قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - الترجمة الألبانية - مركز رواد الترجمة - جار العمل عليها * - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى


مەنالار تەرجىمىسى سۈرە: سۈرە مائىدە   ئايەت:

Suretu El Maide

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَوۡفُواْ بِٱلۡعُقُودِۚ أُحِلَّتۡ لَكُم بَهِيمَةُ ٱلۡأَنۡعَٰمِ إِلَّا مَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ غَيۡرَ مُحِلِّي ٱلصَّيۡدِ وَأَنتُمۡ حُرُمٌۗ إِنَّ ٱللَّهَ يَحۡكُمُ مَا يُرِيدُ
O besimtarë! Përmbushni detyrimet! Ju janë lejuar bagëtitë (për ngrënie), përveç atyre që ju kumtohen (si të ndaluara), me përjashtim të gjahut kur jeni në ihram (gjatë haxhillëkut dhe umres). Allahu cakton çfarë të dëshirojë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تُحِلُّواْ شَعَٰٓئِرَ ٱللَّهِ وَلَا ٱلشَّهۡرَ ٱلۡحَرَامَ وَلَا ٱلۡهَدۡيَ وَلَا ٱلۡقَلَٰٓئِدَ وَلَآ ءَآمِّينَ ٱلۡبَيۡتَ ٱلۡحَرَامَ يَبۡتَغُونَ فَضۡلٗا مِّن رَّبِّهِمۡ وَرِضۡوَٰنٗاۚ وَإِذَا حَلَلۡتُمۡ فَٱصۡطَادُواْۚ وَلَا يَجۡرِمَنَّكُمۡ شَنَـَٔانُ قَوۡمٍ أَن صَدُّوكُمۡ عَنِ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ أَن تَعۡتَدُواْۘ وَتَعَاوَنُواْ عَلَى ٱلۡبِرِّ وَٱلتَّقۡوَىٰۖ وَلَا تَعَاوَنُواْ عَلَى ٱلۡإِثۡمِ وَٱلۡعُدۡوَٰنِۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۖ إِنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
O besimtarë! Mos i përdhosni shenjat e Allahut, as muajin e shenjtë, as kurbanet e Qabesë, as kurbanet e shenjuara me gjerdanë e as ata që mësyjnë Shtëpinë e Shenjtë (Qabenë) duke kërkuar begatinë dhe kënaqësinë e Zotit të vet. Kur të liroheni nga ihrami, atëherë (mund të) gjahtoni. Kurrsesi të mos ju shtyjë urrejtja ndaj disa njerëzve që ju kanë penguar nga Xhamia e Shenjtë që të bëni padrejtësi. Ndihmoni njëri-tjetrin në mirësi e devotshmëri dhe mos ndihmoni në gjynahe e armiqësi! Frikësojuni Allahut, sepse Allahu është i rreptë në ndëshkim.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
حُرِّمَتۡ عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَيۡتَةُ وَٱلدَّمُ وَلَحۡمُ ٱلۡخِنزِيرِ وَمَآ أُهِلَّ لِغَيۡرِ ٱللَّهِ بِهِۦ وَٱلۡمُنۡخَنِقَةُ وَٱلۡمَوۡقُوذَةُ وَٱلۡمُتَرَدِّيَةُ وَٱلنَّطِيحَةُ وَمَآ أَكَلَ ٱلسَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيۡتُمۡ وَمَا ذُبِحَ عَلَى ٱلنُّصُبِ وَأَن تَسۡتَقۡسِمُواْ بِٱلۡأَزۡلَٰمِۚ ذَٰلِكُمۡ فِسۡقٌۗ ٱلۡيَوۡمَ يَئِسَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن دِينِكُمۡ فَلَا تَخۡشَوۡهُمۡ وَٱخۡشَوۡنِۚ ٱلۡيَوۡمَ أَكۡمَلۡتُ لَكُمۡ دِينَكُمۡ وَأَتۡمَمۡتُ عَلَيۡكُمۡ نِعۡمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ ٱلۡإِسۡلَٰمَ دِينٗاۚ فَمَنِ ٱضۡطُرَّ فِي مَخۡمَصَةٍ غَيۡرَ مُتَجَانِفٖ لِّإِثۡمٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Janë ndaluar për ju: ngordhësira, gjaku, mishi i derrit, kafsha që theret jo në emër të Allahut, kafsha e furur, kafsha e mbytur nga goditja, kafsha e rrëzuar nga një vend i lartë, ajo që është goditur nga briri, ajo që është kafshuar nga egërsirat, përveç asaj që e therni ju (para se të ngordhë) dhe ajo që theret për hir të idhujve, po ashtu (është ndaluar për ju) të kërkoni fatin me short. Të gjitha këto janë mosbindje. Sot, jobesimtarët i humbën shpresat (për t'ju zmbrapsur) nga feja juaj. Andaj, mos kini frikë prej tyre, por kini frikë prej Meje! Sot jua përsosa fenë tuaj, e plotësova dhuntinë Time ndaj jush dhe zgjodha që Islami të jetë feja juaj. Mirëpo, nëse ndokush shtrëngohet nga uria (të hajë diçka të ndaluar), pa dashur të mëkatojë, atëherë Allahu është Falës i Madh e Mëshirëplotë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَسۡـَٔلُونَكَ مَاذَآ أُحِلَّ لَهُمۡۖ قُلۡ أُحِلَّ لَكُمُ ٱلطَّيِّبَٰتُ وَمَا عَلَّمۡتُم مِّنَ ٱلۡجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ ٱللَّهُۖ فَكُلُواْ مِمَّآ أَمۡسَكۡنَ عَلَيۡكُمۡ وَٱذۡكُرُواْ ٱسۡمَ ٱللَّهِ عَلَيۡهِۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
Të pyesin se ç'është e lejuar për ta (që të hanë), thuaju: "Ju lejohen gjërat e mira dhe gjahu që kapin kafshët që i keni stërvitur për gjueti ashtu siç ju ka mësuar Allahu." Pra, hani atë që kapin për ju dhe përmendeni emrin e Allahut[1]! Kijeni frikë Allahun, sepse Allahu është i shpejtë në llogari.
[1] Kur t'i lëshoni kafshët për gjueti.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ٱلۡيَوۡمَ أُحِلَّ لَكُمُ ٱلطَّيِّبَٰتُۖ وَطَعَامُ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ حِلّٞ لَّكُمۡ وَطَعَامُكُمۡ حِلّٞ لَّهُمۡۖ وَٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ وَٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ إِذَآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحۡصِنِينَ غَيۡرَ مُسَٰفِحِينَ وَلَا مُتَّخِذِيٓ أَخۡدَانٖۗ وَمَن يَكۡفُرۡ بِٱلۡإِيمَٰنِ فَقَدۡ حَبِطَ عَمَلُهُۥ وَهُوَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
Sot ju janë lejuar gjërat e mira, e edhe ushqimet[1] e ithtarëve të Librit janë të lejuara për ju, por edhe ushqimet tuaja janë të lejuara për ta. Po ashtu (janë të lejuara për ju) gratë e dëlira besimtare dhe gratë e dëlira nga ata që u është dhënë Libri para jush, në qoftë se ua jepni mehrin e vet, me qëllim martese e jo kurvërie e as duke i marrë ato për dashnore. Kushdo që mohon besimin, veprat e tij janë asgjësuar dhe në botën tjetër do të jetë i humbur.
[1] Mishi i kafshëve të therura.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا قُمۡتُمۡ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ فَٱغۡسِلُواْ وُجُوهَكُمۡ وَأَيۡدِيَكُمۡ إِلَى ٱلۡمَرَافِقِ وَٱمۡسَحُواْ بِرُءُوسِكُمۡ وَأَرۡجُلَكُمۡ إِلَى ٱلۡكَعۡبَيۡنِۚ وَإِن كُنتُمۡ جُنُبٗا فَٱطَّهَّرُواْۚ وَإِن كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوۡ جَآءَ أَحَدٞ مِّنكُم مِّنَ ٱلۡغَآئِطِ أَوۡ لَٰمَسۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَلَمۡ تَجِدُواْ مَآءٗ فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدٗا طَيِّبٗا فَٱمۡسَحُواْ بِوُجُوهِكُمۡ وَأَيۡدِيكُم مِّنۡهُۚ مَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيَجۡعَلَ عَلَيۡكُم مِّنۡ حَرَجٖ وَلَٰكِن يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمۡ وَلِيُتِمَّ نِعۡمَتَهُۥ عَلَيۡكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
O besimtarë! Kur (doni) të ngriheni për namaz, lani fytyrat dhe duart tuaja deri në bërryla dhe fërkoni kokën (me duar të lagura), si dhe lani këmbët deri në nyje. Nëse jeni xhunubë, atëherë lahuni (tërësisht)! Ndërkaq, nëse jeni të sëmurë ose jeni në udhëtim, ose keni kryer nevojën, ose keni bërë marrëdhënie me gratë tuaja e nuk gjeni ujë (për t'u pastruar), atëherë fërkoni fytyrat dhe duart tuaja me dhé të pastër. Allahu nuk dëshiron t'jua rëndojë, por dëshiron t'ju pastrojë dhe të plotësojë dhuntinë e Tij ndaj jush, që të jeni mirënjohës.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَٱذۡكُرُواْ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَمِيثَٰقَهُ ٱلَّذِي وَاثَقَكُم بِهِۦٓ إِذۡ قُلۡتُمۡ سَمِعۡنَا وَأَطَعۡنَاۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
Kujtoni dhuntinë e Allahut ndaj jush dhe besën që mori nga ju kur thatë: "Dëgjojmë dhe bindemi!" Frikësojuni Allahut, se, pa dyshim, Allahu e di mirë çfarë ka në zemra.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُونُواْ قَوَّٰمِينَ لِلَّهِ شُهَدَآءَ بِٱلۡقِسۡطِۖ وَلَا يَجۡرِمَنَّكُمۡ شَنَـَٔانُ قَوۡمٍ عَلَىٰٓ أَلَّا تَعۡدِلُواْۚ ٱعۡدِلُواْ هُوَ أَقۡرَبُ لِلتَّقۡوَىٰۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ
O besimtarë! Bëhuni të patundur në kryerjen e urdhrave të Allahut dhe dëshmitarë të drejtë! Kurrsesi të mos ju shtyjë urrejtja ndaj disa njerëzve që t'i shmangeni drejtësisë! Jini të drejtë, sepse kjo është më afër devotshmërisë dhe frikësojuni Allahut! Pa dyshim, Allahu di hollësisht gjithçka që bëni.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُم مَّغۡفِرَةٞ وَأَجۡرٌ عَظِيمٞ
Allahu u ka premtuar atyre që besojnë dhe bëjnë vepra të mira falje dhe shpërblim të madh.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَآ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَحِيمِ
Ndërkaq, ata që i mohojnë dhe i përgënjeshtrojnë shpalljet Tona, do të jenë banorë të Zjarrit flakërues.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ إِذۡ هَمَّ قَوۡمٌ أَن يَبۡسُطُوٓاْ إِلَيۡكُمۡ أَيۡدِيَهُمۡ فَكَفَّ أَيۡدِيَهُمۡ عَنكُمۡۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
O besimtarë! Kujtojeni dhuntinë e Allahut ndaj jush kur disa njerëz synuan të zgjasin duart e tyre kundër jush (për t'ju sulmuar), ndërsa Allahu sprapsi duart e tyre. Kijeni frikë Allahun dhe vetëm Allahut le t'i mbështeten besimtarët!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ وَلَقَدۡ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَبَعَثۡنَا مِنۡهُمُ ٱثۡنَيۡ عَشَرَ نَقِيبٗاۖ وَقَالَ ٱللَّهُ إِنِّي مَعَكُمۡۖ لَئِنۡ أَقَمۡتُمُ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَيۡتُمُ ٱلزَّكَوٰةَ وَءَامَنتُم بِرُسُلِي وَعَزَّرۡتُمُوهُمۡ وَأَقۡرَضۡتُمُ ٱللَّهَ قَرۡضًا حَسَنٗا لَّأُكَفِّرَنَّ عَنكُمۡ سَيِّـَٔاتِكُمۡ وَلَأُدۡخِلَنَّكُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُۚ فَمَن كَفَرَ بَعۡدَ ذَٰلِكَ مِنكُمۡ فَقَدۡ ضَلَّ سَوَآءَ ٱلسَّبِيلِ
Allahu mori besën e bijve të Israilit dhe caktoi dymbëdhjetë prijës prej tyre e u tha: "Unë jam me ju. Në qoftë se e falni namazin, e jepni zekatin, i besoni të dërguarit e Mi, i përkrahni ata dhe i jepni Allahut hua të mirë[1], gjithsesi do t'jua shlyej gjynahet tuaja dhe do t'ju fus në kopshte të Xhenetit nëpër të cilat rrjedhin lumenj. Por, kushdo nga ju që mohon pas kësaj, ai, me të vërtetë, ka humbur rrugën e drejtë.
