Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - الترجمة السنهالية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - Ishakiro ry'ibisobanuro


Ibisobanuro by'amagambo Isura: A Nahlu (Inzuki)   Umurongo:

සූරා අන් නහ්ල්

Impamvu y'isura:
التذكير بالنعم الدالة على المنعم سبحانه وتعالى.
ආශිර්වාද කරන උත්තරීතර සුවිශුද්ධයාණන් පිළිබඳ හඟවන ආශිර්වාදයන් මෙනෙහි කිරීම.

اَتٰۤی اَمْرُ اللّٰهِ فَلَا تَسْتَعْجِلُوْهُ ؕ— سُبْحٰنَهٗ وَتَعٰلٰی عَمَّا یُشْرِكُوْنَ ۟
අහෝ දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කරන්නනි! අල්ලාහ් නුඹලාට නියම කළ දඬුවම සමීපයෙන් ඇත. එය නියමිත වේලාවෙහි පැමිණිමට පෙර ඉක්මන් කරන මෙන් නොපතනු. ආදේශ කරන්නන් කවරෙකු අල්ලාහ්ට හවුල් කරන්නේ ද සැබැවින්ම අල්ලාහ් එයින් පිවිතුරය. උත්තරීතරය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
یُنَزِّلُ الْمَلٰٓىِٕكَةَ بِالرُّوْحِ مِنْ اَمْرِهٖ عَلٰی مَنْ یَّشَآءُ مِنْ عِبَادِهٖۤ اَنْ اَنْذِرُوْۤا اَنَّهٗ لَاۤ اِلٰهَ اِلَّاۤ اَنَا فَاتَّقُوْنِ ۟
අල්ලාහ්ගේ දූතයින් අතරින් ඔහු අභිමත කරන්නන් හට ඔහුගේ නියමය අනුව දේව පණිවිඩ සමග ඔහු මලක්වරුන් පහළ කරනු ඇත. අහෝ දූතවරුනි! එසේ නැතිනම් අල්ලාහ්ට ආදේශ තැබීම ගැන ජනයාට බිය ගන්වනු. එහෙයින් නැමදුම් ලබන්නට සුදුසු මා හැර වෙනත් කෙනෙකු නැත. අහෝ ජනයිනි! නුඹලා මාගේ නියෝග පිළිපදිමින් හා මා තහනම් කළ දැයින් වැළකෙමින් මට බැතිමත් ව කටයුතු කරනු.
Ibisobanuro by'icyarabu:
خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ بِالْحَقِّ ؕ— تَعٰلٰی عَمَّا یُشْرِكُوْنَ ۟
කිසිදු පූර්වාදර්ශයකින් තොරව සත්යයෙන් යුතු ව අල්ලාහ් අහස් මැව්වේය. එමෙන්ම පොළව ද මැව්වේය. ඔහු ඒ දෙක නිෂ්ඵල ලෙස මවා නැත. ඒ දෙක ඔහු මවා ඇත්තේ එමගින් අල්ලාහ්ගේ බලය සඳහා ඒ දෙක සාධකයක් කර ගැනීමට හා ඔහුට වෙනත් කිසිවෙකු ඔවුන් හවුල් කිරීමෙන් ඔහුව පිවිතුරු කිරීමටය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
خَلَقَ الْاِنْسَانَ مِنْ نُّطْفَةٍ فَاِذَا هُوَ خَصِیْمٌ مُّبِیْنٌ ۟
නොවැදගත් ශුක්රාණු බිඳකින් ඔහු මිනිසාව මැව්වේය. මැවීමකින් පසු මැවීමක් ලෙස එය වර්ධනය කළේය. නමුත් දැන් ඔහු සත්යය නැති කර දැමීම සඳහා අසත්ය දෑ සම්බන්ධයෙන් දැඩි සේ තර්ක කරන්නෙකු විය. ඒ සම්බන්ධයෙන් වූ ඔහුගේ තර්කයේ ඔහු පැහැදිලිව සිටියි.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَالْاَنْعَامَ خَلَقَهَا لَكُمْ فِیْهَا دِفْءٌ وَّمَنَافِعُ وَمِنْهَا تَاْكُلُوْنَ ۟
අහෝ ජනයිනි! ඔටුවන්, ගවයින්, එළුවන් යනාදී වශයෙන් ගොවිපළ සතුන් ඔහු මවා ඇත්තේ නුඹලාගේ යහපත පිණිසය. ඒවායෙහි ලොම් හා සම්වලින් ඇඳුම් නිර්මාණය කර ගැනීම එවන් යහපත් දැයින් එකකි. සෙත සලසන තවත් යහපත් දෑ වනුයේ උන්ගේ කිරි, උන්ගේ මස් හා උන්ගේ පිටවල්ය. නුඹලා ඒවායින් අනුභව කරන්නෙහුය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَكُمْ فِیْهَا جَمَالٌ حِیْنَ تُرِیْحُوْنَ وَحِیْنَ تَسْرَحُوْنَ ۪۟
සවස් කාලයේ නුඹලා උන් ඇතුළට ගන්නා විට ද උදෑසන තණබුදින්නට උන් බැහැරට ගෙන යන විට ද නුඹලාට එහි අලංකරණයක් ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• عناية الله ورعايته بصَوْن النبي صلى الله عليه وسلم وحمايته من أذى المشركين.
•දේව ආදේශකයින්ගේ හිංසා පීඩාවන්ගෙන් නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා එතුමාණන්ට රැකවරණය සැළසීම සඳහා අල්ලාහ්ගේ සැලකිලිමත්භාවය හා ඔහුගේ අවධානය.

• التسبيح والتحميد والصلاة علاج الهموم والأحزان، وطريق الخروج من الأزمات والمآزق والكروب.
•අල්ලාහ්ව සුවිශුද්ධ කිරීම, ඔහුට ප්රශංසා කිරීම හා සලාත් ඉටු කිරීම යනාදිය දුක් හා කම්කටොලු සඳහා වූ ප්රතිකර්මයකි. එමෙන්ම අර්බුද, අවහිරතා සහ කරදර වලින් ඉවත් වීමේ මගකි.

• المسلم مطالب على سبيل الفرضية بالعبادة التي هي الصلاة على الدوام حتى يأتيه الموت، ما لم يغلب الغشيان أو فقد الذاكرة على عقله.
•කලාන්තය හෝ මතකය නැතිවීම වැනි ස්වබුද්ධිය අහිමි කරන දෙයක් මුස්ලිම්වරයෙකුට ඇති නොවන තාක්කල් ඔහුට මරණය පැමිණෙන තෙක් නැමදුමක් ලෙස අඛණ්ඩ ව සලාතය ඉටු කිරීම අනිවාර්යය කර ඇත.

• سمى الله الوحي روحًا؛ لأنه تحيا به النفوس.
•වහී හෙවත් දේව පණිවිඩයට අල්ලාහ් රූහ් -ජීවිය- යනුවෙන් නම් කර ඇත. ඊට හේතුව සැබැවින්ම එය ආත්මයට ජීවයක් ලබා දෙන බැවිණි.

• مَلَّكَنا الله تعالى الأنعام والدواب وذَلَّلها لنا، وأباح لنا تسخيرها والانتفاع بها؛ رحمة منه تعالى بنا.
•ගොවිපල සතුන් හා සිවුපාවුන් අල්ලාහ් අපට උරුම කර දී ඇත. එමෙන්ම ඒවා අපට වසඟ කර දී ඇත. උන් හීලෑ කොට උන්ගෙන් ප්රයෝජන ලබන්නට අවසරය දී ඇත. එය උත්තරීතරයාණන් විසින් අප වෙත පිරිනමන ලද කරුණා දයාවකි.

وَتَحْمِلُ اَثْقَالَكُمْ اِلٰی بَلَدٍ لَّمْ تَكُوْنُوْا بٰلِغِیْهِ اِلَّا بِشِقِّ الْاَنْفُسِ ؕ— اِنَّ رَبَّكُمْ لَرَءُوْفٌ رَّحِیْمٌ ۟ۙ
නුඹලා වෙනුවෙන් අප මැවූ මෙම ගොවිපල සතුන් නුඹලාගේ ගමනෙහි නුඹලාගේ භාණ්ඩ උසුලාගෙන ගමින් ගමට යති. ඉතා අසීරුවෙන් මිස නුඹලා එය ගෙන යන්නට හැකියාවක් නොදැරූහ. අහෝ මිනිසුනි! සැබැවින්ම නුඹලාගේ පරමාධිපති නුඹලා කෙරෙහි මහා කාරුණිකය. සෙනෙහෙවන්තය. නුඹලාට මෙම ගොවිපල සතුන් ඔහු වසඟ කර දී ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَّالْخَیْلَ وَالْبِغَالَ وَالْحَمِیْرَ لِتَرْكَبُوْهَا وَزِیْنَةً ؕ— وَیَخْلُقُ مَا لَا تَعْلَمُوْنَ ۟
නුඹලා ප්රවාහනය කළ හැකි පරිදි අශ්වයින්, කොටළුවන් හා බූරුවන් අල්ලාහ් නුඹලා වෙනුවෙන් මවා ඇත. නුඹලාගේ භාණ්ඩ ද ඒ මත තබා නුඹලා ප්රවාහනය කරන්නෙහුය. එමෙන්ම ජනයා අතර එමගින් නුඹලා අලංකරණය වීම සඳහා නුඹලාට එය අලංකාරවත් කර දී ඇත. තවද අල්ලාහ් මැවීමට අපේක්ෂා කරන, නුඹලා ඒ ගැන නොදන්නා දෑ මවයි.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَعَلَی اللّٰهِ قَصْدُ السَّبِیْلِ وَمِنْهَا جَآىِٕرٌ ؕ— وَلَوْ شَآءَ لَهَدٰىكُمْ اَجْمَعِیْنَ ۟۠
අල්ලාහ්ගේ තෘප්තිය වෙත ළඟා කරන ඍජු මාර්ගය පැහැදිලි කිරීම ඔහු සතුව ඇත්තකි. එය ඉස්ලාමයයි. මාර්ග අතරින් සත්යයෙන් වෙනතකට නැඹුරු කරන ෂෙයිතාන්ගේ මාර්ග ද ඇත. ඉස්ලාමයේ මාර්ගය හැර පවතින අනෙකුත් සියලුම මාර්ග සත්යයෙන් වෙනතකට නැඹුරු වූ මාර්ග වේ. නුඹලා සියලු දෙනාට දේව විශ්වාසය ආශිර්වාද කරන්නට අල්ලාහ් අභිමත කළේ නම් නුඹලා සියලු දෙනාටම එසේ ඒ වෙත ආශිර්වාද කරන්නට තිබිණ.
Ibisobanuro by'icyarabu:
هُوَ الَّذِیْۤ اَنْزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً لَّكُمْ مِّنْهُ شَرَابٌ وَّمِنْهُ شَجَرٌ فِیْهِ تُسِیْمُوْنَ ۟
වළාකුළෙන් නුඹලාට ජලය පහළ කරනුයේ ශුද්ධවන්ත ඔහුය. නුඹලා පානය කිරීම සඳහාත් නුඹලාගේ ගොවිපල සතුන් පානය කිරීම සඳහාත් එම ජලයෙන් නුඹලාට පානයක් ඇත. එමගින් හට ගැනෙන නුඹලාගේ ගොවිපළ සතුන් උලා කන පැළෑටි ද ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
یُنْۢبِتُ لَكُمْ بِهِ الزَّرْعَ وَالزَّیْتُوْنَ وَالنَّخِیْلَ وَالْاَعْنَابَ وَمِنْ كُلِّ الثَّمَرٰتِ ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیَةً لِّقَوْمٍ یَّتَفَكَّرُوْنَ ۟
මෙම ජලය මගින් නුඹලා අනුභව කරන වගාවන් අල්ලාහ් හට ගන්වයි. අත්තික්කා, ඉදි හා මිදි වැනි ගස් වැල් ද නුඹලා වෙනුවෙන් ඔහු හට ගන්වයි. එමෙන්ම සියලුම පළතුරු වර්ග ද නුඹලා වෙනුවෙන් ඔහු හට ගන්වයි. සැබැවින්ම එම ජලයෙහි හා එමගින් හට ගන්නා දෑහි අල්ලාහ්ගේ මැවීම් ගැන සිතා බලන්නන් හට අල්ලාහ්ගේ බලය පෙන්වා දෙන සාධක ඇත. එහෙයින් ශුද්ධවන්ත අල්ලාහ්ගේ බලය එමගින් ඔවුහු සාධක කර ගනිති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَسَخَّرَ لَكُمُ الَّیْلَ وَالنَّهَارَ ۙ— وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ ؕ— وَالنُّجُوْمُ مُسَخَّرٰتٌ بِاَمْرِهٖ ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیٰتٍ لِّقَوْمٍ یَّعْقِلُوْنَ ۟ۙ
තවද රාත්රිය, නුඹලා එහි නවාතැන් ගෙන විවේක ගනු පිණිසත් දහවල නුඹලාගේ ජීවනපහසුකම් උපයාගනු පිණිසත් අල්ලාහ් නුඹලාට වසඟ කර දුන්නේය. තවද හිරු ද නුඹලාට වසඟ කර දී එය අලෝකය ලබා දෙන වස්තුවක් බවට පත් කළේය. සඳු ද වසඟ කර දී එයට ආලෝකය ඇති කළේය. ඔහුගේ නියමය අනුව ප්රමාණකොට තාරකාවන් ද නුඹලාට වසඟ කර දී ඇත. එමගින් නුඹලා ගොඩබිමේ හා සාගරයේ ගමන් කරන විට මඟ දැනගන්නෙහුය. වේලාවන් හා ඒ හැර වෙනත් දෑද දැන ගන්නෙහුය. සැබැවින්ම වසඟ කර දී ඇති මේ සියලුම දෑහි තම බුද්ධිය භාවිතා කරන ජනයාට අල්ලාහ්ගේ බලය පෙන්වා දෙන පැහැදිලි සාධක ඇත. එමගින් ප්රඥාව ලබන්නෝ ඔවුහුමය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَمَا ذَرَاَ لَكُمْ فِی الْاَرْضِ مُخْتَلِفًا اَلْوَانُهٗ ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیَةً لِّقَوْمٍ یَّذَّكَّرُوْنَ ۟
මහපොළොවේ මවා ඇති ඛණිජ, සතා සිව්පාවුන්, පැලෑටි, බවභෝග වැනි විවිධ වර්ගයෙන් යුත් දෑ නුඹලාට ශුද්ධවන්ත අල්ලාහ් වසඟ කර දුන්නේය. මැවීම් හා ඒවා වසඟ කර තිබීම ගැන සඳහන් කරනු ලැබූ දෑහි පාඩම් ලබන ජනයාට අල්ලාහ්ගේ බලය විදහා පාන පැහැදිළි සාධක ඇත. සැබැවින්ම අල්ලාහ් සර්වබලධාරී බවත් ආශිර්වාද පිරිනමන්නා බවත් ඔවුහු එමගින් දැන ගනිති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَهُوَ الَّذِیْ سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَاْكُلُوْا مِنْهُ لَحْمًا طَرِیًّا وَّتَسْتَخْرِجُوْا مِنْهُ حِلْیَةً تَلْبَسُوْنَهَا ۚ— وَتَرَی الْفُلْكَ مَوَاخِرَ فِیْهِ وَلِتَبْتَغُوْا مِنْ فَضْلِهٖ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُوْنَ ۟
තවද සාගරය ද ඔහු නුඹලාට වසඟ කර දී ඇත. එහි යාත්රා කිරීමටත් එහි ඇති දෑ මතු කර ගැනීමටත් ඔහු නුඹලාට ඉඩ සලසා දී ඇත. එය නුඹලා මසුන් අල්ලා, නැවුම් මත්ස ආහාර භුක්ති විඳිනු පිණිසත්, මුතු මෙන් නුඹලාගේ කාන්තාවන් අඳින පළඳින අලංකාර දෑ නුඹලා මතු කර ගනු පිණිසත්ය. මුහුද දෙබෑ කරමින් යාත්රා කරන නැව් දැකිය හැක. අල්ලාහ්ගේ භාග්යයයෙන් ව්යාපාරයෙන් ලැබෙන ලාභය සොයා නුඹලා එම නැව්වල යාත්රා කරන්නෙහුය. එය නුඹලා වෙනුවෙන් කවර දායාදයක් අල්ලාහ් පිරිනමා ඇත්තේ ද ඒ වෙනුවෙන් නුඹලා ඔහුට කෘතඥ වනු පිණිසත් ඔහුට පමණක් නුඹලා නැමදුම් කිරීම පිණිසත්ය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• من عظمة الله أنه يخلق ما لا يعلمه جميع البشر في كل حين يريد سبحانه.
•අල්ලාහ් අභිමත කරන සෑම අවස්ථාවකම සියලු මිනිසුන් නොදන්නා දෑ මැවීම ඔහුගේ බලමහිමයෙනි.

• خلق الله النجوم لزينة السماء، والهداية في ظلمات البر والبحر، ومعرفة الأوقات وحساب الأزمنة.
•අල්ලාහ් තාරකා මවා ඇත්තේ අහසේ අලංකාරය, ගොඩබිමේ හා සාගර අඳුරේ මගීන් මග සොයා ගැනීම, වේලාවන් හා කාලවල ගණනය දැන ගැනීම පිණිසය.

• الثناء والشكر على الله الذي أنعم علينا بما يصلح حياتنا ويعيننا على أفضل معيشة.
•අල්ලාහ් අප වෙත ලබා දුන් ආශිර්වාද සඳහා ඔහුට ප්රශංසා කිරීම කෘතඥවීම අපගේ ජීවිත විධිමත් වීමටත් ඔහු අපට උසස් ජීවිතයක් වෙනුවෙන් උපකාර කිරීමටත් හේතු වන්නේය.

• الله سبحانه أنعم علينا بتسخير البحر لتناول اللحوم (الأسماك)، واستخراج اللؤلؤ والمرجان، وللركوب، والتجارة، وغير ذلك من المصالح والمنافع.
•මත්සයින් අනුභව කිරීම, මුතු හා පබළු ගොඩ ගැනීම, යාත්රා කිරීම, ව්යාපාර කටයුතුවල නිරත වීම සහ වෙනත් අවශ්යතා සහ ප්රතිලාභ සඳහා අපහට සාගරය වසඟ කර දීමෙන් අල්ලාහ් ආශිර්වාද කර ඇත.

