Ibisobanuro by'amagambo Isura Al Baqarat - Ibisobanuro bya Qur'an Ntagatifu mu rurimi rw'igipashto, bikaba ari incamacye y'ibisobanuro bya Qur'an Ntagatifu. - numero y'urupapuro 31 - ububiko bwa qor'an yejejwe

Umurongo: 197

اَلْحَجُّ اَشْهُرٌ مَّعْلُوْمٰتٌ ۚ— فَمَنْ فَرَضَ فِیْهِنَّ الْحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوْقَ وَلَا جِدَالَ فِی الْحَجِّ ؕ— وَمَا تَفْعَلُوْا مِنْ خَیْرٍ یَّعْلَمْهُ اللّٰهُ ؔؕ— وَتَزَوَّدُوْا فَاِنَّ خَیْرَ الزَّادِ التَّقْوٰی ؗ— وَاتَّقُوْنِ یٰۤاُولِی الْاَلْبَابِ ۟

د حج وخت معلومې میاشیتې دي، چې د شوال له میاشتې پیل کېږي او د ذی الحجې میاشتې په لسمه ختمېږي، نو چاچې په دې میاشتو کې پر ځان حج فرض کړ او د حج قصد یې وکړ؛ په ده باندې له خپلې ښځې سره کوروالی (جماع) کول او هغه څه چې د دې سبب کېږي حرام دي او په ده باندې دا لازم دي چې په ګناه کولو سره د الله تعالی له تابعدارۍ څخه ونه وځي؛ د وخت او ځای د احترام او عظمت له وجې نه، او په ده باندې جنګ جګړی هم حرامې دي هغه چې د غصې او لانجو سبب ګرځي، او تاسو چې کومه ښېګڼه هم کوئ، الله تعالی پرې پوهېږي، نو د هغه بدل به درکوي. او تاسو د حج د ادا کولو لپاره له ځان سره د خپل حاجت مطابق خواړه او ځښاک واخلئ او پوهه شئ هغه غوره شی چې تاسو په خپلو ټولو چارو کې مرسته پرې تر لاسه کولای شئ، هغه د الله تعالی تقوا ده، پس له ما (الله) څخه ووېرېږئ، زما د حکمونو په عملي کولو سره او زما له نواهیو څخه ځان وساتئ، اې د سالم عقل څښتنانو.

Umurongo: 198

لَیْسَ عَلَیْكُمْ جُنَاحٌ اَنْ تَبْتَغُوْا فَضْلًا مِّنْ رَّبِّكُمْ ؕ— فَاِذَاۤ اَفَضْتُمْ مِّنْ عَرَفٰتٍ فَاذْكُرُوا اللّٰهَ عِنْدَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ ۪— وَاذْكُرُوْهُ كَمَا هَدٰىكُمْ ۚ— وَاِنْ كُنْتُمْ مِّنْ قَبْلِهٖ لَمِنَ الضَّآلِّیْنَ ۟

پر تاسی هیڅ ګناه نشته چې د حج پر مهال تجارت وکړئ د حلال رزق د حاصلولو لپاره، نو کله چې تاسو د ذې الحجې په نهمه په عرفات کې له اودرېدلو وروسته د ذې لحجې په لسمه شپه د مزدلفې پر لوري لاړشئ، نو الله تعالی په سبحان الله، لا اله الا الله او دعا سره په مزدلفه کې له مشعر الحرام سره یاد کړئ او د الله تعالی ذکر وکړئ، د دې له پاره تاسو ته یې د خپل دین شعایر او لارې چارې در ښودلي دي او د خپل کور د حج کولو طریقه درښودلې ده، په داسې حال کې چې له دې وړاندې د هغه (الله) له شریعته ناخبره وئ.

Umurongo: 199

ثُمَّ اَفِیْضُوْا مِنْ حَیْثُ اَفَاضَ النَّاسُ وَاسْتَغْفِرُوا اللّٰهَ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ غَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟

بیا تاسو له عرفات څخه لاړ شئ، لکه څنګه به چې د ابراهیم علیه السلام تابعداران تلل، داسې نه لکه چې د جاهلیت خلکو به کول چې هلته به نه اودرېدل او له الله تعالی څخه بښنه وغواړئ، د هغې کمي چې له تاسو څخه په شرعي عباداتو کې شوې ده، بېشکه الله تعالی د هغو بنده ګانو توبه قبلوي چې الله تعالی ته توبه وباسي، پر هغوی رحم کوونکی دی.

