د معناګانو ژباړه سورت الذاريات - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - د قرآن کریم دائرة المعارف

سۈرە زارىيات

د سورت د مقصدونو څخه:

تعريف الجن والإنس بأن مصدر رزقهم من الله وحده؛ ليخلصوا له العبادة.

ئىنسان بىلەن جىننى تونۇشتۇرۇپ، ئۇلارنىڭ رىزىق مەنبىيىنىڭ يالغۇز ئاللاھدىن بولىدىغانلىقى، شۇنىڭ ئۈچۈن ئاللاھقا ئىبادەتنى خالىس قىلىشى كېرەكلىكى بايان قىلىنىدۇ.

---

آیت: 1

وَٱلذَّٰرِيَٰتِ ذَرۡوٗا

ئاللاھ تائالا تۇپراقنى سورۇيدىغان شاماللار بىلەن قەسەم قىلىدۇ.

آیت: 2

فَٱلۡحَٰمِلَٰتِ وِقۡرٗا

مول مىقداردا سۇ ئېلىپ ماڭىدىغان بۇلۇتلار بىلەن قەسەم قىلىدۇ.

آیت: 3

فَٱلۡجَٰرِيَٰتِ يُسۡرٗا

دېڭىزدا ناھايىتى سىلىق ۋە يەڭگىل ماڭىدىغان كېمىلەر بىلەن قەسەم قىلىدۇ.

آیت: 4

فَٱلۡمُقَسِّمَٰتِ أَمۡرًا

ئاللاھ تائالا بەندىلەرنىڭ ئىشلىرىدىن تەقسىم قىلىشقا بۇيرۇغاننى تەقسىم قىلىدىغان پەرىشتىلەر بىلەن قەسەم قىلىدۇ.

آیت: 5

إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٞ

پەرۋەردىگارىڭلار ۋەدە قىلغان ھېساب ۋە جازا - مۇكاپات ئەلۋەتتە شەكسىز ھەقىقەتتۇر.

آیت: 6

وَإِنَّ ٱلدِّينَ لَوَٰقِعٞ

بەندىلەردىن ھېساب ئالىدىغان ئىش قىيامەت كۈنى شەكسىز ئەمەلىيلىشىدۇ.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• الاعتبار بوقائع التاريخ من شأن ذوي القلوب الواعية.

تارىخىي ھادىسىلەردىن ئىبرەت ئېلىش ئويغاق قەلب ئىگىلىرىنىڭ ئىشىدۇر.

• خلق الله الكون في ستة أيام لِحِكَم يعلمها الله، لعل منها بيان سُنَّة التدرج.

ئاللاھ تائالانىڭ پۈتۈن كائىناتنى ئالتە كۈندە ياراتقانلىقى پەقەت ئۆزىلا بىلىدىغان ھېكمەتلەر تۈپەيلىدىن بولۇپ، تەدرىجىيلىك قانۇنىيىتىنى بايان قىلىش شۇ ھېكمەتلەردىن بىرى بولسا كېرەك.

• سوء أدب اليهود في وصفهم الله تعالى بالتعب بعد خلقه السماوات والأرض، وهذا كفر بالله.

يەھۇدىيلارنىڭ ئاللاھ تائالانى ئاسمانلارنى ۋە زېمىننى يارىتىپ بولغاندىن كېيىن چارچاپ قالدى، دەپ سۈپەتلىشى ئەدەبسىزلىك بولۇپ، بۇ ئاللاھقا كاپىر بولۇشتۇر.

آیت: 7

وَٱلسَّمَآءِ ذَاتِ ٱلۡحُبُكِ

ئاللاھ تائالا يوللىرى بار، يارىتىلىشى گۈزەل بولغان ئاسمان بىلەن قەسەم قىلىدۇ.

آیت: 8

إِنَّكُمۡ لَفِي قَوۡلٖ مُّخۡتَلِفٖ

ئەي مەككىلىكلەر! شەكسىزكى سىلەر ھەقىقەتەن بىر - بىرىگە زىت سۆزلەرنى قىلىۋاتىسىلەر، بەزىدە: قۇرئان سېھىردۇر، دەيسىلەر، بەزىدە: شېئىر، دەيسىلەر. يەنە بەزىدە: مۇھەممەد سېھىرگەر، دېسەڭلار، بەزىدە: شائىر، دەيسىلەر.