[1] Duke shpenzuar pasurinë në rrugën e Allahut.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَبِمَا نَقۡضِهِم مِّيثَٰقَهُمۡ لَعَنَّٰهُمۡ وَجَعَلۡنَا قُلُوبَهُمۡ قَٰسِيَةٗۖ يُحَرِّفُونَ ٱلۡكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِۦ وَنَسُواْ حَظّٗا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِۦۚ وَلَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَىٰ خَآئِنَةٖ مِّنۡهُمۡ إِلَّا قَلِيلٗا مِّنۡهُمۡۖ فَٱعۡفُ عَنۡهُمۡ وَٱصۡفَحۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Ngaqë ata e thyen besëlidhjen e tyre, Ne i mallkuam dhe ua bëmë zemrat të ashpra. Ata i nxjerrin fjalët nga kuptimi i tyre dhe kanë harruar një pjesë nga ajo me të cilën urdhëroheshin. Ti do të vëresh pareshtur tradhtinë e tyre, përveç një pakice nga ata. Megjithatë, falua (fajet) dhe lëri, se Allahu i do vepërmirët.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمِنَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّا نَصَٰرَىٰٓ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَهُمۡ فَنَسُواْ حَظّٗا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِۦ فَأَغۡرَيۡنَا بَيۡنَهُمُ ٱلۡعَدَاوَةَ وَٱلۡبَغۡضَآءَ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ وَسَوۡفَ يُنَبِّئُهُمُ ٱللَّهُ بِمَا كَانُواْ يَصۡنَعُونَ
Po ashtu, edhe nga ata që thonë: "Ne jemi të krishterë" kemi marrë besën e tyre, por ata harruan një pjesë nga ajo me të cilën u urdhëruan, andaj Ne ngjallëm armiqësi e urrejtje ndërmjet tyre deri në Ditën e Kiametit. Allahu do t'i njoftojë ata lidhur me atë që bënin.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ قَدۡ جَآءَكُمۡ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمۡ كَثِيرٗا مِّمَّا كُنتُمۡ تُخۡفُونَ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَيَعۡفُواْ عَن كَثِيرٖۚ قَدۡ جَآءَكُم مِّنَ ٱللَّهِ نُورٞ وَكِتَٰبٞ مُّبِينٞ
O ithtarë të Librit! Juve ju erdhi i Dërguari Ynë, i cili ju sqaron shumë gjëra që i keni fshehur prej Librave dhe shumë të tjera i kalon (pa i përmendur). Juve ju erdhi nga Allahu një dritë dhe Libër i qartë,
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَهۡدِي بِهِ ٱللَّهُ مَنِ ٱتَّبَعَ رِضۡوَٰنَهُۥ سُبُلَ ٱلسَّلَٰمِ وَيُخۡرِجُهُم مِّنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ بِإِذۡنِهِۦ وَيَهۡدِيهِمۡ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
përmes të cilit Allahu i përudh ata që ndjekin kënaqësinë e Tij në rrugët e shpëtimit, i nxjerr nga errësirat në dritë me lejen e Tij dhe i udhëzon në rrugë të drejtë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَّقَدۡ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ مَرۡيَمَۚ قُلۡ فَمَن يَمۡلِكُ مِنَ ٱللَّهِ شَيۡـًٔا إِنۡ أَرَادَ أَن يُهۡلِكَ ٱلۡمَسِيحَ ٱبۡنَ مَرۡيَمَ وَأُمَّهُۥ وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗاۗ وَلِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَاۚ يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Pa dyshim, janë jobesimtarë ata që thonë: "Allahu është Mesihu, biri i Merjemes!" Thuaju: "Atëherë, kush do të mund ta pengonte Allahun, nëse Ai do të dëshironte të shkatërronte Mesihun - birin e Merjemes, nënën e tij dhe të gjithë ata që janë në Tokë?! Vetëm Allahut i takon sundimi i qiejve e i Tokës dhe i gjithçkaje që gjendet mes tyre. Ai krijon çfarë të dëshirojë. Allahu është i Plotfuqishëm për çdo gjë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالَتِ ٱلۡيَهُودُ وَٱلنَّصَٰرَىٰ نَحۡنُ أَبۡنَٰٓؤُاْ ٱللَّهِ وَأَحِبَّٰٓؤُهُۥۚ قُلۡ فَلِمَ يُعَذِّبُكُم بِذُنُوبِكُمۖ بَلۡ أَنتُم بَشَرٞ مِّمَّنۡ خَلَقَۚ يَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَآءُۚ وَلِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَاۖ وَإِلَيۡهِ ٱلۡمَصِيرُ
Hebrenjtë dhe të krishterët thonë: "Ne jemi bijtë e Allahut dhe të dashurit e Tij." Thuaju: "Atëherë, përse ju ndëshkon për gjynahet tuaja?! Përkundrazi, ju jeni njerëz nga ata që ka krijuar. Ai fal kë të dojë dhe ndëshkon kë të dojë." Vetëm Allahut i takon sundimi i qiejve e i Tokës dhe i gjithçkaje që gjendet mes tyre dhe tek Ai është kthimi.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ قَدۡ جَآءَكُمۡ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمۡ عَلَىٰ فَتۡرَةٖ مِّنَ ٱلرُّسُلِ أَن تَقُولُواْ مَا جَآءَنَا مِنۢ بَشِيرٖ وَلَا نَذِيرٖۖ فَقَدۡ جَآءَكُم بَشِيرٞ وَنَذِيرٞۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
O ithtarë të Librit! Juve ju erdhi i Dërguari Ynë pas një periudhe ndërprerjeje (të vargut) të të dërguarve, i cili jua sqaron gjërat, që ju të mos thoni: "Nuk na ka ardhur asnjë kumtues i lajmeve të mira e as paralajmërues". Ja, ju erdhi kumtuesi i lajmeve të mira e paralajmëruesi. Allahu është i Plotfuqishëm për çdo gjë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَإِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِۦ يَٰقَوۡمِ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ إِذۡ جَعَلَ فِيكُمۡ أَنۢبِيَآءَ وَجَعَلَكُم مُّلُوكٗا وَءَاتَىٰكُم مَّا لَمۡ يُؤۡتِ أَحَدٗا مِّنَ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Kujto kur Musai i tha popullit të vet: "O populli im! Kujtoni dhuntinë e Allahut ndaj jush kur prej jush bëri pejgamberë, ju bëri mbretër dhe ju dha çfarë nuk i kishte dhënë asnjë populli (të asaj kohe).
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰقَوۡمِ ٱدۡخُلُواْ ٱلۡأَرۡضَ ٱلۡمُقَدَّسَةَ ٱلَّتِي كَتَبَ ٱللَّهُ لَكُمۡ وَلَا تَرۡتَدُّواْ عَلَىٰٓ أَدۡبَارِكُمۡ فَتَنقَلِبُواْ خَٰسِرِينَ
O populli im! Hyni në Tokën e Shenjtë, të cilën Allahu e caktoi për ju dhe mos u zmbrapsni, sepse atëherë do të ktheheni të humbur!"
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُواْ يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّ فِيهَا قَوۡمٗا جَبَّارِينَ وَإِنَّا لَن نَّدۡخُلَهَا حَتَّىٰ يَخۡرُجُواْ مِنۡهَا فَإِن يَخۡرُجُواْ مِنۡهَا فَإِنَّا دَٰخِلُونَ
Ata thanë: "O Musa! Në atë vend është një popull i fuqishëm, prandaj ne nuk do të hyjmë në të derisa ata të dalin nga aty, e, nëse ata dalin, atëherë do të hyjmë ne.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ رَجُلَانِ مِنَ ٱلَّذِينَ يَخَافُونَ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمَا ٱدۡخُلُواْ عَلَيۡهِمُ ٱلۡبَابَ فَإِذَا دَخَلۡتُمُوهُ فَإِنَّكُمۡ غَٰلِبُونَۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَتَوَكَّلُوٓاْ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Dy burra nga ata që kishin frikë (Allahun) dhe të cilët i kishte begatuar Allahu thanë: "U hyni atyre nga porta (e qytetit)! Sapo të hyni në të, ju do të jeni ngadhënjimtarë! Vetëm Allahut mbështetjuni, nëse jeni besimtarë!"
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُواْ يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّا لَن نَّدۡخُلَهَآ أَبَدٗا مَّا دَامُواْ فِيهَا فَٱذۡهَبۡ أَنتَ وَرَبُّكَ فَقَٰتِلَآ إِنَّا هَٰهُنَا قَٰعِدُونَ
Ata thanë: "O Musa! Ne kurrsesi nuk do të hyjmë në të për sa kohë që ata janë aty, prandaj shko ti dhe Zoti yt e luftoni, sepse ne po rrimë këtu."
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ رَبِّ إِنِّي لَآ أَمۡلِكُ إِلَّا نَفۡسِي وَأَخِيۖ فَٱفۡرُقۡ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡفَٰسِقِينَ
Ai (Musai) tha: Zoti im! Unë nuk kam fuqi mbi askënd përveç vetes dhe vëllait tim, prandaj na ndaj ne nga ky popull i pabindur!"
