د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - د المختصر فی تفسیر القرآن الکریم فلیپیني (تجالوج) ژباړه * - د ژباړو فهرست (لړلیک)
Al-An‘ām
د سورت د مقصدونو څخه:
تقرير عقيدة التوحيد والرد على ضلالات المشركين.
ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَجَعَلَ ٱلظُّلُمَٰتِ وَٱلنُّورَۖ ثُمَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبِّهِمۡ يَعۡدِلُونَ
Ang paglalarawan sa pamamagitan ng kalubusang walang-takda at ang pagbubunyi sa pamamagitan ng mga kagandahang pinakamataas kalakip ng pag-ibig ay napagtibay ukol kay Allāh na lumikha ng mga langit at lumikha ng lupa nang walang naunang pagkakatulad at lumikha ng gabi at maghapon na nagsusunuran, kaya nagpadilim Siya sa gabi at nagtanglaw Siya sa maghapon. Sa kabila nito, ang mga tumangging sumampalataya ay nagpapantay sa Kanya sa iba pa sa Kanya at gumagawa rito bilang katambal para sa Kanya.
عربي تفسیرونه:
هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن طِينٖ ثُمَّ قَضَىٰٓ أَجَلٗاۖ وَأَجَلٞ مُّسَمًّى عِندَهُۥۖ ثُمَّ أَنتُمۡ تَمۡتَرُونَ
Siya – kaluwalhatian sa Kanya – ay ang lumikha sa inyo, O mga tao, mula sa putik nang lumikha Siya sa ama ninyong si Adan – sumakanya ang pagbati ng kapayapaan – mula rito. Pagkatapos nagtalaga Siya – kaluwalhatian sa Kanya – ng yugto ng pamamalagi ninyo sa makamundong buhay at nagtalaga Siya ng isa pang taning na walang nakaaalam kundi Siya para sa pagbubuhay sa inyo sa Araw ng Pagbangon. Pagkatapos kayo ay nagdududa sa kakayahan niya – kaluwalhatian sa Kanya – sa pagbubuhay.
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ ٱللَّهُ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَفِي ٱلۡأَرۡضِ يَعۡلَمُ سِرَّكُمۡ وَجَهۡرَكُمۡ وَيَعۡلَمُ مَا تَكۡسِبُونَ
Siya – kaluwalhatian sa Kanya – ay ang sinasamba ayon sa karapatan sa mga langit at sa lupa. Walang nakakukubli sa Kanya na anuman sapagkat Siya ay nakaaalam sa anumang ikinukubli ninyo na mga layunin, mga sinasabi, at mga ginagawa; at nakaaalam sa anumang inihahayag ninyo mula roon. Gaganti Siya sa inyo sa mga iyon.
عربي تفسیرونه:
وَمَا تَأۡتِيهِم مِّنۡ ءَايَةٖ مِّنۡ ءَايَٰتِ رَبِّهِمۡ إِلَّا كَانُواْ عَنۡهَا مُعۡرِضِينَ
Walang pumupunta sa mga tagapagtambal na isang katwiran mula sa ganang Panginoon nila malibang iniwan nila habang hindi mga pumapansin dito. Dumating nga sa kanila ang mga katwirang nagliliwanag at ang mga patotoong hayag na nagpapatunay sa kaisahan ni Allāh at dumating sa kanila ang mga tandang nagpapatunay sa katapatan ng mga sugo Niya. Gayon pa man, umayaw sila sa mga ito nang hindi mga nag-aalintana sa mga ito.
عربي تفسیرونه:
فَقَدۡ كَذَّبُواْ بِٱلۡحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمۡ فَسَوۡفَ يَأۡتِيهِمۡ أَنۢبَٰٓؤُاْ مَا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
Sila – kung umayaw sila sa mga katwirang naglilinaw at mga patotoong hayag na iyon – ay umayaw nga sa higit na maliwanag sapagkat nagpasinungaling nga sila sa inihatid ni Muḥammad – basbasan siya ni Allāh at batiin ng kapayapaan – na Qur'ān. Makikilala nila na ang dati nilang kinukutya kabilang sa inihatid niya sa kanila ay ang katotohanan kapag nakikita nila ang pagdurusa sa Araw ng Pagbangon.
عربي تفسیرونه:
أَلَمۡ يَرَوۡاْ كَمۡ أَهۡلَكۡنَا مِن قَبۡلِهِم مِّن قَرۡنٖ مَّكَّنَّٰهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مَا لَمۡ نُمَكِّن لَّكُمۡ وَأَرۡسَلۡنَا ٱلسَّمَآءَ عَلَيۡهِم مِّدۡرَارٗا وَجَعَلۡنَا ٱلۡأَنۡهَٰرَ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهِمۡ فَأَهۡلَكۡنَٰهُم بِذُنُوبِهِمۡ وَأَنشَأۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِمۡ قَرۡنًا ءَاخَرِينَ
Hindi ba nakaalam ang mga tagatangging sumampalatayang ito sa kalakaran ni Allāh sa pagpapahamak sa mga kalipunang tagalabag sa katarungan? Nagpahamak nga si Allāh bago pa nila ng maraming kalipunan na binigyan Niya ng mga kaparaanan ng lakas at pananatili sa lupa habang hindi Niya ibinigay sa mga tagatangging sumampalatayang ito. Nagpababa Siya sa kanila ng mga ulan na nagkakasunuran. Nagpadaloy Siya para sa kanila ng mga ilog na dumadaloy mula sa ilalim ng mga tahanan nila ngunit sumuway sila sa Kanya kaya nagpahamak Siya sa kanila dahil sa nagawa nila na mga pagsuway. Lumikha Siya, nang matapos nila, ng mga kalipunang iba pa.
عربي تفسیرونه:
وَلَوۡ نَزَّلۡنَا عَلَيۡكَ كِتَٰبٗا فِي قِرۡطَاسٖ فَلَمَسُوهُ بِأَيۡدِيهِمۡ لَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٞ
Kung sakaling nagbaba Kami sa iyo, O Sugo, ng isang aklat na nakasulat sa mga papel at nakasaksi sila rito sa pamamagitan ng mga mata nila at nakatiyak sila rito sa pamamagitan ng pagkadama nila sa aklat sa pamamagitan ng mga kamay nila, talagang hindi sila sumampalataya rito dala ng isang pagtanggi mula sa kanila at isang pagkayamot, at talaga sanang nagsabi sila: "Hindi lumampas ang inihatid mo sa pagiging isang panggagaway na maliwanag kaya hindi kami sasampalataya rito."
عربي تفسیرونه:
وَقَالُواْ لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡهِ مَلَكٞۖ وَلَوۡ أَنزَلۡنَا مَلَكٗا لَّقُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ ثُمَّ لَا يُنظَرُونَ
Nagsabi ang mga tagatangging sumampalataya na ito: "Kung sakaling nagpababa si Allāh kasama kay Muḥammad ng isang anghel na magsasalita sa amin at sasaksi na siya ay isang sugo, talaga sanang sumampalataya kami." Kung sakaling nagpababa Kami ng isang anghel ayon sa paglalarawan na ninais nila ay talaga sanang nagpahamak Kami sa kanila kapag hindi sila sumampalataya at hindi sila palulugitan para sa pagbabalik-loob kapag bumaba iyon.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• شدة عناد الكافرين، وبيان إصرارهم على الكفر على الرغم من قيام الحجة عليهم بالأدلة الحسية.
Ang tindi ng pagmamatigas ng mga tagatangging sumampalataya at ang paglilinaw sa pagpupumilit nila sa kawalang-pananampalataya sa kabila ng pagkakalahad ng katwiran sa kanila sa pamamagitan ng mga patunay na pisikal.
وَلَوۡ جَعَلۡنَٰهُ مَلَكٗا لَّجَعَلۡنَٰهُ رَجُلٗا وَلَلَبَسۡنَا عَلَيۡهِم مَّا يَلۡبِسُونَ
Kung sakaling gumawa Kami sa isinugo sa Kanila na isang anghel ay talaga sanang gumawa Kami sa kanya sa anyo ng isang lalaki upang magawa nila na makapakinig sa kanya at tumanggap sa kanya yayamang hindi sila makakakaya niyon sa anghel ayon sa anyo nitong nilikha Namin ito. Kung sakaling gumawa Kami sa kanya sa anyo ng isang lalaki ay talaga sanang nagpalito sa kanila ang lagay niya.
عربي تفسیرونه:
وَلَقَدِ ٱسۡتُهۡزِئَ بِرُسُلٖ مِّن قَبۡلِكَ فَحَاقَ بِٱلَّذِينَ سَخِرُواْ مِنۡهُم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
Kaya kung nangungutya ang mga ito sa paghiling nila ng pagpapababa ng isang anghel kasama sa iyo ay may nangutya ngang mga kalipunan bago mo pa sa mga sugo sa mga iyon kaya pumalibot sa kanila ang pagdurusang dati nilang ikinakaila at kinukutya sa sandali ng pagpapangamba sa kanila roon.
عربي تفسیرونه:
قُلۡ سِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ ثُمَّ ٱنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُكَذِّبِينَ
Sabihin mo, O Sugo, sa mga tagapasinungaling na nangungutyang ito: "Humayo kayo sa lupain, pagkatapos magmuni-muni kayo kung papaano naging ang wakas ng mga tagapasinungaling sa mga sugo ni Allāh sapagkat dumapo sa kanila ang parusa ni Allāh matapos ng dati nilang taglay na lakas at kapangyarihan."
عربي تفسیرونه:
قُل لِّمَن مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ قُل لِّلَّهِۚ كَتَبَ عَلَىٰ نَفۡسِهِ ٱلرَّحۡمَةَۚ لَيَجۡمَعَنَّكُمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا رَيۡبَ فِيهِۚ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
Sabihin mo sa kanila, O Sugo: "Kanino ang paghahari sa mga langit, ang paghahari sa mga lupa, at ang paghahari sa anumang nasa pagitan ng mga ito?" Sabihin mo: "Ang paghahari sa mga ito sa kabuuan ng mga ito ay sa kay Allāh." Itinakda Niya sa sarili Niya ang awa bilang pagmamabuting-loob mula sa Kanya sa mga lingkod Niya kaya naman hindi Siya nagmamadali sa kanila ng kaparusahan, hanggang sa kapag hindi sila nagbalik-loob ay magtitipon siya sa kanila sa kalahatan sa Araw ng Pagbangon, ang Araw na ito na walang duda hinggil dito. Ang mga nagpalugi sa mga sarili nila sa pamamagitan ng kawalang-pananampalataya kay Allāh ay hindi sumasampalataya para sumagip sila sa mga sarili nila sa kalugihan.
عربي تفسیرونه:
قُلۡ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِيّٗا فَاطِرِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَهُوَ يُطۡعِمُ وَلَا يُطۡعَمُۗ قُلۡ إِنِّيٓ أُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ أَوَّلَ مَنۡ أَسۡلَمَۖ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Sabihin mo, O Sugo, sa mga tagapagtambal na sumasamba kasama kay Allāh ng iba pa sa Kanya gaya ng mga anito at iba pa sa mga ito: "Maiisip ba na gagawa ako sa iba pa kay Allāh bilang tagaadya o doon ako magpapaadya samantalang Siya ang lumikha sa mga langit at lupa nang walang naunang pagkakatulad at hindi naunahan sa pagkalikha sa mga ito? Siya ay ang tumutustos sa sinumang niloloob Niya kabilang sa mga lingkod Niya at walang isa kabilang sa mga lingkod Niya na tumutustos sa Kanya sapagkat Siya ay ang Walang-pangangailangan sa mga lingkod Niya samantalang ang mga lingkod Niya ay mga nangangailangan sa Kanya. Sabihin mo, O Sugo: "Tunay na ako ay inutusan ng Panginoon ko – kaluwalhatian sa Kanya – na maging una sa nagpaakay sa Kanya at nagpasailalim sa Kanya kabilang sa Kalipunang ito. Sinaway Niya ako na maging kabilang sa mga nagtatambal kasama sa Kanya ng iba pa sa Kanya."
عربي تفسیرونه:
قُلۡ إِنِّيٓ أَخَافُ إِنۡ عَصَيۡتُ رَبِّي عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ
Sabihin mo, O Sugo: "Tunay na ako ay nangangamba – kung sumuway ako kay Allāh sa pamamagitan ng paggawa ng ipinagbawal Niya sa akin gaya ng shirk at iba pa rito o pag-iwan sa ipinag-utos Niya sa akin gaya ng pananampalataya at iba rito kabilang sa mga pagtalima – na pagdurusahin Niya ako ng isang pagdurusang sukdulan sa Araw ng Pagbangon."
عربي تفسیرونه:
مَّن يُصۡرَفۡ عَنۡهُ يَوۡمَئِذٖ فَقَدۡ رَحِمَهُۥۚ وَذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡمُبِينُ
Ang sinumang inilayo ni Allāh sa pagdurusang iyon sa Araw ng Pagbangon ay nagtamo nga dahil sa awa ni Allāh sa kanya. Ang kaligtasang iyon sa pagdurusa ay ang pagkatamong maliwanag na hindi ito mapapantayan ng isang pagkatamo.
عربي تفسیرونه:
وَإِن يَمۡسَسۡكَ ٱللَّهُ بِضُرّٖ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَۖ وَإِن يَمۡسَسۡكَ بِخَيۡرٖ فَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Kung may umaabot sa iyo, O anak ni Adan, mula kay Allāh na isang pagsubok ay walang tagatulak sa pagsubok palayo sa iyo kundi si Allāh. Kung may umaabot sa iyo mula sa Kanya na isang kabutihan ay walang tagahadlang sa Kanya mula roon at walang tagatanggi sa kabutihang-loob Niya sapagkat Siya ay ang Nakakakaya sa bawat bagay: walang nagpapahina sa Kanya na anuman.
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ ٱلۡقَاهِرُ فَوۡقَ عِبَادِهِۦۚ وَهُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡخَبِيرُ
Siya ay ang tagapanaig sa mga lingkod Niya, ang tagapag-aba sa kanila, ang nakatataas sa kanila sa bawat paraan, na walang nakapagpapahina sa Kanya na anuman ni nadadaig ng isa man. Ang lahat sa Kanya ay mga nagpapasailalim. [Siya ay] na nasa ibabaw ng mga lingkod Niya ayon sa nababagay sa Kanya – kaluwalhatian sa Kanya. Siya ay ang Marunong sa paglikha Niya, pangangasiwa Niya, at batas Niya, ang Mapagbatid kaya walang nakakukubli sa Kanya na anuman.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• بيان حكمة الله تعالى في إرسال كل رسول من جنس من يرسل إليهم؛ ليكون أبلغ في السماع والوعي والقبول عنه.
Ang paglilinaw sa kasanhian ni Allāh – pagkataas-taas Siya – sa pagsusugo sa bawat sugo kabilang sa uri ng mga pinagsusuguan upang siya ay maging higit na masidhi sa pandinig, kamalayan, at pagtanggap sa kanya.
• الدعوة للتأمل في أن تكرار سنن الأوّلين في العصيان قد يقابله تكرار سنن الله تعالى في العقاب.
Ang pag-aanyaya sa pagmumuni-muni na ang pag-uulit-ulit sa mga kalakaran ng mga sinauna sa pagsuway ay maaaring tumbasan ng pag-uulit-ulit sa mga kalakaran ni Allāh – pagkataas-taas Siya – sa pagpaparusa.
• وجوب الخوف من المعصية ونتائجها.
• أن ما يصيب البشر من بلاء ليس له صارف إلا الله، وأن ما يصيبهم من خير فلا مانع له إلا الله، فلا رَادَّ لفضله، ولا مانع لنعمته.
Na ang tumatama sa sangkatauhan na pagsubok ay walang tagapagbaling nito kundi si Allāh at na ang tumatama sa kanila na kabutihan ay walang tagahadlang nito kundi si Allāh kaya naman walang tagatanggi sa kabutihang-loob Niya ni tagahadlang sa biyaya Niya.
قُلۡ أَيُّ شَيۡءٍ أَكۡبَرُ شَهَٰدَةٗۖ قُلِ ٱللَّهُۖ شَهِيدُۢ بَيۡنِي وَبَيۡنَكُمۡۚ وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانُ لِأُنذِرَكُم بِهِۦ وَمَنۢ بَلَغَۚ أَئِنَّكُمۡ لَتَشۡهَدُونَ أَنَّ مَعَ ٱللَّهِ ءَالِهَةً أُخۡرَىٰۚ قُل لَّآ أَشۡهَدُۚ قُلۡ إِنَّمَا هُوَ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ وَإِنَّنِي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُشۡرِكُونَ
Sabihin mo, O Sugo, sa mga tagapagtambal na nagpapasinungaling sa iyo: "Aling bagay ang pinakakapita-pitagan at pinakasukdulan sa pagsasaksi sa katapatan ko?" Sabihin mo: "Si Allāh ay pinakakapita-pitagan at pinakasukdulan sa pagsaksi sa katapatan ko. Siya ay Saksi sa pagitan ko at ninyo. Nakaaalam Siya sa anumang inihatid ko sa inyo at anumang tatanggihan ninyo. Nagkasi nga si Allāh sa akin ng Qur'ān na ito upang magpangamba ako sa inyo nito at magpangamba ako nito sa sinumang inabot nito na tao at jinn. Tunay na kayo, O mga tagapagtambal, ay sumasampalataya na kasama kay Allāh ay may mga sinasambang iba pa. Sabihin mo, O Sugo: "Hindi ako sumasaksi sa kinikilala ninyo dahil sa kabulaanan nito. Si Allāh ay nag-iisang Diyos lamang: walang katambal sa Kanya. Tunay na ako ay walang-kaugnayan sa bawat itinatambal ninyo kasama sa Kanya."
عربي تفسیرونه:
ٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يَعۡرِفُونَهُۥ كَمَا يَعۡرِفُونَ أَبۡنَآءَهُمُۘ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
Ang mga Hudyo na nabigyan Namin ng Torah at ang mga Kristiyano na nabigyan Namin ng Ebanghelyo ay nakakikilala kay Propeta Muḥammad – basbasan siya ni Allāh at batiin ng kapayapaan – nang lubos na pagkakilala gaya ng pagkakilala nila sa mga anak nila kaysa sa mga anak ng iba sa kanila. Ang mga nagpaluging iyon sa mga sarili nila dahil sa pagpapasok sa mga ito sa Apoy, sila ay hindi sumasampalataya.
عربي تفسیرونه:
وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ كَذَّبَ بِـَٔايَٰتِهِۦٓۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ
Walang isang higit na sukdulan sa kawalang-katarungan kaysa sa sinumang nag-ugnay kay Allāh ng isang katambal saka sumamba rito kasama sa Kanya o nagpasinungaling sa mga tanda Niya na pinababa Niya sa Sugo Niya. Tunay na ang mga tagalabag sa katarungan sa pamamagitan ng pag-uugnay ng katambal kay Allāh at ng pagpapasinungaling sa mga tanda Niya ay hindi magtatamo [ng tagumpay] magpakailanman kapag sila ay hindi nagbalik-loob.
عربي تفسیرونه:
وَيَوۡمَ نَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشۡرَكُوٓاْ أَيۡنَ شُرَكَآؤُكُمُ ٱلَّذِينَ كُنتُمۡ تَزۡعُمُونَ
Banggitin mo sa Araw ng Pagbangon kapag magtitipon si Allāh sa kanila sa kalahatan, na hindi Siya mag-iwan sa kanila ng isa man, pagkatapos magsasabi Siya sa mga sumamba kasama sa Kanya sa iba pa sa Kanya bilang pagsumbat sa kanila: "Nasaan ang mga itinambal ninyo, na kayo noon ay nag-aangkin nang pasinungaling na sila ay mga katambal kay Allāh?"
عربي تفسیرونه:
ثُمَّ لَمۡ تَكُن فِتۡنَتُهُمۡ إِلَّآ أَن قَالُواْ وَٱللَّهِ رَبِّنَا مَا كُنَّا مُشۡرِكِينَ
Pagkatapos walang iba ang pagdadahilan nila matapos ang pagsusulit na ito kundi na magpawalang-ugnayan sila sa mga sinasamba nila at magsasabi sila ng isang kasinungalingan: "Sumpa man kay Allāh na Panginoon Namin, kami noon sa Mundo ay hindi mga tagapagtambal sa Iyo, bagkus kami noon ay mga mananampalataya sa Iyo, na mga naniniwala sa kaisahan Mo."
عربي تفسیرونه:
ٱنظُرۡ كَيۡفَ كَذَبُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡۚ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
Tumingin ka, O Muḥammad, kung papaanong nagsinungaling ang mga ito laban sa mga sarili nila sa pagkakaila nila ng shirk sa mga sarili nila, at naglaho sa kanila at nagtatwa sa kanila ang dati nilang nililikha-likha na mga katambal kay Allāh sa buhay nila sa Mundo.
عربي تفسیرونه:
وَمِنۡهُم مَّن يَسۡتَمِعُ إِلَيۡكَۖ وَجَعَلۡنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ أَكِنَّةً أَن يَفۡقَهُوهُ وَفِيٓ ءَاذَانِهِمۡ وَقۡرٗاۚ وَإِن يَرَوۡاْ كُلَّ ءَايَةٖ لَّا يُؤۡمِنُواْ بِهَاۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُوكَ يُجَٰدِلُونَكَ يَقُولُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
Kabilang sa mga tagapagtambal ang nakikinig sa iyo, O Sugo, kapag binigkas mo ang Qur'ān subalit sila ay hindi nakikinabang sa napakikinggan nila dahil Kami ay naglagay sa mga puso nila ng mga takip upang hindi nila maunawaan ang Qur'ān dahilan sa pagmamatigas nila at pag-ayaw nila, at naglagay naman Kami sa mga tainga nila ng pagkabingi para sa pagdinig na napakikinabangan. Anuman ang nakikita nila sa mga katunayang maliwanag at mga katwirang hayag ay hindi sila mananampalataya sa mga ito. Hanggang sa kapag dumating ka sa kanila, makikipag-alitan sila sa iyo sa katotohanan sa pamamagitan kabulaanan, na nagsasabi: "Walang iba ang inihatid mo kundi isang kinuha buhat sa mga aklat ng mga sinauna."
عربي تفسیرونه:
وَهُمۡ يَنۡهَوۡنَ عَنۡهُ وَيَنۡـَٔوۡنَ عَنۡهُۖ وَإِن يُهۡلِكُونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمۡ وَمَا يَشۡعُرُونَ
Sila ay sumasaway sa mga tao laban sa pananampalataya sa Sugo at nagpapakalayo-layo sa kanya kaya hindi nila hinahayaan ang sinumang nakikinabang sa kanya at hindi sila mismo nakikinabang sa kanya. Hindi sila nagpapahamak dahil sa pinaggagawa nilang ito kundi sa mga sarili nila ngunit hindi nila nalaman na ang isinasagawa nila ay pagpapahamak sa mga ito.
عربي تفسیرونه:
وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذۡ وُقِفُواْ عَلَى ٱلنَّارِ فَقَالُواْ يَٰلَيۡتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِـَٔايَٰتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Kung sakaling nakikita mo, O Sugo, kapag isasalang sila sa Araw ng Pagbangon sa ibabaw ng Apoy saka magsasabi sila dala ng panghihinayang: "O kung sana kami ay pababalikin sa buhay na pangmundo at [upang] hindi magpasinungaling sa mga tanda ni Allāh at maging kabilang sa mga mananampalataya kay Allāh, talaga sanang makakikita ka ng isang kagulat-gulat mula sa kasagwaan ng kalagayan nila!"
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• بيان الحكمة في إرسال النبي عليه الصلاة والسلام بالقرآن، من أجل البلاغ والبيان، وأعظم ذلك الدعوة لتوحيد الله.
Ang paglilinaw sa kasanhian ng pagsusugo sa Propeta – sumakanya ang basbas at ang pagbati ng kapayapaan – dala ang Qur'ān alang-alang sa pagpapaabot at paglilinaw. Ang pinakasukdulan doon ay ang pag-aanyaya sa paniniwala sa kaisahan ni Allāh.
