Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - Ishakiro ry'ibisobanuro
يس
Impamvu y'isura:
إثبات الرسالة والبعث ودلائلهما.
یٰسٓ ۟ۚ
Ibisobanuro by'icyarabu:
لِتُنْذِرَ قَوْمًا مَّاۤ اُنْذِرَ اٰبَآؤُهُمْ فَهُمْ غٰفِلُوْنَ ۟
دا مو تاته نازل کړلو ترڅو هغه قوم وډار کړې او ويې وېروې چې هغوی داسې عرب دي چې کوم رسول نه دی ورته راغلی چې ويې وېروي، نو هغوی له ايمان او د الله له يووالي څخه بې خبره دي، همدا حالت دی د هر امت چې له هغوی وېرول قطع شوي دي، له رسولانو هغه چاته دي چې وېروي يې.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلٰۤی اَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟
او له شک پرته پر ډېری دغو خلکو د الله له لوري عذاب رېښتيا شو، وروسته تردې چې هغوی ته د الله له لوري د خپل رسول په ژبه يې حق ورسېدلو، نو هغوی ايمان پرې را نه وړ، او پر خپل کفر پاتې شول، چې هغوی پر الله او د هغه پر رسول ايمان نه راوړي او نه پر هغه حق پوهيږي چې ورته راغلی دی.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِنَّا جَعَلْنَا فِیْۤ اَعْنَاقِهِمْ اَغْلٰلًا فَهِیَ اِلَی الْاَذْقَانِ فَهُمْ مُّقْمَحُوْنَ ۟
هغوی په دې کې د هغه چا غوندې دي چې په غاړو کې يې ځنځيرونه ور اچول شوي وي، او لاسونه يې له غاړو سره تر زنو لاندې يوځای کړل شوي وي، نو د آسمان خوا ته د خپلو سرونو پورته کولو ته اړشوي وي، چې د ټيټولو توان يې نه لري، نو دغه پر الله له ايمان څخه تړل شوي دي چې پر هغه باور نه لري او د هغه لپاره سرونه نه شي ټيټولی.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَجَعَلْنَا مِنْ بَیْنِ اَیْدِیْهِمْ سَدًّا وَّمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَاَغْشَیْنٰهُمْ فَهُمْ لَا یُبْصِرُوْنَ ۟
او د هغوی د مخې لوري مو د حق په وړاندې خنډ جوړ کړی او له شا يې هم خنډ دی، او سترګې مو يې له حق څخه ورپټې کړې دي، نو داسې ليدل نه شي کولای چې ګټه ترې پورته کړای شي، هغوی لره دا وروسته تر هغه حاصل شول چې د هغوی ضد او پر کفر يې ټينګار څرګند شو.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِنَّمَا تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّكْرَ وَخَشِیَ الرَّحْمٰنَ بِالْغَیْبِ ۚ— فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَةٍ وَّاَجْرٍ كَرِیْمٍ ۟
بېشکه څوک چې په حقه ستا له وېرولو ګټه پورته کوي هغه څوک دي چې دغه قرآن رېښتينی بولي او په هغو کې چې څه دي د هغو پيروي کوي او په پټه له خپل پالونکي ډاريږي، داسې چې بل څوک يې نه ويني، نو څوک چې دغه صفتونه لري هغو ته د هغه څه خبر ورکړه چې خوشحالوي يې چې هغه د الله د لوري د ګناهونو له مینځه وړل دي،او د هغه د ګناهونو بښنه او داسې لوی ثواب دی چې په آخرت کې به يې انتظار کوي چې هغه جنت ته ننوتل دي.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِنَّا نَحْنُ نُحْیِ الْمَوْتٰی وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوْا وَاٰثَارَهُمْ ؔؕ— وَكُلَّ شَیْءٍ اَحْصَیْنٰهُ فِیْۤ اِمَامٍ مُّبِیْنٍ ۟۠
له شک پرته موږ مړي را ژوندي کوو د قيامت په ورځ د حساب لپاره د هغوی په بېرته را پاڅولو سره، او ليکو د هغوی هغه نېک او بد عملونه چې د دنيا په ژوند کې يې مخکې لېږلي دي او د هغوی له مرګ وروسته هغوی لره هغه پاتې اغېز يې ليکو، هغه که نېک وي لکه صدقه جاریه، او يا بد وي لکه کفر، او موږ هر څه په څرګند کتاب کې شمېرلي دي چې هغه لوح محفوظ دی.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• العمل بالقرآن وخشية الله من أسباب دخول الجنة.
