د معناګانو ژباړه سورت یوسف - اوزبکي ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه - د مخ نمبر 242 - د قرآن کریم دائرة المعارف

آیت: 53

۞ وَمَآ أُبَرِّئُ نَفۡسِيٓۚ إِنَّ ٱلنَّفۡسَ لَأَمَّارَةُۢ بِٱلسُّوٓءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّيٓۚ إِنَّ رَبِّي غَفُورٞ رَّحِيمٞ

Азизнинг хотини гапини давом эттириб шундай деди: "Мен ўзимни оқламоқчи бўлаётганим йўқ. Чунки инсон нафси кўп ҳолларда ёмонликка буюради. Нафс ўзи истаган нарсага мойил бўлаверади. Ундан тийилиш эса осон кечмайди. Фақат Аллоҳ раҳм қилган ҳолатларгина бундан мустасно. Албатта, Парвардигорим тавба қилган бандасини Кечиргувчи, Меҳрибон Зотдир".

آیت: 54

وَقَالَ ٱلۡمَلِكُ ٱئۡتُونِي بِهِۦٓ أَسۡتَخۡلِصۡهُ لِنَفۡسِيۖ فَلَمَّا كَلَّمَهُۥ قَالَ إِنَّكَ ٱلۡيَوۡمَ لَدَيۡنَا مَكِينٌ أَمِينٞ

Юсуфнинг бегуноҳлиги ва билимдонлиги аён бўлгач, подшоҳ аъёнларига деди: «Уни ҳузуримга олиб келинглар, ўзимнинг хос кишиларимдан қилиб оламан». Уни олиб келдилар. Подшоҳ у билан гаплашиб, оқил ва доно эканини билгач: «Эй Юсуф, сен бу кун бизнинг даргоҳимизда мартабали, ишончли одамга айландинг», деди.

آیت: 55

قَالَ ٱجۡعَلۡنِي عَلَىٰ خَزَآئِنِ ٱلۡأَرۡضِۖ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٞ

Юсуф подшоҳга деди: "Мени Миср еридаги мол-дунё ва озиқ овқат омборларига масъул қилиб қўй. Чунки мен ишончли сақлаб берувчиман ва шу ишнинг билимдониман".

آیت: 56

وَكَذَٰلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي ٱلۡأَرۡضِ يَتَبَوَّأُ مِنۡهَا حَيۡثُ يَشَآءُۚ نُصِيبُ بِرَحۡمَتِنَا مَن نَّشَآءُۖ وَلَا نُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ

Юсуфнинг бегуноҳлиги исботланиб, зиндондан озод бўлиши Бизнинг унга ато этган неъматларимиздандир. Шунингдек, Биз уни Миср ерида имкониятли одамга айлантирдик. Ўзи истаган ерида яшайдиган бўлди. Биз бу дунёда марҳаматимизни Ўзимиз истаган одамга етказурмиз. Гўзал амал қилувчиларнинг савобини зое қилмасмиз. Уларнинг мукофотларини тўла-тўкис қилиб берурмиз.

آیت: 57

وَلَأَجۡرُ ٱلۡأٓخِرَةِ خَيۡرٞ لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَكَانُواْ يَتَّقُونَ

Аллоҳга иймон келтирган ҳамда буйруқларини бажариш ва тақиқларидан тийилиш ила У Зотдан тақво қиладиган кишилар учун охират савоби бу дунё неъматларидан яхшироқ.

آیت: 58

وَجَآءَ إِخۡوَةُ يُوسُفَ فَدَخَلُواْ عَلَيۡهِ فَعَرَفَهُمۡ وَهُمۡ لَهُۥ مُنكِرُونَ

Юсуфнинг ака-укалари ўз ишлари билан Миср ерига келиб, унинг ҳузурига кирдилар. Юсуф уларни таниди. Улар эса Юсуфни танимадилар. Чунки кўп замонлар ўтиб, ўзгариб кетганди. Уни қудуққа ташган пайтларида у ҳали ёш бола эди.