بَلۡ بَدَا لَهُم مَّا كَانُواْ يُخۡفُونَ مِن قَبۡلُۖ وَلَوۡ رُدُّواْ لَعَادُواْ لِمَا نُهُواْ عَنۡهُ وَإِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ
Ang usapin ay hindi gaya ng sinabi nila na sila, kung sakaling isnauli sila, ay talaga sanang sumampalataya sila. Bagkus lalantad sa kanila ang dati nilang itinatago mula sa sinasabi nila: "Sumpa man kay Allāh, kami noon ay hindi mga tagapagtambal" kapag sasaksi laban sa kasinungalingan nila ang mga bahagi ng katawan nila. Kung sakaling itinakdang sila ay babalik sa Mundo ay talagang babalik sila sa sinasaway sa kanila na kawalang-pananampalataya at pagtatambal. Tunay na sila ay talagang mga sinungaling sa pangako nila ng pananampalataya kapag bumalik sila.
عربي تفسیرونه:
وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذۡ وُقِفُواْ عَلَىٰ رَبِّهِمۡۚ قَالَ أَلَيۡسَ هَٰذَا بِٱلۡحَقِّۚ قَالُواْ بَلَىٰ وَرَبِّنَاۚ قَالَ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ
Kung sakaling nakakikita ka, O Sugo, kapag pinatayo ang mga tagakaila sa Pagkabuhay sa harapan ng Panginoon nila, ay talaga sanang makakikita ka ng kataka-taka mula sa kasagwaan ng kalagayan nila kapag magsasabi sa kanila si Allāh: "Ang Pagbubuhay na ito, na kayo noon ay nagpapasinungaling dito, ay hindi ba totoong napagtibay na walang pag-aalangan hinggil dito ni duda?" Magsasabi sila: "Sumumpa kami sa Panginoon namin na lumikha sa amin, tunay na ito ay talagang totoo, na napagtibay na walang duda hinggil dito." Kaya magsasabi sa kanila si Allāh sa sandaling iyon: "Kaya lasapin ninyo ang pagdurusa dahilan sa kawalang-pananampalataya ninyo sa Araw na ito sapagkat kayo noon dito ay nagpapasinungaling sa buhay na pangmundo."
عربي تفسیرونه:
قَدۡ خَسِرَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِلِقَآءِ ٱللَّهِۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَتۡهُمُ ٱلسَّاعَةُ بَغۡتَةٗ قَالُواْ يَٰحَسۡرَتَنَا عَلَىٰ مَا فَرَّطۡنَا فِيهَا وَهُمۡ يَحۡمِلُونَ أَوۡزَارَهُمۡ عَلَىٰ ظُهُورِهِمۡۚ أَلَا سَآءَ مَا يَزِرُونَ
Nalugi nga ang mga nagpasinungaling sa Pagkabuhay sa Araw ng Pagbangon at nagturing na malayong mangyari ang pagtayo sa harap ni Allāh, na hanggang sa kapag dumating sa kanila ang Huling Sandali nang biglaan nang walang nauunang kaalaman ay magsasabi sila dala ng tindi ng pagsisisi: "O talagang panghihinayang namin at kabiguan ng pag-asa namin dahil nagkulang kami sa nauukol kay Allāh dala sa kawalang-pananampalataya sa Kanya at kawalan ng paghahanda para sa Araw ng Pagkabuhay," habang sila ay nagdadala ng mga masagwang gawa nila sa ibabaw ng mga likod nila. Pansinin, kay pangit ang pinapasan nila mula sa mga masagwang gawang iyon!
عربي تفسیرونه:
وَمَا ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَآ إِلَّا لَعِبٞ وَلَهۡوٞۖ وَلَلدَّارُ ٱلۡأٓخِرَةُ خَيۡرٞ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
Walang iba ang buhay na pangmundo na sinasaligan ninyo kundi isang paglalaro at isang kahibangan para sa sinumang hindi gumagawa rito ng nagpapalugod kay Allāh. Ang tahanan sa Kabilang-buhay naman, iyon ay higit na mabuti para sa mga nangingilag magkasala kay Allāh sa pamamagitan ng paggawa ng ipinag-utos Niya gaya ng pananampalataya at pagtalima, at ng pag-iwan sa sinaway Niya gaya ng shirk at pagsuway. Kaya hindi ba kayo nakapag-uunawa, O mga tagapagtambal, niyon para sumampalataya kayo at gumawa kayo ng mga maayos?
عربي تفسیرونه:
قَدۡ نَعۡلَمُ إِنَّهُۥ لَيَحۡزُنُكَ ٱلَّذِي يَقُولُونَۖ فَإِنَّهُمۡ لَا يُكَذِّبُونَكَ وَلَٰكِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ يَجۡحَدُونَ
Kami ay nakaaalam na ikaw, O Sugo, ay pinalulungkot ng pagpapasinungaling nila sa iyo nang lantaran kaya alamin mo na sila ay hindi nagpapasinungaling sa iyo sa mga sarili nila dahil sa pagkakaalam nila sa katapatan mo at pagkamapagkakatiwalaan mo, subalit sila ay mga taong tagalabag sa katarungan na nagkakaila sa nauukol sa iyo nang lantaran samantalang sila ay nakatitiyak nito sa mga sarili nila.
عربي تفسیرونه:
وَلَقَدۡ كُذِّبَتۡ رُسُلٞ مِّن قَبۡلِكَ فَصَبَرُواْ عَلَىٰ مَا كُذِّبُواْ وَأُوذُواْ حَتَّىٰٓ أَتَىٰهُمۡ نَصۡرُنَاۚ وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَٰتِ ٱللَّهِۚ وَلَقَدۡ جَآءَكَ مِن نَّبَإِيْ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
Huwag kang mag-akala na ang pagpapasinungaling na ito ay natatangi sa inihatid mo sapagkat may pinasinungalingan nga na mga sugo bago mo pa at sinaktan sila ng mga kalipi nila ngunit hinarap nila iyon nang may pagtitiis sa pag-aanyaya at pakikibaka sa landas ni Allāh hanggang sa dumating sa kanila ang pag-aadya mula kay Allāh. Walang tagapalit sa itinakda ni Allāh na pag-aadya. Nangako Siya nito sa mga sugo Niya. Talaga ngang may dumating sa iyo, O Sugo, na mga salaysay bago mo pa mula sa mga sugo, mga dinanas nila mula sa mga kalipi nila, at ipinagkaloob sa kanila ni Allāh na pag-aadya laban sa mga kaaway nila sa pamamagitan ng pagpapahamak sa mga ito.
عربي تفسیرونه:
وَإِن كَانَ كَبُرَ عَلَيۡكَ إِعۡرَاضُهُمۡ فَإِنِ ٱسۡتَطَعۡتَ أَن تَبۡتَغِيَ نَفَقٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ أَوۡ سُلَّمٗا فِي ٱلسَّمَآءِ فَتَأۡتِيَهُم بِـَٔايَةٖۚ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَمَعَهُمۡ عَلَى ٱلۡهُدَىٰۚ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡجَٰهِلِينَ
Kung nangyaring humirap sa iyo, O Sugo, ang dinaranas mo na pagpapasinungaling nila at pag-ayaw nila sa inihatid mo sa kanila na katotohanan saka kung nakaya mo na humiling ng isang lagusan sa lupa o isang akyatan sa langit para magdala ka sa kanila ng isang katwiran at isang patotoo, na iba pa sa ipinang-alalay ni Allāh sa iyo, ay gawin mo. Kung sakaling niloob ni Allāh ang pagsasama sa kanila sa patnubay na inihatid mo ay talaga sanang ipinagsama Niya sila, subalit Siya ay hindi lumuob niyon dahil sa isang malalim na kasanhian. Kaya naman huwag ka ngang magiging kabilang sa mga mangmang doon para mauwi ang sarili mo sa mga panghihinayang dahil sila ay hindi sumampalataya.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• من عدل الله تعالى أنه يجمع العابد والمعبود والتابع والمتبوع في عَرَصات القيامة ليشهد بعضهم على بعض.
Bahagi ng katarungan ni Allāh – pagkataas-taas Siya – na Siya ay magsasama sa tagasamba at sinasamba at sa tagasunod at ang sinusunod sa mga larangan ng Pagbangon upang sumaksi ang isa't isa sa kanila.
• ليس كل من يسمع القرآن ينتفع به، فربما يوجد حائل مثل ختم القلب أو الصَّمَم عن الانتفاع أو غير ذلك.
Hindi lahat ng nakikinig sa Qur'ān ay pinakikinabang nito sapagkat baka mayroong isang tagahadlang tulad ng pagkapinid ng puso o pagkabingi sa pakikinabang o iba pa roon.
• بيان أن المشركين وإن كانوا يكذبون في الظاهر فهم يستيقنون في دواخلهم بصدق النبي عليه الصلاة والسلام.
Ang paglilinaw na ang mga tagapagtambal, kahit sila noon ay nagpapasinungaling nang hayagan, sila naman ay nakatitiyak sa mga kaibuturan nila sa katapatan ng Propeta – sumakanya ang basbas at ang pagbati ng kapayapaan.
• تسلية النبي عليه الصلاة والسلام ومواساته بإعلامه أن هذا التكذيب لم يقع له وحده، بل هي طريقة المشركين في معاملة الرسل السابقين.
Ang pag-aaliw sa Propeta – sumakanya ang basbas at ang pagbati ng kapayapaan – at ang pagpapalubag-loob sa kanya sa pamamagitan ng pagpapaalam sa kanya na ang pagpapasinungaling na ito ay hindi naganap sa kanya lamang, bagkus ito ay pamamaraan ng mga tagapagtambal sa pakikitungo sa mga sugong nauna.
۞ إِنَّمَا يَسۡتَجِيبُ ٱلَّذِينَ يَسۡمَعُونَۘ وَٱلۡمَوۡتَىٰ يَبۡعَثُهُمُ ٱللَّهُ ثُمَّ إِلَيۡهِ يُرۡجَعُونَ
Tumutugon lamang sa iyo habang tumatanggap sa inihatid mo ang mga nakaririnig sa salita at nakaiintindi nito. Ang mga tagatangging sumampalataya ay mga patay na walang kahalagahan sa kanila sapagkat namatay na ang mga puso nila. Ang mga patay ay bubuhayin ni Allāh sa Araw ng Pagbangon, pagkatapos tungo sa Kanya lamang sila pababalikin upang gumanti Siya sa kanila sa anumang gawang ipinauna nila.
عربي تفسیرونه:
وَقَالُواْ لَوۡلَا نُزِّلَ عَلَيۡهِ ءَايَةٞ مِّن رَّبِّهِۦۚ قُلۡ إِنَّ ٱللَّهَ قَادِرٌ عَلَىٰٓ أَن يُنَزِّلَ ءَايَةٗ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
Nagsabi ang mga tagapagtambal habang mga nangyayamot at mga nag-aantala sa pananampalataya: "Bakit kaya walang pinababa kay Muḥammad na isang tandang mahimala na magiging isang patotoo mula sa Panginoon niya sa katapatan niya kaugnay sa inihatid Niya?" Sabihin mo, O Sugo: "Tunay na si Allāh ay nakakakaya sa pagbaba ng isang tanda ayon sa ninanais nila subalit ang higit na marami sa mga tagapagtambal na humihiling ng pagpapababa ng isang tanda ay hindi nakaaalam na ang pagpapababa sa mga tanda ay alinsunod sa kasanhian Niya – pagkataas-taas Siya – at hindi alinsunod sa hinihiling nila." Kung sakaling nagpababa Siya nito, pagkatapos hindi sila naniwala, talaga sanang nagpahamak Siya sa kanila.
عربي تفسیرونه:
وَمَا مِن دَآبَّةٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا طَٰٓئِرٖ يَطِيرُ بِجَنَاحَيۡهِ إِلَّآ أُمَمٌ أَمۡثَالُكُمۚ مَّا فَرَّطۡنَا فِي ٱلۡكِتَٰبِ مِن شَيۡءٖۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ يُحۡشَرُونَ
Walang anumang hayop na kumikilos sa ibabaw ng lupa ni ibong lumilipad sa langit malibang mga uring tulad ninyo, O mga anak ni Adan, sa pagkakalikha at pagtutustos. Walang iniwan si Allāh sa Tablerong Pinag-iingatan na anuman malibang pinagtibay Niya. Ang lahat – ang kaalaman sa kanila – ay nasa ganang kay Allāh. Pagkatapos tungo sa Panginoon nila lamang sa Araw ng Pagbangon titipunin sila para sa pagpapasya ng ihuhusga para gumanti Siya sa bawat isa dahil sa nagiging karapat-dapat dito.
عربي تفسیرونه:
وَٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا صُمّٞ وَبُكۡمٞ فِي ٱلظُّلُمَٰتِۗ مَن يَشَإِ ٱللَّهُ يُضۡلِلۡهُ وَمَن يَشَأۡ يَجۡعَلۡهُ عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
Ang mga nagpasinungaling sa mga tanda Namin ay tulad ng mga bingi na hindi nakaririnig at mga pipi na hindi nagsasalita habang sila bukod pa roon ay nasa mga kadiliman na hindi nakakikita. Kaya paano para sa sinumang ito ang kalagayan niya na mapatnubayan? Ang sinumang loloobin ni Allāh ang pagliligaw rito kabilang sa mga tao ay magliligaw Siya rito. Ang sinumang loloobin Niya ang kapatnubayan dito ay magpapatnubay Siya rito sa pamamagitan ng paglalagay rito sa isang daang tuwid na walang kabaluktutan doon.
عربي تفسیرونه:
قُلۡ أَرَءَيۡتَكُمۡ إِنۡ أَتَىٰكُمۡ عَذَابُ ٱللَّهِ أَوۡ أَتَتۡكُمُ ٱلسَّاعَةُ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ تَدۡعُونَ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Sabihin mo, O Sugo, sa mga tagapagtambal na ito: "Magpabatid kayo sa akin, kung may dumating sa inyo na isang parusa mula kay Allāh o dumating sa inyo ang Huling Sandali na pinangakuan kayo na ito ay darating, hihiling ba kayo sa sandaling iyon sa iba pa kay Allāh upang pawiin ang ibinaba sa inyo na pagsubok at kalamidad kung kayo ay mga tapat sa pag-aangkin na ang mga sinasamba ninyo ay nagdudulot ng pakinabang at nagtutulak ng pinsala?"
عربي تفسیرونه:
بَلۡ إِيَّاهُ تَدۡعُونَ فَيَكۡشِفُ مَا تَدۡعُونَ إِلَيۡهِ إِن شَآءَ وَتَنسَوۡنَ مَا تُشۡرِكُونَ
Ang totoo ay na kayo ay hindi dadalangin sa sandaling iyon sa iba pa kay Allāh na lumikha sa inyo para magbaling Siya palayo sa inyo ng kasawian at mag-alis Siya sa inyo ng pinsala kung niloob Niya sapagkat Siya ay ang karapat-dapat doon at ang nakakakaya niyon. Hinggil naman sa mga sinasamba ninyo na itinambal ninyo kasama kay Allāh, mag-iiwan kayo ng mga ito dahil sa pagkakaalam ninyo na ang mga ito ay hindi nakapagpapakinabang at hindi nakapipinsala.
عربي تفسیرونه:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَآ إِلَىٰٓ أُمَمٖ مِّن قَبۡلِكَ فَأَخَذۡنَٰهُم بِٱلۡبَأۡسَآءِ وَٱلضَّرَّآءِ لَعَلَّهُمۡ يَتَضَرَّعُونَ
Talaga ngang nagpadala Kami sa mga kalipunan bago mo pa, O Sugo, ng mga sugo ngunit nagpasinungaling sila sa mga ito at umayaw sila sa inihatid ng mga ito sa kanila kaya nagparusa Siya sa kanila ng mga sigalot gaya ng karalitaan at ng nakapipinsala sa mga katawan nila gaya ng karamdaman upang magpasailalim sila sa Panginoon nila at magpakaaba sa Kanya.
عربي تفسیرونه:
فَلَوۡلَآ إِذۡ جَآءَهُم بَأۡسُنَا تَضَرَّعُواْ وَلَٰكِن قَسَتۡ قُلُوبُهُمۡ وَزَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Kung sakaling sila, nang dumating sa kanila ang pagsubok ni Allāh, ay nagpakaaba sa Kanya at nagpasailalim sa Kanya, talaga sanang pinawi Niya sa kanila ang pagsubok at talaga sanang kinaawaan Niya sila. Subalit sila ay hindi gumawa niyon, bagkus tumigas ang mga puso nila kaya hindi sila nagsaalang-alang at hindi sila napangaralan. Pinaganda sa kanila ng demonyo ang dati nilang nagagawa na kawalang-pananampalataya at mga pagsuway kaya nagpatuloy sila sa dating lagay nila.
عربي تفسیرونه:
فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُكِّرُواْ بِهِۦ فَتَحۡنَا عَلَيۡهِمۡ أَبۡوَٰبَ كُلِّ شَيۡءٍ حَتَّىٰٓ إِذَا فَرِحُواْ بِمَآ أُوتُوٓاْ أَخَذۡنَٰهُم بَغۡتَةٗ فَإِذَا هُم مُّبۡلِسُونَ
Kaya noong iniwan nila ang ipinangaral sa kanila dala ng katindihan ng karalitaan at karamdaman at hindi nila ginawa ang mga utos ni Allāh, pinainan Niya sila sa pamamagitan ng pagbukas sa mga pinto ng panustos sa kanila at ng pagpapayaman sa kanila matapos ng karalitaan at pinalusog Niya ang mga katawan nila matapos ng karamdaman, na hanggang sa nang dumapo sa kanila ang kawalang-pakundangan at naghari sa kanila ang paghanga sa sarili dahil sa ipinatamasa sa kanila ay dumating naman sa kanila ang parusa Niya nang biglaan kaya biglang sila ay mga nalilito, mga nawawalan ng pag-asa sa inaasam nila.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• تشبيه الكفار بالموتى؛ لأن الحياة الحقيقية هي حياة القلب بقَبوله الحق واتباعه طريق الهداية.
Ang pagwawangis sa mga tagatangging sumampalataya sa mga patay dahil ang tunay na buhay ay ang buhay ng puso sa pamamagitan ng pagtanggap sa katotohanan at pagsunod dito bilang daan ng kapatnubayan.
• من حكمة الله تعالى في الابتلاء: إنزال البلاء على المخالفين من أجل تليين قلوبهم وردِّهم إلى ربهم.
Bahagi ng kasanhian ni Allāh – pagkataas-taas Siya – sa pagsusulit ay ang pagpapababa ng pagsubok sa mga sumasalungat alang-alang sa pagpapalambot sa mga puso nila at pagsasauli sa kanila sa Panginoon nila.
• وجود النعم والأموال بأيدي أهل الضلال لا يدل على محبة الله لهم، وإنما هو استدراج وابتلاء لهم ولغيرهم.
Ang kairalan ng mga biyaya at mga yaman sa mga kamay ng mga alagad ng pagkaligaw ay hindi nagpapatunay ng pag-ibig ni Allāh sa kanila. Ito lamang ay isang panghahalina at isang pagsubok sa kanila at sa iba pa sa kanila.
فَقُطِعَ دَابِرُ ٱلۡقَوۡمِ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْۚ وَٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Kaya pinutol ang pinakahuli sa mga alagad ng kawalang-pananampalataya sa pamamagitan ng pagpuksa sa kanila sa kalahatan sa pamamagitan ng pagpapahamak at ng pag-aadya sa mga sugo ni Allāh. Ang pasasalamat at ang pagbubunyi ay ukol kay Allāh lamang, ang Panginoon ng mga nilalang, dahil sa pagpapahamak Niya sa mga kaaway Niya at pag-aadya Niya sa mga katangkilik Niya.
عربي تفسیرونه:
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِنۡ أَخَذَ ٱللَّهُ سَمۡعَكُمۡ وَأَبۡصَٰرَكُمۡ وَخَتَمَ عَلَىٰ قُلُوبِكُم مَّنۡ إِلَٰهٌ غَيۡرُ ٱللَّهِ يَأۡتِيكُم بِهِۗ ٱنظُرۡ كَيۡفَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ ثُمَّ هُمۡ يَصۡدِفُونَ
Sabihin mo, O Sugo, sa mga tagapagtambal na ito: "Magpabatid kayo sa akin kung biningi kayo ni Allāh sa pamamagitan ng pag-alis sa mga pandinig ninyo at binulag Niya kayo sa pamamagitan ng pagkuha sa mga paningin ninyo at pagpinid sa mga puso ninyo kaya hindi kayo nakaunawa ng anuman, sinong sinasamba ayon sa karapatan ang magdudulot sa inyo ng nawala ninyo mula roon? Magmuni-muni ka, O Sugo, kung papaano Siyang naglilinaw sa kanila ng mga katwiran at nag-uuri-uri ng mga patotoo, pagkatapos sila ay umaayaw sa mga ito!"
عربي تفسیرونه:
قُلۡ أَرَءَيۡتَكُمۡ إِنۡ أَتَىٰكُمۡ عَذَابُ ٱللَّهِ بَغۡتَةً أَوۡ جَهۡرَةً هَلۡ يُهۡلَكُ إِلَّا ٱلۡقَوۡمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
Sabihin mo sa kanila, O Sugo: "Magpabatid kayo sa akin kung dumating sa inyo ang pagdurusa mula kay Allāh nang biglaan nang walang pagkadama nito mula sa inyo, o dumating ito sa inyo nang hayagang lantaran sa mga mata sapagkat tunay na walang kinukuha sa pamamagitan ng pagdurusang iyon kundi ang mga tagalabag sa katarungan dahil sa kawalang-pananampalataya nila kay Allāh at pagpapasinungaling sa mga sugo Niya."
عربي تفسیرونه:
وَمَا نُرۡسِلُ ٱلۡمُرۡسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَۖ فَمَنۡ ءَامَنَ وَأَصۡلَحَ فَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
Hindi Kami nagsugo ng mga sugo Namin kundi upang magpabatid sa mga alagad ng pananampalataya at pagtalima ng magpapagalak sa kanila na kaginhawahang mananatili, na hindi mauubos ni mapuputol, at upang magpangamba sa mga alagad ng kawalang-pananampalataya at pagsuway sa parusa Naming matindi. Kaya ang mga sumampalataya sa mga sugo at nagpakatuwid sa gawain nila ay walang pangamba sa kanila sa kahaharapin nila sa Kabilang-buhay nila ni sila ay malulungkot at manghihinayang sa anumang nakaalpas sa kanila mula sa mga kapalarang pangmundo.
عربي تفسیرونه:
قُل لَّآ أَقُولُ لَكُمۡ عِندِي خَزَآئِنُ ٱللَّهِ وَلَآ أَعۡلَمُ ٱلۡغَيۡبَ وَلَآ أَقُولُ لَكُمۡ إِنِّي مَلَكٌۖ إِنۡ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰٓ إِلَيَّۚ قُلۡ هَلۡ يَسۡتَوِي ٱلۡأَعۡمَىٰ وَٱلۡبَصِيرُۚ أَفَلَا تَتَفَكَّرُونَ
Sabihin mo, O Sugo, sa mga tagapagtambal na ito: "Hindi ako nagsasabi sa inyo na tunay na taglay ko ang mga imbakan ni Allāh ng panustos para makapagsagawa ako rito ng anumang niloob ko. Hindi ako nagsasabi sa inyo na tunay na ako ay nakaaalam sa Lingid maliban sa ipinatalos sa akin ni Allāh sa pamamagitan ng pagkakasi. Hindi ako nagsasabi sa inyo na tunay na ako ay isang anghel kabilang sa mga anghel sapagkat Ako ay isang sugo mula kay Allāh. Hindi ako sumusunod maliban sa ikinakasi sa akin. Hindi ako nagkukunwari ng anumang wala sa akin." Sabihin mo, O Sugo, sa kanila: "Nagkakapantay kaya ang tagatangging sumampalataya na nabulag ang paningin sa katotohanan at ang mananampalataya na nakakita ng katotohanan at sumampalataya rito? Kaya hindi ba kayo nagmumuni-muni sa pamamagitan ng mga isipan ninyo, O mga tagapagtambal, sa mga nakapalibot sa inyo na mga tanda."
عربي تفسیرونه:
وَأَنذِرۡ بِهِ ٱلَّذِينَ يَخَافُونَ أَن يُحۡشَرُوٓاْ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ لَيۡسَ لَهُم مِّن دُونِهِۦ وَلِيّٞ وَلَا شَفِيعٞ لَّعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ
Magpangamba ka, O Sugo, sa pamamagitan ng Qur'ān na ito sa mga nangangamba na kakalapin sila tungo sa Panginoon nila sa Araw ng Pagbangon – walang ukol sa kanila na isang katangkilik bukod pa kay Allāh na nagdudulot sa kanila ng pakinabang, ni isang mapagpamagitang mag-aalis sa kanila ng pinsala – nang sa gayon sila ay mangingilag magkasala kay Allāh sa pamamagitan ng pagsunod sa mga ipinag-uutos Niya at pag-iwas sa mga sinasaway Niya. Ang mga ito ay ang mga nakikinabang sa Qur'ān.
