදු වරදකින් තොර ව ‘මාගේ පරමාධිපති අල්ලාහ්’ යැයි පැවසූ එකම හේතුවෙන් නුඹලා ඒ පුද්ගලයා මරා දමන්නෙහු ද? සැබවින්ම ඔහු ඔහුගේ පරමාධිපති විසින් එවන ලද්දෙක් යැයි ඔහු කරන වාදය තහවුරු කරනු වස් පැහැදිලි සාක්ෂි හා සාධක නුඹලා වෙත ගෙනැවිත් ඇත. සැබවින්ම ඔහු බොරු කාරයෙකු යැයි සැලකෙන්නේ නම් ඔහුගේ බොරුවේ හානිය ඔහු වෙතම නැවත හැරී එනු ඇත. එමෙන්ම ඔහු සත්යයවාදියෙකු නම් නුඹලාට කවර දඬුවමක් පිළිබඳ ඔහු ප්රතිඥා දෙන්නේද ඉන් සමහරක් මෙලොවෙහිම නුඹලාට අත්වනු ඇත. සැබවින්ම අල්ලාහ් ඔහුගේ සීමාව ඉක්මවා ගිය ඔහු කෙරෙහි හා ඔහුගේ දූතවරුන් කෙරෙහි බොරුගොතන පුද්ගලයින් හට සත්යය වෙත මග ලබන්නට ආශිර්වාද නොකරයි.”
عربي تفسیرونه:
یٰقَوْمِ لَكُمُ الْمُلْكُ الْیَوْمَ ظٰهِرِیْنَ فِی الْاَرْضِ ؗ— فَمَنْ یَّنْصُرُنَا مِنْ بَاْسِ اللّٰهِ اِنْ جَآءَنَا ؕ— قَالَ فِرْعَوْنُ مَاۤ اُرِیْكُمْ اِلَّا مَاۤ اَرٰی وَمَاۤ اَهْدِیْكُمْ اِلَّا سَبِیْلَ الرَّشَادِ ۟
අහෝ මාගේ ජනයිනි! අද දින රාජ්ය බලය නුඹලා සතු ව ඇත. මිසර දේශයේ (ඊජිප්තුවෙහි) නුඹලා සාර්ථක ව සිටින්නෙහුය. මූසා ව මරා දැමීම හේතුවෙන් අප වෙත අල්ලාහ්ගේ දඬුවම පැමිණියේ නම් ඉන් අපට උදව් කරනුයේ කවරෙකු ද? (යැයි විමසීය.) (ඒවිට) ෆිර්අවුන්, ‘අදහස මගේ අදහස පමණය. තීරණය මගේ තීරණය පමණය. හානිය ප්රචණ්ඩත්වය වැළැක්වීමක් වශයෙන් සැබවින්ම මම මූසා ව මරා දමන්නට තීරණය කළෙමි. නිවැරුදි ඍජු දෑ වෙත හැර මම නුඹලාට මග නොපෙන්වෙමි’ යැයි තවදුරටත් පැවසීය.
عربي تفسیرونه:
وَقَالَ الَّذِیْۤ اٰمَنَ یٰقَوْمِ اِنِّیْۤ اَخَافُ عَلَیْكُمْ مِّثْلَ یَوْمِ الْاَحْزَابِ ۟ۙ
විශ්වාස කළ තැනැත්තා තම සමූහයා දෙස බලා, ‘සතුරුකමින් හා අසාධාරණ ලෙස නුඹලා මූසා ව මරා දැමුවෙහු නම්, පෙර සිටි පිරිස් අතර වූ ඔවුන්ගේ දූතවරුන්ට එරෙහිව ඒකරාශී වූ කණ්ඩායම් වලට අත් වූ දඬුවම නුඹලාට ද අත්වනු ඇතැයි බිය වෙමි. අල්ලාහ් ඔවුන් විනාශ කර දැමීය.' යැයි පැවසීය.
عربي تفسیرونه:
مِثْلَ دَاْبِ قَوْمِ نُوْحٍ وَّعَادٍ وَّثَمُوْدَ وَالَّذِیْنَ مِنْ بَعْدِهِمْ ؕ— وَمَا اللّٰهُ یُرِیْدُ ظُلْمًا لِّلْعِبَادِ ۟
නූහ්ගේ ජනයා හා ආද්, සමූද් සමූහයන් මෙන්ම ඔවුනට පසු පැමිණි තම දූතවරුන් බොරු කොට ප්රතික්ෂේප කළවුන්ට අත් වූ ඉරණම මෙනි. ඔවුන්ගේ ප්රතික්ෂේපය හා ඔවුන් ඔවුන්ගේ දූතවරුන් බොරු කළ හේතුවෙන් සැබවින්ම අල්ලාහ් ඔවුන් විනාශ කළේය. අල්ලාහ් ගැත්තන්හට අපරාධයක් සිදු කරන්නට අපේක්ෂා නොකරයි. සැබවින්ම ඔහු ඔවුනට ඔවුන්ගේ පාපකම් හේතුවෙන් දඬුවම් දෙනුයේ පූර්ණ ප්රතිවිපාකයක් වශයෙනි.
عربي تفسیرونه:
وَیٰقَوْمِ اِنِّیْۤ اَخَافُ عَلَیْكُمْ یَوْمَ التَّنَادِ ۟ۙ
මාගේ ජනයිනි! මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනය නුඹලාට එරෙහි ව පිහිටනු ඇතැයි ද මම බියවෙමි. එදින මෙම බිහිසුණු ස්ථානයේ ඥාතීත්වය හෝ පක්ෂපාතීත්වය හේතු කොටගෙන සැබවින්ම එම මාර්ගය ඔවුනට ප්රයෝනවත් වනු ඇතැයි සිතා ජනයා අතරින් ඇතමෙකු ඇතෙමකු අමතයි.
عربي تفسیرونه:
یَوْمَ تُوَلُّوْنَ مُدْبِرِیْنَ ۚ— مَا لَكُمْ مِّنَ اللّٰهِ مِنْ عَاصِمٍ ۚ— وَمَنْ یُّضْلِلِ اللّٰهُ فَمَا لَهٗ مِنْ هَادٍ ۟
නිරා ගින්නට බිය වී නුඹලා පලා යන දින අල්ලාහ්ගේ දඬුවමින් නුඹලා ව වළක්වාලන කිසිවකු නුඹලාට නැත. අල්ලාහ් කවරෙකු අවමානයට පත් කර දේව විශ්වාසය වෙත ඔහුට ආශිර්වාද නොකරන්නේ ද ඔහුට මග පෙන්වන කිසිදු මග පෙන්වන්නෙකු ඔහුට නැත. ඊට හේතුව සැබවින්ම යහ මග ආශිර්වාද කිරීම අල්ලාහ්ගේ සුරතෙහි පමණක් ඇති බැවිණි.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• لجوء المؤمن إلى ربه ليحميه من كيد أعدائه.
•සතුරන්ගේ කුමන්ත්රණවලින් තමන් ආරක්ෂා ව ලබනු පිණිස දේව විශ්වාසියා තම පරමාධිපති වෙත ප්රවේශ වීම.

• جواز كتم الإيمان للمصلحة الراجحة أو لدرء المفسدة.
•යහපත් අපේක්ෂාවක් වෙනුවෙන් හෝ කලහකාරිත්වය වළක්වා ගැනීම වෙනුවෙන් හෝ දේව විශ්වාසය වසන් කිරීමේ හැකියාව.

• تقديم النصح للناس من صفات أهل الإيمان.
•මිනිසුනට උපදෙස් ඉදිරිපත් කිරීම දේව විශ්වාසී ජනයා අතර පවතින ගුණාංග අතරින් එකකි.

