ශුද්ධවූ අල් කුර්ආන් අර්ථ කථනය - ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආන් අර්ථ විිවරණයේ සංෂිප්ත අනුවාදය - පර්සියානු පරිවර්තනය * - පරිවර්තන පටුන


අර්ථ කථනය පරිච්ඡේදය: සූරා ආලු ඉම්රාන්   වාක්‍යය:

سوره آل عمران

සූරාවෙහි අරමුණු:
إثبات أن دين الإسلام هو الحق ردًّا على شبهات أهل الكتاب، وتثبيتا للمؤمنين.
اثبات این که اسلام همان دین حق است، برای پاسخ به شبهات اهل کتاب و ثابت قدمی مؤمنان.

الٓمَّٓ ۟ۙۚ
﴿الٓمٓ﴾مانند این حرف مقطعه در ابتدای سورۀ بقره آمد. در حروف مقطعه به ناتوانی عرب از آوردن مانندی برای قرآن اشاره شده است درحالی‌که قرآن از مانند همین حروف که این سوره با آن آغاز شده است تشکیل یافته و آنها نیز کلام‌شان را از همین حروف می‌سازند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اللّٰهُ لَاۤ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّوْمُ ۟ؕ
الله همان یگانه معبود برحقی است که شریکی در عبادت ندارد، زنده‌ای است که حیات کامل و بدون مرگ و نقصی دارد. پابرجایی است که به ذات خویش استوار است و از تمام مخلوقاتش بی‌نیاز است، و تمام مخلوقات قائم به او هستند؛ یعنی در تمام احوال‌شان به او نیازمند هستند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
نَزَّلَ عَلَیْكَ الْكِتٰبَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَیْنَ یَدَیْهِ وَاَنْزَلَ التَّوْرٰىةَ وَالْاِنْجِیْلَ ۟ۙ
- ای پیامبر- الله قرآن را با اخبار راست و احکام عادلانه بر تو نازل کرد که موافق کتاب‌های پیش از خود است و تعارضی میان آنها نیست، و تورات را بر موسی علیه السلام و انجیل را بر عیسی علیه السلام فرو فرستاد،
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
مِنْ قَبْلُ هُدًی لِّلنَّاسِ وَاَنْزَلَ الْفُرْقَانَ ؕ۬— اِنَّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا بِاٰیٰتِ اللّٰهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِیْدٌ ؕ— وَاللّٰهُ عَزِیْزٌ ذُو انْتِقَامٍ ۟ؕ
پیش از نزول قرآن بر تو، و تمام این کتاب‌های الهی، مایۀ هدایت و راهنمایی مردم به آنچه که صلاح دین و دنیای‌شان است می‌باشند، و فرقان را که با آن حق از باطل و هدایت از گمراهی شناخته می‌شود فرو فرستاد. برای کسانی‌که به آیات الله که بر تو فرو فرستاد کفر ورزیدند، عذاب سختی است. الله ذات شکست‌ناپذیری است که هیچ‌چیز بر او چیره نمی‌شود و از کسی‌که رسولانش را تکذیب کند و با فرمانش مخالفت ورزد، انتقام می‌گیرد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِنَّ اللّٰهَ لَا یَخْفٰی عَلَیْهِ شَیْءٌ فِی الْاَرْضِ وَلَا فِی السَّمَآءِ ۟ؕ
همانا هیچ‌چیز نه در زمین و نه در آسمان بر الله پوشیده نمی‌ماند، و علم او تعالی به ظاهر و باطن تمام اشیا احاطه دارد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
هُوَ الَّذِیْ یُصَوِّرُكُمْ فِی الْاَرْحَامِ كَیْفَ یَشَآءُ ؕ— لَاۤ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ الْعَزِیْزُ الْحَكِیْمُ ۟
او ذاتی است که شما را به صورت‌های گوناگونی در شکم‌های مادران‌تان به هرگونه که بخواهد، مذکر یا مؤنث، زیبا یا زشت، سفید یا سیاه می‌آفریند، معبود بر حقی جز او نیست، شکست‌ناپذیری است که مغلوب نمی‌شود، و در آفرینش و تدبیر و حکمش بسیار داناست.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
هُوَ الَّذِیْۤ اَنْزَلَ عَلَیْكَ الْكِتٰبَ مِنْهُ اٰیٰتٌ مُّحْكَمٰتٌ هُنَّ اُمُّ الْكِتٰبِ وَاُخَرُ مُتَشٰبِهٰتٌ ؕ— فَاَمَّا الَّذِیْنَ فِیْ قُلُوْبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعُوْنَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَآءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَآءَ تَاْوِیْلِهٖ ؔۚ— وَمَا یَعْلَمُ تَاْوِیْلَهٗۤ اِلَّا اللّٰهُ ۘؐ— وَالرّٰسِخُوْنَ فِی الْعِلْمِ یَقُوْلُوْنَ اٰمَنَّا بِهٖ ۙ— كُلٌّ مِّنْ عِنْدِ رَبِّنَا ۚ— وَمَا یَذَّكَّرُ اِلَّاۤ اُولُوا الْاَلْبَابِ ۟
- ای پیامبر- او ذاتی است که قرآن را بر تو فرو فرستاد، که بخشی از آیاتش دلالت واضحی دارند و هیچ ابهامی در آنها نیست، آنها اصل و بخش بزرگ کتاب و هنگام اختلاف، مرجع هستند، و بخشی از آن، آیات دیگری است که بیش از یک معنا دارند و معنایش بر اکثر مردم پوشیده است، اما کسانی‌که دلهایشان از حق منحرف است، آیات محکم را رها می‌کنند و آیات متشابه را که بیش از یک معنا دارد می‌گیرند؛ آنها با این کار، به دنبال شبهه‌افکنی و گمراه‌ساختن مردم و آیات متشابه بر اساس خواهشات نفسانی مذاهب فاسدشان هستند، درحالی‌که معانی حقیقی و تأویل این آیات را کسی جز الله نمی‌داند. و ثابت‌قدمان در علم که توانایی علمی کسب کرده‌اند می‌گویند: به تمام قرآن ایمان آوردیم؛ زیرا تمام آن از جانب پروردگارمان است، و متشابه قرآن را با محکمات آن تفسیر می‌کنند. و فقط صاحبان عقلِ سلیم پند می‌گیرند و متذکر می‌شوند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوْبَنَا بَعْدَ اِذْ هَدَیْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَّدُنْكَ رَحْمَةً ۚ— اِنَّكَ اَنْتَ الْوَهَّابُ ۟
این ثابت‌قدمان می‌گویند: پروردگارا پس از اینکه ما را به‌سوی حق هدایت فرمودی، دل‌های‌مان را از حق بازنگردان، و ما را از آنچه که منحرفان از حق به آن گرفتار شدند محافظت فرما، و رحمتی گسترده از جانب خویش که با آن دل‌های‌مان را هدایت کنی بر ما ببخش، و ما را از گمراهی محافظت بفرما، که – پروردگارا- بسیار بخشنده و عطاکننده هستی.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
رَبَّنَاۤ اِنَّكَ جَامِعُ النَّاسِ لِیَوْمٍ لَّا رَیْبَ فِیْهِ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَا یُخْلِفُ الْمِیْعَادَ ۟۠
پروردگارا تو همۀ مردم را در روزی که هیچ تردیدی در آن نیست، برای محاسبۀ آنها به‌سوی خویش گرد خواهی آورد، آن روز بدون شک می‌آید، - پروردگارا- به درستی که تو خلاف وعده نمی‌کنی.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• أقام الله الحجة وقطع العذر عن الخلق بإرسال الرسل وإنزال الكتب التي تهدي للحق وتحذر من الباطل.
الله با فرستادن رسولان علیهم السلام و کتاب‌هایی که به‌سوی حق هدایت می‌کنند و از باطل بازمی‌دارند، حجت را بر مردم اقامه کرده و عذر را از آنها برطرف ساخته است.

• كمال علم الله تعالى وإحاطته بخلقه، فلا يغيب عنه شيء في الأرض ولا في السماء، سواء كان ظاهرًا أو خفيًّا.
علم و احاطۀ کامل الله متعال به مخلوقاتش؛ چنان‌که هیچ‌چیز، چه آشکار و چه نهان، نه در زمین و نه در آسمان، بر او پوشیده نمی‌ماند.

• من أصول أهل الإيمان الراسخين في العلم أن يفسروا ما تشابه من الآيات بما أُحْكِم منها.
یکی از اصول مومنان ثابت‌قدم در علم این است که آیات متشابه را با آیات محکم تفسیر می‌کنند.

• مشروعية دعاء الله تعالى وسؤاله الثبات على الحق، والرشد في الأمر، ولا سيما عند الفتن والأهواء.
مشروعیت دعا و تقاضای پایداری بر حق و هدایت در کار از الله متعال، بخصوص هنگام بروز فتنه‌ها و شهوات.

اِنَّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا لَنْ تُغْنِیَ عَنْهُمْ اَمْوَالُهُمْ وَلَاۤ اَوْلَادُهُمْ مِّنَ اللّٰهِ شَیْـًٔا ؕ— وَاُولٰٓىِٕكَ هُمْ وَقُوْدُ النَّارِ ۟ۙ
همانا کسانی‌که به الله و رسولش کفر ورزیدند، اموال و فرزندان‌شان، عذاب الله را، نه در دنیا و نه در آخرت از آنها بازنمی‌دارد، و اینان هیزم جهنمی هستند که در روز قیامت با آن افروخته می‌شود.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
كَدَاْبِ اٰلِ فِرْعَوْنَ ۙ— وَالَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ ؕ— كَذَّبُوْا بِاٰیٰتِنَا ۚ— فَاَخَذَهُمُ اللّٰهُ بِذُنُوْبِهِمْ ؕ— وَاللّٰهُ شَدِیْدُ الْعِقَابِ ۟
کار این کافران، مانند کار خاندان فرعون ومردمان پیش از آنها است که به الله کفر ورزیدند و آیاتش را تکذیب کردند، آن‌گاه الله آنها را به‌سبب گناهان‌شان عذاب کرد، و نه اموال‌شان به آنها نفعی رساند و نه فرزندان‌شان؛ و الله برای کسی‌که به او کفر ورزد و آیاتش را تکذیب کند، سخت‌کیفر است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
قُلْ لِّلَّذِیْنَ كَفَرُوْا سَتُغْلَبُوْنَ وَتُحْشَرُوْنَ اِلٰی جَهَنَّمَ ؕ— وَبِئْسَ الْمِهَادُ ۟
- ای رسول- به کسانی‌که با وجود اختلاف ادیان‌شان، کفر ورزیدند بگو: مؤمنان بر شما چیره خواهند شد و در حال کفر می‌میرید، و الله شما را در آتش جهنم جمع می‌کند و جهنم بستر بدی برای شماست.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
قَدْ كَانَ لَكُمْ اٰیَةٌ فِیْ فِئَتَیْنِ الْتَقَتَا ؕ— فِئَةٌ تُقَاتِلُ فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ وَاُخْرٰی كَافِرَةٌ یَّرَوْنَهُمْ مِّثْلَیْهِمْ رَاْیَ الْعَیْنِ ؕ— وَاللّٰهُ یُؤَیِّدُ بِنَصْرِهٖ مَنْ یَّشَآءُ ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَعِبْرَةً لِّاُولِی الْاَبْصَارِ ۟
در رویارویی دو گروه که در روز بدر برای پیکار با هم روبرو شدند، راهنمایی و پندی برای شماست، یک گروه مؤمن بود که رسول الله صلی الله علیه وسلم و اصحابش بودند و در راه الله می‌جنگیدند تا سخن الله برتر باشد و سخن کافران خوار و حقیر شود. و دیگری گروه کافر یعنی کافران مکه بودند که از روی فخرفروشی و ریا و تعصب خارج شدند، که مؤمنان در حقیقت آنها را به چشم دو برابر خود می‌دیدند، آن‌گاه الله دوستانش را یاری کرد و او تعالی هرکس را بخواهد با یاری خویش تقویت می‌کند؛ در این رخداد، پند و اندرزی است برای صاحبان بصیرت، تا بدانند که پیروزی از آنِ پیروان ایمان است هر چند تعدادشان اندک باشد و شکست برای پیروان باطل است هر چند تعدادشان زیاد باشد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
زُیِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوٰتِ مِنَ النِّسَآءِ وَالْبَنِیْنَ وَالْقَنَاطِیْرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَیْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْاَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ؕ— ذٰلِكَ مَتَاعُ الْحَیٰوةِ الدُّنْیَا ۚ— وَاللّٰهُ عِنْدَهٗ حُسْنُ الْمَاٰبِ ۟
الله متعال خبر می‌دهد که- برای آزمایش مردم- دوستی شهوات دنیوی را مانند زنان و فرزندان و اموال زیاد گرد‌آوری‌شده از طلا و نقره و اسبان تربیت‌شدۀ بسیار زیبا و حیوانات، شامل شتر و گاو و گوسفند و محصولات زمین، برای آنها آراسته است، اینها کالای زندگی دنیاست که مدتی از آن بهره‌مند می‌شوند سپس از بین می‌رود، پس شایسته نیست که مؤمن به آنها دل بندد، و بازگشت نیکو فقط نزد الله است، یعنی همان بهشتی که پهنای آن به وسعت آسمان‌ها و زمین است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
قُلْ اَؤُنَبِّئُكُمْ بِخَیْرٍ مِّنْ ذٰلِكُمْ ؕ— لِلَّذِیْنَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنّٰتٌ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ خٰلِدِیْنَ فِیْهَا وَاَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَّرِضْوَانٌ مِّنَ اللّٰهِ ؕ— وَاللّٰهُ بَصِیْرٌ بِالْعِبَادِ ۟ۚ
- ای رسول- به آنها بگو: آیا شما را به چیزی بهتر از این شهوات باخبر سازم؟ برای کسانی‌که با انجام طاعت و ترک معصیت الله، تقوای او تعالی را پیشه کردند، بهشت‌هایی است که از زیر کاخ‌ها و درختانش، رودهایی جاری است، بدون اینکه مرگ یا زوالی داشته باشند، برای همیشه در آنها می‌مانند، و همسرانی پاکیزه از هر نوع بدی در خلقت و اخلاق در آنها برای‌شان است، و افزون بر این موارد، رضایت الله بر آنها است به‌گونه‌ای که هرگز بر آنها خشم نمی‌گیرد، و الله به احوال بندگانش بیناست، ذره‌ای از اعمال آنها بر او پوشیده نمی‌ماند و جزای اعمال‌شان را به آنها خواهد داد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• أن غرور الكفار بأموالهم وأولادهم لن يغنيهم يوم القيامة من عذاب الله تعالى إذا نزل بهم.
غرور کافران به اموال و فرزندان‌شان، آنها را در روز قیامت از عذاب الله متعال نجات نمی دهد.

• النصر حقيقة لا يتعلق بمجرد العدد والعُدة، وانما بتأييد الله تعالى وعونه.
در حقیقت، پیروزی تنها با تعداد و تجهیزات حاصل نمی‌شود، بلکه فقط به تأیید و یاری الله متعال است.

• زَيَّن الله تعالى للناس أنواعًا من شهوات الدنيا ليبتليهم، وليعلم تعالى من يقف عند حدوده ممن يتعداها.
الله متعال، انواع شهوات دنیا را برای مردم آراسته است تا آنها را بیازماید، و کسانی را که در برابر حدودش بازمی‌ایستند از کسانی‌که از آن تجاوز می‌کنند، معلوم کند.

• كل نعيم الدنيا ولذاتها قليل زائل، لا يقاس بما في الآخرة من النعيم العظيم الذي لا يزول.
تمام نعمت‌ها و لذت‌های دنیا، اندک و نابودشدنی هستند، و با نعمت‌های بزرگ و جاودان آخرت قابل مقایسه نیستند.

اَلَّذِیْنَ یَقُوْلُوْنَ رَبَّنَاۤ اِنَّنَاۤ اٰمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوْبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ۟ۚ
این بهشتیان، همان کسانی هستند که هنگام دعا به درگاه پروردگارشان می‌گویند: پروردگارا، همانا ما به تو و به آنچه که بر رسولانت فرو فرستادی ایمان آوردیم و از شریعت تو پیروی کردیم؛ پس گناهانی را که مرتکب شده‌ایم بیامرز و ما را از عذاب آتش دور گردان.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اَلصّٰبِرِیْنَ وَالصّٰدِقِیْنَ وَالْقٰنِتِیْنَ وَالْمُنْفِقِیْنَ وَالْمُسْتَغْفِرِیْنَ بِالْاَسْحَارِ ۟
آنها بر انجام طاعات و ترک بدی‌ها و در برابر مصیبت‌هایی که به آنها می‌رسد شکیبا و در اقوال و اعمال‌شان راستگو هستند، و به‌صورت کامل از الله اطاعت و اموال‌شان را در راه الله انفاق می‌کنند، و در پایان شب آمرزش می‌طلبند؛ زیرا دعا در این هنگام به اجابت نزدیک‌تر است و دل در شب از مشغله‌ها خالی است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
شَهِدَ اللّٰهُ اَنَّهٗ لَاۤ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ۙ— وَالْمَلٰٓىِٕكَةُ وَاُولُوا الْعِلْمِ قَآىِٕمًا بِالْقِسْطِ ؕ— لَاۤ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ الْعَزِیْزُ الْحَكِیْمُ ۟ؕ
الله با اقامۀ آیات شرعیه و کونیه که بر الوهیت او دلالت دارند گواهی می‌دهد که فقط او معبود بر حق است و فرشتگان بر این امر گواهی می‌دهند و علما با بیان توحید و دعوت به آن بر این امر شاهد هستند و بر بزرگترین امرِ گواهی داده شده که همان توحید الله و قیام او تعالی با عدالت در آفرینش و قوانین شریعت است گواهی می‌دهند، هیچ معبود برحقی جز او نیست، او ذات شکست‌ناپذیری است که هیچ‌کس بر او چیره نمی‌شود و در آفرینش و تدبیر و تشریعش بسیار داناست.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِنَّ الدِّیْنَ عِنْدَ اللّٰهِ الْاِسْلَامُ ۫— وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِیْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ اِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَآءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْیًا بَیْنَهُمْ ؕ— وَمَنْ یَّكْفُرْ بِاٰیٰتِ اللّٰهِ فَاِنَّ اللّٰهَ سَرِیْعُ الْحِسَابِ ۟
در حقیقت، دین پسندیده نزد الله، اسلام است که عبارت است از: تنها از الله فرمان‌برداری کردن با طاعت و تسلیم‌شدن در برابر او در عبودیت؛ ایمان به تمام رسولان علیهم السلام تا خاتم آنها محمد صلی الله علیه وسلم ؛ کسی‌که الله رسالت‌ها را به او پایان داد، پس شریعتی جز شریعت او پذیرفته نمی‌شود. و یهودیان و نصاری در دین‌شان اختلاف نکردند و در گروه‌ها و دسته‌ها پراکنده نشدند مگر به‌سبب حسادت و طمعی که بر دنیا داشتند پس از اینکه با علمی که نزدشان آمد حجت بر آنها اقامه شد. و هرکس به آیات الله که بر رسولش فرو فرستاده است کفر ورزد؛ همانا الله برای کسی‌که به او کفر ورزد و رسولانش را تکذیب کند، حسابرسی، سریع است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
فَاِنْ حَآجُّوْكَ فَقُلْ اَسْلَمْتُ وَجْهِیَ لِلّٰهِ وَمَنِ اتَّبَعَنِ ؕ— وَقُلْ لِّلَّذِیْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ وَالْاُمِّیّٖنَ ءَاَسْلَمْتُمْ ؕ— فَاِنْ اَسْلَمُوْا فَقَدِ اهْتَدَوْا ۚ— وَاِنْ تَوَلَّوْا فَاِنَّمَا عَلَیْكَ الْبَلٰغُ ؕ— وَاللّٰهُ بَصِیْرٌ بِالْعِبَادِ ۟۠
- ای رسول- اگر در حقیقتی که بر تو نازل شده است با تو جدل کردند، در پاسخ به آنها بگو: من و مؤمنانی که از من پیروی کردند، خود را به الله تسلیم نمودیم، و – ای رسول- به اهل کتاب و مشرکان بگو: آیا مخلصانه و با پیروی از آنچه آورده‌ام، به الله متعال اسلام آورده‌اید؟ پس اگر به الله اسلام آوردند و از شریعت تو پیروی کردند، به‌طور قطع راه هدایت را پیموده‌اند، و اگر از اسلام روی برگرداندند، چیزی بر عهدۀ تو نیست جز اینکه آنچه را به آن رسالت یافته‌ای به آنها برسانی و سروکارشان با الله است، و او تعالی نسبت به بندگانش بیناست و هرکسی را به‌خاطر عملش جزا خواهد داد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِنَّ الَّذِیْنَ یَكْفُرُوْنَ بِاٰیٰتِ اللّٰهِ وَیَقْتُلُوْنَ النَّبِیّٖنَ بِغَیْرِ حَقٍّ ۙ— وَّیَقْتُلُوْنَ الَّذِیْنَ یَاْمُرُوْنَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ ۙ— فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ اَلِیْمٍ ۟
همانا کسانی‌که به حجت‌های الله که بر آنها فرو فرستاده است کفر می‌ورزند و پیامبرانش علیهم السلام را به ناحق و فقط از روی ستم و دشمنی می‌کشند، و امرکنندگان به معروف و نهی‌کنندگان از منکر را که به عدالت امر می‌کنند به قتل می‌رسانند، این کافران قاتل را به عذابی دردآور بشارت ده.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اُولٰٓىِٕكَ الَّذِیْنَ حَبِطَتْ اَعْمَالُهُمْ فِی الدُّنْیَا وَالْاٰخِرَةِ ؗ— وَمَا لَهُمْ مِّنْ نّٰصِرِیْنَ ۟
اینان اعمال‌شان باطل شده است، چنان‌که نه در دنیا از آن بهره‌مند می‌شوند و نه در آخرت؛ زیرا به الله ایمان نیاوردند و یاورانی ندارند که عذاب را از آنها دور سازد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• من أعظم ما يُكفِّر الذنوب ويقي عذاب النار الإيمان بالله تعالى واتباع ما جاء به الرسول صلى الله عليه وسلم.
ایمان به الله متعال و پیروی از رسالت رسول، بزرگترین عامل پوشاندن گناهان و محافظت از عذاب آتش است.

• أعظم شهادة وحقيقة هي ألوهية الله تعالى ولهذا شهد الله بها لنفسه، وشهد بها ملائكته، وشهد بها أولو العلم ممن خلق.
الوهیت الله متعال بزرگترین گواهی و حقیقت است و به همین دلیل است که الله آن را برای خویش گواهی می‌دهد و فرشتگان و صاحبان دانش از میان مخلوقات نیز به آن گواهی می‌دهند.

• البغي والحسد من أعظم أسباب النزاع والصرف عن الحق.
ستم و حسادت، از بزرگترین اسباب نزاع و انحراف از حق است.

