د معناګانو ژباړه سورت صافات - اویګوري ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه - د مخ نمبر 451 - د قرآن کریم دائرة المعارف

آیت: 127

فَكَذَّبُوهُ فَإِنَّهُمۡ لَمُحۡضَرُونَ

ئىلياسنىڭ قەۋمىنىڭ ئۇنىڭغا تۇتقان پوزىتسىيەسى ئۇنى ئىنكار قىلىشتىن باشقا نەرسە بولمىدى. ئۇلار ئىنكار قىلغانلىقلىرى تۈپەيلىدىن ئازابقا دۇچار قىلىنىدۇ.

آیت: 128

إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

لېكىن ئۇنىڭ قەۋمى ئىچىدىن مۇئمىن بولۇپ، ئىبادەتلىرىدە ئاللاھقا ئىخلاسمەن بولغانلار بۇنىڭ سىرتىدا. بۇنداق كىشىلەر ئازابقا تاشلىنىشتىن قۇتۇلغۇچىلاردۇر.

آیت: 129

وَتَرَكۡنَا عَلَيۡهِ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ

بىز كېيىنكىلەر ئىچىدە ئۇنىڭمۇ ياخشى نامىنى قالدۇردۇق.

آیت: 130

سَلَٰمٌ عَلَىٰٓ إِلۡ يَاسِينَ

ئىلياسقا ئاللاھنىڭ سالامى ۋە مەدھىيەسى بولسۇن!

آیت: 131

إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ

شەكسىزكى بىز مۇسا ۋە ھارۇننى مۇكاپاتلىغىنىمىزدەك، رەببىگە ئىتائەتمەن بولۇپ ياخشى ئەمەل قىلغۇچىلارنىمۇ شۇنداق مۇكاپاتلايمىز.

آیت: 132

إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

شەكسىزكى ئىلياس پەرۋەردىگارىغا بولغان ئىمانىدا ھەقىقىي راستچىل، مۇئمىن بەندىلىرىمىزدىن ئىدى.

آیت: 133

وَإِنَّ لُوطٗا لَّمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

شەكسىزكى، لۇت ئاللاھ تائالا ئۆز قەۋمىگە خۇشبېشارەت بەرگۈچى ۋە ئاگاھلاندۇرغۇچى قىلىپ ئەۋەتكەن پەيغەمبەرلەردىن ئىدى.

آیت: 134

إِذۡ نَجَّيۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥٓ أَجۡمَعِينَ

ئۆز ۋاقتىدىكى ئىشنى ئەسلىگىنكى، بىز لۇتنى ۋە ئۇنىڭ پۈتۈن تەۋەلىكىنى قەۋمىگە ئەۋەتىلگەن ئازابتىن ساقلاپ قالدۇق.

آیت: 135

إِلَّا عَجُوزٗا فِي ٱلۡغَٰبِرِينَ

پەقەت ئۇنىڭ ئايالى قەۋمىگە ئوخشاش كاپىر بولغاچقا، ئۇنىڭغىمۇ ئۇلارنىڭ بېشىغا كەلگەن ئازاب كەلدى.

آیت: 136

ثُمَّ دَمَّرۡنَا ٱلۡأٓخَرِينَ

ئاندىن ئۇنىڭ قەۋمىدىن ئۇنى ئىنكار قىلىپ، ئۇ ئېلىپ كەلگەن دىنغا ئىشەنمىگەنلەرنى ھالاك قىلدۇق.

آیت: 137

وَإِنَّكُمۡ لَتَمُرُّونَ عَلَيۡهِم مُّصۡبِحِينَ

ئەي مەككە ئاھالىسى! شەكسىزكى سىلەر شامغا ماڭغاندا سەپەر جەريانىدا سەھەردە ئۇلارنىڭ تۇرالغۇلىرىدىن ئۆتۈپ تۇرىسىلەر.

آیت: 138

وَبِٱلَّيۡلِۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ

شۇنداقلا ئۇ جايدىن كېچىدىمۇ ئۆتۈپ تۇرىسىلەر. بۇ ھەقتە ئويلىنىپ، ئۇلار پەيغەمبەرلىرىنى ئىنكار قىلىپ، كاپىر بولۇپ، ئىلگىرى ھېچكىم قىلىپ باقمىغان قەبىھ قىلمىشلارنى قىلغاندىن كېيىن ئۇلار دۇچار بولغان يامان ئاقىۋەتتىن ئىبرەت ئالمامسىلەر؟

آیت: 139

وَإِنَّ يُونُسَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

شەكسىزكى بەندىمىز يۇنۇس ئاللاھ تائالا ئۆز قەۋملىرىگە خۇشبېشارەت بەرگۈچى ۋە ئاگاھلاندۇرغۇچى قىلىپ ئەۋەتكەن پەيغەمبەرلەردىن ئىدى.