اِذْ اَرْسَلْنَاۤ اِلَیْهِمُ اثْنَیْنِ فَكَذَّبُوْهُمَا فَعَزَّزْنَا بِثَالِثٍ فَقَالُوْۤا اِنَّاۤ اِلَیْكُمْ مُّرْسَلُوْنَ ۟
کله مو چې لومړی دوه رسولان ور ولېږل ترڅو د الله يووالي او د هغه عبادت ته يې را وبولي، خو دغه دواړه رسولان يې درواغجن وګڼل، نو هغوی دواړه مو د درېيم رسول په ورلېږلو سره قوي کړل، چې درې واړو رسولانو د کلي خلکو ته وويل: له شک پرته موږ درې واړه تاسو ته را لېږل شوي يو، تر څو د الله يووالي او د هغه د شريعت پيروۍ ته مو را وبولو.
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَالُوْا مَاۤ اَنْتُمْ اِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا ۙ— وَمَاۤ اَنْزَلَ الرَّحْمٰنُ مِنْ شَیْءٍ ۙ— اِنْ اَنْتُمْ اِلَّا تَكْذِبُوْنَ ۟
د کلي خلکو رسولانو ته وويل: تاسو يوازې زموږ غوندې بشر ياست، تاسو پر موږ کوم غوروالی نه لرئ، او رحمان (الله) پر تاسو کومه وحي هم نه ده نازله کړې، او نه ياست تاسو مګر دا چې په خپله دغه دعوی کې پر الله درواغ تړئ.
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَالُوْۤا اِنَّا تَطَیَّرْنَا بِكُمْ ۚ— لَىِٕنْ لَّمْ تَنْتَهُوْا لَنَرْجُمَنَّكُمْ وَلَیَمَسَّنَّكُمْ مِّنَّا عَذَابٌ اَلِیْمٌ ۟
د کلي خلکو رسولانو ته وويل: له شک پرته موږ پر تاسو بد پالي کوو، او که چېرې تاسو د الله يووالي ته زموږ له بلنې لاس په سر نه شئ، هرومرو به تاسو ته تر مرګه د ډبرو په وېشتلو سزا درکړو، او هرومرو به تاسو زموږ له لوري دردوونکی عذاب ووينئ.
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَالُوْا طَآىِٕرُكُمْ مَّعَكُمْ ؕ— اَىِٕنْ ذُكِّرْتُمْ ؕ— بَلْ اَنْتُمْ قَوْمٌ مُّسْرِفُوْنَ ۟
رسولانو پر هغوی د رد په توګه وويل: بدپالي مو پر تاسو لازمه ده ستاسو پر الله د کفر او د هغه د رسول د پيروۍ د پرېښودو له امله، ايا تاسو بدپالي نيسئ که موږ الله در په ياد کړو؟ بلکې تاسو داسې قوم ياست چې د کفر او ګناهونو په ترسره کولو کې له بريده اوړئ.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَجَآءَ مِنْ اَقْصَا الْمَدِیْنَةِ رَجُلٌ یَّسْعٰی ؗ— قَالَ یٰقَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِیْنَ ۟ۙ
او د کلي له لېرې ځايه يو سړی د خپل قوم له لوري د رسولانو د درواغ ګڼلو او په وژلو او آزارولو د هغوی د ګوت څنډنې له وېرې په منډه منډه راغی ويل يې: ای زما قومه! د هغه څه پيروي وکړئ چې دغه رسولان ورسره راغلي دي.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اتَّبِعُوْا مَنْ لَّا یَسْـَٔلُكُمْ اَجْرًا وَّهُمْ مُّهْتَدُوْنَ ۟
ای زما قومه! د هغه چا پيروي کوئ چې له تاسو د هغه څه په رسولو کومه بدله نه غواړي چې راوړی يې دي، او هغوی په هغه څه کې په سمه لار دي چې د الله له لوري د کومې وحي رسونه کوي، نو څوک چې دا ډول وي د دې وړ دی چې پيروي يې وشي.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَمَا لِیَ لَاۤ اَعْبُدُ الَّذِیْ فَطَرَنِیْ وَاِلَیْهِ تُرْجَعُوْنَ ۟
او دغه نصيحت کوونکي سړي وويل: او څه مانع دی چې د هغه الله له بندګۍ مې منع کوي چې پيداکړی يې يم؟! او څه مانع دی چې تاسو د خپل رب دعبادت څخه منع کوي چې پيداکړي يې ياست، او يوازې هغه ته به د جزا لپاره په بېرته را پاڅېدلو ورګرځئ؟!.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ءَاَتَّخِذُ مِنْ دُوْنِهٖۤ اٰلِهَةً اِنْ یُّرِدْنِ الرَّحْمٰنُ بِضُرٍّ لَّا تُغْنِ عَنِّیْ شَفَاعَتُهُمْ شَیْـًٔا وَّلَا یُنْقِذُوْنِ ۟ۚ
آيا له هغه الله پرته چې پيداکړی يې يم بغير له حقه نور معبودان ونيسم؟! که چېرې مې رحمان د ضرر اراده ولري، د دغو معبودانو سپارښتنه نه څه را څخه لېرې کولای شي او نه د ګټې او نه تاوان واک راته لري، او نه دا توان لري چې له هغه ضرره مې وباسي چې الله يې اراده راته کړې وي که چېرې پر کفر مړ شم.