اَلَمْ تَرَ اِلَی الَّذِیْنَ اُوْتُوْا نَصِیْبًا مِّنَ الْكِتٰبِ یُدْعَوْنَ اِلٰی كِتٰبِ اللّٰهِ لِیَحْكُمَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ یَتَوَلّٰی فَرِیْقٌ مِّنْهُمْ وَهُمْ مُّعْرِضُوْنَ ۟
- ای پیامبر- آیا به حال یهودیان که الله بهره‌ای از علم تورات و آنچه که بر نبوت تو دلالت دارد به آنها داد ننگریسته‌ای، که به بازگشت به کتاب الله تورات دعوت می‌شوند تا میان آنها در آنچه اختلاف دارند داور شود، آن‌گاه گروهی از علما و رؤسای‌شان با اعراض از حکم تورات که موافق شهوات‌شان نیست، روی‌برمی‌گردانند، درحالی‌که آنها -که مدعی پیروی از تورات هستند- سزاوارتر بود که سریعتر از سایر مردم تورات را داور قرار می دادند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ قَالُوْا لَنْ تَمَسَّنَا النَّارُ اِلَّاۤ اَیَّامًا مَّعْدُوْدٰتٍ ۪— وَّغَرَّهُمْ فِیْ دِیْنِهِمْ مَّا كَانُوْا یَفْتَرُوْنَ ۟
این رویگردانی و اعراض از حق بدین سبب است که آنها ادعا می‌کردند در قیامت، آتش جز روزهای اندکی به آنها نخواهد رسید، پس این گمان که آن را براساس سخنان دروغ و باطل ساخته بودند آنها را فریفت و بر الله و دینش گستاخی کردند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
فَكَیْفَ اِذَا جَمَعْنٰهُمْ لِیَوْمٍ لَّا رَیْبَ فِیْهِ ۫— وَوُفِّیَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُوْنَ ۟
پس حال و پشیمانی آنها چگونه است؟! بی نهایتِ بد و ناگوار خواهد بود، آن‌گاه که آنها را در روزی‌که هیچ تردیدی در آن نیست یعنی روز قیامت، برای حسابرسی گرد آوریم و به هرکس جزای عملش به همان اندازه که سزاوارش است، بدون ستم با کاستن نیکی‌ها یا افزودن بدی‌ها، داده شود.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
قُلِ اللّٰهُمَّ مٰلِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِی الْمُلْكَ مَنْ تَشَآءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْكَ مِمَّنْ تَشَآءُ ؗ— وَتُعِزُّ مَنْ تَشَآءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَآءُ ؕ— بِیَدِكَ الْخَیْرُ ؕ— اِنَّكَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٌ ۟
- ای رسول- برای ستایش و بزرگداشت پروردگارت بگو: بارالها تو مالک تمام فرمانروایی‌ها در دنیا و آخرت هستی، فرمانروایی را برای هر یک از مخلوقاتت بخواهی می‌دهی، و آن را از هرکس بخواهی بازمی‌ستانی، و به هر یک از آنها که بخواهی عزت می‌بخشی و هر یک از آنها را که بخواهی خوار می‌گردانی، تمام این امور به حکمت و عدالت توست، و تمام خوبی ها فقط به دست توست و تو بر همه چیز توانایی.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
تُوْلِجُ الَّیْلَ فِی النَّهَارِ وَتُوْلِجُ النَّهَارَ فِی الَّیْلِ ؗ— وَتُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَتُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ ؗ— وَتَرْزُقُ مَنْ تَشَآءُ بِغَیْرِ حِسَابٍ ۟
از مظاهر قدرت تو این است که شب را در روز درمی‌آوری و زمان روز را طولانی می‌گردانی و روز را در شب درمی‌آوری و شب را طولانی می‌کنی، و زنده را از مرده بیرون می‌آوری، همانند بازیابی مؤمن از کافر، و کشت از دانه؛ و مرده را از زنده بیرون می‌آوری، مانند بازیابی کافر از مؤمن و تخم از مرغ؛ و برای هرکس بخواهی بدون محاسبه و شمارش، روزی فراوان می‌دهی.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
لَا یَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُوْنَ الْكٰفِرِیْنَ اَوْلِیَآءَ مِنْ دُوْنِ الْمُؤْمِنِیْنَ ۚ— وَمَنْ یَّفْعَلْ ذٰلِكَ فَلَیْسَ مِنَ اللّٰهِ فِیْ شَیْءٍ اِلَّاۤ اَنْ تَتَّقُوْا مِنْهُمْ تُقٰىةً ؕ— وَیُحَذِّرُكُمُ اللّٰهُ نَفْسَهٗ ؕ— وَاِلَی اللّٰهِ الْمَصِیْرُ ۟
- ای مؤمنان- کافران را به دوستی نگیرید چنان‌که به‌جای مؤمنان آنها را دوست داشته باشید و یاری رسانید، و هرکس چنین کند، به‌طور قطع از الله بیزاری جسته و الله از او بیزاری جسته است، مگر اینکه بر شما قدرت داشته باشند که از آنها بر خودتان بترسید، که در این صورت گناهی بر شما نیست که با اظهار نرمی در گفتار و رفتار، جلوی آزار آنها را بگیرید، به شرط آن‌که دشمنی با آنها را در دل داشته باشید، و الله شما را از خویشتن می‌ترساند، پس از او بترسید و با انجام گناهان، خودتان را در برابر خشم او قرار ندهید، و بازگشت بندگان در روز قیامت، فقط به‌سوی الله است تا آنها را در برابر اعمال‌شان جزا دهد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
قُلْ اِنْ تُخْفُوْا مَا فِیْ صُدُوْرِكُمْ اَوْ تُبْدُوْهُ یَعْلَمْهُ اللّٰهُ ؕ— وَیَعْلَمُ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ ؕ— وَاللّٰهُ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٌ ۟
- ای پیامبر- بگو: اگر آنچه که الله متعال از آن نهى كرده و در سينه هايتان پنهان يا آشكار مى كنيد، مانند: دوستی کافران؛ چیزی از آن بر الله متعال پوشیده نیست. و او بر هر آنچه که در آسمان ها و زمین وجود دارد آگاه است، و او بر هر چیزی تواناست و هیچ چیزی خارج از توان او نیست.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• أن التوفيق والهداية من الله تعالى، والعلم - وإن كثر وبلغ صاحبه أعلى المراتب - إن لم يصاحبه توفيق الله لم ينتفع به المرء.
توفیق و هدایت از جانب الله متعال است، و علم- هر چند زیاد باشد و شخص به بالاترین مراتب علمی دست یافته باشد- اگر توفیق الله همراه آن نباشد، بهره‌ای به انسان نمی‌رساند.

• أن الملك لله تعالى، فهو المعطي المانع، المعز المذل، بيده الخير كله، وإليه يرجع الأمر كله، فلا يُسأل أحد سواه.
فرمانروایی از آنِ الله متعال است، پس او اعطاکننده و بازدارنده، عزت‌بخشنده و خوارکننده است و تمام خیر به دست اوست و تمام امور به او بازمی‌گردد، از هیچ‌کس جز او تقاضا نمی‌شود.

• خطورة تولي الكافرين، حيث توعَّد الله فاعله بالبراءة منه وبالحساب يوم القيامة.
خطر زیاد دوستی با کافران؛ زیرا الله متعال فاعل این کار را به بیزاریِ‌ الله از او و محاسبه در روز قیامت تهدید کرده است.

یَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ مِنْ خَیْرٍ مُّحْضَرًا ۖۚۛ— وَّمَا عَمِلَتْ مِنْ سُوْٓءٍ ۛۚ— تَوَدُّ لَوْ اَنَّ بَیْنَهَا وَبَیْنَهٗۤ اَمَدًاۢ بَعِیْدًا ؕ— وَیُحَذِّرُكُمُ اللّٰهُ نَفْسَهٗ ؕ— وَاللّٰهُ رَءُوْفٌۢ بِالْعِبَادِ ۟۠
در روز قیامت، هرکس با عملش روبرو می‌شود، اگر خیری انجام داده باشد که بدون کاستی به او داده می‌شود یا عمل بدی انجام داده باشد که آرزو می‌کند میان او و عمل بدش زمانی طولانی باشد، اما این آرزو چه سودی برایش دارد! و الله شما را از خود می‌ترساند، پس با ارتکاب گناهان، خودتان را در معرض خشم او قرار ندهید و الله نسبت به بندگانش بسیار مهربان است و به همین دلیل، آنها را برحذر می‌دارد و می‌ترساند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
قُلْ اِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّوْنَ اللّٰهَ فَاتَّبِعُوْنِیْ یُحْبِبْكُمُ اللّٰهُ وَیَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوْبَكُمْ ؕ— وَاللّٰهُ غَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟
- ای رسول- بگو: اگر واقعاً الله را دوست دارید، آنچه را آورده‌ام در ظاهر و باطن پیروی کنید، تا به محبت الله دست یابید و گناهان‌تان را بیامرزد، و الله نسبت به بندگان توبه‌کارش بسیار بخشنده و مهربان است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
قُلْ اَطِیْعُوا اللّٰهَ وَالرَّسُوْلَ ۚ— فَاِنْ تَوَلَّوْا فَاِنَّ اللّٰهَ لَا یُحِبُّ الْكٰفِرِیْنَ ۟
- ای رسول- بگو: با اجرای اوامر و پرهیز از نواهی، از الله و رسولش پیروی کنید؛ پس اگر از این کار روی گرداندند، همانا الله کافران را که با فرمان او و رسولش مخالفت می‌کنند دوست ندارد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِنَّ اللّٰهَ اصْطَفٰۤی اٰدَمَ وَنُوْحًا وَّاٰلَ اِبْرٰهِیْمَ وَاٰلَ عِمْرٰنَ عَلَی الْعٰلَمِیْنَ ۟ۙ
همانا الله آدم علیه السلام را برگزید به این ترتیب که فرشتگانش را در برابر او به سجده فرود آورد، و نوح علیه السلام را برگزید این‌گونه که او را به عنوان اولین رسول به‌سوی اهل زمین قرار داد؛ و خاندان ابراهیم علیه السلام را این‌گونه برگزید که نبوت را در میان فرزندانش باقی گذاشت، و آل عمران را برگزید؛ تمام اینان را برگزید و بر مردم زمان‌شان برتری داد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
ذُرِّیَّةً بَعْضُهَا مِنْ بَعْضٍ ؕ— وَاللّٰهُ سَمِیْعٌ عَلِیْمٌ ۟ۚ
این پیامبران مذکور و فرزندان‌شان که از راه آنها پیروی کردند، همان نسلی هستند که بعضی از آنها از پی بعضی دیگر در توحید الله و اعمال صالح آمدند و فضایل را از آنها به ارث ‌بردند، و الله سخنان بندگانش را می‌شنود و از اعمال آنها آگاه است؛ به همین دلیل، هر کدام از آنها را بخواهد برمی‌گزیند و هر کدام از آنها را بخواهد برتری می‌بخشد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِذْ قَالَتِ امْرَاَتُ عِمْرٰنَ رَبِّ اِنِّیْ نَذَرْتُ لَكَ مَا فِیْ بَطْنِیْ مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّیْ ۚ— اِنَّكَ اَنْتَ السَّمِیْعُ الْعَلِیْمُ ۟
- ای رسول- به یاد آور آن‌گاه که زن عمران، مادر مریم گفت: پروردگارا من بر خود واجب کرده‌ام حملی را که در شکم من است خالص برای خشنودی تو قرار دهم، از هر چیزی آزاد باشد تا برای تو و خانه‌ات خدمت کند، پس آن را از من بپذیر، که تو نسبت به دعای من بسیار شنوا و نسبت به نیّت من بسیار دانا هستی.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ اِنِّیْ وَضَعْتُهَاۤ اُ ؕ— وَاللّٰهُ اَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ ؕ— وَلَیْسَ الذَّكَرُ كَالْاُ ۚ— وَاِنِّیْ سَمَّیْتُهَا مَرْیَمَ وَاِنِّیْۤ اُعِیْذُهَا بِكَ وَذُرِّیَّتَهَا مِنَ الشَّیْطٰنِ الرَّجِیْمِ ۟
آن‌گاه که زمان بارداری‌اش تمام شد و آنچه را در شکم داشت زایید، و برای عذرخواهی- چون امیدوار بود که حمل پسر باشد- گفت: پروردگارا من دختر زاده‌ام، و الله به آنچه زادم داناتر است، و پسر که او به آن امید بسته بود مانند دختر که به او بخشیده شده بود، در توان و خلقت نیست. و من آن را مریم نامیدم، و او و فرزندانش را از شیطان رانده‌شده از رحمت تو، به تو پناه دادم.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُوْلٍ حَسَنٍ وَّاَنْۢبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا ۙ— وَّكَفَّلَهَا زَكَرِیَّا ؕ— كُلَّمَا دَخَلَ عَلَیْهَا زَكَرِیَّا الْمِحْرَابَ ۙ— وَجَدَ عِنْدَهَا رِزْقًا ۚ— قَالَ یٰمَرْیَمُ اَنّٰی لَكِ هٰذَا ؕ— قَالَتْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ یَرْزُقُ مَنْ یَّشَآءُ بِغَیْرِ حِسَابٍ ۟
الله نذرش را به نیکویی پذیرفت، و او را به نیکویی رشد داد، و دل‌های بندگان صالح خویش را به‌سوی او متمایل کرد، و کفالت آن را برای زکریا علیه السلام قرار داد. هرگاه زکریا علیه السلام وارد مکان عبادت می‌شد، رزقی پاک و مهیا نزد مریم می‌یافت و خطاب به او می‌گفت: ای مریم، این رزق از کجا برای تو آمده است؟ مریم این‌گونه پاسخ می‌داد: این روزی از جانب الله است، همانا الله برای هرکس بخواهد روزی‌ گستردۀ بی‌شمار می‌دهد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• عظم مقام الله وشدة عقوبته تجعل العاقل على حذر من مخالفة أمره تعالى.
بزرگی مقام الله و سختی عذاب او، عاقل را از مخالفت با امر او تعالی برحذر می‌دارد.

• برهان المحبة الحقة لله ولرسوله باتباع الشرع أمرًا ونهيًا، وأما دعوى المحبة بلا اتباع فلا تنفع صاحبها.
اثبات محبت حقیقی به الله و رسولش با پیروی از امر و نهی شریعت محقق می شود، اما ادعای محبت بدون پیروی، هیچ سودی به شخص نمی‌رساند.

• أن الله تعالى يختار من يشاء من عباده ويصطفيهم للنبوة والعبادة بحكمته ورحمته، وقد يخصهم بآيات خارقة للعادة.
الله متعال براساس حکمت و رحمت خویش کسانی از بندگانش را که بخواهد برمی‌گزیند و آنها را با نبوت و عبادت برتری می‌بخشد، و گاهی نشانه‌های خارق‌العاده‌ای به آنها اختصاص می‌دهد.

هُنَالِكَ دَعَا زَكَرِیَّا رَبَّهٗ ۚ— قَالَ رَبِّ هَبْ لِیْ مِنْ لَّدُنْكَ ذُرِّیَّةً طَیِّبَةً ۚ— اِنَّكَ سَمِیْعُ الدُّعَآءِ ۟
زکریا علیه السلام، وقتی رزق الله متعال بر مریم دختر عمران را غیر معمول و بر خلاف سنت‌های مرسوم الله متعال در فرستادن رزق و روزی دید، آرزو کرد که الله فرزندی به او روزی دهد، درحالی‌که خودش کهنسال و زنش نازا بود، از این رو گفت: پروردگارا، فرزندی پاکیزه برایم ببخش، که تو دعای هرکس که تو را بخواند می‌شنوی و اجابت می‌کنی.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
فَنَادَتْهُ الْمَلٰٓىِٕكَةُ وَهُوَ قَآىِٕمٌ یُّصَلِّیْ فِی الْمِحْرَابِ ۙ— اَنَّ اللّٰهَ یُبَشِّرُكَ بِیَحْیٰی مُصَدِّقًا بِكَلِمَةٍ مِّنَ اللّٰهِ وَسَیِّدًا وَّحَصُوْرًا وَّنَبِیًّا مِّنَ الصّٰلِحِیْنَ ۟
در حالی که او در عبادتگاهش نماز می خواند، فرشتگان او را این گونه خطاب قرار دادند: همانا الله متعال تو را به فرزندی به نام یحیی مژده می دهد، که تصدیق کننده ی کلمه الله، یعنی عیسی پسر مریم -علیه السلام- می باشد -چرا که عیسی به صورتی ویژه و با کلمه ای از جانب الله آفریده شد- و این فرزند در علم و عبادت سرور قومش خواهد بود و نفس خويش را از شهوات، از جمله نزدیکی با زنان باز می دارد، و خود را تنها مشغول عبادت پروردگارش مى كند و همچنین پیامبری از تبار صالحان خواهد بود.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
قَالَ رَبِّ اَنّٰی یَكُوْنُ لِیْ غُلٰمٌ وَّقَدْ بَلَغَنِیَ الْكِبَرُ وَامْرَاَتِیْ عَاقِرٌ ؕ— قَالَ كَذٰلِكَ اللّٰهُ یَفْعَلُ مَا یَشَآءُ ۟
زکریا علیه السلام آنگاه که فرشتگان بشارت یحیی علیه السلام را به او دادند گفت: پروردگارا، پس از اینکه پیر شدم و زنم نازاست و بچه نمی‌زاید، چگونه فرزندی برایم خواهد بود! الله در پاسخ به سخن او فرمود: مثال آفرینش یحیی با وجود کهنسالی تو و نازایی همسرت، همانند آن است که الله بخواهد آنچه را که مخالف عادت مرسوم است بیافریند؛ زیرا الله بر هر چیزی تواناست و از روی حکمت و علم خویش هرچه که بخواهد انجام می‌دهد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
قَالَ رَبِّ اجْعَلْ لِّیْۤ اٰیَةً ؕ— قَالَ اٰیَتُكَ اَلَّا تُكَلِّمَ النَّاسَ ثَلٰثَةَ اَیَّامٍ اِلَّا رَمْزًا ؕ— وَاذْكُرْ رَّبَّكَ كَثِیْرًا وَّسَبِّحْ بِالْعَشِیِّ وَالْاِبْكَارِ ۟۠
زکریا علیه السلام گفت: پروردگارا، نشانه‌ای برای بارداری همسرم از من، برایم قرار بده، الله فرمود: نشانه‌ای که می‌خواهی این است که: سه شبانه‌روز نمی‌توانی با مردم سخن بگویی جز با اشاره و مانند آن، بدون اینکه عیبی بر تو وارد شود، پس ذکر و تسبیح الله را در آغاز و پایان روز بسیار به جای آور.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَاِذْ قَالَتِ الْمَلٰٓىِٕكَةُ یٰمَرْیَمُ اِنَّ اللّٰهَ اصْطَفٰىكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفٰىكِ عَلٰی نِسَآءِ الْعٰلَمِیْنَ ۟
و – ای رسول- به یادآور آن‌گاه که فرشتگان خطاب به مریم گفتند: الله تو را با صفات پسندیده برگزیده و از کاستی‌ها پاک گردانده است و تو را بر زنان جهانیان زمانت برتری بخشیده است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
یٰمَرْیَمُ اقْنُتِیْ لِرَبِّكِ وَاسْجُدِیْ وَارْكَعِیْ مَعَ الرّٰكِعِیْنَ ۟
ای مریم، قیام نماز را طولانی گردان، و برای پرورگارت سجده بگذار، و همراه رکوع‌کنندگان از بندگان صالح او تعالی، برای او رکوع بگذار.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
ذٰلِكَ مِنْ اَنْۢبَآءِ الْغَیْبِ نُوْحِیْهِ اِلَیْكَ ؕ— وَمَا كُنْتَ لَدَیْهِمْ اِذْ یُلْقُوْنَ اَقْلَامَهُمْ اَیُّهُمْ یَكْفُلُ مَرْیَمَ ۪— وَمَا كُنْتَ لَدَیْهِمْ اِذْ یَخْتَصِمُوْنَ ۟
- ای رسول- این قصۀ زکریا علیه السلام و مریم، از اخبار غیبی است که آن را به تو وحی می‌کنیم و نزد آن علما و صالحان نبودی آن‌گاه که با یکدیگر نزاع کردند در اینکه کدام‌یک برای تربیت مریم شایسته‌تر است، تا اینکه به قرعه روی آوردند و قلم‌های‌شان را افکندند و قلم زکریا پیروز شد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِذْ قَالَتِ الْمَلٰٓىِٕكَةُ یٰمَرْیَمُ اِنَّ اللّٰهَ یُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِّنْهُ ۙۗ— اسْمُهُ الْمَسِیْحُ عِیْسَی ابْنُ مَرْیَمَ وَجِیْهًا فِی الدُّنْیَا وَالْاٰخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِیْنَ ۟ۙ
- ای رسول- به یادآور هنگامی‌که فرشتگان گفتند: ای مریم، همانا الله فرزندی را که بدون پدر آفریده می‌شود و با سخنی از جانب الله است، به این ترتیب که به او می‌گوید: «باش» آن‌گاه به اذن الله فرزندی موجود می‌شود، به تو مژده می‌دهد، و نام این فرزند، عیسی مسیح علیه السلام پسر مریم است، که مقام بزرگی در دنیا و آخرت دارد و از مقربان به او تعالی است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• عناية الله تعالى بأوليائه، فإنه سبحانه يجنبهم السوء، ويستجيب دعاءهم.
عنایت الله متعال به دوستانش؛ چنان‌که آنها را از بدی دور می‌دارد و دعای‌شان را اجابت می‌کند.

• فَضْل مريم عليها السلام حيث اختارها الله على نساء العالمين، وطهَّرها من النقائص، وجعلها مباركة.
فضیلت مریم که الله او را بر زنان دنیا برتری بخشید و از کاستی‌ها پاک کرد و مبارک قرار داد.

• كلما عظمت نعمة الله على العبد عَظُم ما يجب عليه من شكره عليها بالقنوت والركوع والسجود وسائر العبادات.
هر اندازه که نعمت الله بر بنده بیشتر شود، شکرگزاری از او تعالی با قنوت و رکوع و سجود و سایر عبادات نیز بیشتر واجب می‌گردد.

• مشروعية القُرْعة عند الاختلاف فيما لا بَيِّنة عليه ولا قرينة تشير إليه.
مشروعیت قرعه در آن دسته از دعاوی که هیچ گواه و قرینه ای برای حل اختلاف وجود ندارد.

وَیُكَلِّمُ النَّاسَ فِی الْمَهْدِ وَكَهْلًا وَّمِنَ الصّٰلِحِیْنَ ۟
و قبل از رسيدن به مرحله ى سخن گفتن، در حالی که نوزاد است با مردم سخن می گوید، و همچنين در بزرگسالی هنگامی که به اوج قدرت و رشد می رسد، با آن ها سخن خواهد گفت. آن ها را با آنچه که صلاح دین و دنیایشان در آن است، مورد خطاب قرار می دهد، و در گفتار و کردار از زمره ی صالحان می باشد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
قَالَتْ رَبِّ اَنّٰی یَكُوْنُ لِیْ وَلَدٌ وَّلَمْ یَمْسَسْنِیْ بَشَرٌ ؕ— قَالَ كَذٰلِكِ اللّٰهُ یَخْلُقُ مَا یَشَآءُ ؕ— اِذَا قَضٰۤی اَمْرًا فَاِنَّمَا یَقُوْلُ لَهٗ كُنْ فَیَكُوْنُ ۟
مریم با تعجب از این که چگونه بدون همسر صاحب فرزندى خواهد شد، گفت: چگونه فرزندی خواهم داشت در حالی که هیچ انسانی نه با حلال و نه با حرام با من نزدیکی نکرده است؟! فرشته به او چنین گفت: همانا الله متعال هر چه را که بخواهد بر خلاف عادت و معمول می آفریند؛ پس به همان شیوه نیز بدون پدر، پسری برایت می آفریند. الله متعال هر گاه اراده ی چیزی را كرد، فقط به آن می گوید: «پدید آی» پس بی درنگ پدید می آید، و هیچ چیزی از توان او خارج نیست.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَیُعَلِّمُهُ الْكِتٰبَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرٰىةَ وَالْاِنْجِیْلَ ۟ۚ
و نوشتن و درستی و توفیق در گفتار و رفتار را به او می‌آموزاند، و تورات را که بر موسی علیه السلام نازل کرد و انجیل را که بر او نازل خواهد کرد به او می‌آموزاند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَرَسُوْلًا اِلٰی بَنِیْۤ اِسْرَآءِیْلَ ۙ۬— اَنِّیْ قَدْ جِئْتُكُمْ بِاٰیَةٍ مِّنْ رَّبِّكُمْ ۙۚ— اَنِّیْۤ اَخْلُقُ لَكُمْ مِّنَ الطِّیْنِ كَهَیْـَٔةِ الطَّیْرِ فَاَنْفُخُ فِیْهِ فَیَكُوْنُ طَیْرًا بِاِذْنِ اللّٰهِ ۚ— وَاُبْرِئُ الْاَكْمَهَ وَالْاَبْرَصَ وَاُحْیِ الْمَوْتٰی بِاِذْنِ اللّٰهِ ۚ— وَاُنَبِّئُكُمْ بِمَا تَاْكُلُوْنَ وَمَا تَدَّخِرُوْنَ ۙ— فِیْ بُیُوْتِكُمْ ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیَةً لَّكُمْ اِنْ كُنْتُمْ مُّؤْمِنِیْنَ ۟ۚ
و – نیز- او را رسولی به‌سوی بنی‌اسرائیل قرار می‌دهد، که به آنها می‌گوید: من فرستادۀ الله به‌سوی شما هستم، نشانه‌ای دال بر راستی نبوت خویش برای‌تان آورده‌ام و آن این است که: من از گِل مانند شکل پرنده برای‌تان می‌سازم، سپس در آن می‌دمم آن‌گاه به اذن الله پرنده‌ای زنده می‌شود، و کور مادرزاد را شفا می‌دهم و بینا می‌گردد، بیمار مبتلا به پیسی را شفا می‌دهم و پوست او سالم می‌شود، و مرده را زنده می‌گردانم، تمام این امور به اذن الله انجام می‌گیرد، و از غذایی که به صورت پنهانی در خانه‌های‌تان می‌خورید و ذخیره می‌کنید به شما خبر می‌دهم، همانا در این امور بزرگی که برای‌تان بیان کردم و انسان قادر بر انجامش نیست؛ نشانه‌ای آشکار وجود دارد بر اینکه من فرستاده‌ای از جانب الله به‌سوی شما هستم، اگر خواهان ایمان هستید و دلایل روشن را می‌پذیرید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَمُصَدِّقًا لِّمَا بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْرٰىةِ وَلِاُحِلَّ لَكُمْ بَعْضَ الَّذِیْ حُرِّمَ عَلَیْكُمْ وَجِئْتُكُمْ بِاٰیَةٍ مِّنْ رَّبِّكُمْ ۫— فَاتَّقُوا اللّٰهَ وَاَطِیْعُوْنِ ۟
و – همچنین- نزد شما آمده‌ام تا تورات را که قبل از من نازل شده است تصدیق کنم، و برای آسان‌گیری و تخفیف بر شما، بعضی از آنچه را که از قبل برای‌تان حرام گردانیده شده است، حلال کنم، و دلیلی روشن برای صحت سخن خود شما برای‌تان آورده‌ام، پس از الله با اجرای اوامرش و ترک نواهی‌اش بترسید و در آنچه شما را به آن دعوت می‌دهم از من اطاعت کنید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِنَّ اللّٰهَ رَبِّیْ وَرَبُّكُمْ فَاعْبُدُوْهُ ؕ— هٰذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِیْمٌ ۟
این امر بدان سبب است که الله پروردگار من و شماست، زیرا تنها او شایسته است که اطاعت گردد و تقوای او پیشه شود، پس فقط او را عبادت کنید، که این عبادت و تقوای الله که شما را به آن فرمان می‌دهم، همان راه راستی است که هیچ کجی و انحرافی ندارد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
فَلَمَّاۤ اَحَسَّ عِیْسٰی مِنْهُمُ الْكُفْرَ قَالَ مَنْ اَنْصَارِیْۤ اِلَی اللّٰهِ ؕ— قَالَ الْحَوَارِیُّوْنَ نَحْنُ اَنْصَارُ اللّٰهِ ۚ— اٰمَنَّا بِاللّٰهِ ۚ— وَاشْهَدْ بِاَنَّا مُسْلِمُوْنَ ۟
اما هنگامی‌که عیسی علیه السلام از اصرار آنها بر کفر آگاه شد، خطاب به بنی‌اسرائیل گفت: چه کسی مرا در دعوت به‌سوی الله یاری می‌کند؟ پیروان برگزیده و مخلص او گفتند: ما یاران دین الله هستیم، به الله ایمان آوردیم و از تو پیروی کردیم، و – ای عیسی- گواه باش که ما با توحید و طاعت الله، فرمان‌بردار او هستیم.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• شرف الكتابة والخط وعلو منزلتهما، حيث بدأ الله تعالى بذكرهما قبل غيرهما.
عزت و جایگاه والای نوشتن و خط؛ زیرا الله تعالی این دو را قبل از سایر موارد بیان فرمود.

