Ibisobanuro by'amagambo Isura Alhaaqat - Ibisobanuro bya Qur'an Ntagatifu mu rurimi rw'igipashto, bikaba ari incamacye y'ibisobanuro bya Qur'an Ntagatifu. - ububiko bwa qor'an yejejwe

حاقه

Impamvu y'isura:

إثبات أن وقوع القيامة والجزاء فيها حقٌّ لا ريب فيه.

د دې خبرې اثبات چې قيامت به رامنځته کيږي او په هغو کې بدله داسې حق ده چې هيڅ شک پکې نشته.

---

Umurongo: 1

اَلْحَآقَّةُ ۟ۙ

الله د بېرته را پورته کېدو قيامت بيانوي چې پر ټولو به راځي.

Umurongo: 2

مَا الْحَآقَّةُ ۟ۚ

بيا يې پردې پوښتنه کولو د هغو د حالت لوی والی بيان کړ چې هغه رامنځته کېدونکی به څه وي؟.

Umurongo: 3

وَمَاۤ اَدْرٰىكَ مَا الْحَآقَّةُ ۟ؕ

او تاته څه شي خبر درکړی چې دغه رامنځته کېدونکی آفت څه دی؟.

Umurongo: 4

كَذَّبَتْ ثَمُوْدُ وَعَادٌ بِالْقَارِعَةِ ۟

د صالح قوم ثموديانو او د هود قوم عاديانو هغه قيامت درواغ وګڼلو چې سختۍ به يې خلک لړزوي.

Umurongo: 5

فَاَمَّا ثَمُوْدُ فَاُهْلِكُوْا بِالطَّاغِیَةِ ۟

نو ثموديان چې وو الله په داسې چېغه تباه کړل چې په سختۍ او وېره کې وروستۍ اندازې ته رسېدله.

Umurongo: 6

وَاَمَّا عَادٌ فَاُهْلِكُوْا بِرِیْحٍ صَرْصَرٍ عَاتِیَةٍ ۟ۙ

او عاديان بيا الله په داسې سخت يخ باد تباه کړل چې پر هغوی په سختۍ کې وروستۍ اندازې ته رسېده.

Umurongo: 7

سَخَّرَهَا عَلَیْهِمْ سَبْعَ لَیَالٍ وَّثَمٰنِیَةَ اَیَّامٍ ۙ— حُسُوْمًا فَتَرَی الْقَوْمَ فِیْهَا صَرْعٰی ۙ— كَاَنَّهُمْ اَعْجَازُ نَخْلٍ خَاوِیَةٍ ۟ۚ

الله پر هغوی دغه باد د اوو شپو او آتو ورځو مودې لپاره ولېږلو چې هغوی یې له بېخه و اېستل، هغوی به دې په کلو کې يې داسې پر ځمکه تباه شوي پراته ليدل لکه هغوی چې له تباه کېدو وروسته د خرما ونو ورستې تنې پر ځمکه پراته وي.

Umurongo: 8

فَهَلْ تَرٰی لَهُمْ مِّنْ بَاقِیَةٍ ۟

نو آيا له عذاب ور رسېدلو وروسته له هغوی څوک پاتې وينې؟!

Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:

• الصبر خلق محمود لازم للدعاة وغيرهم.

صبر داسې ستايل شوی خوی دی چې بلونکو او نورو لپاره يې خپلول اړين دي.

• التوبة تَجُبُّ ما قبلها وهي من أسباب اصطفاء الله للعبد وجعله من عباده الصالحين.

توبه مخکېني ګناهونه له منځه وړي، او هغه د بنده لپاره د الله د غوره کولو له لاملونو څخه ده او د هغه له نېکو بنده ګانو څخه ګرځول.

• تنوّع ما يرسله الله على الكفار والعصاة من عذاب دلالة على كمال قدرته وكمال عدله.

هغه ډول ډول عذاب چې الله يې پر کافرانو او ګناهکارانو رالېږي د هغه د ځواک پر بشپړتيا او پوره عدالت دلالت کوي.

Umurongo: 9

وَجَآءَ فِرْعَوْنُ وَمَنْ قَبْلَهٗ وَالْمُؤْتَفِكٰتُ بِالْخَاطِئَةِ ۟ۚ

او فرعون او له هغه مخکېنيو امتونو، او هغو کليو چې د خپلو کليو په سرچپه کېدلو عذاب ورکړل شوی و، چې هغه د لوط قوم و همداسې ناروا د شرک او ګناه کارونه کړي و.