عربي تفسیرونه:
وَلَا تَطۡرُدِ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ رَبَّهُم بِٱلۡغَدَوٰةِ وَٱلۡعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجۡهَهُۥۖ مَا عَلَيۡكَ مِنۡ حِسَابِهِم مِّن شَيۡءٖ وَمَا مِنۡ حِسَابِكَ عَلَيۡهِم مِّن شَيۡءٖ فَتَطۡرُدَهُمۡ فَتَكُونَ مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Huwag kang magpalayo, O Sugo, sa pagtitipon mo ng mga maralita ng mga Muslim na nasa isang pagsambang palagian kay Allāh sa simula ng maghapon at katapusan nito bilang mga nagpapakawagas sa pag-ukol sa Kanya ng pagsamba. Huwag kang magpalayo sa kanila upang makaakit ka ng mga pinakamalaki sa mga tagapagtambal. Walang kailangan sa iyo na pagtutuos sa mga maralitang ito sa anuman. Ang pagtutuos sa kanila ay nasa ganang Panginoon nila lamang. Walang kailangan sa kanila na pagtutuos sa iyo sa anuman. Tunay na ikaw, kung nagpalayo ka sa kanila sa pagtitipon mo, ay magiging kabilang sa mga lumalampas sa mga hangganan ni Allāh.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• الأنبياء بشر، ليس لهم من خصائص الربوبية شيء البتة، ومهمَّتهم التبليغ، فهم لا يملكون تصرفًا في الكون، فلا يعلمون الغيب، ولا يملكون خزائن رزق ونحو ذلك.
Ang mga propeta ay mga tao. Wala silang anumang mga katangian ng pagkapanginoon sa kalubusan. Ang gawain nila ay ang pagpapaabot. Sila ay hindi nagtataglay ng pagpapainog sa Sansinukob saka hindi sila nakaaalam sa Lingid at hindi sila nagmamay-ari ng mga imbakan ng panustos at tulad niyon.
• اهتمام الداعية بأتباعه وخاصة أولئك الضعفاء الذين لا يبتغون سوى الحق، فعليه أن يقرِّبهم، ولا يقبل أن يبعدهم إرضاء للكفار.
Ang pagpapahalaga ng tagapag-anyaya sa Islām sa pagsunod niya, lalo na sa yaong mga mahina na walang hinahangad bukod pa sa katotohanan, kaya kailangan sa kanya na palapitin sila at hindi tanggapin na palayuin sila bilang pagpapalugod sa mga tagatangging sumampalataya.
وَكَذَٰلِكَ فَتَنَّا بَعۡضَهُم بِبَعۡضٖ لِّيَقُولُوٓاْ أَهَٰٓؤُلَآءِ مَنَّ ٱللَّهُ عَلَيۡهِم مِّنۢ بَيۡنِنَآۗ أَلَيۡسَ ٱللَّهُ بِأَعۡلَمَ بِٱلشَّٰكِرِينَ
Gayon Kami sumubok sa ilan sa kanila sa pamamagitan ng iba pa kaya ginawa Namin sila na mga nagkakaibahan sa mga kapalarang pangmundo. Sumubok Kami sa kanila ng ganoon upang magsabi ang mga mayamang tagatangging sumampalataya sa mga maralita ng mga mananampalataya: "Ang mga maralitang ito ba ay nagmagandang-loob si Allāh sa kanila sa pamamagitan ng kapatnubayan sa gitna namin? Kung sakaling ang pananampalataya ay mabuti, hindi sana nila kami naunahan doon sapagkat kami ay ang mga may pangunguna." Hindi ba si Allāh ay higit na nakaaalam sa mga tagapagpasalamat sa mga biyaya Niya para magtuon Siya sa kanila sa pananampalataya at higit na nakaaalam sa mga tagatangging kumilala sa mga ito para magtatwa Siya sa kanila sapagkat hindi sila sumasampalataya? Oo nga; tunay na si Allāh ay higit na maalam sa kanila.
عربي تفسیرونه:
وَإِذَا جَآءَكَ ٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِـَٔايَٰتِنَا فَقُلۡ سَلَٰمٌ عَلَيۡكُمۡۖ كَتَبَ رَبُّكُمۡ عَلَىٰ نَفۡسِهِ ٱلرَّحۡمَةَ أَنَّهُۥ مَنۡ عَمِلَ مِنكُمۡ سُوٓءَۢا بِجَهَٰلَةٖ ثُمَّ تَابَ مِنۢ بَعۡدِهِۦ وَأَصۡلَحَ فَأَنَّهُۥ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Kapag dumating sa iyo, O Sugo, ang mga sumasampalataya sa mga tanda ni Allāh na sumasaksi sa katapatan ng inihatid mo ay gumanti ka sa kanila ng pagbati ng kapayapaan bilang pagpaparangal sa kanila. Magbalita ka sa kanila ng nakalulugod na lawak ng awa ni Allāh sapagkat nagsatungkulin Siya sa sarili Niya ng pagkaawa bilang pagsasatungkulin ng pagmamabuting-loob. Ang sinumang nakagawa kabilang sa inyo ng isang pagsuway sa sandali ng kamangmangan at kahunghangan, pagkatapos nagbalik-loob nang matapos ng pagkagawa niya nito at nagsaayos ng gawain niya, tunay na si Allāh ay magpapatawad sa kanya sa nagawa niya sapagkat si Allāh ay Mapagpatawad sa sinumang nagbalik-loob kabilang sa mga lingkod Niya, Maawain sa kanila.
عربي تفسیرونه:
وَكَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ وَلِتَسۡتَبِينَ سَبِيلُ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
Kung paanong naglinaw Kami para sa iyo ng nabanggit, naglilinaw Kami ng mga patunay Namin at mga katwiran Namin laban sa mga alagad ng kabulaanan at para sa pagpapaliwanag sa daan ng mga salarin at pamamaraan nila para makaiwas dito at makapag-ingat laban dito.
عربي تفسیرونه:
قُلۡ إِنِّي نُهِيتُ أَنۡ أَعۡبُدَ ٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِۚ قُل لَّآ أَتَّبِعُ أَهۡوَآءَكُمۡ قَدۡ ضَلَلۡتُ إِذٗا وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُهۡتَدِينَ
Sabihin mo, O Sugo: "Tunay na ako ay sinaway ni Allāh sa pagsamba sa mga sinasamba ninyo bukod pa kay Allāh." Sabihin mo, O Sugo: "Hindi ako sumusunod sa mga pithaya ninyo sa pagsamba sa iba pa kay Allāh sapagkat ako, kung sumunod sa mga pithaya ninyo roon, ay magiging isang naliligaw palayo sa daan ng katotohanan, na hindi napapatnubayan tungo roon." Ito ang lagay ng bawat sumunod sa pithaya nang walang patotoo mula kay Allāh.
عربي تفسیرونه:
قُلۡ إِنِّي عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّي وَكَذَّبۡتُم بِهِۦۚ مَا عِندِي مَا تَسۡتَعۡجِلُونَ بِهِۦٓۚ إِنِ ٱلۡحُكۡمُ إِلَّا لِلَّهِۖ يَقُصُّ ٱلۡحَقَّۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلۡفَٰصِلِينَ
Sabihin mo, O Sugo, sa mga tagapagtambal na ito: "Tunay na ako ay nasa isang maliwanag na patotoo mula sa Panginoon ko, hindi nasa isang pithaya, samantalang kayo ay nagpasinungaling sa patotoong ito. Wala sa ganang akin ang minamadali ninyo na pagdurusa at mga tandang mahimala na hiniling ninyo. Iyon ay nasa mga kamay ni Allāh lamang sapagkat ang paghahatol – at bahagi ng kabuuan nito ang hiniling ninyo – ay ukol kay Allāh lamang. Nagsasabi Siya ng katotohanan at humahatol Siya nito. Siya – kaluwalhatian sa Kanya – ay pinakamainam na naglinaw at nagbukod sa tagapagtotoo mula sa tagapagpabula."
عربي تفسیرونه:
قُل لَّوۡ أَنَّ عِندِي مَا تَسۡتَعۡجِلُونَ بِهِۦ لَقُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ بَيۡنِي وَبَيۡنَكُمۡۗ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِٱلظَّٰلِمِينَ
Sabihin mo, O Sugo, sa kanila: "Kung sakaling nasa ganang akin at nasa hawak ko ang minamadali ninyo na pagdurusa ay talaga sanang nagpababa ako nito sa inyo. Sa sandaling iyon ay pagpapasyahan ang usaping nasa pagitan ko at ninyo. Si Allāh ay higit na maalam sa mga tagalabag sa katarungan kung gaano katagal Siya magpapalugit sa kanila at kung kailan Siya magpaparusa sa kanila."
عربي تفسیرونه:
۞ وَعِندَهُۥ مَفَاتِحُ ٱلۡغَيۡبِ لَا يَعۡلَمُهَآ إِلَّا هُوَۚ وَيَعۡلَمُ مَا فِي ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِۚ وَمَا تَسۡقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلَّا يَعۡلَمُهَا وَلَا حَبَّةٖ فِي ظُلُمَٰتِ ٱلۡأَرۡضِ وَلَا رَطۡبٖ وَلَا يَابِسٍ إِلَّا فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٖ
Nasa kay Allāh lamang ang mga imbakan ng Lingid; hindi nakaaalam sa mga iyon ang iba pa sa Kanya. Nakaaalam Siya sa lahat ng nasa katihan na mga nilikha na hayop, halaman, at walang-buhay na bagay. Nakaaalam Siya sa anumang nasa dagat na hayop, halaman, walang-buhay na bagay, at anumang nalalaglag na dahon sa alinmang pook. Walang natatagpuang isang butil na nakatago sa lupa, walang natatagpuang isang mahalumigmig, at walang natatagpuang isang tuyot malibang ito ay pinagtibay sa isang talaang maliwanag, ang Tablerong Pinag-iingatan.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• الله تعالى يجعل العباد بعضهم فتنة لبعض، فتتفاوت درجاتهم في الرزق وفي الكفر والإيمان، والكفر والإيمان ليس منوطًا بسعة الرزق وضيقه.
Si Allāh – pagkataas-taas Siya – ay gumagawa sa mga tao na ang ilan sa kanila ay isang tukso para sa iba pa kaya nagkakaibahan ang mga antas nila sa panustos at sa kawalang-pananampalataya at pananampalataya. Ang kawalang-pananampalataya at ang pananampalataya ay hindi nakasalalay sa lawak ng panustos o sikip nito.
• من أخلاق الداعية طلاقة الوجه وإلقاء التحية والتبسط والسرور بأصحابه.
Kabilang sa mga kaasalan ng tagapag-anyaya sa Islām ang kaaliwalasan ng mukha, ang pagbibigay ng pagbati, ang pakikisalamuha, at ang pagkagalak sa mga kasamahan niya.
• على الداعية اجتناب الأهواء في عقيدته ومنهجه وسلوكه.
Kailangan sa tagapag-anyaya sa Islām ang pag-iwas sa mga pithaya sa paniniwala niya, pamamaraan niya, at pag-uugali niya.
• إثبات تفرد الله عز وجل بعلم الغيب وحده لا شريك له، وسعة علمه في ذلك، وأنه لا يفوته شيء ولا يعزب عنه من مخلوقاته شيء إلا وهو مثبت مدوَّن عنده سبحانه بأدق تفاصيله.
Ang pagpapatibay sa pamumukod-tangi ni Allāh lamang nang walang katambal sa Kanya – kamahal-mahalan Siya at kapita-pitagan Siya – sa kaalaman sa Lingid, at lawak ng kaalaman Niya hinggil doon, at na walang nakaaalpas sa Kanya na anuman ni nakalulusot sa Kanya na anuman kabilang sa mga nilikha Niya malibang ito ay napagtibay na naitala sa ganang Kanya – kaluwalhatian sa Kanya – sa pinakatumpak na mga detalye nito.
وَهُوَ ٱلَّذِي يَتَوَفَّىٰكُم بِٱلَّيۡلِ وَيَعۡلَمُ مَا جَرَحۡتُم بِٱلنَّهَارِ ثُمَّ يَبۡعَثُكُمۡ فِيهِ لِيُقۡضَىٰٓ أَجَلٞ مُّسَمّٗىۖ ثُمَّ إِلَيۡهِ مَرۡجِعُكُمۡ ثُمَّ يُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
Si Allāh ay ang kumukuha sa mga kaluluwa ninyo sa isang pagkuhang pansamantala sa sandali ng pagtulog. Siya ay ang nakaaalam sa nakamit ninyo na mga gawa sa maghapon sa oras ng aktibidad ninyo. Pagkatapos bumubuhay Siya sa inyo sa maghapon matapos ng pagkuha sa mga kaluluwa ninyo sa pagtulog upang magsagawa kayo ng mga gawain ninyo hanggang sa magwakas ang mga taning ng mga buhay ninyong naitakda sa ganang kay Allāh. Pagkatapos tungo sa Kanya lamang ang pagbabalik ninyo sa pamamagitan ng Pagbubuhay sa Araw ng Pagbangon. Pagkatapos magpapabatid Siya sa inyo hinggil sa dati ninyong ginagawa sa buhay ninyo sa Mundo. Gaganti Siya sa inyo roon.
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ ٱلۡقَاهِرُ فَوۡقَ عِبَادِهِۦۖ وَيُرۡسِلُ عَلَيۡكُمۡ حَفَظَةً حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَحَدَكُمُ ٱلۡمَوۡتُ تَوَفَّتۡهُ رُسُلُنَا وَهُمۡ لَا يُفَرِّطُونَ
Siya ay ang tagapanaig sa mga lingkod Niya, ang tagapag-aba sa kanila, ang nakatataas sa kanila sa bawat paraan, na nagpasailalim sa Kanya ang bawat bagay, na nasa ibabaw ng mga lingkod Niya ayon sa pagkaibabaw na naaangkop sa kapitaganan sa Kanya – kaluwalhatian sa Kanya at pagkataas-taas Siya. Nagpapadala Siya sa inyo, O mga tao, ng mga anghel na mararangal na nag-isa-isa sa mga gawa ninyo hanggang sa matapos ang taning ng isa sa inyo sa pamamagitan ng pagkuha ng anghel ng kamatayan at mga katulong nito sa kaluluwa niya. Sila ay hindi nagkukulang sa ipinag-utos sa kanila.
عربي تفسیرونه:
ثُمَّ رُدُّوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ مَوۡلَىٰهُمُ ٱلۡحَقِّۚ أَلَا لَهُ ٱلۡحُكۡمُ وَهُوَ أَسۡرَعُ ٱلۡحَٰسِبِينَ
Pagkatapos isasauli ang lahat ng mga kinuha ang mga kaluluwa nila kay Allāh, ang Tagapagmay-ari nilang totoo, upang gumanti Siya sa kanila sa mga gawa nila. Ukol sa Kanya ang paghuhusgang natutupad at ang paghahatol na makatarungan sa kanila. Siya ay ang pinakamabilis na bumilang sa inyo at mag-isa-isa sa mga gawain ninyo.
عربي تفسیرونه:
قُلۡ مَن يُنَجِّيكُم مِّن ظُلُمَٰتِ ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِ تَدۡعُونَهُۥ تَضَرُّعٗا وَخُفۡيَةٗ لَّئِنۡ أَنجَىٰنَا مِنۡ هَٰذِهِۦ لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلشَّٰكِرِينَ
Sabihin mo, O Sugo, sa mga tagapagtambal na ito: "Sino ang sasagip sa inyo at magliligtas sa inyo mula sa mga kapapahamakan na nakatatagpo ninyo sa mga kadiliman ng katihan at dagat? Dumadalangin kayo sa Kanya lamang habang mga nagpapakaaba na nagpapakababa nang palihim at hayagan, [na nagsasabi]: "Talagang kung magbibigay-kaligtasan sa amin ang Panginoon namin mula sa mga kapapahamakang ito, talagang kami nga ay magiging kabilang sa mga tagapagpasalamat sa mga biyaya Niya sa amin sa pamamagitan ng hindi namin pagsamba sa iba sa Kanya."
عربي تفسیرونه:
قُلِ ٱللَّهُ يُنَجِّيكُم مِّنۡهَا وَمِن كُلِّ كَرۡبٖ ثُمَّ أَنتُمۡ تُشۡرِكُونَ
Sabihin mo sa kanila, O Sugo: "Si Allāh ay ang sasagip sa inyo mula roon at magbibigay-kaligtasan sa inyo mula sa bawat dalamhati, pagkatapos kayo, matapos niyon, ay nagtatambal kasama sa Kanya ng iba pa sa Kanya sa kalagayan ng kaluwagan kaya may aling kawalang-katarungang higit pa sa isinasagawa ninyo?"
عربي تفسیرونه:
قُلۡ هُوَ ٱلۡقَادِرُ عَلَىٰٓ أَن يَبۡعَثَ عَلَيۡكُمۡ عَذَابٗا مِّن فَوۡقِكُمۡ أَوۡ مِن تَحۡتِ أَرۡجُلِكُمۡ أَوۡ يَلۡبِسَكُمۡ شِيَعٗا وَيُذِيقَ بَعۡضَكُم بَأۡسَ بَعۡضٍۗ ٱنظُرۡ كَيۡفَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ لَعَلَّهُمۡ يَفۡقَهُونَ
Sabihin mo sa kanila, O Sugo: "Si Allāh ay ang Nakakakaya na magpadala sa inyo ng isang pagdurusang darating sa inyo mula sa ibabaw ninyo tulad ng mga bato, mga lintik, at mga baha; o darating sa inyo mula sa ilalim ninyo tulad ng mga lindol at paglamon ng lupa; o na magpasalungat sa mga puso ninyo saka susunod ang bawat isa sa inyo sa pithaya niya kaya maglalaban ang isa't isa sa inyo." Magmuni-muni ka, O Sugo, kung papaano Kaming nag-uuri-uri para sa kanila ng mga patunay at mga patotoo at naglilinaw ng mga ito, nang sa gayon sila ay makaiintindi na ang inihatid mo ay katotohanan at na ang taglay nila ay kabulaanan.
عربي تفسیرونه:
وَكَذَّبَ بِهِۦ قَوۡمُكَ وَهُوَ ٱلۡحَقُّۚ قُل لَّسۡتُ عَلَيۡكُم بِوَكِيلٖ
Nagpasinungaling sa Qur'ān na ito ang mga tao mo gayong ito ay ang katotohanang walang pag-aalangan hinggil sa pagiging mula sa ganang kay Allāh. Sabihin mo sa kanila, O Sugo: "Hindi ako isang inaatangan ng pagmamasid sa inyo sapagkat walang iba ako kundi isang tagababala sa inyo sa harap ng isang pagdurusang matindi."
عربي تفسیرونه:
وَإِذَا رَأَيۡتَ ٱلَّذِينَ يَخُوضُونَ فِيٓ ءَايَٰتِنَا فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ يَخُوضُواْ فِي حَدِيثٍ غَيۡرِهِۦۚ وَإِمَّا يُنسِيَنَّكَ ٱلشَّيۡطَٰنُ فَلَا تَقۡعُدۡ بَعۡدَ ٱلذِّكۡرَىٰ مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
Kapag nakakita ka, O Sugo, sa mga tagapagtambal na nagsasalita kaugnay sa mga talata Namin nang may panunuya at pangungutya, lumayo ka sa kanila hanggang sa pumasok sila sa isang pag-uusap na walang panunuya at pangungutya sa mga talata Namin. Kapag nagpalimot sa iyo ang demonyo at nakaupo ka kasama nila, pagkatapos nakaalaala ka, lumisan ka sa pagtitipon nila at huwag kang umupo kasama sa mga tagalabag na ito.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• إثبات أن النومَ موتٌ، وأن الأرواح تُقْبض فيه، ثم تُرَد عند الاستيقاظ.
Ang pagtitibay na ang pagtulog ay kamatayan, at na ang mga kaluluwa ay kinukuha rito, pagkatapos isinasauli ang mga ito sa sandali ng paggising.
• الاستدلال على استحقاق الله تعالى للألوهية بدليل الفطرة، فإن أهل الكفر يؤمنون بالله تعالى ويرجعون لفطرتهم عند الاضطرار والوقوع في المهالك، فيسألون الله تعالى وحده.
Ang pagpapatunay sa pagiging karapat-dapat ni Allāh – pagkataas-taas Siya – sa pagkadiyos ayon sa patunay ng kalikasan ng pagkalalang, sapagkat tunay na ang mga alagad man ng kawalang-pananampalataya ay nanampalataya kay Allāh – pagkataas-taas Siya – at bumabalik sa kalikasan ng pagkalalang sa kanila sa sandali ng pagkanapipilitan at pagkakasadlak sa mga kapapahamakan saka humihiling sila kay Allāh – pagkataas-taas Siya – tanging sa Kanya.
• إلزام المشركين بمقتضى سلوكهم، وإقامة الدليل على انقلاب فطرتهم، بكونهم يستغيثون بالله وحده في البحر عند الشدة، ويشركون به حين يسلمهم وينجيهم إلى البر.
Ang pag-obliga sa mga tagapagtambal ayon sa kahilingan ng pag-uugali nila at ang paglalahad ng patunay sa pagkabaliktad ng naturalesa nila dahil sila ay nagpapasaklolo kay Allāh lamang sa dagat sa sandali ng kagipitan at nagtatambal sa Kanya kapag nagliligtas Siya sa kanila at sumasagip Siya sa kanila patungo sa katihan.
• عدم جواز الجلوس في مجالس أهل الباطل واللغو، ومفارقتُهم، وعدم العودة لهم إلا في حال إقلاعهم عن ذلك.
Ang hindi pagpapahintulot sa pag-upo sa mga pagtitipon ng mga kampon ng kabulaanan at kawalang-kapararakan, at ang pakikipaghiwalay sa kanila at ang hindi panunumbalik sa kanila malibang sa sandali ng pagkalas nila roon.
وَمَا عَلَى ٱلَّذِينَ يَتَّقُونَ مِنۡ حِسَابِهِم مِّن شَيۡءٖ وَلَٰكِن ذِكۡرَىٰ لَعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ
Walang kailangan sa mga nangingilag magkasala kay Allāh, sa pamamagitan ng pagsunod sa mga ipinag-uutos Niya at pag-iwas sa mga sinasaway Niya, na pagtutuos sa mga tagalabag sa katarungan na ito sa anuman. Kailangan sa kanila lamang na sumaway sa mga ito sa ginagawa ng mga ito na nakasasama, nang sa gayon ang mga ito ay mangingilag magkasala Allāh kaya susunod ang mga ito sa mga ipinag-uutos Niya at iiwas ang mga ito sa mga sinasaway Niya.
عربي تفسیرونه:
وَذَرِ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ دِينَهُمۡ لَعِبٗا وَلَهۡوٗا وَغَرَّتۡهُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَاۚ وَذَكِّرۡ بِهِۦٓ أَن تُبۡسَلَ نَفۡسُۢ بِمَا كَسَبَتۡ لَيۡسَ لَهَا مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيّٞ وَلَا شَفِيعٞ وَإِن تَعۡدِلۡ كُلَّ عَدۡلٖ لَّا يُؤۡخَذۡ مِنۡهَآۗ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ أُبۡسِلُواْ بِمَا كَسَبُواْۖ لَهُمۡ شَرَابٞ مِّنۡ حَمِيمٖ وَعَذَابٌ أَلِيمُۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡفُرُونَ
Pabayaan mo, O Sugo, ang mga tagapagtambal na ito na gumawa sa relihiyon nila bilang laro at paglilibang, na nanlalait dito at nangungutya rito. Dumaya sa kanila ang buhay na pangmundo sa pamamagitan ng taglay nito na mga kasiyahang naglalaho. Mangaral ka, O Propeta, ng Qur'ān sa mga tao upang hindi maisuko ang isang kaluluwa sa kapahamakan dahilan sa nakamit niya na mga masagwang gawa. Walang ukol sa kanya, bukod pa kay Allāh, na isang kakamping pagpapaadyaan niya ni isang tagapagpagitnang makapipigil para sa kanya ng pagdurusang dulot ni Allāh sa Araw ng Pagbangon. Kapag tutubos siya [ng sarili] mula sa pagdurusang dulot ni Allāh sa pamamagitan ng alinmang pantubos ay hindi tatanggapin mula sa kanya. Ang mga nagsukong iyon sa kapahamakan ng mga sarili nila dahilan sa nagawa nila na mga pagsuway, ukol sa kanila sa Araw ng Pagbangon ay isang lumabis-labis sa init at isang pagdurusang nakasasakit dahilan sa kawalang-pananampalataya nila.