• من سنن الله تعالى أن يؤيد رسله بالآيات الدالة على صدقهم، مما لا يقدر عليه البشر.
یکی از سنت‌های الله متعال این است که رسولانش را با آیاتی که بر راستگویی آنها دلالت دارد و انسان قادر بر انجام آنها نیست تقویت می‌کند.

• جاء عيسى بالتخفيف على بني إسرائيل فيما شُدِّد عليهم في بعض شرائع التوراة، وفي هذا دلالة على وقوع النسخ بين الشرائع.
عیسی -علیه السلام- بعضی از احکام تورات را که بر بنی اسرائیل دشوار بود، آسان گردانید، و این امر بیانگر وجود نسخ در میان ادیان است.

رَبَّنَاۤ اٰمَنَّا بِمَاۤ اَنْزَلْتَ وَاتَّبَعْنَا الرَّسُوْلَ فَاكْتُبْنَا مَعَ الشّٰهِدِیْنَ ۟
حواریون همچنین گفتند: پروردگارا! به انجیل که آن را فرو فرستادی ایمان آوردیم و از عیسی علیه السلام پیروی کردیم، پس ما را در زمرۀ گواهان به حق، همان کسانی‌که به تو و رسولانت ایمان آوردند قرار ده.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَمَكَرُوْا وَمَكَرَ اللّٰهُ ؕ— وَاللّٰهُ خَیْرُ الْمٰكِرِیْنَ ۟۠
و کافران بنی اسرائیل حیله گری کردند و برای کشتن عیسی -علیه السلام- کوشیدند، اما الله متعال مکرشان را به خودشان بازگرداند و آن ها را در گمراهیشان رها کرد، و مرد دیگری را شبیه عیسی گردانید، و الله بهترین مکر کنندگان است؛ چرا که در مقابل دشمنان مکری برتر از مکر او نیست.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِذْ قَالَ اللّٰهُ یٰعِیْسٰۤی اِنِّیْ مُتَوَفِّیْكَ وَرَافِعُكَ اِلَیَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا وَجَاعِلُ الَّذِیْنَ اتَّبَعُوْكَ فَوْقَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْۤا اِلٰی یَوْمِ الْقِیٰمَةِ ۚ— ثُمَّ اِلَیَّ مَرْجِعُكُمْ فَاَحْكُمُ بَیْنَكُمْ فِیْمَا كُنْتُمْ فِیْهِ تَخْتَلِفُوْنَ ۟
و – همچنین- الله بر آنها مکر زد آن‌گاه که خطاب به عیسی علیه السلام فرمود: ای عیسی، همانا من تو را بدون مرگ برمی‌گیرم و بدن و روح تو را به‌سوی خودم بالا می‌برم، و تو را از پلیدی کسانی‌که به تو کفر ورزیدند پاک می‌گردانم و تو را از آنها دور می‌سازم، و تا روز قیامت، کسانی را که تو را بر دین حق- که از جملۀ آن، ایمان به محمد صلی الله علیه وسلم است- پیروی کردند، از نظر دلیل و قدرت، بالاتر از کسانی‌که به تو کفر ورزیدند قرار می‌دهم، سپس بازگشت شما در روز قیامت، فقط به‌سوی من است، آن‌گاه میان شما بر اساس حقیقتی که در آن اختلاف می‌کردید داوری می‌کنم.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
فَاَمَّا الَّذِیْنَ كَفَرُوْا فَاُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا شَدِیْدًا فِی الدُّنْیَا وَالْاٰخِرَةِ ؗ— وَمَا لَهُمْ مِّنْ نّٰصِرِیْنَ ۟
اما کسانی را که به تو و به حقیقتی که برای‌شان آوردی کفر ورزیدند، به عذاب سختی در دنیا با کشتن و اسارت و خواری و دیگر عذاب‌ها، و در آخرت با آتش عذاب می‌دهم، و یاورانی ندارند تا عذاب را از آنها دور کنند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَاَمَّا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ فَیُوَفِّیْهِمْ اُجُوْرَهُمْ ؕ— وَاللّٰهُ لَا یُحِبُّ الظّٰلِمِیْنَ ۟
اما کسانی که به تو و به حقیقتی که برایشان آورده ای، ایمان آورده و اعمال صالح مانند نماز و زکات و روزه و صله ی رحم و غيره انجام دادند؛ الله پاداش اعمالشان را کامل و بدون کاستی می دهد. این سخن تنها درباره ی پیروان عیسی -علیه السلام- قبل از بعثت محمد -صلی الله علیه وسلم- صدق مى كند، پیامبری که خود عیسی به آمدنش بشارت داد. الله ستمکاران را دوست ندارد، و بزرگترین ستم، شرک به الله متعال و تکذیب پیامبرانش است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
ذٰلِكَ نَتْلُوْهُ عَلَیْكَ مِنَ الْاٰیٰتِ وَالذِّكْرِ الْحَكِیْمِ ۟
این قصۀ عیسی علیه السلام را که برایت حکایت می کنیم، از نشانه‌های روشنی است که بر صحت آنچه بر تو نازل شده است دلالت دارد و اندرزی است برای پرهیزگاران، و حکم استواری است که باطل در آن راه ندارد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِنَّ مَثَلَ عِیْسٰی عِنْدَ اللّٰهِ كَمَثَلِ اٰدَمَ ؕ— خَلَقَهٗ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهٗ كُنْ فَیَكُوْنُ ۟
همانا آفرینش عیسی -علیه السلام- نزد الله، همچون آفرینش آدم است که او را از خاک و بدون پدر و مادر آفرید (و عیسی نیز به امر الهی بدون پدر متولد شد). الله متعال تنها به او گفت: به بشر پديد آى، پس بی درنگ همان گونه که الله اراده کرده بود پديد آمد. چگونه عیسی -علیه السلام- را به این دلیل که بدون پدر آفریده شده، معبود می پندارند، در حالی که آنان به انسان بودن آدم با وجود این که بدون پدر و مادر آفریده شده است، اقرار می کنند؟!
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اَلْحَقُّ مِنْ رَّبِّكَ فَلَا تَكُنْ مِّنَ الْمُمْتَرِیْنَ ۟
در مورد عیسی علیه السلام، سخن حق و بدون تردید، آن است که پروردگارت بر تو نازل کرد، پس از تردیدکنندگان و دودلان نباش، بلکه باید بر حقی که بر آن هستی پایداری ورزی.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
فَمَنْ حَآجَّكَ فِیْهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَآءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ اَبْنَآءَنَا وَاَبْنَآءَكُمْ وَنِسَآءَنَا وَنِسَآءَكُمْ وَاَنْفُسَنَا وَاَنْفُسَكُمْ ۫— ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَّعْنَتَ اللّٰهِ عَلَی الْكٰذِبِیْنَ ۟
پس – ای رسول- اگر کسانی از نصارای نجران، پس از آن‌که علم صحیح در مورد عیسی علیه السلام برایت آمد، در مورد امر عیسی علیه السلام با تو مجادله کردند با این ادعا که او یکی از بندگان الله نیست، خطاب به آنها بگو: بیایید پسران ما و پسران شما و زنان ما و زنان شما و خود ما و خود شما را به حضور فراخوانیم و همگی‌مان جمع شویم، سپس با تضرع به درگاه الله دعا کنیم که لعنت خویش را بر دروغگویان از میان ما و شما فرو فرستد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• من كمال قدرته تعالى أنه يعاقب من يمكر بدينه وبأوليائه، فيمكر بهم كما يمكرون.
یکی از مظاهر کمال قدرت الله متعال این است که هرکس به دین و دوستانش مکر ورزد، مکرشان را به خودشان بازمی‌گرداند.

• بيان المعتقد الصحيح الواجب في شأن عيسى عليه السلام، وبيان موافقته للعقل فهو ليس بدعًا في الخلقة، فآدم المخلوق من غير أب ولا أم أشد غرابة والجميع يؤمن ببشريته.
اعتقاد صحیح و واجب در مورد عیسی علیه السلام، و بیان سازگاری آن با عقل، چون امر تازه‌ای در آفرینش نیست و آدم که بدون پدر و بدون مادر آفریده شده، شگفت‌آورتر است و همگی به انسان‌بودن او ایمان دارند.

• مشروعية المُباهلة بين المتنازعين على الصفة التي وردت بها الآية الكريمة.
مشروعیت مباهله میان طرفین منازعه به نحوی که در آیۀ کریمه آمده است.

اِنَّ هٰذَا لَهُوَ الْقَصَصُ الْحَقُّ ۚ— وَمَا مِنْ اِلٰهٍ اِلَّا اللّٰهُ ؕ— وَاِنَّ اللّٰهَ لَهُوَ الْعَزِیْزُ الْحَكِیْمُ ۟
قطعا این ماجرای مربوط به عیسی علیه السلام که آن رابرایت بیان کردیم، همان خبر حقی است که هیچ دروغ و تردیدی در آن راه ندارد، و هیچ معبود یگانه و برحقی جز الله نیست، و همانا الله در ملک خویش شکست‌ناپذیر و در تدبیر و امر و خلق خویش بسیار داناست.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
فَاِنْ تَوَلَّوْا فَاِنَّ اللّٰهَ عَلِیْمٌۢ بِالْمُفْسِدِیْنَ ۟۠
پس اگر از آنچه که آورده‌ای روی گرداندند، و از تو پیروی نکردند، این امر به‌سبب فساد آنها است، و الله نسبت به کسانی‌که در روی زمین فساد برپا می‌کنند داناست و آنها را به‌خاطر این کار مجازات خواهد کرد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
قُلْ یٰۤاَهْلَ الْكِتٰبِ تَعَالَوْا اِلٰی كَلِمَةٍ سَوَآءٍ بَیْنَنَا وَبَیْنَكُمْ اَلَّا نَعْبُدَ اِلَّا اللّٰهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهٖ شَیْـًٔا وَّلَا یَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا اَرْبَابًا مِّنْ دُوْنِ اللّٰهِ ؕ— فَاِنْ تَوَلَّوْا فَقُوْلُوا اشْهَدُوْا بِاَنَّا مُسْلِمُوْنَ ۟
- ای رسول- بگو: ای اهل کتاب، چه یهودیان و چه نصاری، بیایید بر سخن عدلی که همگی ما در آن یکسان هستیم جمع شویم و آن اینکه: فقط الله را عبادت کنیم و هیچ‌کس غیر او را هر چند مقام و جایگاه بالایی داشته باشد همراه او عبادت نکنیم، و برخی از ما برخی دیگر را اربابانی نگیرند که آنها را به‌جای الله عبادت و طاعت کنند، پس اگر از این حقیقت و سخن عدلی که آنها را به‌سوی آن فرامی‌خوانی روی برگرداندند، پس – ای مؤمنان- به آنها بگویید: گواه باشید که ما با طاعت، تسلیم و فرمان‌بردار الله هستیم.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
یٰۤاَهْلَ الْكِتٰبِ لِمَ تُحَآجُّوْنَ فِیْۤ اِبْرٰهِیْمَ وَمَاۤ اُنْزِلَتِ التَّوْرٰىةُ وَالْاِنْجِیْلُ اِلَّا مِنْ بَعْدِهٖ ؕ— اَفَلَا تَعْقِلُوْنَ ۟
ای اهل کتاب، چرا در مورد آیین ابراهیم -علیه السلام- مجادله می کنید؟! به گونه ای که یهودیان، یهودی بودن ابراهیم -علیه السلام- و نصرانی ها نصرانی بودنش را ادعا می کنند، حال آن که می دانید یهودیت و نصرانیت پس از مدت طولانی بعد از مرگ ابراهیم -علیه السلام- ظهور کرد، آیا با عقل خویش، بطلان سخن و ادعایتان را درک نمی کنید؟!
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
هٰۤاَنْتُمْ هٰۤؤُلَآءِ حَاجَجْتُمْ فِیْمَا لَكُمْ بِهٖ عِلْمٌ فَلِمَ تُحَآجُّوْنَ فِیْمَا لَیْسَ لَكُمْ بِهٖ عِلْمٌ ؕ— وَاللّٰهُ یَعْلَمُ وَاَنْتُمْ لَا تَعْلَمُوْنَ ۟
هان- ای اهل کتاب- شما در موردی از امور دین‌تان و آنچه بر شما فرو فرستاده شده است با پیامبر مجادله کردید که نسبت به آن دانشی داشتید، پس چرا در مورد امر و دین ابراهیم علیه السلام که نسبت به آن دانشی ندارید و در کتاب‌های‌تان نیست و پیامبران‌تان آن را نیاورده‌اند، مجادله می‌کنید؟! درحالی‌که الله حقایق و باطن امور را می‌داند و شما نمی‌دانید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
مَا كَانَ اِبْرٰهِیْمُ یَهُوْدِیًّا وَّلَا نَصْرَانِیًّا وَّلٰكِنْ كَانَ حَنِیْفًا مُّسْلِمًا ؕ— وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِیْنَ ۟
ابراهیم علیه السلام نه بر آیین یهودیت بود و نه بر آیین نصرانیت، بلکه از ادیان باطل رویگردان و فقط تسلیم الله متعال بود، و چنان‌که مشرکان عرب ادعا می‌کنند که بر آیین ابراهیم علیه السلام هستند، از مشرکان نیز نبود.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِنَّ اَوْلَی النَّاسِ بِاِبْرٰهِیْمَ لَلَّذِیْنَ اتَّبَعُوْهُ وَهٰذَا النَّبِیُّ وَالَّذِیْنَ اٰمَنُوْا ؕ— وَاللّٰهُ وَلِیُّ الْمُؤْمِنِیْنَ ۟
همانا سزاوارترین مردم برای انتساب به ابراهیم علیه السلام، همان کسانی هستند که از آنچه در زمانش آورد پیروی کردند، و نیز سزاوارترین مردم به آن، این پیامبر، محمد صلی الله علیه وسلم است و کسانی از این امت که ایمان آوردند، و الله یاور و محافظ کسانی است که به او ایمان آوردند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَدَّتْ طَّآىِٕفَةٌ مِّنْ اَهْلِ الْكِتٰبِ لَوْ یُضِلُّوْنَكُمْ ؕ— وَمَا یُضِلُّوْنَ اِلَّاۤ اَنْفُسَهُمْ وَمَا یَشْعُرُوْنَ ۟
- ای مؤمنان- علمایی از اهل کتاب چه یهودی و چه نصرانی آرزو می‌کنند که شما را از حقی که الله شما را به آن هدایت فرمود گمراه می‌کردند، اما جز خودشان را گمراه نمی‌کنند؛ زیرا کوشش آنها در گمراه‌ساختن مؤمنان، بر گمراهی خودشان می‌افزاید و سرانجامِ کارهای‌شان را نمی‌دانند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
یٰۤاَهْلَ الْكِتٰبِ لِمَ تَكْفُرُوْنَ بِاٰیٰتِ اللّٰهِ وَاَنْتُمْ تَشْهَدُوْنَ ۟
ای اهل کتاب، یهود و نصاری، چرا به آیات الله و دلالت آنها بر نبوت محمد صلی الله علیه وسلم، که بر شما نازل فرمود کفر می‌ورزید، درحالی‌که گواهی می‌دهید حقیقتی است که کتاب‌های‌تان بر آن دلالت دارند؟!
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• أن الرسالات الإلهية كلها اتفقت على كلمة عدل واحدة، وهي: توحيد الله تعالى والنهي عن الشرك.
تمام رسالت های الهی بر سر یک کلمه ی عادلانه اتفاق دارند، كه عبارت است از: توحید الله متعال و نهی از شرک.

• أهمية العلم بالتاريخ؛ لأنه قد يكون من الحجج القوية التي تُرَدُّ بها دعوى المبطلين.
اهمیت علم به تاریخ؛ زیرا یکی از دلایل قوی برای پاسخ به ادعای پیروان باطل است.

• أحق الناس بإبراهيم عليه السلام من كان على ملته وعقيدته، وأما مجرد دعوى الانتساب إليه مع مخالفته فلا تنفع.
سزاوارترین مردم به ابراهیم علیه السلام، کسانی هستند که بر آیین و عقیدۀ او باشند، اما مجرد ادعای انتساب به او، هیچ سودی نمی‌رساند.

• دَلَّتِ الآيات على حرص كفرة أهل الكتاب على إضلال المؤمنين من هذه الأمة حسدًا من عند أنفسهم.
آیات بر اشتیاق کافران اهل کتاب بر گمراه‌ساختن مؤمنان این امت به سبب حسادت، دلالت دارند.

یٰۤاَهْلَ الْكِتٰبِ لِمَ تَلْبِسُوْنَ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُوْنَ الْحَقَّ وَاَنْتُمْ تَعْلَمُوْنَ ۟۠
ای اهل کتاب چرا حقیقتی را که در کتاب‌های‌تان نازل شده است با باطلی از نزد خودتان درمی‌آمیزید، و حق و هدایتی را که در کتاب‌های‌تان است، از جمله صحت نبوت محمد صلی الله علیه وسلم، پنهان می‌کنید، درحالی‌که حق را از باطل و هدایت را از گمراهی بازمی‌شناسید؟!
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَقَالَتْ طَّآىِٕفَةٌ مِّنْ اَهْلِ الْكِتٰبِ اٰمِنُوْا بِالَّذِیْۤ اُنْزِلَ عَلَی الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَجْهَ النَّهَارِ وَاكْفُرُوْۤا اٰخِرَهٗ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُوْنَ ۟ۚۖ
گروهی از علمای یهود گفتند: در ظاهر به قرآنی که بر مؤمنان نازل شده است در اول روز ایمان بیاورید و آخر روز به آن کفر ورزید، شاید آنها به‌سبب کفر شما به آن، پس از اینکه ایمان آوردید، در دین‌شان تردید کنند، آن‌گاه از آن بازگردند و بگویند: آنها که به کتاب‌های الله داناتر هستند از آن بازگشته‌اند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَلَا تُؤْمِنُوْۤا اِلَّا لِمَنْ تَبِعَ دِیْنَكُمْ ؕ— قُلْ اِنَّ الْهُدٰی هُدَی اللّٰهِ ۙ— اَنْ یُّؤْتٰۤی اَحَدٌ مِّثْلَ مَاۤ اُوْتِیْتُمْ اَوْ یُحَآجُّوْكُمْ عِنْدَ رَبِّكُمْ ؕ— قُلْ اِنَّ الْفَضْلَ بِیَدِ اللّٰهِ ۚ— یُؤْتِیْهِ مَنْ یَّشَآءُ ؕ— وَاللّٰهُ وَاسِعٌ عَلِیْمٌ ۟ۚۙ
همچنین گفتند: جز به کسی که از دین شما پیروی می کند؛ ایمان نیاورید. -ای پیامبر- بگو: به راستی تنها هدایت الله متعال؛ هدایت به سوی حق است، نه تکذیب و لجاجتی که شما بر آن هستید، آن هم از ترس این که مبادا به کسی دیگر مثل فضیلتی که به شما داده شده است، بخشيده شود، یا از ترس این که مبادا در صورت تصدیق آنچه که بر آن ها نازل شده، نزد پروردگارتان بر شما حجت بیاورند. -ای پیامبر- بگو: همانا فضل و بزرگی در دست الله متعال است و آن را به هر کسی از بندگانش که بخواهد مى بخشد، فضل و بخشش او منحصر به یک امت نیست، الله متعال دارای فضلی گسترده می باشد و خود می داند که چه كسى شایسته آن است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
یَّخْتَصُّ بِرَحْمَتِهٖ مَنْ یَّشَآءُ ؕ— وَاللّٰهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیْمِ ۟
رحمت خویش را به هر یک از مخلوقاتش که بخواهد اختصاص می‌دهد، چنان‌که با هدایت و نبوت و انواع دهش‌ها او را فضیلت می‌دهد و الله دارای بخششی بزرگ و بی‌اندازه است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَمِنْ اَهْلِ الْكِتٰبِ مَنْ اِنْ تَاْمَنْهُ بِقِنْطَارٍ یُّؤَدِّهٖۤ اِلَیْكَ ۚ— وَمِنْهُمْ مَّنْ اِنْ تَاْمَنْهُ بِدِیْنَارٍ لَّا یُؤَدِّهٖۤ اِلَیْكَ اِلَّا مَا دُمْتَ عَلَیْهِ قَآىِٕمًا ؕ— ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ قَالُوْا لَیْسَ عَلَیْنَا فِی الْاُمِّیّٖنَ سَبِیْلٌ ۚ— وَیَقُوْلُوْنَ عَلَی اللّٰهِ الْكَذِبَ وَهُمْ یَعْلَمُوْنَ ۟
و از اهل کتاب، کسی هست که اگر او را بر مال زیادی امین شماری، آنچه را که به او امانت داده شده است به تو بازمی‌گرداند، و از آنها کسی است که اگر او را بر مال اندکی امین شماری، آنچه را به او امانت داده شده است به تو بازنمی‌گرداند، مگر اینکه پیوسته بر مطالبه و درخواست از او اصرار کنی. این امر به‌سبب سخن و گمان فاسدشان است که: در مورد عرب و خوردن اموال‌شان، گناهی بر ما نیست؛ چون الله این کار را به ما اجازه داده است، این دروغ را می‌گویند درحالی‌که می‌دانند بر الله دروغ می‌بندند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
بَلٰی مَنْ اَوْفٰی بِعَهْدِهٖ وَاتَّقٰی فَاِنَّ اللّٰهَ یُحِبُّ الْمُتَّقِیْنَ ۟
امر آن‌گونه که آنها گمان کردند نیست، بلکه بر آنها گناه است، اما هرکس به پیمان خویش با الله مبنی بر ایمان به او و رسولانش وفا کند و به پیمان خویش با مردم وفا کند و امانت را بازگرداند، و با اجرای اوامر و ترک نواهی الله از او بترسد؛ همانا الله پرهیزگاران را دوست دارد و در قبال این کار، گرامی‌ترین پاداش را به آنها خواهد داد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِنَّ الَّذِیْنَ یَشْتَرُوْنَ بِعَهْدِ اللّٰهِ وَاَیْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِیْلًا اُولٰٓىِٕكَ لَا خَلَاقَ لَهُمْ فِی الْاٰخِرَةِ وَلَا یُكَلِّمُهُمُ اللّٰهُ وَلَا یَنْظُرُ اِلَیْهِمْ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ وَلَا یُزَكِّیْهِمْ ۪— وَلَهُمْ عَذَابٌ اَلِیْمٌ ۟
همانا کسانی که حکم الهی را مبنی بر پیروی از آنچه که در کتابش نازل کرده و پیامبرانش را برای آن فرستاده است، تغییر دادند، و سوگندهایی که برای به جا آوردن عهد و پیمان الهی خورده بودند را شکستند، و آن را با بهای ناچیزی از کالای دنیا عوض کردند؛ سهمی از پاداش اخروی ندارند، و الله متعال (در روز قیامت) با آن ها با کلامی خوشایند سخن نمی گوید و با دید مرحمت به آن ها نمی نگرد، و آن ها را از پلیدی گناه و کفرشان پاک نمی کند و عذاب دردناکی (در پیش) دارند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• من علماء أهل الكتاب من يخدع أتباع ملتهم، ولا يبين لهم الحق الذي دلت عليه كتبهم، وجاءت به رسلهم.
برخی علمای اهل کتاب، به پیروان دین‌شان نیرنگ می‌زنند و حقیقتی را که کتاب‌های‌شان بر آن دلالت می‌کند و رسولان‌شان آن را آورده‌اند به آنها نمی گویند.

• من وسائل الكفار الدخول في الدين والتشكيك فيه من الداخل.
یکی از روش‌های کفار، ورود به دین و ایجاد شک در آن از داخل است.

• الله تعالى هو الوهاب المتفضل، يعطي من يشاء بفضله، ويمنع من يشاء بعدله وحكمته، ولا ينال فضله إلا بطاعته.
الله تعالی است که بخشنده و احسان‌کننده است، براساس فضل خویش به هرکس بخواهد می‌بخشد و براساس عدالت و حکمت خویش، هرکس را بخواهد محروم می‌کند، و فضل او جز با طاعتش به دست نمی‌آید.

• كل عِوَضٍ في الدنيا عن الإيمان بالله والوفاء بعهده - وإن كان عظيمًا - فهو قليل حقير أمام ثواب الآخرة ومنازلها.
هر عوضی در دنیا در برابر ایمان به الله و وفای به پیمان او تعالی- هر چند که بزرگ باشد-، نسبت به ثواب و منازل آخرت، اندک و ناچیز است.