Ibisobanuro by'icyarabu:
قِیْلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ ؕ— قَالَ یٰلَیْتَ قَوْمِیْ یَعْلَمُوْنَ ۟ۙ
د هغه له شهادت وروسته هغه ته د درناوي په توګه وويل شول: جنت ته ننوځه، کله چې د ننه شو او په هغه کې یې نعمتونه وليدل د هيله کوونکي په توګه يې وويل: های کاشکي زما هغه قوم چې زه يې درواغجن وګڼلم او ويې وژلم پر هغه څه پوهېدلای چې ماته کومه د ګناهونو بخښنه حاصله شوه، او پالونکي مې په کوم څه درناوی کړی دی، نو هغوی به ايمان راوړی و لکه ما چې ايمان راوړی دی او زما غوندې بدله به يې ترلاسه کړې وای.
Ibisobanuro by'icyarabu:
بِمَا غَفَرَ لِیْ رَبِّیْ وَجَعَلَنِیْ مِنَ الْمُكْرَمِیْنَ ۟
د هغه له شهادت وروسته هغه ته د درناوي په توګه وويل شول: جنت ته ننوځه، کله چې د ننه شو او په هغه کې یې نعمتونه وليدل د هيله کوونکي په توګه يې وويل: های کاشکي زما هغه قوم چې زه يې درواغجن وګڼلم او ويې وژلم پر هغه څه پوهېدلای چې ماته کومه د ګناهونو بښنه حاصله شوه، او پالونکي مې په کوم څه درناوی کړی دی، نو هغوی به ايمان راوړی وو لکه ما چې ايمان راوړی دی، او زما غوندې بدله به يې ترلاسه کړې وای.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
وَمَاۤ اَنْزَلْنَا عَلٰی قَوْمِهٖ مِنْ بَعْدِهٖ مِنْ جُنْدٍ مِّنَ السَّمَآءِ وَمَا كُنَّا مُنْزِلِیْنَ ۟
او موږ د هغه د قوم د تباه کولو لپاره کوم چې هغه يې درواغجن بللی او وژلی يې دی، د پرېښتو لښکر نه لېږو، چې له اسمانه يې ولېږو، او نه موږ پر امتونو د پرېښتو لېږونکي يو، کله يې چې تباه کوو، نو کار يې موږ ته تردې هم ډېر اسانه دی، نو د هغوی تباهي له اسمانه په يوه چېغه کوو، نه د عذاب د پرېښتو په لېږلو سره.
Ibisobanuro by'icyarabu:
یٰحَسْرَةً عَلَی الْعِبَادِ ۣۚ— مَا یَاْتِیْهِمْ مِّنْ رَّسُوْلٍ اِلَّا كَانُوْا بِهٖ یَسْتَهْزِءُوْنَ ۟
ای د دروغجنوونکو بندګانو پښیمانتیا او افسوس د قیامت په ورځ کله چې دوی عذاب وویني؛ ځکه دوی به وو په دنیا کې چې هېڅ پېغمبر به ورته نه راتللو مګر دوی به پرې ملنډې وهلې او مسخرې به یې ورپسې کولې، نو د دوی پایله به د قیامت په ورځ د پښیمانتیا وي لدې کبله چې د الله په هکله یې کمی کړی ؤ.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اَلَمْ یَرَوْا كَمْ اَهْلَكْنَا قَبْلَهُمْ مِّنَ الْقُرُوْنِ اَنَّهُمْ اِلَیْهِمْ لَا یَرْجِعُوْنَ ۟
آیا دا دروغجنونکي او پر پېغمبرانو پورې ملنډې وهونکي په مخکینیو امتونو کې عبرت نه وینې؟ بېشکه هغوی مړه شو، او دې دنیا ته به بیا هېڅکله را ونه ګرځې، بلکې هغه څه سره مخ شو کومې کړنې یې چې وړاندې کړې وې، او زر دی چې الله پرې بدله ورکړي.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاٰیَةٌ لَّهُمُ الْاَرْضُ الْمَیْتَةُ ۖۚ— اَحْیَیْنٰهَا وَاَخْرَجْنَا مِنْهَا حَبًّا فَمِنْهُ یَاْكُلُوْنَ ۟
داښه دلیل دی دقیامت نه منونکوته په حقانیت دقیامت چې په دې وچه کلکه ځمکه مو له آسمانه باران را و وراوه، نو ډول ډول شینکي مو پرې را شنه کړل او قسما قسم دانې مو پرې را وویستلې ددې دپاره چې خلک یې وخوري، نو هغه چا چې دا ځمکه یې د باران په را ورولو او شینکیو په شنه کولو ژوندۍ کړې ځواکمن دی په ژوندي کولو د مړو او په دوباره پاڅون د هغوی.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لِیَاْكُلُوْا مِنْ ثَمَرِهٖ ۙ— وَمَا عَمِلَتْهُ اَیْدِیْهِمْ ؕ— اَفَلَا یَشْكُرُوْنَ ۟
دې لپاره چې خلک د دې باغونو له میوو څخه وخوري کوم چې پرې الله خپله لورینه کړې او د دوی پکې هېڅ کوښښ نه وه، نو آیا د الله په نعمتونو شکر نه وباسي په بندګۍ کولو یوازې د هغه او د هغه پر پېغمبرانو باور لرلو سره؟!.