آیت: 59

وَلَمَّا جَهَّزَهُم بِجَهَازِهِمۡ قَالَ ٱئۡتُونِي بِأَخٖ لَّكُم مِّنۡ أَبِيكُمۡۚ أَلَا تَرَوۡنَ أَنِّيٓ أُوفِي ٱلۡكَيۡلَ وَأَنَا۠ خَيۡرُ ٱلۡمُنزِلِينَ

Оға-инилар Юсуфга отаси олдида қолган яна бир укалари ҳақида ҳам гапиргандилар. Юсуф улар сўраган озиқ-овқат, дон-дунларни бергач: "Ўша ўзинглар айтган ота бир укангизни ҳам менинг олдимга олиб келинглар. Менинг ўлчовни тўла қилиб бераётганимни ва яхши мезбон эканимни кўрмаяпсизларми?", деди.

آیت: 60

فَإِن لَّمۡ تَأۡتُونِي بِهِۦ فَلَا كَيۡلَ لَكُمۡ عِندِي وَلَا تَقۡرَبُونِ

Агар уни олиб келмасангиз, ёлғончи эканингиз аён бўлади ва менда сизларга берадиган ҳеч нарса бўлмайди, менинг шаҳримга яқинлашманглар ҳам.

آیت: 61

قَالُواْ سَنُرَٰوِدُ عَنۡهُ أَبَاهُ وَإِنَّا لَفَٰعِلُونَ

Оға-инилари шундай жавоб бердилар: "Уни отасидан қаттиқ илтимос қилиб сўраймиз. Айтганингни бекаму кўст бажарамиз".

آیت: 62

وَقَالَ لِفِتۡيَٰنِهِ ٱجۡعَلُواْ بِضَٰعَتَهُمۡ فِي رِحَالِهِمۡ لَعَلَّهُمۡ يَعۡرِفُونَهَآ إِذَا ٱنقَلَبُوٓاْ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِمۡ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ

Юсуф ўзининг ишчиларига деди: "Уларнинг нарсаларини юкларининг ичига солиб қўйинглар. Уйларига қайтганларида биз улардан ҳақ олмаганимизни билиб, яна қайтиб келишга мажбур бўладилар. Юсуфга ростгўйликларини исботлаш учун укаларини ҳам олиб келадилар. Улар ростгўй эканлари ўз исботини топгандагина Юсуф уларнинг молларини қабул қилишини яхши биладилар.

آیت: 63

فَلَمَّا رَجَعُوٓاْ إِلَىٰٓ أَبِيهِمۡ قَالُواْ يَٰٓأَبَانَا مُنِعَ مِنَّا ٱلۡكَيۡلُ فَأَرۡسِلۡ مَعَنَآ أَخَانَا نَكۡتَلۡ وَإِنَّا لَهُۥ لَحَٰفِظُونَ

Оталари ёнига қайтгач, унга Юсуф алайҳиссаломнинг меҳмоннавозлиги ҳақида гапириб: "Отажон, укамизни ҳам олиб бормасак, бизга озиқ-овқат берилмайдиган бўлди, уни биз билан юбор. Биз уни асраб-авайлашга ва соғ-саломат қайтариб олиб келишга сўз берамиз", дедилар.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• من أعداء المؤمن: نفسه التي بين جنبيه؛ لذا وجب عليه مراقبتها وتقويم اعوجاجها.

Мўминнинг душманларидан бири ўз нафсидир. Шунинг учун доим уни назорат қилиб туриши, қийшаядиган бўлса, тўғрилаб бориши лозим.

• اشتراط العلم والأمانة فيمن يتولى منصبًا يصلح به أمر العامة.

Омманинг манфаатига хизмат қиладиган бирон мансабга тайинланиши учун одам ҳалол ва ўша соҳанинг билимдони бўлиши шарт.

• بيان أن ما في الآخرة من فضل الله، إنما هو خير وأبقى وأفضل لأهل الإيمان.

Охиратдаги савоб Аллоҳнинг фазлидандир. Иймон аҳли учун у яхшироқ ва боқийроқдир.

• جواز طلب الرجل المنصب ومدحه لنفسه إن دعت الحاجة، وكان مريدًا للخير والصلاح.

Эзгулик ва ислоҳот тарафдори бўлган одам зарурат туғилиб қолганда ўзини мақтаб, бирон мансабни талаб қилиши жоиз.