د معناګانو ژباړه سورت ذاریات - اوزبکي ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه - د مخ نمبر 521 - د قرآن کریم دائرة المعارف

آیت: 7

وَٱلسَّمَآءِ ذَاتِ ٱلۡحُبُكِ

Аллоҳ юлдузлар юрадиган йўллари бор самога қасам ичди.

آیت: 8

إِنَّكُمۡ لَفِي قَوۡلٖ مُّخۡتَلِفٖ

Эй Макка аҳли, сизлар бир-бирига зид гап-сўзлар ичида қолгансизлар. Қуръонни ҳали сеҳр дейсизлар, ҳали шеър дейсизлар. Муҳаммадни эса ҳали сеҳргар дейсизлар, ҳали шоир дейсизлар.

آیت: 9

يُؤۡفَكُ عَنۡهُ مَنۡ أُفِكَ

Аллоҳнинг азалий илмида "кофир" деб ёзиб қўйилганлар Қуръонга ва Пайғамбар алайҳиссаломга иймон келтиришдан юз ўгириб кетаверадилар. Аллоҳ уларга тавфиқ бермаган бўлади.

آیت: 10

قُتِلَ ٱلۡخَرَّٰصُونَ

Қуръон ҳақида, Пайғамбар алайҳиссалом ҳақида деганини деган ўша каззобларга лаънат бўлсин!

آیت: 11

ٱلَّذِينَ هُمۡ فِي غَمۡرَةٖ سَاهُونَ

Улар жаҳолат гирдобига ботиб, охиратдан ғафлатда қолиб, бепарво юрган бетавфиқлардир.

آیت: 12

يَسۡـَٔلُونَ أَيَّانَ يَوۡمُ ٱلدِّينِ

"Жазо ёки мукофот куни қачон?", деб сўрайдилар. Ўзлари эса у кун учун тайёргарлик кўрмайдилар.

آیت: 13

يَوۡمَ هُمۡ عَلَى ٱلنَّارِ يُفۡتَنُونَ

Аллоҳ уларнинг саволига шундай жавоб беряпти: "Жазо ёки мукофот куни улар оловда азобланадиган кунда рўй беради".

آیت: 14

ذُوقُواْ فِتۡنَتَكُمۡ هَٰذَا ٱلَّذِي كُنتُم بِهِۦ تَسۡتَعۡجِلُونَ

Уларга шундай дейилади: "Азобингизни татинглар. Пайғамбар сизларни огоҳлантирганда масхара қилиб, тезроқ олиб кел ўша кунингни, дегандинглар. Мана, ўша сизлар шошилтирган кун мана шу".

آیت: 15

إِنَّ ٱلۡمُتَّقِينَ فِي جَنَّٰتٖ وَعُيُونٍ

Парвардигорларидан буйруқларини бажариш ва тақиқларидан тийилиш ила тақво қилган зотлар боғу бўстонларда, оқиб турган чашмалар ёнида бўладилар.

آیت: 16

ءَاخِذِينَ مَآ ءَاتَىٰهُمۡ رَبُّهُمۡۚ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَبۡلَ ذَٰلِكَ مُحۡسِنِينَ

Парвардигорлари ато этган гўзал мукофотни олганлари ҳолда боғу бўстонларда юрадилар. Улар бу мукофотни олишдан олдин дунё ҳаётида ишни гўзал ва пухта қиладиган одамлар эдилар.

آیت: 17

كَانُواْ قَلِيلٗا مِّنَ ٱلَّيۡلِ مَا يَهۡجَعُونَ

Кечалари ибодат қилиб, бирозгина ухлардилар, холос.

آیت: 18

وَبِٱلۡأَسۡحَارِ هُمۡ يَسۡتَغۡفِرُونَ

Саҳарларда истиғфорлар айтардилар.

آیت: 19

وَفِيٓ أَمۡوَٰلِهِمۡ حَقّٞ لِّلسَّآئِلِ وَٱلۡمَحۡرُومِ

Улар ўз мол-давлатларидан сўрайдиган ва сўрамайдиган қайсидир бир сабаб билан қийналиб қолган муҳтожларга ўз ихтиёрлари билан ҳақ ажратардилар.

آیت: 20

وَفِي ٱلۡأَرۡضِ ءَايَٰتٞ لِّلۡمُوقِنِينَ

Ерда ва ундаги Аллоҳ яратган тоғу тошларда, денгизу дарёларда, ҳайвоноту наботот оламида ишонувчилар учун Аллоҳнинг қудратига ва буюк яратувчи эканига далолат қиладиган белгилар бор.

آیت: 21

وَفِيٓ أَنفُسِكُمۡۚ أَفَلَا تُبۡصِرُونَ

Эй одамлар, ўзларингизда ҳам Аллоҳнинг қудратига далолат қиладиган белгилар бор. Уларни кўриб, ибрат олмайсизларми?!