وَاَلْقٰی فِی الْاَرْضِ رَوَاسِیَ اَنْ تَمِیْدَ بِكُمْ وَاَنْهٰرًا وَّسُبُلًا لَّعَلَّكُمْ تَهْتَدُوْنَ ۟ۙ
නුඹලාට මහපොළොව කම්පනය නොවන සේ එය ඇළ නොවන සේ ඒ මත කඳු හෙළා එය ශක්තිමත් කළේය. නුඹලා ජලය පානය කිරීම පිණිසත් නුඹලාගේ ගොවිපල සතුන් හා ගොයමට ජලය පවහනය කිරීම පිණිසත් ඔහු එහි ගංගාවන් ගලා යන්නට සැලසීය. නුඹලා ගමන් කරනු පිණිස මාර්ග ඇති කළේය. එහෙයින් නුඹලා අතරමං නොවී නුඹලා අපේක්ෂා කරන ස්ථානයට නුඹලා සේන්දු වන්නෙහුය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَعَلٰمٰتٍ ؕ— وَبِالنَّجْمِ هُمْ یَهْتَدُوْنَ ۟
දහවල් කාලයේ ගමනෙහි දී නුඹලා මග හඳුනාගත හැකි පරිදි මතුපිටින් පිහිටන සළකුණු නුඹලා වෙනුවෙන් ඔහු මහපොළොවේ ඇති කළේය. එමෙන්ම රාත්රී කාලයේ මග හඳුනාගැනීමේ බලාපොරොත්තුවෙන් අහස්හි තාරකාවන් නුඹලා වෙනුවෙන් ඇති කළේය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اَفَمَنْ یَّخْلُقُ كَمَنْ لَّا یَخْلُقُ ؕ— اَفَلَا تَذَكَّرُوْنَ ۟
මෙම වස්තූන් මෙන්ම වෙනත් දෑ මවන්නා, කිසිවක් මැවිය නොහැකි අය මෙන් සමාන විය හැකි ද? සියලු දේ මවන අල්ලාහ්ගේ බලමහිමය නුඹලා මෙනෙහි කළ යුතු නොවේ ද? ඔහුට පමණක් නැමදුම් කළ යුතු නොවේ ද? කිසිවක් මැවිය නොහැකි දෑ, ඔහුට ආදේශ කිරීමෙන් වැළකී සිටිය යුතු නොවේ ද?
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاِنْ تَعُدُّوْا نِعْمَةَ اللّٰهِ لَا تُحْصُوْهَا ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَغَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟
අල්ලාහ් නුඹලා වෙත පිරිනමා ඇති, අති බහුල ආශිර්වාදයන් ගණන් කර බැලීමට හා ඒවා සටහන් කිරීමට නුඹලා උත්සාහ දැරුව ද එහි ඇති අධිකත්වය හා විවිධත්වය හේතුවෙන් එසේ ගණන් කිරීමට හෝ සටහන් කිරීමට හෝ නුඹලාට නොහැකිය. කතෘඥ වීමට අමතක කිරීම නිසාවෙන් ඔහු නුඹලා ව ග්රහණය නොකරන තරමට සැබැවින්ම අල්ලාහ් අති ක්ෂමාශීලීය. පාපකම් හා ඔහුට කෘතවේදී වීමේ දී අඩපාඩුකම් ඇති කිරීම හේතුවෙන් ඒවා කපා නොහරින තරමට ඔහු මහා කාරුණිකය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاللّٰهُ یَعْلَمُ مَا تُسِرُّوْنَ وَمَا تُعْلِنُوْنَ ۟
අහෝ ගැත්තනි! නුඹලාගේ ක්රියාදාමයන් අතරින් නුඹලා සඟවන දෑ අල්ලාහ් දනී. එමෙන්ම ඒවායින් ප්රසිද්ධියට පත් කරන දෑ ද ඔහු දනී. ඒවායින් කිසිවක් ඔහුට සැඟවෙන්නේ නැත. ඒ සඳහා ඔහු නුඹලාට ප්රතිඵල පිරිනමනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَالَّذِیْنَ یَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ لَا یَخْلُقُوْنَ شَیْـًٔا وَّهُمْ یُخْلَقُوْنَ ۟ؕ
අල්ලාහ්ගෙන් තොර ව ඔහුට ආදේශ තබන්නන් නමදිමින් සිටින අය වනාහි ඔවුන් කිසිවක් හෝ සුළු වශයෙන් හෝ මවන්නට හැකි අය නොවෙති. අල්ලාහ් හැර ඔවුන් නමදිමින් සිටින අය ඔවුන් විසින්ම තැනූ අය වෙති. එසේ තිබිය දී අල්ලාහ්ගෙන් තොර ව ඔවුන්ගේ අත්වලින් නිමැයුම් කළ පිළිමවලට ඔවුන් වන්දනාමාන කරනුයේ කෙසේද?
Ibisobanuro by'icyarabu:
اَمْوَاتٌ غَیْرُ اَحْیَآءٍ ؕۚ— وَمَا یَشْعُرُوْنَ ۙ— اَیَّانَ یُبْعَثُوْنَ ۟۠
ඔවුන්ගේ අත්වලින්ම ඒවා තනා, ඒවාට නැමදුම් කරමින් සිටිය ද, ඒවා කිසිදු ජීවයක් හෝ ප්රඥාවක් හෝ නොමැති භෞතික වස්තු වේ. මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ඒවාට වන්දනාමාන කළවුන් සමග ඒවා නිරා ගින්නට හෙළනු ලබනු පිණිස ඒවා යළි අවදි කරනු ලබනුයේ කවදාදැයි ඒවා නොදනිති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِلٰهُكُمْ اِلٰهٌ وَّاحِدٌ ۚ— فَالَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ قُلُوْبُهُمْ مُّنْكِرَةٌ وَّهُمْ مُّسْتَكْبِرُوْنَ ۟
සැබෑ ලෙස නුඹලාගේ වන්දනාවට පාත්ර විය යුත්තේ, ඔහුට කිසිදු හවුල්කරුවෙකු නැති, නැදුමට සුදසු එකම දෙවිඳුන් අල්ලාහ් පමණය. විනිශ්චය සඳහා යළි අවදි කරනු ලැබීම විශ්වාස නොකරන්නන් වනාහි, ඔවුනට ඒ ගැන බියක් නොමැති බැවින් අල්ලාහ්ගේ ඒකීයත්වය ඔවුන්ගේ හදවත් ප්රතික්ෂේප කරති. එම හදවත් කිසිදු විනිශ්චයක් ගැන හෝ දඬුවමක් ගැන විශ්වාස නොකරති. ඔවුහු අහංකාරයෙන් පෙළෙති. සත්ය පිළි නොගනිති. එයට යටහත් නොවෙති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لَا جَرَمَ اَنَّ اللّٰهَ یَعْلَمُ مَا یُسِرُّوْنَ وَمَا یُعْلِنُوْنَ ؕ— اِنَّهٗ لَا یُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِیْنَ ۟
සැබෑ ලෙසින්ම ඔවුන් සඟවන ක්රියාවන් පිළිබඳ අල්ලාහ් දනී. එමෙන්ම ඔවුන් ඒවායින් හෙළි කරන දෑ ද ඔහු දනී. ඔහුට කිසිවක් සැඟවෙන්නේ නැත. ඒ සඳහා ඔහු ඔවුනට ප්රතිඵල පිරිනමනු ඇත. සැබැවින්ම ශුද්ධවන්තයාණන් තමන්ට නැමදුම් කිරීමෙන් හා තමන්ට යටත් වීමෙන් අහංකාරකම් පාන්නන් ප්රිය නොකරයි. ඔවුන් ව දැඩි ලෙස පිළිකුල් කරයි.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاِذَا قِیْلَ لَهُمْ مَّاذَاۤ اَنْزَلَ رَبُّكُمْ ۙ— قَالُوْۤا اَسَاطِیْرُ الْاَوَّلِیْنَ ۟ۙ
මැවුම්කරුගේ ඒකීයත්වය ප්රතික්ෂේප කරන යළි නැගිටුවනු ලැබීම බොරු කරන මොවුන්ගෙන් "මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්හට පහළ කර ඇත්තේ කුමක් දැ?’යි විමසා සිටින විට ඔවුහු, "එතුමා කෙරෙහි කිසිවක් පහළ කර නැත. පැරැණ්නන්ගේ කතා හා ප්රබන්ධයන් ගෙන ආවේ ඔහු විසින්මය" යැයි පැවසුවෝය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لِیَحْمِلُوْۤا اَوْزَارَهُمْ كَامِلَةً یَّوْمَ الْقِیٰمَةِ ۙ— وَمِنْ اَوْزَارِ الَّذِیْنَ یُضِلُّوْنَهُمْ بِغَیْرِ عِلْمٍ ؕ— اَلَا سَآءَ مَا یَزِرُوْنَ ۟۠
කිසිදු අඩුවකින් තොර ව ඔවුන්ගේ පාපකම් ඉසිලීමත්, අඥානකම හා අනුකරණය හේතුවෙන් ඉස්ලාමයෙන් ඔවුන් නොමඟ යැවූ අයගේ පාපකම් ද ඉසිලීමත් ඔවුන්ගේ ඉරණම වනු පිණිසය. ඔවුන්ගේ පාපකම් හා ඔවුන් අනුගමනය කළ අයගේ පාපකම් ඔවුන් ඉසිලීම කෙතරම් දැඩි පිළිකුල් සහගත කරුණක් ද!
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَدْ مَكَرَ الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَاَتَی اللّٰهُ بُنْیَانَهُمْ مِّنَ الْقَوَاعِدِ فَخَرَّ عَلَیْهِمُ السَّقْفُ مِنْ فَوْقِهِمْ وَاَتٰىهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَیْثُ لَا یَشْعُرُوْنَ ۟
මොවුනට පෙර සිටි දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කළවුන්, ඔවුන්ගේ දූතයින්ට කුමන්ත්රණ කරමින් පැමිණියෝය. ඔවුන් තනාගත් ගොඩනැගිලි මුලිනුපුටා දමා අල්ලාහ් විනාශ කළේය. ඔවුනට ඉහළින් ඇති ඔවුන්ගේ වහලවල් ඔවුන් මත කඩා වැටිණ. ඔවුන් බලාපොරොත්තු නොවූ අයුරින් දඬුවම ඔවුන් වෙත පැමිණියේය. ඔවුන්ගේ ගොඩනැගිලි ඔවුන්ව ආරක්ෂා කරනු ඇතැයි ඔවුන් අපේක්ෂා කළෝය. නමුත් ඔවුන් ඒවා මගින් විනාශ කරනු ලැබුවෝය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• في الآيات من أصناف نعم الله على العباد شيء عظيم، مجمل ومفصل، يدعو الله به العباد إلى القيام بشكره وذكره ودعائه.
•අල්ලාහ් තම ගැත්තන් හට කළ විවිධ ආශිර්වාද වර්ග අතරින් පවතින සංඥාවන් තුළ අති වැදගත් පූර්ණවත් පැහැදිලි කරුණක් ඇත. එමගින් ඔහුට කෘතඥ වීමටත් ඔහුව මෙනෙහි කිරීමටත්, ඔහුගෙන් ප්රාර්ථනා කිරීමටත් අල්ලාහ් තම ගැත්තන්ට ඇරයුම් කරයි.

• طبيعة الإنسان الظلم والتجرُّؤ على المعاصي والتقصير في حقوق ربه، كَفَّار لنعم الله، لا يشكرها ولا يعترف بها إلا من هداه الله.
• අයුක්තිය, නිර්භීත ව පාපකම් සිදු කිරීම, තම පරමාධිපතිගේ වගකීම් වල අඩුපාඩු සිදු කිරීම, ඔහුගේ ආශිර්වාද දැඩි සේ ප්රතික්ෂේප කිරීම යනාදිය මිනිස් ස්වභාවයයි. අල්ලාහ් කවරෙකුට මග පෙන්වූයේ ද එවන් අය හැර වෙනත් කිසිවෙකු ඒ සඳහා ඔහුට කෘතඥ වන්නේ නැත. ඒවා පිළිගන්නේ නැත.

• مساواة المُضِلِّ للضال في جريمة الضلال؛ إذ لولا إضلاله إياه لاهتدى بنظره أو بسؤال الناصحين.
•නොමග යෑම යන වරදෙහි නොමග යන්නා මෙන්ම නොමග යවන්නා ද සමාන තත්ත්වයේ පසුවෙයි. ඔහු ඔහු ව නොමග නොයැව්වේ නම් ඔහුගේ දැක්මෙන් හෝ උපදේශකවරුන්ගෙන් විමසීමෙන් හෝ ඔහු යහමග ලබනු ඇත.

• أَخْذ الله للمجرمين فجأة أشد نكاية؛ لما يصحبه من الرعب الشديد، بخلاف الشيء الوارد تدريجيًّا.
•පියවරෙන් පියවර පැමිණෙන දඬුවමට විරුද්ධ ව දැඩි ලෙස භීතියෙන් ඔවුන් වෙළා ඇති බැවින් ක්ෂණිකව වැරදිකරුවන් අල්ලාහ්ගේ ග්රහණයට හසුවීම.

ثُمَّ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ یُخْزِیْهِمْ وَیَقُوْلُ اَیْنَ شُرَكَآءِیَ الَّذِیْنَ كُنْتُمْ تُشَآقُّوْنَ فِیْهِمْ ؕ— قَالَ الَّذِیْنَ اُوْتُوا الْعِلْمَ اِنَّ الْخِزْیَ الْیَوْمَ وَالسُّوْٓءَ عَلَی الْكٰفِرِیْنَ ۟ۙ
පසුව, මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ අල්ලාහ් ඔවුන් අවමානයට හා අපහාසයට ලක් කරමින්, "නැමදුමෙහි මා සමග නුඹලා හවුල්කරගත් නුඹලාගේ ආදේශකයින් කොහේද? නුඹලා ඔවුන් හේතුවෙන් මාගේ නබිවරුන් හා දේව විශ්වාසීන්ට එරෙහි ව කටයුතු කරමින් සිටියෙහුය" යැයි ඔවුනට ඔහු පවසයි. ඥානය දෙනු ලැබූ විද්වතුන් "මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ සැබැවින්ම අවමානය හා දඬුවම දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කරන්නන් හට අත්වන්නේය" යැයි පවසති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
الَّذِیْنَ تَتَوَفّٰىهُمُ الْمَلٰٓىِٕكَةُ ظَالِمِیْۤ اَنْفُسِهِمْ ۪— فَاَلْقَوُا السَّلَمَ مَا كُنَّا نَعْمَلُ مِنْ سُوْٓءٍ ؕ— بَلٰۤی اِنَّ اللّٰهَ عَلِیْمٌۢ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۟
මලකුල් මව්ත් හෙවත් මරණයේ දූතයා හා මලක්වරුන්ගෙන් සමන්විත ඔහුගේ උදව්කරුවන් විසින් ඔවුන්ගේ ප්රාණ අත්පත් කර ගනු ලබන්නන් වනාහි, ඔවුහු අල්ලාහ් ව ප්රතික්ෂේප කරමින් අපරාධවල වෙළී සිටියෝය. ඔවුනට මරණය පහළ වූ කල්හි එයට යටහත් වූවෝය. ඔවුන් සිදුකරමින් ආ දේව ප්රතික්ෂේපය හා පාපකම් හෙළා දුටුවෝය. එසේ හෙළා දැකීම තමන්ට ප්රයෝජනවත් වනු ඇතැයි ඔවුහු සිතූහ. එවිට ඔවුනට මෙසේ පවසනු ලැබේ. "නුඹලා බොරු පවසා ඇත. පාපය ගැන දැන දැනම දේව ප්රතික්ෂේපකයින් ලෙස නුඹලා සිටියෙහුය. මෙලොවෙහි නුඹලා සිදු කරමින් සිටි දෑ පිළිබඳ සැබැවින්ම අල්ලාහ් සර්වඥානීය. ඔහුට කිසිවක් සැඟවෙන්නේ නැත. ඒ සඳහා ඔහු නුඹලාට මතු ප්රතිඵල පිරිනමනු ඇත."
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَادْخُلُوْۤا اَبْوَابَ جَهَنَّمَ خٰلِدِیْنَ فِیْهَا ؕ— فَلَبِئْسَ مَثْوَی الْمُتَكَبِّرِیْنَ ۟
නුඹලාගේ ක්රියාවන්ට සරිලන පරිදි නිරයේ දොරටුවලින් පිවිස, එහි සදා කල් ගත වෙසෙනු. අල්ලාහ් විශ්වාස කිරීමෙන් හා ඔහුට පමණක් නැමදීමෙන් උඩඟුවූවන් හට එම නවාතැන වඩාත් නපුරු විය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَقِیْلَ لِلَّذِیْنَ اتَّقَوْا مَاذَاۤ اَنْزَلَ رَبُّكُمْ ؕ— قَالُوْا خَیْرًا ؕ— لِلَّذِیْنَ اَحْسَنُوْا فِیْ هٰذِهِ الدُّنْیَا حَسَنَةٌ ؕ— وَلَدَارُ الْاٰخِرَةِ خَیْرٌ ؕ— وَلَنِعْمَ دَارُ الْمُتَّقِیْنَ ۟ۙ
තම පරමාධිපතිගේ නියෝග පිළිපදිමින් හා ඔහු තහනම් කළ දැයින් වැළකෙමින් ඔහුට බැතිමත් ව කටයුතු කරන්නන්ගෙන්, "නුඹලාගේ නබි මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාට කවර කරුණක් නුඹලාගේ පරමාධිපති පහළ කළේ දැ?" යි විමසනු ලැබේ. ඔවුහු පිළිතුරු දෙමින් "අල්ලාහ් ඔහුට අති විශිෂ්ට යහපත පහළ කර ඇත" යැයි පවසති. අල්ලාහ්ට විධිමත් අයුරින් නැමදුම් කොට ඔහුගේ මැවීම් සමග අලංකාර අයුරින් ගනුදෙනු කළවුන් වනාහි, ඔවුනට මෙලොව ජීවිතයේ යහපත් තිළිණ ඇත. ඒ අතරින් උපකාරය හා පෝෂණ සම්පත්වල සමෘධිය ද වේ. මතුලොවෙහි අල්ලාහ් ඔවුනට සූදානම් කර ඇති තිළිණ මෙලොවෙහි ඔවුන් ඉක්මණින් පතන දෑට වඩා ඔවුනට යහපත්ය. අල්ලාහ්ගේ නියෝග පිළිපදිමින් ඔහු තහනම් කළ දැයින් වැළකෙමින් බැතිමතුන් ලෙස කටයුතු කළවුන්ගේ මතුලොව නිවහන යහපත්ම විය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
جَنّٰتُ عَدْنٍ یَّدْخُلُوْنَهَا تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ لَهُمْ فِیْهَا مَا یَشَآءُوْنَ ؕ— كَذٰلِكَ یَجْزِی اللّٰهُ الْمُتَّقِیْنَ ۟ۙ
ස්ථාවර වාසස්ථාන හා ස්ථායී ස්වර්ගයේ උයන් ඇත. ඔවුහු එහි පිවිසෙති. ඒවායෙහි මාලිගා හා ගස්වලට පහළින් ගංගාවන් ගලා බසියි. එම උයන්හි ඔවුන් ආශා කරන ආහාර පාන මෙන්ම වෙනත් දෑ ද ඔවුනට ඇත. මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාගේ ප්රජාව අතර බැතිමත් ව කටයුතු කළවුනට මෙවන් ප්රතිඵල පිරිනමනු ලබන්නාක් මෙන්ම පෙර විසූ සමූහයන් අතර බැතිමත් ව කටයුතු කළවුනට ප්රතිඵල පිරිනමනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
الَّذِیْنَ تَتَوَفّٰىهُمُ الْمَلٰٓىِٕكَةُ طَیِّبِیْنَ ۙ— یَقُوْلُوْنَ سَلٰمٌ عَلَیْكُمُ ۙ— ادْخُلُوا الْجَنَّةَ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۟
දේව ප්රතික්ෂේපයෙන් තම හදවත් පිරිසිදු කරගත් තත්ත්වයේ මලකුල් මව්ත් හෙවත් මරණයේ දූතයා හා මලක්වරුන්ගෙන් සමන්විත ඔහුගේ උදව්කරුවන් ඔවුන්ගේ ප්රාණ අත්පත් කර ගන්නන් වනාහි, ඔවුන් සමග මලක්වරු කතා කරමින්, "නුඹලාට ශාන්තිය අත්වේවා! සියලුම උවදුරුවලින් නුඹලා නිදහස් වී ඇත. නිවැරදි විශ්වාසය හා දැහැමි ක්රියාවන් තුළින් නුඹලා මෙලොවෙහි සිදු කරමින් ආ දෑ සමග නුඹලා ස්වර්ග උයනට පිවිසෙනු" යැයි පවසනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
هَلْ یَنْظُرُوْنَ اِلَّاۤ اَنْ تَاْتِیَهُمُ الْمَلٰٓىِٕكَةُ اَوْ یَاْتِیَ اَمْرُ رَبِّكَ ؕ— كَذٰلِكَ فَعَلَ الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ ؕ— وَمَا ظَلَمَهُمُ اللّٰهُ وَلٰكِنْ كَانُوْۤا اَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُوْنَ ۟
දෙවියන්ට ආදේශ කරන මෙම බොරුකාරයින්, ඔවුන්ගේ ප්රාණ අත්පත් කර ගැනීමටත් ඔවුන්ගේ මුහුණු හා ඔවුන්ගේ පිටවල්වලට පහර එල්ල කිරීමටත් ඔවුන් වෙත මරණයේ දූතයා හා මලක්වරුන්ගෙන් සමන්විත ඔහුගේ උදව්කරුවන් පැමිණීම හෝ මෙලොවෙහි දඬුවම ඔවුනට අත්කර දෙන අල්ලාහ්ගේ නියෝගය පැමිණීම හෝ මිස වෙනෙකක් ඔවුන් බලාපොරොත්තු නොවන්නේද?. මක්කාවේ විසූ මෙම දේව ආදේශකයින් සිදු කළ ක්රියාව හා සමානව ඔවුනට පෙර සිටි දේව ආදේශකයින් ද සිදු කළෝය. එවිට අල්ලාහ් ඔවුන් විනාශ කළේය. ඔවුන් විනාශ කරන මොහොතේ ඔහු ඔවුනට අපරාධ නොකළේය. නමුත් අල්ලාහ්ව ප්රතික්ෂේප කොට විනාශයේ සාධක ගෙන එමින් ඔවුන් ඔවුන්ටම අපරාධ කර ගත්තෝය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَاَصَابَهُمْ سَیِّاٰتُ مَا عَمِلُوْا وَحَاقَ بِهِمْ مَّا كَانُوْا بِهٖ یَسْتَهْزِءُوْنَ ۟۠
ඔවුන් සිදු කරමින් සිටි ඔවුන්ගේ ක්රියාවන් සඳහා වූ දඬුවම් ඔවුනට පහළ විය. ඔවුනට එය මෙනෙහි කරනු ලැබූ කල්හි ඒ ගැන සරදම් කරමින් සිටි දඬුවම ඔවුන් වෙළා ගත්තේය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• فضيلة أهل العلم، وأنهم الناطقون بالحق في الدنيا ويوم يقوم الأشهاد، وأن لقولهم اعتبارًا عند الله وعند خلقه.
•දැනුමැත්තන්ගේ මහිමය. මෙලොවදීත්, සාක්ෂිකරුවන් පෙනී සිටින දිනයේදීත් සැබැවින්ම ඔවුන් සත්යයම කතා කරන්නෝ වෙති. සැබැවින්ම ඔවුන්ගේ ප්රකාශයට අල්ලාහ් අබියස හා ඔහුගේ මැවීම් අබියස සැලකිල්ලක් තිබිණ.

• من أدب الملائكة مع الله أنهم أسندوا العلم إلى الله دون أن يقولوا: إنا نعلم ما كنتم تعملون، وإشعارًا بأنهم ما علموا ذلك إلا بتعليم من الله تعالى.
•අල්ලාහ් සමග මලක්වරුන් කටයුතු කිරීමේදී ඔවුන් සතු විනයක් වනුයේ "නුඹලා නොදන්නා දෑ සැබැවින්ම අපි දනිමු" යැයි පවසා සිටීමෙන් තොර ව සැබැවින්ම දැනුම අල්ලාහ් වෙත එකතු කිරීමයි. එය සැබැවින්ම ඒවා ඔවුන් සිදු කරනුයේ උත්තරීතර අල්ලාහ්ගේ ඉගැන්වීමෙනි යැයි පෙන්වා දීමටයි.

• من كرم الله وجوده أنه يعطي أهل الجنة كل ما تمنوه عليه، حتى إنه يُذَكِّرهم أشياء من النعيم لم تخطر على قلوبهم.
•ස්වර්ගවාසීන්හට ඔවුන් කැමති සියල්ල පිරි නැමීම අල්ලාහ්ගේ උපකාරයෙන් එකකි. ඔවුන් නොසිතූ ප්රීතිමත් දේවල් ඔහු ඔවුනට සිහිපත් කරයි.

• العمل هو السبب والأصل في دخول الجنة والنجاة من النار، وذلك يحصل برحمة الله ومنَّته على المؤمنين لا بحولهم وقوتهم.
•දැහැමි ක්රියාවන්හි නිරත වීම ස්වර්ගයට පිවිසීමෙහි හා නිරයෙන් ආරක්ෂා වීමෙහි ප්රධාන මූල ධර්මයකි. සාධකයකි. එය අල්ලාහ්ගේ කරුණාව හා ඔහුගේ උපකාරය තුළින් දේව විශ්වාසීන් හට ලැබෙන අතර ඔවුන්ගේ උත්සාහය හා ශක්තිය මත සිදුවන්නක් නොවේ.