Umurongo: 10

فَعَصَوْا رَسُوْلَ رَبِّهِمْ فَاَخَذَهُمْ اَخْذَةً رَّابِیَةً ۟

له هغوی هر يو يې له خپل ور لېږل شوي رسوله سرغړونه وکړه او درواغجن يې وګڼلو، نو الله هغوی په داسې زياته نيونه ونيول چې د هغوی تباهي پرې بشپړ شوه.

Umurongo: 11

اِنَّا لَمَّا طَغَا الْمَآءُ حَمَلْنٰكُمْ فِی الْجَارِیَةِ ۟ۙ

کله چې اوبه په لوړوالي کې له بريده واوښتې؛ نو موږ هغه خلک په روانه کښتۍ کې سپاره کړل - چې تاسو يې په ملاګانو کې وئ - هغه کښتۍ چې نوح عليه السلام زموږ په امر جوړه کړې وه، نو دا په حقيقت کې ستاسو لپاره سپرېدل و.

Umurongo: 12

لِنَجْعَلَهَا لَكُمْ تَذْكِرَةً وَّتَعِیَهَاۤ اُذُنٌ وَّاعِیَةٌ ۟

تر څو کښتۍ او کيسه يې داسې پند وګرځوو چې د کفر د څښتنانو پر تباهۍ او د ايمان د څښتنانو په ژغورلو استدلال پرې وشي، او هغه غوږونه يې په ياد وساتي چې اورېدل شوي شيان په ياد ساتي.

Umurongo: 13

فَاِذَا نُفِخَ فِی الصُّوْرِ نَفْخَةٌ وَّاحِدَةٌ ۟ۙ

کله چې پر پوکلو ګومارل شوې پرېښته په ښکر کې يوځل پوکی وکړي او هغه دويم پوکی وي.

Umurongo: 14

وَّحُمِلَتِ الْاَرْضُ وَالْجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةً وَّاحِدَةً ۟ۙ

او ځمکه او غرونه پورته کړل شي، نو دواړه به په يو سخت ميده کولو ميده ميده کړل شي د ځمکې برخې او د غرونو برخې به سره بېلې بېلې کړل شي.

Umurongo: 15

فَیَوْمَىِٕذٍ وَّقَعَتِ الْوَاقِعَةُ ۟ۙ

په کومه ورځ چې دا هرڅه وشي قيامت به را منځته شي.

Umurongo: 16

وَانْشَقَّتِ السَّمَآءُ فَهِیَ یَوْمَىِٕذٍ وَّاهِیَةٌ ۟ۙ

او په هغه ورځ به د پرېښتو د راکوزېدو لپاره آسمان وچوي، نو په دغه ورځ به هغه کمزوری وي وروسته تردې چې هغه سخت ټينګ و.

Umurongo: 17

وَّالْمَلَكُ عَلٰۤی اَرْجَآىِٕهَا ؕ— وَیَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ یَوْمَىِٕذٍ ثَمٰنِیَةٌ ۟ؕ

او پرېښتې به يې پر څنډو او اړخونو وي، په دغه ورځ به اتو غوره پرېښتو ستا د پالونکي عرش پورته کړی وي.

Umurongo: 18

یَوْمَىِٕذٍ تُعْرَضُوْنَ لَا تَخْفٰی مِنْكُمْ خَافِیَةٌ ۟

اې خلکو! په دغه ورځ به تاسې پر الله ور وړاندې کړل شئ، له الله به ستاسې هيڅ ډول راز پټ پاتې نه شي، بلکې الله پر هغو ښه پوه او پرې خبر دی.

Umurongo: 19

فَاَمَّا مَنْ اُوْتِیَ كِتٰبَهٗ بِیَمِیْنِهٖ فَیَقُوْلُ هَآؤُمُ اقْرَءُوْا كِتٰبِیَهْ ۟ۚ

نو چاته چې يې عملنامه په ښي لاس ورکړل شوه، هغه به له خوښۍ او وياړه وايي: واخلئ زما عملنامه ولولئ.

Umurongo: 20

اِنِّیْ ظَنَنْتُ اَنِّیْ مُلٰقٍ حِسَابِیَهْ ۟ۚ

پرته له شکه زه په دنيا کې پوه وم او باور مې کړی و چې هرومرو به را پاڅول کېږم او له خپلې بدلې سره به مخامخ کېدونکی وم.

Umurongo: 21

فَهُوَ فِیْ عِیْشَةٍ رَّاضِیَةٍ ۟ۙ

نو بيا به هغه په خوشالوونکي ژوند کې وي؛ ځکه هغه به تلپاتې نعمتونه ويني.

Umurongo: 22

فِیْ جَنَّةٍ عَالِیَةٍ ۟ۙ

په داسې جنت کې چې د موقعيت او مرتبې له پلوه لوړ وي.