عربي تفسیرونه:
قُلۡ أَنَدۡعُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُنَا وَلَا يَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلَىٰٓ أَعۡقَابِنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَىٰنَا ٱللَّهُ كَٱلَّذِي ٱسۡتَهۡوَتۡهُ ٱلشَّيَٰطِينُ فِي ٱلۡأَرۡضِ حَيۡرَانَ لَهُۥٓ أَصۡحَٰبٞ يَدۡعُونَهُۥٓ إِلَى ٱلۡهُدَى ٱئۡتِنَاۗ قُلۡ إِنَّ هُدَى ٱللَّهِ هُوَ ٱلۡهُدَىٰۖ وَأُمِرۡنَا لِنُسۡلِمَ لِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Sabihin mo, O Sugo, sa mga tagapagtambal na ito: "Sasamba ba kami sa bukod pa kay Allāh, na mga diyus-diyusang hindi nakapagdudulot ng pakinabang para magpakinabang sa amin ni ng pinsala para maminsala sa amin; at tatalikod kami sa pananampalataya matapos na magtuon sa amin si Allāh rito kaya kami ay magiging tulad ng iniligaw ng mga demonyo saka iniwang litung-lito na hindi napapatnubayan sa landas, habang mayroon siyang mga kasamahan sa daang tuwid na nag-aanyaya sa kanya tungo sa katotohanan samantalang siya naman ay nagpipigil sa pagtugon sa kanila sa inaanyaya nila sa kanya?" Sabihin mo sa kanila, O Sugo: "Tunay na ang patnubay ni Allāh ay ang patnubay na totoo. Nag-utos nga sa amin si Allāh na magpaakay kami sa Kanya – kaluwalhatian sa Kanya at pagkataas-taas Siya – sa pamamagitan ng pananatili sa paniniwala sa kaisahan Niya at pagsamba sa Kanya lamang sapagkat Siya ay Panginoon ng mga nilalang.
عربي تفسیرونه:
وَأَنۡ أَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَٱتَّقُوهُۚ وَهُوَ ٱلَّذِيٓ إِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ
Nag-utos nga Siya sa amin ng pagpapanatili sa pagdarasal sa paraang pinakalubos, at nag-utos Siya sa amin ng pangingilag sa pagkakasala sa Kanya sa pamamagitan ng pagsunod sa mga ipinag-uutos Niya at pag-iwas sa mga sinasaway Niya sapagkat Siya lamang ay ang pagtitipunan sa Araw ng Pagbangon upang gumanti Siya sa kanila sa mga gawa nila.
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّۖ وَيَوۡمَ يَقُولُ كُن فَيَكُونُۚ قَوۡلُهُ ٱلۡحَقُّۚ وَلَهُ ٱلۡمُلۡكُ يَوۡمَ يُنفَخُ فِي ٱلصُّورِۚ عَٰلِمُ ٱلۡغَيۡبِ وَٱلشَّهَٰدَةِۚ وَهُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡخَبِيرُ
Siya – kaluwalhatian sa Kanya at pagkataas-taas Siya – ay ang lumikha ng mga langit at lupa ayon sa katotohanan. Sa araw na magsasabi Siya sa anuman na mangyari ay mangyayari ito. Kapag magsasabi Siya sa Araw ng Pagbangon na bumangon kayo ay babangon sila. Ang sabi Niya ay ang katapatan na magaganap nang walang pasubali. Sa Kanya – kaluwalhatian sa Kanya at pagkataas-taas Siya – tanging sa Kanya, ang paghahari sa Araw ng Pagbangon kapag iihip si Anghel Isrāfīl sa sungay sa ikalawang pag-ihip. [Siya] ang Nakaaalam sa anumang nalingid at ang Nakaaalam sa anumang nasaksihan. Siya ay ang Marunong sa paglikha Niya at pangangasiwa Niya, ang Mapagbatid na walang nakakukubli sa Kanya na anuman kaya naman ang mga nakalihim sa mga bagay-bagay sa ganang Kanya ay gaya ng mga nakalantad sa mga ito.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• الداعية إلى الله تعالى ليس مسؤولًا عن محاسبة أحد، بل هو مسؤول عن التبليغ والتذكير.
Ang tagapag-anyaya tungo kay Allāh – pagkataas-taas Siya – ay hindi pananagutin sa pagtutuos sa isang tao, bagkus siya ay pananagutin sa pagpapaabot at pagpapaalaala.
• الوعظ من أعظم وسائل إيقاظ الغافلين والمستكبرين.
Ang pangangaral ay kabilang sa pinakadakila sa mga kaparaanan ng paggising sa mga nalilingat at mga nagmamalaki.
• من دلائل التوحيد: أن من لا يملك نفعًا ولا ضرًّا ولا تصرفًا، هو بالضرورة لا يستحق أن يكون إلهًا معبودًا.
Kabilang sa mga pahiwatig ng Tawḥīd ay na ang sinumang hindi nakapagdudulot ng pakinabang ni pinsala ni malayang pagkilos, siya ay kinakailangang hindi nagiging karapat-dapat na maging isang diyos na sinasamba.
۞ وَإِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِيمُ لِأَبِيهِ ءَازَرَ أَتَتَّخِذُ أَصۡنَامًا ءَالِهَةً إِنِّيٓ أَرَىٰكَ وَقَوۡمَكَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
Banggitin mo, O Sugo, nang nagsabi si Abraham – sumakanya ang pagbati ng kapayapaan – sa ama niyang tagapagtambal na si Āzar: "O Ama ko, gumagawa ka ba sa mga anito bilang mga diyos na sinasamba mo bukod pa kay Allāh? Tunay na ako ay nakakikita sa iyo at mga kalipi mong sumasamba sa mga diyus-diyusan sa isang pagkaligaw na malinaw at isang kalituhan sa daan ng katotohanan dahilan sa pagsamba ninyo sa iba pa kay Allāh sapagkat Siya – kaluwalhatian sa Kanya – ay ang sinasamba ayon sa karapatan samantalang ang iba pa sa Kanya ay isang sinasamba ayon sa kabulaanan."
عربي تفسیرونه:
وَكَذَٰلِكَ نُرِيٓ إِبۡرَٰهِيمَ مَلَكُوتَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَلِيَكُونَ مِنَ ٱلۡمُوقِنِينَ
Gaya ng pagpapakita ni Allāh kay Abraham ng pagkaligaw ng ama nito at mga kalipi nito, ipinakita ni Allāh kay Abraham ang malawak na paghahari sa mga langit at lupa upang makapagpatunay ito sa pamamagitan ng malawak na paghaharing iyon sa kaisahan ni Allāh at pagkakarapat-dapat Niya sa pagsamba – tanging Siya – upang si Abraham ay maging kabilang sa mga nakatitiyak na Siya ay nag-iisa – walang katambal sa Kanya – at na Siya ay Nakakakaya sa bawat bagay.
عربي تفسیرونه:
فَلَمَّا جَنَّ عَلَيۡهِ ٱلَّيۡلُ رَءَا كَوۡكَبٗاۖ قَالَ هَٰذَا رَبِّيۖ فَلَمَّآ أَفَلَ قَالَ لَآ أُحِبُّ ٱلۡأٓفِلِينَ
Kaya noong dumilim sa kanya ang gabi ay nakakita siya ng isang tala kaya nagsabi: "Ito ay Panginoon ko;" ngunit noong naglaho ang tala ay nagsabi siya: "Hindi ko naiibigan ang naglalaho dahil ang Diyos na totoo ay naririyan, hindi naglalaho."
عربي تفسیرونه:
فَلَمَّا رَءَا ٱلۡقَمَرَ بَازِغٗا قَالَ هَٰذَا رَبِّيۖ فَلَمَّآ أَفَلَ قَالَ لَئِن لَّمۡ يَهۡدِنِي رَبِّي لَأَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلضَّآلِّينَ
Nang nakita niya ang buwan na lumalabas ay nagsabi siya: "Ito ay Panginoon ko;" ngunit noong nawala ito ay nagsabi siya: "Talagang kung hindi magtutuon sa akin si Allāh sa paniniwala sa kaisahan Niya at pagsamba sa Kanya lamang talagang ako nga ay magiging kabilang sa mga taong malayo sa Relihiyon Niyang totoo."
عربي تفسیرونه:
فَلَمَّا رَءَا ٱلشَّمۡسَ بَازِغَةٗ قَالَ هَٰذَا رَبِّي هَٰذَآ أَكۡبَرُۖ فَلَمَّآ أَفَلَتۡ قَالَ يَٰقَوۡمِ إِنِّي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُشۡرِكُونَ
Kaya nang nakita niya ang araw na lumilitaw ay nagsabi siya: "Ang lumilitaw na ito ay Panginoon ko; ang lumilitaw na ito ay higit na malaki kaysa sa tala at kaysa sa buwan;" ngunit noong naglaho ito ay nagsabi siya: "O mga kalipi ko, tunay na ako ay walang-kaugnayan sa anumang itinatambal ninyo kasama kay Allāh;
عربي تفسیرونه:
إِنِّي وَجَّهۡتُ وَجۡهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ حَنِيفٗاۖ وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Tunay na ako ay nagpakawagas sa pag-uukol ng relihiyon ko sa lumikha ng mga langit at lupa nang walang naunang pagkakatulad, habang kumikiling palayo sa pagtatambal tungo sa dalisay na paniniwala sa kaisahan [ni Allāh], at hindi ako kabilang sa mga tagapagtambal na mga sumasamba kasama sa Kanya sa iba pa sa Kanya."
عربي تفسیرونه:
وَحَآجَّهُۥ قَوۡمُهُۥۚ قَالَ أَتُحَٰٓجُّوٓنِّي فِي ٱللَّهِ وَقَدۡ هَدَىٰنِۚ وَلَآ أَخَافُ مَا تُشۡرِكُونَ بِهِۦٓ إِلَّآ أَن يَشَآءَ رَبِّي شَيۡـٔٗاۚ وَسِعَ رَبِّي كُلَّ شَيۡءٍ عِلۡمًاۚ أَفَلَا تَتَذَكَّرُونَ
Nakipag-alitan sa kanya ang mga kalipi niyang mga tagapagtambal hinggil sa paniniwala sa kaisahan ni Allāh – kaluwalhatian sa Kanya. Nagpangamba sila sa kanya laban sa mga anito nila kaya nagsabi siya sa kanila: "Nakikipag-alitan ba kayo sa akin hinggil sa paniniwala sa kaisahan ni Allāh at pagbubukod-tangi sa Kanya sa pagsamba samantalang nagtuon nga sa akin ang Panginoon tungo sa Kanya? Hindi ako nangangamba sa mga anito ninyo sapagkat ang mga ito ay hindi nakapagdudulot ng isang pinsala para maminsala sa akin ni ng isang pakinabang para magpakinabang sa akin malibang niloob ni Allāh sapagkat ang anumang niloob ni Allāh ay mangyayari. Kaalinsabay ng kaalaman ni Allāh sa bawat bagay, walang nakakukubli sa Kanya na anuman sa lupa ni sa langit. Kaya hindi ba kayo nakapag-aalaala, O mga tao, sa kalagayan ninyo na kawalang-pananampalataya kay Allāh at pagtatambal sa Kanya para sumampalataya kayo kay Allāh lamang?"
عربي تفسیرونه:
وَكَيۡفَ أَخَافُ مَآ أَشۡرَكۡتُمۡ وَلَا تَخَافُونَ أَنَّكُمۡ أَشۡرَكۡتُم بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ عَلَيۡكُمۡ سُلۡطَٰنٗاۚ فَأَيُّ ٱلۡفَرِيقَيۡنِ أَحَقُّ بِٱلۡأَمۡنِۖ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
Papaanong magaganap sa akin ang pangamba para sa anumang sinasamba ninyo bukod pa kay Allāh gaya ng mga diyus-diyusan samantalang walang nagaganap sa inyo mismo na pangamba dahil sa pagtatambal ninyo kay Allāh nang nagtambal kayo kasama sa Kanya ng nilikha Niya nang walang patotoo para sa inyo roon? Kaya alin sa dalawang umpukan: umpukan ng mga monoteista at umpukan ng mga tagapagtambal, ang higit na karapat-dapat sa katiwasayan at kaligtasan? Kung kayo ay nakaaalam sa higit na karapat-dapat sa dalawa, sumunod kayo roon. Ang karapat-dapat sa dalawa – walang pag-aalinlangan – ay ang umpukan ng mga mananampalatayang monoteista.
عربي تفسیرونه:
ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَلَمۡ يَلۡبِسُوٓاْ إِيمَٰنَهُم بِظُلۡمٍ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمُ ٱلۡأَمۡنُ وَهُم مُّهۡتَدُونَ
Ang mga sumampalataya kay Allāh, sumunod sa isinabatas Niya, at hindi naghalo sa pananampalataya nila ng isang pagtatambal, ukol sa kanila ang katiwasayan at ang kaligtasan – tanging sa kanila hindi sa iba pa sa kanila. Sila ay mga naituon; nagtuon sa kanila ang Panginoon nila sa daan ng kapatnubayan.
عربي تفسیرونه:
وَتِلۡكَ حُجَّتُنَآ ءَاتَيۡنَٰهَآ إِبۡرَٰهِيمَ عَلَىٰ قَوۡمِهِۦۚ نَرۡفَعُ دَرَجَٰتٖ مَّن نَّشَآءُۗ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
Ang katwirang iyon ay ang sabi niya: "Kaya alin sa dalawang pangkat ang higit na karapat-dapat sa katiwasayan," na nanaig si Abraham sa pamamagitan nito sa mga kalipi niya hanggang sa naputol ang katwiran nila. Ito ay katwiran Namin; nagtuon Kami sa kanya para mangatwiran sa mga kalipi niya sa pamamagitan nito at nagbigay Kami sa kanya nito. Nag-aangat Kami sa sinumang niloloob Namin mula sa mga lingkod namin sa mga antas sa Mundo at Kabilang-buhay. Tunay na ang Panginoon mo, O Sugo, ay Marunong sa paglikha Niya at pangangasiwa Niya, Maalam sa mga lingkod Niya.
عربي تفسیرونه:
وَوَهَبۡنَا لَهُۥٓ إِسۡحَٰقَ وَيَعۡقُوبَۚ كُلًّا هَدَيۡنَاۚ وَنُوحًا هَدَيۡنَا مِن قَبۡلُۖ وَمِن ذُرِّيَّتِهِۦ دَاوُۥدَ وَسُلَيۡمَٰنَ وَأَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسَىٰ وَهَٰرُونَۚ وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Nagkaloob Kami kay Abraham ng anak niyang si Isaac at apo niyang si Jacob. Nagtuon Kami sa bawat isa sa kanilang dalawa tungo sa landasing tuwid at nagtuon Kami kay Noe bago pa nila. Nagtuon Kami tungo sa daan ng katotohanan sa mga supling ni Noe: sa bawat isa kina David at anak niyang si Solomon, kina Job, Jose, at Moises, at kapatid niyang si Aaron – sumakanila ang pagbati ng kapayapaan. Tulad ng pagganting ito na iginanti Namin sa mga propeta dahil sa paggawa nila ng maganda, gaganti Kami sa mga tagagawa ng maganda na iba pa sa kanila dahil sa paggawa ng mga ito ng maganda.
عربي تفسیرونه:
وَزَكَرِيَّا وَيَحۡيَىٰ وَعِيسَىٰ وَإِلۡيَاسَۖ كُلّٞ مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
Nagtuon si Allāh, gayon din, sa bawat isa kina Zacarias, Juan, Jesus na anak ni Maria, at Elias – sumakanila ang pagbati ng kapayapaan. Lahat ng mga propetang ito ay kabilang sa mga maayos. Pumili si Allāh sa kanila bilang mga sugo.
عربي تفسیرونه:
وَإِسۡمَٰعِيلَ وَٱلۡيَسَعَ وَيُونُسَ وَلُوطٗاۚ وَكُلّٗا فَضَّلۡنَا عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ
Nagtuon Kami, gayon din, kina Ismael, Eliseo, Jonas, at Lot – sumakanila ang pagbati ng kapayapaan. Lahat ng mga propetang ito, sa pangunguna sa kanila ni Propeta Muḥammad – sumakanya ang basbas at ang pagbati ng kapayapaan – ay itinangi Namin sa mga nilalang.
عربي تفسیرونه:
وَمِنۡ ءَابَآئِهِمۡ وَذُرِّيَّٰتِهِمۡ وَإِخۡوَٰنِهِمۡۖ وَٱجۡتَبَيۡنَٰهُمۡ وَهَدَيۡنَٰهُمۡ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
Nagtuon Kami sa ilan sa mga ama nila, ilan sa mga anak nila, at ilan sa mga kapatid nila kabilang sa niloob Namin ang pagtutuon sa kanila. Pinili Namin sila at itinuon Namin sila sa pagtahak sa daang matuwid na siyang daan ng paniniwala sa kaisahan ni Allāh at pagtalima sa Kanya.
عربي تفسیرونه:
ذَٰلِكَ هُدَى ٱللَّهِ يَهۡدِي بِهِۦ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦۚ وَلَوۡ أَشۡرَكُواْ لَحَبِطَ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Ang nangyaring iyon sa kanila na pagtutuon ay pagtutuon ni Allāh; nagtutuon Siya roon ng sinumang niloloob Niya kabilang sa mga lingkod Niya. Kung sakaling nagtambal sila kasama kay Allāh ng iba pa sa Kanya ay talaga sanang nawalang-saysay ang mga gawa nila dahil ang pagtatambal ay isang tagapawalang-saysay sa gawaing maayos.
عربي تفسیرونه:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحُكۡمَ وَٱلنُّبُوَّةَۚ فَإِن يَكۡفُرۡ بِهَا هَٰٓؤُلَآءِ فَقَدۡ وَكَّلۡنَا بِهَا قَوۡمٗا لَّيۡسُواْ بِهَا بِكَٰفِرِينَ
Ang mga propetang nabanggit na iyon ay ang mga binigyan Namin ng mga kasulatan, binigyan Namin ng karunungan, at binigyan Namin ng pagkapropeta; ngunit kung tatangging sumampalataya ang mga kalipi mo sa ibinigay Namin sa mga iyon na tatlong ito, naglaan na Kami para sa mga iyan at nagtalaga Kami ng mga taong hindi mga tagatangging sumampalataya sa mga iyan. Bagkus sila ay mga mananampalatayang kumakapit sa mga iyan. Sila ay ang mga lumikas, ang mga tagaadya, at ang mga sumunod sa kanila ayon sa pamamagitan ng paggawa ng maganda hanggang sa Araw ng Paggagantimpala.
عربي تفسیرونه:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ هَدَى ٱللَّهُۖ فَبِهُدَىٰهُمُ ٱقۡتَدِهۡۗ قُل لَّآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ أَجۡرًاۖ إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِكۡرَىٰ لِلۡعَٰلَمِينَ
Ang mga propetang iyon at ang sinumang nabanggit kasama sa kanila kabilang sa mga ama nila, mga anak nila, at mga kapatid nila ay ang mga alagad ng kapatnubayan sa totohanan, kaya sumunod ka sa kanila at gumaya ka sa kanila. Sabihin mo, O Sugo, sa mga kalipi mo: "Hindi ako humihiling sa inyo dahil sa pagpapaabot ng Qur'ān ng isang ganti sapagkat ang Qur'ān ay walang iba kundi isang pangaral para sa mga nilalang na tao at jinn upang ipanggabay nila tungo sa landasing tuwid at daang tumpak.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• من فضائل التوحيد أنه يضمن الأمن للعبد، خاصة في الآخرة حين يفزع الناس.
Kabilang sa mga kalamangan ng Tawḥīd ay naggagarantiya ito ng katiwasayan para sa tao, lalo na sa Kabilang-buhay kapag manghihilakbot ang mga tao.
• تُقَرِّر الآيات أن جميع من سبق من الأنبياء إنما بَلَّغوا دعوتهم بتوفيق الله تعالى لا بقدرتهم.
Pinagtitibay ng mga talata ng Qur'ān na ang lahat ng naunang mga propeta ay nagpaabot lamang ng paanyaya nila sa pamamagitan ng pagtutuon ni Allāh – pagkataas-taas Siya – hindi sa pamamagitan ng kakayahan nila.
وَمَا قَدَرُواْ ٱللَّهَ حَقَّ قَدۡرِهِۦٓ إِذۡ قَالُواْ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ عَلَىٰ بَشَرٖ مِّن شَيۡءٖۗ قُلۡ مَنۡ أَنزَلَ ٱلۡكِتَٰبَ ٱلَّذِي جَآءَ بِهِۦ مُوسَىٰ نُورٗا وَهُدٗى لِّلنَّاسِۖ تَجۡعَلُونَهُۥ قَرَاطِيسَ تُبۡدُونَهَا وَتُخۡفُونَ كَثِيرٗاۖ وَعُلِّمۡتُم مَّا لَمۡ تَعۡلَمُوٓاْ أَنتُمۡ وَلَآ ءَابَآؤُكُمۡۖ قُلِ ٱللَّهُۖ ثُمَّ ذَرۡهُمۡ فِي خَوۡضِهِمۡ يَلۡعَبُونَ
Hindi dumakila ang mga tagapagtambal kay Allāh nang totoong pagdakila sa Kanya nang nagsabi sila sa Propeta Niyang si Muḥammad – basbasan siya ni Allāh at batiin ng kapayapaan: "Hindi nagpababa si Allāh sa isang tao ng anuman na pagkakasi." Sabihin mo sa kanila, O Sugo: "Sino ang nagpababa ng Torah kay Moises bilang liwanag, kapatnubayan, at paggabay para sa mga tao niya? Inilalagay ito ng mga Hudyo sa mga sinusulatan, na naglalantad sila mula rito ng umaalinsunod sa mga pithaya nila at nagtatago sila ng sumasalungat sa mga iyon gaya ng paglalarawan kay Muḥammad – basbasan siya ni Allāh at batiin ng kapayapaan." Nakaalam kayo mismo, O mga Arabe, mula sa Qur'ān ng hindi ninyo mismo nalaman, ni ng mga ninuno ninyo noong una. Sabihin mo sa kanila, O Sugo: "Nagpababa nito si Allāh." Pagkatapos iwan mo sila sa kamangmangan nila at pagkaligaw habang nangungutya sila at nanlalait sila hanggang sa puntahan sila ng kamatayang tiyak.
عربي تفسیرونه:
وَهَٰذَا كِتَٰبٌ أَنزَلۡنَٰهُ مُبَارَكٞ مُّصَدِّقُ ٱلَّذِي بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَلِتُنذِرَ أُمَّ ٱلۡقُرَىٰ وَمَنۡ حَوۡلَهَاۚ وَٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ يُؤۡمِنُونَ بِهِۦۖ وَهُمۡ عَلَىٰ صَلَاتِهِمۡ يُحَافِظُونَ
Itong Qur'ān ay isang aklat na pinababa Namin sa iyo, O Propeta. Ito ay isang aklat na pinagpala, na tagapagpatotoo para sa nauna rito na mga kasulatang makalangit upang magbabala ka sa pamamagitan nito sa mga mamamayan ng Makkah at sa nalalabi sa mga tao sa mga silangan ng lupa at mga kanluran nito upang mapatnubayan sila. Ang mga sumasampalataya sa buhay na pangkabilang-buhay ay sumasampalataya sa Qur'ān na ito, gumagawa ayon sa nasaad dito, at nangangalaga sa pagdarasal nila sa pamamagitan ng pagpapanatili sa mga saligan nito, mga tungkulin dito, at mga itinuturing na kaibig-ibig dito sa mga oras nitong itinakda para rito ayon sa Batas [ng Islām].