وَاِنَّ مِنْهُمْ لَفَرِیْقًا یَّلْوٗنَ اَلْسِنَتَهُمْ بِالْكِتٰبِ لِتَحْسَبُوْهُ مِنَ الْكِتٰبِ وَمَا هُوَ مِنَ الْكِتٰبِ ۚ— وَیَقُوْلُوْنَ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ وَمَا هُوَ مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ ۚ— وَیَقُوْلُوْنَ عَلَی اللّٰهِ الْكَذِبَ وَهُمْ یَعْلَمُوْنَ ۟
و گروهی از یهود هستند که زبان‌های‌شان را با بیان آنچه که از توراتِ نازل‌شده از سوی الله نیست می‌چرخانند، تا شما گمان کنید که آنها تورات می‌خوانند، درحالی‌که از تورات نیست، بلکه به الله دروغ و افترا می‌بندند و می‌گویند: آنچه می‌خوانیم از جانب الله نازل شده است، درحالی‌که از جانب الله نیست، و بر الله دروغ می‌بندند درحالی‌که از دروغ‌شان بر الله و رسولانش آگاه هستند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
مَا كَانَ لِبَشَرٍ اَنْ یُّؤْتِیَهُ اللّٰهُ الْكِتٰبَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ ثُمَّ یَقُوْلَ لِلنَّاسِ كُوْنُوْا عِبَادًا لِّیْ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَلٰكِنْ كُوْنُوْا رَبّٰنِیّٖنَ بِمَا كُنْتُمْ تُعَلِّمُوْنَ الْكِتٰبَ وَبِمَا كُنْتُمْ تَدْرُسُوْنَ ۟ۙ
برای هیچ بشری سزاوار نیست که الله کتابی نازل‌شده از جانب خود به او بدهد و علم و فهم به او روزی دهد و او را به عنوان پیامبر برگزیند، سپس او به مردم بگوید: به جای الله، عبادت کنندگانِ من باشید، بلکه باید به آنها بگوید: به این سبب که کتاب نازل‌شده را به مردم تعلیم می‌دادید و براساس حفظ و فهم آن را به مردم درس می‌دادید، علمای عامل و تربیت‌کننده برای مردم و اصلاح‌کنندۀ امورشان باشید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَلَا یَاْمُرَكُمْ اَنْ تَتَّخِذُوا الْمَلٰٓىِٕكَةَ وَالنَّبِیّٖنَ اَرْبَابًا ؕ— اَیَاْمُرُكُمْ بِالْكُفْرِ بَعْدَ اِذْ اَنْتُمْ مُّسْلِمُوْنَ ۟۠
و – همچنین- او را نسزد که به شما امر کند فرشتگان علیهم السلام و پیامبران علیهم السلام را اربابانی بگیرید که به‌جای الله آنها را عبادت کنید، آیا برای او جایز است پس از اینکه به او گردن نهادید و تسلیم او شدید، شما را به کفر به الله فرمان دهد؟!
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَاِذْ اَخَذَ اللّٰهُ مِیْثَاقَ النَّبِیّٖنَ لَمَاۤ اٰتَیْتُكُمْ مِّنْ كِتٰبٍ وَّحِكْمَةٍ ثُمَّ جَآءَكُمْ رَسُوْلٌ مُّصَدِّقٌ لِّمَا مَعَكُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهٖ وَلَتَنْصُرُنَّهٗ ؕ— قَالَ ءَاَقْرَرْتُمْ وَاَخَذْتُمْ عَلٰی ذٰلِكُمْ اِصْرِیْ ؕ— قَالُوْۤا اَقْرَرْنَا ؕ— قَالَ فَاشْهَدُوْا وَاَنَا مَعَكُمْ مِّنَ الشّٰهِدِیْنَ ۟
- ای رسول- به یادآور آن‌گاه که الله پیمان محکم از انبیا گرفت و به آنها فرمود: هرگاه کتابی که بر شما نازل می‌کنم و حکمتی که آن را به شما می‌آموزانم به شما دادم، و یکی از شما به مکانت و جایگاهی رسید، سپس رسولی از جانب من – یعنی محمد صلی الله علیه وسلم - نزدتان آمد که کتاب و حکمتی را که با شماست تصدیق کرد؛ حتماً به آنچه آورده است ایمان بیاورید، و حتماً با پیروی از او، به او یاری رسانید، پس – ای پیامبران- آیا بر این امر اقرار دارید، و پیمان محکم من در این مورد را پذیرفتید؟ آن‌گاه پیامبران علیهم السلام پاسخ دادند: به آن اقرار کردیم، الله فرمود: بر خودتان و امت‌های‌تان گواهی دهید، و من نیز همراه شما از گواهان بر شما و آنها هستم.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
فَمَنْ تَوَلّٰی بَعْدَ ذٰلِكَ فَاُولٰٓىِٕكَ هُمُ الْفٰسِقُوْنَ ۟
پس هرکس بعد از این پیمان که با گواهی الله و رسولانش محکم شده، روی گرداند، آنها از دین و طاعت الله خارج هستند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اَفَغَیْرَ دِیْنِ اللّٰهِ یَبْغُوْنَ وَلَهٗۤ اَسْلَمَ مَنْ فِی السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ طَوْعًا وَّكَرْهًا وَّاِلَیْهِ یُرْجَعُوْنَ ۟
آیا این خارج‌شدگان از دین و طاعت الله، غیر از دین الله که آن را برای بندگانش برگزید – یعنی اسلام- را طلب می‌کنند؟! درحالی‌که تمام مخلوقات آسمان‌ها و زمین، به دلخواه مانند مؤمنان، یا به اجبار مانند کافران، بر او سبحانه گردن نهاده‌اند و تسلیم او شده‌اند، سپس در روز قیامت تمام مخلوقات برای محاسبه و جزا به‌سوی او تعالی بازمی‌گردند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• ضلال علماء اليهود ومكرهم في تحريفهم كلام الله، وكذبهم على الناس بنسبة تحريفهم إليه تعالى.
گمراهی و حیله گری علمای یهود در تحریف کلام الله، و دروغ گفتنشان به مردم نسبت به تحریف کلام الهی.

• كل من يدعي أنه على دين نبي من أنبياء الله إذا لم يؤمن بمحمد عليه الصلاة والسلام فهو ناقض لعهده مع الله تعالى.
هرکس ادعا می‌کند که بر دین یکی از پیامبران الله است، تا زمانی‌که به محمد صلی الله علیه وسلم ایمان نیاورده است، پیمان خویش با الله متعال را شکسته است.

• أعظم الناس منزلةً العلماءُ الربانيون الذين يجمعون بين العلم والعمل، ويربُّون الناس على ذلك.
بالاترین مردم از نظر منزلت، علمای ربانی هستند که هم علم دارند وهم عمل و مردم را بر این اساس تربیت می‌کنند.

• أعظم الضلال الإعراض عن دين الله تعالى الذي استسلم له سبحانه الخلائق كلهم بَرُّهم وفاجرهم.
بزرگترین گمراهی، رویگردانی از دین الله تعالی است که تمام مخلوقات نیکوکار و بدکردار تسلیم او هستند.

قُلْ اٰمَنَّا بِاللّٰهِ وَمَاۤ اُنْزِلَ عَلَیْنَا وَمَاۤ اُنْزِلَ عَلٰۤی اِبْرٰهِیْمَ وَاِسْمٰعِیْلَ وَاِسْحٰقَ وَیَعْقُوْبَ وَالْاَسْبَاطِ وَمَاۤ اُوْتِیَ مُوْسٰی وَعِیْسٰی وَالنَّبِیُّوْنَ مِنْ رَّبِّهِمْ ۪— لَا نُفَرِّقُ بَیْنَ اَحَدٍ مِّنْهُمْ ؗ— وَنَحْنُ لَهٗ مُسْلِمُوْنَ ۟
- ای رسول- بگو: به الله به عنوان معبود ایمان آوردیم، و در آنچه که ما را به آن فرمان داده از او اطاعت کردیم، و به وحیی که آن را بر ما نازل فرموده، و به آنچه بر ابراهیم علیه السلام و اسماعیل علیه السلام و اسحاق علیه السلام و یعقوب علیه السلام و به آنچه بر پیامبران علیهم السلام از فرزندان یعقوب علیه السلام، و به کتاب‌ها و آیاتی که به موسی علیه السلام و عیسی علیه السلام و تمام پیامبران علیهم السلام از جانب پروردگارشان داده شده است، ایمان آوردیم، میان آنها تفاوت نمی‌گذاریم به این نحو که به برخی ایمان بیاوریم و به برخی دیگر کفر ورزیم، و ما فقط فرمان‌بردار و تسلیم الله متعال هستیم.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَمَنْ یَّبْتَغِ غَیْرَ الْاِسْلَامِ دِیْنًا فَلَنْ یُّقْبَلَ مِنْهُ ۚ— وَهُوَ فِی الْاٰخِرَةِ مِنَ الْخٰسِرِیْنَ ۟
و هرکس دینی غیر از اسلام که الله آن را برگزیده است بجوید؛ الله هرگز از او نمی‌پذیرد، و آنها در آخرت با ورود به آتش به خودشان زیان رسانده اند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
كَیْفَ یَهْدِی اللّٰهُ قَوْمًا كَفَرُوْا بَعْدَ اِیْمَانِهِمْ وَشَهِدُوْۤا اَنَّ الرَّسُوْلَ حَقٌّ وَّجَآءَهُمُ الْبَیِّنٰتُ ؕ— وَاللّٰهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظّٰلِمِیْنَ ۟
گروهی‌که پس ایمان‌ آوردن به الله و گواهی دادن به حقانیت آنچه رسول، محمد صلی الله علیه وسلم آورد، و دلایل آشکار بر صحت این امر برای‌شان آمد، کفر ورزیدند، الله چگونه آنها را برای ایمان به خود و رسولش توفیق می‌دهد؟! الله گروه ستمکار را که گمراهی را به‌جای هدایت برگزیدند، به ایمان به خود توفیق نمی‌دهد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اُولٰٓىِٕكَ جَزَآؤُهُمْ اَنَّ عَلَیْهِمْ لَعْنَةَ اللّٰهِ وَالْمَلٰٓىِٕكَةِ وَالنَّاسِ اَجْمَعِیْنَ ۟ۙ
همانا جزای آن ستمکاران که باطل را برگزیدند این است که لعنت الله و فرشتگان و تمام مردم بر آنها است، پس آنها از رحمت الله دور و رانده هستند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
خٰلِدِیْنَ فِیْهَا ۚ— لَا یُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ یُنْظَرُوْنَ ۟ۙ
در آتش جاودان هستند و از آن خارج نمی‌شوند، و عذابش از آنها کاسته نمی‌شود، و به آنها مهلت داده نمی‌شود تا توبه کنند و عذر بیاورند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِلَّا الَّذِیْنَ تَابُوْا مِنْ بَعْدِ ذٰلِكَ وَاَصْلَحُوْا ۫— فَاِنَّ اللّٰهَ غَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟
مگر کسانی‌که پس از کفر و ستم‌شان به‌سوی الله بازگشتند و عمل صالح انجام دادند؛ زیرا الله برای بندگان توبه‌کارش بسیار آمرزنده و مهربان است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِنَّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا بَعْدَ اِیْمَانِهِمْ ثُمَّ ازْدَادُوْا كُفْرًا لَّنْ تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ ۚ— وَاُولٰٓىِٕكَ هُمُ الضَّآلُّوْنَ ۟
همانا کسانی که پس از ایمانشان کافر شدند، و تا زمان مرگشان بر کفر ماندند؛ هنگام فرا رسیدن مرگ، توبه از آن ها پذیرفته نخواهد شد، چرا که زمان (قبولی توبه) گذشته است، ایشان همان کسانی هستند که از راه راست رسیدن به الله متعال گمراه شده اند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِنَّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا وَمَاتُوْا وَهُمْ كُفَّارٌ فَلَنْ یُّقْبَلَ مِنْ اَحَدِهِمْ مِّلْءُ الْاَرْضِ ذَهَبًا وَّلَوِ افْتَدٰی بِهٖ ؕ— اُولٰٓىِٕكَ لَهُمْ عَذَابٌ اَلِیْمٌۙ— وَّمَا لَهُمْ مِّنْ نّٰصِرِیْنَ ۟۠
همانا کسانی‌که کفر ورزیدند و بر کفرشان مردند؛ از هیچ‌یک از آنها طلا به مقدار وزن زمین پذیرفته نخواهد شد هر چند آن را در برابر آزادی خویش از آتش ارائه کنند، برای آنها عذابی دردآور است، و در روز قیامت یاورانی ندارند تا عذاب را از آنها دور سازد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• يجب الإيمان بجميع الأنبياء الذين أرسلهم الله تعالى، وجميع ما أنزل عليهم من الكتب، دون تفريق بينهم.
ایمان به تمام پیامبرانی که الله متعال آنها را فرستاده است و تمام کتاب‌هایی که بر آنها نازل کرده است، بدون اینکه میان آنها تفاوت گذاشته شود، واجب است.

• لا يقبل الله تعالى من أحد دينًا أيًّا كان بعد بعثة النبي محمد صلى الله عليه وسلم إلا الإسلام الذي جاء به.
پس از بعثت پیامبر، محمد صلی الله علیه وسلم، الله جز اسلام که محمد صلی الله علیه وسلم آن را آورده است، هیچ دینی را از هیچ‌کس نمی‌پذیرد.

• مَنْ أصر على الضلال، واستمر عليه، فقد يعاقبه الله بعدم توفيقه إلى التوبة والهداية.
هرکس بر گمراهی اصرار کند و به آن ادامه دهد، الله او را با عدم توفیق به توبه و هدایت مجازات می‌کند.

• باب التوبة مفتوح للعبد ما لم يحضره الموت، أو تشرق الشمس من مغربها، فعندئذ لا تُقْبل منه التوبة.
درِ توبه تا زمانی‌که مرگ فرا نرسیده است، یا خورشید از مغرب طلوع نکرده است، به روی بنده باز است، اما در زمان‌های مذکور توبه پذیرفته نمی‌شود.

• لا ينجي المرء يوم القيامة من عذاب النار إلا عمله الصالح، وأما المال فلو كان ملء الأرض لم ينفعه شيئًا.
در روز قیامت، فقط عمل صالح انسان، او را از عذاب آتش نجات می‌دهد، اما مال حتی اگر چنان زیاد باشد که زمین را پر بکند، ذره‌ای به او فایده نمی‌رساند.

لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتّٰی تُنْفِقُوْا مِمَّا تُحِبُّوْنَ ؕ۬— وَمَا تُنْفِقُوْا مِنْ شَیْءٍ فَاِنَّ اللّٰهَ بِهٖ عَلِیْمٌ ۟
- ای مؤمنان- هرگز به ثواب و منزلت نیکوکاران دست نمی‌یابید مگر زمانی‌که از اموال‌تان که دوست دارید در راه الله انفاق کنید، و هر انفاقی که کنید، کم باشد یا زیاد، همانا الله از نیّات و اعمال شما آگاه است و هرکس را بر اساس عملش جزا می‌دهد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
كُلُّ الطَّعَامِ كَانَ حِلًّا لِّبَنِیْۤ اِسْرَآءِیْلَ اِلَّا مَا حَرَّمَ اِسْرَآءِیْلُ عَلٰی نَفْسِهٖ مِنْ قَبْلِ اَنْ تُنَزَّلَ التَّوْرٰىةُ ؕ— قُلْ فَاْتُوْا بِالتَّوْرٰىةِ فَاتْلُوْهَاۤ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟
تمام غذاهای پاکیزه برای بنی‌اسرائیل حلال بود، و چیزی از آن برای‌شان حرام نشده بود مگر آنچه را که یعقوب علیه السلام قبل از نزول تورات بر خودش حرام کرده بود، نه چنان‌که یهود ادعا می‌کنند که آن تحریم در تورات بوده است، - ای پیامبر- به آنها بگو: اگر در این ادعا راست می‌گویید، پس تورات را بیاورید و آن را بخوانید، آن‌گاه مبهوت ماندند و آن را نیاوردند. این مثال، بر دروغ بستن بر تورات و تحریف مضمون آن توسط یهودیان دلالت می‌کند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
فَمَنِ افْتَرٰی عَلَی اللّٰهِ الْكَذِبَ مِنْ بَعْدِ ذٰلِكَ فَاُولٰٓىِٕكَ هُمُ الظّٰلِمُوْنَ ۟ؔ
پس هرکس بعد از ظهور حجت بر الله دروغ ببندد، به اینکه آنچه را یعقوب علیه السلام بر خود حرام کرده بود، بدون تحریم از جانب الله بود؛ آنها با رهاکردن حق پس از ظهور حجتش بر خود ستم روا داشته‌اند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
قُلْ صَدَقَ اللّٰهُ ۫— فَاتَّبِعُوْا مِلَّةَ اِبْرٰهِیْمَ حَنِیْفًا ؕ— وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِیْنَ ۟
- ای پیامبر- بگو: الله در آنچه که در مورد یعقوب علیه السلام خبر داده، و تمام آنچه که نازل فرموده و تشریع کرده است، راست گفت. پس از دین ابراهیم علیه السلام پیروی کنید، که به راستی از تمام ادیان به‌سوی دین اسلام گرویده بود، و غیر الله را هرگز با او شریک قرار نداده بود.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِنَّ اَوَّلَ بَیْتٍ وُّضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِیْ بِبَكَّةَ مُبٰرَكًا وَّهُدًی لِّلْعٰلَمِیْنَ ۟ۚ
همانا اولین خانه‌ای که در زمین برای تمام مردم به‌خاطر عبادت الله ساخته شد، بیت الله الحرام در مکه است، که خانۀ مبارکی است، و منافع دینی و دنیوی زیادی دارد و در آن هدایتی برای تمام جهانیان است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
فِیْهِ اٰیٰتٌۢ بَیِّنٰتٌ مَّقَامُ اِبْرٰهِیْمَ ۚ۬— وَمَنْ دَخَلَهٗ كَانَ اٰمِنًا ؕ— وَلِلّٰهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ اِلَیْهِ سَبِیْلًا ؕ— وَمَنْ كَفَرَ فَاِنَّ اللّٰهَ غَنِیٌّ عَنِ الْعٰلَمِیْنَ ۟
در این خانه، نشانه‌های آشکاری مانند مناسک و مشاعر، بر عزت و فضیلت آن وجود دارد، از جملۀ این نشانه‌ها، سنگی است که ابراهیم علیه السلام آن‌گاه که خواست دیوار کعبه را بالا ببرد بر روی آن ایستاد، و یکی دیگر از این نشانه‌ها، این است که هرکس در آن وارد شود، ترس از او برداشته می‌شود و آسیبی به او نمی‌رسد. و الله قصد این خانه برای ادای مناسک حج را بر مردمی که توانایی رسیدن به آن را دارند واجب گردانیده است، و هرکس به فریضۀ حج کفر ورزد، همانا الله از این کافر و از تمام جهانیان بی‌نیاز است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
قُلْ یٰۤاَهْلَ الْكِتٰبِ لِمَ تَكْفُرُوْنَ بِاٰیٰتِ اللّٰهِ ۖۗ— وَاللّٰهُ شَهِیْدٌ عَلٰی مَا تَعْمَلُوْنَ ۟
- ای پیامبر- بگو: ای اهل کتاب، چه یهود و چه نصاری، چرا دلایل راستگویی پیامبر از جمله دلایلی را که تورات و انجیل آورده‌اند انکار می‌کنید؟! و الله بر این عمل شما آگاه است و آن را می‌بیند و به‌خاطر آن شما را مجازات می‌کند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
قُلْ یٰۤاَهْلَ الْكِتٰبِ لِمَ تَصُدُّوْنَ عَنْ سَبِیْلِ اللّٰهِ مَنْ اٰمَنَ تَبْغُوْنَهَا عِوَجًا وَّاَنْتُمْ شُهَدَآءُ ؕ— وَمَا اللّٰهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُوْنَ ۟
- ای پیامبر- بگو: ای اهل کتاب یهود و نصاری، چرا مردمانی را که به دین الله ایمان می‌آورند از دین الله بازمی‌دارید، برای دین الله، انحراف از حق به باطل و برای پیروانش، گمراهی از هدایت را می‌جویید، درحالی‌که شما گواه هستید این دین، همان حقیقتی است که در کتاب‌های‌تان تصدیق شده است؟! و الله از کفری که به او می‌ورزید و اینکه از راهش بازمی‌دارید غافل نیست و شما را به‌خاطر آن مجازات خواهد کرد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْۤا اِنْ تُطِیْعُوْا فَرِیْقًا مِّنَ الَّذِیْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ یَرُدُّوْكُمْ بَعْدَ اِیْمَانِكُمْ كٰفِرِیْنَ ۟
ای کسانی‌که به الله ایمان آورده‌اید و از رسولش پیروی کرده‌اید، اگر گروهی از اهل کتاب از یهود و نصاری را در آنچه که می‌گویند پیروی کنید، و نظر آنها را در آنچه که ادعا می‌کنند بپذیرید، به‌سبب حسادت و گمراهی از هدایت که به آن مبتلا هستند، شما را پس از ایمان به کفر بازمی‌گردانند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• كَذِبُ اليهود على الله تعالى وأنبيائه، ومن كذبهم زعمهم أن تحريم يعقوب عليه السلام لبعض الأطعمة نزلت به التوراة.
یهودیان بر الله متعال و پیامبرانش علیهم السلام دروغ بستند، از جمله اینکه ادعا کردند تحریم برخی غذاها توسط یعقوب علیه السلام، در تورات نازل شده است.

• أعظم أماكن العبادة وأشرفها البيت الحرام، فهو أول بيت وضع لعبادة الله، وفيه من الخصائص ما ليس في سواه.
بزرگترین و گرامی‌ترین مکان برای عبادت، بیت‌الحرام است، زیرا اولین خانه‌ای است که برای عبادت الله قرار داده شده و خصوصیت‌هایی دارد که دیگر اماکن ندارند.

• ذَكَرَ الله وجوب الحج بأوكد ألفاظ الوجوب تأكيدًا لوجوبه.
الله متعال برای تأکید بر وجوب حج، این حکم را با مؤکدترین الفاظ بیان فرمود.