آیت: 9

يُؤۡفَكُ عَنۡهُ مَنۡ أُفِكَ

ئاللاھنىڭ ئىلمىدە ھەقتىن بۇرۇۋېتىلگەن ئادەم قۇرئانغا ۋە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا ئىمان ئېيتىشتىن بۇرۇۋېتىلىدۇ. چۈنكى ئاللاھ ئۇنىڭ ئىمان ئېيتمايدىغانلىقىنى بىلەتتى. شۇڭا ئۇ ھىدايەتكە مۇۋەپپەق قىلىنمايدۇ.

آیت: 10

قُتِلَ ٱلۡخَرَّٰصُونَ

قۇرئان كەرىم ۋە ئۆزلىرىنىڭ پەيغەمبەرلىرى ھەققىدە ئېغىزىغا كەلگەننى بىلجىرلايدىغان بۇ كاززاپلارغا لەنەت بولسۇن.

آیت: 11

ٱلَّذِينَ هُمۡ فِي غَمۡرَةٖ سَاهُونَ

ئۇلار جاھالەتكە چۆمگەن، ئاخىرەتتىن بىخۇتلاشقانلىقتىن ئۇنىڭغا پەرۋاسىز قارايدىغانلاردۇر.

آیت: 12

يَسۡـَٔلُونَ أَيَّانَ يَوۡمُ ٱلدِّينِ

ئۇلار: بۇ جازا - مۇكاپات كۈنى قاچان دەپ سورايدۇ، ھالبۇكى ئۇلار ئۇ كۈن ئۈچۈن ئەمەل قىلمايدۇ.

آیت: 13

يَوۡمَ هُمۡ عَلَى ٱلنَّارِ يُفۡتَنُونَ

ئاللاھ تائالا ئۇلارنىڭ سوئالىغا جاۋاب بېرىپ: ئۇ كۈندە ئۇلار دوزاختا ئازابلىنىدۇ، دەيدۇ.

آیت: 14

ذُوقُواْ فِتۡنَتَكُمۡ هَٰذَا ٱلَّذِي كُنتُم بِهِۦ تَسۡتَعۡجِلُونَ

ئۇلارغا: ئازابىڭلارنى تېتىڭلار، سىلەر ئۇنىڭدىن ئاگاھلاندۇرۇلغان ۋاقتىڭلاردا مەسخىرە قىلىپ ئالدىراتقان ئازاب مۇشۇ شۇ، دېيىلىدۇ.

آیت: 15

إِنَّ ٱلۡمُتَّقِينَ فِي جَنَّٰتٖ وَعُيُونٍ

شەكسىزكى پەرۋەردىگارىنىڭ بۇيرۇقلىرىنى بەجا كەلتۈرۈش ۋە چەكلىمىلىرىدىن يېنىش ئارقىلىق تەقۋادار بولغان كىشىلەر قىيامەت كۈنى باغ - بوستانلاردا ھۆر - پەرىلەرنىڭ ئارىسىدا بولىدۇ.

آیت: 16

ءَاخِذِينَ مَآ ءَاتَىٰهُمۡ رَبُّهُمۡۚ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَبۡلَ ذَٰلِكَ مُحۡسِنِينَ

ئۇلار پەرۋەردىگارى بەرگەن ئېسىل مۇكاپاتلارنى قوبۇل قىلىدۇ. شەكسىزكى ئۇلار بۇ ئېسىل مۇكاپاتلارغا ئېرىشىشتىن بۇرۇن دۇنيادىكى ۋاقىتلىرىدا ياخشىلىق قىلاتتى.

آیت: 17

كَانُواْ قَلِيلٗا مِّنَ ٱلَّيۡلِ مَا يَهۡجَعُونَ

ئۇلار كېچىنىڭ بىر قىسمىدا ناماز ئوقۇيتتى، ئىنتايىن ئاز ئۇخلايتتى.

آیت: 18

وَبِٱلۡأَسۡحَارِ هُمۡ يَسۡتَغۡفِرُونَ

ئۇلار سەھەر ۋاقىتلىرىدا گۇناھلىرى ئۈچۈن ئاللاھتىن مەغپىرەت تىلەيتتى.