عربي تفسیرونه:
وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ قَالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَلَمۡ يُوحَ إِلَيۡهِ شَيۡءٞ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثۡلَ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُۗ وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذِ ٱلظَّٰلِمُونَ فِي غَمَرَٰتِ ٱلۡمَوۡتِ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ بَاسِطُوٓاْ أَيۡدِيهِمۡ أَخۡرِجُوٓاْ أَنفُسَكُمُۖ ٱلۡيَوۡمَ تُجۡزَوۡنَ عَذَابَ ٱلۡهُونِ بِمَا كُنتُمۡ تَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ غَيۡرَ ٱلۡحَقِّ وَكُنتُمۡ عَنۡ ءَايَٰتِهِۦ تَسۡتَكۡبِرُونَ
Walang isang higit na mabigat sa kawalang-katarungan kaysa sa sinumang lumikha-likha laban kay Allāh ng isang kasinungalingan dahil nagsabi: "Hindi nagpababa si Allāh sa isang tao ng anuman;" o nagsabi ng isang kasinungalingan: "Tunay na si Allāh ay nagkasi sa kanya," samantalang si Allāh ay hindi nagkasi sa kanya ng anuman; o nagsabi: "Magpapababa ako ng tulad sa pinababa ni Allāh na Qur'ān." Kung sakaling nakikita mo, O Sugo, kapag dinadapuan ang mga tagalabag ng katarungan na ito ng hapdi ng kamatayan samantalang ang mga anghel ay nag-aabot ng mga kamay ng mga ito sa kanila sa pagpaparusa at paghagupit, na nagsasabi sa kanila bilang panunuligsa: "Magpalabas kayo ng mga kaluluwa ninyo sapagkat kami ay kukuha ng mga iyan. Sa araw na ito ay gagantihan kayo ng isang pagdurusang hahamak sa inyo at magpapaaba sa inyo dahilan sa kayo noon ay nagsasabi laban kay Allāh ng kasinungalingan sa pamamagitan ng pag-aangkin ng pagkapropeta, pagkakasi, at pagpapababa ng tulad sa pinababa ni Allāh, at dahilan sa pagkamapagmalaki ninyo laban sa pananampalataya sa mga tanda Niya. Kung sakaling nakakikita ka niyon ay talaga sanang nakakita ka ng isang bagay na kahindik-hindik."
عربي تفسیرونه:
وَلَقَدۡ جِئۡتُمُونَا فُرَٰدَىٰ كَمَا خَلَقۡنَٰكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَتَرَكۡتُم مَّا خَوَّلۡنَٰكُمۡ وَرَآءَ ظُهُورِكُمۡۖ وَمَا نَرَىٰ مَعَكُمۡ شُفَعَآءَكُمُ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُمۡ أَنَّهُمۡ فِيكُمۡ شُرَكَٰٓؤُاْۚ لَقَد تَّقَطَّعَ بَيۡنَكُمۡ وَضَلَّ عَنكُم مَّا كُنتُمۡ تَزۡعُمُونَ
Sasabihin sa kanila sa Araw ng Pagkabuhay: Talaga ngang pumunta kayo sa Amin sa araw na ito bilang mga indibiduwal na walang ari-ariang kasama sa inyo ni katungkulan gaya ng pagkabuo Namin sa inyo sa unang pagkakataon na mga nakayapak, na mga nakahubo, na mga supot. Umiwan kayo ng ibinigay Namin sa inyo mula roon sa likuran ninyo sa Mundo nang labag sa loob ninyo. Hindi Kami nakakikita ngayong araw kasama sa inyo ng mga diyos na inangkin ninyo na sila ay mga tagapagpagitna para sa inyo at inangkin ninyo na sila ay mga katambal kay Allāh sa pagiging karapat-dapat sa pagsamba. Talaga ngang nagkaputul-putol ang pagkakaugnay sa pagitan ninyo. Naglaho sa inyo ang dati ninyong inaangkin na pamamagitan nila, at na sila ay mga katambal kay Allah.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• إنزال الكتب على الأنبياء هو سُنَّة الله في المرسلين، والنبي عليه الصلاة والسلام واحد منهم.
Ang pagpapababa ng mga kasulatan sa mga propeta ay kalakaran ni Allāh sa mga isinugo, at si Propeta Muḥammad – basbasan siya ni Allāh at batiin ng kapayapaan – ay isa sa kanila.
• أعظم الناس كذبًا وفرية هو الذي يكذب على الله تعالى، فينسب أو ينفي ويثبت في حق الله تعالى أمرًا ليس عليه دليل صحيح.
Ang pinakasukdulan sa mga tao sa kasinungalingan at paninirang-puri ay ang nagsisinungaling laban kay Allāh – pagkataas-taas Siya – sapagkat nag-uugnay siya o nagkakaila siya o nagpapatibay siya sa panig ni Allāh – pagkataas-taas Siya – ng isang bagay na wala ritong tumpak na patunay.
۞ إِنَّ ٱللَّهَ فَالِقُ ٱلۡحَبِّ وَٱلنَّوَىٰۖ يُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَمُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتِ مِنَ ٱلۡحَيِّۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُۖ فَأَنَّىٰ تُؤۡفَكُونَ
Tunay na si Allāh lamang ay ang nagbibiyak ng mga butil kaya lumalabas mula sa mga ito ang mga tanim at nagbibiyak ng mga buto kaya lumalabas mula sa mga ito ang mga punong gaya ng puno ng datiles, ubas, at iba pa sa dalawang ito. Nagpapalabas Siya ng buhay mula sa patay yayamang lumalabas ang tao at ang nalalabi sa mga hayop mula sa punlay at nagpapalabas Siya ng patay mula sa buhay yayamang lumalabas ang punlay mula sa tao at ang itlog mula sa manok. Yaong gumagawa nito ay si Allāh na lumikha sa inyo. Kaya papaano kayo nababaling, O mga tagapagtambal, palayo sa katotohanan sa kabila ng nasasaksihan ninyo mula sa karikitan ng pagkakagawa Niya?
عربي تفسیرونه:
فَالِقُ ٱلۡإِصۡبَاحِ وَجَعَلَ ٱلَّيۡلَ سَكَنٗا وَٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ حُسۡبَانٗاۚ ذَٰلِكَ تَقۡدِيرُ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡعَلِيمِ
Siya – kaluwalhatian sa Kanya at pagkataas-taas Siya – ay ang nagpapabuka ng liwanag ng madaling-araw mula sa dilim ng gabi. Siya ay ang gumawa sa gabi bilang pamamahinga para sa mga tao. Namamahinga sila rito mula sa pagkilos para sa paghahanap ng kabuhayan, upang makapagpahinga sila mula sa pagod nila sa paghahanap niyon sa maghapon. Siya ay ang gumawa sa araw at buwan na umiinog ayon sa isang pagtutuos na nakatakda. Ang nabanggit na iyon na bahagi ng karikitan ng pagkakagawa ay ang pagtatakda ng Makapangyarihan na walang nakikipanaig sa Kanya na isa man, Maalam sa mga nilikha Niya at anumang naaangkop sa kanila.
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلنُّجُومَ لِتَهۡتَدُواْ بِهَا فِي ظُلُمَٰتِ ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِۗ قَدۡ فَصَّلۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
Siya – kaluwalhatian sa Kanya at pagkataas-taas Siya – ay ang lumikha para sa inyo, O mga anak ni Adan, ng mga bituin sa langit upang mapatnubayan kayo sa pamamagitan ng mga ito sa mga paglalakbay ninyo kapag nagpalito sa inyo ang mga daan sa katihan at dagat. Nilinaw nga Namin ang mga patunay at ang mga patotoong nagpapatunay sa kakayahan Namin para sa mga taong nagbubulay-bulay sa mga patunay at mga patotoo na iyon kaya makikinabang sila sa mga iyon.
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ فَمُسۡتَقَرّٞ وَمُسۡتَوۡدَعٞۗ قَدۡ فَصَّلۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَفۡقَهُونَ
Siya – kaluwalhatian sa Kanya at pagkataas-taas Siya – ay ang lumikha sa inyo mula sa nag-iisang kaluluwa, ang kaluluwa ng ama ninyong si Adan, sapagkat nagsimula ang paglikha sa inyo sa paglikha sa ama ninyo mula sa putik. Pagkatapos lumikha Siya sa inyo mula rito. Lumikha Siya para sa inyo ng titigilan ninyo gaya ng mga sinapupunan ng mga ina ninyo at ng isang pinaglalagakan na paglalagakan sa inyo gaya ng mga gulugod ng mga ama ninyo. Nilinaw nga namin ang mga tanda para sa mga taong umiintindi sa Salita ni Allāh.
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجۡنَا بِهِۦ نَبَاتَ كُلِّ شَيۡءٖ فَأَخۡرَجۡنَا مِنۡهُ خَضِرٗا نُّخۡرِجُ مِنۡهُ حَبّٗا مُّتَرَاكِبٗا وَمِنَ ٱلنَّخۡلِ مِن طَلۡعِهَا قِنۡوَانٞ دَانِيَةٞ وَجَنَّٰتٖ مِّنۡ أَعۡنَابٖ وَٱلزَّيۡتُونَ وَٱلرُّمَّانَ مُشۡتَبِهٗا وَغَيۡرَ مُتَشَٰبِهٍۗ ٱنظُرُوٓاْ إِلَىٰ ثَمَرِهِۦٓ إِذَآ أَثۡمَرَ وَيَنۡعِهِۦٓۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكُمۡ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
Siya – kaluwalhatian sa Kanya at pagkataas-taas Siya – ay ang nagpababa mula sa langit ng tubig, ang tubig ng ulan. Nagpatubo Siya sa pamamagitan nito ng bawat isa sa mga uri ng mga halaman. Nagpalabas Siya mula sa mga halaman ng mga pananim at mga punong luntian, na nagpapalabas naman Siya mula sa mga ito ng mga butil na pumapatong sa isa't isa gaya ng nangyayari sa mga puso ng mga butil. Mula sa mga bulaklak ng mga punong datiles lumalabas ang mga piling ng mga ito nang malapit, na naaabot ng nakatayo at nakaupo. Nagpalabas Siya ng mga hardin ng mga ubas. Nagpalabas Siya ng oliba at granada, na nagkakatulad ang mga dahon ng dalawang ito, na nagkakaiba ang mga bunga ng dalawang ito. Tumingin kayo, O mga tao, sa mga bunga ng mga ito sa unang paglitaw at sa mga ito kapag nahihinog. Tunay na sa gayon, O mga tao, ay talagang may mga patunay na maliwanag sa kakayahan ni Allāh para sa mga taong sumasampalataya kay Allāh sapagkat sila ay ang mga nakikinabang sa mga patunay at mga patotoong ito.
عربي تفسیرونه:
وَجَعَلُواْ لِلَّهِ شُرَكَآءَ ٱلۡجِنَّ وَخَلَقَهُمۡۖ وَخَرَقُواْ لَهُۥ بَنِينَ وَبَنَٰتِۭ بِغَيۡرِ عِلۡمٖۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يَصِفُونَ
Gumawa ang mga tagapagtambal sa mga jinn bilang mga katambal para kay Allāh sa pagsamba nang naniwala sila na ang mga ito ay nakapagpapakinabang at nakapipinsala, samantalang nagpairal nga sa kanila si Allāh at hindi lumikha sa kanila ang iba pa sa Kanya, kaya naman Siya ay higit na karapat-dapat na sambahin. Lumikha-likha sila [para sa Kanya] ng mga anak na lalaki gaya ng ginawa ng mga Hudyo kay Ezra at ng mga Kristiyano kay Hesus, at ng mga anak na babae gaya ng ginawa ng mga tagapagtambal sa mga anghel. Pagkasakdal-sakdal Siya at pagkabanal-banal Siya kaysa sa anumang inilalarawan sa Kanya ng mga kampon ng kabulaanan.
عربي تفسیرونه:
بَدِيعُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ أَنَّىٰ يَكُونُ لَهُۥ وَلَدٞ وَلَمۡ تَكُن لَّهُۥ صَٰحِبَةٞۖ وَخَلَقَ كُلَّ شَيۡءٖۖ وَهُوَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٞ
Siya – kaluwalhatian sa Kanya at pagkataas-taas Siya – ay Tagalikha ng mga langit at Tagalikha ng lupa nang walang naunang pagkakatulad. Papaano mangyayaring mayroon siyang anak samantalang hindi naman nangyaring mayroon siyang asawa? Siya ay lumikha nga sa bawat bagay at Siya sa bawat bagay ay maalam: walang nakakukubli sa Kanya na anuman.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• الاستدلال ببرهان الخلق والرزق (تخليق النبات ونموه وتحول شكله وحجمه ونزول المطر) وببرهان الحركة (حركة الأفلاك وانتظام سيرها وانضباطها)؛ وكلاهما ظاهر مشاهَد - على انفراد الله سبحانه وتعالى بالربوبية واستحقاق الألوهية.
Ang pagpapatunay sa pamamagitan ng patotoo ng paglikha at pagtustos (ang pagbuo ng halaman, ang paglago nito, at ang pagbabagong-anyo ng hugis nito at sukat nito, at ang pagbaba ng ulan) at sa pamamagitan ng patotoo ng pagkilos (ang pagkilos ng mga makalangit na katawan, ang pagkakaayos ng mga pag-inog ng mga ito, at ang katumpakan ng mga ito). Ang dalawang ito ay hayag na nasasaksihan sa pamumukod-tangi ni Allāh – kaluwalhatian sa Kanya at pagkataas-taas Siya – sa pagkapanginoon at pagiging karapat-dapat sa pagkadiyos.
ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ خَٰلِقُ كُلِّ شَيۡءٖ فَٱعۡبُدُوهُۚ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ وَكِيلٞ
Iyon, O mga tao, ang nailalarawan sa mga katangiang iyon. Siya ay Panginoon ninyo sapagkat walang Panginoon para sa inyo na iba pa sa Kanya at walang sinasamba ayon sa karapatan na iba pa sa Kanya. Siya ay tagapairal ng bawat bagay kaya sumamba kayo sa Kanya lamang sapagkat Siya ay ang karapat-dapat sa pagsamba. Siya sa bawat bagay ay Mapag-ingat.
عربي تفسیرونه:
لَّا تُدۡرِكُهُ ٱلۡأَبۡصَٰرُ وَهُوَ يُدۡرِكُ ٱلۡأَبۡصَٰرَۖ وَهُوَ ٱللَّطِيفُ ٱلۡخَبِيرُ
Hindi nakasasaklaw sa Kanya ang mga paningin samantalang Siya – kaluwalhatian sa Kanya – ay nakaaabot sa mga paningin at nakasasaklaw sa mga ito. Siya ay ang Nakatatalos sa mga lingkod Niyang maayos, ang Mapagbatid sa kanila.
عربي تفسیرونه:
قَدۡ جَآءَكُم بَصَآئِرُ مِن رَّبِّكُمۡۖ فَمَنۡ أَبۡصَرَ فَلِنَفۡسِهِۦۖ وَمَنۡ عَمِيَ فَعَلَيۡهَاۚ وَمَآ أَنَا۠ عَلَيۡكُم بِحَفِيظٖ
May dumating nga sa inyo, O mga tao, na mga katwirang maliwanag at mga patotoong hayag mula sa Panginoon ninyo. Kaya naman ang sinumang nagpakaunawa at nagpahinuhod sa mga ito, ang pakinabang doon ay manunumbalik sa kanya; at ang sinumang nabulagan sa mga ito, hindi nagpakaunawa sa mga ito, at hindi nagpahinuhod sa mga ito, ang pinsala niyon ay nalilimitahan sa kanya. Hindi ako sa inyo isang mapagmasid, na umiisa-isa sa mga gawa ninyo. Ako ay isang sugo lamang mula sa Panginoon ko, ang Mapagmasid sa inyo.
عربي تفسیرونه:
وَكَذَٰلِكَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ وَلِيَقُولُواْ دَرَسۡتَ وَلِنُبَيِّنَهُۥ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
Kung paanong nag-uri-uri ng mga patunay at mga patotoo sa kakayahan ni Allāh, nag-uuri-uri ng mga talata hinggil sa pangako, banta, at pangaral. Magsasabi ang mga tagapagtambal: "Hindi ito isang pagkakasi; nag-aral ka lamang nito buhat sa mga May Kasulatan mula sa nauna sa iyo." Ito ay upang linawin Namin ang katotohanan sa mga tao sa pamamagitan ng pagsasarisari Namin ng mga talatang ito para sa mga mananampalataya kabilang sa Kalipunan ni Muḥammad – basbasan siya ni Allāh at batiin ng kapayapaan – sapagkat sila ay ang mga tumatanggap sa katotohanan at sumusunod dito.
عربي تفسیرونه:
ٱتَّبِعۡ مَآ أُوحِيَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ وَأَعۡرِضۡ عَنِ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Sumunod ka, O Sugo, sa ikinakasi sa iyo ng Panginoon mo na katotohanan sapagkat walang sinasamba ayon sa katotohanan na iba pa sa Kanya – kaluwalhatian sa Kanya. Huwag mong abalahin ang puso mo dahil sa mga tagalabag sa katarungan at pagmamatigas nila sapagkat ang usapin ukol sa kanila ay nasa kay Allāh.
عربي تفسیرونه:
وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَآ أَشۡرَكُواْۗ وَمَا جَعَلۡنَٰكَ عَلَيۡهِمۡ حَفِيظٗاۖ وَمَآ أَنتَ عَلَيۡهِم بِوَكِيلٖ
Kung sakaling niloob ni Allāh na hindi sila magtambal sa Kanya ng isa man ay hindi sana sila nagtambal sa Kanya ng isa man. Hindi ka, O Sugo, ginawa na isang mapagmasid na nag-iisa-isa sa kanila ng mga gawa nila. Hindi ka sa kanila isang katiwala. Ikaw ay sugo lamang. Walang tungkulin sa iyo kundi ang pagpapaabot.
عربي تفسیرونه:
وَلَا تَسُبُّواْ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ فَيَسُبُّواْ ٱللَّهَ عَدۡوَۢا بِغَيۡرِ عِلۡمٖۗ كَذَٰلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمۡ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِم مَّرۡجِعُهُمۡ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Huwag kayong mang-alipusta, O mga mananampalataya, sa mga anitong sinasamba ng mga tagapagtambal kasama kay Allāh, kahit pa man ang mga ito ay pinakahamak na bagay at pinakakarapat-dapat sa pag-alipusta, upang hindi mang-alipusta ang mga tagapagtambal kay Allāh dala ng pagmamataas laban sa Kanya at kamangmangan sa naaangkop sa Kanya – kaluwalhatian sa Kanya. Kung paanong ipinang-akit para sa mga ito ang taglay ng mga ito na pagkaligaw, ipinang-akit ni Allāh para sa bawat kalipunan ang gawa nila, kabutihan man o kasamaan, kaya ginawa nila ang ipinaakit Niya sa kanila mula roon. Pagkatapos tungo sa Panginoon nila ang babalikan nila sa Araw ng Pagbangon saka magpapabatid Siya sa kanila hinggil sa dati nilang ginagawa sa Mundo at gaganti Siya sa kanila roon.
عربي تفسیرونه:
وَأَقۡسَمُواْ بِٱللَّهِ جَهۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡ لَئِن جَآءَتۡهُمۡ ءَايَةٞ لَّيُؤۡمِنُنَّ بِهَاۚ قُلۡ إِنَّمَا ٱلۡأٓيَٰتُ عِندَ ٱللَّهِۖ وَمَا يُشۡعِرُكُمۡ أَنَّهَآ إِذَا جَآءَتۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
Nanumpa ang mga tagapagtambal kay Allāh ng pinakamatindi sa mga panunumpa nila na nakakakaya nila na talagang kung naghatid sa kanila si Muḥammad – basbasan siya ni Allāh at batiin ng kapayapaan – ng isang tanda mula sa mga tanda na iminungkahi nila ay talagang sasampalataya nga sila rito. Sabihin mo sa kanila, O Sugo: "Ang mga tanda ay hindi nasa ganang akin para magpababa ako ng mga ito; ang mga ito ay nasa ganang kay Allāh lamang. Nagpapababa Siya ng mga ito kapag niloob Niya. Ano ang magpapaalam sa inyo, O mga mananampalataya, na ang mga tandang ito, kapag dumating alinsunod sa iminungkahi nila, ay hindi sila sasampalataya? Bagkus mananatili sila sa pagmamatigas nila at pagtanggi nila dahil sila ay hindi nagnanais ng kapatnubayan."
عربي تفسیرونه:
وَنُقَلِّبُ أَفۡـِٔدَتَهُمۡ وَأَبۡصَٰرَهُمۡ كَمَا لَمۡ يُؤۡمِنُواْ بِهِۦٓ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَنَذَرُهُمۡ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ
Pumipihit Kamit sa mga puso nila at mga paningin nila sa pamamagitan ng pagharang sa pagitan ng mga ito at ng pagkapatnubay sa katotohanan kung paanong humarang Kami sa pagitan nila at ng pagsampalataya sa Qur'ān sa unang pagkakataon dahilan sa pagmamatigas nila, at nag-iiwan Kami sa kanila sa pagkaligaw nila at paghihimagsik nila sa [Amin na] Panginoon nila habang mga litung-litong natutuliro.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• تنزيه الله تعالى عن الظلم الذي ترسِّخُه عقيدة (الجَبْر)، وبيان أن كفر العباد وشركهم أمر يحدث باختيارهم.
Ang pagwawalang-kinalaman kay Allāh – pagkataas-taas Siya – sa kawalang-katarungang ikinikintal ng Paniniwala ng Pagpilit at ang paglilinaw na ang kawalang-pananampalataya ng mga tao at ang pagtatambal nila kay Allāh ay isang bagay na nangyayari dahil sa pagpili nila.
• ليس بمقدور نبي من الأنبياء أن يأتي بآية من عند نفسه، أو متى شاء، بل ذلك أمر مردود لله تعالى، فهو القادر وحده على ذلك، وهو الحكيم الذي يُقَدِّر نوع الآية ووقت إظهارها.
Wala sa kakayahan ng isa sa mga propeta na magdulot ng isang tanda mula sa ganang sarili niya o kapag niloob niya, bagkus iyon ay isang bagay na isinasauli kay Allāh – pagkataas-taas Siya – sapagkat Siya ay ang Nakakakaya lamang roon at Siya ay ang Marunong na nagtatakda sa uri ng tanda at oras ng paglalantad nito.
• النهي عن سب آلهة المشركين حذرًا من مفسدة أكبر وهي التعدي بالسب على جناب رب العالمين.
Ang pagsaway sa pag-alipusta sa mga diyos ng mga tagapagtambal bilang pag-iingat sa katiwaliang higit na malaki, ang paglapastangan sa pamamagitan ng pag-alipusta sa kabanalan ng Panginoon ng mga nilalang.
• قد يحول الله سبحانه وتعالى بين العبد والهداية، ويُصرِّف بصره وقلبه على غير الطاعة؛ عقوبة له على اختياره الكفر.
Maaaring humarang si Allāh – kaluwalhatian sa Kanya at pagkataas-taas Siya – sa pagitan ng tao at ng kapatnubayan, at magbaling Siya ng paningin nito at puso nito sa hindi pagtalima bilang kaparusahan para rito sa pagpili nito sa kawalang-pananampalataya.
۞ وَلَوۡ أَنَّنَا نَزَّلۡنَآ إِلَيۡهِمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ وَكَلَّمَهُمُ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَحَشَرۡنَا عَلَيۡهِمۡ كُلَّ شَيۡءٖ قُبُلٗا مَّا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُوٓاْ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ يَجۡهَلُونَ
Kahit pa Kami ay sumagot sa kanila sa pamamagitan ng paggawa ng iminungkahi nila saka nagbaba Kami sa kanila ng mga anghel at nakasaksi sila sa mga ito, kumausap sa kanila ang mga patay at nagpabatid ang mga ito sa kanila hinggil sa katapatan mo sa inihatid mo, at nagtipon Kami para sa kanila ng bawat bagay mula sa iminungkahi nila na haharapin nila nang mata sa mata, hindi sila naging ukol sumampalataya sa inihatid mo, maliban sa sinumang niloob Namin para rito ang kapatnubayan kabilang sa kanila. Subalit ang higit na marami sa kanila ay hindi nakaaalam niyon kaya hindi sila dumudulog kay Allāh para magtuon Siya sa kanila para sa kapatnubayan.