آیت: 140

إِذۡ أَبَقَ إِلَى ٱلۡفُلۡكِ ٱلۡمَشۡحُونِ

ئەينى چاغدا ئۇ پەرۋەردىگارىنىڭ رۇخسىتىسىز قەۋمىدىن قېچىپ، يولۇچىلار ۋە يۈك - تاقلار بىلەن تولغان كېمىگە چىقتى.

آیت: 141

فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنَ ٱلۡمُدۡحَضِينَ

كېمە بەك لىق بولۇپ كەتكەنلىكتىن چۆكۈپ كېتىشكە تاس قالدى. شۇنىڭ بىلەن كېمىدىكىلەر يولۇچىلارنىڭ كۆپلۈكىدىن كېمىنىڭ چۆكۈپ كېتىشىدىن ئەنسىرەپ، بەزى كىشىلەرنى تاشلىۋېتىش ئۈچۈن چەك تاشلاشتى. يۇنۇسمۇ دېڭىزغا تاشلىنىدىغانلاردىن بىرى بوپقېلىپ، ئۇلار ئۇنىمۇ دېڭىزغا تاشلىۋەتتى.

آیت: 142

فَٱلۡتَقَمَهُ ٱلۡحُوتُ وَهُوَ مُلِيمٞ

ئۇلار ئۇنى دېڭىزغا تاشلىغاندا چوڭ بىر بېلىق ئۇنى تۇتۇپلا يۇتۇۋەتتى. ئەمەلىيەتتە ئۇ پەرۋەردىگارىنىڭ رۇخسىتىسىز دېڭىزغا بارغانلىقى ئۈچۈن مالامەت قىلىنىشقا تېگىشلىك ئىشنى قىلغان ئىدى.

آیت: 143

فَلَوۡلَآ أَنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلۡمُسَبِّحِينَ

يۇنۇس بېشىغا بۇ كۈن كېلىشتىن ئىلگىرى ئاللاھنى كۆپ ئەسلەيدىغانلاردىن بولمىسا ئىدى، بېلىقنىڭ قارنىدىكى ۋاقتىدىمۇ ئاللاھقا كۆپ تەسبىھ ئېيتمىغان بولسا ئىدى،

آیت: 144

لَلَبِثَ فِي بَطۡنِهِۦٓ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ

ئەلۋەتتە قىيامەتكە قەدەر بېلىقنىڭ قارنىدا تۇرۇپ قالاتتى. چۈنكى بېلىقنىڭ قارنى ئۇنىڭ قەبرىسى بولاتتى.

آیت: 145

۞ فَنَبَذۡنَٰهُ بِٱلۡعَرَآءِ وَهُوَ سَقِيمٞ

شۇنىڭ بىلەن بىز ئۇنى بېلىقنىڭ قارنىدىن چىقىرىپ، دەل - دەرەخ ۋە قۇرۇلۇشلار بولمىغان بىر جايغا تاشلىدۇق. ئۇ بېلىقنىڭ قارنىدا مەلۇم ۋاقىت تۇرغان بولغاچقا بەدىنى ئاجىزلاپ كەتكەن ئىدى.

آیت: 146

وَأَنۢبَتۡنَا عَلَيۡهِ شَجَرَةٗ مِّن يَقۡطِينٖ

بىز ئاشۇ ئاق يەردە ئۇنىڭ ئۈستىدىن سايە تاشلاپ تۇرىدىغان ۋە مېۋىسىنى يېگىلى بولىدىغان بىر خىل كاۋىنى ئۆستۈرۈپ بەردۇق.

آیت: 147

وَأَرۡسَلۡنَٰهُ إِلَىٰ مِاْئَةِ أَلۡفٍ أَوۡ يَزِيدُونَ

بىز ئۇنى يۈز مىڭ، بەلكى ئۇنىڭدىنمۇ كۆپرەك بىر قەۋمگە پەيغەمبەر قىلىپ ئەۋەتتۇق.