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَيۡهِمۡۛ أَرۡبَعِينَ سَنَةٗۛ يَتِيهُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِۚ فَلَا تَأۡسَ عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡفَٰسِقِينَ
Allahu tha: "Ajo (tokë) u është ndaluar atyre për dyzet vjet. Ata do të bredhin të humbur nëpër botë, por ty të të mos vijë keq për popullin e pabindur."
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ وَٱتۡلُ عَلَيۡهِمۡ نَبَأَ ٱبۡنَيۡ ءَادَمَ بِٱلۡحَقِّ إِذۡ قَرَّبَا قُرۡبَانٗا فَتُقُبِّلَ مِنۡ أَحَدِهِمَا وَلَمۡ يُتَقَبَّلۡ مِنَ ٱلۡأٓخَرِ قَالَ لَأَقۡتُلَنَّكَۖ قَالَ إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ ٱللَّهُ مِنَ ٱلۡمُتَّقِينَ
Ua lexo atyre me vërtetësi lajmin e dy bijve të Ademit, kur ata flijuan nga një kurban, por njërit iu pranua, kurse tjetrit nuk iu pranua, kështu që ai tha: "Gjithsesi do të të vras!" Tjetri tha: "Me të vërtetë, Allahu pranon vetëm nga të devotshmit.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَئِنۢ بَسَطتَ إِلَيَّ يَدَكَ لِتَقۡتُلَنِي مَآ أَنَا۠ بِبَاسِطٖ يَدِيَ إِلَيۡكَ لِأَقۡتُلَكَۖ إِنِّيٓ أَخَافُ ٱللَّهَ رَبَّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Nëse ti ngre dorë për të më vrarë, unë nuk do të ngre dorë për të të vrarë, sepse unë i frikësohem Allahut, Zotit të botëve.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنِّيٓ أُرِيدُ أَن تَبُوٓأَ بِإِثۡمِي وَإِثۡمِكَ فَتَكُونَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلنَّارِۚ وَذَٰلِكَ جَزَٰٓؤُاْ ٱلظَّٰلِمِينَ
Unë parapëlqej që ti të bartësh barrën e gjynahut kundrejt meje dhe të gjynaheve të tua (të mëparshme) e të bëhesh prej banorëve të Zjarrit. Ky është ndëshkimi i keqbërësve."
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَطَوَّعَتۡ لَهُۥ نَفۡسُهُۥ قَتۡلَ أَخِيهِ فَقَتَلَهُۥ فَأَصۡبَحَ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
Uni i tij ia hijeshoi vrasjen e vëllait të vet, kështu që e vrau atë dhe u bë nga të humburit.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَبَعَثَ ٱللَّهُ غُرَابٗا يَبۡحَثُ فِي ٱلۡأَرۡضِ لِيُرِيَهُۥ كَيۡفَ يُوَٰرِي سَوۡءَةَ أَخِيهِۚ قَالَ يَٰوَيۡلَتَىٰٓ أَعَجَزۡتُ أَنۡ أَكُونَ مِثۡلَ هَٰذَا ٱلۡغُرَابِ فَأُوَٰرِيَ سَوۡءَةَ أَخِيۖ فَأَصۡبَحَ مِنَ ٱلنَّٰدِمِينَ
Allahu dërgoi një korb që të gërmonte tokën, për t'i treguar si ta mbulonte xhenazen e të vëllait. Ai tha: "Ah, i mjeri unë! A nuk qenkam në gjendje të bëhem as si ky korb e të mbuloj trupin e vëllait tim!" Pra, u bë nga të penduarit.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
مِنۡ أَجۡلِ ذَٰلِكَ كَتَبۡنَا عَلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ أَنَّهُۥ مَن قَتَلَ نَفۡسَۢا بِغَيۡرِ نَفۡسٍ أَوۡ فَسَادٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ ٱلنَّاسَ جَمِيعٗا وَمَنۡ أَحۡيَاهَا فَكَأَنَّمَآ أَحۡيَا ٱلنَّاسَ جَمِيعٗاۚ وَلَقَدۡ جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُنَا بِٱلۡبَيِّنَٰتِ ثُمَّ إِنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُم بَعۡدَ ذَٰلِكَ فِي ٱلۡأَرۡضِ لَمُسۡرِفُونَ
Për këtë shkak Ne u shpallëm bijve të Israilit se, kushdo që vret ndokënd që nuk ka vrarë njeri e nuk ka bërë çrregullime në Tokë është sikurse të ketë vrarë tërë njerëzimin dhe kush shpëton një jetë është sikurse të ketë shpëtuar tërë njerëzimin. Në të vërtetë, atyre u erdhën të dërguarit Tanë me dëshmi të qarta, por edhe pas kësaj shumë nga ata tejkaluan kufijtë në Tokë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنَّمَا جَزَٰٓؤُاْ ٱلَّذِينَ يُحَارِبُونَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَيَسۡعَوۡنَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوٓاْ أَوۡ يُصَلَّبُوٓاْ أَوۡ تُقَطَّعَ أَيۡدِيهِمۡ وَأَرۡجُلُهُم مِّنۡ خِلَٰفٍ أَوۡ يُنفَوۡاْ مِنَ ٱلۡأَرۡضِۚ ذَٰلِكَ لَهُمۡ خِزۡيٞ فِي ٱلدُّنۡيَاۖ وَلَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ
Në të vërtetë, ndëshkimi i atyre që luftojnë kundër Allahut e të Dërguarit të Tij dhe që bëjnë shkatërrime në Tokë është që të vriten, ose të mbërthehen në kryq, ose t'u priten duart dhe këmbët tërthoras, ose të dëbohen nga vendi. Kjo është poshtërim për ta në këtë botë, ndërsa në botën tjetër do të kenë dënim të madh,
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ مِن قَبۡلِ أَن تَقۡدِرُواْ عَلَيۡهِمۡۖ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
me përjashtim të atyre që pendohen para se t'i zini. Pra, dijeni se Allahu është Falës i Madh e Mëshirëplotë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱبۡتَغُوٓاْ إِلَيۡهِ ٱلۡوَسِيلَةَ وَجَٰهِدُواْ فِي سَبِيلِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
O besimtarë! Kini frikë Allahun, kërkoni atë që ju afron tek Ai dhe luftoni në rrugën e Tij, që të shpëtoni!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَوۡ أَنَّ لَهُم مَّا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا وَمِثۡلَهُۥ مَعَهُۥ لِيَفۡتَدُواْ بِهِۦ مِنۡ عَذَابِ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ مَا تُقُبِّلَ مِنۡهُمۡۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
Me të vërtetë, sikur jobesimtarët të kishin gjithë pasurinë që gjendet në Tokë, madje edhe një herë aq, e ta jepnin për të shpëtuar nga dënimi i Ditës së Kiametit, nuk do të pranohej prej tyre dhe për ta do të ketë dënim të dhembshëm.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يُرِيدُونَ أَن يَخۡرُجُواْ مِنَ ٱلنَّارِ وَمَا هُم بِخَٰرِجِينَ مِنۡهَاۖ وَلَهُمۡ عَذَابٞ مُّقِيمٞ
Ata do të dëshirojnë të dalin nga Zjarri, por kurrë s'kanë për të dalë prej tij. Për ta do të ketë dënim të përhershëm.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَٱلسَّارِقُ وَٱلسَّارِقَةُ فَٱقۡطَعُوٓاْ أَيۡدِيَهُمَا جَزَآءَۢ بِمَا كَسَبَا نَكَٰلٗا مِّنَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٞ
Vjedhësit e vjedhëses ua pritni duart, si ndëshkim për atë që kanë bërë dhe si dënim frikësues nga Allahu. Allahu është i Gjithëfuqishëm dhe i Urtë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَمَن تَابَ مِنۢ بَعۡدِ ظُلۡمِهِۦ وَأَصۡلَحَ فَإِنَّ ٱللَّهَ يَتُوبُ عَلَيۡهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ
Pa dyshim, atij që pendohet pas padrejtësisë që ka bërë dhe përmirësohet, Allahu ia pranon pendimin, se, me të vërtetë, Allahu është Falës i Madh e Mëshirëplotë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَلَمۡ تَعۡلَمۡ أَنَّ ٱللَّهَ لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ يُعَذِّبُ مَن يَشَآءُ وَيَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
A nuk e di ti se vetëm Allahut i takon sundimi i qiejve e i Tokës?! Ai ndëshkon atë që do dhe e fal atë që do. Allahu është i Plotfuqishëm për çdo gjë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ لَا يَحۡزُنكَ ٱلَّذِينَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡكُفۡرِ مِنَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِأَفۡوَٰهِهِمۡ وَلَمۡ تُؤۡمِن قُلُوبُهُمۡۛ وَمِنَ ٱلَّذِينَ هَادُواْۛ سَمَّٰعُونَ لِلۡكَذِبِ سَمَّٰعُونَ لِقَوۡمٍ ءَاخَرِينَ لَمۡ يَأۡتُوكَۖ يُحَرِّفُونَ ٱلۡكَلِمَ مِنۢ بَعۡدِ مَوَاضِعِهِۦۖ يَقُولُونَ إِنۡ أُوتِيتُمۡ هَٰذَا فَخُذُوهُ وَإِن لَّمۡ تُؤۡتَوۡهُ فَٱحۡذَرُواْۚ وَمَن يُرِدِ ٱللَّهُ فِتۡنَتَهُۥ فَلَن تَمۡلِكَ لَهُۥ مِنَ ٱللَّهِ شَيۡـًٔاۚ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَمۡ يُرِدِ ٱللَّهُ أَن يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمۡۚ لَهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَا خِزۡيٞۖ وَلَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٞ
O i Dërguar! Mos të të brengosin ata që me rrëmbim bien në mosbesim, të cilët thonë me gojë: "Besojmë", ndërsa zemrat e tyre nuk besojnë, e as ata që janë hebrenj, të cilët i dëgjojnë me zell gënjeshtrat dhe i dëgjojnë me zell disa të tjerë që nuk kanë ardhur te ti. Ata shtrembërojnë kuptimet e fjalëve dhe thonë: "Po qe se ju jepet (vendimi) kështu, pranojeni, e në qoftë se nuk ju jepet kështu, atëherë kini kujdes!" Për atë që Allahu dëshiron ta lërë në humbje, ti nuk mund të bësh asgjë kundrejt Allahut. Këta janë ata që Allahu nuk deshi t'ua pastronte zemrat. Për ta, në këtë botë, do të ketë poshtërim, kurse në botën tjetër do të ketë dënim të madh.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
سَمَّٰعُونَ لِلۡكَذِبِ أَكَّٰلُونَ لِلسُّحۡتِۚ فَإِن جَآءُوكَ فَٱحۡكُم بَيۡنَهُمۡ أَوۡ أَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡۖ وَإِن تُعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ فَلَن يَضُرُّوكَ شَيۡـٔٗاۖ وَإِنۡ حَكَمۡتَ فَٱحۡكُم بَيۡنَهُم بِٱلۡقِسۡطِۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُقۡسِطِينَ
Ata i dëgjojnë gënjeshtrat me zell dhe gllabërojnë pasurinë e ndaluar. Nëse vijnë te ti, gjyko mes tyre ose shmangiu atyre. Nëse shmangesh nga ta, nuk do të mund të të bëjnë dëm aspak, por, nëse gjykon, atëherë gjyko ndërmjet tyre me drejtësi! Me të vërtetë, Allahu i do të drejtët.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَكَيۡفَ يُحَكِّمُونَكَ وَعِندَهُمُ ٱلتَّوۡرَىٰةُ فِيهَا حُكۡمُ ٱللَّهِ ثُمَّ يَتَوَلَّوۡنَ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَۚ وَمَآ أُوْلَٰٓئِكَ بِٱلۡمُؤۡمِنِينَ
E si mund të kërkojnë ata gjykim nga ti, ndërkohë që e kanë Teuratin, në të cilin gjendet gjykimi i Allahut?! Madje, pas gjithë kësaj, ata kthejnë shpinën! Në të vërtetë, ata nuk janë besimtarë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنَّآ أَنزَلۡنَا ٱلتَّوۡرَىٰةَ فِيهَا هُدٗى وَنُورٞۚ يَحۡكُمُ بِهَا ٱلنَّبِيُّونَ ٱلَّذِينَ أَسۡلَمُواْ لِلَّذِينَ هَادُواْ وَٱلرَّبَّٰنِيُّونَ وَٱلۡأَحۡبَارُ بِمَا ٱسۡتُحۡفِظُواْ مِن كِتَٰبِ ٱللَّهِ وَكَانُواْ عَلَيۡهِ شُهَدَآءَۚ فَلَا تَخۡشَوُاْ ٱلنَّاسَ وَٱخۡشَوۡنِ وَلَا تَشۡتَرُواْ بِـَٔايَٰتِي ثَمَنٗا قَلِيلٗاۚ وَمَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَٰفِرُونَ
Në të vërtetë, Ne e kemi zbritur Teuratin në të cilin ka udhëzim dhe dritë. Sipas tij, pejgamberët që ishin të përulur (ndaj Allahut) i gjykonin hebrenjtë, po kështu (vepronin) edhe dijetarët dhe rabinët, sepse atyre u qe besuar ruajtja e Librit të Allahut dhe ishin dëshmitarë të (vërtetësisë së) tij. Pra, mos kini frikë nga njerëzit, por kini fikë nga Unë dhe mos i këmbeni Fjalët e Mia me ndonjë çmim të ulët! Ata që nuk gjykojnë sipas asaj që ka shpallur Allahu janë mohues të vërtetë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَكَتَبۡنَا عَلَيۡهِمۡ فِيهَآ أَنَّ ٱلنَّفۡسَ بِٱلنَّفۡسِ وَٱلۡعَيۡنَ بِٱلۡعَيۡنِ وَٱلۡأَنفَ بِٱلۡأَنفِ وَٱلۡأُذُنَ بِٱلۡأُذُنِ وَٱلسِّنَّ بِٱلسِّنِّ وَٱلۡجُرُوحَ قِصَاصٞۚ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِۦ فَهُوَ كَفَّارَةٞ لَّهُۥۚ وَمَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
Ne u caktuam atyre në Teurat: jetë për jetë, sy për sy, hundë për hundë, vesh për vesh, dhëmb për dhëmb, por edhe për plagët vlen kisasi (ligji i barazisë në ndëshkim). Kushdo që fal atë (duke hequr dorë nga hakmarrja), atëherë kjo është shlyerje gjynahesh për të. Ata që nuk gjykojnë sipas asaj që ka shpallur Allahu janë keqbërës të vërtetë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَفَّيۡنَا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم بِعِيسَى ٱبۡنِ مَرۡيَمَ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ مِنَ ٱلتَّوۡرَىٰةِۖ وَءَاتَيۡنَٰهُ ٱلۡإِنجِيلَ فِيهِ هُدٗى وَنُورٞ وَمُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ مِنَ ٱلتَّوۡرَىٰةِ وَهُدٗى وَمَوۡعِظَةٗ لِّلۡمُتَّقِينَ
Pastaj, Ne dërguam në gjurmët e tyre Isain, birin e Merjemes, për të vërtetuar atë që erdhi para tij në Teurat dhe i dhamë atij Inxhilin në të cilin ka udhëzim e dritë, si vërtetues të asaj që ishte shpallur para tij në Teurat dhe si udhërrëfim e këshillë për të devotshmit,
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلۡيَحۡكُمۡ أَهۡلُ ٱلۡإِنجِيلِ بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فِيهِۚ وَمَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
që ithtarët e Inxhilit të gjykojnë sipas asaj që Allahu e shpalli në të! Ata që nuk gjykojnë sipas asaj që ka shpallur Allahu janë vërtet të pabindur.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَمُهَيۡمِنًا عَلَيۡهِۖ فَٱحۡكُم بَيۡنَهُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُۖ وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَهُمۡ عَمَّا جَآءَكَ مِنَ ٱلۡحَقِّۚ لِكُلّٖ جَعَلۡنَا مِنكُمۡ شِرۡعَةٗ وَمِنۡهَاجٗاۚ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَعَلَكُمۡ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ وَلَٰكِن لِّيَبۡلُوَكُمۡ فِي مَآ ءَاتَىٰكُمۡۖ فَٱسۡتَبِقُواْ ٱلۡخَيۡرَٰتِۚ إِلَى ٱللَّهِ مَرۡجِعُكُمۡ جَمِيعٗا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
Ne ta kemi zbritur ty (o Muhamed) Librin me të vërtetën, si vërtetues të librave të mëparshëm dhe si dëshmues të tyre. Andaj gjyko ndërmjet tyre me atë që ta ka shpallur Allahu dhe mos ndiq dëshirat e tyre e të shmangesh kështu nga e vërteta që të erdhi. Për çdonjërin nga ju kemi bërë ligj dhe rrugë të qartë. Sikur të donte Allahu, do t'ju kishte bërë një bashkësi të vetme, por Ai deshi t'ju sprovojë në atë që jua ka dhënë. Andaj, bëni gara në punë të mira! Të gjithë ju do të ktheheni tek Allahu e Ai do t'ju njoftojë për çështjet rreth të cilave ratë në kundërshti.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَنِ ٱحۡكُم بَيۡنَهُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَهُمۡ وَٱحۡذَرۡهُمۡ أَن يَفۡتِنُوكَ عَنۢ بَعۡضِ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ إِلَيۡكَۖ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَٱعۡلَمۡ أَنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُصِيبَهُم بِبَعۡضِ ذُنُوبِهِمۡۗ وَإِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلنَّاسِ لَفَٰسِقُونَ
Pra, gjyko ndërmjet tyre me atë që ta ka shpallur Allahu dhe mos i ndiq dëshirat e tyre! Ki kujdes që ata të të mos shmangin nga një pjesë e asaj që ta ka shpallur Allahu! Nëse ata kthejnë shpinën, atëherë dije se Allahu dëshiron t'i ndëshkojë ata për disa gjynahe të tyre. Me të vërtetë, shumë njerëz janë të pabindur.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَفَحُكۡمَ ٱلۡجَٰهِلِيَّةِ يَبۡغُونَۚ وَمَنۡ أَحۡسَنُ مِنَ ٱللَّهِ حُكۡمٗا لِّقَوۡمٖ يُوقِنُونَ
Mos vallë, gjykimin e (kohës së) paditurisë[1] e kërkojnë?! E kush gjykon më mirë se Allahu për njerëzit që besojnë me bindje?
[1] Paganizmi paraislam.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ ٱلۡيَهُودَ وَٱلنَّصَٰرَىٰٓ أَوۡلِيَآءَۘ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٖۚ وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمۡ فَإِنَّهُۥ مِنۡهُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
O besimtarë! Mos i merrni për mbrojtës e miq hebrenjtë dhe të krishterët, sepse ata janë miq të njëri-tjetrit! Kushdo prej jush që i miqëson ata është me ta. Me të vërtetë, Allahu nuk i udhëzon në rrugë të drejtë keqbërësit.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَتَرَى ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٞ يُسَٰرِعُونَ فِيهِمۡ يَقُولُونَ نَخۡشَىٰٓ أَن تُصِيبَنَا دَآئِرَةٞۚ فَعَسَى ٱللَّهُ أَن يَأۡتِيَ بِٱلۡفَتۡحِ أَوۡ أَمۡرٖ مِّنۡ عِندِهِۦ فَيُصۡبِحُواْ عَلَىٰ مَآ أَسَرُّواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ نَٰدِمِينَ
Ti i sheh ata që kanë sëmundje në zemra sesi nxitojnë drejt (miqësimit të) tyre, duke thënë: "Druajmë mos po na godet ndonjë fatkeqësi!" Mbase Allahu do të sjellë fitore ose ndonjë vendim nga ana e Tij e ata të pendohen pastaj për atë që fshihnin në vetvete.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَيَقُولُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَهَٰٓؤُلَآءِ ٱلَّذِينَ أَقۡسَمُواْ بِٱللَّهِ جَهۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡ إِنَّهُمۡ لَمَعَكُمۡۚ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فَأَصۡبَحُواْ خَٰسِرِينَ
Atëherë, besimtarët do të thonë: "Vallë, këta janë ata që betoheshin fuqishëm se njëmend ishin me ju?!" Veprat e tyre do të asgjësohen dhe ata do të jenë humbës.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَن يَرۡتَدَّ مِنكُمۡ عَن دِينِهِۦ فَسَوۡفَ يَأۡتِي ٱللَّهُ بِقَوۡمٖ يُحِبُّهُمۡ وَيُحِبُّونَهُۥٓ أَذِلَّةٍ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ يُجَٰهِدُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَلَا يَخَافُونَ لَوۡمَةَ لَآئِمٖۚ ذَٰلِكَ فَضۡلُ ٱللَّهِ يُؤۡتِيهِ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٌ
O besimtarë! Kushdo nga ju që del nga feja e tij, (le ta dijë se) Allahu do të sjellë (në vend të tyre) njerëz që i do dhe që e duan, të mëshirshëm me besimtarët e të ashpër me jobesimtarët, që luftojnë në rrugën e Allahut dhe që nuk i tremben qortimit të asnjë qortuesi. Kjo është mirësia e Allahut të cilën Ai ia jep atij që do. Allahu është Bujar i Madh dhe i Gjithëdijshëm.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَهُمۡ رَٰكِعُونَ
Në të vërtetë, miqtë dhe mbrojtësit tuaj janë Allahu, i Dërguari i Tij dhe besimtarët, të cilët e falin namazin, e japin zekatin dhe janë të përulur (ndaj Allahut).