وَقَالَ الَّذِیْنَ اَشْرَكُوْا لَوْ شَآءَ اللّٰهُ مَا عَبَدْنَا مِنْ دُوْنِهٖ مِنْ شَیْءٍ نَّحْنُ وَلَاۤ اٰبَآؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِنْ دُوْنِهٖ مِنْ شَیْءٍ ؕ— كَذٰلِكَ فَعَلَ الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ ۚ— فَهَلْ عَلَی الرُّسُلِ اِلَّا الْبَلٰغُ الْمُبِیْنُ ۟
ඔවුන්ගේ නැමදුම්වල අල්ලාහ් සමග වෙනත් අය හවුල්කර ගත්තවුන්, "අල්ලාහ්ට පමණක් අප නැමදීමටත් ඔහුට කිසිවක් අප ආදේශ නොකිරීමටත් ඔහු අභිමත කළේ නම් ඔහු හැර වෙනත් කිසිවෙකු අප නොනමදින්නට තිබුණි. අප පමණක් නොව අපට පෙර සිටි අපගේ මුතුන්මිත්තන් ද එලෙස නොකරන්නට තිබුණි. එමෙන්ම ව්යාජ සාධක වැනි ඔහු අපට තහනම් කළ යමක් අප තහනම් නොකිරීමට ඔහු අභිමත කළේ නම් එය ද එලෙසමය."යැයි පැවසුවෝය. පෙර සිටි දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කළවුන්, "දහම් දූතවරුන්ගේ කාර්යය භාරය වනුයේ ඔවුනට ප්රචාරය කරන මෙන් නියෝග කරනු ලබන දෑ පැහැදිලි ව දන්වා සිටීම පමණි. සැබැවින්ම ඔවුන් එය දන්වා සිටියෝය. අල්ලාහ් ඔවුනට යම් අභිමතයක් ඇති කිරීමෙන් පසු එම ඉරණමට නිදහසට කරුණු දැක්වීමට ප්රතික්ෂේපකයින් හට කිසිදු සාධකයක් නැත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِیْ كُلِّ اُمَّةٍ رَّسُوْلًا اَنِ اعْبُدُوا اللّٰهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوْتَ ۚ— فَمِنْهُمْ مَّنْ هَدَی اللّٰهُ وَمِنْهُمْ مَّنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلٰلَةُ ؕ— فَسِیْرُوْا فِی الْاَرْضِ فَانْظُرُوْا كَیْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِیْنَ ۟
අල්ලාහ්ට පමණක් නමදින ලෙසත් ඔහු හැර පවතින සෙසු පිළිම, නපුරු බලවේග හා වෙනත් දෑ නැමදුම් කිරීම අතහැර දමන ලෙසත් අණ කරන දූතයෙකු පෙර විසූ සෑම සමූහයක් අතරටම සැබැවින්ම අපි එව්වෙමු. ඔවුන් අතර අල්ලාහ් ආශිර්වාද කළ අය ද විය. එවැන්නෝ ඔහු ව විශ්වාස කොට ඔහුගේ දූතයාණන් කවර කරුණක් ගෙන ආවේද එය පිළිපැද්දෝය. එමෙන්ම ඔවුන් අතර අල්ලාහ් ව ප්රතික්ෂේප කොට ඔහුගේ දූතයාණන්ට පිටු පෑ අය ද විය. අල්ලාහ් ඔවුනට ආශිර්වාද කළේ නැත. ඔවුනට මුළාව නියම විය. එහෙයින් බොරුකාරයින්හට දඬුවම හා විනාශය පහළ වූවායින් පසු ඔවුන්ගේ වාසස්ථාන කෙසේ පවතින්නේ දැයි නුඹලාගේ දෑසින්ම දැක ගනු පිණිස මිහිතලයෙහි සැරිසරා බලනු.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِنْ تَحْرِصْ عَلٰی هُدٰىهُمْ فَاِنَّ اللّٰهَ لَا یَهْدِیْ مَنْ یُّضِلُّ وَمَا لَهُمْ مِّنْ نّٰصِرِیْنَ ۟
අහෝ දූතය! මොවුනට උපරිමයෙන් නුඹ ඇරයුම් කරන්නට උත්සාහ දරා ඔවුනට යහමග ලැබිය යුතු යැයි නුඹ ආශා කොට ඒ සඳහා සාධක ගෙන ආව ද, අල්ලාහ් කවරෙකු නොමග හැරියේ ද ඔහුට යහමග වෙත ඔහු ආශිර්වාද නොකරනු ඇත. ඔවුන්ගෙන් දඬුවම වළක්වාලමින් ඔවුනට උදව් කරන්නට අල්ලාහ් හැර වෙනත් කිසිවෙකු නැත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاَقْسَمُوْا بِاللّٰهِ جَهْدَ اَیْمَانِهِمْ ۙ— لَا یَبْعَثُ اللّٰهُ مَنْ یَّمُوْتُ ؕ— بَلٰی وَعْدًا عَلَیْهِ حَقًّا وَّلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُوْنَ ۟ۙ
මෙම බොරුකාරයින් "මිය ගිය ඇත්තන් අල්ලාහ් යළි අවදි නොකරනු ඇතැ"යි නැවත නැගිටුවීම ගැන ඔවුන්ගේ දිවුරීම්වල දී ඉතා ස්ථීර ව ප්රතික්ෂේප කොට දිවුරා පවසති. ඒ සඳහා ඔවුනට කිසිදු සාදයක් නැත. එසේ නොව, මිය ගිය සෑම කෙනෙකුවම අල්ලාහ් යළි අවදි කරවනු ඇත. එය සැබෑ ප්රතිඥාවකි. නමුත් සැබැවින්ම අල්ලාහ් මියගිය ඇත්තන් යළි අවදි කරන බව බහුතරයක් ජනයා නොදනිති. එසේ යළි නැගිටුවීම ඔවුහු හෙළා දකිති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لِیُبَیِّنَ لَهُمُ الَّذِیْ یَخْتَلِفُوْنَ فِیْهِ وَلِیَعْلَمَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْۤا اَنَّهُمْ كَانُوْا كٰذِبِیْنَ ۟
දේව ඒකීයත්වය, නැවත නැගිටුවනු ලැබීම හා දූත මෙහෙය ගැන මතභේද ඇති කරගත් දෑහි සත්යතාව මිනිසුනට පැහැදිළි කරනු පිණිසද සැබැවින්ම අල්ලාහ් සමග හවුල් කරුවන් සිටින බව කරන වාදයේ හා නැවත නැගිටුවීම හෙළා දැකීමෙහි තමන් බොරුකාරයින් ලෙස සිටි බව දේව ප්රතික්ෂේපකයින්ට දැනුම්වත් කිරීම පිණිස ද මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ අල්ලාහ් ඔවුන් සියලු දෙනාම නැගිටුවනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِنَّمَا قَوْلُنَا لِشَیْءٍ اِذَاۤ اَرَدْنٰهُ اَنْ نَّقُوْلَ لَهٗ كُنْ فَیَكُوْنُ ۟۠
මියගිය ඇත්තන්හට යළි ජීවය දී ඔවුන් අවදි කිරීමට සැබැවින්ම අපි සිතූ විට එයින් අප වළක්වන කිසිවෙකු නොවනු ඇත. අපි යමක් සිතූ විට එයට ‘වනු’ යැයි පැවසූ වහාම කිසිදු සැකයකින් තොර ව එය සිදුවනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَالَّذِیْنَ هَاجَرُوْا فِی اللّٰهِ مِنْ بَعْدِ مَا ظُلِمُوْا لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً ؕ— وَلَاَجْرُ الْاٰخِرَةِ اَكْبَرُ ۘ— لَوْ كَانُوْا یَعْلَمُوْنَ ۟ۙ
දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කළවුන් විසින් තමන්හට හිංසා පීඩා ඇති කොට තමන් පීඩනයට පත්වූවායින් පසු අල්ලාහ්ගේ තෘප්තිය අපේක්ෂාවෙන් දේව ප්රතික්ෂේපිත දේශයෙන් ඉස්ලාමීය දේශය වෙත තම නිවෙස් පවුල් හා තම දේපොළ අතහැර දමා නික්ම ගිය මුහාජිර්වරුන් වනාහි, සැබැවින් අපි ඔවුනට මෙලොවෙහි ගෞවරයෙන් යුතු ව සිටිය හැකි නිවහනක පදිංචි කරවන්නෙමු. ස්වර්ගයේ ඇති පිරිනැමීම් හේතුවෙන් මතුලොව තිළිණ වඩාත් උතුම් වන්නේය. හිජ්රත්-නික්ම- යාමෙන් පසුබැස්සවුන් එම නික්ම ගිය මුහාජිර්වරුන් සතු තිළිණ පිළිබඳ දැන ගන්නේ නම්, ඔවුන් ද එයින් පසු නොබසිනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
الَّذِیْنَ صَبَرُوْا وَعَلٰی رَبِّهِمْ یَتَوَكَّلُوْنَ ۟
අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයේ හිජ්රත් කළ මොවූහු වනාහි, ඔවුන්ගේ ප්රජාවෙන් අත් වූ හිංසා පීඩාවන් මත සහ ඔවුන්ගේ පවුල් හා ඔවුන්ගේ දේශයෙන් වෙන්වීම ගැන ඉවසීමෙන් කටයුතු කොට අල්ලාහ්ට අවනත වීමෙහි ද ඉවසීමෙන් කටයුතු කළවුන් වෙති. ඔවුන්ගේ සියලුම කටයුතුවලදී ඔවුන් ඔවුන්ගේ පරමාධිපති මත ම ස්ථාවරයෙන් සිටියහ. එහෙයින් අල්ලාහ් ඔවුනට අතිමහත් ප්රතිඵල පිරිනැමුවේය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• العاقل من يعتبر ويتعظ بما حل بالضالين المكذبين كيف آل أمرهم إلى الدمار والخراب والعذاب والهلاك.
•බුද්ධිමතා යනු නොමග ගිය බොරුකාරයින්ට අත් වූ ඉරණම හා ඔවුන් සුන්බුන් බවට පත්වීම, ගරා වැටීම, දඩුවම හා විනාශයේ මුඛයට පත් වූයේ කෙසේ දැයි සැලකිලිමත් වී ඒ ගැන පාඩම් ලබන්නාය.

• الحكمة من البعث والمعاد إظهار الله الحقَّ فيما يختلف فيه الناس من أمر البعث وكل شيء.
•යළි නැගිටුවීම, ගෙන්වා ගැනීම යනාදියෙහි යථාර්ථය වනුයේ ඔවුන් මතභේද ඇති කර ගත් යළි නැගිටුවීම හා අනෙකුත් කටයුතු සම්බන්ධයෙන් සත්යය අල්ලාහ් හෙළි කිරීමය.

• فضيلة الصّبر والتّوكل: أما الصّبر: فلما فيه من قهر النّفس، وأما التّوكل: فلأن فيه الثقة بالله تعالى والتعلق به.
•ඉවසීමේ හා සියල්ල භාර කිරීමෙහි මහිමය. ඉවසීම යනු ස්වයං පාලනය අන්තර්ගත වන්නකි. සියල්ල අල්ලාහ් වෙත භාර කිරීම යනු අල්ලාහ් පිළිබඳ දැඩි විශ්වාසය හා ඔහු සමග සියල්ල සම්බන්ධ කිරීම අන්තර්ගත වන්නකි.

• جزاء المهاجرين الذين تركوا ديارهم وأموالهم وصبروا على الأذى وتوكّلوا على ربّهم، هو الموطن الأفضل، والمنزلة الحسنة، والعيشة الرّضية، والرّزق الطّيّب الوفير، والنّصر على الأعداء، والسّيادة على البلاد والعباد.
•හිංසා පීඩාවන් ඉවසා දරා, තම පරමාධිපති මත සියල්ල පවරා, තම නිවෙස් හා තම දේපොළ සම්පත් හැර දමා නික්ම ගිය මුහාජිර්වරුන් සතු ප්රතිඵල. එනම් විශිෂ්ඨ පදිංචි ස්ථානය, යහපත් නිවහන, නැවුම් ජීවිතය, සාරවත් පිරිපුන් පෝෂණ සම්පත්, සතුරන්ට එරෙහිව උදව් උපකාර, දේශයන් හා ගැත්තන් මත දරණ නායකත්වය යනාදියයි.

وَمَاۤ اَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ اِلَّا رِجَالًا نُّوْحِیْۤ اِلَیْهِمْ فَسْـَٔلُوْۤا اَهْلَ الذِّكْرِ اِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُوْنَ ۟ۙ
අහෝ දූතය! නුඹට පෙර අප දේව පණිවිඩ දන්වා සිටීම සඳහා මිනිසුන් අතර පිරිමින් මිස වෙනත් කිසිවෙකු නොඑව්වෙමු. එසේ දූතවරුන් ලෙස අපි මලක්වරුන් ද නොඑව්වෙමු. මෙය අපගේ සුපුරුදු පිළිවෙතයි. සැබැවින්ම ඔවුන් මිනිසුන් බව නුඹලා නොදන්නෙහු නම් නුඹලා එය හෙළා දකින්නේ නම් පෙර පැමිණි ආගම් ලත් ජනයාගෙන් විමසා බලනු. සැබැවින්ම ඔවුන් මිනිසුන් මිස මලක්වරුන් නොවන බව ඔවුන් නුඹලාට දැනුම් දෙනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
بِالْبَیِّنٰتِ وَالزُّبُرِ ؕ— وَاَنْزَلْنَاۤ اِلَیْكَ الذِّكْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ اِلَیْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ یَتَفَكَّرُوْنَ ۟
එම මිනිස් දූතවරුන්, පැහැදිලි සාධක හා පහළ කරන ලද දිව්ය ග්රන්ථ සමග අපි එව්වෙමු. අහෝ දූතය! නුඹ ජනයාට පැහැදිලි කිරීමට අවශ්ය දෑ ඔවුනට පැහිදිලි කරනු පිණිස නුඹ වෙත අපි අල් කුර්ආනය පහළ කළෙමු. ඔවුන්ගේ බුද්ධිය භාවිත කර එහි අන්තර්ගතව ඇති කරුණු තුළින් ඔවුන් උපදෙස් ලැබිය හැකිවනු පිණිස.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اَفَاَمِنَ الَّذِیْنَ مَكَرُوا السَّیِّاٰتِ اَنْ یَّخْسِفَ اللّٰهُ بِهِمُ الْاَرْضَ اَوْ یَاْتِیَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَیْثُ لَا یَشْعُرُوْنَ ۟ۙ
අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයෙන් ජනයා වැළැක්වීම සඳහා කුමන්ත්රණ සැළසුම් කළවුන්, කාරූන් පොළොවට ගිල ගනු ලැබුවාක් මෙන් අල්ලාහ් ඔවුන් ගිලෙන්නට සැලැස්වීම ගැන ඔවුන් සුරක්ෂිත ද? එසේ නැතහොත් දඬුවම පැමිණීම ගැන කිසිදු බලාපොරොත්තුවකින් තොර ව සිටි තත්ත්වයක එම දඬුවම ඔවුන් වෙත පැමිණීම ගැන ඔවුන් සුරක්ෂිත ද?
Ibisobanuro by'icyarabu:
اَوْ یَاْخُذَهُمْ فِیْ تَقَلُّبِهِمْ فَمَا هُمْ بِمُعْجِزِیْنَ ۟ۙ
ඔවුන්ගේ ගමන්වලදී හෝ ඔවුන්ගේ ව්යාපාරික කටයුතුවලදී ඔවුන් නිරත ව, ඔබ මොබ සැරිසරන විට දඬුවම ඔවුන් වෙත පැමිණීම ගැන ඔවුන් සුරක්ෂිත ද? ඔවුන් එයින් මිදෙන්නන් හෝ වළක්වනු ලබන්නන් හෝ නොවෙති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اَوْ یَاْخُذَهُمْ عَلٰی تَخَوُّفٍ ؕ— فَاِنَّ رَبَّكُمْ لَرَءُوْفٌ رَّحِیْمٌ ۟
අල්ලාහ් ගැන ඔවුන් බියෙන් පසුවන තත්ත්වයේ ඔහුගේ දඬුවම ඔවුනට අත්වීම ගැන ඔවුන් අභයදායී වන්නෝ ද? සෑම තත්ත්වයකම ඔවුනට දඬුවම් කිරීමට අල්ලාහ් බලය ඇත්තාය. සැබැවින්ම නුඹලාගේ පරමාධිපති ඉතා සෙනෙහෙවන්තය මහා කාරුණිකය. තම ගැත්තන් පාපක්ෂමාවෙහි නිරත ව ඔහු වෙත යොමු වනු ඇතැයි යන අපේක්ෂාවෙන් ඔහු ඔවුනට දඬුවම ඉක්මන් නොකරනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اَوَلَمْ یَرَوْا اِلٰی مَا خَلَقَ اللّٰهُ مِنْ شَیْءٍ یَّتَفَیَّؤُا ظِلٰلُهٗ عَنِ الْیَمِیْنِ وَالشَّمَآىِٕلِ سُجَّدًا لِّلّٰهِ وَهُمْ دٰخِرُوْنَ ۟
මෙම බොරුකාරයින් ඔහුගේ මැවීම් වෙත බලා කල්පනා නොකරන්නෙහු ද? ඒවායෙහි හෙවණ හිරුගේ චලනය අනුගමනය කරමින් දකුණටත් වමටත් නැඹුරු වෙයි. හිරුගේ ගමන දහවල උදා කරයි. සඳුට රාත්රිය හිමිය. ඒවා ඒවායෙහි පරමාධිපතියාණන්ට යටහත්ව යථාර්ථයෙන්ම ඔහුට සිරස නමමින් වැඳ වැටෙති. ඒවා ඔහුට වහල්ය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلِلّٰهِ یَسْجُدُ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ مِنْ دَآبَّةٍ وَّالْمَلٰٓىِٕكَةُ وَهُمْ لَا یَسْتَكْبِرُوْنَ ۟
අහස්හි පවතින සියලු දෑ ද, මහපොළොවේ පවතින සියලු සත්වයින් ද අල්ලාහ්ට පමණක් හිස නමා වැඳ වැටෙති. මලාඉකාවරුන් ද ඔහුට පමණක් හිස නමා වැඳ වැටෙති. අල්ලාහ්ට නැමදුම් කිරීමටත් ඔහුට යටත්වීමටත් ඔවුහු උඩඟු නොවෙති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
یَخَافُوْنَ رَبَّهُمْ مِّنْ فَوْقِهِمْ وَیَفْعَلُوْنَ مَا یُؤْمَرُوْنَ ۟
නිරන්තරයෙන් ඔවුන් ඔහුට නැමදුම් කරමින් හා අවනත වෙමින් සිටිනවාත් සමගම ඔහුගේ පැවැත්මෙන්, ඔහුගේ ආධිපත්යයෙන් හා ඔහුගේ බල මහිමයෙන් ඔවුනට ඉහළින් සිටින ඔවුන්ගේ පරමාධිපතිට ඔවුහු බිය වෙති. ඔවුන්ගේ පරමාධිපති ඔවුනට යටත් වන මෙන් කවර කරුණක් නියෝග කර ඇත්තේ ද ඒ අනුව ඔවුහු ක්රියා කරති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَقَالَ اللّٰهُ لَا تَتَّخِذُوْۤا اِلٰهَیْنِ اثْنَیْنِ ۚ— اِنَّمَا هُوَ اِلٰهٌ وَّاحِدٌ ۚ— فَاِیَّایَ فَارْهَبُوْنِ ۟
ශුද්ධවන්ත අල්ලාහ් ඔහුගේ සියලුම ගැත්තන් හට, "නුඹලා නැමදුමට දෙදෙනෙකු නොගනු. සැබැවින්ම සැබෑ ලෙස නැමදුමට සුදුස්සා වන්නේ අල්ලාහ් පමණය. ඔහුට දෙවැනියෙකු නැත. ඔහුට කිසිදු හවුල්කරුවෙකු ද නැත. එහෙයින් නුඹලා මට පමණක් බිය වනු මා හැර වෙනත් කිසිවෙකුට බිය නොවනු" යැයි පැවසීය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَهٗ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَلَهُ الدِّیْنُ وَاصِبًا ؕ— اَفَغَیْرَ اللّٰهِ تَتَّقُوْنَ ۟
අහස්හි ඇති දෑ ද, මහපොළොවෙහි ඇති දෑ ද මැවීමෙන් පාලනය කිරීමෙන් හා සැලසුම් කිරීමෙන් ඔහුට පමණක් සතුය. අවනත වීම යටහත් වීම ස්ථාවර අවංකත්වය ඔහුට පමණක් සතු විය යුතුය. අල්ලාහ් නොවන දෑට නුඹලා බිය වන්නෙහු ද? නැත. එසේ නොව, නුඹලා ඔහුට පමණක් බියවනු.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَمَا بِكُمْ مِّنْ نِّعْمَةٍ فَمِنَ اللّٰهِ ثُمَّ اِذَا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فَاِلَیْهِ تَجْـَٔرُوْنَ ۟ۚ
අහෝ ජනයිනි! ආධ්යාත්මික වශයෙන් හෝ ලෞකික වශයෙන් හෝ කවර ආශිර්වාදයක් නුඹලා සමග තිබෙන්නේ ද එය ශුද්ධ වූ අල්ලාහ්ගෙන් මිස වෙනත් කිසිවකුගෙන් නොවේ. පසු ව නුඹලාට පරීක්ෂණයක් හෝ රෝගාබාධයක් හෝ දිළිඳුකමක් හෝ අත් වූ විට ඔහු වෙත පමණක් කණ්ණලව් කර යටහත් පහත් වනු. නුඹලාට අත් වූ ඉරණම ඔහු නුඹලාගෙන් පහ කරනු ඇත. එහෙයින් කවරෙකු ආශිර්වාද පිරිනමා අභාග්යවන්තකම ඉවත් කරන්නේ ද නැමදුම් ලබන්නට අනිවාර්යය වනුයේ ඔහු පමණය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ثُمَّ اِذَا كَشَفَ الضُّرَّ عَنْكُمْ اِذَا فَرِیْقٌ مِّنْكُمْ بِرَبِّهِمْ یُشْرِكُوْنَ ۟ۙ
පසුව නුඹලාගේ ප්රාර්ථනාවට ඔහු පිළිතුරු දී නුඹලාට අත් වූ උවදුරු ඉවත් කළ විට නුඹලා අතරින් පිරිසක් ඔවුන්ගේ පරමාධිපති සමග වෙනත් අය නමදිමින් ඔහුට ආදේශ කරති. මොනයම් ලැජ්ජා සහගත කටයුත්තක් ද මෙය?
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• على المجرم أن يستحي من ربه أن تكون نعم الله عليه نازلة في جميع اللحظات ومعاصيه صاعدة إلى ربه في كل الأوقات.
•වැරදිකරන්නන් තම පරමාධිපති ගැන ලැජ්ජා විය යුතු කරණක් වනුයේ සෑම මොහොතකම ඔහු කෙරෙහි අල්ලාහ්ගේ ආශිර්වාද පහළ කරමින් තිබියදී සෑම වේලාවකම ඔහුගේ පාපකම් තම පරමාධිපති වෙත ඉහළ යමින් තිබිමයි.