وَلَقَدْ جَآءَكُمْ یُوْسُفُ مِنْ قَبْلُ بِالْبَیِّنٰتِ فَمَا زِلْتُمْ فِیْ شَكٍّ مِّمَّا جَآءَكُمْ بِهٖ ؕ— حَتّٰۤی اِذَا هَلَكَ قُلْتُمْ لَنْ یَّبْعَثَ اللّٰهُ مِنْ بَعْدِهٖ رَسُوْلًا ؕ— كَذٰلِكَ یُضِلُّ اللّٰهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ مُّرْتَابُ ۟ۚۖ
මූසාට පෙර අල්ලාහ්ගේ ඒකීයත්වය තහවුරු කරමින් පැහැදිලි සාධක සමග යූසුෆ් නුඹලා වෙත පැමිණියේය. ඔහු නුඹලා වෙත කවර කරුණක් ගෙන ආවේ ද ඔහු මරණයට පත් වන තුරුම නුඹලා එය බොරු කරමින් හා සැක කරමින් සිටියෙහුය. සැකය හා කුතුහලය නුඹලා වර්ධනය කර ගත්තෙහුය. තවදුරටත්: ‘මොහුගෙන් පසු කිසිදු දූතයකු අල්ලාහ් එවන්නේ නැතැ'යි නුඹලා පැවසුවෙහුය. මෙම සත්යයෙන් නුඹලා මුළාවූවාක් සේම අල්ලාහ්ගේ සීමාවන් ඉක්මවා යන ඔහුගේ ඒකීයත්වය පිළිබඳ සැකයෙන් පසුවන සෑම කෙනෙකුවම අල්ලාහ් නොමග යන්නට ඉඩ හරින්නේය.
عربي تفسیرونه:
١لَّذِیْنَ یُجَادِلُوْنَ فِیْۤ اٰیٰتِ اللّٰهِ بِغَیْرِ سُلْطٰنٍ اَتٰىهُمْ ؕ— كَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللّٰهِ وَعِنْدَ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا ؕ— كَذٰلِكَ یَطْبَعُ اللّٰهُ عَلٰی كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ ۟
ඔවුන් වෙත පැමිණි කිසිදු සාක්ෂියක් හෝ සාධකයක් හෝ නොමැති ව අල්ලාහ්ගේ වදන් නිෂ්ප්රභ කිරීම සඳහා ඒවා සම්බන්ධයෙන් තර්ක කරන්නන් වනාහි, අල්ලාහ් අබියසත් ඔහු හා ඔහුගේ දූතයාණන් විශ්වාස කළවුන් අබියසත් ඔවුන්ගේ තර්කය බරපතල වරදක් විය. අපගේ වදන් අවලංගු කිරීම සඳහා තර්ක කළ මොවුන්ගේ හදවත් මත අල්ලාහ් මුද්රා තැබුවාක් සේ ම සත්යය පිළිගැනීමට උඩඟු වූ අහංකාර වූ සෑම කෙනෙකුගේ ම හදවත් මත අල්ලාහ් මුද්රා තබනු ඇත. එවිට නිවැරදි දේ වෙත මග පෙන්වනු නොලබන අතර ම යහපත වෙත මග පෙන්වනු නොලැබේ.
عربي تفسیرونه:
وَقَالَ فِرْعَوْنُ یٰهَامٰنُ ابْنِ لِیْ صَرْحًا لَّعَلِّیْۤ اَبْلُغُ الْاَسْبَابَ ۟ۙ
ෆිර්අවුන් තම ඇමති හාමාන්ට මෙසේ පැවසීය. ‘අහෝ හාමාන්! (අහස්) මාර්ග වෙත ළඟා වීම සඳහා නුඹ මා වෙනුවෙන් උස් ගොඩනැගිල්ලක් තනනු.’
عربي تفسیرونه:
اَسْبَابَ السَّمٰوٰتِ فَاَطَّلِعَ اِلٰۤی اِلٰهِ مُوْسٰی وَاِنِّیْ لَاَظُنُّهٗ كَاذِبًا ؕ— وَكَذٰلِكَ زُیِّنَ لِفِرْعَوْنَ سُوْٓءُ عَمَلِهٖ وَصُدَّ عَنِ السَّبِیْلِ ؕ— وَمَا كَیْدُ فِرْعَوْنَ اِلَّا فِیْ تَبَابٍ ۟۠
එනම් අහස් වෙත ළඟා විය හැකි එහි මාර්ග වෙත සේන්දු වී, සැබවින්ම තමන් නැමදුමට සුදුස්සා යැයි මූසා පවසන නැමදුමට ලක්වන්නා දෙස බලන්නට හැකි වන සේ ඉදි කරනු. සැබවින්ම මූසා තර්ක කරන දෑ හි ඔහු මුසාවාදියෙකු බව මම සිතමි. ෆිර්අවුන් හාමාන්ගෙන් ඉල්ලා සිටි දෑ ඉල්ලන අවස්ථාවේ ඔහුගේ නපුරු ක්රියාව ඔහුට අලංකාරවත් කරන ලද්දේ ද සත්ය මාර්ගයෙන් පෙරළී අසත්ය මාර්ගය වෙත යොමු කරනු ලද්දේ ද මෙසේය. - ෆිර්අවුන් සිටි ව්යාජ භාවය ප්රසිද්ධ කිරීමටත් මූසා ගෙන ආ සත්යය නිෂ්පල කිරීමටත්- ෆිර්අවුන් දියත් කළ ඔහුගේ කුමන්ත්රණය විනාශය තුළ මිස නොවීය. ඊට හේතුව සැබවින් ඔහුගේ බලාපොරොත්තු සුන් වූ සිතුවිලි ඔහුගේ අසාර්ථක වෑයම හා කිසිවිටෙක නැති වී නොයන අභාග්යවන්තකම විය.
عربي تفسیرونه:
وَقَالَ الَّذِیْۤ اٰمَنَ یٰقَوْمِ اتَّبِعُوْنِ اَهْدِكُمْ سَبِیْلَ الرَّشَادِ ۟ۚ
ෆිර්අවුන්ග් පැළැන්තියෙන් දෙවියන් විශ්වාස කළ පුද්ගලයා තම සමූහයාට උපදෙස් දෙමින් සත්ය මාර්ගය වෙත ඔවුනට මග පෙන්වමින්, ‘අහෝ මාගේ ජනයිනි! නුඹලා මා අනුගමනය කරනු නිවැරදි මාර්ගය හා සත්යය මාර්ගය වෙත මම නුඹලාට මග පෙන්වමි.’ යැයි පැවසීය.
عربي تفسیرونه:
یٰقَوْمِ اِنَّمَا هٰذِهِ الْحَیٰوةُ الدُّنْیَا مَتَاعٌ ؗ— وَّاِنَّ الْاٰخِرَةَ هِیَ دَارُ الْقَرَارِ ۟
අහෝ මාගේ ජනයිනි! සැබවින්ම මෙලොව ජීවිතය අවසන් වී යන අල්ප සතුටු විඳින ස්ථානයක් පමණි. එහි ඇති පහත් දෑ නුඹලා ව රවටා නොදැමිය යුතුයි. සැබවින්ම මතුලොව, එහි ඇති සැප පහසුකම් ගැන සැළකීමේදී එය කිසිදා අවසන් නොවන සදාතනික හා ස්ථාවර ස්ථානයකි. එහෙයින් නුඹලා ඒ සඳහා අල්ලාහ්ට අවනත වී කටයුතු කරනු. නුඹලාගේ මෙලොව ජීවිතය කාර්යය බහුල කර ගනිමින් මතු ලොව ජීවිතය වෙනුවෙන් සිදු කළ යුතු ක්රියාකාරකම් වලින් වෙනතකට යොමු වීම ගැන ප්රවේශම් වනු.
عربي تفسیرونه:
مَنْ عَمِلَ سَیِّئَةً فَلَا یُجْزٰۤی اِلَّا مِثْلَهَا ۚ— وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّنْ ذَكَرٍ اَوْ اُ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَاُولٰٓىِٕكَ یَدْخُلُوْنَ الْجَنَّةَ یُرْزَقُوْنَ فِیْهَا بِغَیْرِ حِسَابٍ ۟
කවරෙකු යම් නපුරු ක්රියාවක් සිදු කළේද ඔහු සිදු කළ එවන් දැයකට මිස ඔවුනට දඬුවම් කරනු නොලැබේ. එහි දඬුවම වැඩි කරනු ලබන්නේද නැත. එමෙන්ම කවරෙකු අල්ලාහ්ගේ තෘප්තිය උදෙසා යම් දැහැමි ක්රියාවක් සිදු කළේ ද ඔහු පිරිමියෙකු හෝ වේවා කාන්තාවක හෝ වේවා අල්ලාහ් හා ඔහුගේ දූතවරුන් විශ්වාස කළ අයෙකි. මෙම ප්රශංසනීය ගුණාංග වලින් වර්ණනා කරනු ලැබූවෝ මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ස්වර්ගයට පිවිසෙති. අල්ලාහ් ඔවුනට එහි ප්රතිඥා දුන්, කිසිදා නොනවතින සදා සැප පහසුකම් හා පලතුරු කිසිදු ගණනයකින් තොර ව ඔහු ඔවුනට පෝෂණය කරයි.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• الجدال لإبطال الحق وإحقاق الباطل خصلة ذميمة، وهي من صفات أهل الضلال.
•සත්යය බොරුවක් කිරීමටත්, බොරුව සත්යය කිරීමටත් කරන තර්කය ඉතා පහත් තර්ක වෙයි. එය නොමග ගිය අයගේ ගුණාංගයකි.