Umurongo: 23

قُطُوْفُهَا دَانِیَةٌ ۟

مېوې به يې هغه چاته نېږدې وي چې ترې خوري يې.

Umurongo: 24

كُلُوْا وَاشْرَبُوْا هَنِیْٓـًٔا بِمَاۤ اَسْلَفْتُمْ فِی الْاَیَّامِ الْخَالِیَةِ ۟

هغوی ته به د درناوي په ډول ويل کيږي: داسې خوراک او څښاک کوئ چې په هغه خوراک او څښاک کې هيڅ زيان نه وي د هغو غوره کړنو له امله چې په دنيا کې مو تېرو ورځو کې وړاندې کړي و.

Umurongo: 25

وَاَمَّا مَنْ اُوْتِیَ كِتٰبَهٗ بِشِمَالِهٖ ۙ۬— فَیَقُوْلُ یٰلَیْتَنِیْ لَمْ اُوْتَ كِتٰبِیَهْ ۟ۚ

او چاته چې يې عملنامه په چپ لاس ورکړل شي، نو له سختې پښېمانۍ به وايي: های کاشکي ماته مې عملنامه نه وای راکړل شوې ځکه په هغې کې داسې ناوړه کارونه دي چې زما عذاب لازموي.

Umurongo: 26

وَلَمْ اَدْرِ مَا حِسَابِیَهْ ۟ۚ

او کاشکي زه مې پر حساب هيڅ نه وای پوه شوی.

Umurongo: 27

یٰلَیْتَهَا كَانَتِ الْقَاضِیَةَ ۟ۚ

کاشکي هغه مرګ چې زه پرې مړ شوی وم داسې وای چې له هغه وروسته هيڅکله نه را پاڅول کېدلای.

Umurongo: 28

مَاۤ اَغْنٰی عَنِّیْ مَالِیَهْ ۟ۚ

مال مې د الله له عذابه هيڅ را څخه ايسار نه کړل.

Umurongo: 29

هَلَكَ عَنِّیْ سُلْطٰنِیَهْ ۟ۚ

زما حجت او هغه ځواک او مرتبه را څخه پټ شول چې بروسه مې پرې کوله.

Umurongo: 30

خُذُوْهُ فَغُلُّوْهُ ۟ۙ

او ويل کيږي به: اې پرېښتو را ويې نيسئ او لاس يې غاړې ته ور غونډ کړئ.

Umurongo: 31

ثُمَّ الْجَحِیْمَ صَلُّوْهُ ۟ۙ

بيا يې اور ته ور ننباسئ ترڅو يې ګرمي وزغمي.

Umurongo: 32

ثُمَّ فِیْ سِلْسِلَةٍ ذَرْعُهَا سَبْعُوْنَ ذِرَاعًا فَاسْلُكُوْهُ ۟ؕ

بيا يې په داسې ځنځير کې ننباسئ چې اوږدوالی يې اويا متره وي.

Umurongo: 33

اِنَّهٗ كَانَ لَا یُؤْمِنُ بِاللّٰهِ الْعَظِیْمِ ۟ۙ

پرته له شکه هغه پر لوی الله ايمان نه درلود.

Umurongo: 34

وَلَا یَحُضُّ عَلٰی طَعَامِ الْمِسْكِیْنِ ۟ؕ

او بل يې بې وزله ته په خوړو ورکولو نه هڅولو.

Umurongo: 35

فَلَیْسَ لَهُ الْیَوْمَ هٰهُنَا حَمِیْمٌ ۟ۙ

نو هغه لره د قيامت په ورځ کوم خپل نشته چې عذاب ترې ايسار کړي.

Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:

• المِنَّة التي على الوالد مِنَّة على الولد تستوجب الشكر.

پر پلار کړی احسان پر اولاد هم احسان وي چې شکر يې واجب دی.

• إطعام الفقير والحض عليه من أسباب الوقاية من عذاب النار.

بې وزله ته خواړه ورکول او پردې کار هڅونه د اور له عذابه د ساتنې له لاملونو څخه دي.

• شدة عذاب يوم القيامة تستوجب التوقي منه بالإيمان والعمل الصالح.

د قيامت د ورځې د عذاب سختي پر ايمان او نېک کار ترې ځان ساتنه لازموي.

Umurongo: 36

وَّلَا طَعَامٌ اِلَّا مِنْ غِسْلِیْنٍ ۟ۙ

او هغه لره به کوم خواړه نه وي چې خوري يې مګر د دوزخيانو د بدنونو زوې.