آیت: 19

وَفِيٓ أَمۡوَٰلِهِمۡ حَقّٞ لِّلسَّآئِلِ وَٱلۡمَحۡرُومِ

كىشىلەر ئىچىدىن سائىللار ۋە (ئىپپەتلىكلىكىدىن بىر نەرسە سوراشتىن خىجىل بولىدىغان) مەلۇم سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن رىزىقتىن مەھرۇم قالغان موھتاجلارمۇ ئۇلارنىڭ ماللىرىدىن بەھرىمەن بولالايتتى -يەنى ئۇلار موھتاجلارغا سەدىقە قىلاتتى-.

آیت: 20

وَفِي ٱلۡأَرۡضِ ءَايَٰتٞ لِّلۡمُوقِنِينَ

زېمىندا ۋە ئاللاھ تائالا ئۇنىڭدا ياراتقان تاغلار، دېڭىزلار، دەريالار، دەل - دەرەخلەر، ئۆسۈملۈكلەر ۋە جانلىقلاردا ئاللاھنىڭ ھەممىنى ياراتقۇچى، شەكىل بەرگۈچى زات ئىكەنلىكىگە چىن پۈتىدىغان كىشىلەر ئۈچۈن ئاللاھنىڭ قۇدرىتىنىڭ دەلىل - پاكىتلىرى بار.

آیت: 21

وَفِيٓ أَنفُسِكُمۡۚ أَفَلَا تُبۡصِرُونَ

ئەي ئىنسانلار! سىلەرنىڭ ئۆزۈڭلاردىمۇ ئاللاھنىڭ قۇدرىتىنىڭ دەلىللىرى بار. بۇلارنى كۆرۈپ، ئىبرەت ئالمامسىلەر؟

آیت: 22

وَفِي ٱلسَّمَآءِ رِزۡقُكُمۡ وَمَا تُوعَدُونَ

ئاسماندا سىلەرنىڭ دۇنيالىق ھەم دىنىي رىزقىڭلار ھەمدە سىلەر ۋەدە قىلىنغان ساۋاب ۋە جازا بار.

آیت: 23

فَوَرَبِّ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ إِنَّهُۥ لَحَقّٞ مِّثۡلَ مَآ أَنَّكُمۡ تَنطِقُونَ

ئاسمان - زېمىنىڭ پەرۋەردىگارى بىلەن قەسەمكى، ئۆلگەندىن قايتا تىرىلىش خۇددى ئۆزۈڭلار سۆزلەۋاتقان سۆزۈڭلاردا شەك بولمىغاندەك ئەلۋەتتە شەكسىز ھەقىقەتتۇر.

آیت: 24

هَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ ضَيۡفِ إِبۡرَٰهِيمَ ٱلۡمُكۡرَمِينَ

ئەي پەيغەمبەر! ساڭا ئىبراھىم كۈتۈۋالغان پەرىشتە مېھمانلىرىنىڭ خەۋىرى كەلدىمۇ؟

آیت: 25

إِذۡ دَخَلُواْ عَلَيۡهِ فَقَالُواْ سَلَٰمٗاۖ قَالَ سَلَٰمٞ قَوۡمٞ مُّنكَرُونَ

ئۆز ۋاقتىدا ئۇلار ئىبراھىمنىڭ قېشىغا كىرىپ ئۇنىڭغا: سالام، دېدى. ئىبراھىممۇ ئۇلارنىڭ سالامىنى ئىلىك ئېلىپ: سالام، دېدى ھەمدە كۆڭلىدە: بۇلار ناتونۇش ئادەملەرغۇ، دېدى.

آیت: 26

فَرَاغَ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ فَجَآءَ بِعِجۡلٖ سَمِينٖ

ئىبراھىم مېھمان قىياپىتىدە كەلگەن پەرىشتىلەرنى ئىنسان دەپ ئويلاپ، ئاستاغىنە ئائىلىسىدىكلەرنىڭ قېشىغا چىقىپ، ئۇلارنىڭ يېنىدىن تولۇپ سەمرىگەن بىر موزاينىڭ (گۆشىنى پىشۇرۇپ) ئېلىپ كەلدى.

آیت: 27

فَقَرَّبَهُۥٓ إِلَيۡهِمۡ قَالَ أَلَا تَأۡكُلُونَ

ئاندىن موزاي گۆشىنى ئۇلارنىڭ ئالدىغا قويۇپ ۋەزمىن ئاھاڭدا: ئالدىڭلارغا كەلتۈرۈلگەن تائامنى يېمەمسىلەر؟ دېدى.