• التكبر مانع من الهداية إلى الحق.
•අහංකාරකම සත්යය වෙත මග ලැබීම වළක්වාලන්නකි.

• إخفاق حيل الكفار ومكرهم لإبطال الحق.
•සත්යය නිෂ්ඵල කිරීම සඳහා වූ දේව ප්රතික්ෂේපකයින්ගේ උපාය මාර්ග හා කුමන්ත්රණ වල අසාර්ථකත්වය.

• وجوب الاستعداد للآخرة، وعدم الانشغال عنها بالدنيا.
•මතු ලොව වෙනුවෙන් සූදානම් වීමේ අනිවාර්යභාවය හා මෙලොව හේතුවෙන් එයින් වෙනතකට යොමු නොවීම.

وَیٰقَوْمِ مَا لِیْۤ اَدْعُوْكُمْ اِلَی النَّجٰوةِ وَتَدْعُوْنَنِیْۤ اِلَی النَّارِ ۟ؕ
අහෝ ජනයිනි! මෙලොව ජීවිතයේ අලාභහානියෙන් මුදවා අල්ලාහ් කෙරෙහි තබන විශ්වාසය හා දැහැමි ක්රියාවන් තුළින් ලැබෙන ජයග්රහණය වෙත මම නුඹලා ඇරයුම් කිරීමට මට ඇත්තේ කුමන අවශ්යතාවක් ද? අල්ලාහ් ව ප්රතික්ෂේප කිරීමෙන් හා ඔහුට පිටුපෑමෙන් නුඹල මා නිරයට ප්රවේශ වීම සඳහා කරන්නෙහුය.
عربي تفسیرونه:
تَدْعُوْنَنِیْ لِاَكْفُرَ بِاللّٰهِ وَاُشْرِكَ بِهٖ مَا لَیْسَ لِیْ بِهٖ عِلْمٌ ؗ— وَّاَنَا اَدْعُوْكُمْ اِلَی الْعَزِیْزِ الْغَفَّارِ ۟
අල්ලාහ් ව ප්රතික්ෂේප කොට, ඔහු සමග නැමදුම් කිරීමට සුදුසු නැති, ඒ ගැන කිසිදු දැනුමක් නැති දෑ, ඔහු සමග සම්බන්ධ කොට මා නමදිනු ඇතැයි බලාපොරොත්තුවෙන් නුඹලා මා ව්යාජ දෑ වෙත ඇරයුම් කරන්නෙහුය. නමුත් මා ඇරයුම් කරනුයේ කිසිවකු විසින් පරාජය කළ නොහැකි සර්ව බලධාරී අල්ලාහ් ව විශ්වාස කිරීම සඳහාය. ඔහු අතික්ෂමාශීලීය. තම ගැත්තන්හට මහත් සේ සමාව දානය කරන්නාය.
عربي تفسیرونه:
لَا جَرَمَ اَنَّمَا تَدْعُوْنَنِیْۤ اِلَیْهِ لَیْسَ لَهٗ دَعْوَةٌ فِی الدُّنْیَا وَلَا فِی الْاٰخِرَةِ وَاَنَّ مَرَدَّنَاۤ اِلَی اللّٰهِ وَاَنَّ الْمُسْرِفِیْنَ هُمْ اَصْحٰبُ النَّارِ ۟
සැබවින්ම විශ්වාස කරන මෙන් ද, අවනත වන මෙන් ද, නුඹලා කවර දෙයක් වෙත මා ඇරයුම් කර සිටින්නේද සැබෑවටම මෙලොවෙහි හෝ මතු ලොවෙහි හෝ එසේ ඇරයුම් කරනු ලබන්නට ඔහු කිසිදු අයිතියක් නොමැත්තෙකි. ඔහුගෙන් ප්රාර්ථනා කරන්නන්හට පිළිතුරු නොදෙන්නෙකි. අප සියලු දෙනාගේම හැරී යන ස්ථානය ඇත්තේ අල්ලාහ් වෙත පමණය. සැබවින්ම දේව ප්රතික්ෂේපයේ හා පාපයේ ඉක්මවා කටයුතු කරන්නන් වනාහි මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ නිරයට පිවිසීමට අනිවාර්යය වූ නිරා වාසීහු වෙති.
عربي تفسیرونه:
فَسَتَذْكُرُوْنَ مَاۤ اَقُوْلُ لَكُمْ ؕ— وَاُفَوِّضُ اَمْرِیْۤ اِلَی اللّٰهِ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ بَصِیْرٌ بِالْعِبَادِ ۟
නමුත් ඔවුහු ඔහුගේ උපදෙස ප්රතික්ෂේප කළෝය. එවිට ඔහු: ‘මා නුඹලාට ඉදිරිපත් කළ උපදෙස නුඹලා මතු මෙනෙහි කරනු ඇත. එය පිළිනොගැනීම ගැන නුඹලා කණගාටු වනු ඇත. මාගේ සියලු කටයුතු මම අල්ලාහ් වෙත පමණක් යොමු කරමි. සැබවින්ම අල්ලාහ්ට ඔහුගේ ගැත්තන්ගේ කිසිදු ක්රියාවක් සැඟවෙන්නේ නැත.
عربي تفسیرونه:
فَوَقٰىهُ اللّٰهُ سَیِّاٰتِ مَا مَكَرُوْا وَحَاقَ بِاٰلِ فِرْعَوْنَ سُوْٓءُ الْعَذَابِ ۟ۚ
ඔවුන් ඔහු ව මරා දමන්නට අදහස් කළ කල්හි ඔවුන්ගේ නපුරු කුමන්ත්රණ යෙන් අල්ලාහ් ඔහු ව ආරක්ෂා කළේය. ගිලීමේ දඬුවම ෆිර්අවුන්ගේ සේනාව ග්රහණය කළේය. ඔහු හා ඔහුගේ සේනාවේ සියලු දනන් මෙලොවෙහිම අල්ලාහ් ජලයේ ගිල්වීය.
عربي تفسیرونه:
اَلنَّارُ یُعْرَضُوْنَ عَلَیْهَا غُدُوًّا وَّعَشِیًّا ۚ— وَیَوْمَ تَقُوْمُ السَّاعَةُ ۫— اَدْخِلُوْۤا اٰلَ فِرْعَوْنَ اَشَدَّ الْعَذَابِ ۟
ඔවුන්ගේ මරණයෙන් පසු ව මිනීවළවල් තුළ දහවල ආරම්භයේ හා එහි අවසානයේ ඔවුන්ගේ නිරය හමුවට ඉදිරිපත් කරනු ලබති. මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ඔවුනට: ‘ෆිර්අවුන් අනුගමනය කළවුන් වන නුඹලා අති බිහිසුණු මෙන්ම ඉතා දැඩි දඬුවම තුළට පිවිසෙනු. එය ඔවුන් දේව ප්රතික්ෂේපය බොරු කිරීම හා අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයෙන් වළක්වමින් සිටි හේතුවෙනි.
عربي تفسیرونه:
وَاِذْ یَتَحَآجُّوْنَ فِی النَّارِ فَیَقُوْلُ الضُّعَفٰٓؤُا لِلَّذِیْنَ اسْتَكْبَرُوْۤا اِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعًا فَهَلْ اَنْتُمْ مُّغْنُوْنَ عَنَّا نَصِیْبًا مِّنَ النَّارِ ۟
නිරා වාසීන් අතරින් අනුගාමිකයෝ සහ අනුගමනය කරනු ලැබූවෝ එකිනෙකා වාද කරන මොහොත, අහෝ දූතය! මෙනෙහි කර බලනු. දුර්වල අනුගාමිකයින් අනුගමනය කරනු ලැබූ අහංකාරයින් දෙස බලා, "සැබවින්ම අපි මෙලොවෙහි මුළාවෙහි සිට නුඹලා ව අනුගමනය කළෙමු. අල්ලාහ්ගේ දඬුවමින් කොටසක් නුඹලා උසුලමින් එයින් අප ඉවත් කරන්නන් ලෙස නුඹලා සිටින්නෙහු ද?" යැයි විමසනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
قَالَ الَّذِیْنَ اسْتَكْبَرُوْۤا اِنَّا كُلٌّ فِیْهَاۤ اِنَّ اللّٰهَ قَدْ حَكَمَ بَیْنَ الْعِبَادِ ۟
අනුගමනය කරනු ලැබූ අහංකාරයින්, ‘සැබවින්ම අපි-අනුගමනය කරන්නන් හා අනුගමනය කරනු ලැබූවන්- නිරා ගින්නෙහි එක සමානයන් වන්නෙමු. අප අතරින් කිසිවෙකු වෙනත් කෙනෙකුගේ දඬුවම උසුලන්නේ නැත. සැබවින්ම අල්ලාහ් ගැත්තන් අතර තීන්දු දී ඇත. සෑම කෙනෙකුටම සුදුසු දඬුවම ඔහු පිරිනමා ඇත. යැයි උඩඟු වූවෝ පවසති.
عربي تفسیرونه:
وَقَالَ الَّذِیْنَ فِی النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ادْعُوْا رَبَّكُمْ یُخَفِّفْ عَنَّا یَوْمًا مِّنَ الْعَذَابِ ۟
අනුගාමිකයින් හා අනුගමනය කරනු ලැබූවන් අතරින් නිරා ගින්නේ දඬුවම් ලබමින් සිටින්නෝ නිරා ගින්නෙන් බැහැර වී නැවත මෙලොව ජීවිතය වෙත ගොස් පාප ක්ෂමාව අයැදීමට අසමත් වූ කල්හි, බලාපොරොත්තු සුන් කර ගනිමින් ඔවුහු නිරයට භාරකාර මලක්වරු දෙස බලා, ‘මෙම සදාකාලීන් දඬුවමින් එක් දවසක් හෝ අපගෙන් එය සැහැල්ලු කරන මෙන් නුඹලාගේ පරමාධිපතිට නුඹලා කන්නලව් කරනු.’ යැයි පවසති.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• أهمية التوكل على الله.
•අල්ලාහ් මත තවක්කුල් හෙවත් සියලු කටයුතු භාර කිරීමේ වැදගත්කම.