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَن يَتَوَلَّ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ فَإِنَّ حِزۡبَ ٱللَّهِ هُمُ ٱلۡغَٰلِبُونَ
Kushdo që merr për mbrojtës e mik Allahun, të Dërguarin e Tij dhe besimtarët, (le ta dijë se) pala e Allahut janë ngadhënjimtarët.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ دِينَكُمۡ هُزُوٗا وَلَعِبٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَٱلۡكُفَّارَ أَوۡلِيَآءَۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
O besimtarë! Mos i zini për miq ata që fenë tuaj e marrin për tallje e lojë, qofshin prej atyre që u është dhënë Libri para jush, qofshin prej idhujtarëve! Frikësojuni Allahut, nëse jeni besimtarë!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَإِذَا نَادَيۡتُمۡ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ ٱتَّخَذُوهَا هُزُوٗا وَلَعِبٗاۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَوۡمٞ لَّا يَعۡقِلُونَ
Kur thërrisni për namaz, ata e marrin për tallje e lojë, ngaqë janë njerëz që nuk kuptojnë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ هَلۡ تَنقِمُونَ مِنَّآ إِلَّآ أَنۡ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡنَا وَمَآ أُنزِلَ مِن قَبۡلُ وَأَنَّ أَكۡثَرَكُمۡ فَٰسِقُونَ
Thuaj: "O ithtarë të Librit! A na keni mëri për tjetër vetëm pse ne e besojmë Allahun, atë që na është shpallur neve e atë që ishte shpallur më parë dhe (besojmë) se shumica prej jush janë të pabindur (ndaj Allahut)?"
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلۡ هَلۡ أُنَبِّئُكُم بِشَرّٖ مِّن ذَٰلِكَ مَثُوبَةً عِندَ ٱللَّهِۚ مَن لَّعَنَهُ ٱللَّهُ وَغَضِبَ عَلَيۡهِ وَجَعَلَ مِنۡهُمُ ٱلۡقِرَدَةَ وَٱلۡخَنَازِيرَ وَعَبَدَ ٱلطَّٰغُوتَۚ أُوْلَٰٓئِكَ شَرّٞ مَّكَانٗا وَأَضَلُّ عَن سَوَآءِ ٱلسَّبِيلِ
Thuaj: "A t'ju tregoj kush do të ketë dënim më të rëndë tek Allahu? Ata që i ka mallkuar Allahu dhe në të cilët është hidhëruar e i ka shndërruar disa nga ata në majmunë e derra dhe në adhurues të tagutëve[1]. Këta janë në vendin më të keq dhe janë më të humburit nga rruga e drejtë.
[1] Tagut quhet çdo gjë që adhurohet pos Allahut.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَإِذَا جَآءُوكُمۡ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَقَد دَّخَلُواْ بِٱلۡكُفۡرِ وَهُمۡ قَدۡ خَرَجُواْ بِهِۦۚ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا كَانُواْ يَكۡتُمُونَ
Kur të vijnë te ju, thonë: "Besojmë", por në të vërtetë ata duke qenë jobesimtarë hyjnë dhe ashtu dalin. Allahu e di mirë çfarë fshehin ata.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَتَرَىٰ كَثِيرٗا مِّنۡهُمۡ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡإِثۡمِ وَٱلۡعُدۡوَٰنِ وَأَكۡلِهِمُ ٱلسُّحۡتَۚ لَبِئۡسَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Ti sheh shumë prej tyre sesi nxitojnë në mëkate, armiqësi e në gllabërim të pasurisë së ndaluar. Sa të këqija që janë ato vepra!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَوۡلَا يَنۡهَىٰهُمُ ٱلرَّبَّٰنِيُّونَ وَٱلۡأَحۡبَارُ عَن قَوۡلِهِمُ ٱلۡإِثۡمَ وَأَكۡلِهِمُ ٱلسُّحۡتَۚ لَبِئۡسَ مَا كَانُواْ يَصۡنَعُونَ
Përse dijetarët dhe rabinët nuk i ndalojnë ata nga fjalët mëkatare dhe nga gllabërimi i pasurisë së ndaluar? Sa keq që veprojnë ata!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَقَالَتِ ٱلۡيَهُودُ يَدُ ٱللَّهِ مَغۡلُولَةٌۚ غُلَّتۡ أَيۡدِيهِمۡ وَلُعِنُواْ بِمَا قَالُواْۘ بَلۡ يَدَاهُ مَبۡسُوطَتَانِ يُنفِقُ كَيۡفَ يَشَآءُۚ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُم مَّآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَ طُغۡيَٰنٗا وَكُفۡرٗاۚ وَأَلۡقَيۡنَا بَيۡنَهُمُ ٱلۡعَدَٰوَةَ وَٱلۡبَغۡضَآءَ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ كُلَّمَآ أَوۡقَدُواْ نَارٗا لِّلۡحَرۡبِ أَطۡفَأَهَا ٱللَّهُۚ وَيَسۡعَوۡنَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَسَادٗاۚ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
Hebrenjtë thonë: "Dora e Allahut është e shtrënguar!" U shtrëngofshin duart e tyre dhe mallkuar qofshin për atë që thonë! Përkundrazi, të dy duart e Tij janë të shtrira: dhuron si të dojë. Ajo që të është shpallur ty nga Zoti yt shumicës prej tyre do t'ua shtojë mosbindjen e mosbesimin. Ne kemi futur armiqësi e urrejtje ndërmjet tyre deri në Ditën e Kiametit. Sa herë që ata ndezin zjarrin e luftës, Allahu ua shuan atë. Ata përpiqen pareshtur të bëjnë shkatërrime në tokë, por Allahu nuk i do shkatërrimtarët.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَوۡ أَنَّ أَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ ءَامَنُواْ وَٱتَّقَوۡاْ لَكَفَّرۡنَا عَنۡهُمۡ سَيِّـَٔاتِهِمۡ وَلَأَدۡخَلۡنَٰهُمۡ جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ
Sikur ithtarët e Librit të besonin e të kishin frikë Allahun, sigurisht që Ne do t'ua shlyenim veprat e liga dhe do t'i fusnim në kopshtet e lumturisë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَوۡ أَنَّهُمۡ أَقَامُواْ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِم مِّن رَّبِّهِمۡ لَأَكَلُواْ مِن فَوۡقِهِمۡ وَمِن تَحۡتِ أَرۡجُلِهِمۚ مِّنۡهُمۡ أُمَّةٞ مُّقۡتَصِدَةٞۖ وَكَثِيرٞ مِّنۡهُمۡ سَآءَ مَا يَعۡمَلُونَ
Po qe se ata do t'i përmbaheshin Teuratit e Inxhilit dhe asaj që u është shpallur nga Zoti i tyre, do të gëzonin mirësi nga (qielli) sipër tyre dhe (nga toka) nën këmbët e tyre. Disa nga ata janë të drejtë, por ajo që bëjnë shumica e tyre është e shëmtuar.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ بَلِّغۡ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَۖ وَإِن لَّمۡ تَفۡعَلۡ فَمَا بَلَّغۡتَ رِسَالَتَهُۥۚ وَٱللَّهُ يَعۡصِمُكَ مِنَ ٱلنَّاسِۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
O i Dërguar! Kumto atë që të është shpallur nga Zoti yt! Në qoftë se nuk e bën, atëherë nuk e ke kumtuar shpalljen e Tij. Allahu të mbron nga njerëzit. Me të vërtetë, Allahu nuk e udhëzon popullin jobesimtar.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَسۡتُمۡ عَلَىٰ شَيۡءٍ حَتَّىٰ تُقِيمُواْ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكُم مِّن رَّبِّكُمۡۗ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُم مَّآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَ طُغۡيَٰنٗا وَكُفۡرٗاۖ فَلَا تَأۡسَ عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Thuaj: "O ithtarë të Librit! Nuk mbështeteni në asgjë, derisa t'i përmbaheni Teuratit dhe Inxhilit, si dhe asaj që ju është shpallur nga Zoti juaj. Ajo që të është shpallur ty nga Zoti yt, shumicës prej tyre do t'ua shtojë mosbindjen e mosbesimin, por ti mos u brengos për njerëzit jobesimtarë!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَٱلَّذِينَ هَادُواْ وَٱلصَّٰبِـُٔونَ وَٱلنَّصَٰرَىٰ مَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
Sigurisht, ata që kanë besuar (muslimanët), hebrenjtë, sabianët dhe të krishterët, të gjithë ata që besojnë Allahun e Ditën e Gjykimit dhe bëjnë vepra të mira, nuk kanë pse të frikësohen e as kanë përse të brengosen.[1]
[1] Shih fusnotën tek ajeti i 62-të i sures el Bekare.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَقَدۡ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَأَرۡسَلۡنَآ إِلَيۡهِمۡ رُسُلٗاۖ كُلَّمَا جَآءَهُمۡ رَسُولُۢ بِمَا لَا تَهۡوَىٰٓ أَنفُسُهُمۡ فَرِيقٗا كَذَّبُواْ وَفَرِيقٗا يَقۡتُلُونَ
Në të vërtetë, Ne morëm besën e bijve të Israilit dhe u çuam atyre të dërguar. Sa herë që u shkonte ndonjë i dërguar me diçka që nuk u pëlqente, disa i quanin gënjeshtarë e disa i vrisnin.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَحَسِبُوٓاْ أَلَّا تَكُونَ فِتۡنَةٞ فَعَمُواْ وَصَمُّواْ ثُمَّ تَابَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡ ثُمَّ عَمُواْ وَصَمُّواْ كَثِيرٞ مِّنۡهُمۡۚ وَٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِمَا يَعۡمَلُونَ
Ata menduan se nuk do të kishte ndëshkim, kështu që u bënë të verbër dhe të shurdhër. Pastaj Allahu ua pranoi atyre pendimin; por sërish shumë prej tyre u bënë të verbër dhe të shurdhër. Allahu sheh mirë gjithçka që bëjnë ata.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَقَدۡ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ مَرۡيَمَۖ وَقَالَ ٱلۡمَسِيحُ يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمۡۖ إِنَّهُۥ مَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ حَرَّمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ ٱلۡجَنَّةَ وَمَأۡوَىٰهُ ٱلنَّارُۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ أَنصَارٖ
Pa dyshim, janë jobesimtarë ata që thonë: "Allahu është Mesihu, biri i Merjemes!" Vetë Mesihu ka thënë: "O bijtë e Israilit! Adhurojeni Allahun, Zotin tim dhe Zotin tuaj, sepse vërtet atij që adhuron dikë a diçka tjetër përveç Allahut, Allahu do t'ia ndalojë Xhenetin dhe strehimi i tij do të jetë Zjarri. Për keqbërësit nuk do të ketë asnjë ndihmës.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَّقَدۡ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ ثَالِثُ ثَلَٰثَةٖۘ وَمَا مِنۡ إِلَٰهٍ إِلَّآ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۚ وَإِن لَّمۡ يَنتَهُواْ عَمَّا يَقُولُونَ لَيَمَسَّنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ
Sigurisht, janë jobesimtarë ata që thonë: "Allahu është njëri prej trinisë!" Nuk ka zot përveç një Zoti të Vetëm (të Vërtetë)! Nëse ata nuk ndalen nga ajo që thonë, patjetër që jobesimtarët nga mesi i tyre do t'i kapë një dënim i dhembshëm.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أَفَلَا يَتُوبُونَ إِلَى ٱللَّهِ وَيَسۡتَغۡفِرُونَهُۥۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Po përse nuk kthehen me pendim tek Allahu e t'i kërkojnë falje Atij?! Allahu është Falës i Madh e Mëshirëplotë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
مَّا ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ مَرۡيَمَ إِلَّا رَسُولٞ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِهِ ٱلرُّسُلُ وَأُمُّهُۥ صِدِّيقَةٞۖ كَانَا يَأۡكُلَانِ ٱلطَّعَامَۗ ٱنظُرۡ كَيۡفَ نُبَيِّنُ لَهُمُ ٱلۡأٓيَٰتِ ثُمَّ ٱنظُرۡ أَنَّىٰ يُؤۡفَكُونَ
Mesihu, biri i Merjemes, ishte vetëm i dërguar. Edhe para tij pati të dërguar dhe nëna e tij ishte besnike e vërtetë. Të dy hanin ushqim![1] Shih se si ua sqarojmë atyre provat dhe shih se si shmangen (nga e vërteta)!