عربي تفسیرونه:
وَكَذَٰلِكَ جَعَلۡنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوّٗا شَيَٰطِينَ ٱلۡإِنسِ وَٱلۡجِنِّ يُوحِي بَعۡضُهُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٖ زُخۡرُفَ ٱلۡقَوۡلِ غُرُورٗاۚ وَلَوۡ شَآءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُۖ فَذَرۡهُمۡ وَمَا يَفۡتَرُونَ
Kung paanong sumubok Kami sa iyo sa pamamagitan ng pangangaway ng mga tagapagtambal na ito sa iyo, sumubok Kami sa bawat propeta noong bago mo. Nagtalaga Kami para sa bawat isa sa kanila ng mga kaaway na mga naghihimagsik na tao at mga kaaway na mga naghihimagsik na jinn. Nanulsol ang iba sa kanila sa iba pa kaya naipang-akit ng mga ito sa kanila ang kabulaanan upang linlangin sila. Kung sakaling niloob ni Allāh na hindi nila gawin iyon ay hindi sana nila ginawa iyon, subalit Siya ay lumuob sa kanila niyon bilang isang pagsubok. Kaya iwan mo sila at ang anumang ginagawa-gawa nila na kawalang-pananampalataya at kabulaanan. Huwag kang pumansin sa kanila.
عربي تفسیرونه:
وَلِتَصۡغَىٰٓ إِلَيۡهِ أَفۡـِٔدَةُ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ وَلِيَرۡضَوۡهُ وَلِيَقۡتَرِفُواْ مَا هُم مُّقۡتَرِفُونَ
at upang kumiling sa isinusulsol ng ilan sa kanila sa iba pa ang mga puso ng mga hindi sumasampalataya sa Kabilang-buhay, at upang tumanggap sila niyon para sa mga sarili nila at masiyahan sila roon, at upang magkamit sila ng anumang sila ay mga magkakamit kabilang sa mga pagsuway at mga kasalanan.
عربي تفسیرونه:
أَفَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَبۡتَغِي حَكَمٗا وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ إِلَيۡكُمُ ٱلۡكِتَٰبَ مُفَصَّلٗاۚ وَٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يَعۡلَمُونَ أَنَّهُۥ مُنَزَّلٞ مِّن رَّبِّكَ بِٱلۡحَقِّۖ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ
Sabihin mo, O Sugo, sa mga tagapagtambal na ito na sumasamba kasama kay Allāh sa iba pa sa Kanya: "Maiisip ba na tumanggap ako ng iba pa kay Allāh bilang hukom sa pagitan ko at ninyo? Si Allāh ay ang nagpababa sa inyo ng Qur'ān bilang tagapaglinaw na tagalubos para sa bawat bagay." Ang mga Hudyong binigyan Namin ng Torah at ang mga Kristiyanong binigyan Namin ng Ebanghelyo ay nakaaalam na ang Qur'ān ay ibinaba sa iyo na naglalaman ng katotohanan, dahil nakatagpo sila sa mga kasulatan nila ng patunay roon. Kaya huwag ka ngang maging kabilang sa mga nagdududa sa ikinasi Namin sa iyo.
عربي تفسیرونه:
وَتَمَّتۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدۡقٗا وَعَدۡلٗاۚ لَّا مُبَدِّلَ لِكَلِمَٰتِهِۦۚ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
Umabot ang Qur'ān sa rurok ng katapatan sa mga sinasabi at mga ulat; walang tagapagpaiba sa mga salita Niya. Siya ay ang Madinigin sa mga sinasabi ng mga lingkod Niya, ang Maalam sa mga ito kaya walang nakakukubli sa Kanya na anuman mula sa mga ito. Gaganti Siya sa sinumang nagsisikap para sa pagpapalit ng mga salita Niya.
عربي تفسیرونه:
وَإِن تُطِعۡ أَكۡثَرَ مَن فِي ٱلۡأَرۡضِ يُضِلُّوكَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنۡ هُمۡ إِلَّا يَخۡرُصُونَ
Kung sakaling itinakda na ikaw ay tumalima, O Sugo, sa higit na marami sa nasa lupa kabilang sa mga tao ay magliligaw sila sa iyo palayo sa Relihiyon ni Allāh sapagkat umiral nga ang kalakaran ni Allāh na ang katotohanan ay maging kasama ng kakaunti. Ang higit na marami sa mga tao ay sumusunod sa pagpapalagay lamang na walang sinasandigan yayamang nag-akala sila na ang mga sinasamba nila ay nagpapalapit-loob sa kanila kay Allāh nang dikitan habang sila ay nagsisinungaling hinggil doon.
عربي تفسیرونه:
إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ مَن يَضِلُّ عَن سَبِيلِهِۦۖ وَهُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُهۡتَدِينَ
Tunay na ang Panginoon mo, O Sugo, ay higit na maalam sa sinumang naliligaw palayo sa landas Niya kabilang sa mga tao. Siya ay higit na maalam sa mga napatnubayan doon; walang nakakukubli sa Kanya na anuman mula roon.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• يجب أن يكون الهدف الأعظم للعبد اتباع الحق، ويطلبه بالطرق التي بيَّنها الله، ويعمل بذلك، ويرجو عَوْن ربه في اتباعه، ولا يتكل على نفسه وحوله وقوته.
Kinakailangan na ang pinakadakilang layon para sa tao ay ang pagsunod sa katotohanan. Maghahanap siya niyon sa pamamagitan ng mga paraang nilinaw ni Allāh, magsasagawa siya niyon, aasa siya sa tulong ng Panginoon niya sa pagsunod niyon, at hindi siya sasalig sa sarili niya, kapangyarihan niya, at lakas niya.
• من إنصاف القرآن للقلة المؤمنة العالمة إسناده الجهل والضلال إلى أكثر الخلق.
Bahagi ng makatarungang pakikitungo ng Qur'ān sa kakaunting mananampalatayang nakaaalam ang pagtataguri nito ng kamangmangan at pagkaligaw sa higit na marami sa mga nilikha.
• من سنّته تعالى في الخلق ظهور أعداء من الإنس والجنّ للأنبياء وأتباعهم؛ لأنّ الحقّ يعرف بضدّه من الباطل.
Bahagi ng kalakaran Niya – pagkataas-taas Siya – kaugnay sa mga nilikha ang paglitaw ng mga kaaway na tao at jinn para sa mga propeta at mga tagsunod nila dahil ang katotohanan ay nakikilala sa pamamagitan ng kabaliktaran nito na kabulaanan.
• القرآن صادق في أخباره، عادل في أحكامه،لا يُعْثَر في أخباره على ما يخالف الواقع، ولا في أحكامه على ما يخالف الحق.
Ang Qur'ān ay tapat sa mga panuto nito at makatarungan sa mga kahatulan nito. Hindi nakasusumpong sa mga panuto nito ng sumasalungat sa reyalidad, ni sa mga kahatulan nito ng sumasalungat sa katotohanan.
وَمَا لَكُمۡ أَلَّا تَأۡكُلُواْ مِمَّا ذُكِرَ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ وَقَدۡ فَصَّلَ لَكُم مَّا حَرَّمَ عَلَيۡكُمۡ إِلَّا مَا ٱضۡطُرِرۡتُمۡ إِلَيۡهِۗ وَإِنَّ كَثِيرٗا لَّيُضِلُّونَ بِأَهۡوَآئِهِم بِغَيۡرِ عِلۡمٍۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُعۡتَدِينَ
Ano ang pumipigil sa inyo, O mga mananampalataya, na kumakain kayo mula sa anumang binanggit ang pangalan ni Allāh rito samantalang nilinaw nga Niya sa inyo ang ipinagbawal Niya sa inyo, kaya kinakailangan sa inyo ang pag-iwan dito, maliban kapag pinilit kayo roon ng kagipitan sapagkat ang kagipitan ay nagpapahintulot sa ipinagbabawal? Tunay na marami sa mga tagapagtambal ay talagang nagpapalayo ng mga tagasunod nila sa katotohanan dahil sa mga tiwaling opinyon nila dala ng kamangmangan mula sa kanila, yayamang nagpapahintulot sila ng ipinagbawal ni Allāh sa kanila gaya ng maytah (hayop na namatay nang hindi nakatay ayon patakaran sa Islām) at iba pa rito at nagbabawal sila ng ipinahintulot Niya sa kanila gaya ng baḥīrah, waṣīlah, ḥāmī, at iba pa sa mga ito. Tunay na ang Panginoon mo, O Sugo, ay higit na maalam sa mga lumalampas sa mga hangganan Niya. Gaganti Siya sa kanila sa paglampas nila sa mga hangganan Niya.
عربي تفسیرونه:
وَذَرُواْ ظَٰهِرَ ٱلۡإِثۡمِ وَبَاطِنَهُۥٓۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡسِبُونَ ٱلۡإِثۡمَ سَيُجۡزَوۡنَ بِمَا كَانُواْ يَقۡتَرِفُونَ
Iwanan ninyo, O mga tao, ang paggawa ng mga pagsuway nang hayagan at palihim. Tunay na ang mga gumagawa ng mga pagsuway nang palihim at hayagan ay gagantihan ni Allāh sa nakamit nila mula sa mga ito.
عربي تفسیرونه:
وَلَا تَأۡكُلُواْ مِمَّا لَمۡ يُذۡكَرِ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ وَإِنَّهُۥ لَفِسۡقٞۗ وَإِنَّ ٱلشَّيَٰطِينَ لَيُوحُونَ إِلَىٰٓ أَوۡلِيَآئِهِمۡ لِيُجَٰدِلُوكُمۡۖ وَإِنۡ أَطَعۡتُمُوهُمۡ إِنَّكُمۡ لَمُشۡرِكُونَ
Huwag kayong kumain, O mga Muslim, mula sa anumang hindi binanggit ang pangalan ni Allāh roon, binanggit man doon ang pangalan ng iba pa sa Kanya o hindi. Tunay na ang pagkain mula roon ay talagang paglabas sa pagtalima kay Allāh tungo sa pagsuway sa Kanya. Tunay na ang mga demonyo ay talagang nanunulsol sa mga katangkilik nila sa pamamagitan ng pagpupukol ng maling-akala upang makipagtalo sila sa inyo kaugnay sa pagkain ng maytah (hayop na namatay nang hindi nakatay ayon patakaran sa Islām). Kung tumalima kayo sa kanila, O mga Muslim, sa ipinupukol nila na maling-akala ng pagpapahintulot ng maytah, kayo at sila ay magiging magkatulad sa pagtatambal.
عربي تفسیرونه:
أَوَمَن كَانَ مَيۡتٗا فَأَحۡيَيۡنَٰهُ وَجَعَلۡنَا لَهُۥ نُورٗا يَمۡشِي بِهِۦ فِي ٱلنَّاسِ كَمَن مَّثَلُهُۥ فِي ٱلظُّلُمَٰتِ لَيۡسَ بِخَارِجٖ مِّنۡهَاۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلۡكَٰفِرِينَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Ang tao na bago ng kapatnubayan ni Allāh sa kanya ay isang patay dahil sa taglay niyang kawalang-pananampalataya, kamangmangan, at mga pagsuway saka binuhay siya ni Allāh sa pamamagitan ng kapatnubayan sa kanya sa pananampalataya, kaalaman, at pagtalima, ay nakapapantay ba ng taong nasa mga kadiliman ng kawalang-pananampalataya, kamangmangan, at mga pagsuway, na hindi niya nakakakaya ang paglabas mula sa mga ito, na nakalito sa kanya ang mga daan, at dumilim sa kanya ang mga tinatahak? Kung paanong pinaganda sa mga tagapagtambal na ito ang ginagawa nila na shirk, pagkain ng maytah, at pakikipagtalo sa pamamagitan ng kabulaanan, pinaganda sa mga tagatangging sumampalataya ang dati nilang ginagawa na mga pagsuway upang gantihan sila sa mga ito sa Araw ng Pagbangon ng pagdurusang masakit.
عربي تفسیرونه:
وَكَذَٰلِكَ جَعَلۡنَا فِي كُلِّ قَرۡيَةٍ أَكَٰبِرَ مُجۡرِمِيهَا لِيَمۡكُرُواْ فِيهَاۖ وَمَا يَمۡكُرُونَ إِلَّا بِأَنفُسِهِمۡ وَمَا يَشۡعُرُونَ
Tulad ng nangyari sa mga pinakamalaking tao ng mga tagapagtambal sa Makkah na pagbalakid sa landas ni Allāh, gumawa Siya sa bawat pamayanan ng mga pangulo at mga pinunong gumagawa ng panggugulang nila at pakana nila sa pag-aanyaya tungo sa landas ng demonyo at pakikidigma sa mga sugo at mga tagasunod ng mga ito. Ang reyalidad ay na ang panlalansi nila at ang pakana nila ay bumabalik lamang sa kanila subalit sila ay hindi nakadarama niyon dahil sa kamangmangan nila at pagsunod sa mga pithaya nila.
عربي تفسیرونه:
وَإِذَا جَآءَتۡهُمۡ ءَايَةٞ قَالُواْ لَن نُّؤۡمِنَ حَتَّىٰ نُؤۡتَىٰ مِثۡلَ مَآ أُوتِيَ رُسُلُ ٱللَّهِۘ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ حَيۡثُ يَجۡعَلُ رِسَالَتَهُۥۗ سَيُصِيبُ ٱلَّذِينَ أَجۡرَمُواْ صَغَارٌ عِندَ ٱللَّهِ وَعَذَابٞ شَدِيدُۢ بِمَا كَانُواْ يَمۡكُرُونَ
Kapag dumating sa mga malaking tao ng mga tagatangging sumampalataya ang isa sa mga tanda na ibinaba ni Allāh sa Propeta Niya ay nagsasabi sila: "Hindi kami sasampalataya hanggang sa magbigay sa amin si Allāh ng tulad sa ibinigay Niya sa mga propeta na pagkapropeta at pagkasugo." Kaya tumugon si Allāh sa kanila na Siya ay higit na maalam sa kung sino ang naaangkop sa pagkasugo at pagsasagawa sa mga tungkulin nito para itangi Niya ito sa pagkapropeta at pagkasugo. Magtatamo ang mga maniniil na ito ng isang kaabahan, isang panghahamak dahil sa pagkamapagmalaki nila, at isang pagdurusang matindi dahilan sa panlalansi nila.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• الأصل في الأشياء والأطعمة الإباحة، وأنه إذا لم يرد الشرع بتحريم شيء منها فإنه باق على الإباحة.
Ang pangunahing panuntunan sa mga bagay at mga pagkain ay ang pagkaipinahihintulot; at na kapag hindi nagsaad ang Batas ng Islām ng pagbabawal sa isang bagay kabilang sa mga ito, tunay na ito ay mananatili sa pagkaipinahihintulot.
• كل من تكلم في الدين بما لا يعلمه، أو دعا الناس إلى شيء لا يعلم أنه حق أو باطل، فهو معتدٍ ظالم لنفسه وللناس، وكذلك كل من أفتى وليس هو بكفء للإفتاء.
Ang bawat nagsalita kaugnay sa relihiyon hinggil sa hindi niya nalalaman o nag-anyaya sa mga tao tungo sa isang bagay na hindi niya nalalaman kung ito ay katotohanan o kabulaanan, siya ay lumalabag, na nang-aapi sa sarili niya at sa mga tao. Gayon din ang bawat humahatol gayong siya ay walang kakayahan sa paghahatol.
فَمَن يُرِدِ ٱللَّهُ أَن يَهۡدِيَهُۥ يَشۡرَحۡ صَدۡرَهُۥ لِلۡإِسۡلَٰمِۖ وَمَن يُرِدۡ أَن يُضِلَّهُۥ يَجۡعَلۡ صَدۡرَهُۥ ضَيِّقًا حَرَجٗا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي ٱلسَّمَآءِۚ كَذَٰلِكَ يَجۡعَلُ ٱللَّهُ ٱلرِّجۡسَ عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ
Kaya sa sinumang magnanais si Allāh na magtuon tungo sa daan ng kapatnubayan ay magpapaluwag Siya ng dibdib nito at maghahanda Siya rito sa pagtanggap sa Islām. Sa sinumang magnanais Siya na magtatwa at hindi magtuon sa kapatnubayan ay gagawin Niya ang dibdib nito na matindi ang kasikipan sa pagtanggap sa katotohanan sa paraang nagiging imposible ang pagpasok ng katotohanan sa puso nito gaya ng pagkaimposible ng pag-akyat nito sa langit at kawalang-kakayahan nito roon sa sarili nito. Kung paanong naglagay si Allāh sa kalagayan ng naliligaw sa kalagayang ito na matinding paninikip, maglalagay Siya ng pagdurusa sa mga hindi sumasampalataya.
عربي تفسیرونه:
وَهَٰذَا صِرَٰطُ رَبِّكَ مُسۡتَقِيمٗاۗ قَدۡ فَصَّلۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَذَّكَّرُونَ
Itong relihiyong isinabatas ni Allāh para sa iyo, O Sugo, ay landasing matuwid ni Allāh na walang kabaluktutan dito. Nilinaw nga Niya ang mga tanda para sa sinumang may kamalayan at pag-intinding nagkakamalay siya sa pamamagitan nito tungkol kay Allāh.
عربي تفسیرونه:
وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا يَٰمَعۡشَرَ ٱلۡجِنِّ قَدِ ٱسۡتَكۡثَرۡتُم مِّنَ ٱلۡإِنسِۖ وَقَالَ أَوۡلِيَآؤُهُم مِّنَ ٱلۡإِنسِ رَبَّنَا ٱسۡتَمۡتَعَ بَعۡضُنَا بِبَعۡضٖ وَبَلَغۡنَآ أَجَلَنَا ٱلَّذِيٓ أَجَّلۡتَ لَنَاۚ قَالَ ٱلنَّارُ مَثۡوَىٰكُمۡ خَٰلِدِينَ فِيهَآ إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُۚ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
Banggitin mo, O Sugo, ang araw na kakalap si Allāh sa dalawang pangunahing nilikha: ang tao at ang jinn. Pagkatapos magsasabi si Allāh: "O umpukan ng jinn, nagparami nga kayo ng pagliligaw sa tao at pagbalakid sa kanila sa landas ni Allāh." Magsasabi ang mga tagasunod nila kabilang sa tao habang mga sumasagot sa Panginoon nila: "O Panginoon namin, nagtamasa ang bawat isa kabilang sa amin sa kasamahan niya sapagkat ang jinn ay nagtamasa sa pagtalima ng tao sa kanya at ang tao ay nagtamasa sa pagkamit niya ng mga nasa niya. Umabot sa amin ang taning na itinaning Mo para sa amin sapagkat ito ay Araw ng Pagbangon." Magsasabi si Allāh: "Ang Apoy ay pagtitigilan ninyo bilang mga mananatili roon, maliban sa niloob ni Allāh na isang sukat ng yugto sa pagitan ng pinagbuhayan sa kanila mula sa mga libingan nila hanggang sa kahahantungan nila sa Impiyerno sapagkat iyon ang yugtong hindi isinama ni Allāh sa pananatili nila sa Apoy." Tunay na ang Panginoon mo, O Sugo, ay Marunong sa pagtatakda Niya at pangangasiwa Niya, Maalam sa mga lingkod Niya hinggil sa kung sino ang nagiging karapat-dapat sa kanila sa pagdurusa.
عربي تفسیرونه:
وَكَذَٰلِكَ نُوَلِّي بَعۡضَ ٱلظَّٰلِمِينَ بَعۡضَۢا بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ
Gaya ng pagpapatangkilik Namin sa mga naghihimagsik na jinn at pagpapangibabaw Namin sa kanila sa ilan sa mga tao upang magligaw sila sa mga ito, ipinatatangkilik Namin ang bawat tagalabag sa katarungan sa isa pang tagalabag sa katarungan, na humihimok sa kanya sa kasamaan, nag-uudyok sa kanya roon, nagpalayo ng loob niya sa kabutihan, at nagpapasalat sa kanya rito bilang ganti para sa kanila dahil sa dati nilang nakakamit na mga pagsuway.
عربي تفسیرونه:
يَٰمَعۡشَرَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِ أَلَمۡ يَأۡتِكُمۡ رُسُلٞ مِّنكُمۡ يَقُصُّونَ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتِي وَيُنذِرُونَكُمۡ لِقَآءَ يَوۡمِكُمۡ هَٰذَاۚ قَالُواْ شَهِدۡنَا عَلَىٰٓ أَنفُسِنَاۖ وَغَرَّتۡهُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا وَشَهِدُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ أَنَّهُمۡ كَانُواْ كَٰفِرِينَ
Magsasabi si Allāh sa kanila sa Araw ng Pagbangon: "O umpukan ng jinn at tao, wala bang pumunta sa inyo na mga sugo kabilang sa kauri ninyo sapagkat sila ay kabilang sa tao, na bumibigkas sa inyo ng pinababa ni Allāh sa kanila at nagpapangamba sa inyo sa pakikipagkita sa Araw ninyong ito na siyang Araw ng Pagbangon?" Magsasabi sila: "Opo; kumilala kami ngayong Araw laban sa mga sarili namin na ang mga sugo Mo ay nagpaabot nga sa amin. Kumilala kami sa pakikipagkita sa Araw na ito subalit nagpasinungaling Kami sa mga sugo Mo at nagpasinungaling Kami sa pakikipagkita sa Araw na ito." Luminlang sa kanila ang buhay na pangmundo dahil sa taglay nitong gayak, palamuti, at lugod na lumilipas. Kumilala sila laban sa sarili nila na sila noon sa Mundo ay mga tagatangging sumampalataya kay Allāh at sa mga sugo Niya. Hindi magpapakinabang sa kanila ang pagkilalang ito ni ang pananampalataya dahil sa pagkaalpas ng oras nito.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• سُنَّة الله في الضلال والهداية أنهما من عنده تعالى، أي بخلقه وإيجاده، وهما من فعل العبد باختياره بعد مشيئة الله.
Ang kalakaran ni Allāh sa kaligawan at kapatnubayan na ang dalawang ito ay mula sa ganang Kanya – pagkataas-taas Siya – ibig sabihin: sa pamamagitan ng paglikha Niya at pagpapairal Niya. Ang dalawang ito ay bahagi ng gawain ng tao sa pamamagitan ng pagpili niya matapos ng kalooban ni Allāh.
• ولاية الله للمؤمنين بحسب أعمالهم الصالحة، فكلما زادت أعمالهم الصالحة زادت ولايته لهم والعكس.
Ang pagtangkilik ni Allāh para sa mga mananampalataya ay alinsunod sa mga gawa nilang maayos sapagkat sa tuwing nadaragdagan ang mga gawa nilang maayos ay nadaragdagan ang pagtangkilik Niya para sa kanila, at gayon din ang kabaliktaran.
• من سُنَّة الله أن يولي كل ظالم ظالمًا مثله، يدفعه إلى الشر ويحثه عليه، ويزهِّده في الخير وينفِّره عنه.
Bahagi ng kalakaran ni Allāh ay na ipinatangkilik Niya ang bawat tagalabag sa katarungan sa isa pang tagalabag sa katarungan tulad niya, na humihimok sa kanya sa kasamaan, nag-uudyok sa kanya roon, nagpapasalat sa kanya sa kabutihan, at nagpalayo ng loob niya rito.
ذَٰلِكَ أَن لَّمۡ يَكُن رَّبُّكَ مُهۡلِكَ ٱلۡقُرَىٰ بِظُلۡمٖ وَأَهۡلُهَا غَٰفِلُونَ
Ang pagbibigay-dahilang iyon sa pamamagitan ng pagsusugo sa mga sugo sa tao at jinn ay upang hindi parusahan ang isa dahil sa nagawang krimen nito habang walang naisugo sa kanya na isang sugo at walang umabot sa kanya na isang paanyaya sapagkat hindi Kami nagpaparusa sa isang kalipunan kabilang sa mga kalipunan malibang matapos ng pagsusugo ng mga sugo sa kanila.
عربي تفسیرونه:
وَلِكُلّٖ دَرَجَٰتٞ مِّمَّا عَمِلُواْۚ وَمَا رَبُّكَ بِغَٰفِلٍ عَمَّا يَعۡمَلُونَ
Ang lahat sa kanila ay may mga antas ayon sa mga gawa nila sapagkat hindi nagkakapantay ang marami sa kasamaan at ang kaunti sa kasamaan, ni ang tagasunod at ang sinusunod gaya ng hindi pagkakapantay ng gantimpala ng mga gumagawa ng mga maayos. Ang Panginoon mo ay hindi nalilingat sa dati nilang ginagawa, bagkus Siya ay nakababatid doon: walang nakakukubli sa Kanya mula roon na anuman. Gaganti Siya sa kanila sa mga gawa nila.