وَكَیْفَ تَكْفُرُوْنَ وَاَنْتُمْ تُتْلٰی عَلَیْكُمْ اٰیٰتُ اللّٰهِ وَفِیْكُمْ رَسُوْلُهٗ ؕ— وَمَنْ یَّعْتَصِمْ بِاللّٰهِ فَقَدْ هُدِیَ اِلٰی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیْمٍ ۟۠
و چگونه پس از اینکه به الله ایمان آوردید، به او کفر می‌ورزید، درحالی‌که بزرگترین سبب برای پایداری بر ایمان همراه شماست! زیرا آیات الله بر شما خوانده می‌شود، و رسولش محمد صلی الله علیه وسلم آن را برای شما توضیح می‌دهد، و هرکس به کتاب الله و سنت رسولش چنگ بزند، همانا الله او را به راه راستی که هیچ کجی و انحرافی ندارد توفیق داده است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ حَقَّ تُقٰتِهٖ وَلَا تَمُوْتُنَّ اِلَّا وَاَنْتُمْ مُّسْلِمُوْنَ ۟
ای کسانی‌که به الله ایمان آورده‌اید و از رسولش پیروی کرده‌اید، آن‌گونه که سزاوار ترسیدن است از پروردگارتان بترسید، و این امر با پیروی از اوامر او و اجتناب از نواهی‌اش و شکرگزاری بر نعمت‌هایش حاصل می‌شود، و به دین‌تان چنگ بزنید تا زمانی‌که مرگ شما را فراگیرد و شما بر آن باشید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَاعْتَصِمُوْا بِحَبْلِ اللّٰهِ جَمِیْعًا وَّلَا تَفَرَّقُوْا ۪— وَاذْكُرُوْا نِعْمَتَ اللّٰهِ عَلَیْكُمْ اِذْ كُنْتُمْ اَعْدَآءً فَاَلَّفَ بَیْنَ قُلُوْبِكُمْ فَاَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهٖۤ اِخْوَانًا ۚ— وَكُنْتُمْ عَلٰی شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ النَّارِ فَاَنْقَذَكُمْ مِّنْهَا ؕ— كَذٰلِكَ یُبَیِّنُ اللّٰهُ لَكُمْ اٰیٰتِهٖ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُوْنَ ۟
و – ای مؤمنان- به قرآن و سنت چنگ زنید، و آنچه را که باعث پراکندگی شما می‌شود مرتکب نشوید، و به یاد آورید که الله بر شما نعمت بخشید آن‌گاه که قبل از اسلام با یکدیگر دشمن بودید و به کوچک‌ترین سبب با یکدیگر می‌جنگیدید، پس با اسلام دل‌های شما را با یکدیگر جمع کرد، آن‌گاه به فضل او، برادران دینی یکدیگر شدید، نسبت به یکدیگر مهربان و خیرخواه شدید، و قبل از آن، به‌سبب کفرتان، در آستانۀ ورود به آتش قرار داشتند. آن‌گاه الله با اسلام شما را از آتش نجات داد و شما را به ایمان هدایت فرمود. و همان‌گونه که الله این امر را برای شما بیان فرمود، آنچه را که سبب اصلاح احوال‌تان در دنیا و آخرت می‌شود برای‌تان بیان می‌کند، تا به راه راست هدایت شوید و راه استقامت و پایداری را بپیمایید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَلْتَكُنْ مِّنْكُمْ اُمَّةٌ یَّدْعُوْنَ اِلَی الْخَیْرِ وَیَاْمُرُوْنَ بِالْمَعْرُوْفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ ؕ— وَاُولٰٓىِٕكَ هُمُ الْمُفْلِحُوْنَ ۟
و -ای مؤمنان- گروهی از شما به كليه ى اعمال مورد پسند الهی، دعوت کنند؛ به کار های نیکی که در شرع آمده و عقل آن ها را نیکو می داند، امر کنند، و از کارهای ناپسندی که شرع از آن نهی کرده و عقل آن را قبیح می داند، نهی کنند. آنان که این ویژگی را دارند، همان رستگاران کامل در دنیا و آخرت هستند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَلَا تَكُوْنُوْا كَالَّذِیْنَ تَفَرَّقُوْا وَاخْتَلَفُوْا مِنْ بَعْدِ مَا جَآءَهُمُ الْبَیِّنٰتُ ؕ— وَاُولٰٓىِٕكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیْمٌ ۟ۙ
و – ای مؤمنان- مانند اهل کتاب نباشید که پراکنده شدند و به احزاب و گروه‌ها تقسیم شدند، و پس از اینکه آیات روشن از جانب الله متعال برای‌شان آمد، در دین‌شان اختلاف ورزیدند، و برای آنها عذاب بزرگی از جانب الله است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
یَّوْمَ تَبْیَضُّ وُجُوْهٌ وَّتَسْوَدُّ وُجُوْهٌ ۚ— فَاَمَّا الَّذِیْنَ اسْوَدَّتْ وُجُوْهُهُمْ ۫— اَكَفَرْتُمْ بَعْدَ اِیْمَانِكُمْ فَذُوْقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُوْنَ ۟
این عذاب بزرگ در روز قیامت بر آنها واقع می‌شود، آن‌گاه که چهره‌های پیروان ایمان از شادی و رستگاری سفید می‌شود و چهره‌های کافران از اندوه و غم سیاه می‌شود، اما برای توبیخ کسانی‌که در آن روز بزرگ چهره‌های‌شان سیاه شده است به آنها گفته می‌شود: آیا به توحید الله و پیمان او که از شما گرفت مبنی بر اینکه هیچ‌چیز را با او شریک نگردانید، پس از آن‌که آن را تصدیق و به آن اقرار کردید، کفر ورزیدید؟! پس عذاب الله را که به‌سبب کفرتان برای شما آماده ساخته است بچشید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَاَمَّا الَّذِیْنَ ابْیَضَّتْ وُجُوْهُهُمْ فَفِیْ رَحْمَةِ اللّٰهِ ؕ— هُمْ فِیْهَا خٰلِدُوْنَ ۟
اما جایگاه کسانی‌که چهره‌های‌شان سفید شده است، بهشت‌های جاویدان است که برای همیشه در آن می‌مانند، در نعمت‌هایی که هرگز از بین نمی‌روند و تبدیل نمی‌شوند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
تِلْكَ اٰیٰتُ اللّٰهِ نَتْلُوْهَا عَلَیْكَ بِالْحَقِّ ؕ— وَمَا اللّٰهُ یُرِیْدُ ظُلْمًا لِّلْعٰلَمِیْنَ ۟
- ای پیامبر- این آیات را که وعده‌ها و وعیدهای الله را در بردارد، با اخبار صحیح و احکام عادلانه بر تو می‌خوانیم، و الله هیچ ستمی را برای هیچ‌یک از جهانیان نمی‌خواهد، بلکه هیچ‌کس را جز به‌سبب آنچه که کسب کرده است عذاب نمی‌کند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• متابعة أهل الكتاب في أهوائهم تقود إلى الضلال والبعد عن دين الله تعالى.
پیروی از شهوات اهل کتاب، انسان را به‌سوی گمراهی و دوری از دین الله متعال می‌کشاند.

• الاعتصام بالكتاب والسُّنَّة والاستمساك بهديهما أعظم وسيلة للثبات على الحق، والعصمة من الضلال والافتراق.
چنگ‌زدن به قرآن و سنت و تمسک‌جستن به دستورات آن دو، بزرگترین وسیله برای پایداری بر حق، و محافظت از گمراهی و پراکندگی است.

• الافتراق والاختلاف الواقع في هذه الأمة في قضايا الاعتقاد فيه مشابهة لمن سبق من أهل الكتاب.
تفرقه و اختلافی که درباره ی مسائل اعتقادی در میان این امت وجود دارد، به اختلاف پیشینیان -اهل کتاب- شباهت است.

• وجوب الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر؛ لأن به فلاح الأمة وسبب تميزها.
وجوب امر به معروف و نهی از منکر؛ زیرا رستگاری امت و سبب تمایز آن را به همراه دارد.

وَلِلّٰهِ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ ؕ— وَاِلَی اللّٰهِ تُرْجَعُ الْاُمُوْرُ ۟۠
و مالکیت تمام مخلوقات و اموری که در آسمان‌ها و زمین هستند، فقط برای الله متعال است، و سرانجام کار تمام مخلوقاتش به‌سوی او تعالی است، آن‌گاه هر یک از آنها را به همان اندازه که استحقاقش را دارد جزا می‌دهد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
كُنْتُمْ خَیْرَ اُمَّةٍ اُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَاْمُرُوْنَ بِالْمَعْرُوْفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُوْنَ بِاللّٰهِ ؕ— وَلَوْ اٰمَنَ اَهْلُ الْكِتٰبِ لَكَانَ خَیْرًا لَّهُمْ ؕ— مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُوْنَ وَاَكْثَرُهُمُ الْفٰسِقُوْنَ ۟
- ای امت محمد- شما در ایمان و عمل، بهترین امتی هستید که الله برای مردم پدیدار کرد، و سودمندترین مردم نسبت به مردم هستید، که آنها را به کار معروف که شریعت به آن راهنمایی می‌کند و عقل آن را نیکو می‌داند امر می‌کنید، و از منکر که شریعت از آن نهی می‌کند و عقل آن را ناپسند می‌داند نهی می‌کنید، و به الله ایمان قطعی که عمل آن را تصدیق می‌کند دارید. و اگر اهل کتاب، چه یهود و چه نصاری به محمد صلی الله علیه وسلم ایمان آورده بودند، به‌طور قطع برای دنیا و آخرت‌شان بهتر بود. شمار اندکی از اهل کتاب به آنچه محمد صلی الله علیه وسلم آورده است ایمان می‌آورند و اکثر آنها از دین و شریعت الله خارج هستند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
لَنْ یَّضُرُّوْكُمْ اِلَّاۤ اَذًی ؕ— وَاِنْ یُّقَاتِلُوْكُمْ یُوَلُّوْكُمُ الْاَدْبَارَ ۫— ثُمَّ لَا یُنْصَرُوْنَ ۟
و – ای مؤمنان- هر اندازه که با شما دشمنی داشته باشند، جز آزار زبانی مانند اینکه از دین شما عیب‌جویی کنند و شما را به مسخره بگیرند، هیچ آسیبی نمی‌توانند به دین و جان شما وارد کنند، و اگر با شما بجنگند، شکست‌خورده از مقابل شما فرار می‌کنند و هرگز به آنها یاری نمی‌شود.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ اَیْنَ مَا ثُقِفُوْۤا اِلَّا بِحَبْلٍ مِّنَ اللّٰهِ وَحَبْلٍ مِّنَ النَّاسِ وَبَآءُوْ بِغَضَبٍ مِّنَ اللّٰهِ وَضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الْمَسْكَنَةُ ؕ— ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ كَانُوْا یَكْفُرُوْنَ بِاٰیٰتِ اللّٰهِ وَیَقْتُلُوْنَ الْاَنْۢبِیَآءَ بِغَیْرِ حَقٍّ ؕ— ذٰلِكَ بِمَا عَصَوْا وَّكَانُوْا یَعْتَدُوْنَ ۟ۗ
یهودیان هرجا یافت شوند، خواری و حقارت آنها را احاطه کرده و دربرمی‌گیرد، چنان‌که جز به پیمان یا پناهی از جانب الله متعال یا از جانب مردم امنیت نمی‌یابند، و به خشمی از الله بازآمدند و نیاز و بینوایی آنها را به‌صورت کامل دربرگرفته است، این امر بدان سبب است که به آیات الله کفر ورزیدند و پیامبرانش علیهم السلام را از روی ستم به قتل رساندند، و – نیز- به این سبب که نافرمانی کردند و از حدود الله گذشتند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
لَیْسُوْا سَوَآءً ؕ— مِنْ اَهْلِ الْكِتٰبِ اُمَّةٌ قَآىِٕمَةٌ یَّتْلُوْنَ اٰیٰتِ اللّٰهِ اٰنَآءَ الَّیْلِ وَهُمْ یَسْجُدُوْنَ ۟
اهل کتاب حالت یکسانی ندارند، بلکه گروهی از آنها بر دین الله قرار دارند، امر و نهی او را برپا می‌دارند و در لحظاتی از شب آیات الله را در نماز قرائت می‌کنند، این گروه، قبل از بعثت پیامبر محمد صلی الله علیه وسلم بودند و هر یک از آنها که اسلام را دریافته، مسلمان شده است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
یُؤْمِنُوْنَ بِاللّٰهِ وَالْیَوْمِ الْاٰخِرِ وَیَاْمُرُوْنَ بِالْمَعْرُوْفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَیُسَارِعُوْنَ فِی الْخَیْرٰتِ ؕ— وَاُولٰٓىِٕكَ مِنَ الصّٰلِحِیْنَ ۟
به الله و روز آخرت ایمان قاطع دارند، به معروف و نیکی امر می‌کنند، و از منکر و بدی نهی می‌کنند، به انجام کارهای خیر مبادرت می‌ورزند، و زمان‌های طاعات را غنیمت می‌شمارند، آن دسته از بندگان الله که این صفات را دارند، نیّات و اعمال‌شان اصلاح شده است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَمَا یَفْعَلُوْا مِنْ خَیْرٍ فَلَنْ یُّكْفَرُوْهُ ؕ— وَاللّٰهُ عَلِیْمٌۢ بِالْمُتَّقِیْنَ ۟
اینها هر خیری که انجام دهند، کم باشد یا زیاد، ثواب آن هرگز تباه نخواهد شد، و از مزدش کاسته نخواهدگشت، و الله نسبت به پرهیزگاران داناست، آنها که اوامرش را اجرا و نواهی‌اش را ترک می‌کنند، ذره‌ای از اعمال آنها بر او پوشیده نمی‌ماند، و جزای اعمال‌شان را به آنها می‌دهد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• أعظم ما يميز هذه الأمة وبه كانت خيريتها - بعد الإيمان بالله - الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر.
بزرگترین وجه تمایز و برتری امت اسلام – پس از ایمان به الله- امر به معروف و نهی از منکر است.

• قضى الله تعالى بالذل على أهل الكتاب لفسقهم وإعراضهم عن دين الله، وعدم وفائهم بما أُخذ عليهم من العهد.
الله متعال، به‌سبب گناه و رویگردانی اهل کتاب از دین الله و وفا نکردن به پیمانی که از آنها گرفت، به خواری آنها فرمان داده است.

• أهل الكتاب ليسوا على حال واحدة؛ فمنهم القائم بأمر الله، المتبع لدينه، الواقف عند حدوده، وهؤلاء لهم أعظم الأجر والثواب. وهذا قبل بعثة النبي محمد صلى الله عليه وسلم.
اهل کتاب حالت یکسانی ندارند؛ زیرا برخی از آنها فرمان الله را اجرا و از دین او تعالی پیروی می‌کنند و در برابر حدودش بازمی‌ایستند، و اینان بزرگترین مزد و ثواب را دارند. این حالت به زمان قبل از بعثت پیامبر محمد صلی الله علیه وسلم برمی‌گردد.

اِنَّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا لَنْ تُغْنِیَ عَنْهُمْ اَمْوَالُهُمْ وَلَاۤ اَوْلَادُهُمْ مِّنَ اللّٰهِ شَیْـًٔا ؕ— وَاُولٰٓىِٕكَ اَصْحٰبُ النَّارِ ۚ— هُمْ فِیْهَا خٰلِدُوْنَ ۟
کسانی‌که به الله و رسولانش کفر ورزیدند، اموال و فرزندان‌شان ذره‌ای از عذاب الله از آنها دفع نمی‌کنند؛ عذاب او تعالی را از آنها بازنخواهند گرداند و رحمتش را برای آنها جلب نخواهند کرد، بلکه بر عذاب و افسوس‌شان خواهند افزود، و آنها ساکنان آتش هستند که در آن جاودان خواهند بود.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
مَثَلُ مَا یُنْفِقُوْنَ فِیْ هٰذِهِ الْحَیٰوةِ الدُّنْیَا كَمَثَلِ رِیْحٍ فِیْهَا صِرٌّ اَصَابَتْ حَرْثَ قَوْمٍ ظَلَمُوْۤا اَنْفُسَهُمْ فَاَهْلَكَتْهُ ؕ— وَمَا ظَلَمَهُمُ اللّٰهُ وَلٰكِنْ اَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُوْنَ ۟
مثال آنچه این کافران در راه‌های خیر انفاق می‌کنند، و ثوابش که در انتظار آن هستند، مانند بادی دارای سرمای شدید است که به کشتزار مردمی که با انجام گناهان و غیر آن بر خود ستم کرده‌اند بوزد و آن را نابود سازد، درحالی‌که خیر زیادی از آن انتظار داشته‌اند، پس همان‌گونه که چنین بادی کشتزار را از بین می‌برد و کشتزار هیچ سودی نمی‌رساند، کفر نیز ثواب اعمال آنها را که به آن امید بسته بودند، از بین می‌برد، و الله بر آنها ستم نکرده است- الله برتر از آن است که ستم کند- بلکه آنها خود به‌سبب کفر به الله و تکذیب رسولانش، بر خویشتن ستم روا داشتند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا لَا تَتَّخِذُوْا بِطَانَةً مِّنْ دُوْنِكُمْ لَا یَاْلُوْنَكُمْ خَبَالًا ؕ— وَدُّوْا مَا عَنِتُّمْ ۚ— قَدْ بَدَتِ الْبَغْضَآءُ مِنْ اَفْوَاهِهِمْ ۖۚ— وَمَا تُخْفِیْ صُدُوْرُهُمْ اَكْبَرُ ؕ— قَدْ بَیَّنَّا لَكُمُ الْاٰیٰتِ اِنْ كُنْتُمْ تَعْقِلُوْنَ ۟
ای کسانی‌که به الله ایمان آورده‌اید و از رسولش پیروی کرده‌اید، از غیر مؤمنان دوست و همراز نگیرید، که آنها را بر اسرار و احوال خصوصی خویش آگاه سازید، زیرا آنها در جستجوی رساندن آسیب به شما و فاسدکردن حال‌تان کوتاهی نمی‌ورزند، آنچه که به شما ضرر می‌رساند و شما را به سختی می‌اندازد آرزو می‌کنند، کراهیت و دشمنی با عیب‌جویی در دین‌تان، و بدگویی میان شما، و افشای اسرارتان، بر زبان‌های‌شان آشکار شده است، و نفرتی که دل‌های‌شان پنهان می‌دارد بزرگتر است، - ای مؤمنان- دلایل روشن بر آنچه که مصالح دنیا و آخرت شما را تأمین می کند برای‌تان بیان کردیم، اگر در آنچه که پروردگارتان بر شما فرو فرستاد بیندیشید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
هٰۤاَنْتُمْ اُولَآءِ تُحِبُّوْنَهُمْ وَلَا یُحِبُّوْنَكُمْ وَتُؤْمِنُوْنَ بِالْكِتٰبِ كُلِّهٖ ۚ— وَاِذَا لَقُوْكُمْ قَالُوْۤا اٰمَنَّا ۖۗۚ— وَاِذَا خَلَوْا عَضُّوْا عَلَیْكُمُ الْاَنَامِلَ مِنَ الْغَیْظِ ؕ— قُلْ مُوْتُوْا بِغَیْظِكُمْ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ عَلِیْمٌۢ بِذَاتِ الصُّدُوْرِ ۟
هان شما – ای مؤمنان- آن مردمان را دوست می‌دارید، و آرزوی خیر برای‌شان دارید، درحالی‌که آنها شما را دوست ندارند و برای‌تان آرزوی خیر نمی‌کنند، بلکه از شما کینه دارند، و شما به تمام کتاب‌ها از جمله کتاب‌های آنها ایمان دارید، اما آنها به کتابی که الله بر پیامبر شما فرو فرستاد ایمان ندارند، و هرگاه با شما دیدار کنند به زبان می‌گویند: تصدیق کردیم، اما هرگاه با یکدیگر خلوت کنند، به‌سبب اندوه و خشم از اتحاد و اجتماع کلمه و عزت اسلام که شما بر آن هستید و خواری خودشان، سر انگشتان‌شان را می‌گزند. – ای پیامبر- به آن مردم بگو: بر آنچه که هستید بمانید تا به‌سبب غم و خشم بمیرید، به‌راستی که الله از ایمان و کفر، و خیر و شری که در سینه‌هاست وجود دارد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِنْ تَمْسَسْكُمْ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ ؗ— وَاِنْ تُصِبْكُمْ سَیِّئَةٌ یَّفْرَحُوْا بِهَا ؕ— وَاِنْ تَصْبِرُوْا وَتَتَّقُوْا لَا یَضُرُّكُمْ كَیْدُهُمْ شَیْـًٔا ؕ— اِنَّ اللّٰهَ بِمَا یَعْمَلُوْنَ مُحِیْطٌ ۟۠
-ای مؤمنان- اگر نعمت پیروزی بر دشمن، یا افزایش مال و فرزند به شما بخشيده شود، آن ها دچار غم و اندوه می شوند، و اگر مصیبتی مانند پیروزی دشمن بر شما یا کاهش مال و فرزند به شما برسد، از آن خشنود شده و به ملامت و سرزنش شما می پردازند. اگر بر اوامر و مقدّرات الهی صبر کنید و از اسباب خشم او دوری کنید؛ مکر و آزار آن ها به شما زیانی نمی رساند، چرا که الله متعال به نیرنگشان آگاه است و آن ها را ناکام می گذارد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَاِذْ غَدَوْتَ مِنْ اَهْلِكَ تُبَوِّئُ الْمُؤْمِنِیْنَ مَقَاعِدَ لِلْقِتَالِ ؕ— وَاللّٰهُ سَمِیْعٌ عَلِیْمٌ ۟ۙ
- ای پیامبر- به یادآور وقتی که در آغاز روز از مدینه برای پیکار با مشرکان در اُحُد خارج شدی، آن‌گاه که مؤمنان را در مواضع خود در میدان نبرد قرار دادی، و موضع هر یک از آنها را برایش مشخص کردی، و الله سخنان شما را می‌شنود و به اعمال شما داناست.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• نَهْي المؤمنين عن موالاة الكافرين وجَعْلهم أَخِلّاء وأصفياء يُفْضَى إليهم بأحوال المؤمنين وأسرارهم.
نهی مؤمنان از دوستی با کافران و انتخاب آنها به‌عنوان دوست و همراز که باعث می‌شود از احوال و اسرار مؤمنان آگاه شوند.

• من صور عداوة الكافرين للمؤمنين فرحهم بما يصيب المؤمنين من بلاء ونقص، وغيظهم إن أصابهم خير.
یکی از انواع دشمنی کافران با مؤمنان این است که اگر مصیبت و نقصانی بر مؤمنان وارد شود شاد می‌شوند و اگر خیری به آنها برسد به خشم می‌آیند.

• الوقاية من كيد الكفار ومكرهم تكون بالصبر وعدم إظهار الخوف، ثم تقوى الله والأخذ بأسباب القوة والنصر.
جلوگیری از مکر و نیرنگ کافران، با شکیبایی و اظهارنکردن ترس؛ سپس تقوای الهی و به کارگیری اسباب قدرت و پیروزی.

اِذْ هَمَّتْ طَّآىِٕفَتٰنِ مِنْكُمْ اَنْ تَفْشَلَا ۙ— وَاللّٰهُ وَلِیُّهُمَا ؕ— وَعَلَی اللّٰهِ فَلْیَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُوْنَ ۟
- ای پیامبر- به یادآور آنچه را که برای دو گروه از مؤمنان بنی‌سَلِمَه و بنی‌حارثه رخ داد، آن‌گاه که سست شدند، و تصمیم گرفتند هنگام بازگشت منافقان، بازگردند، و الله اینها را با پایدارساختن بر پیکار و بازگرداندن از آنچه بر انجامش تصمیم گرفته بودند، یاری رساند و مؤمنان باید در تمام احوال‌شان فقط بر الله تکیه کنند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَلَقَدْ نَصَرَكُمُ اللّٰهُ بِبَدْرٍ وَّاَنْتُمْ اَذِلَّةٌ ۚ— فَاتَّقُوا اللّٰهَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُوْنَ ۟
و به‌طور قطع الله در کارزار بدر شما را بر مشرکان پیروز گرداند، درحالی‌که به‌سبب کمبود افراد و ساز و برگ جنگی ضعیف بودید، پس از الله بترسید باشد که شکر نعمت‌هایی را که بر شما ارزانی داشت به‌جای آورید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِذْ تَقُوْلُ لِلْمُؤْمِنِیْنَ اَلَنْ یَّكْفِیَكُمْ اَنْ یُّمِدَّكُمْ رَبُّكُمْ بِثَلٰثَةِ اٰلٰفٍ مِّنَ الْمَلٰٓىِٕكَةِ مُنْزَلِیْنَ ۟ؕ
- ای پیامبر- به یادآور آن‌گاه که برای پایدارساختن مؤمنان در کارزار بدر پس از اینکه شنیدند نیروی کمکی برای مشرکان در راه است، به آنها گفتی: آیا برای شما کافی نخواهد بود اگر الله با سه هزار فرشته فرود‌آمده از جانب او سبحانه شما را برای تقویت در کارزار یاری کند؟!
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
بَلٰۤی ۙ— اِنْ تَصْبِرُوْا وَتَتَّقُوْا وَیَاْتُوْكُمْ مِّنْ فَوْرِهِمْ هٰذَا یُمْدِدْكُمْ رَبُّكُمْ بِخَمْسَةِ اٰلٰفٍ مِّنَ الْمَلٰٓىِٕكَةِ مُسَوِّمِیْنَ ۟
آری، همانا این امر برای‌تان بس است. و بشارتی برای یاریِ دیگری از جانب الله برای‌تان است: اگر در کارزار شکیبایی کنید، و از الله پروا دارید، درحالی‌که نیروی کمکی برای دشمن بیاید و بی‌درنگ بر شما بتازند، پروردگارتان شما را با پنج هزار فرشته که خودشان و اسب‌های‌شان با علامت مشخص، نشانه‌دار هستند یاری خواهد رساند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَمَا جَعَلَهُ اللّٰهُ اِلَّا بُشْرٰی لَكُمْ وَلِتَطْمَىِٕنَّ قُلُوْبُكُمْ بِهٖ ؕ— وَمَا النَّصْرُ اِلَّا مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ الْعَزِیْزِ الْحَكِیْمِ ۟ۙ
و الله این یاری و امداد با فرشتگان را فقط به عنوان خبری شادی‌آور برای‌تان قرار داد، تا دل‌های‌تان به آن آرام گیرد، وگرنه، پیروزی حقیقی فقط با این اسباب ظاهری به دست نمی‌آید، بلکه پیروزی حقیقی از جانب الله شکست‌ناپذیری است که هیچ‌کس بر او چیره نمی‌شود، و در تقدیر و تشریع خویش بسیار داناست.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
لِیَقْطَعَ طَرَفًا مِّنَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْۤا اَوْ یَكْبِتَهُمْ فَیَنْقَلِبُوْا خَآىِٕبِیْنَ ۟
الله با این پیروزی که در غزوۀ بدر برای‌تان به وقوع پیوست، خواست که گروهی از کافران را با قتل نابود کند، و گروهی دیگر را خوار گرداند و با شکست آنها را خشمگین سازد، تا اینکه با زبونی و خواری بازگردند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
لَیْسَ لَكَ مِنَ الْاَمْرِ شَیْءٌ اَوْ یَتُوْبَ عَلَیْهِمْ اَوْ یُعَذِّبَهُمْ فَاِنَّهُمْ ظٰلِمُوْنَ ۟
آن‌گاه که رسول صلی الله علیه وسلم، دعا کرد رؤسای مشرکان نابود شوند پس از کاری که در اُحد انجام دادند، الله خطاب به او فرمود: ذره‌ای از کار آنها در اختیار تو نیست، بلکه امر در اختیار الله است، پس صبر کن تا اینکه الله میان شما داوری کند، که یا توفیق توبه به آنها دهد و اسلام آورند، یا بر کفر خویش ادامه دهند و الله آنها را عذاب کند؛ زیرا در این صورت، ستمکار و سزاوار عذاب هستند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَلِلّٰهِ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ ؕ— یَغْفِرُ لِمَنْ یَّشَآءُ وَیُعَذِّبُ مَنْ یَّشَآءُ ؕ— وَاللّٰهُ غَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟۠
تمام مخلوقات و تدابیری که در آسمان‌ها و در زمین وجود دارد از آنِ الله است، براساس رحمت خویش، گناهان هر یک از بندگانش را بخواهد می‌آمرزد، و از روی عدل خویش، هر یک از آنها را بخواهد عذاب می‌کند، و الله نسبت به بندگان توبه‌کارش بسیار آمرزنده و مهربان است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا لَا تَاْكُلُوا الرِّبٰۤوا اَضْعَافًا مُّضٰعَفَةً ۪— وَّاتَّقُوا اللّٰهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُوْنَ ۟ۚ
ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید و از رسولش پیروی کرده‌اید، از گرفتن ربا به این نحو که چندین برابر سرمایه‌تان را که به قرض داده‌اید بگیرید، آن‌گونه که مردم جاهلیت انجام می‌دادند، بپرهیزید، و تقوای الهی را با اجرای اوامر و ترک نواهی‌اش پیشه کنید، باشد که به خیر دنیا و آخرت که آن را می‌جویید برسید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِیْۤ اُعِدَّتْ لِلْكٰفِرِیْنَ ۟ۚ
و با انجام اعمال صالح و ترک محرمات، میان خودتان و آتشی که الله آن را برای کافران آماده کرده است سپری قرار دهید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَاَطِیْعُوا اللّٰهَ وَالرَّسُوْلَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُوْنَ ۟ۚ
و با اجرای اوامر و اجتناب از نواهی، از الله و رسولش فرمان‌برداری کنید، باشد که به رحمت دنیا و آخرت دست یابید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• مشروعية التذكير بالنعم والنقم التي تنزل بالناس حتى يعتبر بها المرء.
مشروعیت یادآوری نعمت‌ها و کیفرهایی که بر مردم نازل می‌شود تا شخص از آنها پند و عبرت بگیرد.