Umurongo: 200

فَاِذَا قَضَیْتُمْ مَّنَاسِكَكُمْ فَاذْكُرُوا اللّٰهَ كَذِكْرِكُمْ اٰبَآءَكُمْ اَوْ اَشَدَّ ذِكْرًا ؕ— فَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَّقُوْلُ رَبَّنَاۤ اٰتِنَا فِی الدُّنْیَا وَمَا لَهٗ فِی الْاٰخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ ۟

نو کله مو چې د حج کړنې تر سره کړې او له هغو څخه فارغ شوئ، نو د الله ذکر وکړئ او د هغه ډېره ستاینه وکړئ، لکه څنګه به مو چې پر خپلو پلرونه ویاړل او دهغوی ستاینه به مو کوله، بلکې د هغوی له ستاینې هم د الله زیاته ستاینه وکړئ، ځکه چې ټول هغه نعمتونه چې تاسې ترېنه ګټه پورته کوئ، هغه د الله تعالی له لوري دي. او خلک (یو تر بله) مختلف دي، ځنې له هغوی نه هغه کافر او مشرک دی، چې یوازې د دې نړۍ پر ژوند ایمان لري، نو له الله تعالی څخه یوازې د (دې) دنیا نعمتونه او ښکلا، لکه: صحت، مال او اولاد غواړي، نو د دوی په هغو نعمتونو کې څه برخه نه شته چې الله تعالی خپلو مومنو بنده ګانو ته په آخرت کې تیار کړي دي، ځکه چې دوی له دنیا سره مینه لري او له آخرت یې مخ اړولی دی.

Umurongo: 201

وَمِنْهُمْ مَّنْ یَّقُوْلُ رَبَّنَاۤ اٰتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَّفِی الْاٰخِرَةِ حَسَنَةً وَّقِنَا عَذَابَ النَّارِ ۟

او یوه ډله له خلکو څخه پر الله تعالی او آخرت ایمان لري، نو له الله تعالی څخه د دنیا نعمتونه هم غواړي او په دنیا کې د نیک عمل کولو توفیق هم غواړي، همدا رنګه له الله تعالی څخه په جنت سره بریالیتوب او له جهنم څخه سلامتیا (ژغورنه) غواړي.

Umurongo: 202

اُولٰٓىِٕكَ لَهُمْ نَصِیْبٌ مِّمَّا كَسَبُوْا ؕ— وَاللّٰهُ سَرِیْعُ الْحِسَابِ ۟

دغه کسان چې له الله تعالی څخه د دنیا او آخرت د خیر غوښتونکي دي، د دوی لپاره د ثواب ډېره لویه برخه ده، د هغو نیکو عملونو په وجه چې دوی په دنیا کې کړي دي او الله تعالی ډېر ژر د کړنو (اعمالو) حساب کوونکی دی.

Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:

• يجب على المؤمن التزود في سفر الدنيا وسفر الآخرة، ولذلك ذكر الله أن خير الزاد هو التقوى.

مومن ته دا لازمه ده چې د دنیا او آخرت دواړو سفرونو له پاره له ځان سره توښه واخلي، نو د همدې له پاره الله تعالی دا روښانه کړه چې (د نیا او آخرت له پاره) غوره توښه (ذخیره) تقوا ده.

• مشروعية الإكثار من ذكر الله تعالى عند إتمام نسك الحج.

د الله تعالی ډېر ذکر کول کله چې د حج مناسک پوره شي.

• اختلاف مقاصد الناس؛ فمنهم من جعل همّه الدنيا، فلا يسأل ربه غيرها، ومنهم من يسأله خير الدنيا والآخرة، وهذا هو الموفَّق.

د خلکو موخې او مقصدونه مختلف دي، ځنې خلکو دنیا خپل هدف او مقصد ګرځولي وي، نو له دنیا پرته له الله تعالی بل څه نه غواړي او ځنې بیا د دنیا او آخرت (دواړو) ښېګڼې غواړي او همدا کس بریالی دی (په نېغه لاره دی).