• ينبغي لأهل الكفر والتكذيب وأنواع المعاصي الخوف من الله تعالى أن يأخذهم بالعذاب على غِرَّة وهم لا يشعرون.
•දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කරන, බොරු කරන, විවිධ පාපකම්වල නිරත වන අයවලුන් ඔවුන් ගෞරවයෙන් සිටිය දී ඔවුන් නොදැනුවත්වම අල්ලාහ් ඔවුන් දඬුවමින් ග්රහණය කිරීම ගැන ඔවුන් අල්ලාහ්ට බිය වීම අවශ්ය වේ.

• جميع النعم من الله تعالى، سواء المادية كالرّزق والسّلامة والصّحة، أو المعنوية كالأمان والجاه والمنصب ونحوها.
•පෝෂණ සම්පත්, සහනය හා ආරෝග්යය වැනි භෞතිකමය කරුණු හෝ වේවා ආරක්ෂාව, සරණය, තත්ත්වය හා වෙනත් ආධ්යාත්මික කරුණු හෝ වේවා ඒ සියලු ආශිර්වාද උත්තරීතර අල්ලාහ්ගෙන් හිමි වූ දෑ ය.

• لا يجد الإنسان ملجأً لكشف الضُّرِّ عنه في وقت الشدائد إلا الله تعالى فيضجّ بالدّعاء إليه؛ لعلمه أنه لا يقدر أحد على إزالة الكرب سواه.
•දුෂ්කර කාලවලදී ඇති වන උවදුරු ඉවත් කිරීම සඳහා උත්තරීතර අල්ලාහ් වෙත මිස සරණක් ලැබිය හැකි වෙනත් තැනක් මිනිසාට නැත. එහෙයින් ප්රාර්ථනා කොට ඔහු වෙත නැඹුරු විය යුතුය. ඔහු හැර අභාග්යය ඉවත් කිරිමට කිසිවෙකුට හැකියාව නොමැති බව ඔහු දැනගත යුතු වේ.

لِیَكْفُرُوْا بِمَاۤ اٰتَیْنٰهُمْ ؕ— فَتَمَتَّعُوْا ۫— فَسَوْفَ تَعْلَمُوْنَ ۟
ඔවුන් අල්ලාහ්ට ආදේශ කිරීම, ඔවුන් වෙත අල්ලාහ් පිරිනමා ඇති ආශිර්වාදයන් ප්රතික්ෂේප කරන්නන් බවට පත් කර ඇත. උවදුරු ඉවත් කිරීම එම ආශිර්වාදවලින් එකකි. එහෙයින් ‘නුඹලා වෙත අල්ලාහ්ගේ දඬුවම ඉක්මණින් හෝ ප්රමාද වී හෝ පැමිණෙන තෙක් නුඹලා කවර සැපතක සිටින්නේ ද එය භුක්ති විඳිනු’ යැයි ඔවුනට පවසනු ලැබීය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَیَجْعَلُوْنَ لِمَا لَا یَعْلَمُوْنَ نَصِیْبًا مِّمَّا رَزَقْنٰهُمْ ؕ— تَاللّٰهِ لَتُسْـَٔلُنَّ عَمَّا كُنْتُمْ تَفْتَرُوْنَ ۟
භෞතික වස්තු මෙන්ම කිසිදු සෙතක් හෝ හානියක් හෝ සිදු කිරීමට නොහැකි, කිසිවක් නොදන්නා වස්තුවක් ලෙස ඔවුන්ගේ පිළිම තිබිය දී අපි ඔවුනට ලබා දුන් සම්පත්වලින් කොටසක් ඒවා වෙනුවෙන් තබා එමගින් ඒවා වෙත ඔවුහු සමීපවන්නට බලති. අහෝ දෙවියන්ට ආදේශ තැබූවනි! මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ සැබැවින්ම මෙම පිළිම දෙවිවරුන් යැයි ද, නුඹලාගේ පෝෂණ සම්පත්වලින් කොටසක් ඒවාට හිමි යැයි ද නුඹලා විශ්වාස කරමින් සිටි දෑ ගැන සැබැවින්ම අල්ලාහ් ප්රශ්න කරනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَیَجْعَلُوْنَ لِلّٰهِ الْبَنٰتِ سُبْحٰنَهٗ ۙ— وَلَهُمْ مَّا یَشْتَهُوْنَ ۟
ආදේශ තබන්නන් අල්ලාහ්ට ගැහැණු දරුවන් ඇතැයි ආරෝපණය කරති. සැබැවින්ම ඔවුන් මලක්වරුන් හෙවත් සුර දූතයින් බව විශ්වාස කොට දූවරුන් ඔහු වෙත ආරෝපණය කර පවසති. ඔවුහු තමන් ප්රිය නොකරන දෙයක් ඔහුට තෝරා දුන්නෝය. ඔවුන් කවර කරුණක් ඔහුට පත් කොට ඔවුන්ගේ සිත් ප්රිය කරන පිරිමි දරුවන් ඔවුන් වෙනුවෙන් පත් කර ගත්තේ ද එයින් අල්ලාහ් පිවිතුරුය. පිරිසිදුය. මීට වඩා මහත් වරදක් කුමක් විය හැකිද?
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاِذَا بُشِّرَ اَحَدُهُمْ بِالْاُ ظَلَّ وَجْهُهٗ مُسْوَدًّا وَّهُوَ كَظِیْمٌ ۟ۚ
මෙම ආදේශකයින් අතරින් කෙනෙකුට ගැහැණු දරුවකගේ උපත පිළිබඳ ආරංචිය දැන ගන්නට ලැබූ විට, ලැබුණු ආරංචිය පිළිබඳ ඔහු තුළ පවතින දැඩි පිළිකුල් භාවය නිසාවෙන් ඔහුගේ මුහුණ අඳුරු වී යයි. ඔහුගේ සිතෙහි දුක හා ශෝකය පිරී යයි. පසු ව ඔහු තමන්ට ප්රිය නැති දෑ අල්ලාහ් වෙත ආරෝපණය කරයි.
Ibisobanuro by'icyarabu:
یَتَوَارٰی مِنَ الْقَوْمِ مِنْ سُوْٓءِ مَا بُشِّرَ بِهٖ ؕ— اَیُمْسِكُهٗ عَلٰی هُوْنٍ اَمْ یَدُسُّهٗ فِی التُّرَابِ ؕ— اَلَا سَآءَ مَا یَحْكُمُوْنَ ۟
ගැහැණු දරුවාගේ උපත පිළිබඳ දැනගන්නට ලැබූ නපුරු තොරතුර හේතුවෙන් ඔහු එය තම සමූහයාගෙන් සඟවන්නට බලයි. අවමානය හා කැළල සමගම එම ගැහැණු දරුවා තමන් රඳවා ගන්නේ ද එසේ නැතහොත් ඇය ව වැල්ලෙහි සඟවන්නේ දැ?යි ඔහු ඔහුටම කතා කර ගනී. තමන් ප්රිය නොකරන දෙයක් තම පරමාධිපතිට ආරෝපණය කරමින් ඔවුන් ගත් තීන්දුව කොතරම් පිළිකුල් සහගත ද?
Ibisobanuro by'icyarabu:
لِلَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ مَثَلُ السَّوْءِ ۚ— وَلِلّٰهِ الْمَثَلُ الْاَعْلٰی ؕ— وَهُوَ الْعَزِیْزُ الْحَكِیْمُ ۟۠
මතුලොව විශ්වාස නොකරන දේව ප්රතික්ෂේපකයින්හට දරුවකුගේ අවශ්යතාව, අඥානකම හා දේව ප්රතික්ෂේපය වැනි පහත් ගුණාංග සතුය. නමුත් අල්ලාහ්ට කීර්තිය, පූර්ණත්වය, ස්වාධීනත්වය, ප්රඥාව වැනි උසස් ප්රශංසනීය ගුණාංග සතුය. ශුද්ධවන්ත ඔහු ඔහුගේ රාජ්යයේ සර්වබලධාරියාණන්ය. කිසිවෙකු ඔහු අබිබවා යා නොහැක. ඔහුගේ මැවීම, සැලසුම් කිරීම හා ආගමානුගත කිරීමෙහි මහා ප්රඥාවන්තය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَوْ یُؤَاخِذُ اللّٰهُ النَّاسَ بِظُلْمِهِمْ مَّا تَرَكَ عَلَیْهَا مِنْ دَآبَّةٍ وَّلٰكِنْ یُّؤَخِّرُهُمْ اِلٰۤی اَجَلٍ مُّسَمًّی ۚ— فَاِذَا جَآءَ اَجَلُهُمْ لَا یَسْتَاْخِرُوْنَ سَاعَةً وَّلَا یَسْتَقْدِمُوْنَ ۟
මිනිසුනට ඔවුන්ගේ අපරාධකම් හා ඔවුන්ගේ ප්රතික්ෂේපය හේතුවෙන් ශුද්ධවන්ත අල්ලාහ් ඔවුනට දඬුවම් කරන්නේ නම් මහපොළොව මත කිසිදු මිනිසෙකු හෝ ඒ මත ගමන් කරන කිසිදු සත්වයකු හෝ ඔහු අත් නොහරිනු ඇත. නමුත් ශුද්ධවන්තයාණන් ඔහුගේ ප්රඥාව මත නියමිත කාලයක් දක්වා ඔවුන් ප්රමාද කරනු ඇත. නමුත් ඔහුගේ ප්රඥාව මත පිහිටි නියමිත කාලය පැමිණි විට, සුළු කාලයක් හෝ ප්රමාද කිරීමකින් හෝ ඉක්මන් කිරීමකින් තොර ව එය ක්රියාත්මක කරනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَیَجْعَلُوْنَ لِلّٰهِ مَا یَكْرَهُوْنَ وَتَصِفُ اَلْسِنَتُهُمُ الْكَذِبَ اَنَّ لَهُمُ الْحُسْنٰی ؕ— لَا جَرَمَ اَنَّ لَهُمُ النَّارَ وَاَنَّهُمْ مُّفْرَطُوْنَ ۟
තමන් වෙත සම්බන්ධ කර පැවසීමට පිළිකුල් කරන දෑ ශුද්ධවන්ත අල්ලාහ්ට ඔවුහු පත් කරති. අල්ලාහ් අබියස තමන්ට යහපත් තත්ත්වයක් ඇති බව බොරුවට තම දිවෙන් පවසා සිටිති. එය සැබෑ නම් ඔවුන් පවසන පරිදිම ඔවුන් යළි අවදි කරනු ලබති. සැබැවින්ම ඔවුනට අපා ගින්න ඇත. සැබැවින්ම ඔවුන් එහි අතහැර දමනු ලබති. එයින් කිසිවිටෙක බැහැර නොවෙති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
تَاللّٰهِ لَقَدْ اَرْسَلْنَاۤ اِلٰۤی اُمَمٍ مِّنْ قَبْلِكَ فَزَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطٰنُ اَعْمَالَهُمْ فَهُوَ وَلِیُّهُمُ الْیَوْمَ وَلَهُمْ عَذَابٌ اَلِیْمٌ ۟
අහෝ දූතය! අල්ලාහ් මත දිවුරමින්, නුඹට පෙර විසූ සමූහයන් වෙත සැබැවින්ම අපි දූතවරුන් එව්වෙමු. නමුත් දේව ආදේශය, දේව ප්රතික්ෂේපය හා පාපකම් වැනි ඔවුන්ගේ පිළිකුල් සහගත ක්රියාවන් ෂෙයිතාන් ඔවුනට අලංකාර කර පෙන්වීය. මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ඔවුන්ගේ විශ්වාසය අනුව ඔවුන්ගේ උදව් කරුවා ඔහුය. එහෙයින් ඔවුන් ඔහුගෙන් උදව් ඉල්ලා සිටිනු ඇත. මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ඔවුනට වේදනීය දඬුවමක් ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَمَاۤ اَنْزَلْنَا عَلَیْكَ الْكِتٰبَ اِلَّا لِتُبَیِّنَ لَهُمُ الَّذِی اخْتَلَفُوْا فِیْهِ ۙ— وَهُدًی وَّرَحْمَةً لِّقَوْمٍ یُّؤْمِنُوْنَ ۟
අහෝ දූතය! නුඹ වෙත අප අල් කුර්ආනය පහළ කළේ දේව ඒකීයත්වය, යළි නැගිටුවනු ලැබීම හා ආගමික නීතිරීති පිළිබඳ ඔවුන් කවර මතභේදයක සිටින්නේ ද ඒවා සියලු මිනිසුන් හට පැහැදිලි කරනු පිණිස හා අල්ලාහ් හා ඔහුගේ දූතයාණන්ව ද ඔහු කවර කරුණක් ගෙන ආවේ ද එය ද විශ්වාස කරන්නන් හට අල් කුර්ආනය ආශිර්වාදයක් හා මග පෙන්වීමක් වනු පිණිසය. සත්ය තුළින් ප්රයෝජන ලබනුයේ ඔවුහුමය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• من جهالات المشركين: نسبة البنات إلى الله تعالى، ونسبة البنين لأنفسهم، وأَنفَتُهم من البنات، وتغيّر وجوههم حزنًا وغمَّا بالبنت، واستخفاء الواحد منهم وتغيبه عن مواجهة القوم من شدّة الحزن وسوء الخزي والعار والحياء الذي يلحقه بسبب البنت.
•ඔවුන් අල්ලාහ් වෙත ගැහැනු දරුවන් ද ඔවුන් වෙනුවෙන් පිරිමි දරුවන් ද ආරෝපණය කරති. ඔවුන් ගැහැණු දරුවන් හෙළා දකිති. ගැහැණු දරුවන් ගැන ආරංචියක් ලැබුනු වහාම ඔවුන් දුකට පත් ව ඔවුන්ගේ මුහුණු වෙනස් වෙති. ඔවුන් අතර සිටින්නන්ගෙන් එය සඟවති. ගැහැණු දරුවන් හේතුවෙන් ඔවුනට අත්වන අවමානය, අපහාසය හා ලැජ්ජාව හේතුවෙන් දැඩි සේ දුකට පත් ව ඔවුන්ගේ ජනයාට මුහුණ දීමෙන් ඔවුන් සැඟවෙති. මේ කරුණු දෙවියන්ට ආදේශ කරන්නන්ගේ අඥානකම් අතරින් වේ.

• من سنن الله إمهال الكفار وعدم معاجلتهم بالعقوبة ليترك الفرصة لهم للإيمان والتوبة.
•දේව විශ්වාසය හා පව් ක්ෂමාව වෙනුවෙන් දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කරන්නන් හට ඉඩ දී දඬුවම ඉක්මන් නොකර, ඔවුනට කල් දීම අල්ලාහ්ගේ න්යායයකි.

• مهمة النبي صلى الله عليه وسلم الكبرى هي تبيان ما جاء في القرآن، وبيان ما اختلف فيه أهل الملل والأهواء من الدين والأحكام، فتقوم الحجة عليهم ببيانه.
•නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාගේ වැදගත් මෙන්ම අති විශාල කාර්යභාරය වනුයේ අල් කුර්ආනයේ පැමිණ ඇති දෑ පැහැදිලි කිරීමත් ආගම් ලත් ජනයා හා ආශාවන්ට වහල් වූ ජනයා ආගම හා එහි නීති රීතිවල මතභේද ඇති කර ගත් දෑ පැහැදිලි කිරීමත්, එම පැහැදිලි කිරීම මගින් ඔවුනට සාක්ෂි හා සාධක ඉදිරිපත් කිරීමත්ය.

وَاللّٰهُ اَنْزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً فَاَحْیَا بِهِ الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیَةً لِّقَوْمٍ یَّسْمَعُوْنَ ۟۠
අහසින් අල්ලාහ් වර්ෂාව පහළ කොට, මහපොළොව වියළී පුහු බවට පත්වූවායින් පසු, එහි පැලෑටි හට ගන්වා ජීවමාන කළේය. අහසින් වර්ෂාව පහළ කිරීමෙහි ද එමගින් මහපොළොවේ පැලෑටි මතු කිරීමෙහි ද අල්ලාහ්ගේ වදනට සවන් දී ඒ ගැන පරිශීලනය කරන ජනයාට අල්ලාහ්ගේ බලය පෙන්වා දෙන පැහැදිලි සාධක ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاِنَّ لَكُمْ فِی الْاَنْعَامِ لَعِبْرَةً ؕ— نُسْقِیْكُمْ مِّمَّا فِیْ بُطُوْنِهٖ مِنْ بَیْنِ فَرْثٍ وَّدَمٍ لَّبَنًا خَالِصًا سَآىِٕغًا لِّلشّٰرِبِیْنَ ۟
අහෝ ජනයිනි! ඔටුවන්, ගවයින් හා එළුවන් තුළ නුඹලාට පාඩම් ලැබිය හැකි අයුරින් උපදෙස් ඇත. නුඹලා උන්ගේ තන්පිඬුවලින් ශරීරයේ ඇති රුධිරය හා කුසෙහි අන්තර්ගතව ඇති අමතර දෑ අතර මතුවන කිරි නුඹලාට පානය සඳහා ලබා දෙන්නෙමු. ඒ සමගම පානය කරන්නන්හට පිරිසිදු නැවුම් රසවත් කිරි මතු වන්නේය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَمِنْ ثَمَرٰتِ النَّخِیْلِ وَالْاَعْنَابِ تَتَّخِذُوْنَ مِنْهُ سَكَرًا وَّرِزْقًا حَسَنًا ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیَةً لِّقَوْمٍ یَّعْقِلُوْنَ ۟
අප නුඹලාට පෝෂණය කළ රට ඉඳි හා මිදි වැනි පළතුරුවල ද නුඹලාට පාඩමක් ඇත. බුද්ධිය පහ කරන මත් ද්රව්ය එයින් නුඹලා පෙරා ගන්නෙහුය. එය යහපත් නොවන්නේය. එමෙන්ම නුඹලා ප්රයෝජනයට ගන්නා රට ඉඳි, වියලි මිදි, විනාකිරි හා පැණි වැනි දෑ ද එයින් නුඹලා ගන්නෙහුය. සඳහන් කරනු ලැබූ දෑහි අල්ලාහ්ගේ බලය පෙන්වා දෙන සාධක ඇත. වටහා ගන්නා ජනයා සඳහා ඔහුගේ ගැත්තන් හට ඔහු ආශිර්වාද කර ඇත. පාඩම් ලබන්නෝ ඔවුහුමය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاَوْحٰی رَبُّكَ اِلَی النَّحْلِ اَنِ اتَّخِذِیْ مِنَ الْجِبَالِ بُیُوْتًا وَّمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا یَعْرِشُوْنَ ۟ۙ
"නුඹ වෙනුවෙන් කඳුවල නිවෙස් තනා ගනු. ගස්වල ද මිනිසුන් ඉදි කරන නිවෙස් හා වහලවල් වල ද නිවෙස් තනා ගනු" යැයි අහෝ දූතය! නුඹේ පරමාධිපති මී මැස්සියට මඟ පෙන්වමින් ඌට දේව පණිවිඩ දැනුම් දුන්නේය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ثُمَّ كُلِیْ مِنْ كُلِّ الثَّمَرٰتِ فَاسْلُكِیْ سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلًا ؕ— یَخْرُجُ مِنْ بُطُوْنِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ اَلْوَانُهٗ فِیْهِ شِفَآءٌ لِّلنَّاسِ ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیَةً لِّقَوْمٍ یَّتَفَكَّرُوْنَ ۟
"පසු ව මී මැස්ස, නුඹ ප්රිය කරන පලතුරුවලින් අනුභව කරනු. නුඹේ පරමාධිපති නුඹට පිරිනමා ඇති දැනුම අනුසාරයෙන් මාර්ග අතර පහසුවෙන් ගමන් ගනු." එම මී මැස්සාගේ කුසෙන් විවිධ වර්ගයේ හා විවිධ වර්ණයෙන් යුත් මී පැණි මතු වන්නේය. සුදු, කහ හා වෙනත් වර්ණවලින් ද යුක්තිය. එහි මිනිසුනට බෙහෙත් ද ඇත. රෝගීහු එමගින් ප්රතිකාර ලබති. මී මැස්සාට ලැබී ඇති එම දේව අනුභාවයෙහි හා උන්ගේ උදරවලින් පිටවන මී පැණිවල අල්ලාහ්ගේ බලය හා තම මැවීම්හි -සූක්ෂම ලෙස හසුරුවන- ඔහුගේ සැලසුම් කිරීම විදහා පාන සාධක වටහා ගන්නා ජනයාට ඇත. පාඩම් ලබන්නෝ ඔවුහුමය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاللّٰهُ خَلَقَكُمْ ثُمَّ یَتَوَفّٰىكُمْ وَمِنْكُمْ مَّنْ یُّرَدُّ اِلٰۤی اَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَیْ لَا یَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَیْـًٔا ؕ— اِنَّ اللّٰهَ عَلِیْمٌ قَدِیْرٌ ۟۠
කිසිදු පූර්වාදර්ශයකින් තොර ව අල්ලාහ් නුඹලාව මැව්වේය. පසු ව නුඹලාගේ ආයු කාලය අවසන් වූ වහාම නුඹලාව මරණයට පත් කරන්නේය. නුඹලා අතර වයස් ගත අදියර තෙක් ආයු කාලය දීර්ග කරනු ලබන්නන් ද වෙති. එය වයෝවෘද්ධභාවයයි. ඔහු දැන සිටි දැයින් කිසිවක් නොදන්නා අවදියයි. සැබැවින්ම අල්ලාහ් සර්වඥානීය. ඔහුගේ ගැත්තන්ගේ ක්රියාවන් කිසිවක් ඔහුට සැඟවෙන්නේ නැත. ඔහු සර්වබලධාරීය. කිසිවක් ඔහු ව පරාජය කළ නොහැක.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاللّٰهُ فَضَّلَ بَعْضَكُمْ عَلٰی بَعْضٍ فِی الرِّزْقِ ۚ— فَمَا الَّذِیْنَ فُضِّلُوْا بِرَآدِّیْ رِزْقِهِمْ عَلٰی مَا مَلَكَتْ اَیْمَانُهُمْ فَهُمْ فِیْهِ سَوَآءٌ ؕ— اَفَبِنِعْمَةِ اللّٰهِ یَجْحَدُوْنَ ۟
අල්ලාහ් නුඹලාට දායාද කළ පෝෂණ සම්පත්හි නුඹලා ඇතැමෙකු ඇතැමෙක්ට වඩා උත්තරීතර අල්ලාහ් උසස් කොට ඇත. නුඹලා අතර පොහොසතුන් හා දුප්පතුන් ද නායකයින් හා නායකත්වය යටතේ පාලනය වන්නන් ද පත් කළේය. පෝෂණ සම්පත්හි අල්ලාහ් උසස් කළ ජනයා ආධිපත්යයේ ඔවුන්ගේ වහලුන් ඔවුනට සමානයන් වන තෙක් ඔවුනට පිරිනැමූ දෑ ඔවුන්ගේ වහලුන් හටත් පිරිනැමීම ප්රතික්සේප කිරීම සුදුසු නැත. ඔවුන්ගේ වහලුන් ඔවුනට සමාන වී ඔවුන්ගේ හවුල් කරුවන් වීම ඔවුන් පිළි නොගන්නේ නම් අල්ලාහ්ගේ ගැත්තන් අතරින් ඔහු ට සමානයන් තැබීමෙන් ඔවුන් අල්ලාහ් ව තෘප්තියට පත් කළ හැක්කේ කෙසේද? මෙය මොනයම් ආකාරයේ අපරාධයක් ද? අල්ලාහ්ගේ ආශිර්වාදයන් වළක්වාලන මීට වඩා බරපතල යමක් තිබිය හැකිද?
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاللّٰهُ جَعَلَ لَكُمْ مِّنْ اَنْفُسِكُمْ اَزْوَاجًا وَّجَعَلَ لَكُمْ مِّنْ اَزْوَاجِكُمْ بَنِیْنَ وَحَفَدَةً وَّرَزَقَكُمْ مِّنَ الطَّیِّبٰتِ ؕ— اَفَبِالْبَاطِلِ یُؤْمِنُوْنَ وَبِنِعْمَتِ اللّٰهِ هُمْ یَكْفُرُوْنَ ۟ۙ
අහෝ ජනයිනි! නුඹලාගේ වර්ගයාගෙන්ම නුඹලා ඇලුම් කරන අඹුවන් නුඹලාට අල්ලාහ් ඇති කළේය. නුඹලාගේ අඹුවන් තුළින් නුඹලාට දරුවන් හා දරුවන්ගෙන් දරුවන් ද ඇති කළේය. මාංශ, ධාන්ය හා පලතුරු වැනි රසවත් ආහාර ඔහු නුඹලාට පෝෂණය කළේය. එසේ තිබිය දී ව්යාජ පිළිම හා ගල් රූ ඔවුන් විශ්වාස කරති. ගණන් කළ නොහැකි අපමණ අල්ලාහ්ගේ ආශිර්වාදයන් ප්රතික්ෂේප කරති. ඔහුව පමණක් විශ්වාස කිරීමෙන් ඔවුහු අල්ලාහ්ට කෘතඥතාව පුද නොකරති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• جعل تعالى لعباده من ثمرات النخيل والأعناب منافع للعباد، ومصالح من أنواع الرزق الحسن الذي يأكله العباد طريًّا ونضيجًا وحاضرًا ومُدَّخَرًا وطعامًا وشرابًا.
•අල්ලාහ් තම ගැත්තන් හට ඉඳි, මිදි වැනි පළතුරුවල ප්රයෝජන තබා ඇත. වර්තමානයේ හෝ අනාගතයේ දී ආහාර හෝ පාන ආකාරයෙන් නැවුම් සහ ඉදුණු ලෙස පරිභෝජනය කළ හැකි විවිධ පෝෂණ සම්පත් වල ප්රතිලාභ තබා ඇත.