آیت: 22

وَفِي ٱلسَّمَآءِ رِزۡقُكُمۡ وَمَا تُوعَدُونَ

Самода ҳам дунёвий ва диний ризқингиз ҳамда сизларга ваъда қилинган яхши ва ёмон нарсалар бор.

آیت: 23

فَوَرَبِّ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ إِنَّهُۥ لَحَقّٞ مِّثۡلَ مَآ أَنَّكُمۡ تَنطِقُونَ

Само ва замин Парвардигорига қасамки, қайта тирилиш худди сизларнинг сўзлашингиз каби ҳақдир, шак-шубҳасиздир. Яъни, сўзлаётган одамнинг сўзлаётгани қанча ҳақ бўлса, у ҳам ўшанча ҳақдир.

آیت: 24

هَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ ضَيۡفِ إِبۡرَٰهِيمَ ٱلۡمُكۡرَمِينَ

Эй Пайғамбар, сизга Иброҳимнинг фаришта меҳмонлари ҳақидаги хабар келдими? Иброҳим алайҳиссалом уларни кўп иззат-икром қилганди.

آیت: 25

إِذۡ دَخَلُواْ عَلَيۡهِ فَقَالُواْ سَلَٰمٗاۖ قَالَ سَلَٰمٞ قَوۡمٞ مُّنكَرُونَ

Улар Иброҳим алайҳиссаломнинг олдига кириб: "Салом", дедилар. Иброҳим алайҳиссалом уларнинг саломига алик олиб: "Салом", деди. Ичида эса: "Булар ким бўлди экан? Нотаниш одамлар-ку", деди.

آیت: 26

فَرَاغَ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ فَجَآءَ بِعِجۡلٖ سَمِينٖ

Билдирмай оиласи олдига бориб, меҳмонларни одамлар деб ўйлаб, бир семиз бузоқни олиб келди.

آیت: 27

فَقَرَّبَهُۥٓ إِلَيۡهِمۡ قَالَ أَلَا تَأۡكُلُونَ

Бузоқни уларга яқин суриб, мулойимлик билан: "Таомдан олинглар", деди.

آیت: 28

فَأَوۡجَسَ مِنۡهُمۡ خِيفَةٗۖ قَالُواْ لَا تَخَفۡۖ وَبَشَّرُوهُ بِغُلَٰمٍ عَلِيمٖ

Улар таомдан емаганларидан кейин Иброҳим алайҳиссалом улардан хавфсирай бошлади. Меҳмонлар буни сезиб, уни хотиржам қилиш учун: "Қўрқма, биз Аллоҳ тарафидан юборилган элчилармиз", дедилар ва унга яқинда бир билимдон ўғил кўриши ҳақида хушхабар бердилар. Гап Исҳоқ алайҳиссаломнинг туғилиши ҳақида бораётганди.

آیت: 29

فَأَقۡبَلَتِ ٱمۡرَأَتُهُۥ فِي صَرَّةٖ فَصَكَّتۡ وَجۡهَهَا وَقَالَتۡ عَجُوزٌ عَقِيمٞ

Хотини бу хушхабарни эшитгач, хурсандлигидан қичқирганча келди-да, ўзининг юзига шапатилаб, таажжуб билан: "Кампир бўлса ҳам, устига устак туғмас бўлса ҳам туғаверадими?", деди.

آیت: 30

قَالُواْ كَذَٰلِكِ قَالَ رَبُّكِۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡعَلِيمُ

Фаришталар унга дедилар: "Бу гапни Парвардигоринг айтди. У айтган гап албатта бўлади. Ҳеч ким уни қайтара олмайди. У ҳар бир яратишини, тақдирини бир ҳикмат билан қиладиган, халқи учун нима яхши бўлишини биладиган Зотдир.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• إحسان العمل وإخلاصه لله سبب لدخول الجنة.

Амални холис Аллоҳ учун пухта бажариш жаннатга олиб боради.

• فضل قيام الليل وأنه من أفضل القربات.

Тунда ибодат қилиш Аллоҳга яқин бўлишнинг энг афзал йўли.

• من آداب الضيافة: رد التحية بأحسن منها، وتحضير المائدة خفية، والاستعداد للضيوف قبل نزولهم، وعدم استثناء شيء من المائدة، والإشراف على تحضيرها، والإسراع بها، وتقريبها للضيوف، وخطابهم برفق.

Меҳмондўстлик одоблари: Энг гўзал тарзда салом бериш, дастурхонга таомни меҳмонларга билдирмасдан олиб келиш, меҳмонлар келишидан олдин тайёргарлик кўриш, дарстурхондаги бирон нарсани истисно қилмаслик, дартурхон тайёрлашга кўз-қулоқ бўлиб туриш ва бу ишни тез бажариш, таомни меҳмонларга яқин жойга қўйиш, уларга мулойим гапириш.