Ibisobanuro by'icyarabu:
سُبْحٰنَ الَّذِیْ خَلَقَ الْاَزْوَاجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنْۢبِتُ الْاَرْضُ وَمِنْ اَنْفُسِهِمْ وَمِمَّا لَا یَعْلَمُوْنَ ۟
پاکي ده او لوړ دی هغه ذات دی چې د نباتاتو او ونو انواع یې پېدا کړې دي، او د خلکو له ځانونو څخه چې نارینه او ښځینه یې پېدا کړي، او هغه چې خلک یې لا نه پېژني د الله له مخلوقاتو څخه په وچه او سمندر کې او له دې دواړو پرته.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاٰیَةٌ لَّهُمُ الَّیْلُ ۖۚ— نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهَارَ فَاِذَا هُمْ مُّظْلِمُوْنَ ۟ۙ
او د الله پر توحید خلکو لپاره لارښونه داده چې مونږ روښنایي د ورځې په وړلو سره او د شپې په راتللو سره وړو کله چې ورځ ترېنه وباسو، او د ورځې له تللو وروسته تیاره راوړو، پس یو دم خلک په تیاره کې ننوتونکي شي.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَالشَّمْسُ تَجْرِیْ لِمُسْتَقَرٍّ لَّهَا ؕ— ذٰلِكَ تَقْدِیْرُ الْعَزِیْزِ الْعَلِیْمِ ۟ؕ
او دوی لپاره د الله په یووالي دا لمر نښه ده چې ټاکلي ځای ته چې الله یې په اندازه پوهېږي چلېږي او ترې نه تېرېږي، دا اندازه کول د هغه غالب ذات اندازه ده چې هېڅوک پرې نشي برلاسه کېدلی، پوه ذات چې هېڅ ترې نشي پټېدلای د مخلوقانو له کار څخه.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَالْقَمَرَ قَدَّرْنٰهُ مَنَازِلَ حَتّٰی عَادَ كَالْعُرْجُوْنِ الْقَدِیْمِ ۟
او د الله تعالی پر توحید دوی لپاره نښه دا سپوږمۍ ده چې هره شپه مو په پړاوونو سره اندازه کړې ده؛ کوچنۍ پېل کېږي بیا غټېږي بیا کوچنۍ کېږي تر دې چې په نريوالي، کوږوالي، زیړوالي او زوړوالي کې د کجورې د وږې دهغه کږې اوزړې نیلې په څېر وګرځي.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لَا الشَّمْسُ یَنْۢبَغِیْ لَهَاۤ اَنْ تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلَا الَّیْلُ سَابِقُ النَّهَارِ ؕ— وَكُلٌّ فِیْ فَلَكٍ یَّسْبَحُوْنَ ۟
د لمر او سپوږمۍ او شپې او ورځې نښانې د الله تعالی په اندازه کولو سره ټاکل شوې دي، نو له هغه څه څخه مخکې نه ځي کوم چې ورته ټاکل شوی وي، نو نه لمر لره شونې ده چې په سپوږمۍ پسې ورسي چې لاره یې بدله کړي او یا یې روښنایي یوسي، او نه شپې لره شونې ده چې له ورځ مخکې شي او له وخت پوره کېدلو مخکې داخله شي، او دا ټول تابع شوي مخلوقات او نورو، ستارو او سیارو لپاره خپل ځانګړي لارې دي د الله په اندازه کولو او ساتنې سره.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• ما أهون الخلق على الله إذا عصوه، وما أكرمهم عليه إن أطاعوه.