• نجاة الداعي إلى الحق من مكر أعدائه.
•සත්යය වෙත ඇරයුම් කරන්නා ඔහුගේ සතුරන්ගේ කුමන්ත්රණ වලින් ආරක්ෂාව ලබනු ඇත.

• ثبوت عذاب البرزخ.
•මිනීවළ ජීවිතයේ දඬුවම තහවුරු කිරීම.

• تعلّق الكافرين بأي سبب يريحهم من النار ولو لمدة محدودة، وهذا لن يحصل أبدًا.
•නිශ්චිත කාලයක් වෙනුවෙන් හෝ නිරයෙන් විවේක ගත හැකි කුමන ආකාරයක කරුණක් හෝ දේව ප්රතික්ෂේපකයින් ඉදිරිපත් කිරීම නමුත් එය කිසිවිටෙක සිදු නොවන්නකි.

قَالُوْۤا اَوَلَمْ تَكُ تَاْتِیْكُمْ رُسُلُكُمْ بِالْبَیِّنٰتِ ؕ— قَالُوْا بَلٰی ؕ— قَالُوْا فَادْعُوْا ۚ— وَمَا دُعٰٓؤُا الْكٰفِرِیْنَ اِلَّا فِیْ ضَلٰلٍ ۟۠
නිරයේ භාරකරුවෝ දේව ප්රතික්ෂේපකයින්ට ප්රතිචාර දක්වමින්, ‘පැහැදිලි සාක්ෂි හා සාධක සමග නුඹලාගේ දූතවරුන් නුඹලා වෙත නොපැමිණියේද?’ යැයි විමසුවෝය. දේව ප්රතික්ෂේපකයෝ, ‘එසේය, ඔවුන් පැහැදිලි සංඥා හා සාධක සමග අප වෙත පැමිණියෝය.' යැයි පවසති. භාරකරුවෝ ඔවුනට උපාහාසත්මක ලෙසින්, ‘එසේ නම් නුඹලා ඇරයුම් කරනු. නමුත් අපි දේව ප්රතික්ෂේපකයින් වෙනුවෙන් මැදිහත් නොවන්නෙමු.' යැයි පැවසුවෝය. දේව ප්රතික්ෂේපකයින්ගේ ප්රාර්ථනාව නිෂ්ඵල අපතේ ගිය ප්රාර්ථානවක් මිස නොවීය. ඊට හේතු ව ඔවුන්ගේ ප්රතික්ෂේපය හේතුවෙන් ඔවුන්ගෙන් එය පිළිනොගන්නා බැවිණි.
عربي تفسیرونه:
اِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِیْنَ اٰمَنُوْا فِی الْحَیٰوةِ الدُّنْیَا وَیَوْمَ یَقُوْمُ الْاَشْهَادُ ۟ۙ
සැබවින්ම අපි අපගේ දූතවරුන් හා අල්ලාහ් හා ඔහුගේ දූතවරුන් විශ්වාස කළවුනට, ඔවුන්ගේ සතුරන්ට එරෙහි ව ඔවුන් තහවුරු කරමින් හා ඔවුන්ගේ සක්ෂි සාධක ඉස්මතු කරමින් මෙලොවෙහි අපි ඔවුනට ජය අත් කර දෙමු. එමෙන්ම මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ද ඔවුන් ස්වර්ගයට ඇතුළත් කිරීමෙන් අපි ඔවුනට ජය අත් කර දෙන අතර නබිවරුන්, මලාඉකාවරුන් හා දේව විශ්වාසීන් කළ ප්රචාරයට හා එම සමූහයන් බොරු කිරීමට එරෙහි ව වාද කරන්නන්ට දඬුවම් දෙමින් ජය අත් කර දෙනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
یَوْمَ لَا یَنْفَعُ الظّٰلِمِیْنَ مَعْذِرَتُهُمْ وَلَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوْٓءُ الدَّارِ ۟
අපරාධකරුවන්ට දේව ප්රතික්ෂේපය හා පාපකම් හේතුවෙන් ඔවුන්ගේ අපරාධ වලට නිදහසට කරුණු දැක්වීම ප්රයෝජනවත් නොවන දිනයකි. එදින අල්ලාහ්ගේ කරුණාවෙන් නෙරපා හැරීම ඔවුනට අත් වන්නේය. එමෙන්ම මතු ලොවෙහි ඔවුන් එකිනෙකා මුහුණ දෙන වේදනීය දඬුවම හේතුවෙන් එය ඔවුනට නපුරු වාසස්ථානයක් වනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
وَلَقَدْ اٰتَیْنَا مُوْسَی الْهُدٰی وَاَوْرَثْنَا بَنِیْۤ اِسْرَآءِیْلَ الْكِتٰبَ ۟ۙ
බනූ ඉස්රාඊල්වරුන් සත්යය වෙත මග පෙන්විය හැකි පරිදි අපි මූසාට දැනුම පිරිනැමුවෙමු. එමෙන්ම ඉස්රාඊල් දරුවන්හට පරම්පරාවකින් පසු පරම්පරාවක් උරුම කර ගන්නා පරිදි තව්රාතය දිව්ය ලේඛනයක් බවට පත් කළෙමු.
عربي تفسیرونه:
هُدًی وَّذِكْرٰی لِاُولِی الْاَلْبَابِ ۟
සත්ය වෙත වූ මඟ පෙන්වීමක් හා මනා බුද්ධියක් ඇත්තවුනට මෙනෙහි කිරීමක් වශයෙනි.
عربي تفسیرونه:
فَاصْبِرْ اِنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ وَّاسْتَغْفِرْ لِذَنْۢبِكَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ بِالْعَشِیِّ وَالْاِبْكَارِ ۟
අහෝ දූතය! නුඹේ ප්රජාව නුඹ ව බොරුකාරයෙකු ලෙස සැලකීම හා ඔවුන්ගේ හිංසනයන් කෙරෙහි නුඹ ඉවසීමෙන් කටයුතු කරනු. ජයග්රහණය හා ස්ථාවරත්වය පිළිබඳ අල්ලාහ් නුඹට දුන් ප්රතිඥාවෙහි කිසිදු සැකයක් නැත. නුඹේ පාපයන් සඳහා නුඹ පාප ක්ෂමාව ඇයදිනු. නුඹේ පරමාධිපතිගේ ප්රශංසාව තුළින් දහවල් කාලයේ ආරම්භයේ හා එහි අවසානයේ සුවිශුද්ධ කරනු.
عربي تفسیرونه:
اِنَّ الَّذِیْنَ یُجَادِلُوْنَ فِیْۤ اٰیٰتِ اللّٰهِ بِغَیْرِ سُلْطٰنٍ اَتٰىهُمْ ۙ— اِنْ فِیْ صُدُوْرِهِمْ اِلَّا كِبْرٌ مَّا هُمْ بِبَالِغِیْهِ ۚ— فَاسْتَعِذْ بِاللّٰهِ ؕ— اِنَّهٗ هُوَ السَّمِیْعُ الْبَصِیْرُ ۟
අල්ලාහ් වෙතින් ඔවුන් වෙත පැමිණි කිසිදු සාධකයක් හෝ සාක්ෂියක් හෝ නොමැති ව අල්ලාහ්ගේ වදන් නිෂ්ඵල කිරීම සඳහා වෙහෙසෙමින් වාද කරන්නන් වනාහි, ඒ සඳහා ඔවුනට උර දුන්නේ සත්යයට එරෙහි ව ඔවුන් තුළ තිබූ මහත් අහංකාරය මිස වෙනෙකක් නොවීය. එයින් ඔවුන් පතන උසස්භාවය වෙත කිසිවිටෙක ඔවුන් ළඟා වන්නේ ම නැත. අහෝ දූතය! ඔබ අල්ලාහ්ගෙන් ආරක්ෂාව පතනු. සැබවින්ම ඔහු ඔහුගේ ගැත්තන්ගේ ප්රකාශ වලට සවන් දෙන්නාය. ඔවුන්ගේ ක්රියාවන් පිළිබඳ බලා සිටින්නාය. ඒවායින් ඔහුට කිසිවක් අතපසු වන්නේ නැත. ඒවා සඳහා අල්ලාහ් ඔවුනට ප්රතිඵල පිරිනමනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
لَخَلْقُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ اَكْبَرُ مِنْ خَلْقِ النَّاسِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُوْنَ ۟
අහස් හා මහ පොළොව මැවීම ඒ දෙකෙහි වූ විශාලත්වය හා පුළුල්භාවය අනුව මිනිසා මැවීමට වඩා ඉතා බැරෑරුම් කාර්යයකි. ඒ දෙකෙහි විශාලත්වය සමග ඒ දෙක මැවූ මැවුම්කරුවා මියගියවුන් විනිශ්චයට භාජනය කොට ප්රතිඵල පිරිනැමීම සඳහා ඔවුන්ගේ මිනීවළවල් වලින් නැවත ජීවය දී අවදි කිරීමට බලය ඇත්තාය. නමුත් බහුතරයක් දෙනා ඒ ගැන වටහා නොගනිති. එමගින් පාඩම් නොලබති. එය එසේ පැහැදිලි ව තිබියදී නැවත නැගිටුවනු ලැබීම ගැන ඔවුන් එය සාධක බවත් පත් කර නොගනිති.
عربي تفسیرونه:
وَمَا یَسْتَوِی الْاَعْمٰی وَالْبَصِیْرُ ۙ۬— وَالَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ وَلَا الْمُسِیْٓءُ ؕ— قَلِیْلًا مَّا تَتَذَكَّرُوْنَ ۟
පෙනීම ඇත්තා හා පෙනීම නොමැත්තා සමාන වන්නේ නැත. එමෙන්ම අල්ලාහ් ව විශ්වාස කොට ඔහුගේ දූතවරුන් සත්යය ලෙස පිළිගෙන ඔවුන්ගේ ක්රියාවන් දැහැමි භාවයට පත් කරගත්තවුන් ද සමාන වන්නේ නැත. තම ක්රියාවන් කලහකාරී හා පාපකාරී හැඟීමෙන් යුක්ත ව එය නපුරු බවට පත් කොට ස්වල්පයක් පමණක් මෙනෙහි නොකරන්නන් ද සමාන වන්නේ නැත. නුඹලා ඔවුනට මෙනෙහි කළෙහි නම් එම කණ්ඩායම් දෙක අතර වෙනස නුඹලා හඳුනා ගනු ඇත. නුඹලා ද අල්ලාහ්ගේ තෘප්තිය අපේක්ෂාවෙන් දැහැමි ක්රියාවන් කළවුන් අතරට පත් වනු පිණිස නුඹලා වෙහෙස දරනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• نصر الله لرسله وللمؤمنين سُنَّة إلهية ثابتة.
•අල්ලාහ් තම ධර්ම දූතවරුන්ට හා දේව විශ්වාසී ජනයාට උපකාර කිරීම ස්ථීර වූ දිව්ය පිළිවෙතයි.