• من أعظم أسباب تَنَزُّل نصر الله على عباده ورحمته ولطفه بهم: التزامُ التقوى، والصبر على شدائد القتال.
از بزرگترین اسباب نزول یاری و رحمت و لطف الله بر بندگانش: پایبندی به تقوی و شکیبایی بر سختی‌های کارزار است.

• الأمر كله لله تعالى، فيحكم بما يشاء، ويقضي بما أراد، والمؤمن الحق يُسَلم لله تعالى أمره، وينقاد لحكمه.
تمام امور، از آنِ الله متعال است، به آنچه بخواهد حکم می‌کند و آنچه را اراده کند انجام می‌دهد. مؤمن حقیقی، به امر الله متعال گردن می‌نهد و از حکمش فرمان‌برداری می‌کند.

• الذنوب - ومنها الربا - من أعظم أسباب خِذلان العبد، ولا سيما في مواطن الشدائد والصعاب.
گناهان – از جمله ربا- از بزرگترین اسباب خواری بنده، به‌خصوص در مواضع سخت و دشوار هستند.

• مجيء النهي عن الربا بين آيات غزوة أُحد يشعر بشمول الإسلام في شرائعه وترابطها بحيث يشير إلى بعضها في وسط الحديث عن بعض.
ذکر آیات نهی از ربا در ضمن آیات غزوه ی احد، شمولیت و به هم پیوستگی احکام اسلامى را نشان می دهد، به گونه ای که هنگام بیان حکمی، به حکمی دیگر اشاره می کند.

وَسَارِعُوْۤا اِلٰی مَغْفِرَةٍ مِّنْ رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمٰوٰتُ وَالْاَرْضُ ۙ— اُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِیْنَ ۟ۙ
و بر انجام کارهای خیر و تقرب به الله با انواع طاعات، مبادرت ورزید و پیشی بگیرید، تا به آمرزشی بزرگ از جانب الله دست یابید، و به بهشتی که پهنای آن به گستردگی آسمان‌ها و زمین است و الله آن را برای بندگان پرهیزگارش آماده ساخته است، وارد شوید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
الَّذِیْنَ یُنْفِقُوْنَ فِی السَّرَّآءِ وَالضَّرَّآءِ وَالْكٰظِمِیْنَ الْغَیْظَ وَالْعَافِیْنَ عَنِ النَّاسِ ؕ— وَاللّٰهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِیْنَ ۟ۚ
پرهیزگاران همان کسانی هستند که اموال‌شان را در گشایش و تنگدستی در راه الله می‌بخشند، و با وجود قدرت بر انتقام، خشم خویش را فرومی‌خورند، و از کسانی‌که بر آنها ستم روا دارند درمی‌گذرند، و الله نیکوکارانی را که دارای این اخلاق هستند دوست دارد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَالَّذِیْنَ اِذَا فَعَلُوْا فَاحِشَةً اَوْ ظَلَمُوْۤا اَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللّٰهَ فَاسْتَغْفَرُوْا لِذُنُوْبِهِمْ۫— وَمَنْ یَّغْفِرُ الذُّنُوْبَ اِلَّا اللّٰهُ ۪۫— وَلَمْ یُصِرُّوْا عَلٰی مَا فَعَلُوْا وَهُمْ یَعْلَمُوْنَ ۟
و آنها کسانی هستند که هرگاه گناه کبیره‌ای مرتکب شوند، یا بهرۀ‌شان را با ارتکاب گناهان صغیره دچار نقصان کنند، الله متعال را یاد می‌کنند و تهدیدهای او تعالی به گناهکاران و وعده‌های او به مؤمنان را به یاد می‌آورند، آن‌گاه با پشیمانی، از پروردگارشان تقاضا می‌کنند که گناهان‌شان را بپوشاند و آنها را به‌سبب گناهان مؤاخذه نکند؛ زیرا فقط الله است که گناهان را می‌بخشد، و بر گناهان‌شان اصرار نمی‌ورزند، درحالی‌که می‌دانند گناهکار هستند، و الله تمام گناهان را می‌بخشد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اُولٰٓىِٕكَ جَزَآؤُهُمْ مَّغْفِرَةٌ مِّنْ رَّبِّهِمْ وَجَنّٰتٌ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ خٰلِدِیْنَ فِیْهَا ؕ— وَنِعْمَ اَجْرُ الْعٰمِلِیْنَ ۟ؕ
آنها که دارای این صفات نیکو و خصلت‌های بسیار خوب هستند، ثواب شان این است که الله گناهان‌شان را می‌پوشاند، و از آن درمی‌گذرد، و در آخرت، بهشت‌هایی برای آنها است که از زیر کاخ‌هایش رودها جاری است، و برای همیشه در آن می‌مانند، و چه پاداش نیکی است برای کسانی‌که طاعت الله را به‌جای می‌آورند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ سُنَنٌ ۙ— فَسِیْرُوْا فِی الْاَرْضِ فَانْظُرُوْا كَیْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِیْنَ ۟
آن‌گاه که مؤمنان در روز اُحد آسیب دیدند، الله برای تسلی‌بخشیدن به آنها فرمود: قبل از شما، سنت‌های الهی در نابودسازی کافران سپری شده و سرانجام را برای مؤمنان قرار داده است پس از اینکه آسیب دیدند، پس در زمین بگردید و با پند و عبرت‌گیری ببینید که سرانجام تکذیب‌کنندگان الله و رسولانش چه بوده است، که خانه‌های‌شان نابود شد و ملک‌شان از بین رفت.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
هٰذَا بَیَانٌ لِّلنَّاسِ وَهُدًی وَّمَوْعِظَةٌ لِّلْمُتَّقِیْنَ ۟
این قرآن کریم بیان کننده ی حق و باز دارنده از باطل، برای همه ی بشریت می باشد. راهنمایی به سوی هدایت و بازدارنده ای برای پرهیزگاران است، چرا که تنها آن ها از هدایت و ارشاد موجود در قرآن بهره مند می شوند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَلَا تَهِنُوْا وَلَا تَحْزَنُوْا وَاَنْتُمُ الْاَعْلَوْنَ اِنْ كُنْتُمْ مُّؤْمِنِیْنَ ۟
- ای مؤمنان- به‌سبب آسیبی که در روز اُحد به شما رسید سست نشوید و اندوه ندارید؛ این کار برای شما شایسته نیست، زیرا به‌سبب ایمان‌تان، و به‌سبب یاری الله و امیدواری به پیروزی او، برتر هستید، اگر به الله و وعده‌های او برای بندگان پرهیزگارش ایمان دارید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِنْ یَّمْسَسْكُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِّثْلُهٗ ؕ— وَتِلْكَ الْاَیَّامُ نُدَاوِلُهَا بَیْنَ النَّاسِ ۚ— وَلِیَعْلَمَ اللّٰهُ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَیَتَّخِذَ مِنْكُمْ شُهَدَآءَ ؕ— وَاللّٰهُ لَا یُحِبُّ الظّٰلِمِیْنَ ۟ۙ
- ای مؤمنان- اگر در روز احد مجروح و کشته شدید، کافران نیز مانند جراحت و قتلی که به شما رسید گرفتار شده‌اند، و الله به‌سبب حکمت‌های فراگیرش، این روزها را میان مردم مؤمن و کافر به پیروزی و شکستی که بخواهد به نوبت می‌گرداند؛ از جمله حکمت‌های او تعالی این موارد است که: مؤمنان حقیقی را از منافقان متمایز سازد، و هرکس را می‌خواهد با شهادت در راه خویش گرامی دارد، و الله کسانی را که با ترک جهاد در راه او، بر خویش ستم کردند دوست ندارد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• الترغيب في المسارعة إلى عمل الصالحات اغتنامًا للأوقات، ومبادرة للطاعات قبل فواتها.
تشویق بر انجام‌ سریع اعمال صالح، به‌منظور غنیمت‌شمردن وقت، و مبادرت به طاعات قبل از اینکه از دست بروند.

• من صفات المتقين التي يستحقون بها دخول الجنة: الإنفاق في كل حال، وكظم الغيظ، والعفو عن الناس، والإحسان إلى الخلق.
از صفات پرهیزگاران که سزاوار ورود به بهشت هستند: انفاق درتمام شرایط، فروخوردن خشم، گذشت از مردم و نیکی به آنها است.

• النظر في أحوال الأمم السابقة من أعظم ما يورث العبرة والعظة لمن كان له قلب يعقل به.
نظر در احوال امت‌های پیشین، از بزرگترین اسباب عبرت و پندگیری برای کسی است که بیندیشد.

وَلِیُمَحِّصَ اللّٰهُ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَیَمْحَقَ الْكٰفِرِیْنَ ۟
یکی از این حکمت ها، پاک کردن مؤمنان از گناهانشان و جدايى صف آن ها از صف منافقان است و تا کافران را نابود کرده و از بین ببرد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اَمْ حَسِبْتُمْ اَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا یَعْلَمِ اللّٰهُ الَّذِیْنَ جٰهَدُوْا مِنْكُمْ وَیَعْلَمَ الصّٰبِرِیْنَ ۟
- ای مؤمنان- آیا گمان کردید که بدون آزمایش و صبری که مجاهدان حقیقی در راه الله و شکیبایان بر مصیبتی که بر آنها وارد شده است را متمایز می‌سازد، وارد بهشت می‌شوید؟!
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَلَقَدْ كُنْتُمْ تَمَنَّوْنَ الْمَوْتَ مِنْ قَبْلِ اَنْ تَلْقَوْهُ ۪— فَقَدْ رَاَیْتُمُوْهُ وَاَنْتُمْ تَنْظُرُوْنَ ۟۠
-ای مؤمنان- شما قبل از این که با دشواری ها و اسباب مرگ روبرو شوید، آرزوی رویارویی با کافران را می کردید تا مانند برادرانتان که در روز بدر شهید شدند؛ در راه الله متعال به شهادت برسید، پس آنچه را که آرزو می کردید، آشکارا در جنگ احد دیدید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَمَا مُحَمَّدٌ اِلَّا رَسُوْلٌ ۚ— قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ ؕ— اَفَاۡىِٕنْ مَّاتَ اَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلٰۤی اَعْقَابِكُمْ ؕ— وَمَنْ یَّنْقَلِبْ عَلٰی عَقِبَیْهِ فَلَنْ یَّضُرَّ اللّٰهَ شَیْـًٔا ؕ— وَسَیَجْزِی اللّٰهُ الشّٰكِرِیْنَ ۟
و محمد صلی الله علیه وسلم جز رسولی از جنس رسولان الله که پیش از او بودند و مردند یا کشته شدند نیست، آیا اگر بمیرد یا کشته شود، از دین‌تان بازمی‌گردید، و جهاد را رها می‌کنید؟! و هر یک از شما که از دینش برگردد، ذره‌ای به الله زیان نمی‌رساند؛ زیرا او تعالی توانا و شکست‌ناپذیر است، بلکه فقط به خودش زیان می‌رساند چون با این کار خودش را در زیان دنیا و آخرت انداخته است، و الله به کسانی‌که از او شکرگزاری کنند، بهترین پاداش را در برابر پایداری بر دینش و جهاد در راه حق می‌دهد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَمَا كَانَ لِنَفْسٍ اَنْ تَمُوْتَ اِلَّا بِاِذْنِ اللّٰهِ كِتٰبًا مُّؤَجَّلًا ؕ— وَمَنْ یُّرِدْ ثَوَابَ الدُّنْیَا نُؤْتِهٖ مِنْهَا ۚ— وَمَنْ یُّرِدْ ثَوَابَ الْاٰخِرَةِ نُؤْتِهٖ مِنْهَا ؕ— وَسَنَجْزِی الشّٰكِرِیْنَ ۟
هیچ نفسی نمی‌میرد مگر به حکم الله، پس از اینکه مدتی را که الله برای او نوشته و آن مدت را طول عمر او قرار داده است، بدون هیچ زیاده و کاستی‌ای سپری کند. و هرکس در قبال عمل خویش ثواب دنیا را بخواهد، به همان اندازه که از دنیا برایش مقدر شده است می‌دهیم، و سهمی برای او در آخرت نیست، و هر کس در قبال عمل خویش، ثواب الله در آخرت را بخواهد، ثواب آخرت را به او می‌بخشیم، و به کسانی‌که از پروردگارشان شکرگزاری کنند پاداش بزرگی خواهیم داد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَكَاَیِّنْ مِّنْ نَّبِیٍّ قٰتَلَ ۙ— مَعَهٗ رِبِّیُّوْنَ كَثِیْرٌ ۚ— فَمَا وَهَنُوْا لِمَاۤ اَصَابَهُمْ فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ وَمَا ضَعُفُوْا وَمَا اسْتَكَانُوْا ؕ— وَاللّٰهُ یُحِبُّ الصّٰبِرِیْنَ ۟
و چه بسیار پیامبران الله که گروه‌هایی از پیروان زیاد او در کنارش پیکار کردند، و هنگامی‌که قتل یا جراحت در راه الله بر آنها وارد شد، نترسیدند، و از جنگ با دشمن سست نشدند، و در برابر دشمن زانوی تسلیم به زمین نزدند، بلکه شکیبایی و پایداری ورزیدند، و الله کسانی را که در برابر دشواری‌ها و فریب‌دهنده‌های آن در راه او تعالی شکیبایی می‌کنند دوست دارد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَمَا كَانَ قَوْلَهُمْ اِلَّاۤ اَنْ قَالُوْا رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوْبَنَا وَاِسْرَافَنَا فِیْۤ اَمْرِنَا وَثَبِّتْ اَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَی الْقَوْمِ الْكٰفِرِیْنَ ۟
و وقتی این بلا بر آنها نازل شد پاسخ این شکیبایان جز این نبود که گفتند: پروردگارا! گناهان‌مان و تجاوز ما از حدود را بیامرز، و گام‌های‌مان را هنگام رویارویی با دشمن‌مان استوار ساز و ما را بر گروهی‌که به تو کفر می‌ورزند پیروز گردان.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
فَاٰتٰىهُمُ اللّٰهُ ثَوَابَ الدُّنْیَا وَحُسْنَ ثَوَابِ الْاٰخِرَةِ ؕ— وَاللّٰهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِیْنَ ۟۠
پس الله ثواب دنیا را با پیروزی و تسلّط بر دیگران به آنها داد، و ثواب نیکوی آخرت را با رضایت از آنها، و نعمت‌های همیشگی در بهشت‌های پرنعمت به آنها بخشید، و الله کسانی را که عبادات و رفتارهای‌شان را به نیکی انجام می‌دهند دوست دارد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• الابتلاء سُنَّة إلهية يتميز بها المجاهدون الصادقون الصابرون من غيرهم.
ابتلا و امتحان، سنتی الهی است که مجاهدان راستین و شکیبا، به وسیله ی آن از دیگران متمایز می شوند.

• يجب ألا يرتبط الجهاد في سبيل الله والدعوة إليه بأحد من البشر مهما علا قدره ومقامه.
واجب است که جهاد در راه الله و دعوت به‌سوی آن به هیچ بشری هر چند که دارای ارزش و مقام والایی باشد وابسته نباشد.

• أعمار الناس وآجالهم ثابتة عند الله تعالى، لا يزيدها الحرص على الحياة، ولا ينقصها الإقدام والشجاعة.
عمر و اجل مردم نزد الله متعال ثابت است، حرص بر دنیا بر آن نمی‌افزاید و دلیری و شجاعت از آن نمی‌کاهد.

• تختلف مقاصد الناس ونياتهم، فمنهم من يريد ثواب الله، ومنهم من يريد الدنيا، وكلٌّ سيُجازَى على نيَّته وعمله.
اهداف و نیت‌های مردم با هم مختلف است، برخی از آنها ثواب الله را می‌جویند و برخی از آنها دنیا را می‌طلبند، و هرکس بر اساس نیت و عمل خویش جزا داده می‌شود.

یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْۤا اِنْ تُطِیْعُوا الَّذِیْنَ كَفَرُوْا یَرُدُّوْكُمْ عَلٰۤی اَعْقَابِكُمْ فَتَنْقَلِبُوْا خٰسِرِیْنَ ۟
ای کسانی‌که به الله ایمان آورده‌اید و از رسولش پیروی کرده‌اید، اگر از یهودیان و مسیحیانی که کفر ورزیدند و مشرکان، در آنچه که شما را به گمراهی امر می‌کنند پیروی کنید، شما را پس از ایمان‌تان بر کفری که بر آن بودید باز می‌گردانند، آن‌گاه زیان‌ دیده در دنیا و آخرت می‌شوید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
بَلِ اللّٰهُ مَوْلٰىكُمْ ۚ— وَهُوَ خَیْرُ النّٰصِرِیْنَ ۟
این کافران اگر از آنها اطاعت کنید، هرگز شما را یاری نخواهند کرد، بلکه الله است که یاور شما در برابر دشمنان‌تان است، پس از او فرمان‌برداری کنید، و او سبحانه بهترینِ یاور است، زیرا بعد از او به هیچ‌کس نیازی ندارید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
سَنُلْقِیْ فِیْ قُلُوْبِ الَّذِیْنَ كَفَرُوا الرُّعْبَ بِمَاۤ اَشْرَكُوْا بِاللّٰهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهٖ سُلْطٰنًا ۚ— وَمَاْوٰىهُمُ النَّارُ ؕ— وَبِئْسَ مَثْوَی الظّٰلِمِیْنَ ۟
به‌زودی در دل‌های کسانی‌که به الله کفر ورزیدند ترس شدیدی می‌افکنیم، تا نتوانند در پیکار با شما پایداری کنند، زیرا معبودانی را با الله شریک قرار دادند و به پیروی از هوای نفس‌شان آنها را عبادت نمودند، که الله هیچ دلیلی در این مورد بر آنها نازل نکرده است، و جایگاه آنها که در آخرت به آن بازمی‌گردند همان آتش است، و آتش جایگاه بسیار بدی برای ستمکاران است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَلَقَدْ صَدَقَكُمُ اللّٰهُ وَعْدَهٗۤ اِذْ تَحُسُّوْنَهُمْ بِاِذْنِهٖ ۚ— حَتّٰۤی اِذَا فَشِلْتُمْ وَتَنَازَعْتُمْ فِی الْاَمْرِ وَعَصَیْتُمْ مِّنْ بَعْدِ مَاۤ اَرٰىكُمْ مَّا تُحِبُّوْنَ ؕ— مِنْكُمْ مَّنْ یُّرِیْدُ الدُّنْیَا وَمِنْكُمْ مَّنْ یُّرِیْدُ الْاٰخِرَةَ ۚ— ثُمَّ صَرَفَكُمْ عَنْهُمْ لِیَبْتَلِیَكُمْ ۚ— وَلَقَدْ عَفَا عَنْكُمْ ؕ— وَاللّٰهُ ذُوْ فَضْلٍ عَلَی الْمُؤْمِنِیْنَ ۟
همانا الله متعال وعده ی پیروزی که به شما داده بود، در روز احد تحقق بخشید، آنگاه که به اذن الله متعال، بسیاری از آن ها را کشتید، تا این که ترسیدید و در پایداری بر فرمان پیامبر -صلی الله علیه وسلم- سستی ورزیدید، و درباره ی ماندن در مواضع خویش یا ترک آن و جمع کردن غنیمت ها اختلاف کردید، و از فرمان رسول الله -صلی الله علیه وسلم- مبنی بر این که در هر حالتی در مکان خویش بمانید نافرمانی کردید، این نافرمانی زمانی از شما سر زد که الله متعال، پیروزی بر دشمنانتان را که قلباً خواسته ی شما بود، به شما نشان داد، برخی از شما غنایم دنیا را می خواهند، آنان که مواضع خویش را رها کردند، و برخی از شما پاداش آخرت را می خواهند، آنان که با فرمان برداری از امر پیامبر -صلی الله علیه وسلم- در مواضعشان ماندند، سپس الله متعال شما را از آن ها غافل کرد و برای آزمودن شما، آنان را بر شما چيره کرد تا مؤمن شکیبا در برابر مصیبت از انسان سست و ضعیف النفس، متمایز گردد. همانا الله متعال نافرمانی شما از پیامبر -صلی الله علیه وسلم- را بخشید. الله متعال بر مؤمنان صاحب فضل بسیار است چرا که آن ها را به ایمان هدایت کرد، از بدی هایشان خشنود شد و آن ها را در مقابل مصیبت هایشان پاداش داد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِذْ تُصْعِدُوْنَ وَلَا تَلْوٗنَ عَلٰۤی اَحَدٍ وَّالرَّسُوْلُ یَدْعُوْكُمْ فِیْۤ اُخْرٰىكُمْ فَاَثَابَكُمْ غَمًّا بِغَمٍّ لِّكَیْلَا تَحْزَنُوْا عَلٰی مَا فَاتَكُمْ وَلَا مَاۤ اَصَابَكُمْ ؕ— وَاللّٰهُ خَبِیْرٌ بِمَا تَعْمَلُوْنَ ۟
- ای مؤمنان- به یاد آورید که در روز احد در زمین دور می‌شدید و می‌گریختید، آن‌گاه که به‌سبب مخالفت با امر رسول صلی الله علیه وسلم شکست خوردید، و هیچ‌یک از شما به دیگری نمی‌نگریست، و رسول صلی الله علیه وسلم از پشت سر شما درحالی‌که میان شما و مشرکان قرار داشت شما را این‌گونه فرامی‌خواند: بندگان الله به‌سوی من بشتابید، بندگان الله به‌سوی من بشتابید، پس الله به سزای این کار، با درد و دل‌تنگی از اینکه پیروزی و غنیمت را از دست داده بودید مجازات کرد، درد و دل‌تنگی دیگری به دنبال آن آورد، به‌سبب شایعۀ قتل پیامبر صلی الله علیه وسلم که میان شما منتشر گشت، و این مصیبت را بر شما فرو فرستاد تا بر پیروزی و غنیمتی که از دست دادید و قتل و جراحتی که برداشتید اندوه مدارید. پس از اینکه دانستید پیامبر صلی الله علیه وسلم کشته نشده است، هر مصیبت و دردی بر شما آسان گشت، و الله به آنچه انجام می‌دهید داناست، ذره‌ای از احوال قلب‌ها و اعمال اعضای شما بر او پوشیده نمی‌ماند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• التحذير من طاعة الكفار والسير في أهوائهم، فعاقبة ذلك الخسران في الدنيا والآخرة.
برحذرداشتن از طاعت کفار و حرکت بر اساس خواسته های آنها؛ زیرا سرانجام این کار، زیان در دنیا و آخرت است.

• إلقاء الرعب في قلوب أعداء الله صورةٌ من صور نصر الله لأوليائه المؤمنين.
افکندن ترس در دل‌های دشمنان الله، یکی از انواع یاری‌رساندن الله بر دوستان مؤمن او تعالی است.

• من أعظم أسباب الهزيمة في المعركة التعلق بالدنيا والطمع في مغانمها، ومخالفة أمر قائد الجيش.
از بزرگترین اسباب شکست در نبرد، دلبستگی به دنیا و طمع در غنیمت‌های آن، و مخالفت با دستورات فرمانده است.

• من دلائل فضل الصحابة أن الله يعقب بالمغفرة بعد ذكر خطئهم.
یکی از دلایل فضیلت صحابه، این است که الله پس از بیان خطای صحابه، آنها را آمرزیده است.

