د معناګانو ژباړه سورت نمل - اوزبکي ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه - د مخ نمبر 378 - د قرآن کریم دائرة المعارف

آیت: 14

وَجَحَدُواْ بِهَا وَٱسۡتَيۡقَنَتۡهَآ أَنفُسُهُمۡ ظُلۡمٗا وَعُلُوّٗاۚ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُفۡسِدِينَ

Ўзлари бу мўъжизалар Аллоҳ тарафидан эканига амин бўлиб турсалар-да, золимлик ва такаббурлик қилиб, уларни инкор этдилар, тан олмадилар. Бас, эй Пайғамбар, ер юзида куфру маъсиятлар ила бузғунчилик қилиб юрганларнинг оқибати қандай бўлганига қаранг. Уларни ҳалок айлаб, таг-туги билан қуритиб юбормадикми?

آیت: 15

وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا دَاوُۥدَ وَسُلَيۡمَٰنَ عِلۡمٗاۖ وَقَالَا ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي فَضَّلَنَا عَلَىٰ كَثِيرٖ مِّنۡ عِبَادِهِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Биз Довуд ва унинг ўғли Сулаймонга илм бердик. Жумладан қуш тилини ҳам ўргатдик. Улар улуғ ва буюк Аллоҳдан миннатдор бўлиб дедилар: "Бизни кўп мўмин бандаларидан пайғамбарлик ва илм билан афзал қилган Аллоҳга ҳамдлар бўлсин".

آیت: 16

وَوَرِثَ سُلَيۡمَٰنُ دَاوُۥدَۖ وَقَالَ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ عُلِّمۡنَا مَنطِقَ ٱلطَّيۡرِ وَأُوتِينَا مِن كُلِّ شَيۡءٍۖ إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡفَضۡلُ ٱلۡمُبِينُ

Сулаймон отаси Довуддан пайғамбарлик, илм ва подшоҳликни мерос қилиб олди. Аллоҳнинг ўзига ва отасига ато этган неъматларини гапириб шундай деди: "Эй одамлар, Аллоҳ бизга қуш тилини ўргатди ҳамда пайғамбарлару подшоҳларга берган ҳамма нарсалардан бизга ҳам берди. Аллоҳнинг бизга берган бу неъматлари очиқ кўриниб турган фазлу марҳаматдир".

آیت: 17

وَحُشِرَ لِسُلَيۡمَٰنَ جُنُودُهُۥ مِنَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِ وَٱلطَّيۡرِ فَهُمۡ يُوزَعُونَ

Сулаймонга жин, инс ва қушлардан бўлган аскарлари тўпланиб, тартиб билан тизилиб турдилар.

آیت: 18

حَتَّىٰٓ إِذَآ أَتَوۡاْ عَلَىٰ وَادِ ٱلنَّمۡلِ قَالَتۡ نَمۡلَةٞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّمۡلُ ٱدۡخُلُواْ مَسَٰكِنَكُمۡ لَا يَحۡطِمَنَّكُمۡ سُلَيۡمَٰنُ وَجُنُودُهُۥ وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ

Улар Шомдаги чумолилар водийсигача етиб келганларида, бир чумоли деди: "Эй чумолилар, инларингизга кириб олинглар, тағин Сулаймон ва унинг аскарлари сизларни билмасдан янчиб юбормасинлар. Билсалар, бундай қилмайдилар, албатта".

آیت: 19

فَتَبَسَّمَ ضَاحِكٗا مِّن قَوۡلِهَا وَقَالَ رَبِّ أَوۡزِعۡنِيٓ أَنۡ أَشۡكُرَ نِعۡمَتَكَ ٱلَّتِيٓ أَنۡعَمۡتَ عَلَيَّ وَعَلَىٰ وَٰلِدَيَّ وَأَنۡ أَعۡمَلَ صَٰلِحٗا تَرۡضَىٰهُ وَأَدۡخِلۡنِي بِرَحۡمَتِكَ فِي عِبَادِكَ ٱلصَّٰلِحِينَ

Сулаймон чумолининг гапидан кулиб-табассум қилди ва Парвардигорига дуо қилиб деди: "Парвардигорим, менга ва ота-онамга берган неъматингга шукр этишимга ва Ўзинг рози бўладиган яхши амалларни қилишимга мени муваффақ айлагин ҳамда Ўз фазлу марҳаматинг ила солиҳ бандаларинг сафига киритгин!"

آیت: 20

وَتَفَقَّدَ ٱلطَّيۡرَ فَقَالَ مَالِيَ لَآ أَرَى ٱلۡهُدۡهُدَ أَمۡ كَانَ مِنَ ٱلۡغَآئِبِينَ

Сулаймон қушларни текшириб кўрганди, ҳудҳудга кўзи тушмади ва деди: "Нега ҳудҳудни кўрмаяпман? Нимадир уни мендан тўсиб турибдими ёки у мендан берухсат кетиб қолганми?"

آیت: 21

لَأُعَذِّبَنَّهُۥ عَذَابٗا شَدِيدًا أَوۡ لَأَاْذۡبَحَنَّهُۥٓ أَوۡ لَيَأۡتِيَنِّي بِسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٖ

Унинг кетиб қолгани аён бўлгач, деди: "Энди у ё кетиб қолиш сабабини, узрини билдирувчи бир очиқ ҳужжат олиб келади ёки уни жуда қаттиқ жазолайман ёхуд сўйиб юбораман".

آیت: 22

فَمَكَثَ غَيۡرَ بَعِيدٖ فَقَالَ أَحَطتُ بِمَا لَمۡ تُحِطۡ بِهِۦ وَجِئۡتُكَ مِن سَبَإِۭ بِنَبَإٖ يَقِينٍ

Кўп ўтмасдан ҳудҳуд келиб, Сулаймон алайҳиссаломга: "Сен билмаган нарсани билдим ва сенга Сабаъдан ишончли бир хабар олиб келдим", деди.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• التبسم ضحك أهل الوقار.

Салобатли кишиларнинг кулиши табассумдир.

• شكر النعم أدب الأنبياء والصالحين مع ربهم.

Неъматларга шукр қилиш пайғамбарлар ва солиҳлар одобидир.

• الاعتذار عن أهل الصلاح بظهر الغيب.

Яхшиларнинг хатолари ёки хатодек кўринган ишлари ҳақида ўзлари йўқ бўлсалар ҳам яхши гумонга бориб, бирон узри бўлса керак, деган ўйга бормоқ лозим.

• سياسة الرعية بإيقاع العقاب على من يستحقه، وقبول عذر أصحاب الأعذار.

Раиятни бошқариш жазога лойиқ одамни жазолаш, узри бор одамнинг эса узрини қабул қилиш билан бўлади.

• قد يوجد من العلم عند الأصاغر ما لا يوجد عند الأكابر.

Гоҳида кичиклар катталардан кўра кўпроқ нарсани биладилар.