• اعتذار الظالم يوم القيامة لا ينفعه.
•මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ අපරාධකරුවන්හට ඔවුන් නිදහසට කරුණු දැක්වීම ප්රයෝජනවත් වන්නේ නැත.

• أهمية الصبر في مواجهة الباطل.
•නිෂ්ඵල හා ව්යාජ දෑ හි මුහුණ දීමේදී ඉවසීමේ වැදගත්කම.

• دلالة خلق السماوات والأرض على البعث؛ لأن من خلق ما هو عظيم قادر على إعادة الحياة إلى ما دونه.
•අහස් හා මහ පොළොව මවා තිබීම යළි අවදි කරනු ලැබීමට සාධකයකි. ඊට හේතුව වඩාත් බලගතු දෙයක් මවන්නාට ඊට වඩා පහත් දෙයකට නැවත ජීවය ලබා දීමට බලය ඇති බැවිණි.

اِنَّ السَّاعَةَ لَاٰتِیَةٌ لَّا رَیْبَ فِیْهَا ؗ— وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟
විනිශ්චය හා ප්රතිඵල පිරිනැමීම සඳහා මළවුන් අවදි කරනු ලබන හෝරාව කිසිදු සැකයකින් තොර ව පැමිණෙන්නක්මය. එහි කිසිදු සැකයක් නැත. නමුත් ජනයා අතරින් බහුතරයක් දෙනා එය පැමිණීම ගැන විශ්වාස නොකරති. එබැවින් ඒ සඳහා සූදානම් නොවෙති.
عربي تفسیرونه:
وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُوْنِیْۤ اَسْتَجِبْ لَكُمْ ؕ— اِنَّ الَّذِیْنَ یَسْتَكْبِرُوْنَ عَنْ عِبَادَتِیْ سَیَدْخُلُوْنَ جَهَنَّمَ دٰخِرِیْنَ ۟۠
අහෝ ජනියිනි! නුඹලාගේ පරමාධිපති මෙසේ පවසා සිටියි. ‘නුඹලා නැමදුමෙහි හා ආයාචනයෙහි මා පමණක් ඒකීයකරණය කරනු. නුඹලාගේ ප්රාර්ථනාවට මම පිළිතුරු දෙමි. නුඹලාගේ පාපකම් නොසලකා හැර නුඹලාට කරුණා කරමි. මා පමණක් නැමදීමට උඩඟු වූවන් මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ඉතා පහත් නීචයින් ලෙස අපා ගින්නට මතු පිවිසෙනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
اَللّٰهُ الَّذِیْ جَعَلَ لَكُمُ الَّیْلَ لِتَسْكُنُوْا فِیْهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَذُوْ فَضْلٍ عَلَی النَّاسِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا یَشْكُرُوْنَ ۟
නුඹලා වාසය කිරීම සඳහාත් විවේකය සඳහාත් රාත්රිය අඳුර ගෙන දෙන්නක් බවට පත් කළේ අල්ලාහ් වන ඔහුය. එමෙන්ම නුඹලා වැඩ කටයුතු කිරීම සඳහා ආලෝකය ගෙන දෙන්නක් බවට දහවල ද ඇති කළේය. අල්ලාහ්ගේ බාහිර මෙන්ම අභ්යන්තර ආශිර්වාදයන් ඔවුනට ආවරණය කර දුන් අවස්ථාවේ ඔහු මිනිසුන්ට අතිමහත් භාග්යවන්තයකු විය. නමුත් ජනයා අතරින් බහුතරයක් දෙනා ඔහු ඔවුනට පිරිනැමූ ආශිර්වාදය සඳහා ඔහුට කෘතඥ නොවෙති.
عربي تفسیرونه:
ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْ خَالِقُ كُلِّ شَیْءٍ ۘ— لَاۤ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ؗ— فَاَنّٰی تُؤْفَكُوْنَ ۟
තම ආශිර්වාද නුඹලාට පිරිනමා නුඹලා භාග්යමත් කළ අල්ලාහ් වන ඔහු සියලු දෑ හි මැවුම්කරුය. ඔහු හැර වෙනත් මැවුම්කරුවෙකු නැත. ඔහු හැර නැමදුමට සුදුසු වෙනත් කිසිවෙකු නොමැත. ඔහු නැමදීම අත්හැර දමා ඔහු විසින් හැර කිසිදු සෙතක් හෝ හානියක් හෝ සිදු කළ නොහැකි වෙනත් දෑ නැමදීමට නුඹලා හැරෙනුයේ කෙසේද?
عربي تفسیرونه:
كَذٰلِكَ یُؤْفَكُ الَّذِیْنَ كَانُوْا بِاٰیٰتِ اللّٰهِ یَجْحَدُوْنَ ۟
අල්ලාහ් ව විශ්වාස කිරීමෙන් හා ඔහුට පමණක් නැමදීමෙන් ඔවුන් වෙනතකට යොමු කළාක් මෙන්ම, සෑම යුගයකම සෑම ස්ථානයකම ඔහුගේ ඒකීයත්වය පෙන්වා දෙන ඔහුගේ සාධක හෙළා දකින්නන් යොමු කරනු ලබනු ඇත. පසු ව සත්යය වෙත ඔහු මග නොලබනවාක් මෙන්ම නිවැරදි මාර්ගය වෙත ආශිර්වාද කරනු ලබන්නේ ද නැත.
عربي تفسیرونه:
اَللّٰهُ الَّذِیْ جَعَلَ لَكُمُ الْاَرْضَ قَرَارًا وَّالسَّمَآءَ بِنَآءً وَّصَوَّرَكُمْ فَاَحْسَنَ صُوَرَكُمْ وَرَزَقَكُمْ مِّنَ الطَّیِّبٰتِ ؕ— ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْ ۖۚ— فَتَبٰرَكَ اللّٰهُ رَبُّ الْعٰلَمِیْنَ ۟
අහෝ ජනයිනි! නුඹලා මහ පොළොව මත වාසය කිරීම සඳහා සූදානම් කරනු ලැබූ ද්වීපයක් බවට එය නුඹලාට පත් කළේ අල්ලාහ්ය. එමෙන්ම නුඹලාට ඉහළින් පවතින අහස නොවැටෙන සේ ගොඩනැගිල්ලක් සේ නිර්මාණය කළේ ද ඔහුය. එමෙන්ම ඔහු නුඹලාගේ මව්වරුන්ගේ ගර්භාෂයන්හි නුඹලාට රුව ලබා දී නුඹලාගේ එම රුව ඔහු අලංකාරවත් කළේය. අනුමත හා පිවිතුරු ආහාර නුඹලාට පෝෂණය කළේය. මේ සියලු ආශිර්වාදයන් නුඹලාට පිරිනැමුවේ නුඹලාගේ පරමාධිපති වන අල්ලාහ්ය. සියලු මැවීම්හි හිමිපාණන් වන අල්ලාහ් උත්කෘෂ්ට විය. සුවිශුද්ධයාණන් වන ඔහු හැර වෙනත් පරමාධිපතියෙකු නැත.
عربي تفسیرونه:
هُوَ الْحَیُّ لَاۤ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ فَادْعُوْهُ مُخْلِصِیْنَ لَهُ الدِّیْنَ ؕ— اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰلَمِیْنَ ۟
ඔහු මිය නොයන අමරණීයය. ඔහු හැර සැබෑ ලෙස නැමදුම් ලබන වෙනත් කෙනෙකු නැත. එහෙයින් නුඹලා කන්නලව් කරමින් නැමදුම් කරමින් ඔහුගේ තෘප්තිය පමණක් අපේක්ෂාවෙන් ඔහුගෙන් පතනු. ඔහු සමග ඔහුගේ වෙනත් මැවීම් හවුල්කොට ඔහුට ආදේශ නොකරනු. සියලු මැවීම්හි පරමාධිපතියාණන්ටමය සියලු ප්රශංසා.
عربي تفسیرونه:
قُلْ اِنِّیْ نُهِیْتُ اَنْ اَعْبُدَ الَّذِیْنَ تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ لَمَّا جَآءَنِیَ الْبَیِّنٰتُ مِنْ رَّبِّیْ ؗ— وَاُمِرْتُ اَنْ اُسْلِمَ لِرَبِّ الْعٰلَمِیْنَ ۟
මෙම පිළිම ව්යාජ බව පෙන්වමින් පැහැදිලි සාක්ෂි හා සාධක මා වෙත පැමිණි අවස්ථාවේ අල්ලාහ් හැර නුඹලා නමදිමින් සිටින කිසිදු සෙතක් හෝ හානියක් හෝ සිදු කිරීමට නොහැකි එවන් පිළිම මා වන්දනා කිරීම අල්ලාහ් මට තහනම් කර ඇත්තේය. තවද නැමදුම් කිරීමෙන් ඔහුට පමණක් අවනත වන මෙන් ද අල්ලාහ් මට නියෝග කර ඇත්තේය. ඔහු සියලු මැවීම්හි පරමාධිපතිය. ඔහු හැර ඒවාට වෙනත් පරමාධිපතියෙකු නැත.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• دخول الدعاء في مفهوم العبادة التي لا تصرف إلا إلى الله؛ لأن الدعاء هو عين العبادة.
•නැමදුම යන අදහසින් ප්රාර්ථනාවට පිවිසීම අල්ලාහ් වෙත මිස වෙනත් දිසාවකට නොවිය යුත්තකි. සැබවින්ම ප්රාර්ථනාව යනු නැමදුමෙහි මූලයයි.

• نعم الله تقتضي من العباد الشكر.
•අල්ලාහ්ගේ ආශිර්වාදයන් වනාහි ගැත්තන් ඒවාට කෘතඥතාව පුද කිරීමට අනිවාර්යය කරවයි.

• ثبوت صفة الحياة لله.
•අල්ලාහ්ගේ අමරණීයත්වය තහවුරු කිරීම.

• أهمية الإخلاص في العمل.
•ක්රියාවන්හි අවංකභාවයේ වැදගත්කම.