ثُمَّ اَنْزَلَ عَلَیْكُمْ مِّنْ بَعْدِ الْغَمِّ اَمَنَةً نُّعَاسًا یَّغْشٰی طَآىِٕفَةً مِّنْكُمْ ۙ— وَطَآىِٕفَةٌ قَدْ اَهَمَّتْهُمْ اَنْفُسُهُمْ یَظُنُّوْنَ بِاللّٰهِ غَیْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجَاهِلِیَّةِ ؕ— یَقُوْلُوْنَ هَلْ لَّنَا مِنَ الْاَمْرِ مِنْ شَیْءٍ ؕ— قُلْ اِنَّ الْاَمْرَ كُلَّهٗ لِلّٰهِ ؕ— یُخْفُوْنَ فِیْۤ اَنْفُسِهِمْ مَّا لَا یُبْدُوْنَ لَكَ ؕ— یَقُوْلُوْنَ لَوْ كَانَ لَنَا مِنَ الْاَمْرِ شَیْءٌ مَّا قُتِلْنَا هٰهُنَا ؕ— قُلْ لَّوْ كُنْتُمْ فِیْ بُیُوْتِكُمْ لَبَرَزَ الَّذِیْنَ كُتِبَ عَلَیْهِمُ الْقَتْلُ اِلٰی مَضَاجِعِهِمْ ۚ— وَلِیَبْتَلِیَ اللّٰهُ مَا فِیْ صُدُوْرِكُمْ وَلِیُمَحِّصَ مَا فِیْ قُلُوْبِكُمْ ؕ— وَاللّٰهُ عَلِیْمٌۢ بِذَاتِ الصُّدُوْرِ ۟
بعد از این رنج و سختی، آرامش و اطمینان را بر شما نازل فرمود، به این صورت که برخی از شما را -آنان که به وعده ی الهی یقین داشتند- به سبب اطمینان و آرامش موجود در دل هایشان، خواب سبکی در برگرفت، و آن منافقانی که هیچ اندوهی جز سلامتی خویش نداشتند؛ نه آرامشی به آن ها رسید و نه خوابی سبک آنان را دربرگرفت، پس در اضطراب و ترس به سر می برند، و به الله متعال گمان بد دارند که به رسولش یاری نمی رساند و بندگان صالحش را حمایت نخواهد کرد، همانند ظن اهل جاهلیت که الله متعال را به طور شایسته، بزرگ نداشتند، این منافقان از روی نادانی به مقام الهی می گویند: در خصوص رفتن برای جهاد، هیچ گونه حق انتخابی نداشتیم، و در صورت داشتن اختیار خارج نمی شدیم، -ای پیامبر- در پاسخ به آن ها بگو: اختیار تمام امور به دست الله متعال است، اوست که هر چه بخواهد و اراده کند، مقدر کرده و حکم می کند، و اوست که خروج شما را مقدر کرد. این منافقان، شک و گمان بدی در درون خود پنهان ساخته اند که براى تو آشکار نمی سازند، و (با خود) می گویند: اگر حق انتخابی در خروج داشتیم؛ در این مکان کشته نمی شدیم. -ای پیامبر- در پاسخ به آن ها بگو: اگر شما در خانه های خود به دور از مکان های (محتمل برای) کشته شدن و مرگ هم بودید، کسانی که کشته شدن بر آنان نوشته شده بود؛ قطعاً در قتلگاه های خود، بیرون می آمدند. الله متعال این امر را تنها برای آزمودن نیّات و اهداف قلبی شما صادر کرده است، و این که ایمان و نفاق آن (دل هایتان) را از هم جدا سازد. الله متعال از آنچه در دل های بندگانش وجود دارد، آگاه است و اندکی از آن بر او پوشیده نمی ماند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِنَّ الَّذِیْنَ تَوَلَّوْا مِنْكُمْ یَوْمَ الْتَقَی الْجَمْعٰنِ ۙ— اِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّیْطٰنُ بِبَعْضِ مَا كَسَبُوْا ۚ— وَلَقَدْ عَفَا اللّٰهُ عَنْهُمْ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ غَفُوْرٌ حَلِیْمٌ ۟۠
- ای اصحاب محمد- همانا کسانی از شما که در روز رویارویی با گروه مشرکان و گروه مسلمانان در احد گریختند، شیطان آنها را به‌سبب بعضی از گناهانی که کسب کرده بودند لغزاند، و الله از آنها درگذشت و به‌سبب فضل و رحمتی از جانب خویش، آنها را مؤاخذه نکرد، زیرا الله نسبت به توبه‌کاران آمرزنده است، و ذات بردباری است که در نزول عذاب تعجیل نمی‌کند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا لَا تَكُوْنُوْا كَالَّذِیْنَ كَفَرُوْا وَقَالُوْا لِاِخْوَانِهِمْ اِذَا ضَرَبُوْا فِی الْاَرْضِ اَوْ كَانُوْا غُزًّی لَّوْ كَانُوْا عِنْدَنَا مَا مَاتُوْا وَمَا قُتِلُوْا ۚ— لِیَجْعَلَ اللّٰهُ ذٰلِكَ حَسْرَةً فِیْ قُلُوْبِهِمْ ؕ— وَاللّٰهُ یُحْیٖ وَیُمِیْتُ ؕ— وَاللّٰهُ بِمَا تَعْمَلُوْنَ بَصِیْرٌ ۟
ای کسانی‌که به الله ایمان آورده‌اید و از رسولش پیروی کرده‌اید، مثل منافقان کافر نباشید، که به خویشاوندان خویش آن‌گاه که برای طلب روزی یا جهاد سفر می‌کنند و می‌میرند یا کشته می‌شوند می‌گویند: اگر در کنار ما بودید و خارج نمی‌شدید، و پیکار نمی‌کردید، نمی‌مردید و کشته نمی‌شدید، الله این اعتقاد را در دل‌های‌شان قرار داد تا بر پشیمانی و اندوه دل‌های‌شان بیفزاید. فقط الله است که به ارادۀ خویش زنده می‌گرداند و می‌میراند، هیچ نشستنی جلوی تقدیر او را نمی‌گیرد و هیچ خروجی آن را به تعجیل نمی‌اندازد، و الله اعمال شما را می‌بیند. اعمال شما بر او پوشیده نمی‌ماند و جزای آن را به شما خواهد داد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَلَىِٕنْ قُتِلْتُمْ فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ اَوْ مُتُّمْ لَمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللّٰهِ وَرَحْمَةٌ خَیْرٌ مِّمَّا یَجْمَعُوْنَ ۟
- ای مؤمنان- اگر در راه الله کشته شدید یا مردید، به‌طور قطع، الله با آمرزشی بزرگ شما را می‌آمرزد، و با رحمتی از جانب خویش بر شما رحم می‌نماید، این پاداش، از این دنیا و نعمت‌های نابودشدنی آن که پیروان دنیا جمع می‌کنند بهتر است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• الجهل بالله تعالى وصفاته يُورث سوء الاعتقاد وفساد الأعمال.
جهل به الله متعال و صفات او، اعتقاد باطل و اعمال فاسد را به جای می‌گذارد.

• آجال العباد مضروبة محدودة، لا يُعجلها الإقدام والشجاعة، ولايؤخرها الجبن والحرص.
اجل‌های بندگان، مشخص‌ و معین است، دلیری و شجاعت آن را به تعجیل نمی‌اندازد و ترس و حرص تأخیری در آن ایجاد نمی‌کند.

• من سُنَّة الله تعالى الجارية ابتلاء عباده؛ ليميز الخبيث من الطيب.
یکی از سنت‌های الله متعال این است که بندگانش را می‌آزماید؛ تا ناپاک را از پاک متمایز سازد.

• من أعظم المنازل وأكرمها عند الله تعالى منازل الشهداء في سبيله.
از بزرگترین و گرامی‌ترین منازل نزد الله متعال، منازل کسانی است که در راه او تعالی شهید می‌شوند.

وَلَىِٕنْ مُّتُّمْ اَوْ قُتِلْتُمْ لَاۡاِلَی اللّٰهِ تُحْشَرُوْنَ ۟
و اگر در هر حالتی مردید، یا کشته شدید، همگی شما فقط به‌سوی الله بازمی‌گردید؛ تا جزای اعمال‌تان را به شما بدهد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّٰهِ لِنْتَ لَهُمْ ۚ— وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِیْظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوْا مِنْ حَوْلِكَ ۪— فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الْاَمْرِ ۚ— فَاِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَی اللّٰهِ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ یُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِیْنَ ۟
- ای پیامبر- به‌سبب رحمت بزرگی از جانب الله، با اصحابت نرم‌خو شدی و اگر سخن و عمل خشن داشتی و سنگدل بودی، به‌طور قطع از اطرافت پراکنده می‌شدند، پس از کوتاهی آنها در حق خویش درگذر، و برای‌شان طلب آمرزش کن، و در اموری که نیاز به مشورت دارد نظر آنها را جویا شو، پس اگر بعد از مشورت، تصمیم بر انجام کاری گرفتی، آن را انجام بده، و بر الله توکل کن، زیرا الله کسانی را که بر او توکل کنند دوست دارد، پس آنها را توفیق می‌دهد و تقویت می‌کند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِنْ یَّنْصُرْكُمُ اللّٰهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمْ ۚ— وَاِنْ یَّخْذُلْكُمْ فَمَنْ ذَا الَّذِیْ یَنْصُرُكُمْ مِّنْ بَعْدِهٖ ؕ— وَعَلَی اللّٰهِ فَلْیَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُوْنَ ۟
اگر الله با یاری و پیروزی از جانب خویش شما را تقویت کند، هیچ‌کس نمی‌تواند بر شما چیره شود، هر چند تمام مردم زمین علیه شما متحد شوند، و اگر الله شما را یاری نکند و شما را به خودتان واگذارد، بعد از او هیچ‌کس نمی‌تواند شما را پیروز گرداند، زیرا پیروزی فقط به دست اوست، و مؤمنان باید فقط به الله، نه هیچ‌کس دیگری غیر از او تکیه کنند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَمَا كَانَ لِنَبِیٍّ اَنْ یَّغُلَّ ؕ— وَمَنْ یَّغْلُلْ یَاْتِ بِمَا غَلَّ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ ۚ— ثُمَّ تُوَفّٰی كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُوْنَ ۟
برای هیچ‌یک از پیامبران علیهم السلام نسزد که با گرفتن چیزی از غنیمت، غیر از آنچه الله به او اختصاص داده است، خیانت ورزد، و هر یک از شما با گرفتن چیزی از غنیمت خیانت کند، این‌گونه مجازات می‌شود که در روز قیامت رسوا می‌گردد، یعنی آنچه را گرفته است در روز قیامت در برابر مردم به دوش می‌کشد، سپس به هرکس، جزای آنچه که کسب کرده است به‌صورت کامل و بدون کاستی داده می‌شود، و با افزودن بر بدی‌های‌شان و کاستن از نیکی‌های‌شان به آنها ستم نمی‌شود.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَ اللّٰهِ كَمَنْ بَآءَ بِسَخَطٍ مِّنَ اللّٰهِ وَمَاْوٰىهُ جَهَنَّمُ ؕ— وَبِئْسَ الْمَصِیْرُ ۟
نزد الله، کسی‌که ایمان و عمل صالح را که رضایت الله با آن به دست می‌آید دنبال می‌کند، یکسان نیست با کسی‌که به الله کفر ورزیده و کارهای بد انجام داده، آنگاه به خشم شدیدی از الله بازگشته، و جایگاهش جهنم است، و جهنم بازگشتگاه و جایگاه بسیار بدی است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
هُمْ دَرَجٰتٌ عِنْدَ اللّٰهِ ؕ— وَاللّٰهُ بَصِیْرٌ بِمَا یَعْمَلُوْنَ ۟
آنها در دنیا و آخرت منازل متفاوتی دارند، و الله اعمال آنها را می‌بیند، ذره‌ای بر او پوشیده نمی‌ماند، و هرکس را به‌سبب عملش جزا خواهد داد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
لَقَدْ مَنَّ اللّٰهُ عَلَی الْمُؤْمِنِیْنَ اِذْ بَعَثَ فِیْهِمْ رَسُوْلًا مِّنْ اَنْفُسِهِمْ یَتْلُوْا عَلَیْهِمْ اٰیٰتِهٖ وَیُزَكِّیْهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْكِتٰبَ وَالْحِكْمَةَ ۚ— وَاِنْ كَانُوْا مِنْ قَبْلُ لَفِیْ ضَلٰلٍ مُّبِیْنٍ ۟
الله به مؤمنان نعمت بخشیده و به آنها نیکی کرده است، آن‌گاه که رسولی از جنس خودشان به میان آنها فرستاد، که قرآن را بر آنها می‌خواند، و آنها را از شرک و اخلاق‌های پست پاک می‌گرداند، و قرآن و سنت به آنها می‌آموزاند، درحالی‌که قبل از بعثت این رسول، در گمراهی آشکاری از هدایت و راه راست قرار داشتند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اَوَلَمَّاۤ اَصَابَتْكُمْ مُّصِیْبَةٌ قَدْ اَصَبْتُمْ مِّثْلَیْهَا ۙ— قُلْتُمْ اَنّٰی هٰذَا ؕ— قُلْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اَنْفُسِكُمْ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٌ ۟
- ای مؤمنان- آیا آن‌گاه که در احد مصیبتی بر شما رسید و درهم شکستید، و برخی از شما کشته شدند، درحالی‌که دو برابر آن از کشته‌شده‌ها و اسیران را در روز بدر بر دشمن‌تان وارد کردید، گفتید: این مصیبت از کجا بر ما وارد شد درحالی‌که مؤمن هستیم، و پیامبر الله در میان ما قرار دارد؟! – ای پیامبر- بگو: این مصیبت به‌سبب اعمال خودتان به شما رسید آن‌گاه که با یکدیگر به نزاع پرداختید، و از رسول صلی الله علیه وسلم نافرمانی کردید، همانا الله بر انجام هر کاری تواناست؛ پس هرکس را بخواهد پیروز می‌گرداند و هرکس را بخواهد خوار می‌کند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• النصر الحقيقي من الله تعالى، فهو القوي الذي لا يحارب، والعزيز الذي لا يغالب.
پیروزی حقیقی از جانب الله متعال است؛ زیرا او ذات قدرتمندی است که کسی را یارای جنگیدن با او نیست و ذات شکست‌ناپذیری است که هرگز مغلوب نمی‌شود.

• لا تستوي في الدنيا حال من اتبع هدى الله وعمل به وحال من أعرض وكذب به، كما لا تستوي منازلهم في الآخرة.
حال کسی‌که از هدایت الله پیروی و به آن عمل کند با حال کسی‌که روی گرداند و آن را تکذیب کند در دنیا یکسان نیست، چنان‌که در آخرت نیز جایگاه متفاوتی دارند.

• ما ينزل بالعبد من البلاء والمحن هو بسبب ذنوبه، وقد يكون ابتلاء ورفع درجات، والله يعفو ويتجاوز عن كثير منها.
هر مصیبت و بلایی که بر بنده وارد می‌شود به‌سبب گناهانش، و گاهی برای آزمایش و بالابردن درجات اوست. این امر درحالی است که الله بسیاری از گناهان را می‌بخشد.

وَمَاۤ اَصَابَكُمْ یَوْمَ الْتَقَی الْجَمْعٰنِ فَبِاِذْنِ اللّٰهِ وَلِیَعْلَمَ الْمُؤْمِنِیْنَ ۟ۙ
و قتل و جراحت و شکستی که در روز احد هنگام رویارویی گروه شما و گروه مشرکان، بر شما وارد شد، بر اساس حکمتی فراگیر و به اذن و تقدیر الله متعال بود؛ تا مؤمنان راستین را آشکار گرداند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَلِیَعْلَمَ الَّذِیْنَ نَافَقُوْا ۖۚ— وَقِیْلَ لَهُمْ تَعَالَوْا قَاتِلُوْا فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ اَوِ ادْفَعُوْا ؕ— قَالُوْا لَوْ نَعْلَمُ قِتَالًا لَّاتَّبَعْنٰكُمْ ؕ— هُمْ لِلْكُفْرِ یَوْمَىِٕذٍ اَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلْاِیْمَانِ ۚ— یَقُوْلُوْنَ بِاَفْوَاهِهِمْ مَّا لَیْسَ فِیْ قُلُوْبِهِمْ ؕ— وَاللّٰهُ اَعْلَمُ بِمَا یَكْتُمُوْنَ ۟ۚ
و برای این که حال منافقان آشکار گردد، وقتی که به آن ها گفته شد: در راه الله متعال جهاد کنید، یا (حداقل) با افزودن تعداد مسلمانان از خود دفاع کنید، گفتند: اگر می دانستیم جنگی روی خواهد داد، بی گمان از شما پیروی می کردیم، اما به نظر ما بین شما و کافران، جنگی روی نخواهد داد. حالشان در آن هنگام، بیشتر بر کفرشان دلالت می کرد تا بر ایمانشان. با زبان چیزی می گویند که در دل هایشان نیست، در حالی که الله متعال از آنچه که در دل هایشان کتمان می کنند، آگاه است و به سبب آن مجازاتشان خواهد کرد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اَلَّذِیْنَ قَالُوْا لِاِخْوَانِهِمْ وَقَعَدُوْا لَوْ اَطَاعُوْنَا مَا قُتِلُوْا ؕ— قُلْ فَادْرَءُوْا عَنْ اَنْفُسِكُمُ الْمَوْتَ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟
آنها کسانی هستند که از پیکار تخلف کردند، و به خویشاوندان‌شان که در روز احد آسیب دیدند گفتند: اگر آنها از ما اطاعت می‌کردند و برای پیکار خارج نمی‌شدند، کشته نمی‌شدند. - ای پیامبر- در پاسخ به آنها بگو: اگر در این ادعا که می‌گویید اگر آنها از ما اطاعت می‌کردند کشته نمی‌شدند و اینکه سبب نجات شما از مرگ، نرفتن به جهاد در راه الله متعال است راستگو هستید، هرگاه مرگ شما را فراگرفت آن را از خودتان دور کنید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِیْنَ قُتِلُوْا فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ اَمْوَاتًا ؕ— بَلْ اَحْیَآءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُوْنَ ۟ۙ
و – ای پیامبر- گمان مبر کسانی‌که در جهاد در راه الله کشته شده‌اند مرده هستند، بلکه آنها زندگی ویژه‌ای نزد پروردگارشان در سرای گرامی او دارند، و از انواع نعمت‌هایی که جز الله کسی از آنها آگاهی ندارد روزی داده می‌شوند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
فَرِحِیْنَ بِمَاۤ اٰتٰىهُمُ اللّٰهُ مِنْ فَضْلِهٖ ۙ— وَیَسْتَبْشِرُوْنَ بِالَّذِیْنَ لَمْ یَلْحَقُوْا بِهِمْ مِّنْ خَلْفِهِمْ ۙ— اَلَّا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُوْنَ ۟ۘ
سعادت، آنها را پوشانیده و شادی، آنها را به‌صورت کامل فرا گرفته است، به‌سبب آنچه که الله از فضل خویش بر آنها نعمت بخشیده است. آرزو می‌کنند و انتظار می‌کشند که برادران‌شان که در دنیا مانده‌اند به آنها بپیوندند، که اگر آنها در جهاد کشته شوند، به فضلی که به آنها داده شد دست می‌یابند، و در امر آخرت که در پیش‌رو دارند ترسی بر آنها نیست، و بر آنچه که از بهرۀ دنیا از دست داده‌اند اندوهگین نیستند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
یَسْتَبْشِرُوْنَ بِنِعْمَةٍ مِّنَ اللّٰهِ وَفَضْلٍ ۙ— وَّاَنَّ اللّٰهَ لَا یُضِیْعُ اَجْرَ الْمُؤْمِنِیْنَ ۟
و علاوه بر این، به پاداش بزرگی که از جانب الله انتظار می‌برند، و افزودۀ بزرگی بر این ثواب و اینکه او تعالی مزد مؤمنان به خویش را تباه نمی‌سازد، بلکه مزدهای‌شان را به‌صورت کامل به آنها می‌دهد و افزون بر آن نیز به آنها می‌بخشد، شادی می‌کنند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اَلَّذِیْنَ اسْتَجَابُوْا لِلّٰهِ وَالرَّسُوْلِ مِنْ بَعْدِ مَاۤ اَصَابَهُمُ الْقَرْحُ ۛؕ— لِلَّذِیْنَ اَحْسَنُوْا مِنْهُمْ وَاتَّقَوْا اَجْرٌ عَظِیْمٌ ۟ۚ
کسانی‌که امر الله و رسولش را اجابت کردند آن‌گاه که به خروج برای پیکار در راه الله و رویارویی با مشرکان در غزوۀ «حمراء الأسد» که بعد از غزوۀ اُحد و پس از اینکه جراحت‌هایی در روز احد به آنها وارد شد، فراخوانده شدند، امّا جراحت‌های‌شان آنها را از لبیک‌گفتن به ندای الله و رسولش بازنداشت. کسانی از آنها که اعمال صالح انجام دادند و تقوای الله را با اجرای اوامر و پرهیز از نواهی‌اش پیشه کردند، مزد بزرگی نزد الله دارند که همان بهشت است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اَلَّذِیْنَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ اِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوْا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ اِیْمَانًا ۖۗ— وَّقَالُوْا حَسْبُنَا اللّٰهُ وَنِعْمَ الْوَكِیْلُ ۟
همان کسانی‌که برخی از مشرکان به آنها گفتند: همانا قریش با رهبری ابوسفیان گروه‌های زیادی برای جنگ با شما و نابودی تان گرد آورده‌اند، پس بترسید و از رویارویی با آنها بپرهیزید، اما این سخن و ترساندن، بر باور و ایمان آنها به الله و اعتماد به وعده‌اش افزود، آن‌گاه برای رویارویی با قریش خارج شدند درحالی‌که می‌گفتند: الله متعال برای ما کافی است، و او بهترین کسی است که کارمان را به او واگذار می‌کنیم.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• من سنن الله تعالى أن يبتلي عباده؛ ليتميز المؤمن الحق من المنافق، وليعلم الصادق من الكاذب.
یکی از سنت‌های الله متعال این است که بندگانش را می‌آزماید؛ تا مؤمن حقیقی را از منافق متمایز سازد و راستگو را از دروغگو مشخص گرداند.

• عظم منزلة الجهاد والشهادة في سبيل الله وثواب أهله عند الله تعالى حيث ينزلهم الله تعالى بأعلى المنازل.
بزرگی جایگاه جهاد و شهادت در راه الله و ثواب اهل آن نزد الله متعال که آنها را در بالاترین منازل جای می‌دهد.

• فضل الصحابة وبيان علو منزلتهم في الدنيا والآخرة؛ لما بذلوه من أنفسهم وأموالهم في سبيل الله تعالى.
فضیلت صحابه و بیان جایگاه والای آنها در دنیا و آخرت؛ به این سبب که جان و اموال‌شان را در راه الله متعال بخشیدند.

فَانْقَلَبُوْا بِنِعْمَةٍ مِّنَ اللّٰهِ وَفَضْلٍ لَّمْ یَمْسَسْهُمْ سُوْٓءٌ ۙ— وَّاتَّبَعُوْا رِضْوَانَ اللّٰهِ ؕ— وَاللّٰهُ ذُوْ فَضْلٍ عَظِیْمٍ ۟
پس از خروج به‌سوی «حمراء الأسد» با پاداش بزرگی از جانب الله، و افزودن در درجات‌شان، و نجات از دشمن‌شان ‌که قتل و جراحتی بر آنها وارد نشده بود بازگشتند، و پایبندی به طاعت الله و پرهیز از نافرمانی او که الله را از آنها راضی می‌گرداند پیروی کردند، و الله دارای فضل بزرگی بر بندگان مؤمن خویش است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِنَّمَا ذٰلِكُمُ الشَّیْطٰنُ یُخَوِّفُ اَوْلِیَآءَهٗ ۪— فَلَا تَخَافُوْهُمْ وَخَافُوْنِ اِنْ كُنْتُمْ مُّؤْمِنِیْنَ ۟
همانا شیطان ترسانندۀ شماست و شما را از یاران و دستیارانش می‌ترساند، پس از آنها نترسید؛ زیرا آنها هیچ قدرت و توانی بر شما ندارند، و با طاعتِ الله فقط از او بترسید، اگر واقعا به او ایمان دارید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَلَا یَحْزُنْكَ الَّذِیْنَ یُسَارِعُوْنَ فِی الْكُفْرِ ۚ— اِنَّهُمْ لَنْ یَّضُرُّوا اللّٰهَ شَیْـًٔا ؕ— یُرِیْدُ اللّٰهُ اَلَّا یَجْعَلَ لَهُمْ حَظًّا فِی الْاٰخِرَةِ ۚ— وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیْمٌ ۟
- ای رسول- منافقانی که با بازگشت به پشت سرشان، در کفر می‌کوشند تو را اندوهگین نسازند؛ زیرا آنها هیچ زیانی به الله نخواهند رساند، بلکه با دوری خویش از ایمان به الله و طاعت او، فقط به خودشان زیان می‌رسانند، الله می‌خواهد که با یاری‌نرساندن و عدم توفیق آنها، سهمی از نعمت‌های آخرت برای‌شان نباشد، و در آخرت برای آنها عذاب بزرگی در آتش است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِنَّ الَّذِیْنَ اشْتَرَوُا الْكُفْرَ بِالْاِیْمَانِ لَنْ یَّضُرُّوا اللّٰهَ شَیْـًٔا ۚ— وَلَهُمْ عَذَابٌ اَلِیْمٌ ۟
قطعاً کسانی‌که کفر را با ایمان عوض کردند، ذره‌ای به الله آسیب نمی‌رسانند، بلکه به خودشان آسیب می‌رسانند، و عذاب دردآوری در آخرت برای‌شان است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَلَا یَحْسَبَنَّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْۤا اَنَّمَا نُمْلِیْ لَهُمْ خَیْرٌ لِّاَنْفُسِهِمْ ؕ— اِنَّمَا نُمْلِیْ لَهُمْ لِیَزْدَادُوْۤا اِثْمًا ۚ— وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّهِیْنٌ ۟
و کسانی‌که به پروردگارشان کفر ورزیدند، و با حکم او دشمنی کردند، نباید گمان کنند که مهلت‌دادن به آنها و طولانی‌شدن عمرشان بر کفری که بر آن هستند، برای‌شان خوب است. این امر آن‌گونه که آنها گمان می‌کنند نیست، بلکه به آنها مهلت می‌دهیم فقط برای اینکه با ارتکاب گناهان زیاد، بر گناهان خویش بیفزایند و عذاب خوارکننده‌ای برای‌شان است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
مَا كَانَ اللّٰهُ لِیَذَرَ الْمُؤْمِنِیْنَ عَلٰی مَاۤ اَنْتُمْ عَلَیْهِ حَتّٰی یَمِیْزَ الْخَبِیْثَ مِنَ الطَّیِّبِ ؕ— وَمَا كَانَ اللّٰهُ لِیُطْلِعَكُمْ عَلَی الْغَیْبِ وَلٰكِنَّ اللّٰهَ یَجْتَبِیْ مِنْ رُّسُلِهٖ مَنْ یَّشَآءُ ۪— فَاٰمِنُوْا بِاللّٰهِ وَرُسُلِهٖ ۚ— وَاِنْ تُؤْمِنُوْا وَتَتَّقُوْا فَلَكُمْ اَجْرٌ عَظِیْمٌ ۟
- ای مؤمنان- از حکمت الله نیست که شما را بر آنچه که بر آن هستید از اختلاط با منافقان و عدم تمایز شما و مشخص‌نکردن مؤمنان حقیقی رها کند، تا شما را با انواع تکالیف و آزمایش‌ها متمایز گرداند، تا مؤمن پاک از منافق ناپاک مشخص گردد. و از حکمت الله نیست که شما را از غیب آگاه گرداند تا مؤمن و منافق را از یکدیگر تشخیص دهید، بلکه الله هر یک از رسولانش را که بخواهد برمی‌گزیند، آن‌گاه او را بر بخشی از غیب آگاه می‌گرداند؛ چنان‌که پیامبرش محمد صلی الله علیه وسلم را بر حال منافقان آگاه گرداند، پس ایمان‌تان به الله و رسولش را عملی کنید، و اگر ایمان حقیقی بیاورید و از الله با اجرای اوامرش و ترک نواهی‌اش بترسید، پاداش بزرگی نزد الله دارید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَلَا یَحْسَبَنَّ الَّذِیْنَ یَبْخَلُوْنَ بِمَاۤ اٰتٰىهُمُ اللّٰهُ مِنْ فَضْلِهٖ هُوَ خَیْرًا لَّهُمْ ؕ— بَلْ هُوَ شَرٌّ لَّهُمْ ؕ— سَیُطَوَّقُوْنَ مَا بَخِلُوْا بِهٖ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ ؕ— وَلِلّٰهِ مِیْرَاثُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— وَاللّٰهُ بِمَا تَعْمَلُوْنَ خَبِیْرٌ ۟۠
و کسانی‌که در نعمت‌هایی که الله از فضل خویش بر آنها ارزانی داشته بخل می‌ورزند و حق الله در آن را بازمی‌دارند، نباید گمان کنند که این امر برای‌شان خوب است، بلکه این کار برای‌شان بد است؛ زیرا آنچه که در آن بخل ورزیدند، طوقی خواهد شد که در روز قیامت در گردن‌های‌شان افکنده می‌شود و با آن عذاب می‌گردند، و آنچه در آسمان‌ها و زمین است فقط به‌سوی الله بازمی‌گردد، و او تعالی پس از نابودی تمام مخلوقاتش زنده است، و الله از جزئیات اعمال شما آگاه است، و در قبال آن به شما جزا خواهد داد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• ينبغي للمؤمن ألا يلتفت إلى تخويف الشيطان له بأعوانه وأنصاره من الكافرين، فإن الأمر كله لله تعالى.
سزاوار است که مؤمن به تهدید شیطان که او را از دستیاران و یاران کافرش می‌ترساند توجهی نکند؛ زیرا تمام امور در اختیار الله متعال است.