آیت: 28

فَأَوۡجَسَ مِنۡهُمۡ خِيفَةٗۖ قَالُواْ لَا تَخَفۡۖ وَبَشَّرُوهُ بِغُلَٰمٍ عَلِيمٖ

ئۇلار گۆشنى يېمىگەندىن كېيىن ئىبراھىم كۆڭلىدە ئۇلاردىن قورقتى. ئۇلار ئىبراھىمنىڭ كەيپىياتىنى سېزىپ، كۆڭلىنى تىندۇرۇش ئۈچۈن ئۇنىڭغا: ئەنسىرىمىگىن، شەكسىزكى بىز ئاللاھنىڭ دەرگاھىدىن ئەۋەتىلگەن ئەلچىلەرمىز، دېدى ھەمدە ئۇنىڭ كەلگۈسىدە ئىنتايىن ئىلىملىك بىر ئوغلى بولىدىغانلىقىنى، ئېيتتى. بېشارەت بېرىلگەن بۇ ئوغۇل بولسا ئىسھاق ئەلەيھىسسالام ئىدى.

آیت: 29

فَأَقۡبَلَتِ ٱمۡرَأَتُهُۥ فِي صَرَّةٖ فَصَكَّتۡ وَجۡهَهَا وَقَالَتۡ عَجُوزٌ عَقِيمٞ

ئىبراھىمنىڭ ئايالى بۇ بېشارەتنى ئاڭلاپ خۇشاللىقتىن سۈرەن سالغىنىچە كەلدى، ئاندىن بۇ ئىشتىن ھەيران قىلىپ يۈزىگە كاچاتلاپ تۇرۇپ: بۇرۇندىن تۇغماس بىر قېرى مومايمۇ تۇغامدۇ؟ دېدى.

آیت: 30

قَالُواْ كَذَٰلِكِ قَالَ رَبُّكِۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡعَلِيمُ

پەرىشتىلەر ئۇنىڭغا: بىز ساڭا بەرگەن خەۋەرنى پەرۋەردىگارىڭ دېدى، ئۇنىڭ دېگىنىنى قايتۇرغۇچى يوقتۇر. ئۇ يارىتىشى ۋە ئورۇنلاشتۇرۇشىدا ھەقىقەتەنمۇ ھېكمەتلىك ئىش قىلغۇچى، مەخلۇقاتلىرىنى ۋە ئۇلارغا نېمىنىڭ پايدىلىق ئىكەنلىكىنى ئوبدان بىلگۈچىدۇر.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• إحسان العمل وإخلاصه لله سبب لدخول الجنة.

ئەمەلنى ئېھسان بىلەن قىلىش ۋە ئاللاھ ئۈچۈن خالىس قىلىش جەننەتكە كىرىشنىڭ سەۋەبىدۇر.

• فضل قيام الليل وأنه من أفضل القربات.

كېچىدە قىيامدا تۇرۇش پەزىلەتلىك ئەمەل ھەمدە ئۇ ئىبادەتلەرنىڭ ئەڭ ئەۋزەللىرىدىن بىرىدۇر.

• من آداب الضيافة: رد التحية بأحسن منها، وتحضير المائدة خفية، والاستعداد للضيوف قبل نزولهم، وعدم استثناء شيء من المائدة، والإشراف على تحضيرها، والإسراع بها، وتقريبها للضيوف، وخطابهم برفق.

سالامنى تېخىمۇ گۈزەل شەكىلدە ئىلىك ئېلىش، مېھمانغا ئۇقتۇرماي داستىخان تەييارلاش، مېھمانلار كېلىشتىن بۇرۇن تەييارلىق قىلىش، داستىخاندىن ھېچنەرسىنى ئايىماسلىق، داستىخاننى تەييارلاشقا مەسئۇل بولۇش ھەم ئالدىراش، تائامنى مېھمانلارنىڭ ئالدىغا يېقىن قويۇش ۋە ئۇلارغا ۋەزمىن ئاھاڭدا گەپ قىلىش مېھماندارچىلىقنىڭ ئەدەب - قائىدىلىرىدىندۇر.

آیت: 31

۞ قَالَ فَمَا خَطۡبُكُمۡ أَيُّهَا ٱلۡمُرۡسَلُونَ

ئىبراھىم ئەلەيھىسسالام پەرىشتىلەرگە: نېمىشقا كەلدىڭلار؟ نېمە قىلماقچى سىلەر؟ دېدى.