[1] Prandaj, si mund të jetë Zot dikush që ka nevojë për ushqim?!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلۡ أَتَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَمۡلِكُ لَكُمۡ ضَرّٗا وَلَا نَفۡعٗاۚ وَٱللَّهُ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
Thuaju: "A po adhuroni në vend të Allahut atë që nuk mund t'ju bëjë dëm e as dobi, ndërkohë që Allahu është Gjithëdëgjuesi e i Gjithëdituri?!"
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَا تَغۡلُواْ فِي دِينِكُمۡ غَيۡرَ ٱلۡحَقِّ وَلَا تَتَّبِعُوٓاْ أَهۡوَآءَ قَوۡمٖ قَدۡ ضَلُّواْ مِن قَبۡلُ وَأَضَلُّواْ كَثِيرٗا وَضَلُّواْ عَن سَوَآءِ ٱلسَّبِيلِ
Thuaj: "O ithtarë të Librit! Mos i tejkaloni kufijtë në fenë tuaj (duke dalë) përtej së vërtetës dhe mos ndiqni dëshirat e një populli që kishte rënë në humbje më parë dhe kishte çuar në humbje (edhe) shumë (të tjerë) e ishin larguar nga rruga e drejtë."
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لُعِنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۢ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ عَلَىٰ لِسَانِ دَاوُۥدَ وَعِيسَى ٱبۡنِ مَرۡيَمَۚ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَواْ وَّكَانُواْ يَعۡتَدُونَ
Ata bij të Israilit që e mohuan të vërtetën u mallkuan prej gjuhës së Davudit dhe Isait, birit të Merjemes. Kjo, se kundërshtonin dhe i tejkalonin kufijtë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
كَانُواْ لَا يَتَنَاهَوۡنَ عَن مُّنكَرٖ فَعَلُوهُۚ لَبِئۡسَ مَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ
Ata nuk ndalonin njëri-tjetrin nga të këqijat që bënin. Ah, sa e ligë është ajo që bënin!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
تَرَىٰ كَثِيرٗا مِّنۡهُمۡ يَتَوَلَّوۡنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْۚ لَبِئۡسَ مَا قَدَّمَتۡ لَهُمۡ أَنفُسُهُمۡ أَن سَخِطَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡ وَفِي ٱلۡعَذَابِ هُمۡ خَٰلِدُونَ
Ti sheh shumë nga ata sesi miqësohen me jobesimtarët. Sa e shëmtuar është ajo që i përgatitën vetes; që Allahu të zemërohet me ta dhe të jenë në dënim përherë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَلَوۡ كَانُواْ يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلنَّبِيِّ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِ مَا ٱتَّخَذُوهُمۡ أَوۡلِيَآءَ وَلَٰكِنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُمۡ فَٰسِقُونَ
Sikur ata të besonin Allahun, Pejgamberin (Muhamed) dhe atë që iu shpall atij, nuk do t'i merrnin ata për miq, por shumica prej tyre janë të pabindur.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ ٱلنَّاسِ عَدَٰوَةٗ لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱلۡيَهُودَ وَٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْۖ وَلَتَجِدَنَّ أَقۡرَبَهُم مَّوَدَّةٗ لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّا نَصَٰرَىٰۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّ مِنۡهُمۡ قِسِّيسِينَ وَرُهۡبَانٗا وَأَنَّهُمۡ لَا يَسۡتَكۡبِرُونَ
Njëmend, ti do të vëresh se njerëzit me armiqësinë më të ashpër ndaj besimtarëve janë hebrenjtë e idhujtarët dhe do të vëresh se më të afërmit në dashuri ndaj besimtarëve janë ata që thonë: "Ne jemi të krishterë." Kjo, se prej tyre ka priftërinj e murgj dhe se ata nuk janë mendjemëdhenj (kundrejt së vërtetës).
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَإِذَا سَمِعُواْ مَآ أُنزِلَ إِلَى ٱلرَّسُولِ تَرَىٰٓ أَعۡيُنَهُمۡ تَفِيضُ مِنَ ٱلدَّمۡعِ مِمَّا عَرَفُواْ مِنَ ٱلۡحَقِّۖ يَقُولُونَ رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱكۡتُبۡنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِينَ
Kur dëgjojnë atë që iu shpall të Dërguarit (Muhamed), i sheh sytë e tyre sesi rrjedhin lot pasi e kuptojnë të vërtetën. Ata thonë: "Zoti ynë! Ne besuam, andaj na llogarit ndër dëshmitarët!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَمَا لَنَا لَا نُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَمَا جَآءَنَا مِنَ ٱلۡحَقِّ وَنَطۡمَعُ أَن يُدۡخِلَنَا رَبُّنَا مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلصَّٰلِحِينَ
E përse të mos e besojmë Allahun dhe të vërtetën që na erdhi, kur ne shpresojmë që Zoti ynë të na pranojë (në Xhenet) me njerëzit e mirë."
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَأَثَٰبَهُمُ ٱللَّهُ بِمَا قَالُواْ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Kështu, Allahu do t'i shpërblejë për fjalët e tyre me kopshte të Xhenetit, nëpër të cilat rrjedhin lumenj, ku do të qëndrojnë përgjithmonë. Ja pra, ky është shpërblimi i punëmirëve.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَآ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَحِيمِ
Ndërkaq, ata që i mohojnë dhe i përgënjeshtrojnë shpalljet Tona, do të jenë banorë të Zjarrit flakërues.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تُحَرِّمُواْ طَيِّبَٰتِ مَآ أَحَلَّ ٱللَّهُ لَكُمۡ وَلَا تَعۡتَدُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُعۡتَدِينَ
O besimtarë! Mos ia ndaloni vetes të mirat që Allahu jua ka lejuar dhe mos i kaloni kufijtë, sepse, pa dyshim, Allahu nuk i do ata që e teprojnë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَكُلُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ حَلَٰلٗا طَيِّبٗاۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِيٓ أَنتُم بِهِۦ مُؤۡمِنُونَ
Hani nga gjërat e lejuara e të mira që jua ka dhënë Allahu dhe kini frikë Allahun, në të Cilin besoni!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَا يُؤَاخِذُكُمُ ٱللَّهُ بِٱللَّغۡوِ فِيٓ أَيۡمَٰنِكُمۡ وَلَٰكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا عَقَّدتُّمُ ٱلۡأَيۡمَٰنَۖ فَكَفَّٰرَتُهُۥٓ إِطۡعَامُ عَشَرَةِ مَسَٰكِينَ مِنۡ أَوۡسَطِ مَا تُطۡعِمُونَ أَهۡلِيكُمۡ أَوۡ كِسۡوَتُهُمۡ أَوۡ تَحۡرِيرُ رَقَبَةٖۖ فَمَن لَّمۡ يَجِدۡ فَصِيَامُ ثَلَٰثَةِ أَيَّامٖۚ ذَٰلِكَ كَفَّٰرَةُ أَيۡمَٰنِكُمۡ إِذَا حَلَفۡتُمۡۚ وَٱحۡفَظُوٓاْ أَيۡمَٰنَكُمۡۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
Allahu nuk ju merr në llogari për betimet që i bëni pa dashje, por ju merr në llogari për betimet e qëllimshme. Shlyerja (e gjynahut) për to[1] është të ushqeni dhjetë të varfër nga ushqimi mesatar me të cilin ushqeni familjet tuaja, ose t'i vishni ata, ose të lironi një rob. Ai që nuk ka mundësi, le të agjërojë tri ditë. Kjo është shlyerja për thyerjen e betimeve tuaja, nëse betoheni. Mirëpo, ruani betimet tuaja! Kështu Allahu jua sqaron ajetet e Tij, që të jeni mirënjohës.
[1] për thyerjen e betimeve që i bëni qëllimisht.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّمَا ٱلۡخَمۡرُ وَٱلۡمَيۡسِرُ وَٱلۡأَنصَابُ وَٱلۡأَزۡلَٰمُ رِجۡسٞ مِّنۡ عَمَلِ ٱلشَّيۡطَٰنِ فَٱجۡتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
O besimtarë! Me të vërtetë pijet dehëse, kumari, idhujt dhe shigjetat e fallit janë vetëm ndyrësi prej punëve të shejtanit. Prandaj, largohuni nga ato, që të shpëtoni!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِنَّمَا يُرِيدُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَن يُوقِعَ بَيۡنَكُمُ ٱلۡعَدَٰوَةَ وَٱلۡبَغۡضَآءَ فِي ٱلۡخَمۡرِ وَٱلۡمَيۡسِرِ وَيَصُدَّكُمۡ عَن ذِكۡرِ ٱللَّهِ وَعَنِ ٱلصَّلَوٰةِۖ فَهَلۡ أَنتُم مُّنتَهُونَ
Shejtani dëshiron vetëm që të mbjellë armiqësi e urrejtje mes jush përmes pijeve dehëse e kumarit dhe t'ju pengojë nga kujtimi i Allahut dhe nga namazi. Pra, a do të ndaleni tashmë?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَ وَٱحۡذَرُواْۚ فَإِن تَوَلَّيۡتُمۡ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَا عَلَىٰ رَسُولِنَا ٱلۡبَلَٰغُ ٱلۡمُبِينُ
Bindjuni Allahut e bindjuni të Dërguarit dhe kini kujdes! Nëse kundërshtoni, atëherë dijeni se i Dërguari Ynë ka për detyrë vetëm kumtimin e qartë (të Shpalljes)!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لَيۡسَ عَلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جُنَاحٞ فِيمَا طَعِمُوٓاْ إِذَا مَا ٱتَّقَواْ وَّءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ ثُمَّ ٱتَّقَواْ وَّءَامَنُواْ ثُمَّ ٱتَّقَواْ وَّأَحۡسَنُواْۚ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Nuk ka gjynah për ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira për atë që kanë ngrënë (para se të ndalohej), për sa kohë që ata ruhen (nga gjynahet), besojnë dhe bëjnë vepra të mira, sërish ruhen e besojnë dhe sërish ruhen e bëjnë vepra të mira. Allahu i do vepërmirët.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَيَبۡلُوَنَّكُمُ ٱللَّهُ بِشَيۡءٖ مِّنَ ٱلصَّيۡدِ تَنَالُهُۥٓ أَيۡدِيكُمۡ وَرِمَاحُكُمۡ لِيَعۡلَمَ ٱللَّهُ مَن يَخَافُهُۥ بِٱلۡغَيۡبِۚ فَمَنِ ٱعۡتَدَىٰ بَعۡدَ ذَٰلِكَ فَلَهُۥ عَذَابٌ أَلِيمٞ
O besimtarë! Njëmend, Allahu do t’ju sprovojë me diçka nga gjahu që mund ta arrijnë duart dhe shtizat tuaja[1], në mënyrë që Allahu të njohë atë që i frikësohet Atij pa e parë. Kushdo që më pas bën shkelje, do të ketë dënim të dhembshëm.