• في خلق النحلة الصغيرة وما يخرج من بطونها من عسل لذيذ مختلف الألوان بحسب اختلاف أرضها ومراعيها، دليل على كمال عناية الله تعالى، وتمام لطفه بعباده، وأنه الذي لا ينبغي أن يوحَّد غيره ويُدْعى سواه.
•කුඩා මී මැස්සියගේ නිමැයුමේ හා උන් ජීවත්වන භූමිය හා ආහාර ලබා ගන්නා තැන්වන වෙනස්වීම්වලට අනුව විවිධ වර්ණයෙන් යුතුව උන්ගේ උදරවලින් පිටවන ප්රණීත මී පැණිවල අල්ලාහ්ගේ පූර්ණවත් අවදානය හා ඔහු තම ගැත්තන් කෙරෙහි තබා ඇති පූර්ණවත් සෙනෙහස විදහා දක්වන සාධක ඇත. ඔහු හැර වෙනත් කෙනෙකු ඒකීයභාවයට පත් කිරීම හෝ වෙනත් කෙනෙකුගෙන් කණ්ණලව් කිරීම සුදුසු නොවන්නේය.

• من منن الله العظيمة على عباده أن جعل لهم أزواجًا ليسكنوا إليها، وجعل لهم من أزواجهم أولادًا تقرُّ بهم أعينهم، ويخدمونهم ويقضون حوائجهم، وينتفعون بهم من وجوه كثيرة.
•අල්ලාහ් තම ගැත්තන් හට පිරිනැමූ අතිමහත් ආශිර්වාද අතරින් ඔවුන් සැනසුම ලබනු පිණිස ඔවුන්ගේ අඹුවන් පත් කර තිබීමද එකකි. ඔවුන්ගේ අඹුවන් තුළින් ඔවුනට නෙත් පිණවන දරුවන් ද ඔහු ඇති කළේය. ඔවුහු ඔවුනට ඇප උපස්ථාන කරති. ඔවුන්ගේ අවශ්යතාවන් ඉටු කර දෙති. ඔවුන් තුළින් විවිධ ප්රයෝජන බොහෝමයක් ඔවුහු ලබති.

وَیَعْبُدُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَا یَمْلِكُ لَهُمْ رِزْقًا مِّنَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ شَیْـًٔا وَّلَا یَسْتَطِیْعُوْنَ ۟ۚ
දෙවියන්ට ආදේශ කරන්නෝ අල්ලාහ් හැර පිළිමවලට වැඳුම් පිඳුම් කරති. අහස්වලින් හෝ මහපොළොවෙන් හෝ කිසිදු පෝෂණ සම්පතක් ඔවුන් වෙත ලබා දීමට ඒවාට නොහැක. ඒවා කිසිදු ජීවයක් හෝ දැනුමක් නැති භෞතික වස්තු වන බැවින් එහි ආධිපත්යය දැරීමට ඒවා කිසිවක් සමත් වන්නේ ද නැත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَلَا تَضْرِبُوْا لِلّٰهِ الْاَمْثَالَ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ یَعْلَمُ وَاَنْتُمْ لَا تَعْلَمُوْنَ ۟
අහෝ ජනයිනි, කිසිදු යහපතක් හෝ අයහපතක් හෝ සැලසිය නොහැකි මෙම පිළිම, අල්ලාහ්ට ආදේශ වශයෙන් නුඹලා නොතබනු. නැමදුම් කටයුතුවලදී ඔහුට නුඹලා ආදේශ කරන තරමට කිසිදු හවුල් කරුවෙකු ඔහුට නැත. සැබැවින්ම අල්ලාහ් තමන් සතු කීර්තියේ හා පරිපූර්ණත්වයේ ගුණාංග දනී. නමුත් නුඹලා ඒ ගැන නොදැන ඔහුට ආදේශ තැබීමෙහි වැටී ඇත. නුඹලා ඔහු ව පිළිමවලට සමාන කරමින් ඒවාට කණ්ණලව් කරන්නෙහුය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ضَرَبَ اللّٰهُ مَثَلًا عَبْدًا مَّمْلُوْكًا لَّا یَقْدِرُ عَلٰی شَیْءٍ وَّمَنْ رَّزَقْنٰهُ مِنَّا رِزْقًا حَسَنًا فَهُوَ یُنْفِقُ مِنْهُ سِرًّا وَّجَهْرًا ؕ— هَلْ یَسْتَوٗنَ ؕ— اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ ؕ— بَلْ اَكْثَرُهُمْ لَا یَعْلَمُوْنَ ۟
දෙවියන්ට ආදේශ තබන්නන්හට පිළිතුරු වශයෙන් ශුද්ධවන්ත අල්ලාහ් උපමාවක් මෙසේ ගෙන හැර පෑවේය. ගනුදෙනු කළ නොහැකි වහල් ගැත්තෙක්-ඔහුට යමක් වියදම් කිරීමට කිසිවක් නැත. තවත් නිදහස් පුද්ගලයෙක් - තමන්ට කැමති පරිදි ගනු දෙනු කිරීමට අනුමත ධනය අප වෙතින් ඔහුට පිරිනමා ඇත. ඔහු කැමති පරිදි ප්රසිද්ධියේ මෙන්ම රහසිගතව එයින් වියදම් කරයි. මෙම පුද්ගලයින් දෙදෙනාම සමාන වන්නේ නැත. එසේ නම් තමන් අභිමත කරන පරිදි තම පාලනය තුළ කටයුතු කරන පාලක අල්ලාහ් අතර හා කිසිවක් කළ නොහැකි නුඹලාගේ පිළිම අතර නුඹලා සමානකම් පානුයේ කෙසේ ද? සියලු පැසසුම් අල්ලාහ් සතුය. පැසසුමට සුදුස්සා ඔහුය. නමුත් අදේශ තබන්නන් බොහෝ දෙනා දේවත්වයෙන් අල්ලාහ් ඛේවල බවත් නැමදුම් ලබන්නට සුදුස්සා ඔහු පමණක් බවත් නොදනිති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَضَرَبَ اللّٰهُ مَثَلًا رَّجُلَیْنِ اَحَدُهُمَاۤ اَبْكَمُ لَا یَقْدِرُ عَلٰی شَیْءٍ وَّهُوَ كَلٌّ عَلٰی مَوْلٰىهُ ۙ— اَیْنَمَا یُوَجِّهْهُّ لَا یَاْتِ بِخَیْرٍ ؕ— هَلْ یَسْتَوِیْ هُوَ ۙ— وَمَنْ یَّاْمُرُ بِالْعَدْلِ ۙ— وَهُوَ عَلٰی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیْمٍ ۟۠
ඔවුනට පිළිතුරු වශයෙන් ශුද්ධවන්ත අල්ලාහ් තවත් උපමාවක් මෙසේ ගෙන හැර පෑවේය. එය මිනිසුන් දෙදෙනෙකි. ඔවුන් දෙදෙනාගෙන් එක් අයකු කිසිවක් සවන් දිය නොහැකි, කතා කළ නොහැකි බිහිරෙකි. ඔහුගේ බිහිරි හා ගොලු භාවය නිසා කිසිවක් ඔහු වටහා නොගනී. තමන්ට කිසිදු සෙතක් සැලසිය නොහැකිය. අන් අයටත් සෙත සැලසිය නොහැකිය. ඔහුගේ කටයුතු භාරව කටයුතු කරන, ඔහුව නඩත්තු කරන අයට ඔහු විශාල බරකි. යම් කිසි ප්රදේශයකට ඔහු ඔහුව යැව්වද ඔහු යහතින් නොපැමිණෙයි. අපේක්ෂා කරන දෑ සාර්ථක ව ඉටු නොකරයි. මෙවන් තත්ත්වයේ සිටින්නෙකු සවන් දීමට හා කතාවට මනා හැකියාවක් ඇති විවිධාකාර ප්රයෝජන සැලසිය හැකි කෙනෙකුට සමාන විය හැකි ද? ඔහු මිනිසුනට සාධාරණත්වය නියෝග කරයි. තමන් සම්බන්ධයෙන් කෙළින් කටයුතු කරයි. කිසිදු ඇදයක් හෝ කුතුහලයක් හෝ නොමැති පැහැදිලි මාර්ගය මත සිටියි. එසේ නම් දෙවියන්ට ආදේශ තබන්නනි! කීර්තියෙන් හා පූර්ණත්වයෙන් යුත් ගුණාංගවලින් වර්ණනා කරනු ලැබූ අල්ලාහ් හා කිසිවක් සවන් දිය නොහැකි, කතා කළ නොහැකි, කිසිදු සෙතක් සැලසිය නොහැකි, කිසිදු උවදුරක් ඉවත් කළ නොහැකි නුඹලාගේ පිළිම අතර නුඹලා සමානකම් පානුයේ කෙසේ ද?
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلِلّٰهِ غَیْبُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— وَمَاۤ اَمْرُ السَّاعَةِ اِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٌ ۟
අහස්හි ගුප්ත ව පවතින දෑහි හා මහපොළොවේ ගුප්ත ව පවතින දෑහි දැනුම අල්ලාහ්ට පමණක් සතුය. එම දැනුම ඔහුගේ කිසිදු මැවීමක් විසින් දැනගත නොහැකි, ඔහුට පමණක් විශේෂිත වූ දැනුමය. එමෙන්ම තමන් අභිමත කළ විට ඇසි පිය වසා නැවත විවෘත කරන තරමට ඉතා සීග්රයෙන් එළැඹෙන මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනය සම්බන්ධයෙන් ගුප්ත ව පවතින විශේෂ දැනුම ද ඔහුට පමණක් සතුය. එය ඊටත් වඩා සමීපයෙන් පවතී. සැබැවින්ම අල්ලාහ් සියලු දෑ කෙරෙහි සර්ව බලධාරීය. කිසිවක් ඔහුව අසමත් කළ නොහැක. ඔහු යමක් සිතූ විට එයට ‘කුන්’ (වනු) යැයි කියූ වහාම එය සිදුවනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاللّٰهُ اَخْرَجَكُمْ مِّنْ بُطُوْنِ اُمَّهٰتِكُمْ لَا تَعْلَمُوْنَ شَیْـًٔا ۙ— وَّجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْاَبْصَارَ وَالْاَفْـِٕدَةَ ۙ— لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُوْنَ ۟
අහෝ ජනයිනි! නුඹලාගේ මව්වරුන්ගේ කුසවල් තුළ නුඹලා රුඳී සිටි නියමිත කාලය අවසන් වූ පසු කිසිවක් නොදන්නා බිළිඳෙකු සේ නුඹලාව බැහැර කොට අසන්නට සවන් ද, බලන්නට දෑස් ද, වටහා ගන්නට හදවත් ද නුඹලාට දායාද කළේ අල්ලාහ්ය. එය නුඹලාට පිරිනමා ඇති දායාදයන් වෙනුවෙන් නුඹලා ඔහුට කෘතවේදී වීමේ යහපත් අපේක්ෂාවෙනි.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اَلَمْ یَرَوْا اِلَی الطَّیْرِ مُسَخَّرٰتٍ فِیْ جَوِّ السَّمَآءِ ؕ— مَا یُمْسِكُهُنَّ اِلَّا اللّٰهُ ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیٰتٍ لِّقَوْمٍ یُّؤْمِنُوْنَ ۟
කුරුල්ලන් අහසේ පියාසර කිරීම සඳහා අල්ලාහ් උන්ට පිරිනමා ඇති අත්තටු සහ සුළඟේ පහසුවෙන් පියාසර කිරීමේ හැකියාව උන්ට වසඟ කර දී තිබීම ගැන දෙවියන්ට ආදේශ තබන්නන් නිරීක්ෂණය නොකළේද? උන්ගේ පියාපත් හකුළා ගැනීමටත් ඒවා විහිදුවන්නටත් අල්ලාහ් උන් හට ඉඩ දී ඇත. අහසෙහි උන් නොවැටෙන පරිදි උන් රඳවාගෙන සිටින්නේ සර්වබලධාරී අල්ලාහ් හැර වෙනත් කිසිවෙකු නොවේ. මෙසේ වසඟ කර දීමෙහි හා උන් නොවැටෙන සේ රඳවා තැබීමේ දෙවියන් විශ්වාස කරන ජනයාට සැබැවින්ම සාධක ඇත. එම සාධක හා පාඩම් මගින් ප්රයෝජනය ලබන්නේ ඔවුන්ය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• لله تعالى الحكمة البالغة في قسمة الأرزاق بين العباد، إذ جعل منهم الغني والفقير والمتوسط؛ ليتكامل الكون، ويتعايش الناس، ويخدم بعضهم بعضًا.
•ගැත්තන් අතර පෝෂණ සම්පත් බෙදා හැරීමේ ගැඹුරු ප්රඥාව උත්තරීතර අල්ලාහ්ට පමණක් සතුය. ඔවුන් අතර පොහොසතුන් දුප්පතුන් මෙන්ම මධ්යස්ථයින් ඔහු පත් කළේය. එය ඔවුන් එකිනෙකාගේ ලෞකික අවශ්යතා ඔවුනොවුන් සපුරා ගැනීමටත් මිනිසුන් සමග ජීවත් වීමටත් ඔවුන්ගෙන් ඇතැමෙක් ඇතැමෙකුට පිහිට වෙමින් කටයුතු කිරීමටත්ය.

• دَلَّ المثلان في الآيات على ضلالة المشركين وبطلان عبادة الأصنام؛ لأن شأن الإله المعبود أن يكون مالكًا قادرًا على التصرف في الأشياء، وعلى نفع غيره ممن يعبدونه، وعلى الأمر بالخير والعدل.
•දෙවියන්ට ආදේශ තබන්නන්ගේ මුළාව හා පිළිමවලට වන්දනාමාන කිරීමේ ව්යාජත්වය පෙන්වා දෙන උදාහරණ දෙකක් මෙම පාඨවල ගෙන හැර දක්වා ඇත. සැබැවින්ම නැමදුම් ලබන්නට සුදුසු දෙවිඳුන්ගේ කාර්යය වනුයේ ඔහු සියලු කටයුතු ක්රියාත්මක කිරීමේදී බලාධිකාරී හා පාලක ලෙස සිටිමින් ඔහුට නැමදුම් කරන අන් අයට සෙත සැලසීමත්, යහපත හා සාධාරණත්වය නියෝග කර සිටීමත්ය.

• من نعمه تعالى ومن مظاهر قدرته خلق الناس من بطون أمهاتهم لا علم لهم بشيء، ثم تزويدهم بوسائل المعرفة والعلم، وهي السمع والأبصار والأفئدة، فبها يعلمون ويدركون.
•මිනිසුන් ඔවුන්ගේ මව් කුසවල්වලින් කිසිවක් නොදන්නා තත්ත්වයෙන් මවා පසු ව ඇස් කන් හා හදවත් වැනි දැනුම හා ඥානය ලැබීමේ මාධ්යයන් ඔවුනට සපයා තිබීම අල්ලාහ්ගේ ආශිර්වාද හා ඔහුගේ බලය විද්යාමාන කරන සාධකයකි. එමගින් ඔහු දැන ගනිති. ග්රහණය කර ගනිති.