هُوَ الَّذِیْ خَلَقَكُمْ مِّنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُّطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ یُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوْۤا اَشُدَّكُمْ ثُمَّ لِتَكُوْنُوْا شُیُوْخًا ۚ— وَمِنْكُمْ مَّنْ یُّتَوَفّٰی مِنْ قَبْلُ وَلِتَبْلُغُوْۤا اَجَلًا مُّسَمًّی وَّلَعَلَّكُمْ تَعْقِلُوْنَ ۟
නුඹලාගේ ආදි පියා ආදම් පසින් මැව්වේ ඔහුය. ඔහුගෙන් පසු ව නුඹලා ශුක්රාණුවෙන් ද ඉන් පසු ලේ කැටියෙන් ද නුඹලා ව නිර්මාණය කොට ඉන් පසු නුඹලාගේ මව්වරුන්ගේ කුසවල් තුළින් නුඹලා කුඩා බිළිඳන් සේ ඔහු බැහැර කළේය. පසු ව නුඹලා වැඩුණු ශරීරයෙන් යුත් වයසට ළඟා වී පසු ව වයෝවෘද්ධ භාවයට පත්වන තෙක් නුඹලා වැඩෙන්නෙහුය. නුඹලා අතර ඊට පෙර මිය යන්නන් ද වෙති. අල්ලාහ්ගේ දැනුමෙහි නියම කරන ලද කාලයක් දක්වා නුඹලා ළඟා වන්නෙහුය. ඉන් කිසිවක් නුඹලා අඩු නොකරනු ඇත. එමෙන්ම වැඩි නොකරනු ද ඇත. එය ඔහුගේ බලය හා ඔහුගේ ඒකීයත්වය පෙන්වා දෙන සාක්ෂි හා සාධක තුළින් නුඹලා ප්රයෝජනය ලැබිය හැකි වනු පිණිසය.
عربي تفسیرونه:
هُوَ الَّذِیْ یُحْیٖ وَیُمِیْتُ ۚ— فَاِذَا قَضٰۤی اَمْرًا فَاِنَّمَا یَقُوْلُ لَهٗ كُنْ فَیَكُوْنُ ۟۠
ඒකීය ඔහු සුවිශුද්ධය. ජීවය ලබා දීම ඔහු සතු වූවකි. එමෙන්ම මරණයට පත් කිරීම ද ඔහු සතු වූවකි. ඔහු යම් කරුණක් තීන්දු කළ විට එයට ඔහු (කුන්) වනු යැයි පවසන විගස එය සිදු වන්නේය.
عربي تفسیرونه:
اَلَمْ تَرَ اِلَی الَّذِیْنَ یُجَادِلُوْنَ فِیْۤ اٰیٰتِ اللّٰهِ ؕ— اَنّٰی یُصْرَفُوْنَ ۟ۙۛ
අහෝ දූතය! අල්ලාහ්ගේ වදන් පැහැදිලි ව තිබියදී ඒවා බොරු කරමින් ඒ ගැන වාද කරන්නන් දෙස නුඹ නොබැලුවෙහිද? ඔවුන්ගේ තත්ත්වය පුදුම සහගතය. සත්යය පැහැදිලි ව තිබිය දී ඔවුහු එය පිටු දකිති.
عربي تفسیرونه:
الَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِالْكِتٰبِ وَبِمَاۤ اَرْسَلْنَا بِهٖ رُسُلَنَا ۛ۫— فَسَوْفَ یَعْلَمُوْنَ ۟ۙ
ඔවුන් වනාහි අල් කුර්ආනය හා අපගේ ධර්ම දූතවරුන් ගෙන ආ සත්යය බොරු කළෝය. එසේ බොරු කළවුන් ඔවුන්ගේ බොරුවෙහි අවසානය ගැන මතු දැන ගනු ඇත. නපුරු අවසානය ද දැක ගනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
اِذِ الْاَغْلٰلُ فِیْۤ اَعْنَاقِهِمْ وَالسَّلٰسِلُ ؕ— یُسْحَبُوْنَ ۟ۙ
ඔවුන්ගේ ගෙලවල් වල විලංගු හා ඔවුන්ගේ පාද වල මාංචු යෙදෙන විට එහි අවසානය කෙසේ දැයි ඔවුහු දැන ගනු ඇත. දඬුවමේ භාරකරුවෝ ඔවුන් ඇද ගෙන යති.
عربي تفسیرونه:
فِی الْحَمِیْمِ ۙ۬— ثُمَّ فِی النَّارِ یُسْجَرُوْنَ ۟ۚ
උපරිමයෙන්ම නටන උණුසුම් ජලයෙහි ඔවුන් රදවා තබනු ලබති. පසු ව අපා ගින්නෙහි දවනු ලබති.
عربي تفسیرونه:
ثُمَّ قِیْلَ لَهُمْ اَیْنَ مَا كُنْتُمْ تُشْرِكُوْنَ ۟ۙ
‘නුඹලා නැමදුමෙහි දෙවියන්ට ආදේශ තබමින් දෙවිවරුන් යැයි විශ්වාස කරමින් සිටි දෙවිවරුන් කොහේදැ?' යි ඔවුනට පිළිකුලෙන් හා උපහාසයෙන් පවසනු ලැබේ.
عربي تفسیرونه:
مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ ؕ— قَالُوْا ضَلُّوْا عَنَّا بَلْ لَّمْ نَكُنْ نَّدْعُوْا مِنْ قَبْلُ شَیْـًٔا ؕ— كَذٰلِكَ یُضِلُّ اللّٰهُ الْكٰفِرِیْنَ ۟
අල්ලාහ්ගෙන් තොර, නුඹලාගේ පිළිම කිසිදු සෙතක් හෝ හානියක් හෝ සිදු කරන්නේ නැත. දේව ප්රතික්ෂේපකයෝ මෙසේ පවසති. ‘අපගෙන් ඒවා සැඟ වී පසු වූවෝය. එහෙයින් අපි ඔවුන් දකින්නන් ලෙස නොසිටියෙමු. නමුත් නැමදුමට සුදුසු කිසිවක් මෙලොවෙහි අපි නමදිමින් නොසිටියෙමු.’ මොවුන් නොමග හැරියාක් මෙන් ම අල්ලාහ් දේව ප්රතික්ෂේපකයින් සෑම තැනක ම සෑම කාලයක ම සත්යයෙන් නොමග යන්නට හරිනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
ذٰلِكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَفْرَحُوْنَ فِی الْاَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَبِمَا كُنْتُمْ تَمْرَحُوْنَ ۟ۚ
ඔවුනට මෙසේ පවසනු ලැබේ. ‘නුඹලාට බලපෑ එම දඬුවම නුඹලා කවර ආදේශයක් මත පසු වූයෙහු ද ඒ ගැන නුඹලා සතුටු වූ හේතුවෙන් හා එම සතුටෙහි නුඹලා ඉහ වහා ගිය හේතුවෙනි.'
عربي تفسیرونه:
اُدْخُلُوْۤا اَبْوَابَ جَهَنَّمَ خٰلِدِیْنَ فِیْهَا ۚ— فَبِئْسَ مَثْوَی الْمُتَكَبِّرِیْنَ ۟
නිරයේ නුඹලා සදාකල් වෙසෙන්නන් ලෙසින් එහි දොරටු වලින් පිවිසෙනු. සත්යය පිළිගැනීමට උඩඟුවූවන්ගේ නවාතැන නපුරු විය.
عربي تفسیرونه:
فَاصْبِرْ اِنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ ۚ— فَاِمَّا نُرِیَنَّكَ بَعْضَ الَّذِیْ نَعِدُهُمْ اَوْ نَتَوَفَّیَنَّكَ فَاِلَیْنَا یُرْجَعُوْنَ ۟
අහෝ දූතය! නුඹේ ජනයා සිදු කරන හිංසාවන් හා බොරුකීරීම මත නුඹ ඉවසනු. අල්ලාහ් නුඹට ජය ලබා දෙන බවට දුන් ඔහුගේ පොරොන්දුව සැබෑවකි. එහි කිසිදු සැකයක් නැත. බද්ර් යුද දිනයේ සිදු කළාක් මෙන් අපි ඔවුනට දඬුවමක් ලෙස සලකන ඇතැම් දෑ නුඹගේ ජීවිත කාලය තුළම අපි නුඹට පෙන්වුයෙන්නෙමු. එසේ නැතහොත් ඊට පෙර නුඹව මරණයට පත් කරන්නෙමු. පසුව මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ඔවුහු අප වෙත පැමිණෙන්නෝය. එවිට ඔවුන්ගේ ක්රියාවන් සඳහා අපි ඔවුනට ප්රතිඵල පිරිනමමු. පසු ව සදාකල් වෙසෙන්නන් ලෙසින් අපි ඔවුන් නිරයට ප්රවේශ කරමු.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• التدرج في الخلق سُنَّة إلهية يتعلم منها الناس التدرج في حياتهم.
•මැවීම් අදියරයෙන් අදියර වර්ධනය වීම දේව න්යායයකි. එමගින් මිනිසුන් තම ජීවිතයේ අදියරයන් ගැන වටහා ගනිති.

• قبح الفرح بالباطل.
•ව්යාජ දෑ ගැන සතුටුවීමේ පිළිකුල්බව.

• أهمية الصبر في حياة الناس، وبخاصة الدعاة منهم.
•මිනිස් ජීවිතයේ ඉවසීමේ වැදගත්කම. විශේෂයෙන්ම ඔවුන් අතරින් ප්රචාරකයින් තුළ ඉවසීම තිබිය යුතු කාර්යයකි.