• من الأدلة على البعث إحياء الأرض الهامدة بالنبات الأخضر، وإخراج الحَبِّ منه.
وَاٰیَةٌ لَّهُمْ اَنَّا حَمَلْنَا ذُرِّیَّتَهُمْ فِی الْفُلْكِ الْمَشْحُوْنِ ۟ۙ
او همدا راز دوی ته د الله په یووالي بله نښه او د هغه لورینه په خپلو بندګانو داده چې مونږ سپاره کړل هغه خلک چې د طوفان څخه ژغورل شوي وو د آدم له نسل څخه د نوح په زمانه کې، د مخلوقاتو څخه ډکه بېړۍ کې، بېشکه الله تعالی پکې له هر جنس څخه جوړه سپاره کړل.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاِنْ نَّشَاْ نُغْرِقْهُمْ فَلَا صَرِیْخَ لَهُمْ وَلَا هُمْ یُنْقَذُوْنَ ۟ۙ
او که چېرې مونږ د دوی ډوبول غوښتلی نو ډوب کړي به مو وی، نو هیڅ چیغه اورېدونکی به یې چیغه وا نه وري که چېرې مونږ یې ډوبول غوښتل، او نه به هېڅ ژغورونکي ژغورلی وای کله چې زمونږ په امر او پرېکړه ډوب شوي وو.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاِذَا قِیْلَ لَهُمُ اتَّقُوْا مَا بَیْنَ اَیْدِیْكُمْ وَمَا خَلْفَكُمْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُوْنَ ۟
او کله چې دې مشرکانو او له ایمان مخ اړونکو ته وویل شي: ځان وساتئ د آخرت له هغو کارونو او سختیو څخه چې ستاسو مخ کې دي، اوځان وساتئ له شاته شوې دنیا څخه په دې هیله چې الله درباندې د خپلې لورینې احسان وکړي؛ دوی یې نه مني، بلکې مخ اړوي په بې پروایۍ سره.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاِذَا قِیْلَ لَهُمْ اَنْفِقُوْا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللّٰهُ ۙ— قَالَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا لِلَّذِیْنَ اٰمَنُوْۤا اَنُطْعِمُ مَنْ لَّوْ یَشَآءُ اللّٰهُ اَطْعَمَهٗۤ ۖۗ— اِنْ اَنْتُمْ اِلَّا فِیْ ضَلٰلٍ مُّبِیْنٍ ۟
او کله چې دې سرکښو ته وویل شي: د بېوزلو سره او غریبانو سره مرسته وکړئ له هغو شتمنیو څخه چې الله تاسو ته درکړي، په بد ګڼونکي توګه مومنانو ته ځواب وایي: آیا مونږ پر هغه چا وخورو چې که چېرې الله د هغوی خوراک وغواړي خپله به یې پرې وخوري؟! نو مونږ د هغه د غوښتنې مخالفت نه کوو، نه یاست تاسو -ای مومنانو- مګر په ښکاره تېروتنه کې له حق څخه لرې.
Ibisobanuro by'icyarabu:
مَا یَنْظُرُوْنَ اِلَّا صَیْحَةً وَّاحِدَةً تَاْخُذُهُمْ وَهُمْ یَخِصِّمُوْنَ ۟
دا د پاڅون دروغجنوونکي او لرې ګڼونکي د بل څه انتظار نه باسي پرته له لومړي پوکي کله چې په شپېلۍ کې پوک شي، نو نا څاپه به پرې سخته چیغه وشي چې دوی به خپلو دنیوي کارونو لکه پېرل او پلورل او خړوبولو او څرولو او د دنیا نورو کارونو کې اخته وي.
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَالُوْا یٰوَیْلَنَا مَنْ بَعَثَنَا مِنْ مَّرْقَدِنَا ۣٚۘ— هٰذَا مَا وَعَدَ الرَّحْمٰنُ وَصَدَقَ الْمُرْسَلُوْنَ ۟
دغه په پاڅون کفر کوونکي دروغجنونکي به په داسې حال کې وایي چې پښیمانه به وي: ای زمونږ زیانه، څوک دی هغه چې مونږ یې له قبرونو څخه پاڅولو؟! نو ځواب به ورته وویل شي: دا هغه ژمنه ده چې الله کړې بېشکه واقع کېدونکې ده، او پېغمبرانو رښتیا ویلي وو په هغه څه کې چې د خپل رب لخوا یې رسولې وو.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَالْیَوْمَ لَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَیْـًٔا وَّلَا تُجْزَوْنَ اِلَّا مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۟
په دغه ورځ به د انصاف پرېکړه وي، نو -ای بندګانو-په تاسو به د هېڅ شي زیاتی نه کېږي د ګناهونو په زیاتېدلو یا د نیکیو په کمېدلو، بېشکه تاسو ته به د هغو کړنو بشپړه بدله درکول کېږي چې د دنیا په ژوند کې مو ترسره کړي.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• من أساليب تربية الله لعباده أنه جعل بين أيديهم الآيات التي يستدلون بها على ما ينفعهم في دينهم ودنياهم.