[1] Gjatë kohës kur jeni në ihram dhe e keni të ndaluar gjuetinë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَقۡتُلُواْ ٱلصَّيۡدَ وَأَنتُمۡ حُرُمٞۚ وَمَن قَتَلَهُۥ مِنكُم مُّتَعَمِّدٗا فَجَزَآءٞ مِّثۡلُ مَا قَتَلَ مِنَ ٱلنَّعَمِ يَحۡكُمُ بِهِۦ ذَوَا عَدۡلٖ مِّنكُمۡ هَدۡيَۢا بَٰلِغَ ٱلۡكَعۡبَةِ أَوۡ كَفَّٰرَةٞ طَعَامُ مَسَٰكِينَ أَوۡ عَدۡلُ ذَٰلِكَ صِيَامٗا لِّيَذُوقَ وَبَالَ أَمۡرِهِۦۗ عَفَا ٱللَّهُ عَمَّا سَلَفَۚ وَمَنۡ عَادَ فَيَنتَقِمُ ٱللَّهُ مِنۡهُۚ وَٱللَّهُ عَزِيزٞ ذُو ٱنتِقَامٍ
O besimtarë! Mos e vritni gjahun duke qenë në ihram! Kushdo nga ju që e vret gjahun me paramendim, si dënim duhet të therë si kurban në Qabe një kafshë shtëpiake të ngjashme me kafshën që ka vrarë, për të cilën gjykojnë dy njerëz të drejtë nga mesi juaj; ose duhet të ushqejë si shpagim disa të varfër; ose të agjërojë në atë masë që ta ndiejë ndëshkimin e fajit të bërë. Allahu fal për atë që ka kaluar, porse atë që e përsërit, Allahu do ta ndëshkojë. Allahu është i Gjithëfuqishëm dhe i Zoti për hakmarrje.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
أُحِلَّ لَكُمۡ صَيۡدُ ٱلۡبَحۡرِ وَطَعَامُهُۥ مَتَٰعٗا لَّكُمۡ وَلِلسَّيَّارَةِۖ وَحُرِّمَ عَلَيۡكُمۡ صَيۡدُ ٱلۡبَرِّ مَا دُمۡتُمۡ حُرُمٗاۗ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِيٓ إِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ
Ju është lejuar gjuetia e detit dhe ushqimi i tij si furnizim për ju dhe për udhëtarët, por ju është ndaluar gjahu i tokës për sa kohë që jeni në ihram. Frikësojuni Allahut, tek i Cili do të tuboheni!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ جَعَلَ ٱللَّهُ ٱلۡكَعۡبَةَ ٱلۡبَيۡتَ ٱلۡحَرَامَ قِيَٰمٗا لِّلنَّاسِ وَٱلشَّهۡرَ ٱلۡحَرَامَ وَٱلۡهَدۡيَ وَٱلۡقَلَٰٓئِدَۚ ذَٰلِكَ لِتَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَأَنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٌ
Allahu e bëri Qabenë, Shtëpinë e Shenjtë, vatër sigurie për njerëzit, po ashtu edhe muajt e shenjtë, kurbanet e gjerdanet, në mënyrë që ta dini se Allahu e di çfarë ka në qiej e çfarë ka në Tokë dhe se Allahu është i Gjithëdijshëm për çdo gjë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ وَأَنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Ta dini se Allahu është i rreptë në ndëshkim dhe se Allahu është Falës i Madh e Mëshirëplotë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
مَّا عَلَى ٱلرَّسُولِ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُۗ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ مَا تُبۡدُونَ وَمَا تَكۡتُمُونَ
I Dërguari ka për detyrë vetëm të kumtojë Shpalljen. Allahu e di atë që e shfaqni dhe atë që e fshihni.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قُل لَّا يَسۡتَوِي ٱلۡخَبِيثُ وَٱلطَّيِّبُ وَلَوۡ أَعۡجَبَكَ كَثۡرَةُ ٱلۡخَبِيثِۚ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ يَٰٓأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
Thuaj: "Nuk është njësoj e keqja me të mirën, edhe nëse të mahnit shumësia e së keqes. Prandaj, kini frikë Allahun, o mendarë, që të shpëtoni!"
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَسۡـَٔلُواْ عَنۡ أَشۡيَآءَ إِن تُبۡدَ لَكُمۡ تَسُؤۡكُمۡ وَإِن تَسۡـَٔلُواْ عَنۡهَا حِينَ يُنَزَّلُ ٱلۡقُرۡءَانُ تُبۡدَ لَكُمۡ عَفَا ٱللَّهُ عَنۡهَاۗ وَٱللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٞ
O besimtarë! Mos pyetni për gjëra, që, sikur t'ju thuheshin haptazi, nuk do t'ju pëlqenin. E, nëse pyesni për to teksa shpallet Kurani, ato do t'ju bëhen të qarta, ndërkohë që Allahu jua ka falur ato. Allahu është Falës i Madh e i Butë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَدۡ سَأَلَهَا قَوۡمٞ مِّن قَبۡلِكُمۡ ثُمَّ أَصۡبَحُواْ بِهَا كَٰفِرِينَ
Disa njerëz para jush bënë pyetje të tilla, por më pas u bënë jobesimtarë për shkak të tyre.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
مَا جَعَلَ ٱللَّهُ مِنۢ بَحِيرَةٖ وَلَا سَآئِبَةٖ وَلَا وَصِيلَةٖ وَلَا حَامٖ وَلَٰكِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَۖ وَأَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡقِلُونَ
Allahu nuk ka përligjur as Behirën, as Saiben, as Vesilën e as Hamin, por jobesimtarët trillojnë gënjeshtra për Allahun. Shumica e tyre nuk kuptojnë.
[1] Seid ibn Musejebi ka thënë: "Behira ishte deveja, mjeljen e së cilës arabët ua dedikonin idhujve të tyre, prandaj askujt nuk i lejohej ta milte. Saibe quhej deveja e dedikuar për idhuj në rast zotimi, prandaj nuk përdorej për bartje." Ebu Hurejra (Allahu qoftë i kënaqur me të!) transmeton se i Dërguari i Allahut ﷺ ka thënë: “E kam parë Amër ibn Amir Huzaiun duke tërhequr zvarrë zorrët e tij në Zjarr. Ai ka qenë i pari që devetë ua ka dedikuar idhujve.” Vesile quhej deveja që në dy lindjet e para lindte femra. Pra, nuk lindte deve meshkuj mes këtyre (dy lindjeve). Kështu, arabët e dedikonin për idhujt e tyre. Hami quhej deveja mashkull që mbarste një numër të madh devesh dhe, pasi përfundonte periudhën e tij të mbarsjes, e dedikonin për idhuj dhe nuk e përdornin për bartje. (Buhariu, 4623)
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَإِذَا قِيلَ لَهُمۡ تَعَالَوۡاْ إِلَىٰ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَإِلَى ٱلرَّسُولِ قَالُواْ حَسۡبُنَا مَا وَجَدۡنَا عَلَيۡهِ ءَابَآءَنَآۚ أَوَلَوۡ كَانَ ءَابَآؤُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ شَيۡـٔٗا وَلَا يَهۡتَدُونَ
Kur atyre u thuhet: "Ejani tek ajo që ka shpallur Allahu dhe tek i Dërguari!", ata thonë: "Na mjafton ajo (rrugë) në të cilën i kemi gjetur etërit tanë." Vallë, edhe nëse etërit e tyre nuk dinin gjë dhe nuk ishin të përudhur?!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ عَلَيۡكُمۡ أَنفُسَكُمۡۖ لَا يَضُرُّكُم مَّن ضَلَّ إِذَا ٱهۡتَدَيۡتُمۡۚ إِلَى ٱللَّهِ مَرۡجِعُكُمۡ جَمِيعٗا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
O besimtarë! Kujdesuni për vetveten! Ai që është i humbur nuk mund t'ju bëjë dëm, nëse ju jeni në rrugë të drejtë. Të gjithë ju do të ktheheni tek Allahu e Ai do t'ju njoftojë për atë që keni punuar.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ شَهَٰدَةُ بَيۡنِكُمۡ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ ٱلۡمَوۡتُ حِينَ ٱلۡوَصِيَّةِ ٱثۡنَانِ ذَوَا عَدۡلٖ مِّنكُمۡ أَوۡ ءَاخَرَانِ مِنۡ غَيۡرِكُمۡ إِنۡ أَنتُمۡ ضَرَبۡتُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَأَصَٰبَتۡكُم مُّصِيبَةُ ٱلۡمَوۡتِۚ تَحۡبِسُونَهُمَا مِنۢ بَعۡدِ ٱلصَّلَوٰةِ فَيُقۡسِمَانِ بِٱللَّهِ إِنِ ٱرۡتَبۡتُمۡ لَا نَشۡتَرِي بِهِۦ ثَمَنٗا وَلَوۡ كَانَ ذَا قُرۡبَىٰ وَلَا نَكۡتُمُ شَهَٰدَةَ ٱللَّهِ إِنَّآ إِذٗا لَّمِنَ ٱلۡأٓثِمِينَ
O besimtarë! Kur ndonjërit prej jush i afrohet vdekja, gjatë lënies së porosisë (testamentit), le të dëshmojnë dy njerëz të drejtë nga mesi juaj, ose dy të tjerë që nuk janë prej jush, nëse jeni në udhëtim dhe ju zë gjëma e vdekjes. Në qoftë se dyshoni, mbajini pas namazit, le të betohen në Allahun: "Nuk e shesim atë për asnjë çmim, edhe nëse bëhet fjalë për ndonjë të afërm dhe nuk e fshehim dëshminë e Allahut, sepse atëherë do të ishim vërtet gjynahqarë."