وَاللّٰهُ جَعَلَ لَكُمْ مِّنْ بُیُوْتِكُمْ سَكَنًا وَّجَعَلَ لَكُمْ مِّنْ جُلُوْدِ الْاَنْعَامِ بُیُوْتًا تَسْتَخِفُّوْنَهَا یَوْمَ ظَعْنِكُمْ وَیَوْمَ اِقَامَتِكُمْ ۙ— وَمِنْ اَصْوَافِهَا وَاَوْبَارِهَا وَاَشْعَارِهَاۤ اَثَاثًا وَّمَتَاعًا اِلٰی حِیْنٍ ۟
ස්ථීර පදිංචි ස්ථානයක් ලෙසත් සුව පහසුකම් සහිත ස්ථානයක් ලෙසත් නුඹලා ගලින් හා වෙනත් අමු ද්රව්යවලින් ඉදිකරන නුඹලාගේ නිවෙස් ඔහු නුඹලාට ඇති කළේය. එමෙන්ම ස්ථීර නිවාස මෙන්ම ගම්බද දුර පලාත්වල ඔටුවන් ගවයින් හා එළුවන්ගේ සමෙන් සාදන ලද කූඩාරම් ද ඔහු නුඹලාට ඇති කළේය. නුඹලාගේ ගමනෙහි තැනකින් තවත් තැනකට පහසුවෙන් උසුලා ගෙන ගොස් නුඹලා ගොඩ බසින ස්ථානයේ ඒවා පහසුවෙන් තනා ගත හැකි පරිදි ඔහු ඒවා සැහැල්ලු කර දී ඇත. බැටලු ලෝම, ඔටු හම් හා එළු රෝම නුඹලාගේ නිවෙස්වල ඇතුළත හා පිටත ආවරණය කරන අමු ද්රව්ය ලෙස ඔහු නුඹලාට ඇති කළේය. නියමිත කාලයක් දක්වා නුඹලා එමගින් භුක්ති විඳින්නෙහුය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاللّٰهُ جَعَلَ لَكُمْ مِّمَّا خَلَقَ ظِلٰلًا وَّجَعَلَ لَكُمْ مِّنَ الْجِبَالِ اَكْنَانًا وَّجَعَلَ لَكُمْ سَرَابِیْلَ تَقِیْكُمُ الْحَرَّ وَسَرَابِیْلَ تَقِیْكُمْ بَاْسَكُمْ ؕ— كَذٰلِكَ یُتِمُّ نِعْمَتَهٗ عَلَیْكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْلِمُوْنَ ۟
හිරු රෂ්ණයෙන් නුඹලා හෙවණ ලබන ගස් හා ගොඩනැගිලි වැනි තැන් ඔහු නුඹලාට ඇති කළේය. සීතල, රෂ්ණය හා සතුරන්ගෙන් නුඹලා මුවා වන ගුහා, බිංගේ හා කපොල්ල වැනි දෑ කඳු අතර ඔහු නුඹලාට ඇති කළේය. සීතලෙන් හා රෂ්ණයෙන් නුඹලා ආරක්ෂා විය හැකි පරිදි ලෝම හා වෙනත් අමුද්රව්යවලින් කමිස හා ඇඳුම් නුඹලා ට ඇති කළේය. යුද්ධයේදී අත් වන හානිවලින් නුඹලා ආරක්ෂා කරන පරිදි යුධ ආවරණ ද නුඹලාට ඇති කළේය. එහෙයින් නුඹලාගේ ශරීරයට අසිපතින් හානි නොවනු ඇත. නුඹලා වෙත පෙර සඳහන් කරන ලද ආශිර්වාදයන් අල්ලාහ් දායාද කළාක් මෙන්ම නුඹලා අල්ලාහ්ට පමණක් යටත් වීමේ හා ඔහුට කිසිවක් ආදේශ නොකිරීමේ යහපත් අපේක්ෂාවෙන් යුතු ව ඔහු නුඹලාට ඔහුගේ ආශිර්වාදයන් සම්පූර්ණ කළේය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَاِنْ تَوَلَّوْا فَاِنَّمَا عَلَیْكَ الْبَلٰغُ الْمُبِیْنُ ۟
දෙවියන් විශ්වාස කිරීමට හා නුඹ ගෙන ආ දෑ සත්යයක් බව විශ්වාස කිරීමට ඔවුන් විරුද්ධ වූයේ නම්, අහෝ දූතය! කවර කරුණක් වෙත මග පෙන්වන මෙන් නුඹට නියෝග කරනු ලැබුවේ ද එය පැහැදිලි දන්වා සිටීම මිස වෙනත් කිසිදු වගකීමක් නුඹට නැත. ඔවුන්ව යහමග යැවීමේ බර දැරීම නුඹ වෙත පැවරී නැත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
یَعْرِفُوْنَ نِعْمَتَ اللّٰهِ ثُمَّ یُنْكِرُوْنَهَا وَاَكْثَرُهُمُ الْكٰفِرُوْنَ ۟۠
අල්ලාහ් ඔවුන් හට ආශිර්වාද කළ ඔහුගේ ආශිර්වාදයන්, දේවත්වය ආදේශ කරන්නන් හඳුනති. නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්ව ඔවුන් වෙත එවීමත් එම ආශිර්වාදවලින් එකකි. පසුව ඒ වෙනුවෙන් ඔවුන් කෘතඥ නොවී ඔහුගේ දූතයාණන්ව බොරු කරමින් ඔහුගේ ආශිර්වාදයන් ඔවුහු ප්රතික්ෂේප කරති. ඔවුන්ගෙන් බහුතරයක් දෙනා ශුද්ධවන්ත අල්ලාහ්ගේ ආශිර්වාද ප්රතික්ෂේප කරන්නෝ වෙති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَیَوْمَ نَبْعَثُ مِنْ كُلِّ اُمَّةٍ شَهِیْدًا ثُمَّ لَا یُؤْذَنُ لِلَّذِیْنَ كَفَرُوْا وَلَا هُمْ یُسْتَعْتَبُوْنَ ۟
අහෝ දූතය! සෑම සමූහයක් වෙතම එවන ලද දූතයකුම ඔවුන් අතර සිටි දේව විශ්වාසියාගේ දේව විශ්වාසය ගැනත්, දේව ප්රතික්ෂේපකයාගේ දේව ප්රතික්ෂේපය ගැනත් සාක්ෂි කීම සඳහා අල්ලාහ් අවදි කරන දිනය මෙනෙහි කර බලනු. ඔවුන් දේව ප්රතික්ෂේපය මත සිටි බැවින් ඒ සඳහා නිදහසට කරුණු දැක්වීමට දේව ප්රතික්ෂේපකයාට අවසර දෙනු නොලැබේ. ඔවුන්ගේ පරමාධිපති ඔහු ගැන තෘප්තියට පත්වන කටයුතු ඉටු කිරීම සඳහා නැවත මෙලොවට එවනුද නොලැබේ. මතුලොව විනිශ්චයේ නිවහන මිස ක්රියාවන් ඉටු කිරීමේ නිවහන නොවන්නේය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاِذَا رَاَ الَّذِیْنَ ظَلَمُوا الْعَذَابَ فَلَا یُخَفَّفُ عَنْهُمْ وَلَا هُمْ یُنْظَرُوْنَ ۟
දෙවියන්ට ආදේශ තැබූ අපරාධකරුවන් දඬුවම දෑසින් දකින විට එම දඬුවම ඔවුන්ගෙන් සැහැල්ලු කරනු නොලැබේ. ඔවුනට එය ප්රමාද කරමින් අවකාශය ද දෙනු නොලැබේ. ඔවුන් එහි පිවිස සදාතනිකයින් ලෙස සදාකල් වෙසෙති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاِذَا رَاَ الَّذِیْنَ اَشْرَكُوْا شُرَكَآءَهُمْ قَالُوْا رَبَّنَا هٰۤؤُلَآءِ شُرَكَآؤُنَا الَّذِیْنَ كُنَّا نَدْعُوْا مِنْ دُوْنِكَ ۚ— فَاَلْقَوْا اِلَیْهِمُ الْقَوْلَ اِنَّكُمْ لَكٰذِبُوْنَ ۟ۚ
දේව ආදේශකයින් අල්ලාහ් හැර දමා ඔවුන් නමදිමින් සිටි, ඔවුන්ගේ නැමදුමට ලක් වූ දෑ මතුලොවෙහි දෑසින් දකින විට, "අහෝ අපගේ පරමාධිපතියාණනි! නුඹ ව හැර දමා අපි නමදිමින් සිටි අපගේ හවුල්කරුවන් මොවූහුය" යැයි පවසති. එසේ ඔවුන් පවසා සිටිනුයේ ඔවුන්ගේ පව් බර ඔවුන් මත පැටවීම සඳහාය. එවිට අල්ලාහ් ඔවුන්ගේ නැමදුමට ලක්වූවන්ට කතා කරන්නට සලස්වයි. එවිට ඔවුහු ඔවුනට පිළිතුරු දෙමින්, "අහෝ දෙවියන්ට ආදේශ තැබූවනි! සැබැවින්ම අල්ලාහ්ට හවුල් කරුවෙකු පත් කොට නුඹලා නමදිමින් සිටි දෑ ගැන නුඹලා මුසාවාදීහු ය. ඔහු සමග නැමදුමට ලක්වන කිසිදු හවුල්කරුවකු නොවීය." යැයි පවසති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاَلْقَوْا اِلَی اللّٰهِ یَوْمَىِٕذِ ١لسَّلَمَ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَّا كَانُوْا یَفْتَرُوْنَ ۟
දෙවියන්ට ආදේශ කළවුන් යටත් වෙති. අල්ලාහ්ට පමණක් අවනත වෙති. අල්ලාහ් අබියස ඔවුන් වෙනුවෙන් මැදිහත්වනු ඇතැයි වාද කරමින් ඔවුන් මවාගෙන සිටි ඔවුන්ගේ පිළිම ඔවුන්ගෙන් පහ ව යන්නෝය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• دلت الآيات على جواز الانتفاع بالأصواف والأوبار والأشعار على كل حال، ومنها استخدامها في البيوت والأثاث.
සෑම තත්ත්වයකම සත්ව ලොම්, කෙස් හා රෝම භාවිතය අනුමතය යන වග මෙම පාඨ පෙන්වා දෙයි. නිවසේ භාවිතා කරන භාණ්ඩ හා උපකරණ ද ඇතුළත් වෙයි.

• كثرة النعم من الأسباب الجالبة من العباد مزيد الشكر، والثناء بها على الله تعالى.
උත්තරීතර අල්ලාහ්ට අධික ලෙස ස්තුති කිරීම හා ප්රශංසා කිරීම බහුල වශයෙන් ආශිර්වාද ලබන්නට හේතු සාධක වන්නේය.

• الشهيد الذي يشهد على كل أمة هو أزكى الشهداء وأعدلهم، وهم الرسل الذين إذا شهدوا تمّ الحكم على أقوامهم.
සෑම සමූහයක් සඳහාම සාක්ෂි දරන සාක්ෂිකරු, සාක්ෂි කරුවන් අතර වඩාත් පිවිතුරු හා වඩාත් සාධාරණනීය අයකු වනු ඇත. ඔවුන් දහම් දූතයෝ වෙති. ඔවුන් සාක්ෂි දරන විට ඔවුන්ගේ ප්රජාවන් කෙරෙහි වන තීන්දුව සම්පූර්ණ වනු ඇත.

• في قوله تعالى: ﴿وَسَرَابِيلَ تَقِيكُم بِأْسَكُمْ﴾ دليل على اتخاذ العباد عدّة الجهاد؛ ليستعينوا بها على قتال الأعداء.
"(යුද්ධයේ දී) නුඹලාට ඇති වන අනතුරු වලින් ආරක්ෂා කරන කබා ද ඇත" යන පාඨයේ ජිහාද් සඳහා යුධ මෙවලම් සූදානම් කිරීම සඳහා වූ සාධක ඇත. සතුරන් සමග සටන් කරන විට ඒවායින් ප්රයෝජන ලැබිය හැකි වන්නේය.

اَلَّذِیْنَ كَفَرُوْا وَصَدُّوْا عَنْ سَبِیْلِ اللّٰهِ زِدْنٰهُمْ عَذَابًا فَوْقَ الْعَذَابِ بِمَا كَانُوْا یُفْسِدُوْنَ ۟
අල්ලාහ්ව ප්රතික්ෂේප කොට අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයෙන් අනිත් අයව ද වෙනතකට යොමු කළවුන් වනාහි -ඔවුන්ගේ කලහකාරීකම හා ඔවුන් අනිත් අයද මුළා කරවා කලහකම් සිදු කළ හේතුවෙන්- දේව ප්රතික්ෂේපයට ගැළපෙන දඬුවමට අමතරව තවත් දඬුවමක් වැඩි කර දෙන්නෙමු.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَیَوْمَ نَبْعَثُ فِیْ كُلِّ اُمَّةٍ شَهِیْدًا عَلَیْهِمْ مِّنْ اَنْفُسِهِمْ وَجِئْنَا بِكَ شَهِیْدًا عَلٰی هٰۤؤُلَآءِ ؕ— وَنَزَّلْنَا عَلَیْكَ الْكِتٰبَ تِبْیَانًا لِّكُلِّ شَیْءٍ وَّهُدًی وَّرَحْمَةً وَّبُشْرٰی لِلْمُسْلِمِیْنَ ۟۠
සෑම සමූහයක්ම ඔවුන් දරා සිටි දේව විශ්වාසය හා දේව ප්රතික්ෂේපය ගැන ඔවුන් මත සාක්ෂි පැවසීම සඳහා ඒ ඒ සමූහයාගේ දහම් දූතයාව අපි අවදි කරන දින අහෝ දූතය! මෙනෙහි කර බලනු. එම දූතයා ඔවුන්ගේම වර්ගයේ කෙනෙකි. ඔවුන්ගේ භාෂාවෙන්ම කතා කරයි. ඒ සියලු සමූහයා මත ඔබ ව සාක්ෂිකරුවකු ලෙස අපි ගෙන එන්නෙමු. හලාල් හෙවත් අනුමත දෑ ද, හරාම් හෙවත් තහනම් දෑ ද, කුසල් හා දඬුවම් ද, වෙනත් කරුණු ද පැහැදිලි කිරීමට අවශ්ය සියලු දෑ නුඹ පැහැදිලි කරනු වස් අපි නුඹ මත අල් කුර්ආනය පහළ කර ඇත්තෙමු. එය මිනිස් සංහතියට සත්ය වෙත මඟපෙන්වන්නක් ලෙසත් එය විශ්වාස කොට එහි ඇති දෑ අනුව කටයුතු කරන්නන්හට ආශිර්වාදයක් ලෙසත් අල්ලාහ්ව විශ්වාස කරන්නන් බලාපොරොත්තුවන සදා සැපත ගැන ඔවුනට ශුභාරංචි දන්වන්නක් ලෙසත් අපි පහළ කර ඇත්තෙමු.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِنَّ اللّٰهَ یَاْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْاِحْسَانِ وَاِیْتَآئِ ذِی الْقُرْبٰی وَیَنْهٰی عَنِ الْفَحْشَآءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْیِ ۚ— یَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُوْنَ ۟
අල්ලාහ්ගේ යුතුකම් හා ඔහුගේ ගැත්තන්ගේ යුතුකම් ඉටු කරන මෙන් ද, උසස් කොට සැලකීමට අනිවාර්යය යුතුකමක් මත මිස නීතිමය කටයුතු වලදී කෙනෙකු තවත් කෙනෙකුට වඩා උසස් නොකරන මෙන් ද, අමතර දානමය වියදම්, අපරාධකරුවන්ට සමාව දීම වැනි අනිවාර්යය නොවන කටයුතු ගැත්තන්හට අමතරව ඉටු කරමින් උපකාර කරන මෙන් ද, තම ඥාතීන්ට අවශ්ය වන දෑ පිරිනමන මෙන් නියෝග කරන මෙන් ද, අශීලාචාර ප්රකාශ වැනි අයුතු ප්රකාශයන් හා දුරාචාරය වැනි අයුතු ක්රියාවන් වැනි පිළිකුල් සහහගත සියලුම දැයින් වැළකී සිටින මෙන් ද, ෂරීආව හෙවත් ආගමික පිළිවෙත් හෙළා දකින සියලු පාපකම්වලින් වැළකී සිටින මෙන්ද, අපරාධය, මිනිසුන් වෙත අහංකාරයෙන් හැසිරීම වැනි දුෂ්චරිතවලින් වැළකී සිටින මෙන් ද, අල්ලාහ් තම ගැත්තන්හට නියෝග කර සිටියි. මෙම පාඨයේ නුඹලාට කවර දෙයක් අණ කර ඇත්තේ ද, එවන් දෑ හා නුඹලාට කවර දෙයක් තහනම් කර ඇත්තේ ද, එවන් දෑ ගෙනහැර දක්වා අල්ලාහ් නුඹලාට උපදෙස් දී ඇත. එසේ උපදෙස් දී ඇත්තේ එමගින් නුඹලා පාඩම් ලබනු ඇතැයි බලාපොරොත්තුවෙනි.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاَوْفُوْا بِعَهْدِ اللّٰهِ اِذَا عٰهَدْتُّمْ وَلَا تَنْقُضُوا الْاَیْمَانَ بَعْدَ تَوْكِیْدِهَا وَقَدْ جَعَلْتُمُ اللّٰهَ عَلَیْكُمْ كَفِیْلًا ؕ— اِنَّ اللّٰهَ یَعْلَمُ مَا تَفْعَلُوْنَ ۟
නුඹලා අල්ලාහ් සමග ගිවිසගත් ගිවිසුම් හා මිනිසුන් සමග ගිවිස ගත් ගිවිසුම් යන සියල්ල පූර්ණ ව ඉටු කරනු. අල්ලාහ් මත දැඩි සේ දිවුරීමෙන් පසු, නුඹලාගේ දිවුරුම් කඩ නොකරනු. නුඹලා කවර දෙයක් මත දිවුරා සිටියේ ද, එය ඉටු කිරීම සම්බන්ධයෙන් නුඹලා අල්ලාහ් ව සාක්ෂිකරුවෙකු ලෙස පත් කර ගෙන ඇත්තේය. නුඹලා සිදුකරන දෑ සැබැවින්ම අල්ලාහ් දනී. කිසිවක් ඔහුට සැඟවෙන්නේ නැත. ඒ සඳහා ඔහු නුඹලාට ප්රතිඵල පිරිනමනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَا تَكُوْنُوْا كَالَّتِیْ نَقَضَتْ غَزْلَهَا مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ اَنْكَاثًا ؕ— تَتَّخِذُوْنَ اَیْمَانَكُمْ دَخَلًا بَیْنَكُمْ اَنْ تَكُوْنَ اُمَّةٌ هِیَ اَرْبٰی مِنْ اُمَّةٍ ؕ— اِنَّمَا یَبْلُوْكُمُ اللّٰهُ بِهٖ ؕ— وَلَیُبَیِّنَنَّ لَكُمْ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ مَا كُنْتُمْ فِیْهِ تَخْتَلِفُوْنَ ۟
ගිවිසුම් කඩ කරමින් බුද්ධිහීන අධමයින් මෙන් නුඹලා නොවනු. ලෝම හෝ සේද ගෙත්තම් කිරීමට වෙහෙස වී එම ගෙත්තම මනා ලෙස නිම කළ පසුව, ගෙත්තම් කිරීමට පෙර තිබූ තත්ත්වයටම එම ගෙත්තම ලිහිල් කරන අඥාන කාන්තාවකට එය සමානය. ඇය එය ගෙත්තම් කිරීමට හා එය ලිහිල් කිරීමට වෙහෙස දැරූ නමුත් බලාපොරොත්තුවන දෑ ඇය හිමිකර නොගත්තාය. නුඹලාගේ සතුරු සමූහයාට වඩා නුඹලා බලවත් හා අධික වීම පිණිස නුඹලාගේ දිවුරීම් නුඹලාගෙන් ඇතැමෙක් ඇතැමෙකු රවටා දමන වංචනික දිවුරුම් බවට පත් කර ගන්නෙහුය. ගිවිසුම් ඉටු කිරීම සම්බන්ධයෙන් අල්ලාහ් නුඹලාව පරීක්ෂාවට ලක් කරයි. එය නුඹලා විනාශ කරන්නෙහුද?. එසේ නැතිනම් එය කඩ කරන්නෙහුද? මෙලොවෙහි නුඹලා කවර විෂයක මතභේද ඇතිකරගනිමින් සිටියේ ද එය මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ නුඹලාට අල්ලාහ් පැහැදිලි කරනු ඇත. එවිට ව්යාජ පුද්ගලයාගෙන් සත්යවාදියා ද මුසාවාදියාගෙන් සත්ය පවසන්නා ද හෙළිවනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَوْ شَآءَ اللّٰهُ لَجَعَلَكُمْ اُمَّةً وَّاحِدَةً وَّلٰكِنْ یُّضِلُّ مَنْ یَّشَآءُ وَیَهْدِیْ مَنْ یَّشَآءُ ؕ— وَلَتُسْـَٔلُنَّ عَمَّا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۟
අල්ලාහ් අභිමත කළේ නම් සත්ය මත එකඟ වූ, එකම සමූහයක් බවට නුඹලා ව පත් කරන්නට තිබුණි. නමුත් අල්ලාහ් ඔහු අභිමත කරන අය සත්යයෙන් ද සාධාරණ ලෙස ගිවිසුම් ඉටු කිරීමෙන් ද පෙරළා නොමග යන්නට ඉඩ හරියි. ඔහු අභිමත කරන්නේ නම් ඒ සඳහා ඔහුට භාග්ය පිරිනමා ආශිර්වාද කරන්නේය. මෙලොව නුඹලා කරමින් සිටි දෑ ගැන මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ සැබැවින්ම නුඹලා ප්රශ්න කරනු ලබන්නෙහුය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• للكفار الذين يصدون عن سبيل الله عذاب مضاعف بسبب إفسادهم في الدنيا بالكفر والمعصية.
අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයෙන් වැළැක්වූ දේව ප්රතික්ෂේපකයින් හට ඔවුන් මෙලොවෙහි දේව ප්රතික්ෂේපය හා පාපකම් සිදු කරමින් කලහකාරීව හැසුරුණු හේතුවෙන් දෙගුණයක දඬුවම හිමි වනු ඇත.

• لا تخلو الأرض من أهل الصلاح والعلم، وهم أئمة الهدى خلفاء الأنبياء، والعلماء حفظة شرائع الأنبياء.
මහපොළොව දැහැමියන් හා විද්වතුන්ගෙන් හිස් වන්නේ නැත. ඔවුන් නබිවරුන්ගේ නියෝජිතයින් වන යහමගෙහි නායකයින් හා නබිවරුන්ගේ පිළිවෙත් ආරක්ෂා කරන විද්වතුන් වෙති.

• حدّدت هذه الآيات دعائم المجتمع المسلم في الحياة الخاصة والعامة للفرد والجماعة والدولة.
පොදු හා පුද්ගලික ජීවිතයේ ඒක පුද්ගලික සමාජමය හා දේශීය වශයෙන් පිහිටිය යුතු මුස්ලිම් ප්රජාවේ කුළුණු මෙම පාඨ තුළින් සීමා කර ඇත.

• النهي عن الرشوة وأخذ الأموال على نقض العهد.
අල්ලස් ගැනීමේ හා ගිවිසුම් කඩ කරමින් ධනය අයුතු ලෙස පැහැර ගැනීමේ තහනම.