عربي تفسیرونه:
وَرَبُّكَ ٱلۡغَنِيُّ ذُو ٱلرَّحۡمَةِۚ إِن يَشَأۡ يُذۡهِبۡكُمۡ وَيَسۡتَخۡلِفۡ مِنۢ بَعۡدِكُم مَّا يَشَآءُ كَمَآ أَنشَأَكُم مِّن ذُرِّيَّةِ قَوۡمٍ ءَاخَرِينَ
Ang Panginoon mo, O Sugo, ay ang Walang-pangangailangan sa mga lingkod Niya kaya hindi Siya nangangailangan sa kanila ni sa pagsamba nila. Hindi nakapipinsala sa Kanya ang kawalang-pananampalataya nila. Sa kabila ng kawalang-pangangailangan Niya sa kanila, Siya ay May Awa sa kanila. Kung loloobin Niya ang pagpapahamak sa inyo, O mga taong sumusuway, ay lilipulin Niya kayo sa pamamagitan ng isang parusang mula sa ganang Kanya at paiiralin Niya matapos ng pagpapahamak sa inyo ang sinumang loloobin Niya kabilang sa mga sumasampalataya sa Kanya at tumatalima sa Kanya, gaya ng pagkalikha Niya sa inyo mismo mula sa inapo ng mga ibang taong bago ninyo noon.
عربي تفسیرونه:
إِنَّ مَا تُوعَدُونَ لَأٓتٖۖ وَمَآ أَنتُم بِمُعۡجِزِينَ
Tunay na ang ipinangangako sa inyo, O mga tagatangging sumampalataya, na pagbubuhay, pagtitipon, pagtutuos, at parusa ay talagang darating na hindi maiiwasan. Hindi kayo makalulusot sa Panginoon ninyo sa pamamagitan ng pagtakas sapagkat Siya ay hahawak sa mga buhok ng bumbunan ninyo at magpaparusa sa inyo sa pamamagitan ng parusa Niya.
عربي تفسیرونه:
قُلۡ يَٰقَوۡمِ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمۡ إِنِّي عَامِلٞۖ فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ مَن تَكُونُ لَهُۥ عَٰقِبَةُ ٱلدَّارِۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ
Sabihin mo, O Sugo: "O mga tao ko, manatili kayo sa pamamaraan ninyo at anumang kayo ay nariyan gaya ng kawalang-pananampalataya at pagkaligaw sapagkat napagpaumanhinan na ako at naglahad na ako ng katwiran sa inyo sa pamamagitan ng pagpapaabot na malinaw, kaya ako ay hindi pumapansin sa kawalang-pananampalataya ninyo at pagkaligaw ninyo bagkus mananatili ako sa anumang ako ay nariyan gaya ng katotohanan. Saka malalaman ninyo kung sino ang magkakaroon ng pag-aadya sa Mundo, sino ang magmamana ng lupa, at sino ang pag-uukulan ng tahanan sa Kabilang-buhay. Tunay na hindi magtatamo ang mga tagapagtambal: hindi sa Mundo at hindi sa Kabilang-buhay. Bagkus ang kahihinatnan nila ay ang pagkalugi, kahit pa nagtamasa sila ng tinamasa nila sa Mundo."
عربي تفسیرونه:
وَجَعَلُواْ لِلَّهِ مِمَّا ذَرَأَ مِنَ ٱلۡحَرۡثِ وَٱلۡأَنۡعَٰمِ نَصِيبٗا فَقَالُواْ هَٰذَا لِلَّهِ بِزَعۡمِهِمۡ وَهَٰذَا لِشُرَكَآئِنَاۖ فَمَا كَانَ لِشُرَكَآئِهِمۡ فَلَا يَصِلُ إِلَى ٱللَّهِۖ وَمَا كَانَ لِلَّهِ فَهُوَ يَصِلُ إِلَىٰ شُرَكَآئِهِمۡۗ سَآءَ مَا يَحۡكُمُونَ
Nagpauso ang mga tagapagtambal kay Allāh ng pagtatalaga para kay Allāh ng isang bahagi mula sa nilikha Niya na mga tanim at mga hayupan saka inangkin nilang ito ay para kay Allāh, at ng isa pang bahagi para sa mga diyus-diyusan nila at mga rebulto nila. Ang anumang inilaan nila para sa mga pantambal nila kay Allāh ay hindi nakararating sa mga guguling isinabatas ni Allāh ang paggugol gaya ng sa mga maralita at mga dukha at ang anumang inilaan nila para kay Allāh, ito ay nakararating sa mga pantambal nila kay Allāh na mga diyus-diyusan, na ginugugol sa mga kapakanan ng mga ito. Pakatandaan, kay sagwa ang hatol nila at ang pagbahagi nila!
عربي تفسیرونه:
وَكَذَٰلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٖ مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ قَتۡلَ أَوۡلَٰدِهِمۡ شُرَكَآؤُهُمۡ لِيُرۡدُوهُمۡ وَلِيَلۡبِسُواْ عَلَيۡهِمۡ دِينَهُمۡۖ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا فَعَلُوهُۖ فَذَرۡهُمۡ وَمَا يَفۡتَرُونَ
Kung paanong pinaganda ng demonyo para sa mga tagapagtambal ang pasyang mapang-aping ito, pinaganda rin sa marami sa mga tagapagtambal ng mga pantambal nila kabilang sa mga demonyo ang pagpatay nila sa mga anak nila dala ng takot sa karalitaan upang magpahamak ang mga ito sa kanila sa pamamagitan ng pagkakasadlak sa pagpatay ng buhay na ipinagbawal ni Allāh ang pagpatay nito malibang ayon sa katwiran, at upang manlito ang mga ito sa kanila sa relihiyon nila kaya hindi nila nakikilala kung ano ang isinabatas at kung ano ang hindi isinabatas. Kung sakaling niloob ni Allāh na hindi sila gumawa niyon ay hindi sana sila gumawa niyon, subalit Siya ay lumuob niyon dahil sa isang kasanhiang malalim. Kaya iwanan mo, O Sugo, ang mga tagapagtambal na ito at ang paggawa-gawa nila ng kasinungalingan laban kay Allāh sapagkat tunay na iyon ay hindi nakapipinsala sa iyo at isuko mo kay Allāh ang nauukol sa kanila.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• تفاوت مراتب الخلق في أعمال المعاصي والطاعات يوجب تفاوت مراتبهم في درجات العقاب والثواب.
Ang pagkakaibahan ng mga nibel ng mga nilikha sa mga paggawa ng mga pagsuway at mga pagtalima ay nag-oobliga ng pagkakaibahan ng mga nibel nila sa mga antas ng parusa at gantimpala.
• اتباع الشيطان موجب لانحراف الفطرة حتى تصل لاستحسان القبيح مثل قتل الأولاد ومساواة أصنامهم بالله سبحانه وتعالى.
Ang pagsunod sa demonyo ay tagapag-obliga ng pakalihis ng kalikasan ng pagkalalang hanggang sa umabot sa pagmamaganda sa pangit gaya ng pagpatay sa mga anak at sa pagpapantay sa mga anito nila kay Allāh – kaluwalhatian sa Kanya at pagkataas-taas Siya.
وَقَالُواْ هَٰذِهِۦٓ أَنۡعَٰمٞ وَحَرۡثٌ حِجۡرٞ لَّا يَطۡعَمُهَآ إِلَّا مَن نَّشَآءُ بِزَعۡمِهِمۡ وَأَنۡعَٰمٌ حُرِّمَتۡ ظُهُورُهَا وَأَنۡعَٰمٞ لَّا يَذۡكُرُونَ ٱسۡمَ ٱللَّهِ عَلَيۡهَا ٱفۡتِرَآءً عَلَيۡهِۚ سَيَجۡزِيهِم بِمَا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
Nagsabi ang mga tagapagtambal: "Ang mga ito ay mga hayupan at mga tanim na ipinagbabawal." Walang kakain mula sa mga ito kundi ang sinumang niloloob nila ayon sa pag-aangkin nila at paggawa-gawa nila, kabilang sa mga tagapaglingkod ng mga diyus-diyosan at iba pa sa kanila. Ang mga ito ay mga hayupang ipinagbawal ang mga likod, kaya hindi sinasakyan at hindi kinakargahan. Ang mga ito ay ang baḥīrah, ang sā'ibah, at ang ḥāmī. Ang mga ito ay mga hayupan na hindi sila bumabanggit ng pangalan ni Allāh sa mga ito sa sandali ng pagkakatay. Kumakatay lamang sila ng mga ito sa ngalan ng mga anito nila. Gumawa sila niyon sa kalahatan niyon dala ng pagsisinungaling laban kay Allāh, na iyon daw ay mula sa ganang Kanya. Gaganti sa kanila si Allāh sa pamamagitan ng parusa Niya dahilan sa sila noon ay gumawa-gawa laban sa Kanya.
عربي تفسیرونه:
وَقَالُواْ مَا فِي بُطُونِ هَٰذِهِ ٱلۡأَنۡعَٰمِ خَالِصَةٞ لِّذُكُورِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِنَاۖ وَإِن يَكُن مَّيۡتَةٗ فَهُمۡ فِيهِ شُرَكَآءُۚ سَيَجۡزِيهِمۡ وَصۡفَهُمۡۚ إِنَّهُۥ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
Nagsabi sila: "Ang nasa mga tiyan ng mga sā’ibah at mga baḥīrah na ito na mga sanggol, kung ipinanganak na buhay, ay ipinahihintulot sa mga lalaki namin at ipinagbabawal sa mga maybahay min. Kung ipinanganak ang mga sanggol na nasa tiyan ng mga ito na patay, ang mga lalaki at ang mga babae rito ay magkakatambal." Gaganti sa kanila si Allāh – pagkataas-taas Siya – dahil sa sabi nilang ito ng nagiging karapat-dapat sa kanila. Tunay na Siya ay Marunong sa batas Niya, at pangangasiwa Niya sa kapakanan ng nilikha Niya, Maalam sa kanila.
عربي تفسیرونه:
قَدۡ خَسِرَ ٱلَّذِينَ قَتَلُوٓاْ أَوۡلَٰدَهُمۡ سَفَهَۢا بِغَيۡرِ عِلۡمٖ وَحَرَّمُواْ مَا رَزَقَهُمُ ٱللَّهُ ٱفۡتِرَآءً عَلَى ٱللَّهِۚ قَدۡ ضَلُّواْ وَمَا كَانُواْ مُهۡتَدِينَ
Napahamak nga ang mga pumatay sa mga anak nila dahil sa kahinaan ng mga isip nila at kamangmangan nila, at nagbawal sa itinustos sa kanila ni Allāh na mga hayupan habang mga nag-uugnay niyon kay Allāh bilang isang kasinungalingan. Nalayo nga sila sa landasing tuwid, at sila noon ay hindi mga napatnubayan tungo roon.
عربي تفسیرونه:
۞ وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَ جَنَّٰتٖ مَّعۡرُوشَٰتٖ وَغَيۡرَ مَعۡرُوشَٰتٖ وَٱلنَّخۡلَ وَٱلزَّرۡعَ مُخۡتَلِفًا أُكُلُهُۥ وَٱلزَّيۡتُونَ وَٱلرُّمَّانَ مُتَشَٰبِهٗا وَغَيۡرَ مُتَشَٰبِهٖۚ كُلُواْ مِن ثَمَرِهِۦٓ إِذَآ أَثۡمَرَ وَءَاتُواْ حَقَّهُۥ يَوۡمَ حَصَادِهِۦۖ وَلَا تُسۡرِفُوٓاْۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُسۡرِفِينَ
Si Allāh – kaluwalhatian sa Kanya – ay ang lumikha ng mga patanimang nakalatag sa balat ng lupa para sa [halamang] walang katawan at para sa nakaangat sa ibabaw ng mga ito na may katawan. Siya ang lumikha ng mga datiles at lumikha ng mga pananim na nagkakaiba-iba ang mga bunga sa anyo at lasa. Siya ang lumikha ng mga oliba at mga granada, na ang mga dahon ng mga ito ay nagkakahawigan at ang mga lasa ng mga ito ay hindi nagkakahawigan. Kumain kayo, O mga tao, mula sa bunga ng mga ito kapag namunga ang mga ito at magbigay kayo ng zakāh ng mga ito sa araw ng pag-aani ng mga ito. Huwag kayong lumampas sa mga hangganang legal sa Islām sa pagkain at paggugol sapagkat si Allāh ay hindi umiibig sa mga lumalampas sa mga hangganan Niya kaugnay sa mga ito ni sa iba pa sa mga ito, bagkus kinasusuklaman Niya. Tunay na ang lumikha niyon sa kabuuan niyon ay ang pumayag nito sa mga lingkod Niya kaya hindi ukol sa mga tagapagtambal ang pagbabawal niyon.
عربي تفسیرونه:
وَمِنَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ حَمُولَةٗ وَفَرۡشٗاۚ كُلُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ وَلَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيۡطَٰنِۚ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٞ
Siya ay ang nagpaluwal para sa inyo ng mga hayupan na naaangkop na pagpasanin gaya ng mga malaki sa mga kamelyo at hindi naaangkop para roon gaya ng mga maliit sa mga ito at gaya ng mga tupa. Kumain kayo, O mga tao, mula sa itinustos sa inyo ni Allāh kabilang sa mga bagay na pinayagan Niya sa inyo. Huwag kayong sumunod sa mga bakas ng demonyo sa pagpapahintulot ng ipinagbawal ni Allāh at pagbabawal ng ipinahintulot Niya gaya ng ginagawa ng mga tagapagtambal. Tunay na ang demonyo para sa inyo, O mga tao, ay isang kaaway na maliwanag ang pangangaway yayamang nagnanais ito sa inyo na sumuway kayo kay Allāh sa pamamagitan niyon.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• ذم الله المشركين بسبع صفات هي : الخسران والسفاهة وعدم العلم وتحريم ما رزقهم الله والافتراء على الله والضلال وعدم الاهتداء؛ فهذه أمور سبعة، وكل واحد منها سبب تام في حصول الذم.
Pumula si Allāh sa mga tagapagtambal sa pitong katangian: ang pagkalugi, ang kahunghangan, ang kawalan ng kaalaman, ang pagbabawal sa itinustos sa kanila ni Allāh, ang paggawa-gawa ng kasinungalingan kay Allāh, ang pagkaligaw, at ang kawalang ng pagkapatnubay. Ito ay pitong usapin. Ang bawat isa sa mga ito ay isang kadahilanang lubos sa pagkatamo ng pamumula.
• الأهواء سبب تحريم ما أحل الله وتحليل ما حرم الله.
Ang mga pithaya ay dahilan ng pagbabawal sa ipinahintulot ni Allāh at pagpapahintulot sa ipinagbawal ni Allāh.
• وجوب الزكاة في الزروع والثمار عند حصادها، مع جواز الأكل منها قبل إخراج زكاتها، ولا يُحْسَب من الزكاة.
Ang pagkatungkulin ng zakāh sa mga pananim at mga bunga sa sandali ng pag-ani ng mga ito kalakip ng pagpapahintulot sa pagkain mula sa mga ito bago ng pagbibigay ng zakāh, na hindi binibilang na bahagi ng zakāh.
ثَمَٰنِيَةَ أَزۡوَٰجٖۖ مِّنَ ٱلضَّأۡنِ ٱثۡنَيۡنِ وَمِنَ ٱلۡمَعۡزِ ٱثۡنَيۡنِۗ قُلۡ ءَآلذَّكَرَيۡنِ حَرَّمَ أَمِ ٱلۡأُنثَيَيۡنِ أَمَّا ٱشۡتَمَلَتۡ عَلَيۡهِ أَرۡحَامُ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۖ نَبِّـُٔونِي بِعِلۡمٍ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Lumikha Siya para sa inyo ng walong kategorya. Mula sa mga tupa ay magkapares: isang lalaki at isang babae; at mula sa mga kambing ay dalawa. Sabihin mo, O Sugo, sa mga tagapagtambal: "Nagbawal ba si Allāh – pagkataas-taas Siya – sa dalawang lalaki mula sa dalawang pares dahil sa kadahilanan ng pagkalalaki? Kung nagsabi sila ng oo ay sabihin mo sa kanila: 'Bakit kayo nagbabawal sa mga babae?' O na Siya ba ay nagbawal sa dalawang babae dahil sa kadahilanan ng pagkababae? Kung nagsabi sila ng oo ay sabihin mo sa kanila: 'Bakit kayo nagbabawal sa dalawang lalaki?' O na Siya ba ay nagbawal sa nilaman ng mga sinapupunan ng dalawang babae dahil sa kadahilanan ng pagkakalaman dito ng sinapupunan? Kung nagsabi sila ng oo ay sabihin mo sa kanila: 'Bakit kayo nag-iiba-iba sa nilaman ng mga sinapupunan sa pamamagitan ng pagbabawal sa mga lalaki nito minsan at ng pagbabawal sa mga babae nito minsan? Magpabatid kayo sa akin, O mga tagapagtambal, ng pinagbabatayan ninyo ng kaalamang tumpak kung kayo ay mga tapat sa pahayag ninyo na ang pagbabawal niyon ay mula kay Allāh.'"
عربي تفسیرونه:
وَمِنَ ٱلۡإِبِلِ ٱثۡنَيۡنِ وَمِنَ ٱلۡبَقَرِ ٱثۡنَيۡنِۗ قُلۡ ءَآلذَّكَرَيۡنِ حَرَّمَ أَمِ ٱلۡأُنثَيَيۡنِ أَمَّا ٱشۡتَمَلَتۡ عَلَيۡهِ أَرۡحَامُ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۖ أَمۡ كُنتُمۡ شُهَدَآءَ إِذۡ وَصَّىٰكُمُ ٱللَّهُ بِهَٰذَاۚ فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا لِّيُضِلَّ ٱلنَّاسَ بِغَيۡرِ عِلۡمٍۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Ang natitira sa walong kategorya ay magkapares mula sa mga kamelyo at magkapares mula sa mga baka. Sabihin mo, O Sugo, sa mga tagapagtambal: "Si Allāh ba ay nagbawal sa ipinagbawal mula sa mga ito dahil sa pagkalalaki nito o dahil sa pagkababae nito o dahil sa pagkakalaman dito ng sinapupunan? O kayo ba noon, O mga tagapagtambal, ay mga nakadalo ayon sa pag-aangkin ninyo nang nagtagubilin sa inyo si Allāh ng pagbabawal sa ipinagbawal ninyo mula sa mga hayupang ito? Walang isang higit mabigat sa kawalang-katarungan ni higit na malaki sa krimen kaysa sa sinumang gumawa-gawa laban kay Allāh ng kasinungalingan saka nag-ugnay sa Kanya ng pagbabawal ng hindi Niya ipinagbawal upang magpaligaw sa mga tao palayo sa landasing tuwid nang walang kaalaman na mapagbabatayan doon. Tunay na si Allāh ay hindi nagtutuon sa kapatnubayan sa mga tagalabag ng katarungan dahil sa paggagawa-gawa nila ng kasinungalingan laban kay Allāh.
عربي تفسیرونه:
قُل لَّآ أَجِدُ فِي مَآ أُوحِيَ إِلَيَّ مُحَرَّمًا عَلَىٰ طَاعِمٖ يَطۡعَمُهُۥٓ إِلَّآ أَن يَكُونَ مَيۡتَةً أَوۡ دَمٗا مَّسۡفُوحًا أَوۡ لَحۡمَ خِنزِيرٖ فَإِنَّهُۥ رِجۡسٌ أَوۡ فِسۡقًا أُهِلَّ لِغَيۡرِ ٱللَّهِ بِهِۦۚ فَمَنِ ٱضۡطُرَّ غَيۡرَ بَاغٖ وَلَا عَادٖ فَإِنَّ رَبَّكَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Sabihin mo, O Sugo: "Hindi ako nakatatagpo sa anumang ikinasi ni Allāh sa akin ng isang bagay na ipinagbabawal maliban sa namatay nang walang pagkakatay o dugong dumadaloy o laman ng baboy sapagkat tunay na ito ay isang kasalaulaang ipinagbabawal o ito ay kabilang sa kinatay sa hindi pangalan ni Allāh gaya ng kinatay para sa mga anito nila. Ngunit ang sinumang napilit ng pangangailangan sa pagkain ng mga ipinagbabawal na ito dahil sa tindi ng gutom nang hindi naghahangad ng pagpapasarap sa pagkain nito, hindi lumalampas sa hangganan ng pangangailangan, ay walang kasalanan sa kanya roon. Tunay na ang Panginoon mo, O Sugo, ay Mapagpatawad sa napipilitan kahit nakakain mula sa mga ito, Maawain sa kanya."
عربي تفسیرونه:
وَعَلَى ٱلَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمۡنَا كُلَّ ذِي ظُفُرٖۖ وَمِنَ ٱلۡبَقَرِ وَٱلۡغَنَمِ حَرَّمۡنَا عَلَيۡهِمۡ شُحُومَهُمَآ إِلَّا مَا حَمَلَتۡ ظُهُورُهُمَآ أَوِ ٱلۡحَوَايَآ أَوۡ مَا ٱخۡتَلَطَ بِعَظۡمٖۚ ذَٰلِكَ جَزَيۡنَٰهُم بِبَغۡيِهِمۡۖ وَإِنَّا لَصَٰدِقُونَ
Nagbawal Kami sa mga hudyo ng anumang hindi nagkakahiwa-hiwalay ang mga daliri gaya ng mga kamelyo at mga ostrits. Nagbawal Kami sa kanila ng mga taba ng mga baka at mga tupa maliban sa kumapit sa mga likod ng dalawang uring ito o nadala ng mga bituka o nahalo sa buto gaya ng pigi at tagiliran. Gumanti nga Kami sa kanila dahil sa kawalang-katarungan nila sa pagbabawal niyon sa kanilang sarili. Tunay na Kami ay talagang Tapat sa bawat ipinababatid Namin.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• في الآيات دليل على إثبات المناظرة في مسائل العلم، وإثبات القول بالنظر والقياس.
Sa mga talatang ito ng Qur'ān ay may patunay sa pagpapatibay sa pakikipagtalakayan kaugnay sa mga usapin ng kaalaman at pagpapatibay sa paniniwala sa pagmamasid at paghahambing.
• الوحي وما يستنبط منه هو الطريق لمعرفة الحلال والحرام.
Ang pagkakasi [ni Allāh] at ang anumang nahihinuha mula rito ay ang daan sa pagkilala sa ipinahihintulot at ipinagbabawal.
• إن من الظلم أن يُقْدِم أحد على الإفتاء في الدين ما لم يكن قد غلب على ظنه أنه يفتي بالصواب الذي يرضي الله.
Tunay na bahagi ng kawalang-katarungan na mangahas ang isang tao sa paghahatol kaugnay sa relihiyon ng [opinyong] hindi nga nanaig sa palagay niya na siya ay naghahatol ng tumpak na nagpapalugod kay Allāh.
فَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل رَّبُّكُمۡ ذُو رَحۡمَةٖ وَٰسِعَةٖ وَلَا يُرَدُّ بَأۡسُهُۥ عَنِ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
Kaya kung nagpasinungaling sila sa iyo, O Sugo, at hindi nagpatotoo sa inihatid mo mula sa Panginoon mo ay sabihin mo bilang pag-uudyok sa kanila: "Ang Panginoon ninyo ay may awang malawak. Bahagi ng awa Niya sa inyo ay ang pagpapalugit Niya sa inyo at ang hindi pagmamadali Niya sa inyo sa pagdurusa." Sabihin mo pa sa kanila bilang pagbabala sa kanila: "Tunay na ang parusa Niya ay hindi nabawi buhat sa mga taong gumagawa ng mga pagsuway at mga kasalanan."