• لا ينبغي للعبد أن يغتر بإمهال الله له، بل عليه المبادرة إلى التوبة، ما دام في زمن المهلة قبل فواتها.
سزاوار نیست بنده از اینکه الله به او مهلت می‌دهد فریب بخورد، بلکه باید تا زمانی‌که مهلت دارد و هنوز مهلتش سپری نشده است، به سرعت توبه کند.

• البخيل الذي يمنع فضل الله عليه إنما يضر نفسه بحرمانها المتاجرة مع الله الكريم الوهاب، وتعريضها للعقوبة يوم القيامة.
بخیلی که دیگران را از نعمت‌های که الله به او بخشیده است محروم می‌کند، در حقیقت به خودش ضرر رسانیده است چون خویشتن را از تجارت با اللهِ بسیار گرامی و بخشنده محروم کرده و در برابر عذاب روز قیامت قرار داده است.

لَقَدْ سَمِعَ اللّٰهُ قَوْلَ الَّذِیْنَ قَالُوْۤا اِنَّ اللّٰهَ فَقِیْرٌ وَّنَحْنُ اَغْنِیَآءُ ۘ— سَنَكْتُبُ مَا قَالُوْا وَقَتْلَهُمُ الْاَنْۢبِیَآءَ بِغَیْرِ حَقٍّ ۙۚ— وَّنَقُوْلُ ذُوْقُوْا عَذَابَ الْحَرِیْقِ ۟
به‌راستی که الله سخن یهود را شنید آن‌گاه که گفتند: «الله فقیر است که از ما قرض می‌خواهد، و ما به‌سبب اموالی که داریم، ثروتمند هستیم»، این بهتان بزرگ و افترا بر پروردگارشان و کشتن پیامبران‌شان به ناحق توسط آنها، را خواهیم نوشت، و به آنها خواهیم گفت: عذاب سوزان در آتش را بچشید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
ذٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ اَیْدِیْكُمْ وَاَنَّ اللّٰهَ لَیْسَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِیْدِ ۟ۚ
- ای یهود- این عذاب به‌سبب گناهان و رسوایی‌هایی است که از پیش فرستادید و به اینکه الله به هیچ‌یک از بندگانش ستم نمی‌کند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اَلَّذِیْنَ قَالُوْۤا اِنَّ اللّٰهَ عَهِدَ اِلَیْنَاۤ اَلَّا نُؤْمِنَ لِرَسُوْلٍ حَتّٰی یَاْتِیَنَا بِقُرْبَانٍ تَاْكُلُهُ النَّارُ ؕ— قُلْ قَدْ جَآءَكُمْ رُسُلٌ مِّنْ قَبْلِیْ بِالْبَیِّنٰتِ وَبِالَّذِیْ قُلْتُمْ فَلِمَ قَتَلْتُمُوْهُمْ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟
آنها کسانی هستند که از روی دروغ و افترا گفتند: همانا الله در کتاب‌هایش و بر زبان پیامبرانش به ما سفارش کرده است که به هیچ رسولی ایمان نیاوریم تا اینکه چیزی که سخنش را تصدیق می‌کند بیاورد، و آن چیز این است که با صدقه‌ای به‌سوی الله تقرب جوید و آتشی که از آسمان فرود می‌آید آن را می‌سوزاند، پس در نسبت‌دادن این سفارش به الله، و در منحصر کردن دلایل راستگویی رسولان به آنچه بیان کردند، بر او تعالی دروغ بستند، و به همین دلیل، الله به پیامبرش محمد صلی الله علیه وسلم امر کرد که به آنها بگوید: قبل از من، رسولانی با دلایل آشکار بر راستگویی‌شان، و با قربانی‌ای که بیان کردید که آتشی از آسمان آن را می‌سوزاند، آمده‌اند، پس چرا آنها را تکذیب کردید و به قتل رساندید، اگر در گفتارتان راستگو هستید؟!
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
فَاِنْ كَذَّبُوْكَ فَقَدْ كُذِّبَ رُسُلٌ مِّنْ قَبْلِكَ جَآءُوْ بِالْبَیِّنٰتِ وَالزُّبُرِ وَالْكِتٰبِ الْمُنِیْرِ ۟
پس ـای پیامبر ـ اگر تو را دروغگو پنداشتند؛ غمگین مشو چرا که این عادت کافران است. همانا پیش از تو پیامبران بسیاری نیز تکذیب شدند؛ پیامبرانی که دلایل روشن و کتاب های آسمانی پر از پند و عوامل تقویت ایمان آوردند؛ کتاب هایی که احکام و قوانین موجود در آنها، هدایتگر بودند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
كُلُّ نَفْسٍ ذَآىِٕقَةُ الْمَوْتِ ؕ— وَاِنَّمَا تُوَفَّوْنَ اُجُوْرَكُمْ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ ؕ— فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَاُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ ؕ— وَمَا الْحَیٰوةُ الدُّنْیَاۤ اِلَّا مَتَاعُ الْغُرُوْرِ ۟
هر نفسی هر اندازه که زندگی‌اش طولانی شود، به ناچار مرگ را می‌چشد، پس هیچ مخلوقی نباید فریب این دنیا را بخورد، و در روز قیامت مزدهای اعمال‌تان به‌صورت کامل و بدون کاستی به شما داده می‌شود، هرکس که الله او را از آتش دور گرداند و به بهشت درآورد، به تحقیق به خیری که امید دارد رسیده است و از شری که می‌ترسد نجات یافته است، و زندگانی دنیا جز کالایی نابودشدنی نیست، و جز شخص فریب‌خورده، کسی به آن دل نمی‌بندد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
لَتُبْلَوُنَّ فِیْۤ اَمْوَالِكُمْ وَاَنْفُسِكُمْ ۫— وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِیْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَمِنَ الَّذِیْنَ اَشْرَكُوْۤا اَذًی كَثِیْرًا ؕ— وَاِنْ تَصْبِرُوْا وَتَتَّقُوْا فَاِنَّ ذٰلِكَ مِنْ عَزْمِ الْاُمُوْرِ ۟
- ای مؤمنان- به‌طور قطع با ادای حقوق واجب در مال و با آسیبی که بر آن وارد می‌شود، آزموده خواهید شد، و در خودتان با انجام تکالیف شریعت و مصیبت‌های گوناگونی که بر شما فرو فرستاده می‌شود آزمایش خواهید شد، و به‌طور قطع از کسانی‌که قبل از شما به آنها کتاب‌ها داده شده است و از کسانی‌که شرک ورزیدند، سخنان زیادی خواهید شنید که با عیبجویی از شما و دین‌تان شما را آزار می‌رساند، و اگر در برابر مصیبت‌ها و آزمایش‌های مختلفی که به شما می‌رسد شکیبایی کنید، و با انجام اوامر و ترک نواهی الله، تقوای او تعالی را پیشه کنید، این کار از اموری است که به اتخاذ تصمیم جدی نیاز دارد و مسابقه‌دهندگان در آن کار مسابقه می‌دهند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• من سوء فعال اليهود وقبيح أخلاقهم اعتداؤهم على أنبياء الله بالتكذيب والقتل.
یکی از اعمال بد و اخلاق ناپسند یهودیان، دشمنی با پیامبران با تکذیب و قتل است.

• كل فوز في الدنيا فهو ناقص، وإنما الفوز التام في الآخرة، بالنجاة من النار ودخول الجنة.
هر رستگاری‌ای در دنیا، ناقص است و رستگاری کامل فقط با نجات از آتش و ورود به بهشت در آخرت حاصل می‌گردد.

• من أنواع الابتلاء الأذى الذي ينال المؤمنين في دينهم وأنفسهم من قِبَل أهل الكتاب والمشركين، والواجب حينئذ الصبر وتقوى الله تعالى.
یکی از انواع آزمایش‌ها، آسیبی است که در دین و جان مؤمنان از جانب اهل کتاب و مشرکان وارد می‌شود. و در چنین حالتی، شکیبایی و تقوای الله متعال واجب است.

وَاِذْ اَخَذَ اللّٰهُ مِیْثَاقَ الَّذِیْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ لَتُبَیِّنُنَّهٗ لِلنَّاسِ وَلَا تَكْتُمُوْنَهٗ ؗۗ— فَنَبَذُوْهُ وَرَآءَ ظُهُوْرِهِمْ وَاشْتَرَوْا بِهٖ ثَمَنًا قَلِیْلًا ؕ— فَبِئْسَ مَا یَشْتَرُوْنَ ۟
و – ای پیامبر- به یاد آور آن‌گاه که الله پیمان محکم از علمای اهل کتاب یهود و نصاری گرفت، که حتماً باید کتاب الله را برای مردم توضیح دهند و هدایت موجود در آن و آنچه را که در آن بر نبوت محمد صلی الله علیه وسلم دلالت می‌کند کتمان نکنند، اما آنها کاری نکردند جز اینکه این پیمان را به دور انداختند، و به آن توجهی نکردند، پس حق را کتمان و باطل را آشکار کردند، و پیمان الله را به بهای ناچیزی مانند مقام و مالی که گاهی به آن می‌رسند عوض کردند، این بهایی که آن را با پیمان الله عوض کردند بسیار بد است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِیْنَ یَفْرَحُوْنَ بِمَاۤ اَتَوْا وَّیُحِبُّوْنَ اَنْ یُّحْمَدُوْا بِمَا لَمْ یَفْعَلُوْا فَلَا تَحْسَبَنَّهُمْ بِمَفَازَةٍ مِّنَ الْعَذَابِ ۚ— وَلَهُمْ عَذَابٌ اَلِیْمٌ ۟
- ای پیامبر- کسانی‌که به اعمال ناپسند شان شادمانند، و دوست دارند مردم آنها را به‌سبب خیری که انجام نمی‌دهند ستایش کنند، هرگز گمان مبر که آنها از عذاب نجات می‌یابند و سالم می‌مانند، بلکه مکان آنها جهنم است و در آنجا عذابی دردناک برای‌شان است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَلِلّٰهِ مُلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— وَاللّٰهُ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٌ ۟۠
و فرمانروایی آسمان‌ها و زمین و مخلوقات و تدبیری که در آن دو است، فقط از آنِ الله است، و الله بر هر چیزی تواناست.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
اِنَّ فِیْ خَلْقِ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَاخْتِلَافِ الَّیْلِ وَالنَّهَارِ لَاٰیٰتٍ لِّاُولِی الْاَلْبَابِ ۟ۚۖ
همانا در ایجاد آسمان‌ها و زمین از عدم و بدون مثال قبلی، و در از پی یکدیگر آمدن شب و روز، و تفاوت آن دو از نظر طولانی و کوتاهی مدت؛ دلایل آشکاری برای صاحبان عقل سلیم است، که آنها را به آفریدگار هستی که سزاوار است به یگانگی عبادت شود راهنمایی می‌کند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
الَّذِیْنَ یَذْكُرُوْنَ اللّٰهَ قِیٰمًا وَّقُعُوْدًا وَّعَلٰی جُنُوْبِهِمْ وَیَتَفَكَّرُوْنَ فِیْ خَلْقِ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۚ— رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هٰذَا بَاطِلًا ۚ— سُبْحٰنَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ۟
آنها کسانی هستند که در هر حالتی، ایستاده، نشسته و به پهلو آرمیده، الله را یاد می‌کنند، و فکرشان را در آفرینش آسمان‌ها و زمین به کار می‌گیرند؛ درحالی‌که می‌گویند: پروردگارا! این آفرینش بزرگ را بیهوده نیافریدی، از بیهودگی پاک هستی، پس ما را با توفیق بر انجام اعمال صالح و محافظت از بدی‌ها، از آتش دور گردان.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
رَبَّنَاۤ اِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ اَخْزَیْتَهٗ ؕ— وَمَا لِلظّٰلِمِیْنَ مِنْ اَنْصَارٍ ۟
- پروردگارا- زیرا تو اگر هرکس از مخلوقات خویش را بر آتش درآوری، به راستی که او را خوار و رسوا ساخته‌ای، و ستمکاران در روز قیامت یاورانی ندارند که عذاب و مجازات الله را از آنها دفع کند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
رَبَّنَاۤ اِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِیًا یُّنَادِیْ لِلْاِیْمَانِ اَنْ اٰمِنُوْا بِرَبِّكُمْ فَاٰمَنَّا ۖۗ— رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوْبَنَا وَكَفِّرْ عَنَّا سَیِّاٰتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الْاَبْرَارِ ۟ۚ
پروردگار ما! همانا ما ندای دعوتگری به‌سوی ایمان – یعنی پیامبرت محمد صلی الله علیه وسلم - را شنیدیم که این‌گونه دعوت می‌داد: به الله پروردگارتان به عنوان معبودی یگانه ایمان آورید، پس به آنچه به‌سوی آن دعوت می‌داد ایمان آوردیم، و از شریعت او پیروی کردیم، پس گناهان‌مان را بپوشان و ما را رسوا مگردان، و از بدی‌های‌مان درگذر و ما را به آن مؤاخذه نکن، و ما را همراه صالحان با توفیق بر انجام کارهای نیک و ترک بدی‌ها، بمیران.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
رَبَّنَا وَاٰتِنَا مَا وَعَدْتَّنَا عَلٰی رُسُلِكَ وَلَا تُخْزِنَا یَوْمَ الْقِیٰمَةِ ؕ— اِنَّكَ لَا تُخْلِفُ الْمِیْعَادَ ۟
پروردگارا، هدایت و پیروزی در دنیا را که بر زبان رسولانت به ما وعده داده بودی، به ما عطا کن، و در روز قیامت ما را با ورود در آتش رسوا مگردان، زیرا تو – پروردگارا- بخشنده‌ای هستی که در وعده‌ات خلاف نمی‌کنی.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• من صفات علماء السوء من أهل الكتاب: كتم العلم، واتباع الهوى، والفرح بمدح الناس مع سوء سرائرهم وأفعالهم.
از صفات علمای سوء اهل کتاب: کتمان علم، پیروی از هوای نفس، شادمانی به‌سبب ستایش مردم درحالی‌که نهان‌ها و افعال بدی دارند.

• التفكر في خلق الله تعالى في السماوات والأرض وتعاقب الأزمان يورث اليقين بعظمة الله وكمال الخضوع له عز وجل.
اندیشیدن در مخلوقات الله متعال، در آسمان‌ها و زمین و از پی هم آمدن زمان‌ها، یقین به عظمت الله و خشوع کامل در برابر او را به جای می‌گذارد.

• دعاء الله وخضوع القلب له تعالى من أكمل مظاهر العبودية.
دعا به درگاه الله متعال و فروتنی قلب در برابر او تعالی، از کامل‌ترین مظاهر بندگی است.

فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ اَنِّیْ لَاۤ اُضِیْعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِّنْكُمْ مِّنْ ذَكَرٍ اَوْ اُ ۚ— بَعْضُكُمْ مِّنْ بَعْضٍ ۚ— فَالَّذِیْنَ هَاجَرُوْا وَاُخْرِجُوْا مِنْ دِیَارِهِمْ وَاُوْذُوْا فِیْ سَبِیْلِیْ وَقٰتَلُوْا وَقُتِلُوْا لَاُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّاٰتِهِمْ وَلَاُدْخِلَنَّهُمْ جَنّٰتٍ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ ۚ— ثَوَابًا مِّنْ عِنْدِ اللّٰهِ ؕ— وَاللّٰهُ عِنْدَهٗ حُسْنُ الثَّوَابِ ۟
پس پروردگارشان این‌گونه به دعای‌شان پاسخ داد که: من پاداش اعمال‌تان را، کم باشد یا زیاد تباه نمی‌سازم، فرقی نمی‌کند که عامل مرد باشد یا زن؛ زیرا حکم شما در آیین یکی است، برای هیچ مردی افزوده نمی‌شود، و از هیچ زنی کاسته نمی‌شود، پس کسانی‌که در راه الله مهاجرت کردند، و کفار آنها را از خانه‌های‌شان بیرون راندند، و در راه طاعت پروردگارشان آسیب دیدند، و در راه الله جنگیدند و کشته شدند - تا سخن الله برتر باشد- به‌طور قطع در روز قیامت بدی‌های‌شان را می‌آمرزم، و از آنها درمی‌گذرم، و آنها را به بهشت‌هایی که از زیر کاخ‌های‌شان رودها جاری است درمی‌آورم، این پاداشی از جانب الله است، و الله جزای نیکو و بی‌همتایی دارد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
لَا یَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا فِی الْبِلَادِ ۟ؕ
- ای پیامبر- جابجایی و توانایی کافران در شهرها و تجارت‌ها و ثروت زیادشان، تو را نفریبد تا از حال آنها غمگین و اندوه‌زده شوی.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
مَتَاعٌ قَلِیْلٌ ۫— ثُمَّ مَاْوٰىهُمْ جَهَنَّمُ ؕ— وَبِئْسَ الْمِهَادُ ۟
زیرا این دنیا، کالایی اندک است و دوام ندارد، سپس سرانجام آنها که در روز قیامت به آن بازمی‌گردند: جهنم است و آتش، بستر بسیار بدی برای‌شان است.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
لٰكِنِ الَّذِیْنَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ جَنّٰتٌ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ خٰلِدِیْنَ فِیْهَا نُزُلًا مِّنْ عِنْدِ اللّٰهِ ؕ— وَمَا عِنْدَ اللّٰهِ خَیْرٌ لِّلْاَبْرَارِ ۟
اما کسانی‌که با اجرای اوامر و ترک نواهی پروردگارشان تقوای او را پیشه کردند، بهشت‌هایی برای‌شان است که از زیر کاخ‌های آنها رودها جاری است، برای همیشه در آن می‌مانند، جزای آماده‌ای نزد الله متعال دارند، و آنچه که الله برای بندگان نیکوکارش آماده کرده است، بهتر و برتر از لذت‌های دنیاست که کافران در آن به سر می‌برند.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
وَاِنَّ مِنْ اَهْلِ الْكِتٰبِ لَمَنْ یُّؤْمِنُ بِاللّٰهِ وَمَاۤ اُنْزِلَ اِلَیْكُمْ وَمَاۤ اُنْزِلَ اِلَیْهِمْ خٰشِعِیْنَ لِلّٰهِ ۙ— لَا یَشْتَرُوْنَ بِاٰیٰتِ اللّٰهِ ثَمَنًا قَلِیْلًا ؕ— اُولٰٓىِٕكَ لَهُمْ اَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ سَرِیْعُ الْحِسَابِ ۟
اهل کتاب یکسان نیستند؛ زیرا گروهی از آنها به الله و حق و هدایتی که بر شما فرو فرستاده شده است، و به آنچه در کتاب‌های‌شان بر آنها نازل شده است ایمان دارند، میان رسولان الله تفاوت نمی‌گذارند، درحالی‌که در برابر الله فروتن و متواضع هستند، با امید به آنچه نزد الله است، آیات الله را با بهای اندکی از کالای دنیا عوض نمی‌کنند، اینان ثواب بزرگی نزد پروردگارشان دارند؛ همانا الله اعمال را سریع مورد محاسبه قرار می‌دهد و زود جزای آنها را می‌دهد.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوا اصْبِرُوْا وَصَابِرُوْا وَرَابِطُوْا ۫— وَاتَّقُوا اللّٰهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُوْنَ ۟۠
ای کسانی‌که به الله ایمان آورده‌اید و از رسولش پیروی کرده‌اید، بر تکالیف شریعت، و مصیبت‌های دنیا که به شما می‌رسد شکیبایی کنید، و در شکیبایی، بر کفار غلبه کنید تا از شما شکیباتر نباشند، و برای جهاد در راه الله به پا خیزید، و با انجام اوامر و اجتناب از نواهی الله، تقوای او تعالی را پیشه کنید، باشد که به مطلوب خویش که رهایی از آتش و ورود به بهشت است دست یابید.
අල්කුර්ආන් අරාබි අර්ථ විවරණ:
මෙ⁣ම පිටුවේ තිබෙන වැකිවල ප්‍රයෝජන:
• الأذى الذي ينال المؤمن في سبيل الله فيضطره إلى الهجرة والخروج والجهاد من أعظم أسباب تكفير الذنوب ومضاعفة الأجور.
آسیبی که در راه الله بر مؤمن می‌رسد که او را به هجرت و خروج و جهاد وامی‌دارد، از بزرگترین اسباب پوشاندن گناهان و افزایش پاداش‌هاست.

• ليست العبرة بما قد ينعم به الكافر في الدنيا من المال والمتاع وإن عظم؛ لأن الدنيا زائلة، وإنما العبرة بحقيقة مصيره في الآخرة في دار الخلود.
مال و کالایی که گاهی کافر در دنیا از آن بهره‌مند می‌شود معیار نیست، اگرچه که زیاد باشد؛ زیرا دنیا نابودشدنی است، بلکه معیار حقیقی، سرانجام او در سرای جاویدان آخرت است.

• من أهل الكتاب من يشهدون بالحق الذي في كتبهم، فيؤمنون بما أنزل إليهم وبما أنزل على المؤمنين، فهؤلاء لهم أجرهم مرتين.
برخی اهل کتاب، به حقیقتی که در کتاب‌های‌شان موجود است گواهی می‌دهند، آن‌گاه به آنچه بر آنها نازل شده و آنچه بر مؤمنان نازل شده است ایمان می‌آورند؛ اینان دوبار مزد می‌گیرند.

• الصبر على الحق، ومغالبة المكذبين به، والجهاد في سبيله، هو سبيل الفلاح في الآخرة.
شکیبایی بر حق، و جنگیدن با تکذیب‌ کنندگان حق، و جهاد در راه آن، راه رستگاری در آخرت است.

 
අර්ථ කථනය පරිච්ඡේදය: සූරා ආලු ඉම්රාන්
සූරා පටුන පිටු අංක
 
ශුද්ධවූ අල් කුර්ආන් අර්ථ කථනය - ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආන් අර්ථ විිවරණයේ සංෂිප්ත අනුවාදය - පර්සියානු පරිවර්තනය - පරිවර්තන පටුන

ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආන් අර්ථ විිවරණයේ සංෂිප්ත අනුවාදය- - පර්සියානු පරිවර්තනය අල්කුර්ආන් අධ්‍යයන සඳහා වූ තෆ්සීර් මධ්‍යස්ථානය විසින් නිකුත් කරන ලදී.

වසන්න