Umurongo: 37

لَّا یَاْكُلُهٗۤ اِلَّا الْخَاطِـُٔوْنَ ۟۠

دغه خواړه به يوازې ګناهکاران او بدکاران خوري.

Umurongo: 38

فَلَاۤ اُقْسِمُ بِمَا تُبْصِرُوْنَ ۟ۙ

الله پر هغه څه لوړه وکړه چې تاسې يې وينئ.

Umurongo: 39

وَمَا لَا تُبْصِرُوْنَ ۟ۙ

او پر هغه څه يې لوړه وکړه چې نه يې وينئ.

Umurongo: 40

اِنَّهٗ لَقَوْلُ رَسُوْلٍ كَرِیْمٍ ۟ۚۙ

پرته له شکه قرآن د الله خبرې دي، چې عزتمن رسول يې پر خلکو لولي.

Umurongo: 41

وَّمَا هُوَ بِقَوْلِ شَاعِرٍ ؕ— قَلِیْلًا مَّا تُؤْمِنُوْنَ ۟ۙ

او هغه د شاعر وينا نه ده؛ ځکه هغه د شعر پر نظم نه دی، ډېر لږ له تاسې ايمان راوړي.

Umurongo: 42

وَلَا بِقَوْلِ كَاهِنٍ ؕ— قَلِیْلًا مَّا تَذَكَّرُوْنَ ۟ؕ

او نه د کاهن وینا ده، ځکه د کاهنانو کار له قرآن سره توپیر لري، تاسي لږ پند اخلئ.

Umurongo: 43

تَنْزِیْلٌ مِّنْ رَّبِّ الْعٰلَمِیْنَ ۟

بلکې هغه د ټولو مخلوقاتو د پالونکي له لورې نازل کړل شوی دی.

Umurongo: 44

وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَیْنَا بَعْضَ الْاَقَاوِیْلِ ۟ۙ

او که چېرې محمد له ځانه پر موږ ځينې هغه خبرې تړلې وای چې موږ نه دي ويلې.

Umurongo: 45

لَاَخَذْنَا مِنْهُ بِالْیَمِیْنِ ۟ۙ

هرومرو به موغچ ترې اخېستی وای او له خپل لورې به مو په ځواک او قوت را نيولی وای.

Umurongo: 46

ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ الْوَتِیْنَ ۟ؗۖ

بيا به مو له هغه څخه له زړه سره پيوسته رګ ترې پرې کړی وای.

Umurongo: 47

فَمَا مِنْكُمْ مِّنْ اَحَدٍ عَنْهُ حٰجِزِیْنَ ۟

نو بيا به له تاسې هيڅوک هم نه وي چې موږ له دې کاره ايسار کړي، نو ډېره لېرې ده چې هغه دې ستاسو له امله پر موږ پسې څه ووايي.

Umurongo: 48

وَاِنَّهٗ لَتَذْكِرَةٌ لِّلْمُتَّقِیْنَ ۟

او پرته له شکه قرآن د هغو کسانو لپاره چې له خپل پالونکي يې د هغه د امرونو په پرځای کولو او له نواهيوو يې په ډډه کولو وېريږي يو پند دی.

Umurongo: 49

وَاِنَّا لَنَعْلَمُ اَنَّ مِنْكُمْ مُّكَذِّبِیْنَ ۟

او پرته له شكه موږ هرومرو پوهېږو چې ستاسو ترمنځ هغه څوک دي چې دغه قرآن درواغ ګڼي.

Umurongo: 50

وَاِنَّهٗ لَحَسْرَةٌ عَلَی الْكٰفِرِیْنَ ۟

او د قرآن درواغ ګڼل هرومرو د قيامت په ورځ لويه پښېماني ده.

Umurongo: 51

وَاِنَّهٗ لَحَقُّ الْیَقِیْنِ ۟

او پرته له شکه قرآن داسې يقيني حق دی چې هيڅ شک او شبهه پکې نشته چې هغه د الله له لورې دی.

Umurongo: 52

فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِیْمِ ۟۠

نو اې رسوله! د خپل پالونکي دې داسې پاکي بيانوه چې وړ يې وي او د خپل لوی پالونکي نوم دې يادوه.

Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:

• تنزيه القرآن عن الشعر والكهانة.

د قرآن له شعر او کهانت څخه پاکوالی.

• خطر التَّقَوُّل على الله والافتراء عليه سبحانه.

پر الله پورې د خبرو تړلو او پر هغه پاک ذات پورې د درواغ ويلو خطر.

• الصبر الجميل الذي يحتسب فيه الأجر من الله ولا يُشكى لغيره.

ښه صبر دا دی چې په هغو کې له الله څخه د بدلې هيله ولري او بل چاته شکايت ونه کړي.