آیت: 148

فَـَٔامَنُواْ فَمَتَّعۡنَٰهُمۡ إِلَىٰ حِينٖ

ئاندىن ئۇلار ئۇنىڭغا ئىمان ئېيتىپ، ئۇ ئېلىپ كەلگەن دىنغا ئىشەندى. شۇنىڭ بىلەن ئاللاھ تائالا ئۇلارنىڭ بېكىتىلگەن ئەجىلى توشقانغا قەدەر ئۇلارنى ھاياتىي دۇنيادا قالدۇردى.

آیت: 149

فَٱسۡتَفۡتِهِمۡ أَلِرَبِّكَ ٱلۡبَنَاتُ وَلَهُمُ ٱلۡبَنُونَ

ئەي مۇھەممەد! بۇ مۇشرىكلاردىن مۇنداق ئىنكار سوئالىنى سوراپ باققىن: سىلەر ئۆزۈڭلار ياقتۇرمايدىغان قىزلارنى ئاللاھقا نىسبەت بېرىپ، ئۆزۈڭلار ياقتۇرىدىغان ئوغۇللارنى ئۆزۈڭلارنىڭ قىلامسىلەر؟ بۇ قانداق تەقسىمات؟

آیت: 150

أَمۡ خَلَقۡنَا ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ إِنَٰثٗا وَهُمۡ شَٰهِدُونَ

ئۇلار قانداقمۇ پەرىشتىلەرنى چىشى جىنسلىق دەپ بىلجىرلايدۇ؟ ئۇلار ئۇ پەرىشتىلەر يارىتىلغان يەردە يوق بولۇپ، ئۇلارنىڭ يارىتىلىشىنى كۆرۈپ باقمىغان تۇرسا؟

آیت: 151

أَلَآ إِنَّهُم مِّنۡ إِفۡكِهِمۡ لَيَقُولُونَ

ئۇلارنىڭ ئاللاھقا بۆھتان قىلىپ، ئۇ زاتقا بالا نىسبەت بېرىشى ۋە ئۇلارنىڭ بۇ دەۋاسىدا يالغانچى ئىكەنلىكى مۇشرىكلارنىڭ يالغانلىرىدىندۇر.

آیت: 152

وَلَدَ ٱللَّهُ وَإِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ

ئۇلارنىڭ ئاللاھقا بۆھتان قىلىپ، ئۇ زاتقا بالا نىسبەت بېرىشى ۋە ئۇلارنىڭ بۇ دەۋاسىدا يالغانچى ئىكەنلىكى مۇشرىكلارنىڭ يالغانلىرىدىندۇر.

آیت: 153

أَصۡطَفَى ٱلۡبَنَاتِ عَلَى ٱلۡبَنِينَ

ئاللاھ تائالا ئۆزىگە سىلەر ياقتۇرىدىغان ئوغۇللارنى قويۇپ، سىلەر ياقتۇرمايدىغان قىزلارنى تاللىدىمۇ؟ ھەرگىز ئۇنداق ئىش يوق.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• سُنَّة الله التي لا تتبدل ولا تتغير: إنجاء المؤمنين وإهلاك الكافرين.

ئاللاھنىڭ ئۆزگەرمەس قانۇنىيىتى مۇئمىنلەرنى قۇتۇلدۇرۇپ، كاپىرلارنى ھالاك قىلىشتۇر.

• ضرورة العظة والاعتبار بمصير الذين كذبوا الرسل حتى لا يحل بهم ما حل بغيرهم.

پەيغەمبەرلەرنى ئىنكار قىلغانلارنىڭ بېشىغا كەلگەن ئازابقا دۇچار بوپقالماسلىق ئۈچۈن ئۇلارنىڭ ئاقىۋىتىدىن ئىبرەت ئېلىش زۆرۈر.

• جواز القُرْعة شرعًا لقوله تعالى: ﴿ فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنَ اْلْمُدْحَضِينَ ﴾.

ئاللاھ تائالا «كېمىدىكىلەر چەك تاشلاشتى، يۇنۇس (چەكتە) مەغلۇب بولغانلاردىن بولۇپ (دېڭىزغا تاشلاندى) دېگەنلىكى ئۈچۈن چەك تاشلاش شەرىئەت نۇقتىسىدىنمۇ دۇرۇس.