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
فَإِنۡ عُثِرَ عَلَىٰٓ أَنَّهُمَا ٱسۡتَحَقَّآ إِثۡمٗا فَـَٔاخَرَانِ يَقُومَانِ مَقَامَهُمَا مِنَ ٱلَّذِينَ ٱسۡتَحَقَّ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَوۡلَيَٰنِ فَيُقۡسِمَانِ بِٱللَّهِ لَشَهَٰدَتُنَآ أَحَقُّ مِن شَهَٰدَتِهِمَا وَمَا ٱعۡتَدَيۡنَآ إِنَّآ إِذٗا لَّمِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Nëse zbulohet se ata kanë bërë gjynah, atëherë ata le të zëvendësohen me dy të tjerë prej atyre që janë të afërm (të të ndjerit), pastaj le të betohen në Allahun (duke thënë): "Me të vërtetë dëshmia jonë është më e drejtë se dëshmia e tyre dhe ne nuk bëjmë shkelje, përndryshe do të ishim njëmend zullumqarë."
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
ذَٰلِكَ أَدۡنَىٰٓ أَن يَأۡتُواْ بِٱلشَّهَٰدَةِ عَلَىٰ وَجۡهِهَآ أَوۡ يَخَافُوٓاْ أَن تُرَدَّ أَيۡمَٰنُۢ بَعۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡۗ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱسۡمَعُواْۗ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡفَٰسِقِينَ
Kjo është më afër që ata të japin një dëshmi të saktë ose të kenë frikë se betimi i tyre do të zhvlerësohet përmes një betimi tjetër. Frikësojuni Allahut dhe dëgjoni! Allahu nuk i udhëzon në rrugë të drejtë njerëzit e pabindur.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
۞ يَوۡمَ يَجۡمَعُ ٱللَّهُ ٱلرُّسُلَ فَيَقُولُ مَاذَآ أُجِبۡتُمۡۖ قَالُواْ لَا عِلۡمَ لَنَآۖ إِنَّكَ أَنتَ عَلَّٰمُ ٱلۡغُيُوبِ
Kujtoni ditën kur Allahu do t'i tubojë të dërguarit e do t'u thotë: "Si ju janë përgjigjur?" Ata do të thonë: "Ne nuk kemi dijeni. Ti je i Vetmi që i di të gjitha fshehtësitë."
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِذۡ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ ٱذۡكُرۡ نِعۡمَتِي عَلَيۡكَ وَعَلَىٰ وَٰلِدَتِكَ إِذۡ أَيَّدتُّكَ بِرُوحِ ٱلۡقُدُسِ تُكَلِّمُ ٱلنَّاسَ فِي ٱلۡمَهۡدِ وَكَهۡلٗاۖ وَإِذۡ عَلَّمۡتُكَ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَۖ وَإِذۡ تَخۡلُقُ مِنَ ٱلطِّينِ كَهَيۡـَٔةِ ٱلطَّيۡرِ بِإِذۡنِي فَتَنفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيۡرَۢا بِإِذۡنِيۖ وَتُبۡرِئُ ٱلۡأَكۡمَهَ وَٱلۡأَبۡرَصَ بِإِذۡنِيۖ وَإِذۡ تُخۡرِجُ ٱلۡمَوۡتَىٰ بِإِذۡنِيۖ وَإِذۡ كَفَفۡتُ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ عَنكَ إِذۡ جِئۡتَهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡهُمۡ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٞ
Kur Allahu do të thotë: "O Isa, biri i Merjemes, kujto dhuntinë Time ndaj teje dhe ndaj nënës sate, se si të përforcuam me Shpirtin e Dëlirë (Xhibrilin), kështu që u flisje njerëzve që në djep, e edhe në burrëri; se si të mësova Shkrimin e Urtësinë, Teuratin dhe Inxhilin; se si krijoje diç prej baltës në formë zogu, me lejen Time, pastaj fryje në të dhe ai bëhej zog (i vërtetë), me lejen Time; se si i shëroje të verbrit dhe të lebrosurit me lejen Time; se si i ngjallje të vdekurit, me lejen Time; se si i pengova bijtë e Israilit prej teje, kur ua solle dëshmitë e qarta e jobesimtarët nga mesi i tyre thanë: "Kjo s'është tjetër veçse magji e kulluar";
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَإِذۡ أَوۡحَيۡتُ إِلَى ٱلۡحَوَارِيِّـۧنَ أَنۡ ءَامِنُواْ بِي وَبِرَسُولِي قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَٱشۡهَدۡ بِأَنَّنَا مُسۡلِمُونَ
dhe se si i frymëzova nxënësit (dishepujt): "Besoni në Mua dhe në të dërguarin Tim!" Ata thanë: "Ne besojmë, andaj dëshmo se ne jemi muslimanë (të nënshtruar ndaj Teje)!"
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِذۡ قَالَ ٱلۡحَوَارِيُّونَ يَٰعِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ هَلۡ يَسۡتَطِيعُ رَبُّكَ أَن يُنَزِّلَ عَلَيۡنَا مَآئِدَةٗ مِّنَ ٱلسَّمَآءِۖ قَالَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Kujto kur nxënësit thanë: "O Isa, biri i Merjemes, a mund të na zbresë Zoti yt një sofër nga qielli?" Ai tha: "Kini frikë Allahun, nëse jeni besimtarë!"
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالُواْ نُرِيدُ أَن نَّأۡكُلَ مِنۡهَا وَتَطۡمَئِنَّ قُلُوبُنَا وَنَعۡلَمَ أَن قَدۡ صَدَقۡتَنَا وَنَكُونَ عَلَيۡهَا مِنَ ٱلشَّٰهِدِينَ
Ata thanë: "Duam të hamë prej saj, me qëllim që të na qetësohen zemrat, ta dimë se na ke thënë të vërtetën dhe të bëhemi dëshmitarë të saj."
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ ٱللَّهُمَّ رَبَّنَآ أَنزِلۡ عَلَيۡنَا مَآئِدَةٗ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ تَكُونُ لَنَا عِيدٗا لِّأَوَّلِنَا وَءَاخِرِنَا وَءَايَةٗ مِّنكَۖ وَٱرۡزُقۡنَا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ
Isai, biri i Merjemes, tha: "O Allah, o Zoti ynë! Na zbrit një sofër nga qielli, që të jetë festë për ne, për të parin e të fundin tonë dhe të jetë një shenjë prej Teje e na jep të mira, sepse Ti je Furnizuesi më i mirë!"
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ ٱللَّهُ إِنِّي مُنَزِّلُهَا عَلَيۡكُمۡۖ فَمَن يَكۡفُرۡ بَعۡدُ مِنكُمۡ فَإِنِّيٓ أُعَذِّبُهُۥ عَذَابٗا لَّآ أُعَذِّبُهُۥٓ أَحَدٗا مِّنَ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Allahu tha: "Unë po jua zbres atë, por cilindo nga ju që mohon pas kësaj, vërtet do ta dënoj me një dënim me të cilin nuk do të dënoj askënd tjetër në botë."
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
وَإِذۡ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ ءَأَنتَ قُلۡتَ لِلنَّاسِ ٱتَّخِذُونِي وَأُمِّيَ إِلَٰهَيۡنِ مِن دُونِ ٱللَّهِۖ قَالَ سُبۡحَٰنَكَ مَا يَكُونُ لِيٓ أَنۡ أَقُولَ مَا لَيۡسَ لِي بِحَقٍّۚ إِن كُنتُ قُلۡتُهُۥ فَقَدۡ عَلِمۡتَهُۥۚ تَعۡلَمُ مَا فِي نَفۡسِي وَلَآ أَعۡلَمُ مَا فِي نَفۡسِكَۚ إِنَّكَ أَنتَ عَلَّٰمُ ٱلۡغُيُوبِ
Kujto kur Allahu do të thotë: "O Isa, biri i Merjemes! Vallë, ti u the njerëzve: "Më merrni mua dhe nënën time si dy hyjni krahas Allahut?!" Ai (Isai) do të thotë: "Ti je i patëmeta! Mua nuk më takon të them diçka për të cilën nuk kam aspak të drejtë. Po t'u kisha thënë ashtu, Ti, me siguri, do ta dije. Ti e di çfarë ka në shpirtin tim, kurse unë nuk e di çfarë ka në Qenien Tënde. Ti je i Vetmi që i di të gjitha fshehtësitë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
مَا قُلۡتُ لَهُمۡ إِلَّا مَآ أَمَرۡتَنِي بِهِۦٓ أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمۡۚ وَكُنتُ عَلَيۡهِمۡ شَهِيدٗا مَّا دُمۡتُ فِيهِمۡۖ فَلَمَّا تَوَفَّيۡتَنِي كُنتَ أَنتَ ٱلرَّقِيبَ عَلَيۡهِمۡۚ وَأَنتَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدٌ
Unë nuk u kam thënë asgjë tjetër përveç asaj që më ke urdhëruar: "Ta adhuroni Allahun, Zotin tim dhe Zotin tuaj!" Unë isha dëshmitar mbi ta sa isha në mesin e tyre, por, kur më more mua, vetëm Ti ishe mbikëqyrës i tyre. Ti je dëshmitar për çdo gjë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
إِن تُعَذِّبۡهُمۡ فَإِنَّهُمۡ عِبَادُكَۖ وَإِن تَغۡفِرۡ لَهُمۡ فَإِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
Në qoftë se i dënon, ata janë robërit e Tu, e në qoftë se i fal, me të vërtetë, Ti je i Gjithëfuqishmi dhe i Urti."
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
قَالَ ٱللَّهُ هَٰذَا يَوۡمُ يَنفَعُ ٱلصَّٰدِقِينَ صِدۡقُهُمۡۚ لَهُمۡ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۖ رَّضِيَ ٱللَّهُ عَنۡهُمۡ وَرَضُواْ عَنۡهُۚ ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
Allahu do të thotë: "Kjo është dita në të cilën të çiltërve do t'u sjellë dobi çiltërsia e tyre. Për ta ka kopshte të Xhenetit, nëpër të cilët rrjedhin lumenj, ku do të qëndrojnë përgjithmonë. Allahu është i kënaqur me ta dhe ata janë të kënaqur me Të. Kjo është fitorja madhështore.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
لِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا فِيهِنَّۚ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرُۢ
Allahut i takon sundimi i qiejve e i Tokës dhe i asaj që gjendet në to dhe Ai është i Plotfuqishëm për çdo gjë.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
 
مەنالار تەرجىمىسى سۈرە: سۈرە مائىدە
سۈرە مۇندەرىجىسى بەت نومۇرى
 
قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - الترجمة الألبانية - مركز رواد الترجمة - جار العمل عليها - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى

ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة الألبانية ترجمها فريق مركز رواد الترجمة بالتعاون مع إسلام هاوس IslamHouse.com. جار العمل عليها

تاقاش