وَلَا تَتَّخِذُوْۤا اَیْمَانَكُمْ دَخَلًا بَیْنَكُمْ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوْتِهَا وَتَذُوْقُوا السُّوْٓءَ بِمَا صَدَدْتُّمْ عَنْ سَبِیْلِ اللّٰهِ ۚ— وَلَكُمْ عَذَابٌ عَظِیْمٌ ۟
නුඹලාගෙන් ඇතැමෙක් ඇතැමෙකු ව රවටා දමන පරිදි වංචනික ලෙස නුඹලාගේ දිවුරුම් පත් කර නොගනු. නුඹලාගේ ආශාවන්ට අනුගත වෙමින් නුඹලා කැමති වේලාවක එය කඩ කිරීමටත් කැමති වේලාවක එය විනාශ කිරීමටත් තැත් නොකරනු. සැබැවින්ම නුඹලා එසේ කළේ නම් නුඹලා ඍජු මාර්ගයේ ස්ථාවරව සිටීමෙන් පසුව නුඹලාගේ පාද එයින් ලිස්සා යනු ඇත. අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයෙන් නුඹලා නොමග ගිය බැවින් ද සෙසු අය ද නුඹලා ඉන් නොමඟ හැරිය බැවින් ද නුඹලා දඬුවම විඳවනු ඇත. නුඹලාට දඬුවම ගුණ කරමින් දෙනු ලැබේ.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَا تَشْتَرُوْا بِعَهْدِ اللّٰهِ ثَمَنًا قَلِیْلًا ؕ— اِنَّمَا عِنْدَ اللّٰهِ هُوَ خَیْرٌ لَّكُمْ اِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُوْنَ ۟
අල්ලාහ්ගේ ගිවිසුම කඩ කිරීමටත් එය ඉටු නොකර අතහැර දැමීමටත් නුඹලා අල්ප මිලකට එම ගිවිසුම හුවමාරු නොකරනු. නුඹලා ඒ ගැන දන්නෙහු නම් සැබැවින්ම එම ගිවිසුම කඩ කිරීම සඳහා නුඹලා ලබා ගන්නා අල්ප මිලට වඩා අල්ලාහ් අබියස ඇති උපකාරය ද මෙලොවෙහි ලැබෙන සම්පත් ද මතුලොවෙහි ඇති සදාතනික සැප පහසුකම් ද නුඹලාට උතුම් වන්නේය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
مَا عِنْدَكُمْ یَنْفَدُ وَمَا عِنْدَ اللّٰهِ بَاقٍ ؕ— وَلَنَجْزِیَنَّ الَّذِیْنَ صَبَرُوْۤا اَجْرَهُمْ بِاَحْسَنِ مَا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟
අහෝ ජනයිනි! නුඹලා ළඟ ඇති ධනය වින්දනය හා සැප පහසුකම් අධික ව තිබුණ ද ඒවා අවසන් වී යන්නේය. අල්ලාහ් අබියස ඇති ප්රතිඵල සදා පවතින්නකි. ඉතිරි ව පවතින දෑට වඩා විනාශ වී යන දෑට නුඹලා වැදගත්කමක් දෙනුයේ කෙසේද? ගිවිසුම් මත ඉවසීමෙන් සිට එය කඩ නොකරන්නන්හට සැබැවින්ම අපි ප්රතිඵල පිරිනමන්නෙමු. ඔවුන්ගේ තිළිණ ඔවුන් අවනත වී ක්රියා කරමින් සිටි දෑට වඩා යහපත් වන්නේය. යහපතකට එවන් දස ගුණයක් තිළිණ අපි ඔවුනට පිරිනමන්නෙමු. එය ද හත්සීය ගුණය දක්වාත් ඊටත් වැඩියෙන් ද අධික ලෙස ගුණ කර දෙන්නෙමුෙ
Ibisobanuro by'icyarabu:
مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّنْ ذَكَرٍ اَوْ اُ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهٗ حَیٰوةً طَیِّبَةً ۚ— وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ اَجْرَهُمْ بِاَحْسَنِ مَا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟
පිරිමියෙකු හෝ වේවා ස්ත්රියක හෝ වේවා කවරෙකු ආගමික පිළිවෙතට අනුකූල ව යම් දැහැමි ක්රියාවක් සිදු කරන්නේ ද ඔහු අල්ලාහ්ව විශ්වාස කළ අයෙකි. සැබැවින්ම මෙලොව ජීවිතයේදී අපි ඔහුට අල්ලාහ්ගේ නියමය ගැන තෘප්තියෙන් පසුවන විශ්වාසය ගොඩ නැගුණු අවනත වීම සඳහා ආශිවාද කරනු ලැබූ යහපත් ජීවිතයක් ගත කරන්නට සලසා දෙමු. සැබැවින්ම ඔවුන් මෙලොවෙහි සිදු කළ දැහැමි ක්රියාවන් සඳහා වඩාත් යහපත් තිළිණ අපි ඔවුනට මතුලොවෙහි පිරිනමන්නෙමු.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَاِذَا قَرَاْتَ الْقُرْاٰنَ فَاسْتَعِذْ بِاللّٰهِ مِنَ الشَّیْطٰنِ الرَّجِیْمِ ۟
අහෝ දෙවියන් විශ්වාස කරන්නනි! නුඹ අල් කුර්ආනය පාරායනය කරන්නට සිතුවේ නම් අල්ලාහ්ගේ ආශිර්වාදයෙන් නෙරපා හරින ලද ෂෙයිතාන්ගේ කුකුස්වලින් ආරක්ෂාව නුඹ අල්ලාහ් වෙතින් පතනු.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِنَّهٗ لَیْسَ لَهٗ سُلْطٰنٌ عَلَی الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَلٰی رَبِّهِمْ یَتَوَكَّلُوْنَ ۟
අල්ලාහ් විශ්වාස කොට තමන්ගේ සියලු කටයුතු ඔහු වෙත පමණක් භාර කරන්නන් මත ආධිපත්යය දරන්නට ෂෙයිතාන්ට කිසිදු බලයක් නැත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِنَّمَا سُلْطٰنُهٗ عَلَی الَّذِیْنَ یَتَوَلَّوْنَهٗ وَالَّذِیْنَ هُمْ بِهٖ مُشْرِكُوْنَ ۟۠
සැබැවින්ම කුකුස් ඇති කරමින් ඔහු තම ආධිපත්යය දරනුයේ ඔහු ව මිතුරෙක් ලෙස ගෙන ඔහුගේ පෙළඹවීමට යටත් වූවන් මතය. ඔහුගේ පෙළඹවීම හේතුවෙන් ඔවුහු අල්ලාහ් සමග වෙනත් අය නමදින දේව ආදේශකයින් වූහ.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاِذَا بَدَّلْنَاۤ اٰیَةً مَّكَانَ اٰیَةٍ ۙ— وَّاللّٰهُ اَعْلَمُ بِمَا یُنَزِّلُ قَالُوْۤا اِنَّمَاۤ اَنْتَ مُفْتَرٍ ؕ— بَلْ اَكْثَرُهُمْ لَا یَعْلَمُوْنَ ۟
අල් කුර්ආනයේ නීතිමය පාඨයක් තවත් පාඨයකින් අපි වෙනස් කළ විට, -යම් ප්රඥාවක් සඳහා එසේ අල් කුර්ආනයෙන් වෙනස් කරන දෑ පිළිබඳ අල්ලාහ් මැනවින් දන්නාය. ඉන් වෙනස් නොකරන දෑ පිළිබඳවත් ඔහු සර්වඥානීය.- "අහෝ මුහම්මද්! නුඹ අල්ලාහ් මත කරුණු මවා බොරු පවසන්නෙහිය" යැයි ඔවුහු පැවසුවෝය. නමුත් ඔවුන්ගෙන් බහුතරයක් දෙනා සැබැවින්ම එම වෙනස් කිරීම, ගැඹුරු දේව ප්රඥාවක් නිසාවෙන් වන්නක් බව නොදනිති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
قُلْ نَزَّلَهٗ رُوْحُ الْقُدُسِ مِنْ رَّبِّكَ بِالْحَقِّ لِیُثَبِّتَ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَهُدًی وَّبُشْرٰی لِلْمُسْلِمِیْنَ ۟
අහෝ දූතය! කිසිදු වරදක් නැති, කිසිදු වෙනස් කිරීමක් නැති, කිසිදු ව්යාකූලත්වයක් නැති, සත්යයෙන් යුත් අල් කුර්ආනය ශුද්ධවන්ත අල්ලාහ් අබියසින් පහළ කළේ ජිබ්රීල් (අලයිහිස් සලාම්) තුමාය. එය, ඉන් නව දෙයක් පහළ කරනු ලබන සෑම අවස්ථාවකම ඉන් සමහරක් වෙනස් කරනු ලබන සෑම අවස්ථාවකම අල්ලාහ් පිළිබඳ විශ්වාස කළවුන්ගේ විශ්වාසය එමගින් ස්ථීර කරනු පිණිසය. එමෙන්ම සත්ය වෙත ඔවුනට මඟ පෙන්වීම පිණිසය. තවද ගෞරවණීය ප්රතිඵල ලැබීම සම්බන්ධයෙන් මුස්ලිම්වරුන්ට ශුභාරංචි දන්වනු පිණිසය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• العمل الصالح المقرون بالإيمان يجعل الحياة طيبة.
දේව විශ්වාසය සමඟ බැඳුණු දැහැමි ක්රියාවන් ජීවිතය යහපත් කරනු ඇත.

• الطريق إلى السلامة من شر الشيطان هو الالتجاء إلى الله، والاستعاذة به من شره.
ෂෙයිතාන්ගේ නපුරු උවදුරුවලින් ආරක්ෂාව පැතීමේ මාර්ගය වනුයේ අල්ලාහ් වෙත යොමු වී ෂෙයිතාන්ගේ නපුරෙන් අල්ලාහ් වෙත ආරක්ෂාව පැතීමය.

• على المؤمنين أن يجعلوا القرآن إمامهم، فيتربوا بعلومه، ويتخلقوا بأخلاقه، ويستضيئوا بنوره، فبذلك تستقيم أمورهم الدينية والدنيوية.
අල් කුර්ආනය තමන් මෙහෙයවන නායකයා බවට පත් කිරීමත්, එහි ඇති දැනුමෙන් වැඩී, එහි ඇති සාදාචාරයන් තුළින් ගුණ යහපත් වී, එහි ආලෝකයෙන් ආලෝකය ලැබීමත් දේව විශ්වාසීන්ගේ යුතුකම වන්නේය. එමගින් ඔවුන්ගේ මෙලොව හා මතුලොව කටයුතු විධිමත් වනු ඇත.

• نسخ الأحكام واقع في القرآن زمن الوحي لحكمة، وهي مراعاة المصالح والحوادث، وتبدل الأحوال البشرية.
අල් කුර්ආනය පහළ වන සමයේ යම් කිසි ප්රඥාවක් සඳහා නීති වෙනස් කිරීම් සිදු විය. එය යහපත සිදුවීම් හා මිනිස් තත්ත්වයන් වෙනස්වීම සැලකිල්ලට ගනිමිනි.

وَلَقَدْ نَعْلَمُ اَنَّهُمْ یَقُوْلُوْنَ اِنَّمَا یُعَلِّمُهٗ بَشَرٌ ؕ— لِسَانُ الَّذِیْ یُلْحِدُوْنَ اِلَیْهِ اَعْجَمِیٌّ وَّهٰذَا لِسَانٌ عَرَبِیٌّ مُّبِیْنٌ ۟
දෙවියන්ට ආදේශ කරන්නන්, "සැබැවින්ම මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් හට අල් කුර්ආනය පහළ කළේ මිනිසෙකි." යැයි පවසන බව සැබැවින්ම අපි දනිමු. ඔවුන් කරන වාදයෙහි ඔවුහු මුසාවාදීහුය. ඔවුන් එසේ සිතන පුද්ගලයාගේ භාෂාව අරාබි නොවන බව සැබැවින්ම ඔහු දනී. නමුත් මෙම අල් කුර්ආනය උසස් සාහිත්යමය ස්වරූපයෙන් පැහැදිලි අරාබි බසින් පහළ වී ඇත. එසේ නම්, මෙය ඔහු අරාබි නොවන කෙනෙකුගෙන් හදාරා ඇති බව ඔවුන් සිතනුයේ කෙසේද?
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِنَّ الَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ بِاٰیٰتِ اللّٰهِ ۙ— لَا یَهْدِیْهِمُ اللّٰهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ اَلِیْمٌ ۟
සැබැවින්ම මෙම පාඨ ශුද්ධවන්ත අල්ලාහ් වෙතින් වූ බවට විශ්වාස නොකරන්නන් වනාහි ඒ මතය මත ඔවුන් සිටින කල්තාක් යහමග සඳහා අල්ලාහ් ඔවුනට ආශිර්වාද කරන්නේ නැත. ඔවුන් අල්ලාහ්ව ප්රතික්ෂේප කළ හේතුවෙන් ද ඔහුගේ වදන් බොරු කරමින් සිටි හේතුවෙන්ද ඔවුනට වේදනීය දඬුවමක් ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِنَّمَا یَفْتَرِی الْكَذِبَ الَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ بِاٰیٰتِ اللّٰهِ ۚ— وَاُولٰٓىِٕكَ هُمُ الْكٰذِبُوْنَ ۟
මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමා ඔහුගේ පරමාධිපති වෙතින් කවර කරුණක් ගෙන ආවේ ද ඒ් සම්බන්ධයෙන් එතුමා බොරු පවසන්නෙකු නොවේ. සැබැවින්ම බොරු ගොතා පවසනුයේ අල්ලාහ්ගේ පාඨ සත්ය බව පිළි නොගන්නන්ය. ඊට හේතුව සැබැවින්ම ඔවුන් දඬුවමට බිය නොවෙති. කුසල් බලාපොරොත්තු නොවෙති. දේව ප්රතික්ෂේපය සමඟ වර්ණනා කරනු ලැබු ඔවුන් මුසාවාදීන් ම ය. ඊට හේතුව සැබැවින්ම බොරුව ඔවුන් පුරුද්දක් බවට පත් කර ගත් සිරිතක් වූ බැවිණි.
Ibisobanuro by'icyarabu:
مَنْ كَفَرَ بِاللّٰهِ مِنْ بَعْدِ اِیْمَانِهٖۤ اِلَّا مَنْ اُكْرِهَ وَقَلْبُهٗ مُطْمَىِٕنٌّۢ بِالْاِیْمَانِ وَلٰكِنْ مَّنْ شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْرًا فَعَلَیْهِمْ غَضَبٌ مِّنَ اللّٰهِ ۚ— وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیْمٌ ۟
දේව විශ්වාසයේ යථාර්ථය පිළිබඳ දැඩි විශ්වාසයෙන් යුතුව තම හදවත දේව විශ්වාස මත තැන්පත් ව තිබියදී බලහත් කාර ලෙස තම දිවෙන් දේව ප්රතික්ෂේපයේ වදන ප්රකාශ කරන මෙන් බලකරනු ලබන්නා හැර, දේව විශ්වාසයෙන් පසුව අල්ලාහ්ව ප්රතික්ෂේ කරන්නන් හට අල්ලාහ්ගේ කෝපය හා බරපතළ දඬුවම් ඇත. එසේ බලකිරීමෙන් පසු එම ප්රතික්ෂේපයෙන් හදවත පුළුල් වී දේව විශ්වාසය වෙනුවට එය තෝරා ගෙන එයට යටත්ව ප්රකාශ කර සිටින්නා ඉස්ලාමයෙන් ඉවත් වූ අයකු වන්නේය. එවැන්නන් හටද අල්ලාහ්ගේ කෝපය ඇති අතරම ඔවුනට බරපතල දඬුවමක් ද ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ذٰلِكَ بِاَنَّهُمُ اسْتَحَبُّوا الْحَیٰوةَ الدُّنْیَا عَلَی الْاٰخِرَةِ ۙ— وَاَنَّ اللّٰهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْكٰفِرِیْنَ ۟
ඔවුන්ගේ දේව ප්රතික්ෂේපය ප්රමාණවත් කොට සැබැවින්ම ඔවුන් මතුලොවට වඩා මෙලොවෙහි ලබන සුන්බුන්වලට වැදගත්කමක් දීම ඔවුන් ඉස්ලාමයෙන් බැහැර වීමට හේතු විය. දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කරන ජනයාට දේව විශ්වාසය වෙත සැබැවින්ම අල්ලාහ් ආශිර්වාද කරන්නේ නැත. ඒ වෙනුවට ඔහු ඔවුන් අවමානයට පත් කරනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اُولٰٓىِٕكَ الَّذِیْنَ طَبَعَ اللّٰهُ عَلٰی قُلُوْبِهِمْ وَسَمْعِهِمْ وَاَبْصَارِهِمْ ۚ— وَاُولٰٓىِٕكَ هُمُ الْغٰفِلُوْنَ ۟
දේව විශ්වාසයෙන් පසු ව එය අතහැර ගියවුන් බව වර්ණනා කරනු ලැබුවන් වනාහි අල්ලාහ් ඔවුන්ගේ හදවත් මත මුද්රා තැබීය. එහෙයින් එම උපදෙස් ඔවුනට වැටහෙන්නේ නැත. ඔවුන්ගේ සවන් මත ද මුද්රා තැබීය. එහෙයින් ප්රයෝජනවත් වන සේ එමගින් ඔවුන් සවන් දෙන්නේ නැත. ඔවුන්ගේ බැල්ම මත ද මුද්රා තැබීය. එහෙයින් දේව විශ්වාසය පෙන්වා දෙන සාධක ඔවුන් බලන්නේ නැත. භාග්යයේ හා අභාග්යයේ කරුණු පිළිබඳවත්, ඔවුනට සූදානම් කර ඇති දඬුවම පිළිබඳවත් අනවධානයෙන් පසුවූවෝ ඔවුහුමය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لَا جَرَمَ اَنَّهُمْ فِی الْاٰخِرَةِ هُمُ الْخٰسِرُوْنَ ۟
සහතික වශයෙන්ම ඔවුන් දේව විශ්වාසය රඳවා ගත්තේ නම්, ඔවුන් ස්වර්ගයට පිවිසෙන්නට තිබුණු එම දේව විශ්වාසයේ රුඳී සිට, පසු ව ඔවුන්ගේ ප්රතික්ෂේපය හේතුවෙන් තමන්ටම අලාභහානි කර ගත්තවුන් වනාහි සැබැවින්ම ඔවුහුමය මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ අලාභවන්තයින් වන්නේ.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ثُمَّ اِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِیْنَ هَاجَرُوْا مِنْ بَعْدِ مَا فُتِنُوْا ثُمَّ جٰهَدُوْا وَصَبَرُوْۤا ۙ— اِنَّ رَبَّكَ مِنْ بَعْدِهَا لَغَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟۠
පසු ව අහෝ දූතය! දෙවියන්ට ආදේශ තැබූවන් ඔවුනට හිංසා පීඩා ගෙන දුන් පසු, එමෙන්ම ඔවුන්ගේ හදවත් දේව විශ්වාසයේ තිබියදී දේව ප්රතික්ෂේපයේ වදන ප්රකාශ කරන තරමට ඔවුන්ගේ දහම තුළ ඔවුන් පරීක්ෂාවට පත් කිරීමෙන් පසු, මක්කාවෙන් නික්ම වී මදීනාවට හිජ්රත් කොට පසුව අල්ලාහ්ගේ ප්රකාශ උසස් වනු පිණිසත්, දේව ප්රතික්ෂේපකයින්ගේ ප්රකාශය පහත් කරනු පිණිසත්, අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයේ සටන් වැඳුණු දුෂ්කරතා මත ඉවසීමෙන් දරා සිටි දුර්වල දේව විශ්වාසීන් හට සැබැවින්ම නුඹේ පරමාධිපති මහා කාරුණික හා අති ක්ෂමාශීලී විය. ඔවුන් පරීක්ෂාවට ලක් කළ පරීක්ෂාවන්ගෙන් හා දේව ප්රතික්ෂේපයේ වදන ප්රකාශ කරන තරමට ඔවුන් දඬුවම් කරනු ලැබීමෙන් පසුව සැබැවින්ම නුඹේ පරමාධිපති ඔවුනට අති ක්ෂාමාශීලී විය. ඔවුන් කෙරෙහි මහා කාරුණිකයාණන් විය. ඊට හේතුව එසේ ඔවුන් දේව ප්රතික්ෂේපිත වදන පවසා සිටියේ බල කිරීමෙන් වූ බැවිණි.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• الترخيص للمُكرَه بالنطق بالكفر ظاهرًا مع اطمئنان القلب بالإيمان.
හදවත දේව විශ්වාසයෙන් තැන්පත් වීමත් සමඟ බල කිරීම හේතුවෙන් මතුපිටින් දේව ප්රතික්ෂේපයේ වදන පවසා සිටීම සඳහා එසේ බල කරනු ලබන්නාට හිමි අනුමැතිය.

• المرتدون استوجبوا غضب الله وعذابه؛ لأنهم استحبوا الحياة الدنيا على الآخرة، وحرموا من هداية الله، وطبع الله على قلوبهم وسمعهم وأبصارهم، وجعلوا من الغافلين عما يراد بهم من العذاب الشديد يوم القيامة.
දහමින් පිටත හැරී යන්නා අල්ලාහ්ගේ කෝපය හා ඔහුගේ දඬුවම අනිවාර්යයෙන් උපයා ගෙන ඇත. ඊට හේතුව සැබැවින්ම ඔවුන් මතුලොවට වඩා මෙලොව ජීවිතයට ඇලුම් කොට අල්ලාහ්ගේ මඟ පෙන්වීමෙන් ඔවුන් වැළකී සිටි බැවිනි. අල්ලාහ් ඔවුන්ගේ හදවත් ඔවුන්ගේ සවන් හා ඔවුන්ගේ බැල්ම මත මුද්රා තැබීය. මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ බරපතල දඬුවම් ඔවුනට අත්වීම ගැන නොසැලකිලිමත් වූවන් අතරට ඔවුහු පත්වූහ.

• كَتَبَ الله المغفرة والرحمة للذين آمنوا، وهاجروا من بعد ما فتنوا، وصبروا على الجهاد.
අල්ලාහ්ව විශ්වාස කොට, පරීක්ෂාවට භාජනය වීමෙන් පසු හිජ්රත් හෙවත් මක්කාවෙන් මදීනාව වෙත නික්ම ගොස් ජිහාද් හෙවත් සාධාරණත්ව මත වෙහෙසීම ඉවසීමෙන් දරාගත් අයහට අල්ලාහ් සමාව හා කරුණාව නියම කළේය.