بندګانو لره د الله تعالی د پالنې له طریقو څخه دا ده چې الله تعالی د دوی مخې ته داسې نښې ګرځولي چې د هغه څه لپاره پرې دلیل نیولی شي کوم چې په دین او دنیا کې ورته ګټه رسوي.
• الله تعالى مكَّن العباد، وأعطاهم من القوة ما يقدرون به على فعل الأمر واجتناب النهي، فإذا تركوا ما أمروا به، كان ذلك اختيارًا منهم.
الله تعالی بندګانو ته وس ورکړی، او له ځواک څخه یې دومره ورکړی چې دوی پرې امر پر ځای او له نهي ځان وژغوري، نو کله چې هغه څه پرېږدي چې امر ورته شوی، نو دا بیا د دوی خپله خوښه ده.
هُمْ وَاَزْوَاجُهُمْ فِیْ ظِلٰلٍ عَلَی الْاَرَآىِٕكِ مُتَّكِـُٔوْنَ ۟ۚ
Ibisobanuro by'icyarabu:
اَلَمْ اَعْهَدْ اِلَیْكُمْ یٰبَنِیْۤ اٰدَمَ اَنْ لَّا تَعْبُدُوا الشَّیْطٰنَ ۚ— اِنَّهٗ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِیْنٌ ۟ۙ
آیا تاسو ته مې د خپلو پېغمبرانو په خولو سپارښتنه او امر نه ؤ کړی او نه مې ؤ ویلي چې: ای د آدم زامنو، په کفر او ګناهونو ترسره کولو کې د شیطان مه منئ، بېشکه شیطان په ښکاره دښمنۍ سره دښمن دی، نو یو هوښیار کس ته څرنګه ممکن دي چې د هغه دښمن ومني کوم چې ښکاره دښمني کوي؟!.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَّاَنِ اعْبُدُوْنِیْ ؔؕ— هٰذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِیْمٌ ۟
او تاسو ته مو ای بني آدمه امر کړی چې يوازې زما عبادت وکړئ او له ما سره هيڅ شی شريک نه کړئ، نو يوازې زما عبادت او زما پيروي داسې نېغه لار ده چې زما رضا او د جنت ننه وېستلو ته مو رسوي، خو تاسو پر هغه څه عمل نه کوئ چې زه يې سپارښتنه درته کوم او امر درته کوم.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَقَدْ اَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلًّا كَثِیْرًا ؕ— اَفَلَمْ تَكُوْنُوْا تَعْقِلُوْنَ ۟
او خامخا شیطان له تاسو څخه ډېر خلک بې لارې کړي، نو آیا ستاسو عقلونه نه وو چې تاسو ته د خپل رب د منلو او یوازې د هغه د عبادت کولو امر کړی وی، او د هغه شیطان له منلو مو ووېروي چې په ښکاره دښمنۍ مو دښمن دی؟!.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِصْلَوْهَا الْیَوْمَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُوْنَ ۟
Ibisobanuro by'icyarabu:
اَلْیَوْمَ نَخْتِمُ عَلٰۤی اَفْوَاهِهِمْ وَتُكَلِّمُنَاۤ اَیْدِیْهِمْ وَتَشْهَدُ اَرْجُلُهُمْ بِمَا كَانُوْا یَكْسِبُوْنَ ۟
نن به د دوی په خولو مهر وهو نو د ګونګیانو په څېر به ویني خو خبرې به نشي کولای چې د خپل کفر او ګناهونو څخه انکار وکړي چې کول یې، او لاسونه به یې مونږ ته د هغه څه په اړه خبرې کوي چې په دنیا کې یې پرې کول، او پښې به یې شاهدي ورکوي په هغه څه چې دوی به پرې کوم ګناهونه کول او ورتلل به.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَوْ نَشَآءُ لَطَمَسْنَا عَلٰۤی اَعْیُنِهِمْ فَاسْتَبَقُوا الصِّرَاطَ فَاَنّٰی یُبْصِرُوْنَ ۟
او که مونږ د دوی د سترګو له منځه وړل وغواړو نو یو به یې سو پس نه به ویني، نو له یو بل به لارې ته وړاندې کېږي چې جنت ته ترې تېر شي، نو لرې ده چې تېر شي په داسې حال کې چې سترګې یې له منځه تللې وي.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَوْ نَشَآءُ لَمَسَخْنٰهُمْ عَلٰی مَكَانَتِهِمْ فَمَا اسْتَطَاعُوْا مُضِیًّا وَّلَا یَرْجِعُوْنَ ۟۠