عربي تفسیرونه:
سَيَقُولُ ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَآ أَشۡرَكۡنَا وَلَآ ءَابَآؤُنَا وَلَا حَرَّمۡنَا مِن شَيۡءٖۚ كَذَٰلِكَ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ حَتَّىٰ ذَاقُواْ بَأۡسَنَاۗ قُلۡ هَلۡ عِندَكُم مِّنۡ عِلۡمٖ فَتُخۡرِجُوهُ لَنَآۖ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا تَخۡرُصُونَ
Magsasabi ang mga tagapagtambal habang mga nangangatwiran ng kalooban ni Allāh at pagtatakda Niya sa katumpakan ng pagtatambal nila kay Allāh: "Kung sakaling niloob ni Allāh na hindi kami magtambal mismo ni ang mga magulang namin ay talaga sanang hindi kami nagtambal sa Kanya. Kung sakaling niloob ni Allāh na hindi kami magbawal ng ipinagbawal namin sa mga sarili namin ay talaga sanang hindi kami nagbawal niyon." Sa pamamagitan ng tulad ng katwiran nilang napabubulaanan, nagpasinungaling ang mga nauna pa sa kanila sa mga sugo ng mga iyon, na mga nagsasabi: "Kung sakaling niloob ni Allāh na hindi kami magpasinungaling sa kanila ay talaga sanang hindi kami nagpasinungaling sa kanila." Nagpatuloy sila sa pagpapasinungaling na ito hanggang sa lumasap sila ng parusa Namin na pinababa Namin sa kanila. Sabihin mo, O Sugo, sa mga tagapagtambal na ito: "Mayroon kaya sa ganang inyo na isang patunay na nagpapatunay na si Allāh ay nalugod sa inyo na magtambal kayo sa Kanya at na magpahintulot kayo ng ipinagbawal Niya at magbawal kayo ng ipinahintulot Niya? Ang payak na pagkaganap niyon mula sa inyo ay hindi isang patunay sa pagkalugod Niya sa inyo. Tunay na kayo ay walang sinusunod kaugnay roon kundi ang palagay. Tunay na ang palagay ay hindi naipapalit sa katotohanan sa anuman. Kayo ay walang [ginagawa] malibang nagpapasinungaling."
عربي تفسیرونه:
قُلۡ فَلِلَّهِ ٱلۡحُجَّةُ ٱلۡبَٰلِغَةُۖ فَلَوۡ شَآءَ لَهَدَىٰكُمۡ أَجۡمَعِينَ
Sabihin mo, O Sugo, sa mga tagapagtambal: "Kung wala kayong mga katwiran maliban sa mga mahinang katwirang ito, tunay na sa kay Allāh ang katwirang pamputol na mapuputol sa harap nito ang mga dahi-dahilan ninyong inilalahad ninyo at mawawalang-saysay sa pamamagitan nito ang mga maling akala ninyong kinakapitan ninyo. Kaya kung sakaling niloob ni Allāh ang pagtutuon sa inyo sa kalahatan sa katotohanan, O mga tagapagtambal, ay talaga sanang nagtuon Siya sa inyo roon."
عربي تفسیرونه:
قُلۡ هَلُمَّ شُهَدَآءَكُمُ ٱلَّذِينَ يَشۡهَدُونَ أَنَّ ٱللَّهَ حَرَّمَ هَٰذَاۖ فَإِن شَهِدُواْ فَلَا تَشۡهَدۡ مَعَهُمۡۚ وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ وَهُم بِرَبِّهِمۡ يَعۡدِلُونَ
Sabihin mo, O Sugo, sa mga tagapagtambal na ito na nagbabawal sa ipinahintulot ni Allāh at nag-aangkin na si Allāh ay ang nagbawal niyon: "Magdala kayo ng mga saksi ninyo na sasaksi na si Allāh ay nagbawal ng mga bagay na ito na ipinagbawal ninyo." Ngunit kung sumaksi sila nang walang kaalaman na si Allāh ay nagbawal niyon, huwag kang maniwala sa kanila, O Sugo, sa pagsasaksi nila dahil ito ay isang pagsaksi sa kabulaanan. Huwag kang sumunod sa mga pithaya ng mga nagpapahatol sa mga pithaya nila sapagkat nagpasinungaling nga sila sa mga tanda ni Allāh nang ipinagbawal nila ang ipinahintulot ni Allāh sa kanila. Huwag kang sumunod sa mga hindi sumasampalataya sa Kabilang-buhay samantalang sila sa Panginoon nila ay nagtatambal saka nagpapantay sila sa Kanya sa iba pa sa Kanya. Papaanong sinusunod ang sinumang ito ang saloobin niya sa Panginoon niya?"
عربي تفسیرونه:
۞ قُلۡ تَعَالَوۡاْ أَتۡلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمۡ عَلَيۡكُمۡۖ أَلَّا تُشۡرِكُواْ بِهِۦ شَيۡـٔٗاۖ وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنٗاۖ وَلَا تَقۡتُلُوٓاْ أَوۡلَٰدَكُم مِّنۡ إِمۡلَٰقٖ نَّحۡنُ نَرۡزُقُكُمۡ وَإِيَّاهُمۡۖ وَلَا تَقۡرَبُواْ ٱلۡفَوَٰحِشَ مَا ظَهَرَ مِنۡهَا وَمَا بَطَنَۖ وَلَا تَقۡتُلُواْ ٱلنَّفۡسَ ٱلَّتِي حَرَّمَ ٱللَّهُ إِلَّا بِٱلۡحَقِّۚ ذَٰلِكُمۡ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ
Sabihin mo, O Sugo, sa mga tao: "Halikayo, bibigkas ako sa inyo ng ipinagbawal ni Allāh sa inyo: na magtambal kayo sa Kanya ng anuman kabilang sa mga nilikha Niya; na magpakasutil kayo sa mga magulang ninyo, bagkus kinakailangan sa inyo ang paggawa ng maganda sa kanila; na pumatay kayo ng mga anak ninyo dahilan sa karalitaan gaya ng ginagawa noon ng mga tao ng Panahon ng Kamangmangan, si Allāh ay nagtutustos sa inyo at nagtutustos sa kanila; nagbawal Siya na lumapit kayo sa mga malaswa: anumang inihayag mula sa mga ito at anumang inilihim; at na pumatay kayo ng buhay na ipinagbawal ni Allāh na patayin malibang ayon sa karapatan gaya ng pangangalunya matapos makapag-asawa at pagtalikod sa Islām." Ang nabanggit na iyon ay itinagubilin ni Allāh sa inyo, nang sa gayon kayo ay uunawa sa Kanya sa mga ipinag-uutos Niya at mga sinasaway Niya.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• الحذر من الجرائم الموصلة لبأس الله؛ لأنه لا يُرَدُّ بأسه عن القوم المجرمين إذا أراده.
Ang babala laban sa mga krimeng nagpapahantong sa kaparusahan ni Allāh dahil hindi napipigilan ang kaparusahan Niya laban sa mga taong salarin kapag ninais Niya.
• الاحتجاج بالقضاء والقدر بعد أن أعطى الله تعالى كل مخلوق قُدْرة وإرادة يتمكَّن بهما من فعل ما كُلِّف به؛ ظُلْمٌ مَحْض وعناد صرف.
Ang pangangatwiran ng pagtatadhana at ang pagtatakda matapos na nagbigay si Allāh – pagkataas-taas Siya – sa bawat nilikha ng kakayahan at pagnanais na makakakaya siya sa pamamagitan ng mga ito sa paggawa ng iniatang sa kanya ay isang dalisay na kawalang-katarungan at isang payak na pagmamatigas.
• دَلَّتِ الآيات على أنه بحسب عقل العبد يكون قيامه بما أمر الله به.
Nagpatunay ang mga talatang ito ng Qur'ān na alinsunod sa pagkaunawa ng tao nangyayari ang pagsasagawa niya ng ipinag-utos ni Allāh.
• النهي عن قربان الفواحش أبلغ من النهي عن مجرد فعلها، فإنه يتناول النهي عن مقدماتها ووسائلها الموصلة إليها.
Ang pagsaway sa paglapit sa mga mahalay ay higit na masidhi kaysa sa pagsaway sa paggawa lamang nito sapagkat tunay ito ay nagsasagawa ng pagsaway sa mga panimulang gawain ng mga ito at mga kaparaanan ng mga ito na nagpapahantong sa mga ito.
وَلَا تَقۡرَبُواْ مَالَ ٱلۡيَتِيمِ إِلَّا بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ حَتَّىٰ يَبۡلُغَ أَشُدَّهُۥۚ وَأَوۡفُواْ ٱلۡكَيۡلَ وَٱلۡمِيزَانَ بِٱلۡقِسۡطِۖ لَا نُكَلِّفُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَاۖ وَإِذَا قُلۡتُمۡ فَٱعۡدِلُواْ وَلَوۡ كَانَ ذَا قُرۡبَىٰۖ وَبِعَهۡدِ ٱللَّهِ أَوۡفُواْۚ ذَٰلِكُمۡ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ
Nagbawal si Allāh na makialam kayo sa ari-arian ng ulila (ang nawalan ng ama niya bago nagbinata o nagdalaga) kundi ayon sa may dulot itong kabutihan, pakinabang sa kanya, at karagdagan sa ari-arian niya hanggang sa umabot siya sa kahustuhang gulang at matalos mula sa kanya ang katinuan ng isip. Nagbawal Siya sa inyo ng pang-uumit sa pagtatakal at timbangan, bagkus kinakailangan sa inyo ang katarungan sa pagkuha at pagbibigay sa pagtitinda at pagbili. Hindi Siya nag-aatang sa isang kaluluwa malibang ayon sa kakayahan nito. Kaya ang anumang hindi maaaring maiwasan na pagkadagdag o pagkakabawas sa mga takalan at iba pa sa mga ito ay walang paninisi roon. Nagbawal Siya sa inyo na magsabi kayo ng iba pa sa tama kaugnay sa pag-uulat o pagsasaksi, nang walang pagkiling sa isang kaanak o isang kaibigan. Nagbawal Siya sa inyo ng pagkalas sa kasunduan sa Kanya kapag nakipagkasunduan kayo sa Kanya, bagkus kinakailangan sa inyo ang paglubus-lubos niyon. Ang naunang nabanggit na iyon ay nag-utos sa inyo si Allāh ng isang utos na binibigyang-diin, sa pag-asang magsaalaala kayo sa kahihinatnan ng lagay ninyo.
عربي تفسیرونه:
وَأَنَّ هَٰذَا صِرَٰطِي مُسۡتَقِيمٗا فَٱتَّبِعُوهُۖ وَلَا تَتَّبِعُواْ ٱلسُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمۡ عَن سَبِيلِهِۦۚ ذَٰلِكُمۡ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ
Nagbawal Siya sa inyo na sumunod kayo sa mga landas ng pagkaligaw at mga daan nito, bagkus kinakailangan sa inyo ang pagsunod sa daang tuwid ni Allāh na walang kabaluktutan doon. Ang mga daan ng pagkaligaw ay nagpapahantong sa inyo sa pagkakahati-hati at pagkakalayo sa daan ng katotohanan. Ang pagsunod na iyon sa daang tuwid ni Allāh ay ang itinagubilin Niya sa inyo, sa pag-asang mangilag kayong magkasala sa Kanya sa pamamagitan ng pagsunod sa ipinag-utos Niya at pag-iwas sa sinaway Niya.
عربي تفسیرونه:
ثُمَّ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ تَمَامًا عَلَى ٱلَّذِيٓ أَحۡسَنَ وَتَفۡصِيلٗا لِّكُلِّ شَيۡءٖ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٗ لَّعَلَّهُم بِلِقَآءِ رَبِّهِمۡ يُؤۡمِنُونَ
Karagdagan, matapos ng pagpapabatid sa nabanggit, nagpapabatid Kami na Kami ay nagbigay kay Moises ng Torah bilang pagbubuo sa biyaya, bilang ganti sa paggawa niya ng maganda sa gawain, bilang paglilinaw para sa bawat bagay na kakailanganin niya sa relihiyon, bilang katunayan sa katotohanan, at bilang awa, sa pag-asang sumampalataya sila sa pakikipagkita sa Panginoon nila sa Araw ng Pagbangon para maghanda sila para sa Kanya ng gawang maayos.
عربي تفسیرونه:
وَهَٰذَا كِتَٰبٌ أَنزَلۡنَٰهُ مُبَارَكٞ فَٱتَّبِعُوهُ وَٱتَّقُواْ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ
Ang Qur'ān na ito ay isang Aklat na pinababa Namin, na marami ang pagpapala dahil sa nilalaman nito na mga pakinabang panrelihiyon at pangmundo, kaya sumunod kayo sa pinababa rito at mag-ingat kayo sa pagsalungat dito, sa pag-asang kaawaan kayo.
عربي تفسیرونه:
أَن تَقُولُوٓاْ إِنَّمَآ أُنزِلَ ٱلۡكِتَٰبُ عَلَىٰ طَآئِفَتَيۡنِ مِن قَبۡلِنَا وَإِن كُنَّا عَن دِرَاسَتِهِمۡ لَغَٰفِلِينَ
upang hindi kayo magsabi, O mga tagapagtambal ng mga Arabe: "Nagbaba lamang si Allāh ng Torah at Ebanghelyo sa mga Hudyo at mga Kristiyano bago pa namin at hindi Siya nagbaba sa amin ng isang kasulatan. Tunay na kami ay hindi nakaaalam ng pagbigkas ng mga kasulatan nila dahil ang mga ito ay nasa wika nila at hindi nasa wika namin."
عربي تفسیرونه:
أَوۡ تَقُولُواْ لَوۡ أَنَّآ أُنزِلَ عَلَيۡنَا ٱلۡكِتَٰبُ لَكُنَّآ أَهۡدَىٰ مِنۡهُمۡۚ فَقَدۡ جَآءَكُم بَيِّنَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٞۚ فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّن كَذَّبَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَصَدَفَ عَنۡهَاۗ سَنَجۡزِي ٱلَّذِينَ يَصۡدِفُونَ عَنۡ ءَايَٰتِنَا سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ بِمَا كَانُواْ يَصۡدِفُونَ
Upang hindi kayo magsabi: "Kung sakaling nagbaba si Allāh sa amin ng isang kasulatan gaya ng pinababa Niya sa mga Hudyo at mga Kristiyano ay talaga sanang kami ay naging higit sa pagkamatuwid kaysa sa kanila," sapagkat may dumating nga sa inyo na isang aklat na pinababa ni Allāh sa Propeta ninyong si Muḥammad – basbasan siya ni Allāh at batiin ng kapayapaan – sa wika ninyo. Iyon ay isang katwirang maliwanag, isang paggabay tungo sa katotohanan, at isang awa para sa Kalipunang Islām. Kaya huwag kayong magpalusot sa pamamagitan ng mga mahinang palusot at magdahilan sa pamamagitan ng mga bulaang dahilan. Walang isa mang higit na mabigat sa kawalang-katarungan kaysa sa nagpasinungaling sa mga tanda ni Allāh at lumihis sa mga ito. Magpaparusa Siya sa mga lumilihis sa mga tanda Niya ng isang matinding parusa sa pamamagitan ng pagpapasok sa kanila sa Apoy ng Impiyerno bilang isang ganti sa paglihis nila at pag-ayaw nila sa mga ito.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• لا يجوز التصرف في مال اليتيم إلّا في حدود مصلحته، ولا يُسلَّم ماله إلّا بعد بلوغه الرُّشْد.
Hindi ipinahihintulot ang panghihimasok sa ari-arian ng ulila malibang nasa mga hangganan ng kapakanan niya at hindi ipapasa sa kanya ang ari-arian niya malibang matapos ng pag-abot niya sa kasapatan ng isip.
هَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّآ أَن تَأۡتِيَهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ أَوۡ يَأۡتِيَ رَبُّكَ أَوۡ يَأۡتِيَ بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَۗ يَوۡمَ يَأۡتِي بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَ لَا يَنفَعُ نَفۡسًا إِيمَٰنُهَا لَمۡ تَكُنۡ ءَامَنَتۡ مِن قَبۡلُ أَوۡ كَسَبَتۡ فِيٓ إِيمَٰنِهَا خَيۡرٗاۗ قُلِ ٱنتَظِرُوٓاْ إِنَّا مُنتَظِرُونَ
Naghihintay kaya ang mga tagapasinungaling maliban pa na pumunta sa kanila ang anghel ng kamatayan at ang mga tagatulong nito para kunin ang mga kaluluwa nila sa Mundo; o pumunta ang Panginoon mo sa Araw ng Pagpapasya sa Kabilang-buhay, O Sugo, para sa pagpapasya ng husga sa pagitan nila; o pumunta ang ilan sa mga tanda ng Panginoon mo na nagpapatunay sa Huling Sandali? Sa araw na pupunta ang ilan sa mga tanda ng Panginoon mo, gaya ng pagsikat ng araw mula sa kanluran nito, ay hindi magpapakinabang sa isang tatangging sumampalataya ang pananampalataya nito at hindi magpapakinabang sa isang mananampalataya ang gawain nito [kung] hindi siya gumawa ng isang kabutihan bago pa nito. Sabihin mo, O Sugo, sa mga tagapagtambal na tagapasinungaling na ito: "Maghintay kayo sa isa sa mga bagay na ito; tunay na Kami ay mga naghihintay."
عربي تفسیرونه:
إِنَّ ٱلَّذِينَ فَرَّقُواْ دِينَهُمۡ وَكَانُواْ شِيَعٗا لَّسۡتَ مِنۡهُمۡ فِي شَيۡءٍۚ إِنَّمَآ أَمۡرُهُمۡ إِلَى ٱللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ
Tunay na ang mga gumawa sa relihiyon nila na nagkahati-hati kabilang sa mga Hudyo at mga Kristiyano yayamang kumuha sila ng isang bahagi nito at nag-iwan sila ng isang bahagi nito at sila ay naging mga sektang nagkaiba-iba, ikaw, O Sugo, ay hindi kabilang sa kanila sa anuman sapagkat ikaw ay walang-kaugnayan sa anumang taglay nilang pagkaligaw. Walang kailangan sa iyo kundi ang pagbibigay-babala sa kanila sapagkat ang nauukol sa kanila ay nakatalaga kay Allāh. Pagkatapos Siya, sa Araw ng Pagbangon, ay magpapabatid sa kanila hinggil sa anumang dati nilang ginagawa sa Mundo para gumanti Siya sa kanila roon.
عربي تفسیرونه:
مَن جَآءَ بِٱلۡحَسَنَةِ فَلَهُۥ عَشۡرُ أَمۡثَالِهَاۖ وَمَن جَآءَ بِٱلسَّيِّئَةِ فَلَا يُجۡزَىٰٓ إِلَّا مِثۡلَهَا وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
Ang sinumang naghatid sa Araw ng Pagbangon ng isang gawang maganda kabilang sa mga mananampalataya ay pag-iibayuhin ito ni Allāh para sa kanya na maging sampung magandang gawa. Ang sinumang naghatid ng isang gawang masagwa ay hindi siya parurusahan maliban ng tulad nito sa gaan at bigat, hindi higit kaysa rito. Sila, sa Araw ng Pagbangon, ay hindi lalabagin sa katarungan sa pamamagitan ng pagbawas sa gantimpala sa mga magandang gawa ni ng pagdagdag sa parusa sa mga masagwang gawa.
عربي تفسیرونه:
قُلۡ إِنَّنِي هَدَىٰنِي رَبِّيٓ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ دِينٗا قِيَمٗا مِّلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗاۚ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Sabihin mo, O Sugo, sa mga tagapagtambal na tagapasinungaling na ito: "Tunay na ako ay ginabayan ng Panginoon ko tungo sa daang tuwid, ang daan ng relihiyong nagtataguyod sa mga kapakanan ng Mundo at Kabilang-buhay. Ito ay ang kapaniwalaan ni Abraham na nakakiling sa katotohanan, na hindi naging kabilang sa mga tagapagtambal kailanman."
عربي تفسیرونه:
قُلۡ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحۡيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Sabihin mo, O Sugo: "Tunay na ang dasal ko, ang pagkakatay para kay Allāh at sa ngalan ni Allāh hindi sa iba pa sa Kanya, ang buhay ko, at ang kamatayan ko, ang lahat ng iyon ay ukol kay Allāh lamang, ang Panginoon ng mga nilikha. Ang iba pa sa Kanya ay walang bahagi roon."
عربي تفسیرونه:
لَا شَرِيكَ لَهُۥۖ وَبِذَٰلِكَ أُمِرۡتُ وَأَنَا۠ أَوَّلُ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
Siya – kaluwalhatian sa Kanya at pagkataas-taas Siya – ay walang katambal at walang sinasamba ayon sa karapatan na iba pa sa Kanya. Itong Tawḥīd na dalisay sa Shirk ay ipinag-utos sa akin ni Allāh. Ako ay una sa mga sumusuko sa Kanya kabilang sa Kalipunang ito.
عربي تفسیرونه:
قُلۡ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَبۡغِي رَبّٗا وَهُوَ رَبُّ كُلِّ شَيۡءٖۚ وَلَا تَكۡسِبُ كُلُّ نَفۡسٍ إِلَّا عَلَيۡهَاۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُم مَّرۡجِعُكُمۡ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
Sabihin mo, O Sugo, sa mga tagapagtambal na ito: "Sa iba pa ba kay Allāh maghahanap ako ng isang Panginoon samantalang Siya – kaluwalhatian sa Kanya at pagkataas-taas Siya – ay Panginoon ng bawat bagay? Siya ay ang Panginoon ng mga sinasambang sinasamba ninyo bukod pa sa Kanya. Hindi magpapasan ang isang inosente ng pagkakasala ng iba pa sa kanya. Pagkatapos tungo sa Panginoon ninyo lamang ang pagbabalik ninyo sa Araw ng Pagbangon saka magbabalita Siya sa inyo hinggil sa anumang kayo noon ay nagkakaiba-iba hinggil doon sa Mundo kabilang sa usapin ng relihiyon."
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَكُمۡ خَلَٰٓئِفَ ٱلۡأَرۡضِ وَرَفَعَ بَعۡضَكُمۡ فَوۡقَ بَعۡضٖ دَرَجَٰتٖ لِّيَبۡلُوَكُمۡ فِي مَآ ءَاتَىٰكُمۡۗ إِنَّ رَبَّكَ سَرِيعُ ٱلۡعِقَابِ وَإِنَّهُۥ لَغَفُورٞ رَّحِيمُۢ
Si Allāh ay ang gumawa sa inyo na humahalili sa nauna sa inyo sa lupa para sa pagsasagawa ng paglinang nito. Nag-angat Siya sa ilan sa inyo sa mga antas sa pagkakalikha, pagtustos, at iba pa sa mga ito higit sa iba upang sumubok Siya sa inyo sa ibinigay Niya sa inyo mula roon. Tunay na ang Panginoon mo, O Sugo, ay mabilis ang parusa sapagkat Siya ay malapit sa bawat dumarating. Tunay na Siya ay talagang Mapagpatawad sa sinumang nagbalik-loob kabilang sa mga lingkod Niya, Maawain dito.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• أن الدين يأمر بالاجتماع والائتلاف، وينهى عن التفرق والاختلاف.
Tunay na ang Islām ay nag-uutos ng pagkakaisa at pagkakabuklod at sumasaway sa pagkakahati-hati at pagkakaiba-iba.
• من تمام عدله تعالى وإحسانه أنه يجازي بالسيئة مثلها، وبالحسنة عشرة أمثالها، وهذا أقل ما يكون من التضعيف.
Bahagi ng kalubusan ng katarungan Niya – pagkataas-taas Siya – at paggawa Niya ng maganda ay na Siya ay gumaganti sa masagwang gawa ng tulad nito at sa magandang gawa ng sampung tulad nito. Ito ay ang pinakakaunting nangyayaring pag-iibayo.
• الدين الحق القَيِّم يتطَلب تسخير كل أعمال العبد واهتماماته لله عز وجل، فله وحده يتوجه العبد بصلاته وعبادته ومناسكه وذبائحه وجميع قرباته وأعماله في حياته وما أوصى به بعد وفاته.
Ang relihiyong totoong matuwid ay humihiling ng pagpapasilbi ng lahat ng mga gawain ng tao at mga pinahahalagahan nito para kay Allāh – kamahal-mahalan Siya at kapita-pitagan Siya – sapagkat [dapat] sa Kanya lamang nagtutuon ang tao ng dasal nito, pagsamba nito, mga gawaing panrelihiyon nito, mga alay nito, lahat ng mga pampalapit-loob nito at mga gawain nito sa buhay nito, at anumang inihabilin nito matapos ng pagyao nito.
د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - د المختصر فی تفسیر القرآن الکریم فلیپیني (تجالوج) ژباړه - د ژباړو فهرست (لړلیک)
د المختصر فی تفسیر القرآن الکریم فلیپیني (تجالوج) ژباړه، د مرکز تفسیر للدارسات القرآنیة لخوا خپور شوی.