یَوْمَ تَاْتِیْ كُلُّ نَفْسٍ تُجَادِلُ عَنْ نَّفْسِهَا وَتُوَفّٰی كُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُوْنَ ۟
නවාතැනෙහි බිහිසුණු කම හේතුවෙන් අනෙක් අය ගැන වාද නොකර තමන් ගැන පමණක් වාද කරමින් සෑම මිනිසෙකුම පැමිණෙන දිනය ගැන අහෝ දූතය! මෙනෙහි කර බලනු. සෑම කෙනෙකුම සිදු කළ යහපත හා අයහපත වෙනුවෙන් වූ ප්රතිඵල ඔවුනොවුනට පිරිනමනු ලැබේ. ඔවුන්ගේ යහකම්වල කිසිවක් අඩු කිරීමෙන් හෝ අයහකම්වල කිසිවක් වැඩි කිරීමෙන් හෝ ඔවුනට කිසිදු අසාධාරණයක් සිදු කරනු නොලබනු ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَضَرَبَ اللّٰهُ مَثَلًا قَرْیَةً كَانَتْ اٰمِنَةً مُّطْمَىِٕنَّةً یَّاْتِیْهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِّنْ كُلِّ مَكَانٍ فَكَفَرَتْ بِاَنْعُمِ اللّٰهِ فَاَذَاقَهَا اللّٰهُ لِبَاسَ الْجُوْعِ وَالْخَوْفِ بِمَا كَانُوْا یَصْنَعُوْنَ ۟
අල්ලාහ් උපමාවක් ලෙස මක්කා නගරය ගෙනහැර දක්වයි. එහි වැසියන් කිසිදු බියකින් තොර ව සුරක්ෂිතව ස්ථාවරව සිටියහ. ඒ අවට සිටින මිනිසුන් ඵල නෙළා ගත්තෝය. සෑම දෙසකින්ම ඉතා පහසුවෙන් නැවුම් පෝෂණ ඒ වෙත පැමිණෙන්නට විය. නමුත් අල්ලාහ් ඔවුනට පිරිනැමූ ආශිර්වාද ඔවුන් ප්රතික්ෂේප කොට ඔහුට ඔවුහු ගුණමකු වූහ. එබැවින් අල්ලාහ් ඔවුනට ප්රතිවිපාක වශයෙන් සාගින්න සහ බියෙන් හා විශ්මයෙන් ඔවුන්ගේ ශරීර මත දැඩි බාහිර බියක් ඇති කළේය. ඔවුන් දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කරමින් හා බොරු කරමින් සිටි බැවින් ඒ දෙක ඔවුනට වස්ත්රයක් බඳු විය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَقَدْ جَآءَهُمْ رَسُوْلٌ مِّنْهُمْ فَكَذَّبُوْهُ فَاَخَذَهُمُ الْعَذَابُ وَهُمْ ظٰلِمُوْنَ ۟
සැබැවින්ම මක්කා වාසීන් අතරට ඔහුගේ විශ්වාසය හා සත්යභාව ගැන හඳුනන ඔවුන්ගෙන්ම වූ දූතයකු පැමිණියේය. ඔහු මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාය. ඔහුගේ පරමාධිපති ඔහු වෙත පහළ කළ දෑ සම්බන්ධයෙන් ඔවුහු ඔහු ව බොරු කළෝය. එවිට අල්ලාහ්ගේ දඬුවම වශයෙන් සාගින්න හා බිය ඔවුනට පහළ විය. අල්ලාහ්ට ආදේශ කොට ඔහුගේ දූතයාණන් බොරු කරන අවස්ථාවේ විනාශයේ සාධක ඔවුන් වෙත ඔවුන් ළඟා කර ගනිමින් අපරාධකරුවන් වූහ.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَكُلُوْا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللّٰهُ حَلٰلًا طَیِّبًا ۪— وَّاشْكُرُوْا نِعْمَتَ اللّٰهِ اِنْ كُنْتُمْ اِیَّاهُ تَعْبُدُوْنَ ۟
අහෝ ගැත්තනි! අල්ලාහ් නුඹලාට පෝෂණය කළ දැයින් අනුමත වර්ග හා ආහාරයට සුදුසු දෑ අනුභව කරනු. නුඹලා අල්ලාහ්ට පමණක් නමදිමින් හා ඔහුට කිසිවක් ආදේශ නොකරමින් සිටින්නෙහු නම් නුඹලා වෙත කවර ආශිර්වාදයක් අල්ලාහ් පිරිනැමුවේද එවන් වූ අල්ලාහ්ගේ ආශිර්වාදයන් ඔහු වෙනුවෙන් පිළිගෙන ඔහු තෘප්තියට පත්වන දෑහි වියදම් කර ඒ සඳහා නුඹලා කෘතඥ වනු.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِنَّمَا حَرَّمَ عَلَیْكُمُ الْمَیْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنْزِیْرِ وَمَاۤ اُهِلَّ لِغَیْرِ اللّٰهِ بِهٖ ۚ— فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ بَاغٍ وَّلَا عَادٍ فَاِنَّ اللّٰهَ غَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟
කපනු ලැබිය යුතු දැයින් කැපීමෙන් තොරව මිය ගිය දෑ, ගලන රුධිරය, ශූකරයාගේ සියලුම අවයව, අල්ලාහ් නොවන දෑ වෙනුවෙන් පිළිගන්වා කපනු ලැබූ දෑ ආහාර වශයෙන් ගැනීම අල්ලාහ් නුඹලාට තහනම් කර ඇත. මෙසේ තහනම් කිරීම පනවා ඇත්තේ තෝරා ගැනීමේ නිදහස ඇති පසුබිමකය. ඉහත සඳහන් ආහාර ගැනීම සඳහා අත්යවශ්ය වාතාවරණයකට යමෙකු තල්ලු කරනු ලබන්නේ නම් ඔහු පැවැත්මෙන්ම තහනම් කරන ලද දෑ කිසිදු රුචියකින් තොර ව හා අවශ්ය ප්රමාණය ඉක්මවීමෙන් තොර ව එයින් අනුභව කළේ නම්, එවිට ඔහු කෙරෙහි පාපයක් නැත. සැබැවින්ම අල්ලාහ් අති ක්ෂමාශීලීය. ඔහු අනුභව කළ වෙනුවෙන් ඔහු ඔහුට සමාව දෙයි. අත්යවශ්ය තත්ත්වයක එය ඔහු අනුමත කරන අවස්ථාවේ ඔහු ඔහුට මහා කාරුණික විය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَا تَقُوْلُوْا لِمَا تَصِفُ اَلْسِنَتُكُمُ الْكَذِبَ هٰذَا حَلٰلٌ وَّهٰذَا حَرَامٌ لِّتَفْتَرُوْا عَلَی اللّٰهِ الْكَذِبَ ؕ— اِنَّ الَّذِیْنَ یَفْتَرُوْنَ عَلَی اللّٰهِ الْكَذِبَ لَا یُفْلِحُوْنَ ۟ؕ
අහෝ දෙවියන්ට ආදේශ තබන්නනි! අල්ලාහ් මත බොරු ගොතමින් තහනම් නොකරන ලද දෑ තහනම් කිරීමේ හා අනුමත නොකරන ලද දෑ අනුමත කිරීමේ අපේක්ෂාවෙන්, "මෙය අනුමතය. මෙය තහනම් ය" යැයි නුඹලාගේ දිවවල් අල්ලාහ් මත බොරු ගොතන දෑ ප්රකාශ නොකරනු. සැබැවින්ම අල්ලාහ් මත බොරු ගොතා පවසන්නන් වනාහි ඔවුන් පතන දැයින් ජය නොලබති. බියවන දැයින් ආරක්ෂාවද නොලබති.
Ibisobanuro by'icyarabu:
مَتَاعٌ قَلِیْلٌ ۪— وَّلَهُمْ عَذَابٌ اَلِیْمٌ ۟
ඔවුන්ගේ ආශාවන් ඔවුන් අනුගමනය කිරීමෙන් මෙලොවෙහි ඔවුනට ඉතා අල්ප පහත් භුක්ති විඳීමක් ඇත. මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ වේදනා සහගත දඬුවමක් ඇත.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَعَلَی الَّذِیْنَ هَادُوْا حَرَّمْنَا مَا قَصَصْنَا عَلَیْكَ مِنْ قَبْلُ ۚ— وَمَا ظَلَمْنٰهُمْ وَلٰكِنْ كَانُوْۤا اَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُوْنَ ۟
(සූරා අල් අන්ආම්හි 146 වැනි පාඨයේ සඳහන් පරිදි) අපි නුඹට දන්වා සිටි දෑ යුදෙව්වන්හට විශේෂෙයන් තහනම් කළෙමු. එය තහනම් කිරීමෙන් අපි ඔවුනට අසාධාරණයක් නොකළෙමු. නමුත් ඔවුන් දඬුවමට හේතු වන වැරදි සිදු කළ විට ඔවුන් ඔවුනටම අරපාධ කර ගත්තෝය. එවිට ඔවුන්ගේ ප්රචණ්ඩත්වය හේතුවෙන් ඔවුනට ප්රතිවිපාක පිරිනැමුවෙමු. ඔවුනට දඬුවමක් වශයෙන් ඒවා ඔවුනට තහනම් කළෙමු.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• الجزاء من جنس العمل؛ فإن أهل القرية لما بطروا النعمة بُدِّلوا بنقيضها، وهو مَحْقُها وسَلْبُها ووقعوا في شدة الجوع بعد الشبع، وفي الخوف والهلع بعد الأمن والاطمئنان، وفي قلة موارد العيش بعد الكفاية.
•ප්රතිඵල හිමි වනුයේ එම වර්ගයේම ක්රියාවකිනි. සැබැවින්ම ගම්වාසීන් ආශිර්වාද අතහැර දමා ඒවාට ප්රතිවිරුද්ධව වෙනස් කළ විට, එය අයුක්ති සහගත මෙන්ම කොල්ලකෑමක් විය. කුස පිරුණු පසු දැඩි සාගින්නෙහි ද, තැන්පත්භාවය හා ආරක්ෂාවෙන් පසු බිය හා කුතුහලයෙහි ද, ජීවන සම්පත් ප්රමාණවත් තරමට ලැබූ පසු ඒවා හිඟවීමෙහි ඔවුහු වැටුණහ.

• وجوب الإيمان بالله وبالرسل، وعبادة الله وحده، وشكره على نعمه وآلائه الكثيرة، وأن العذاب الإلهي لاحقٌ بكل من كفر بالله وعصاه، وجحد نعمة الله عليه.
•අල්ලාහ් හා දූතයාණන් විශ්වාස කිරීම, අල්ලාහ්ට පමණක් නැමදුම් කිරීම, අල්ලාහ්ගේ ආශිර්වාද හා දායාද බොහෝමයක් සඳහා කෘතඥවීම යනාදියෙහි අනිවාර්යභාවය. අල්ලාහ්ව ප්රතික්ෂේප කොට ඔහුට පිටුපා ඔහු පිරිනැමූ ආශිර්වාදයන්ට ගුණමකු වන සෑම කෙනෙකුටම සැබැවින්ම දේව දඬුවම සේන්දු වනු ඇත.

• الله تعالى لم يحرم علينا إلا الخبائث تفضلًا منه، وصيانة عن كل مُسْتَقْذَر.
•උත්තරීතර අල්ලාහ් අයහපත් දෑ තහනම් කර ඇත්තේ භාග්යයක් වශයෙන් හා සෑම කිලිටි දැයකින්ම ආරක්ශාවක් වශයෙන් මිස නැත.

ثُمَّ اِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِیْنَ عَمِلُوا السُّوْٓءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابُوْا مِنْ بَعْدِ ذٰلِكَ وَاَصْلَحُوْۤا اِنَّ رَبَّكَ مِنْ بَعْدِهَا لَغَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟۠
අහෝ දූතය! දඬුවම ගැන නොදැන අයහපත් ක්රියාවන් සිදු කළවුනට ඔවුන් එය උවමනාවෙන් සිදු කොට අනතුරුව ඔවුන් කළ පාපකම්වලින් පසු අල්ලාහ් වෙත පසුතැවිලි වී සමාව අයැද ඔවුන් කළ නපුරු ක්රියාවන් විධිමත් කර ගත්තේ නම්, එසේ පශ්චාත්තාපයෙන් පසු නුඹේ පරමාධිපති ඔවුන්ගේ පාපකම් සඳහා ක්ෂමාව දානය කරන්නාය. ඔවුන් කෙරෙහි මහා කාරුණිකය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِنَّ اِبْرٰهِیْمَ كَانَ اُمَّةً قَانِتًا لِّلّٰهِ حَنِیْفًا ؕ— وَلَمْ یَكُ مِنَ الْمُشْرِكِیْنَ ۟ۙ
සැබැවින්ම ඉබ්රාහීම් (අලෙයහිස් සලාම්) සියලුම යහපත් කටයුතු එකතු කළ අයෙකු විය. ඔහුගේ පරමාධිපතිට ඔහු සදාකල් අවනත වන්නෙකු ලෙසත් සියලුම ආගම්වලින් බැහැර ව ඉස්ලාම් දහම වෙත නැඹුරු වූවෙකු ලෙසත් සිටියේය. කිසි විටෙක අල්ලාහ්ට ආදේශ කරන්නන් අතර කෙනෙකු නොවීය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
شَاكِرًا لِّاَنْعُمِهٖ ؕ— اِجْتَبٰىهُ وَهَدٰىهُ اِلٰی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیْمٍ ۟
එමෙන්ම අල්ලාහ් ඔහුට පිරිනැමූ ආශිර්වාද සඳහා ඔහු කෘතවේදී අයකු විය. නබිත්වය සඳහා අල්ලාහ් ඔහුව තෝරා ගත්තේය. ඍජු ඉස්ලාම් දහම වෙත ඔහුට මග පෙන්වීය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاٰتَیْنٰهُ فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً ؕ— وَاِنَّهٗ فِی الْاٰخِرَةِ لَمِنَ الصّٰلِحِیْنَ ۟ؕ
නබිත්වය, යහපත් පැසසුම් හා දැහැමි දරුවන් අපි ඔහුට පිරිනැමුවෙමු. උසස් ස්වර්ගයේ උසස් නිලතල අල්ලාහ් විසින් සූදානම් කර ඇති දැහැමියන් අතරින් කෙනෙකු විය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ثُمَّ اَوْحَیْنَاۤ اِلَیْكَ اَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ اِبْرٰهِیْمَ حَنِیْفًا ؕ— وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِیْنَ ۟
ඒකදේවත්වය, දෙවියන්ට ආදේශ කරන්නන්ගෙන් නිදොස් වීම, අල්ලාහ් වෙත ඇරයුම් කිරීම, ඔහුගේ ආගමික නීති පිළිපැදීම, සියලු ආගම්වලින් දුරස්ව ඉස්ලාම් දහම වෙත නැඹුරුවීම යනාදී කරුණු සම්බන්ධයෙන් ඉබ්රාහීම් තුමාගේ පිළිවෙත පිළිපදින මෙන්, අහෝ දූතය! අපි නුඹට දේව පණිවිඩ පහළ කළෙමු. දෙවියන්ට ආදේශ තැබූවන් තරයේ විශ්වාස කරන පරිදි කිසිවිටෙක ඔහු ආදේශ කරන්නන් අතර කෙනෙකු නොවීය. ඔහු අල්ලාහ් ව ඒකීයත්වයට පත් කරන්නෙකු විය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِنَّمَا جُعِلَ السَّبْتُ عَلَی الَّذِیْنَ اخْتَلَفُوْا فِیْهِ ؕ— وَاِنَّ رَبَّكَ لَیَحْكُمُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ فِیْمَا كَانُوْا فِیْهِ یَخْتَلِفُوْنَ ۟
යුදෙව්වන් මතභේද ඇති කර ගත් සෙනසුරාදා දිනය ගරුබුහුමන් කිරීමට අනිවාර්යය කරන ලද්දේ ඔවුනට වෙන් කරන මෙන් අණ කළ සිකුරාදා දිනය ඔවුන් නාස්ති කිරීමෙන් පසු නැමදුම සඳහා එදින ඔවුන්ගේ රාජකාරිවලින් නිදහස් වනු පිණිසය. අහෝ දූතය! සැබැවින්ම නුඹේ පරමාධිපති ඔවුන් කවර විෂයයක මතභේද ඇති කර ගත්තේ ද මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ එම මතභේද ඇති කරගත් අය අතර තීන්දු දෙනු ඇත. සෑම කෙනෙකුටම ඔවුනොවුනට සුදුසු ප්රතිඵල පිරිනමනු ලැබේ.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اُدْعُ اِلٰی سَبِیْلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِیْ هِیَ اَحْسَنُ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ هُوَ اَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِیْلِهٖ وَهُوَ اَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِیْنَ ۟
අහෝ දූතය! ඇරයුම් කරන්නාට අවශ්ය වන පසුතලයන් ඔහුගේ අවබෝධය හා පාලනය යනාදිය මගින් ද උනන්දු කරවීමේ හා බිය ගැන්වීමේ කරුණු අඩංගු උපදෙස් මගින් ද ඔබ හා ඔබ ව අනුගමනය කළ විශ්වාසීන් ඉස්ලාම් දහම වෙත ජනයා ඇරයුම් කරනු. බුද්ධියෙන්, ඥානයෙන් හා ප්රකාශයෙන් වඩාත් යහපත් මාර්ග උපයෝගි කර ගනිමින් ඔවුන් සමග තර්ක කරනු. මිනිසුන්ට යහමඟ යොමු කිරීමේ වගකීම නුඹ මත නැත. නුඹ මත පැවරී ඇත්තේ ඔවුනට ප්රචාරය කිරීම පමණි. අල්ලාහ්ගේ දහමින් නොමග ගියවුන් පිළිබඳ නුඹේ පරමාධිපති මැනවින් දන්නාය. යහමග ගියවුන් පිළිබඳවත් මැනවින් දන්නාය. එහෙයින් නුඹ ඔවුන් කෙරෙහි දුක් නොවනු.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُوْا بِمِثْلِ مَا عُوْقِبْتُمْ بِهٖ ؕ— وَلَىِٕنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَیْرٌ لِّلصّٰبِرِیْنَ ۟
නුඹලා නුඹලාගේ සතුරෙකුට දඬුවම් දීමට අපේක්ෂා කළේ නම් නුඹලාට ඔහු සිදු කළ දෑ හා සමාන දඬුවමක් මිස කිසිදු වැඩි කිරීමකින් තොර ව ඔහුට දඬුවම් දෙනු. ඔහුට නුඹලා දඬුවම් දීමට හැකියාව තිබිය දී එසේ යුක්තිය පතා ඔවුනට දඬුවම් දීමට වඩා ඒ ගැන ඉවසා දරා ගත්තෙහු නම්, සැබැවින්ම එය ඉවසිලි වන්තයින් හට වඩාත් යහපත්ය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاصْبِرْ وَمَا صَبْرُكَ اِلَّا بِاللّٰهِ وَلَا تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ وَلَا تَكُ فِیْ ضَیْقٍ مِّمَّا یَمْكُرُوْنَ ۟
අහෝ දූතය! නුඹට අත්වන ඔවුන්ගේ හිරිහැර හා පීඩාවන් මත නුඹ ඉවසීමෙන් කටයුතු කරනු. අල්ලාහ් නුඹට ආශිර්වාද කිරීමෙන්ම මිස ඉවසීම සඳහා නුඹට වෙනත් ආශිර්වාද කිරීමක් නැත. දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කරන්නන් නුඹ ව හෙළා දැකීම හේතුවෙන් නුඹ දුක් නොවනු. ඔවුන්ගේ කුමන්ත්රණ හා කූට සැළසුම් හේතුවෙන් නුඹගේ හදවත පීඩනයට පත්කර නොගනු.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِنَّ اللّٰهَ مَعَ الَّذِیْنَ اتَّقَوْا وَّالَّذِیْنَ هُمْ مُّحْسِنُوْنَ ۟۠
පාපකම් අතහැර ඔහුට බිය හැඟීමෙන් යුතු ව කටයුතු කරන්නන් සමග අල්ලාහ් සිටියි. අවනත වෙමින් හා ඔවුනට කවර දෙයක් නියෝග කරනු ලැබුවේ ද එය පිළිපදිමින් දැහැමි ලෙස කටයුතු කළවුන් ඔවුහුමය. උදව් උපකාරය හා ස්ථාවර කිරීමේ දී ඔහු ඔවුන් සමගය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• اقتضت رحمة الله أن يقبل توبة عباده الذين يعملون السوء من الكفر والمعاصي، ثم يتوبون ويصلحون أعمالهم، فيغفر الله لهم.
•අල්ලාහ් ව ප්රතික්ෂේප කිරීම, පාපකම් සිදු කිරීම වැනි නපුරු ක්රියාවන් සිදු කළ පසු ව තම ගැත්තන් ඒ සඳහා පාපක්ෂමාව ඇයැද සිට ඔවුන්ගේ ක්රියාවන් විධිමත් කරගත්තේ නම් ඔවුන්ගේ පාපක්ෂමාව පිළිගැනීම සඳහා අල්ලාහ්ගේ ආශිර්වාදය නියම විය. එහෙයින් අල්ලාහ් ඔවුනට සමාව දෙනු ඇත.

• يحسن بالمسلم أن يتخذ إبراهيم عليه السلام قدوة له.
•ඉබ්රාහීම් අලයිහිස්සලාම් තුමාව ආදර්ශයට ගනිමින් මුස්ලිම්වරයකු දැහැමි ලෙස කටයුතු කළ යුතුයි.

• على الدعاة إلى دين الله اتباع هذه الطرق الثلاث: الحكمة، والموعظة الحسنة، والمجادلة بالتي هي أحسن.
•අල්ලාහ්ගේ දහම වෙත ඇරයුම් කරන්නන් මෙම මාර්ග තුන අනුගමනය කළ යුතුය: ප්රඥාව, යහපත් උපදෙස, හා වඩාත් යහපත් දැයින් තර්ක කිරීම.

• العقاب يكون بالمِثْل دون زيادة، فالمظلوم منهي عن الزيادة في عقوبة الظالم.
•දඬුවම පිහිටිය යුත්තේ ඒ හා සමාන ප්රමාණයකිනි. ඊට වඩා වැඩි විය නොහැක. අපරාධ කරුවාට අපරාධකරනු ලැබූ තැනැත්තා විසින් දඬුවම් දීමෙහි සිදු වූ අපරාධයට වඩා වැඩියෙන් දඬුවම් දීම තහනම් කර ලැබ ඇත.

 
Ibisobanuro by'amagambo Isura: A Nahlu (Inzuki)
Urutonde rw'amasura numero y'urupapuro
 
Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - الترجمة السنهالية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Ishakiro ry'ibisobanuro

الترجمة السنهالية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

Gufunga