آیت: 32

قَالُوٓاْ إِنَّآ أُرۡسِلۡنَآ إِلَىٰ قَوۡمٖ مُّجۡرِمِينَ

پەرىشتىلەر ئىبراھىمغا جاۋابەن: ھەقىقەتەن ئاللاھ بىزنى قەبىھ گۇناھلارنى سادىر قىلىدىغان گۇناھكار بىر قەۋمنى جازالىغىلى ئەۋەتتى، دېدى.

آیت: 33

لِنُرۡسِلَ عَلَيۡهِمۡ حِجَارَةٗ مِّن طِينٖ

بىز ئۇلارنىڭ ئۈستىگە لايدىن پىشۇرۇلغان تاشلارنى ياغدۇرىمىز.

آیت: 34

مُّسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَ لِلۡمُسۡرِفِينَ

ئۇ تاشلارغا پەرۋەردىگارىڭنىڭ دەرگاھىدا بەلگە سېلىنغان بولۇپ، ئۇلار كۇپۇرلۇق ۋە گۇناھ - مەئسىيەتلەردە ھەددىدىن ئىشىپ، ئاللاھنىڭ بەلگىلىمىلىرىگە ئاسىلىق قىلغانلار ئۈستىگە ياغدۇرۇلىدۇ.

آیت: 35

فَأَخۡرَجۡنَا مَن كَانَ فِيهَا مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

لۇت قەۋمىنىڭ يۇرتىدا ياشايدىغان مۇئمىنلەرنى گۇناھكارلارغا كەلگەن ئازاب كېلىپ قالمىسۇن دەپ (شەھەر سىرتىغا) چىقىرىۋەتتۇق.

آیت: 36

فَمَا وَجَدۡنَا فِيهَا غَيۡرَ بَيۡتٖ مِّنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ

بىز بۇ شەھەردە مۇسۇلمان ئائىلىدىن پەقەت بىرنى بايقىدۇق، ئۇ بولسىمۇ لۇت ئەلەيھىسسالامنىڭ ئائىلىسىدۇر.

آیت: 37

وَتَرَكۡنَا فِيهَآ ءَايَةٗ لِّلَّذِينَ يَخَافُونَ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَلِيمَ

لۇت قەۋمىگە كەلگەن دەرتلىك ئازابتىن قورقىدىغان كىشىلەر ئىبرەت ئالسۇن ھەم ئۇلارنىڭ قىلغىنىنى قىلماي شۇنداق ئازابتىن قۇتۇلۇپ قالسۇن دەپ ئۇلارنىڭ يۇرتىدا بىز ئۇلارغا كەلگەن ئازابقا دالالەت قىلىدىغان ئىزلارنى قالدۇردۇق.

آیت: 38

وَفِي مُوسَىٰٓ إِذۡ أَرۡسَلۡنَٰهُ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ بِسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٖ

بىزنىڭ مۇسانى پىرئەۋنگە روشەن دەلىل - پاكىتلار بىلەن ئەۋەتىشىمىزدىمۇ دەرتلىك ئازابتىن قورقىدىغان كىشىلەر ئۈچۈن ئىبرەت بار.

آیت: 39

فَتَوَلَّىٰ بِرُكۡنِهِۦ وَقَالَ سَٰحِرٌ أَوۡ مَجۡنُونٞ

پىرئەۋن ئۆز كۈچىگە ھەم لەشكەرلىرىگە ئىشىنىپ ھەقتىن يۈز ئۆرۈدى. ئۇ مۇسا ئەلەيھىسسالام ھەققىدە: ئۇ باشقىلارغا سېھىر قىلىدىغان بىر سېھىرگەر يا بولمىسا ئۆزىمۇ چۈشەنمەيدىغان گەپلەرنى دەيدىغان ساراڭ، دېدى.

آیت: 40

فَأَخَذۡنَٰهُ وَجُنُودَهُۥ فَنَبَذۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡيَمِّ وَهُوَ مُلِيمٞ

بىز ئۇنى پۈتۈن لەشكەرلىرى بىلەن قوشۇپ دېڭىزغا تاشلىدۇق. ئاندىن ئۇلار تامامەن غەرق بولۇپ تۈگەشتى. پىرئەۋن مۇسانى يالغانغا چىقىرىش ۋە ئۆزىنى ئىلاھ دەپ دەۋا قىلىش ئارقىلىق جازالىنىشقا تېگىشلىك ئىشنى قىلدى.