او که مونږ د دوی د پېدایښت بدلون او په خپلو پښو کښینول وغواړو نو پېدایښت به یې بدل کړو او په خپلو پښو به یې کښینوو، نو له خپلو ځایو به نشي خوځېدلای، او نه به مخ ته تللی شي، او نه به شاته ګرځېدلی شي.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَمَا عَلَّمْنٰهُ الشِّعْرَ وَمَا یَنْۢبَغِیْ لَهٗ ؕ— اِنْ هُوَ اِلَّا ذِكْرٌ وَّقُرْاٰنٌ مُّبِیْنٌ ۟ۙ
او مونږ نه محمد صلی الله علیه وسلم ته شعر ښوولی ؤ او نه ورسره ښایي؛ ځکه چې د ده په طبیعت کې نشته او د ده مزاج یې نه غواړي، څو ستاسو دا دعوه درسته شي چې شاعر دی، هغه څه چې مونږ ورښوولي نه دي پرته له ذکر او څرګند قرآن څخه د هغه چا لپاره چې سوچ پرې کوي.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لِّیُنْذِرَ مَنْ كَانَ حَیًّا وَّیَحِقَّ الْقَوْلُ عَلَی الْكٰفِرِیْنَ ۟
د دې لپاره چې که د چا زړه ژوندی او روښان عقل ولري، نو هماغه ترې ګټه اخلي او د عذاب خبره په کافرانو ثابتېږي، ځکه چې حجت پرې قائم شوی په نازلېدو د هغه او د هغه د بلنې رسېدلو دوی ته، نو هېڅ عذر به دوی ته پاتې نشي چې وړاندې یې کړي.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• في يوم القيامة يتجلى لأهل الإيمان من رحمة ربهم ما لا يخطر على بالهم.
د قیامت په ورځ به د ایمان خاوندانو ته د خپل رب له رحمت څخه هغه څه څرګند شي چې د دوی په ذهن کې به نه راتلل.
• أهل الجنة مسرورون بكل ما تهواه النفوس وتلذه العيون ويتمناه المتمنون.
جنتیان په ټولو هغو شیانو چې زړونه یې غواړي او سترګې ترې خوند اخلي او هیله کوونکي یې هیله لري خوشاله وي.
• ذو القلب هو الذي يزكو بالقرآن، ويزداد من العلم منه والعمل.
وَلَهُمْ فِیْهَا مَنَافِعُ وَمَشَارِبُ ؕ— اَفَلَا یَشْكُرُوْنَ ۟
او دوی لره پکې په شا د سپرلۍ او غوښو خوړلو پرته نورې ګټې هم شته، لکه د دوی وړۍ، د دوی اون او د دوی وژغنو او د دوی قیمتونو؛ نو له دې څخه فرشونه او لباس جوړوي، او په دې کې د دوی د څښاک شیان دي چې له شېدو څخه یې څښي، نو آیا د هغه الله شکر نه وباسي چې د دې او نورو نعمتونو احسان یې پرې کړی؟!.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَلَا یَحْزُنْكَ قَوْلُهُمْ ۘ— اِنَّا نَعْلَمُ مَا یُسِرُّوْنَ وَمَا یُعْلِنُوْنَ ۟
ای پېغمبره! تا دې د دوی وینا نه غمجن کوي دا چې: بېشکه ته استازی نه یې، یا ته شاعر یې، او داسې نور تورونه د دوی. بېشکه مونږ پوهېږو په هغه څه چې دوی یې پټوي او هغه څه چې ښکاره کوي یې، هېڅ هم له مونږ پټ نه دي، او ژر دی چې بدله به پرې ورکړو.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اَوَلَمْ یَرَ الْاِنْسَانُ اَنَّا خَلَقْنٰهُ مِنْ نُّطْفَةٍ فَاِذَا هُوَ خَصِیْمٌ مُّبِیْنٌ ۟
آیا هغه انسان چې له مرګ وروسته له پاڅون (بعث) څخه انکار کوي پدې یې سوچ نه دی کړی چې مونږ دی له مني پېدا کړی، بیا په ګڼو پړاوونو تېر شوی تر دې چې وزېږید او لوی شو، بیا ډېر جګړه مار وګرځېد؛ آیا ده هغه څه نه و لېدلي چې د بعث (پاڅون) د واقع کېدو په اړه پرې استدلال وکړي؟!.