وَلَقَدْ اَرْسَلْنَا رُسُلًا مِّنْ قَبْلِكَ مِنْهُمْ مَّنْ قَصَصْنَا عَلَیْكَ وَمِنْهُمْ مَّنْ لَّمْ نَقْصُصْ عَلَیْكَ ؕ— وَمَا كَانَ لِرَسُوْلٍ اَنْ یَّاْتِیَ بِاٰیَةٍ اِلَّا بِاِذْنِ اللّٰهِ ۚ— فَاِذَا جَآءَ اَمْرُ اللّٰهِ قُضِیَ بِالْحَقِّ وَخَسِرَ هُنَالِكَ الْمُبْطِلُوْنَ ۟۠
අහෝ දූතය! නුඹට පෙර විසූ සමූහයන් වෙත බොහෝ සෙයින් අපි ධර්ම දූතවරුන් එව්වෙමු. නමුත් ඔවුහු ඔවුන් බොරු කළෝය. ඔවුනට හිංසා කළෝය. එවිට ඔවුන්ගේ බොරු කිරීම හා හිංසා කිරීම ඔවුහු ඉවසා දරා ගත්හ. එම ධර්ම දූතවරුන්ගෙන් ඇතැමෙකුගේ තොරතුරු අපි නුඹට පවසා ඇත්තෙමු. තවත් ඇතැමෙකුගේ තොරතුරු අපි නුඹලාට නොපැවසුවෙමු. ධර්ම දූතයකු තම සමූහයා වෙත ඔහුගේ පරමාධිපතිගෙන් වූ යම් වදනක් ගෙන ආවේ නම් එය සුවිශුද්ධයාණන්ගේ අභිමතය අනුව මිස සිදුවීම නිවැරැදි වන්නේ නැත. දේවත්වය ප්රතික්ෂේප කරන්නන් එවන් වදන් ගෙන එන මෙන් ඔවුන්ගේ ධර්ම දූතවරුන්හට යෝජනා කිරීම අපරාධයකි. ජයග්රහණය හෝ ධර්ම දූතවරුන් හා ඔවුන්ගේ සමූහයන් අතර තීන්දුව පැමිණි විට ඔවුන් අතර ඔහු සාධාරණනීය ලෙස තීන්දු කළේය. ඒ අනුව දේව ප්රතික්ෂේපකයින් විනාශයට ලක් වී දූතවරුන් මුදවා ගනු ලැබීය. දේව ප්රතික්ෂේපය සිදු කොට තම ආත්මාවන් විනාශ මුඛයට ගෙන ආ හේතුවෙන් - ගැත්තන් අතර තීන්දු ලබා දෙන අවස්ථාවේ- ව්යාජ ජනයා තමන්ටම පරාජය අත් පත් කර ගත්හ.
عربي تفسیرونه:
اَللّٰهُ الَّذِیْ جَعَلَ لَكُمُ الْاَنْعَامَ لِتَرْكَبُوْا مِنْهَا وَمِنْهَا تَاْكُلُوْنَ ۟ؗ
ඔටුවන්, ගවයින් හා එළුවන් නුඹලා වෙනුවෙන් ඇති කළේ අල්ලාහ් වන ඔහු ය. එය නුඹලා ඇතැමුන්ගේ පිටවල් මත නැග ගමන් කිරීම සඳහාත්, ඇතැමුන්ගේ මාංශ අනුභව කිරීම සඳහාත් ය.
عربي تفسیرونه:
وَلَكُمْ فِیْهَا مَنَافِعُ وَلِتَبْلُغُوْا عَلَیْهَا حَاجَةً فِیْ صُدُوْرِكُمْ وَعَلَیْهَا وَعَلَی الْفُلْكِ تُحْمَلُوْنَ ۟ؕ
මෙම මැවීම් තුළ නුඹලා සෑම කාලයකම අලුතින් යමක් ලබා ගත හැකි නොයෙකුත් ප්රයෝජන නුඹලාට ඇත. නුඹලාගේ සිත් තුළ නුඹලා ආශා කරන අවශ්යතා ඒවා අතරින් නුඹලාට ඉටු වේ. ඒවා අතරින් වඩාත් කැපී පෙනෙනුයේ, මහ මුහුදේ හා සාගරයේ එහෙ මෙහෙ ගමන් කිරීමයි.
عربي تفسیرونه:
وَیُرِیْكُمْ اٰیٰتِهٖ ۖۗ— فَاَیَّ اٰیٰتِ اللّٰهِ تُنْكِرُوْنَ ۟
අල්ලාහ්ගේ ශක්තිය හා ඔහුගේ ඒකීයත්වය පෙන්වා දෙන ඔහුගේ සංඥා හා සාධක ඔහු නුඹලාට පෙන්වයි. එවිට සැබවින්ම එය ඔහුගේ සංඥාවක් බව නුඹලාට පිළිගන්නට සැලැස්වීමෙන් පසු නුඹලා පිළි නොගනුයේ කවර සංඥාවන් ද?
عربي تفسیرونه:
اَفَلَمْ یَسِیْرُوْا فِی الْاَرْضِ فَیَنْظُرُوْا كَیْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ ؕ— كَانُوْۤا اَكْثَرَ مِنْهُمْ وَاَشَدَّ قُوَّةً وَّاٰثَارًا فِی الْاَرْضِ فَمَاۤ اَغْنٰی عَنْهُمْ مَّا كَانُوْا یَكْسِبُوْنَ ۟
බොරුකරමින් සිටින මොවුහු මහ පොළොවේ සැරිසරා ඔවුනට පෙර සිටි බොරුකාර සමූහයන්ගේ අවසානය කෙසේ වී දැයි කල්පනා කොට ඒ ගැන පාඩම් ලැබිය යුතු නොවේ ද? එම සමූහයන් ඔවුනට වඩා ධනයෙන් ඉතා අධික, බලයෙන් ඉතා ශක්තිමත්, මහ පොළොවේ වඩාත් බලපෑම් ඇති කළ හැකි බලවත් උදවිය වූහ. අල්ලාහ්ගේ විනාශකාරී දඬුවම ඔවුන් වෙත පැමිණි කල්හි ඔවුන් උපයා ගත් එම බලය ඔවුනට ඵලක් නොවීය.
عربي تفسیرونه:
فَلَمَّا جَآءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّنٰتِ فَرِحُوْا بِمَا عِنْدَهُمْ مِّنَ الْعِلْمِ وَحَاقَ بِهِمْ مَّا كَانُوْا بِهٖ یَسْتَهْزِءُوْنَ ۟
ඔවුන්ගේ දූතවරු ඔවුන් වෙත පැහැදිලි සාධක සමග පැමිණි කල්හි ඔවුහු ඒවා බොරු කළෝය. ඔවුන්ගේ දූතවරුන් ඔවුන් වෙත ගෙන ආ එම කරුණු වෙනුවට ඔවුන් සතු ව තිබූ වැඩකට නැති දැනුම පිළිපදිමින් ඒ ගැන තෘප්තිමත් වූහ. ඔවුන්ගේ දූතවරුන් කවර දඬුවමක් ගැන ඔවුනට අවවාද කරමින් සිටියේ ද ඒ ගැන ඔවුන් හෑල්ලුවට ලක් කරමින් සිටි දඬුවම ඔවුනට පහළ විය.
عربي تفسیرونه:
فَلَمَّا رَاَوْا بَاْسَنَا قَالُوْۤا اٰمَنَّا بِاللّٰهِ وَحْدَهٗ وَكَفَرْنَا بِمَا كُنَّا بِهٖ مُشْرِكِیْنَ ۟
අපගේ දඬුවම ඔවුන් දුටු කල්හි, පිළිගැනීම ඔවුනට ප්රයෝනජවත් නොවන අවස්ථාවේ එය පිළිගනිමින්, “අපි අල්ලාහ් ව පමණක් විශ්වාස කළෙමු. ඔහු හැර අපි නමදිමින් සිටි හවුල් කරුවන් හා පිළිම ප්රතික්ෂේප කළෙමු.” යැයි පවසා සිටියහ.
عربي تفسیرونه:
فَلَمْ یَكُ یَنْفَعُهُمْ اِیْمَانُهُمْ لَمَّا رَاَوْا بَاْسَنَا ؕ— سُنَّتَ اللّٰهِ الَّتِیْ قَدْ خَلَتْ فِیْ عِبَادِهٖ ۚ— وَخَسِرَ هُنَالِكَ الْكٰفِرُوْنَ ۟۠
අපගේ දඬුවම ඔවුනට පහළ වීම ඔවුන් දෑසින් දුටු කල්හි ඔවුන්ගේ විශ්වාසය ඔවුනට ප්රයෝජනවත් නොවීය. දඬුවම දෑසින් දකින කළ ඔවුන්ගේ විශ්වාසය ඔවුනට ප්රයෝජනවත් නොවන බවට වූ අල්ලාහ්ගේ න්යායය තීන්දු කරනු ලැබූවකි. දේව ප්රතික්ෂේපකයින් අල්ලාහ් ව ප්රතික්ෂේප කිරීම හේතුවෙන් විනාශය ගෙන දෙන සාධක ගෙන අවුත් දඬුවම දෑසින් දැකීමට පෙර ඒවා ගැන පාප ක්ෂමාව නොඇයද සිටි විටෙක ඔවුනට දඬුවම පහළ වීමෙන් ඔවුහු පරාජයට පත් වූහ.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• لله رسل غير الذين ذكرهم الله في القرآن الكريم نؤمن بهم إجمالًا.
•අල් කුර්ආනයේ අල්ලාහ් සඳහන් නොකළා වූ දූතවරුන් ද අල්ලාහ් සතු විය. සමස්තයක් වශයෙන් අපි ඒ සියලු දෙනා විශ්වාස කරමු.

• من نعم الله تبيينه الآيات الدالة على توحيده.
•අල්ලාහ්ගේ ඒකීයත්වය පෙන්වා දෙන සංඥා ඔහු විසින් පැහැදිලි කර තිබීම ඔහුගේ ආශිර්වාදයකි.

• خطر الفرح بالباطل وسوء عاقبته على صاحبه.
•ව්යාජ දෑ පිළිබඳ සතුටු වීමේ වරද හා අදාළ පුද්ගලයාට එහි අත් වන අවසාන ප්රතිඵලයේ නපුර.

• بطلان الإيمان عند معاينة العذاب المهلك.
•විනාශකාරී දඬුවම දෑසින් දකින අවස්ථාවේ විශ්වාස කිරීමේ අවලංගුතාව.

 
د معناګانو ژباړه سورت: غافر
د سورتونو فهرست (لړلیک) د مخ نمبر
 
د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - الترجمة السنهالية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - د ژباړو فهرست (لړلیک)

الترجمة السنهالية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

بندول