آیت: 41

وَفِي عَادٍ إِذۡ أَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمُ ٱلرِّيحَ ٱلۡعَقِيمَ

دەرتلىك ئازابتىن قورقىدىغانلار ئۈچۈن ھۇد قەۋمى ئادتىمۇ ئىبرەت بار. ئەينى چاغدا بىز ئۇلارغا شۇنداق بىر شامالنى ئەۋەتتۇقكى، ئۇ شامال نە يامغۇر ئېلىپ كەلمەيدۇ، نە بىر ئۆسۈملۈكنى چاڭلاشتۇرمايدۇ، ئۇنىڭدا قىلچە ياخشىلىق يوق.

آیت: 42

مَا تَذَرُ مِن شَيۡءٍ أَتَتۡ عَلَيۡهِ إِلَّا جَعَلَتۡهُ كَٱلرَّمِيمِ

ئۇ بوران نە بىر ئىنسان، نە بىر مال - چارۋا ياكى باشقا ھەر قانداق نەرسىنى ساق قويمايدىغان بولۇپ، يېنىدىن ئۆتكەنلىكى نەرسىنى تىتما - تىما قىلىپ، چىرىپ كەتكەن سۆڭەكتەك قىلىۋېتىدۇ.

آیت: 43

وَفِي ثَمُودَ إِذۡ قِيلَ لَهُمۡ تَمَتَّعُواْ حَتَّىٰ حِينٖ

دەرتلىك ئازابتىن قورقىدىغانلار ئۈچۈن سالىھنىڭ قەۋمى سەمۇدتىمۇ ئىبرەت بار. ئەينى چاغدا ئۇلارغا: ئەجىلىڭلار توشۇشتىن بۇرۇن ھاياتىڭلاردىن بەھرىمەن بولۇۋېلىڭلار، دېيىلدى.

آیت: 44

فَعَتَوۡاْ عَنۡ أَمۡرِ رَبِّهِمۡ فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلصَّٰعِقَةُ وَهُمۡ يَنظُرُونَ

ئۇلار پەرۋەردىگارىنىڭ بۇيرۇقىدىن باش تارتىپ، ئىمان ئېيتىش ۋە ئىتائەت قىلىشتىن چوڭچىلىق قىلدى. شۇنىڭ بىلەن ئۇلارنى ئازاب ئېلىپ كەلگەن چاقماق ھالاك قىلدى. ھالبۇكى ئۇلار ئۇنىڭ چۈشكىنىگە قاراپ تۇراتتى. ئەينى چاغدا ئۇلارغا ئۈچ كۈن بۇرۇن مۇشۇ ئازابنىڭ كېلىشى ۋەدە قىلىنغان ئىدى.

آیت: 45

فَمَا ٱسۡتَطَٰعُواْ مِن قِيَامٖ وَمَا كَانُواْ مُنتَصِرِينَ

ئۇلارغا ئازاب چۈشكەن چاغدا ئۆزلىرىدىن ئازابنى توسۇپ قالالمىدى، ئۇلار ئۈچۈن ئۇ ئازابنى توسۇپ قالالايدىغان بىرەر كۈچمۇ بولمىدى.

آیت: 46

وَقَوۡمَ نُوحٖ مِّن قَبۡلُۖ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَوۡمٗا فَٰسِقِينَ

بىز ھەقىقەتەن مەزكۇر قەۋملەردىن بۇرۇنمۇ نۇھنىڭ قەۋمىنى ھالاك قىلغان ئىدۇق. ئۇلارمۇ ئاللاھنىڭ ئىتائىتىدىن چىققان كىشىلەر بولغاچقا، ئاللاھنىڭ ئازابىغا لايىق بولغان ئىدى.

آیت: 47

وَٱلسَّمَآءَ بَنَيۡنَٰهَا بِأَيۡيْدٖ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ

بىز ئاسماننى بىنا قىلىپ، كۈچ - قۇۋۋەت بىلەن ئۇنى ئىنتايىن پۇختا قىلدۇق. بىز ھەقىقەتەن ئۇنى ئەتراپقا كېڭەيتىپ تۇرىمىز.