Ibisobanuro by'icyarabu:
قُلْ یُحْیِیْهَا الَّذِیْۤ اَنْشَاَهَاۤ اَوَّلَ مَرَّةٍ ؕ— وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِیْمُ ۟ۙ
ورته په ځواب کې وایه -ای محمده-: دا خاورې شوي هډوکي به هغه څوک را ژوندي کوي چا چې لومړي ځل پېدا کړي وو، نو چا چې په لومړي ځل پېدا کړي هغه یې د ژوند بېرته ورګرځولو څخه نه ناتوانه کېږي، او هغه سپېڅلی په هر ډول پېدایښت ښه پوهه دی، هېڅ شی ترینه نشي پټېدلای.
Ibisobanuro by'icyarabu:
١لَّذِیْ جَعَلَ لَكُمْ مِّنَ الشَّجَرِ الْاَخْضَرِ نَارًا فَاِذَاۤ اَنْتُمْ مِّنْهُ تُوْقِدُوْنَ ۟
هغه ذات چې تاسو -ای خلکو- ته یې له شنې تازه ونې څخه اور ګرځولی چې تاسو یې ترې راوباسئ او یو دم ترې اور بلوئ، نو هغه څوک چې دوه مخالف شیان -دشنې ونې د اوبو لوندوالی، او په هغې کې بل شوی اور- یو ځای کړي د مړو په ژوندي کولو واکمن دی.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اَوَلَیْسَ الَّذِیْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ بِقٰدِرٍ عَلٰۤی اَنْ یَّخْلُقَ مِثْلَهُمْ ؔؕ— بَلٰی ۗ— وَهُوَ الْخَلّٰقُ الْعَلِیْمُ ۟
آیا هغه ذات چې آسمانونه او ځمکه یې سره له لویوالي پېدا کړي قادر نه دی په ژوندي کولو د مړو وروسته له مرګ نه؟ ولې نه، بېشکه خامخا پرې قادر دی او هغه ښه پېدا کونکی دی چې ټول مخلوقات یې پېدا کړي، ډیر پرې پوه دی، هېڅ شی هم ترې نه پټېږي.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِنَّمَاۤ اَمْرُهٗۤ اِذَاۤ اَرَادَ شَیْـًٔا اَنْ یَّقُوْلَ لَهٗ كُنْ فَیَكُوْنُ ۟
بېشکه د الله امر او کار داسې وي چې کله د یو شي د پېدایښت اراده وکړي نو ورته ووایي: شه، نو کوم شی چې غواړي هغه وشي، او له دې څخه چې غواړي یې ژوندي کول او مړه کول او را پورته کول او داسې نور دي.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَسُبْحٰنَ الَّذِیْ بِیَدِهٖ مَلَكُوْتُ كُلِّ شَیْءٍ وَّاِلَیْهِ تُرْجَعُوْنَ ۟۠
نو الله پاک او سپېڅلی دی له هغه ناتوانۍ څخه چې مشرکان یې ورته منسوبوي، نو هغه لره خو د ټولو شیانو پاچایي ده لاسوهنه پکې کوي څرنګه چې وغواړي، او د ده په لاس کې د هر شي کلیګانې دي، او یوازې همده ته په آخرت کې ورګرځول کېږئ، نو تاسو ته به ستاسو د کړنو بدله درکوي.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• من فضل الله ونعمته على الناس تذليل الأنعام لهم، وتسخيرها لمنافعهم المختلفة.
په خلکو باندې د الله له فضل او نعمت څخه دا دي چې څاروي یې ورته اېل کړي، او د دوی مختلفو ګټو لپاره یې تابع کړي.
• وفرة الأدلة العقلية على يوم القيامة وإعراض المشركين عنها.
• من صفات الله تعالى أن علمه تعالى محيط بجميع مخلوقاته في جميع أحوالها، في جميع الأوقات، ويعلم ما تنقص الأرض من أجساد الأموات وما يبقى، ويعلم الغيب والشهادة.
د الله تعالی له صفتونو څخه دا دي چې د هغه علم ټولو مخلوقاتو ته په ټولو حالاتو او وختونو کې راګېرونکی دی، او پوهېږي چې ځمکه د مړو څومره جسدونه کموي او څومره پاتې کېږي، او په پټو او ښکاره و پوهېږي.
Ibisobanuro by'amagambo Isura: Yaasiin
Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Ishakiro ry'ibisobanuro
الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.