آیت: 48

وَٱلۡأَرۡضَ فَرَشۡنَٰهَا فَنِعۡمَ ٱلۡمَٰهِدُونَ

بىز زېمىننى ئۈستىدە تۇرىدىغانلارغا كۆرپىگە ئوخشاش يېيىپ بەردۇق. بىز ئۇنى ئۇلارغا يېيىپ بەرگەن ۋاقتىمىزدا نېمىدېگەن ياخشى يايغۇچىلارمىز!؟

آیت: 49

وَمِن كُلِّ شَيۡءٍ خَلَقۡنَا زَوۡجَيۡنِ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ

بىز ھەر نەرسىنى ئەركەك - چىشى، ئاسمان - زېمىن، قۇرۇقلۇق - دېڭىز دېگەندەك جۈپ قىلىپ ياراتتۇق. ئۈمىدكى سىلەر ھەر نەرسىنى جۈپ قىلىپ ياراتقان ئاللاھنىڭ يەككە - يېگانىلىكى ۋە ئۇنىڭ قۇدرىتىنى ئەسلىگەيسىلەر.

آیت: 50

فَفِرُّوٓاْ إِلَى ٱللَّهِۖ إِنِّي لَكُم مِّنۡهُ نَذِيرٞ مُّبِينٞ

ئاللاھقا ئىتائەت قىلىش ۋە ئاسىيلىقنى تاشلاش ئارقىلىق ئاللاھنىڭ ئازابىدىن ئۇنىڭ مۇكاپاتىغا قېچىڭلار. ئەي ئىنسانلار! مەن ھەقىقەتەن سىلەرنى ئۇنىڭ ئازابىدىن ئوچۇق - ئاشكارا ئاگاھلاندۇرغۇچىمەن.

آیت: 51

وَلَا تَجۡعَلُواْ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَۖ إِنِّي لَكُم مِّنۡهُ نَذِيرٞ مُّبِينٞ

ئاللاھقا ئۇنى قويۇپ چوقۇنىدىغان باشقا بىر مەبۇدنى شېرىك قىلماڭلار. مەن ھەقىقەتەن سىلەرنى ئۇنىڭ ئازابىدىن ئوچۇق - ئاشكارا ئاگاھلاندۇرغۇچىمەن.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• الإيمان أعلى درجة من الإسلام.

ئىماننىڭ دەرىجىسى ئىسلامدىن يۇقىرىراقتۇر.

• إهلاك الله للأمم المكذبة درس للناس جميعًا.

ئاللاھنىڭ ئىنكارچى ئۈممەتلەرنى ھالاك قىلىشى پۈتكۈل ئىنسانلارغا ئىبرەتلىك ساۋاقتۇر.

• الخوف من الله يقتضي الفرار إليه سبحانه بالعمل الصالح، وليس الفرار منه.

ئاللاھتىن قورقۇش ئۇنىڭدىن قېچىشنى ئەمەس، بەلكى ياخشى ئەمەللەر بىلەن ئۇنىڭ تەرىپىگە يۈزلىنىشنى تەقەززا قىلىدۇ.

آیت: 52

كَذَٰلِكَ مَآ أَتَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا قَالُواْ سَاحِرٌ أَوۡ مَجۡنُونٌ

مەككە مۇشرىكلىرى ئىنكار قىلغانغا ئوخشاش ئىلگىرىكى ئۈممەتلەرمۇ ئىنكار قىلغان ئىدى. ئۇلارغا ئاللاھنىڭ دەرگاھىدىن قانداق بىر پەيغەمبەر كەلسە ئۇلار ئۇنى: سېھىرگەر ياكى ساراڭ دېيىشەتتى.

آیت: 53

أَتَوَاصَوۡاْ بِهِۦۚ بَلۡ هُمۡ قَوۡمٞ طَاغُونَ

ئىلگىرىكى كاپىرلار كېيىنكىلەرگە پەيغەمبەرلەرنى ئىنكار قىلىش توغرىسىدا ۋەسىيەت قالدۇرغانمۇ؟ ياق، ئەكسىچە ئۇلارنىڭ ھەممىسى بۇ ئىشتا ھەددىدىن ئاشقۇچىلاردۇر.

آیت: 54

فَتَوَلَّ عَنۡهُمۡ فَمَآ أَنتَ بِمَلُومٖ

ئەي پەيغەمبەر! بۇ ئىنكارچىلاردىن يۈز ئۆرۈگىن. سەن (ئۇلارنىڭ قىلمىشىغا قارىتا) مالامەتكە ئۇچرىمايسەن. چۈنكى سەن ئۇلارغا ۋەزىپەڭنى يەتكۈزدۈڭ.

آیت: 55

وَذَكِّرۡ فَإِنَّ ٱلذِّكۡرَىٰ تَنفَعُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

سېنىڭ ئۇلاردىن يۈز ئۆرۈگەنلىكىڭ ئۇلارغا ۋەز - نەسىھەت قىلىشتىن چەكلەپ قويمىسۇن. ئۇلارغا پەند - نەسىھەت قىلىپ تۇرغىن. چۈنكى ۋەز - نەسىھەت ئاللاھقا ئىمان ئېيتىدىغانلارغا ئەسقاتىدۇ.

آیت: 56

وَمَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَٱلۡإِنسَ إِلَّا لِيَعۡبُدُونِ

جىنلارنى ۋە ئىنسانلارنى يالغۇز ماڭىلا ئىبادەت قىلىشلىرى ئۈچۈن ياراتتىم. مەن ئۇلارنى ماڭا شېرىك كەلتۈرسۇن دەپ ياراتمىدىم.

آیت: 57

مَآ أُرِيدُ مِنۡهُم مِّن رِّزۡقٖ وَمَآ أُرِيدُ أَن يُطۡعِمُونِ

مەن ئۇلارنىڭ رىزىق بېرىشىنىمۇ، ماڭا يېمەكلىك بېرىشىنىمۇ كۈتمەيمەن.

آیت: 58

إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلرَّزَّاقُ ذُو ٱلۡقُوَّةِ ٱلۡمَتِينُ

ئاللاھ ھەقىقەتەن بەندىلىرىگە رىزىق ئاتا قىلغۇچىدۇر، ھەممە ئاللاھنىڭ رىزىق بېرىشىگە موھتاج. ئاللاھ ھېچ نەرسە يېڭەلمەيدىغان كۈچ - قۇۋۋەتكە ئىگىدۇر. جىنلار ۋە ئىنسانلارنىڭ ھەممىسى ئۇنىڭ قۇۋۋىتىگە باش ئەگكۈچىلەردۇر.

آیت: 59

فَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُواْ ذَنُوبٗا مِّثۡلَ ذَنُوبِ أَصۡحَٰبِهِمۡ فَلَا يَسۡتَعۡجِلُونِ

ئەي پەيغەمبەر! سېنى ئىنكار قىلىپ ئۆزلىرىگە زۇلۇم قىلغانلارغا ئۇلارنىڭ ئىلگىرىكى ھەمراھلىرىغا ئوخشاش ئازاب بار بولۇپ، ئۇ ئازابنىڭ مۇئەييەن ۋاقتى بار. شۇڭا ئۇلار مەندىن ۋاقتى كېلىشتىن بۇرۇن ئۇ ئازابنى تېزلىتىشنى تەلەپ قىلمىسۇن.

آیت: 60

فَوَيۡلٞ لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن يَوۡمِهِمُ ٱلَّذِي يُوعَدُونَ

ئاللاھقا كاپىر بولغان ۋە پەيغەمبەرلىرىنى يالغانغا چىقارغانلارغا ئازاب چۈشىدىغانلىقى ۋەدە قىلىنغان قىيامەت كۈنىدە ئۇلارنىڭ ھالىغا ۋاي!.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• الكفر ملة واحدة وإن اختلفت وسائله وتنوع أهله ومكانه وزمانه.

كۇپۇرلۇقنىڭ ۋاسىتىلىرى خىلمۇ-خىل، كاپىرلارمۇ ھەر خىل، ئورنى ھەم ۋاقتى ئوخشىمايدىغان بولسىمۇ بەرىبىر كۇپرىنىڭ ھەممىسى بىر مىللەتتۇر.

• شهادة الله لرسوله صلى الله عليه وسلم بتبليغ الرسالة.

پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ ئەلچىلىك ۋەزىپىسىنى يەتكۈزگەنلىكىگە ئاللاھ گۇۋاھتۇر.

• الحكمة من خلق الجن والإنس تحقيق عبادة الله بكل مظاهرها.

جىنلارنى ۋە ئىنسانلارنى يارىتىشتىكى ھېكمەت ئاللاھقا قۇلچىلىق قىلىشنىڭ ھەممە كۆرۈنۈشلىرىنى رېئاللىققا چىقىرىشتۇر.

• سوف تتغير أحوال الكون يوم القيامة.

قىيامەت كۈنى كائىناتنىڭ ئەھۋالى پۈتۈنلەي ئۆزگىرىپ كېتىدۇ.